2. Definisi :
• Adalah dokumen yang disediakan oleh syarikat atau
usahawan secara bertulis yang mengandungi
maklumat/keterangan berkenaan perniagaan/projek
yg hendak dijalankan secara komprehensif dengan
tujuan untuk mengurus dan mentadbir perniagaan
secara cekap dan berkesan.
• Penulisan laporan berkenaan projek/perniagaan
yang menyatakan strategi-strategi perniagaan bagi
mencapai objektif, matlamat dan wawasan syarikat
dengan menganalisis perniagaan, ramalan,
andaian, jangkaan dan cara laksanakan strategi.
A. Latarbelakang Rancangan
Perniagaan (RP)
3. Samb..
Definisi
Business plan is a written summary of an
entrepreneur’s proposed business venture, its
operational and financial details, its marketing
opportunities and strategy, and its managers’
skills and abilities.
(Zimmerer & Scarborough,2008)
(RP merupakan ringkasan bertulis yang
menerangkan tentang cadangan usahaniaga
seseorang usahawan, maklumat operasi dan
kewangan yang lengkap, strategi dan peluang
pemasaran serta keupayaan dan kemahiran
pengurus-pengurusnya.)
4. 3 Fungsi utama RP:
1. Menjadi panduan kepada usahawan mengenai tindakan
masa depan dan pembentukan strategi untuk kejayaan
perniagaan. (It gives managers and employees a sense
of direction)
2. Untuk menarik perhatian para pembiaya dan pelabur.
(It is potential lenders’ and investors’ first impression of
the company and its managers)
3. RP memberi gambaran peribadi usahawan (reflection of
its creator). Ia menjadi bukti kepada pihak yang
berkepentingan bahawa idea perniagaan tersebut boleh
berjaya dengan komitmen serius yang diberikan oleh
usahawan dalam menyediakan RP.
5. Kepentingan RP
– Menilai potensi, keunikan perniagaan, nilai
komersial, teknologi, pasaran dan persaingan
– Membantu kawalan pengurusan dalam
melaksanakan strategi
– Digunakan sebagai asas rujukan
pelaksanaan tugasan dan aktiviti-aktiviti
perniagaan
– Menjadi asas bagi tujuan pembiayaan,
perkongsian dan penggabungan
6. Untuk mendapatkan sesuatu
pembiayaan, sesebuah RP mesti
berjaya dalam 3 kategori ujian :
1. Ujian Realiti (Reality test)
2. Ujian Persaingan (Competitive test)
3. Ujian Nilai (Value test)
7. Ujian Realiti
Komponen luaran
• Membuktikan pasaran bagi produk itu wujud.
• Fokus kepada pasaran sasaran (niche market),
bakal pelanggan, saiz pasaran, tahap persaingan,
daya tarikan industri.
• Komponen dalaman
- Fokus kepada produk atau perkhidmatan yang
ditawarkan
- Kelainan produk, boleh dibangunkan mengikut jangkaan
kos, nilai yang ditawarkan kepada pengguna
Samb..
8. Ujian Persaingan
Komponen luaran :
- Menilai kedudukan perniagaan berbanding
pesaing utama.
- Ancaman yang dihadapi akibat kelemahan
perniagaan/ kekuatan pesaing.
Komponen dalaman:
- Fokus kepada keupayaan pengurusan –
kualiti, kemahiran dan pengalaman pihak
pengurusan.
- Sumber-sumber lain milik perniagaan yang
memberikan kelebihan persaingan kepada
perniagaan tersebut.
9. Ujian Nilai
Fokus kepada kemampuan RP
-membuktikan perniagaan mempunyai
peluang besar dan mendapat kadar
pulangan yang tinggi terhadap
pelaburan.
11. B. MERANCANG PENULISAN
RANCANGAN PERNIAGAAN
Persediaan Menghasilkan RP
Mengenalpasti sumber manusia
Peruntukan sumber kewangan
Anggaran masa
Pengumpulan maklumat
Analisis dan penilaian maklumat
Mengenalpasti struktur dan format RP
12. Struktur Asas RP
Halaman hadapan
Ringkasan eksekutif
Jadual kandungan
Isi kandungan
Pelan tindakan
Justifikasi dan penutup
Lampiran
Badan utama RP
13. Format RP
7. Rancangan pemasaran
8. Rancangan operasi
9. Rancangan kewangan
10.Model perniagaan
11.Tarikan perniagaan
12.Pelan tindakan
13.Justifikasi dan penutup
Jadual kandungan
1. Pengenalan
2. Tujuan RP
3. Latar belakang perniagaan
4. Latar belakang usahawan/ahli
5. Deskripsi
produk/perkhidmatan
6. Rancangan pentadbiran dan
pengurusan
Halaman hadapan Ringkasan Eksekutif
15. BAHAGIAN PEMBUKAAN
i) Surat Iringan
Pengenalan kepada pihak yg menyediakan RP dan turut
menyatakan tujuan penyediaan RP
Sekiranya RP disediakan bg pihak lain yg berkepentingan,
surat iringan perlu disertakan bersama-sama RP
Bukan sebahagian drp RP tetapi perlu disediakan bg
mengiringi penyerahan atau pembentangan RP
Biasanya disediakan selepas RP siap dan lengkap
Ia menandakan pembentangan atau penyerahan RP adalah
lebih khusus kpd individu atau bhgn yg bertanggungjawab dlm
organisasi, dan juga mereka yg memerlukan RP tersebut
Penyediaan adalah berdasarkan surat rasmi biasa dan
menyatakan; kpd siapa RP ditujukan, pihak yg menyediakan
RP/pengirim surat, kandungan surat (ttg tujuan RP disediakan
dan diserahkan), dan penutup surat (berkenaan maklumbalas
yg diperlukan)
16. ii) Halaman Hadapan
Kulit atau cover page RP
Tidak memerlukan cetakan ataupun no.
mukasurat
Secara terperinci, ia mengandungi
i. tajuk projek
ii. nama syarikat dan alamat perniagaan
iii. nama penulis/usahawan
iv. tarikh penyediaan RP
17. iii) Ringkasan Eksekutif
Sinopsis ataupun abstrak berkenaan keseluruhan isi
kandungan RP
Disediakan selepas keseluruhan isi kandungan RP siap
Perlu disediakan secara profesional, lengkap, ringkas
dan padat
Kandungan:
1. Dimulakan dgn tujuan menyediakan RP
2. Jika utk tujuan pembiayaan, nyatakan jumlah yg dikehendaki,
keperluan pembiayaan, cara hendak digunakan dan
bagaimana pembiayaan dpt mendatangkan untung kpd
syarikat
3. Nyatakan asas perniagaan dan pemilik
4. Deskripsi ringkas berkenaan projek/produk/perkhidmatan dan
kelebihan persaingan/pembezaan produk berbanding pesaing
5. Sasaran pelanggan
6. Jumlah/bentuk pelaburan yg diperlukan dan jangkaan hasil
7. Prospek masa hadapan
18. Panduan Ringkasan Eksekutif:
1. Setiap point perlu mengikut aturan dalam
keseluruhan RP
2. Menggunakan ayat-ayat yg padat dan ringkas
(biasanya 100-130 p.p)
3. Bentuk yg komprehensif biasanya tidak melebihi 1
muka surat
4. Format adalah mengikut teks, jangkauan satu jarak
5. Penyediaan selepas siapnya RP tetapi
dipersembahkan pd awal RP
19. Kepentingan Ringkasan Eksekutif:
1. Memberi gambaran sepintas lalu berkenaan
perniagaan syarikat
2. Penting apabila RP digunakan bagi
membantu syarikat mendapatkan sumber
bg melaksanakan RP tersebut
3. Menjadi tarikan utama bg mereka yang
berminat atau berkepentingan
4. Memberi gambaran bahawa usahawan
tersebut tahu dan faham berkenaan selok
belok serta prospek perniagaannya
20. iv) Jadual Kandungan
Fungsi utama
1. Memudahkan pihak-pihak atau individu yang
berkepentingan mendapatkan maklumat yang
mereka perlukan
2. Mengetahui sepintas lalu berkenaan isi
kandungan RP yg disediakan
Nampak seperti tidak penting tetapi ianya tetap
diperlukan dalam RP
22. BAHAGIAN ISI KANDUNGAN
1. Pengenalan RP
Pengenalan
‘tarikan’ awal pada isi kandungan RP
Secara ringkas akan menerangkan tentang latar
belakang ataupun gambaran keseluruhan
berkenaan RP
Perkara utama yang diketengahkan: idea
perniagaan – supaya pembaca RP dapat
memahami apakah bentuk perniagaan atau
projek yg dicadangkan
Latar belakang cetusan idea juga boleh
dinyatakan tetapi tidak menerangkan secara
terperinci tentang perniagaan atau projek
sepertimana yang diterangkan dalam
ringkasan eksekutif
23. Pengenalan (samb.)
• Melibatkan beberapa perkara seperti:
i. Perkara-perkara asas seperti yang menjawab 4W 1H
(what, where, when, who dan how) – bg memastikan
tiada maklumat yg akan tercicir semasa menyediakan
bahagian ini
ii. Samada RP tersebut adalah RP yang pertama kali
disediakan / RP yang ditambah baik daripada RP yg
lepas
iii. Kajian-kajian yang dilakukan berkaitan perniagaan atau
projek (jika ada) – dan dapatan perlu dinyatakan secara
ringkas sbg fakta tarikan yg menyokong isi kandungan
RP
iv. Strategi-strategi utama yg mampan dan berkesan
v. Jika RP lebih menumpukan kepada aspek kewangan,
pengenalan haruslah menyatakan fakta-fakta atau
analisis kewangan yg terlibat.
Dalam hal ini, haruslah dipastikan bahawa tiada fakta-
fakta dinyatakan berulang-ulang dengan apa yang
dinyatakan dalam Ringkasan Eksekutif.
24. 2. Tujuan RP
• Dapat membantu individu yg terlibat
dengan penyediaannya bg memfokuskan
isi kandungan RP tersebut sbg hala tuju
– skop dan isi kandungan lebih jelas dgn
adanya hala tuju utk penyediaan RP
• Terdapat byk tujuan RP disediakan.
Pada asasnya adalah untuk
mendapatkan pembiayaan
25. Tujuan Penyediaan RP (samb.)
• Terdapat byk tujuan RP disediakan. Antaranya ialah:
i. Mendapatkan pembiayaan kewangan yg
meliputi perkara-perkara spt: tujuan kegunaan
pembiayaan; jumlah keseluruhan yg diperlukan;
kos-kos yg terlibat bg satu tempoh masa; dan
anggaran/pengiraan bayaran balik pd asas
bulanan dan tahunan
ii. Pelaksanaan projek baru yg mana ia melibatkan
beberapa objektif yg lebih khusus, meliputi
keseluruhan aspek SWOT juga beberapa
perkara lain spt: tujuan projek/perniagaan secara
jelas dan terperinci; pihak-pihak yg terlibat dan
sokongan; dan fakta-fakta yg menyokong
pelaksanaan projek
26. Samb…
iii. Garis panduan menjalankan perniagaan yg
bertujuan bg menjana strategi-strategi dan
melaksanakannya dgn lebih berkesan; sumber rujukan
bg mendapatkan maklumat atau fakta; kaedah bg
mencapai koordinasi dikalangan para pekerja dan
aktiviti syarikat; dan sbg sbhgn drp elemen dlm sistem
kawalan (ukuran pencapaian ataupun piawaian
prestasi yg dpt dinilai secara lebih objektif)
iv. Pembentukan strategi syarikat di mana RP yg baik
boleh membantu syarikat kenalpasti kedudukan di
pasaran dan seterusnya menjana strategi jangka
panjang atau jangka pendek dan juga memberi
kekuatan kepada syarikat utk menghadapi persaingan
yg wujud dlm persekitaran
v. Peruntukan dan penggunaan sumber-sumber yg
dapat dibuat berdasarkan strategi-strategi yg dihasilkan
oleh syarikat berdasarkan kedudukan dan kapasiti yg
sedia ada dan juga ramalan bg keperluan semasa dan
akan dtg
27. 3. Latarbelakang Perniagaan & Usahawan
a. Latar Belakang Perniagaan
i. Nama syarikat
ii. Nombor pendaftaran syarikat
iii. Alamat syarikat
iv. Alamat surat-menyurat (jika berlainan daripada alamat
syarikat)
v. Nombor telefon
vi. Alamat e-mel
vii. Alamat laman web
viii. Bentuk perniagaan
ix. Bentuk pemilikan syarikat
x. Kegiatan utama
xi. Tarikh pendaftaran (jika perniagaan sudah dimulakan)
xii. Modal permulaan atau sumber pembiayaan
xiii. Nama dan alamat pemegang saham
xiv. Nama bank
xv. Jenis akaun perniagaan
28. b. Latar Belakang Perniagaan
- Perincian maklumat berkenaan jenis perniagaan yang diceburi
- Termasuklah sejarah penubuhan ataupun pencetus idea
perniagaan/projek
- Menjawab persoalan ”Apakah perniagaan ataupun projek yang
diceburi dan apakah sebab-sebab wujudnya perniagaan atau
projek itu”
- Pada dasarnya, menyatakan mengenai:
i. Faktor kewujudan perniagaan
ii. Falsafah yang dipegang
iii. Kepercayaan terhadap kejayaan perniagaan
iv. Prinsip yang di pegang dan diikuti
v. Kejayaan atau pencapaian yg diharap
vi. Pereka cipta produk/projek dan pemilik
29. c. Latar Belakang Usahawan/Rakan Kongsi
- maklumat berkenaan individu atau sekumpulan individu yg
mencipta atau memulakan perniagaan dan memajukan
perniagaan tersebut
- Penting kerana:
i. memberi gambaran tentang kekuatan dan keupayaan
pemilik bg menguruskan sumber-sumber perniagaan
ii. penglibatan usahawan sbg peniaga dan pengurus
- Secara terperinci, ia mengandungi nama penuh, no. k/p,
tarikh lahir, umur, jantina, alamat tetap, no. Telefon, taraf
perkahwinan, latar belakang akademik, pengalaman kerja
yg berkaitan, kemahiran atau kebolehan yg dimiliki, kursus
yg pernah dihadiri, pekerjaan sekarang, dan perniagaan yg
pernah diceburi
30. d. Misi Perniagaan (ms 50-53, 62-65)
- Adalah dalam bentuk pernyataan berkenaan cara mencapai
objektif, matlamat dan wawasan syarikat
- Ia juga:
i. Mendefinisikan perniagaan dan aspirasinya
ii. Menyatakan ruang dan skop pembangunan
iii. Membezakan syarikat dgn yg sedia ada
iv. Panduan bg menilai aktiviti semasa dan akan dtg
v. Mestilah mudah difahami oleh semua orang
- Penting untuk:
i. Menjelaskan tujuan dan orientasi kewujudan entiti
ii. Sediakan asas atau piawai bg peruntukan sumber
perniagaan
iii. Bantu syarikat dlm melaksanakan aktiviti mengikut
hala tuju
iv. Bantu dalam menterjemahkan objektif dan matlamat
yang hendak dicapai
v. Menjadi parameter syarikat
31. 4. Deskripsi Produk
a. Deskripsi Produk
b. Polisi Produk
c. Klasifikasi Produk
d. Peletakan Produk
e. Inovasi Produk
32. 5. Rancangan Pentadbiran Dan
Pengurusan
a. Pengenalan Organisasi
b. Carta Organisasi Perniagaan
c. Fungsi dan Tanggungjawab
d. Pengurusan Sumber Manusia
e. Wawasan, Matlamat, Objektif dan Misi Organisasi
f. Strategi Syarikat
g. Kelengkapan dan Keperluan Pejabat
h. Anggaran Belanja Pentadbiran dan Pengurusan
33. 6. Rancangan Pemasaran
• Mengenalpasti pasaran bagi produk dalam
industri
• Mengenalpasti Pelanggan
• Ramalan Jualan
• Analisis Pesaing
• Strategi Pasaran
• Taktik Pemasaran
• Penyelidikan Pemasaran
• Belanja Pemasaran
• Perbelanjaan Pemasaran Keseluruhan
36. 7. Rancangan Operasi
a. Rancangan Pengeluaran
b. Proses Operasi
c. Penentuan Unit Pengeluaran
d. Rancangan Keperluan dan
Penggunaan Bahan
a. Pembelian Bahan, Mesin dan
Peralatan
a. Susun Atur Ruang Operasi
b. Aspek Kawalan Kualiti
c. Operasi Penyelenggaraan
d. Perbelanjaan Operasi Keseluruhan
37.
38. 8. Rancangan Kewangan
a. Kos Perniagaan /
Kos Perlaksanaan Projek
a. Struktur Pembiayaan
b. Tujuan Pembiayaan
c. Penyediaan Unjuran Penyata-penyata Kewangan
d. Kegunaan Unjuran Penyata-penyata Kewangan
39. a. Penyata Perdagangan
b. Penyata Pendapatan
/ Untung Rugi : Hasil dan Perbelanjaan
a. Kunci Kira-kira: Aset, Liabiliti, dan ekuiti
Pemilik
b. Penyata Aliran Tunai: Perolehan dan
Penggunaan Wang Tunai
c. Analisis Prestasi Kewangan
41. 10. Tarikan Perniagaan
Faktor-faktor kejayaan kritikal (Critical Success
Factor) bagi produk atau syarikat
a. Mewujudkan Tarikan Perniagaan
b. Jenis-jenis Tarikan Perniagaan
c. Perhubungan Antara Fungsi-fungsi Perniagaan
d. Kesimpulan Berkenaan Tarikan Perniagaan
43. 11. Pelan Tindakan
a. Kandungan Pelan Tindakan
b. Pelan Tindakan Sebagai Piawaian
Prestasi
c. Teknik Menyediakan Pelan Tindakan
d. Kepentingan Pelan Tindakan
BAHAGIAN PENUTUP
44. 12. Justifikasi dan Penutup
– Merupakan kesimpulan kepada keseluruhan isi
kandungan RP.
– Dibuat dengan padat dan ringkas.
