Belgen en Portugezen minst mobiel op arbeidsmarkt Werknemers en werkgevers investeren te weinig in opleiding en zelfontwikkeling Werkdruk en stress nemen toe; Belgen minst getroffen en meest tevreden Werkgevers meest ontevreden over werknemers sinds 5 jaar Belgen samen met Portugezen meest pessimistisch over economie

1. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Persvoorstelling
Internationaal arbeidsmarkt trendrapport
2012
31 mei 2012
www.tempo-team.be

2. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Agenda
• Opzet en voorstelling experten panel
• Onderzoeksmethode
• Arbeidsmarkt Trend rapport
• Analyse en duiding door panel
www.tempo-team.be

3. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Opzet
• Tempo-Team is vandaag actief in vijf EU landen als belangrijke
uitzendorganisatie en brede HR dienstverlener. Analyse, onderzoek en
advies zijn vaste waarden in de strategie van Tempo-Team. Daarom
meet het bedrijf regelmatig wat leeft onder werknemers en werkgevers
• Verandering is vandaag de enige zekerheid op de arbeidsmarkt. Deze
evolutie heeft heel wat gevolgen voor de arbeidsmarkt. Hoe
percipiëren werknemers en werkgevers dit?
• Arbeidsmarkt experten geven hun visie op de onderzochte
arbeidsmarkt trends en zoeken naar de stappen die de verschillende
actoren kunnen zetten om de gevolgen van deze trends beter op te
vangen.
www.tempo-team.be

4. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Arbeidsmarkt experten
De belangrijkste bevindingen uit het rapport worden
voorgelegd aan arbeidsmarkt experten die ze toetsen aan hun
expertise:
• Philippe Melis, social & public affairs manager Tempo-Team,
gespecialiseerd in arbeidsmarktvraagstukken, in het bijzonder voor
kansengroepen
• Valeria Pulignano, Professor arbeidssociologie en industriële relaties
KULeuven, gespecialiseerd in onderzoek naar Europese arbeidsmarkt
thema’s
• Isabelle Sonneville, HR director AXA, verantwoordelijk voor het HR
beleid voor de 5000 werknemers van AXA België
www.tempo-team.be

5. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Methode
5de kwantitatieve studie in 5 landen
waar Tempo-Team actief is, bij
werknemers en werkgevers
www.tempo-team.be

6. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Methodologie
• Representatieve steekproef : 2.230 werknemers + 731 HR managers
– België: 201 HR Managers + 527 werknemers
– Nederland: 200 HR Managers + 518 werknemers
– Luxemburg: 140 werknemers
– Duitsland: 200 HR Managers + 522 werknemers
– Portugal: 130 HR Managers + 523 werknemers
• Kwantitatieve peiling
– naar de impact en gevolgen van de economische crisis op het vlak van:
• Vertrouwen, tevredenheid, stress en werkdruk
• Mobiliteit, flexibiliteit, levenslang leren
– Bij relevante sub-groepen per taal, gewest, statuut en leeftijd
• Onderzoek uitgevoerd in opdracht van Tempo-Team door InSites Consulting in
maart/april 2012
www.tempo-team.be

7. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Vetrouwen, tevredenheid,
werk/leven evenwicht
Wat is de impact van de economische
crisis en verandering op werknemers
en werkgevers?
www.tempo-team.be

8. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Vertrouwen daalt
Werknemers Werkgevers
(over arbeidsmarkt) (over arbeidsmarkt)
2011 2012 2011 2012 • Het vertrouwen in de
arbeidsmarkt daalt overal bij
7,1 6,9 6,9 6,3 iedereen; op uitzondering van
de Duitse werkgevers
• Dit is geen verrassing gezien
7,0 6,8 7,2 6,4 de conjunctuur
• Kloof tussen Duitsland en
Portugal is zeer groot
7,0 6,6
7,3 7,2 6,4 6,7
5,5 5,0 6,8 5,6
www.tempo-team.be

9. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Tevredenheid daalt
Werknemers Werkgevers Werkgevers:
(over job) (over werknemers) • tevredenheid is in België de
2011 2012 2011 2012 voorbije 5 jaar nog nooit zo
laag geweest!
7,4 7,4 7,6 7,1
• enkel Duitsland houdt goed
stand
7,5 7,3 7,7 7,4 Werknemers
• alleen in België is
tevredenheid stabiel, maar
7,1 6,7
nog steeds lager dan voor
eerste crisis van eind 2008
• meest ontevreden over
7,4 7,1 7,5 7,6
carrièreperspectieven
• Luxemburgse werknemers
6,9 6,6 7,8 7,4 sinds drie jaar continu het
meest ontevreden van de
Benelux
www.tempo-team.be

10. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Vertrouwen in job & werkgever blijft groot
België Duitsland Nederland Luxemburg Portugal
WN WG WN WG WN WG WN WG WN WG
Vertrouwen in
jobzekerheid
7,4 7,2 7,2 7,8 7,2 6,8 7,0 - 5,9 7,0
Vertrouwen in
werkgever 7,3 7,0 7,6 8,0 6,9 7,0 7,4 - 6,3 6,8
Vertrouwen in
arbeidsmarktbeleid 5,7 5,6 4,7 5,2 5,5 5,4 5,6 - 3,7 4,2
overheid
• Hoge jobzekerheid en vertrouwen in werkgever is goed signaal maar ook verrassend
gezien de crisis: wie werkt blijft vertrouwen
• Overheid scoort jaar na jaar slecht, ondanks groeiend aantal maatregelen om de
arbeidsmarkt te moderniseren: verwachtingen zijn te groot?
www.tempo-team.be

11. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Meer werkdruk en stress
Werknemers: vergeleken met verleden jaar…
• 1 op 2 werknemers
ondervindt meer werkdruk
en stress door crisis
• 2 op 3 tevreden over
werk/leven evenwicht
• Maar werknemers uit
Benelux en Duitsland
vrezen niet voor hun job:
‘slechts’ 1 op 5 vreest voor
jobverlies
• 60% is tevreden over
jobzekerheid
• Portugese werknemers
staan het meest onder druk
www.tempo-team.be

12. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Impact crisis
Hoe ondervinden werknemers en
werkgevers de rechtstreekse gevolgen
van de crisis en tot wat zijn ze bereid
om zich er tegen te wapenen?
www.tempo-team.be

13. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Werknemers relatief gespaard door crisis
• Meer dan 1 op 3 bedrijven
herstructureerde; in België
1 op 4
• Kostreductie door
ontslagen laagst in Belux
• 1/3de zag loon stijgen
• Grootste negatieve impact
in Portugal.
• De meerderheid van de
werknemers (én
werkgevers) verwacht pas
vanaf 2014 economische
heropleving
www.tempo-team.be

14. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Werkgevers voorzien meer naakte ontslagen
Plant uw bedrijf de komende 6 Overweegt uw bedrijf dan alternatieven om naakte
maanden medewerkers te ontslaan Indien ja: ontslagen te vermijden
door de economische crisis?
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
18% (8% in 2011) Deeltijdse tewerkstelling
Tijdelijke werkloosheid
23% (16% in 2011) Loopbaanonderbrekingen (tijdskrediet)
Job- of functierotatie
11% (7% in 2011)
Het bestaande personeel omscholen
25% (12% in 2011) Total België Andere
Nederland Duitsland Portugal
• 1 op 5 bedrijven plant naakte ontslagen door de crisis. Er zijn echter grote
verschillen tussen de landen
• België kiest meest voor tijdelijke werkloosheid als alternatief voor ontslag en
minst voor omscholing personeel; in Nederland is dit net het tegenovergestelde
• www.tempo-team.be

15. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Weerbaarheid tegenover
crisis en verandering
Bedrijven en werknemers winnen aan
veerkracht en weerbaarheid bij
voldoende mobiliteit en flexibliteit op
een arbeidsmarkt gedreven door
versterking van kennis, ervaring en
innovatie
www.tempo-team.be

16. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Werknemers kennen –theoretisch- antwoord op crisis
Omwille van de economische crisis…
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
... ben ik bereid extra trainingen of opleidingen te volgen • Bereidheid tot mobiliteit
... ben ik bereid om opgeleid te worden voor een nieuwe
functie
en flexibiliteit in België
... ben ik bereid om binnen mijn bedrijf van job te veranderen
over heel de lijn het
laagst
... ben ik bereid om harder te werken
• Werknemers zeggen
... ben ik bereid om meer overuren te werken
open te staan voor meer
... ben ik bereid om van functie en van bedrijf te veranderen
opleiding, interne
... ben ik bereid om van bedrijf te veranderen en er dezelfde
functie uit te oefenen jobrotatie en harder
... ben ik bereid om twee jobs te combineren werken
... ben ik bereid om deeltijds te beginnen werken • Lage tot geen
... ben ik bereid om op "tijdskrediet" te gaan
bereidheid tot externe
job mobiliteit of arbeids-
... ben ik bereid om als freelancer aan de slag te gaan
... ben ik bereid om een deel van mijn loon op te geven als
duurvermindering,
dat mijn job veilig stelt inleveren loon en
... ben ik bereid om tijdelijk werkloos te zijn tijdelijke werkloosheid
Total België Nederland Luxemburg Duitsland Portugal
www.tempo-team.be

17. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Werknemers in realiteit weinig mobiel
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Ik heb liever een lange carrière in hetzelfde bedrijf dan dat ik om • Lange loopbaan bij zelfde
de zoveel jaar van werkgever verander
werkgever geniet
Wanneer ik een nieuwe job zoek, overweeg ik ook andere
voorkeur
sectoren dan de sector waarin ik momenteel werk
• Regelmatig van werk
veranderen is geen optie
Wanneer ik een nieuwe job zoek, overweeg ik ook andere
functies (inhoud) dan de functie die ik momenteel uitoefen
• Flexibiliteit naar job,
functie en regio
Ik ben bereid om mijn job en carrière aan te passen aan de
behoeften van de arbeidsmarkt verandering is laag
• België heeft zeer rigide
Mijn jobinhoud is belangrijker dan mijn werkgever arbeidsmarkt met weinig
mobiliteit:
Wanneer ik een nieuwe job zoek, overweeg ik ook andere
regio's dan de regio waarin ik momenteel werk
3,1 3,5 3,7 3,5 3,1
Om de 2 of 3 jaar van job veranderen verhoogt mijn
werkzekerheid op lange termijn
Total België Nederland Luxemburg Duitsland Portugal
www.tempo-team.be

18. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Aan mobiliteit wordt slechts lippendienst bewezen
Om de crisis van antwoord te dienen: 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
... ben ik bereid om binnen mijn bedrijf van job te
veranderen • Werknemers tonen de
intentie om, onder druk
... ben ik bereid om van functie en van bedrijf te van de crisis, meer
veranderen
mobiel te zijn op de
... ben ik bereid om van bedrijf te veranderen en er
arbeidsmarkt
dezelfde functie uit te oefenen
• De reële mobiliteit ligt
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
echter een stuk lager
Huidige mobiliteit • Opvallend lage
Ik ben op zoek naar een nieuwe job in een ander bedrijf
intentionele en reële
mobiliteit in België
Ik ben van plan om in de nabije toekomst van
werkgever te veranderen
Ik ben op zoek naar een nieuwe job in het bedrijf
waarvoor ik momenteel werk
Total België Nederland Luxemburg Duitsland Portugal
• Andere aspecten van flexibiliteit nemen af vergeleken met verleden jaar
• Slechts 1 op 2 werknemers heeft flexibele werkuren en slechts 30% kan thuis werken.
• Toch is ruim 1 op 2 werkgevers tevreden over de huidige flexibiliteit van hun werknemers
www.tempo-team.be

19. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Opleiding en aanpak zelfontwikkeling schiet tekort
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Ik ben bereid om trainingen of on-the-job opleidingen te
volgen
Ik kan de innovaties en vernieuwingen in mijn job bijhouden
Ik krijg voldoende opleiding voor de functie waarvoor ik werd • 82% Belgische
aangeworven
De opleiding die ik krijg, ligt in lijn met mijn job
werknemers wil
De opleiding die ik krijg, draagt bij tot mijn persoonlijke
opleiding
•
ontwikkeling
Mijn bedrijf organiseert regelmatig interne trainingen en Minder dan de helft
opleidingen
Mijn bedrijf biedt de mogelijkheid om externe opleidingen te
krijgt voldoende
volgen
opleiding
Ik heb voldoende kansen om me bij te scholen
• Duitste werknemers
Ik heb voldoende kansen om me persoonlijk te ontwikkelen
Mijn jobinhoud evolueert snel op het vlak van technische
best opgeleid
vaardigheden/knowhow
• Opportuniteiten voor
Ik word goed gecoacht
carrière- en
Ik heb voldoende carrièrekansen
zelfontwikkeling scoren
Mijn bedrijf heeft een loopbaanontwikkelingsprogramma
bijzonder laag
Ik krijg voldoende ontwikkelingskansen door binnen mijn
bedrijf van functie of job te veranderen
Total België Nederland Luxemburg Duitsland Portugal
www.tempo-team.be

20. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Werkgevers zien aanpak te rooskleurig in
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
De opleiding ligt in lijn met job
De opleiding draagt bij tot persoonlijke ontwikkeling
• Werkgevers overschatten
over heel de lijn hun
Het bedrijf organiseert regelmatig interne trainingen en
opleidingen
inspanningen
• Vooral op het vlak van
Het bedrijf biedt de mogelijkheid om externe opleidingen
te volgen coaching, carrière
ontwikkeling en jobrotatie
Jobinhoud evolueert snel op het vlak van technische
vaardigheden/knowhow schiet men tekort
Goede coaching
Het bedrijf heeft een loopbaanontwikkelingsprogramma
Voldoende opleiding voor de functie
Werknemers Werkgevers
www.tempo-team.be

21. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Trends
Aandachtspunten voor werkgevers die
weerbaarheid en veerkracht ten goede
komen
www.tempo-team.be

22. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Evenwicht werk/leven blijft cruciaal
Factoren die de keuze voor een nieuwe werkgever bepalen …
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% • In de meeste landen is
Een bedrijf dat interessant en boeiend werk biedt werk/leven evenwicht
Een bedrijf dat een goed evenwicht tussen werk en privéleven belangrijker dan loon en
biedt
Een goede betaler
werkzekerheid; behalve
in Belux waar loon
Een financieel gezond bedrijf
Een bedrijf met een bekwaam management en een visie voor
belangrijker is
de toekomst
• Maar slechts 1 op 5
Een bedrijf dat de kans biedt om carrière te maken
werknemers vindt dat
Een bedrijf met een open communicatiebeleid
bedrijf inspanningen doet
Een bedrijf met interesse voor duurzaamheid (mvo,
maatschappelijk verantwoord ondernemen) om werk/leven evenwicht
Een bedrijf met merken of producten die ik aantrekkelijk vind te verbeteren
Een innovatief bedrijf
• Toch een opvallende
Een klein bedrijf verschuiving sinds 2011:
Een bedrijf dat de reputatie heeft om een van de 'beste'
werkgevers te zijn carrière perspectieven
Een bedrijf dat heel wat investeert in talent verliest en loon wint aan
Een groot bedrijf belang
Total België Nederland Luxemburg Duitsland Portugal
www.tempo-team.be

23. interim | inhouse services | search & selection | hr services
War for talent is niet voorbij
Profielen die men plant te rekruteren versus al dan Werkgevers blijven aanwerven:
niet gemakkelijk te vinden op arbeidsmarkt rekruteringsintenties komende
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
6 maanden
Schoolverlaters
Gemakkelijk Bedienden
83%
Planning
Werknemers die ouder zijn dan 50 jaar
Ongeschoolde arbeiders
75%
Geschoolde arbeiders
Gespecialiseerde bedienden (bv. boekhouders, ingenieurs) 94%
Ervaren werknemers
Hoger kader, middenkader 57%
Gespecialiseerde arbeiders (bv. heftruckbestuurders)
• Het blijft moeilijk om specifieke profielen te vinden: ervaren, geschoolde en
gespecialiseerde werknemers en hoger en middenkader
• Investeren in employer branding blijft belangrijk
www.tempo-team.be

24. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Vergrijzing: kloof tussen oud en jong
• 1 op 4 werkgevers
ervaart kloof tussen
generaties
• 40% ziet nood aan
mentaliteitswijziging
• Maar 1 op 3 bedrijven:
• is voorbereid op
vergrijzing
• heeft actieve
aanpak vergrijzing
• doet iets aan de
kloof tussen de
generaties
België Nederland Luxemburg Duitsland Portugal
Behoefte aan strategisch HR management op maat van de generaties
www.tempo-team.be

25. 6,9 a 6,8 a 6,6 7,2
To what extent do you trust in aTo what extent do you trust inTo what extent do you trust in To what extent do you trust in a To what extent do you trust in a 5,0
good future on the labour good future on the labour good future on the labour good future on the labour good future on the labour
market for yourself? market for yourself?
6,3 market for yourself?6,4 market for yourself? market for yourself?
6,7 5,6
interim | inhouse services | search & selection | hr services
7,4 7,2 7,0 7,2 5,9
Verwachtingen naar overheid zijn onrealistisch
To what extent do you trust in To what extent do you trust inTo what extent do you trust inTo what extent do you trust in
your job security for yourself? your job security for yourself?your job security for yourself? your job security for yourself?
7,2 6,8
To what extent do you trust in
your job security for yourself?
7,8 7,0
Werknemers & werkgevers over arbeidsmarkt
7,3 6,9 7,4 7,6 6,3
To what extent do you trust in aTo what extent do you trust inTo what extent do you trust in To what extent do you trust in a To what extent do you trust in a
a a
good future for your company? good future for your company? good future for your company? good future for your company? good future for your company?
7,0 7,0 8,0 6,8
In hoeverreextentu vertrouwen in aTo what extent do you trust inTo what extent do you 5,5 in To what extent do you 5,6 in a To what extent do you trust in a
To what hebt do you trust 5,7 a trust a trust 4,7 3,7
in een good intervention of van
goede tussenkomst the good intervention of the good intervention of the good intervention of the good intervention of the
de overheid op de
government on the labour government on the labour government on the labour government on the labour government on the labour
market?
arbeidsmarkt? market? 5,6 market? 5,4 market? market?5,2 4,2
Werkgevers over overheid & vergrijzing
De overheid van mijn land gaat goed om met de vergrijzende
bevolking
Overheden moeten meer initiatieven opzetten om de
samenwerking tussen jong en oud op het werk te stimuleren
Werkgevers en werknemers stellen (te?) hoge verwachtingen in de overheid die
volgens hen blijft tekortschieten ondanks inspanningen tot modernisering van de
arbeidsmarkt
www.tempo-team.be

26. interim | inhouse services | search & selection | hr services
Dank u!
“Het zijn niet de sterksten of
grootsten die overleven, maar zij die
zich het best kunnen aanpassen aan
de veranderende omstandigheden”
Charles Darwin
www.tempo-team.be