Televizyon için Program Fikri Geliştirme Proje Hazırlama - Ali Bozkurt

TELEVİZYON İÇİN PROGRAM FİKRİ GELİŞTİRME
ALİ BOZKURT

VE
PROJE HAZIRLAMA

Bir televizyon programının, ekrana gelmeden önce hangi
aşamalardan geçtiğini, sıradan bir televizyon seyircisi
olduğumuz zamanlarda bile merak etmişizdir.

Bir Televizyon programının ekrana gelebilmesi için öncelikle
bir yapımcıya-Prodüktöre ihtiyaç vardır.

• Prodüktör Kime Denir ?

Bir Program projesi çerçevesinde gerekli olan insan,
teknik,estetik kaynakları bir araya getirerek programı
gerçekleştiren kişidir.

• Bir Prodüktör Nasıl Olmalıdır ?

• Sanat ve sanat olaylarını bilmelidir.
• Edebiyatı bilecek ve yakından takip edecektir.
• Görsel sanatları,sinema ve tiyatroyu takip edecektir.
• Belirli bir kültür düzeyine sahip olacaktır.
• Araştırmacı ve analizci olmalıdır.
• İyi iletişim kurabilmelidir

• Prodüktörün Özellikleri

• Otoriter olmalıdır
• Sözünü dinletebilmelidir
• Soğukkanlı olmalıdır
• Hayali geniş olmalıdır
• Görüntü ile düşünen kişi olmalıdır.

• Program Türleri

• Eğitim-kültür
• Belgesel
• Drama
• Müzik
• Eğlence
• Magazin
• Haber
• Spor
• Din ve ahlak

• Program Yapım Süreçleri

Bir programın yapımı;
Programın tür ve biçimine göre değişmekle birlikte, çoğu kez
günler, haftalar, kimi zaman aylar alan bir süreçtir.
Programın türüne göre yapılan işlerin farklılaştığı şu
aşamalarda gerçekleştirilir:

• Proje Oluşturma
• Yapım-Prodüksiyon
• Çekim-Yayın
• Arşiv

• Proje Oluşturma Aşamaları

• Program Fikri
• Program Önerisi
• Bütçe

• Program Fikri

• Bütün yapımlar bir fikirle başlar.
• Bu fikir, “hava durumu” kadar basit ya da bir entrika veya
“Macbeth” oyunu kadar karmaşık olabilir.

DÜŞÜNCE
NEDİR?
FİKİR
NEDİR?
HAYÂL
NEDİR?

• DÜŞÜNCE
Günümüzde en çok kabul gören tarifi ile Düşünme,
bir sonuca varmak amacıyla bilgileri, kavramları incelemek,
karşılaştırmak ve aralarındaki ilgilerden yararlanarak başka
düşünceler üretmek işlemidir.

• HAYÂL
Eğer düşünme, hiçbir kayıt ve koşula bağlı kalmadan oluşursa
ortada sadece bir “Hayâl” vardır.
Bu işlemlerin neticesinde ortaya çıkan zihinsel ürüne de
“Düşünce” diyoruz.

• FİKİR
Herhangi bir konu hakkında ortaya atılan düşünce ya da
düşüncelerin kapsamlı bir yorumlamayla olguya dönüşme
süreci.
• Daha önceden sahip olduğumuz ancak aralarında ilişki
kuramadığımız iki veya daha çok düşünceyi yeni bir biçimde
yeniden birleştirmek.

• Nasıl Fikir Oluşturulur ?

• İlgi alanımıza giren konulara uygun program fikirleri
geliştirebilir
• Çevremizdeki olaylardan program fikri çıkarabilir.
• İdarenin talepleri doğrultusunda program fikri geliştirilebilir.

• Kişinin düşünce ve algılama biçimi bir süre sonra kısır bir
döngü haline gelir.O anda bir şeyleri kırıp etrafa daha farklı
gözlerle bakmak gerekir.
• Bir soruyla karşılaştığımız zaman ben bu sorunun cevabını
biliyorum demeyip,o sorunun bir sürü farklı cevapları
olabileceğini araştırmak gerekir.
• Belki problemlerin çözümü uzaklarda değil çok yakın
çevremizde olabilir.

• yaratıcı düşünme teknikleri

• Bir hedef tahayyül etmek-her şey mümkündür
• Beyninizi programlamak -Pozitif olarak
• Konuya konsantre olmak -Onu yaşamak, solumak, hissetmek
• Yapmayı planladığınız programın konusu ile adeta bir aşk
hikayesi yaşayın,Yani sadece o konuya yoğunlaşın onu
düşünün.
• Eski deneylerin baskısından kurtulmak-mutlaka daha iyi bir
yol vardır!
• Geçmiş düşmanımızdır,daha önce olmamıştı,bu kabul
edilmez,bu beğenilmemişti baskısından kurtulun
• Düşünülmeyecekleri düşünmek -Eğer şöyle olursa...?

• Kasıtlı olarak mantıksız düşünmek
• Aşırıyı irdelemek
• Hiçbir fikri bu işe yaramaz diyerek bir kenara koymamak
• Her şeyi sorgulamak ve hiçbir şeyi kabul etmemek
• Yeni ve aykırı bağlantılar bulmak
• ilk anda birbiriyle ilgisi olmayan şeyler hakkında ilişkiler
kurmaya çalışmak yaratıcı düşünce oluşturmaya önemli
katkılar sağlar.
• Biz çok yetenekli insanlarız her zaman çok güzel şeyler
yaratabiliriz diye düşünün.

Gerçekten yaratıcı bir fikir, sonunda en doğal ve en mantıklı
çözüm olarak ortaya çıkar.

• Fikir üretmek-beyin fırtınası

• Konuyu tetikleyecek birini seçin
• Amaçlarda anlaşın
• Sakin, güvenli, korkusuz bir ortam sağlayın
• Eleştiriyi engelleyin -Bir yarışma atmosferi olmasın

• Bu evrede değerlendirme yapmayın
• Fikirlerin sayısal (niceliksel) çokluğu üzerinde yoğunlaşın.
• Ne kadar uçuk olursa olsun bütün fikirleri not edin.
• Beyin fırtınası toplantılarından sonra bilinçaltı üretmeye
devam eder.Bir zaman sonra kendiliğinden bir şeylerin ortaya
çıktığı görülür.

• bir fikri test etmek?

• basit mi?
• özgün ve şaşırtıcı mı?
• bir insan gerçeği mi?
• ipuçları içeriyor mu?
• etkileyici mi?
• size ilham veriyor mu?
• yaratıcılığınızı canlandırıyor mu?
• anlaşılması kolay mı?

Prodüktörlük mesleğinde iki iş birden yapılır ;
İMKANSIZI DÜŞÜNMEK
ama bu imkansızın
REALİZE EDİLİP UYGULANIR HALE GETİRİLMESİ

Fikir üretirken eğlenmiyorsanız;
Fikir üretmekten vazgeçin.

Yaratıcılığı Olumsuz Anlamda Etkileyen Faktörler
• Duygusal engeller: Utangaçlık, aptal yerine koyulma korkusu,
yanlış yapma korkusu, belirsizliklere karşı hoşgörü
yetersizliği ve aşırı özeleştiri.
• Kültürel engeller: Toplumsal değerler bir kültürden diğerine
değişir. Bazıları yaratıcılığı desteklediği gibi bazıları da
engeller. Hayal etmenin boşa harcanan zaman olarak kabul
edilmesi, oyunun sadece çocuklar için olduğunun
düşünülmesi gibi.

• Bir Programı Başarılı Kılan Unsurlar

Bir programı başarılı kılan nedir?
Başarılı programların ortak noktaları:
• Çarpıcı bir başlama noktası
• Merak uyandıracak bir bakış açısı
• Seyredilebilirlik -Görüntü ve amaç bakımından netlik
• Basit ve tanımlanabilir bir format ve yapı
• Güven duygusu

• İzleyicilerin programları nasıl seyrettiklerini bilmek
zorundayız.
• Bir program tasarlarken elimizde sağlam deliller olmalıdır.
(Yapım-format-içerik açısından).
• Kendi programlarımızı üretirken kendimizi programın dışına
alıp,programa eleştirel gözle bakıp eksikleri ve ilave
yapılması gerekenleri görmeliyiz.
• Sizin fikrinizin neresi farklı,neresi başka,yoksa eski
programların tekrarımı.

• İyi bir öykü anlatmak zorundayız.
• Bir program fikrini ilk anda bizim sevmemiz gereklidir.
• Kişi olarak olaya biz ilgi ve heyecan duymalıyız.
• Öykü karmaşık olabilir ama anlatım anlaşılabilir olmalıdır.
• Bir şeyler olacakmış duygusu devamlı diri tutulmalı, seyirci
ana karakterlerle kendini özdeşleştirebilmelidir.
• Bütçeyi doğru kullanmalıyız.

Fikrimizi program önerisine dönüştürürken;
• Fikrin ne olduğu,
• İçinde kimler olacağı,
• Bu programda yeni olarak ne olacağı veya
neden şimdi yapıldığı,
• Nasıl yapılacağı,
Gibi…hususlara dikkat edilmeli ve bu hususlar program
önerisinde bulunmalıdır.

Bir Program:
• Neresi yeni?
• Neresi cazip? Sorularına tek cümle ile cevap verebilmeli.
Bir program:
• Öneriye dönüşmeden genel akışı kafada canlandırabilmeli.
Bir program;
• Seyircide seyretme isteği ve gereği uyandırmalı.

TELEVİZYON İÇİN PROJE HAZIRLAMA
• Başarılı Öneriler Yazmak

• Kurum yöneticilerinin arzusu hilafında proje geliştirmenin
anlamı yoktur.
• Bunu aşmanın tek yolu yaratıcı olup,istenmeyen veya kabul
görmeyen türleri farklı tarz ve formatlarda sunmaktır.
• Çok güzel bir program fikri geliştirip bunu yetkiliye götürünce
,bu fikrin yöneticiler tarafından benimsemesine gayret
edilir,o fikre sahip çıkmaları sağlanır.

• Programın Adı

• Programınızın adının ne olacağını düşünürken,Tv ekranlarında
yayınlanmakta olduğunu hayal edin.
• Bu isim tarafsız bir seyirci gözüyle sizde izleyiciyi yakalayacak
bir ilgi uyandırdı mı?
• Eğer programınızın ismini beğenmediyseniz aramaya devam
etmelisiniz.
• İsim kısa ve çarpıcı olmalı.
• Henüz programınızı izlememiş seyirciyi ekrana çekecek denli
etkileyici olmalı
• içeriğiniz hakkında çağrışımları barındırmalı

• Program Formatı

• Format; programın yapısını, biçimini ve yapım yaklaşımını
anlatan bir kavramdır.
• Bu aşama programın temasının öne çıkartıldığı amaç
cümlesinin rehberliğinde, programınızda bu amacın nasıl,
hangi yolla, ne tür konuları işleyerek ,nasıl bir ortamda,
kimin sunacağı, kimlerin konuk olacağı vb. sorulara cevaplar
içeren bilgilerinin yer aldığı ayrıntılarının yazılmasıdır.
• Bu bölümde sizin programınızı diğerlerinden farklı kılan,
yaratıcılığınızın, donanımınızın fark edileceği daha ayrıntılı
paragraflara yer verilir.

Başarılı öneriler yazmak
• Heyecanlandıracağı / inandıracağı kesin olan bir öğeden
başlayın
• Kullandığınız üslup ve kelime haznesi programın
yaklaşımına ve atmosferine uygun olsun
• Formatınızı anlaşılır biçimde açık ve kısa olarak
tanımlayın.
• İzleyici gereksinimlerini ve beklentilerini kavradığınızı ve
buna cevap verebileceğinizi gösterin.
• İstediğiniz anlamı verecek en uygun sözcükleri
kullandığınıza emin olun?

• İçeriği Özetlemek

• Başlangıç noktası program içeriğini 2-3 cümle ile
tanımlamaktır.
• TV programına ait harika fikrin, birkaç cümleye indirgenerek
yazılması oldukça zor görünür. Fakat bu aşama, son derece
önemli olan ilk adımdır.
• Yöneticilerin yeni proje önerilerini incelemek için ayırdıkları
sınırlı sürede sizin projenizin dikkat çekmesini sağlamalısınız.

• Program önerisi yazmaya yaratacağınız imajın genel
kokusunu verecek bir cümle ile başlayın.
• Öyle kelimeler seçerek yazın ki aşağı yukarı, programınızın
geneli hakkında ipucu versin.
• Öneriyi değerlendirecek kişinin bilmesi gerekenler kağıt
üzerinde yer almalıdır.
• Öneriyi değerlendirecek kişi prodüktörün yerine araştırma
yapacak değildir.
• O yüzden değerlendirme yapanı heyecanlandırmak ve
kafasında genel yapıya ilişkin bir fikir oluşturmak zorundayız.

• Okuyucular ayrıntıları okumaktan hoşlanmazlar,ana hatlar
yazılıp,teferruatları okuyucunun doldurması beklenebilir.
• Yazdığınız öneride hedef kitlenin kim olduğu,onlara nasıl
ulaşılacağı açık bir şekilde anlatılmalıdır.
• Tembellik edip genel kelimeler kullanmak yerine,meramımızı
tam anlamıyla anlatan özel sözcükler kullanarak yazmalıyız.
• Okuyan insana yorum yapma imkanı bırakmamalıyız.
• Bu şekilde bazı soru işaretlerinin uyanmasına engel oluruz.
• Önerimizi yazdıktan sonra tekrar tekrar gözden geçirip
gerekli düzeltme ve geliştirmeleri yapmalıyız.

Bir EVET koparabilmek için;
Fikrimizi yazıya dökme konusunda çok özenli olmalıyız.

• Proje Sunumu

• Program önerileri ilgili program komisyonlarınca görüşülür.
• Komisyon üyeleri Program yapımcısını komisyona çağırıp
proje hakkında bilgi isteyebilirler.

Öneriyi ulaştırmak;
Ne sattığınızı gerçekten biliyor musunuz?
• Bulduğunuz fikre inanın.
• Olumlu, istekli ve güvenli olun.
• Açıklıkla ve kısaca anlatın.
• Zor sorulara hazırlıklı olun.
• Tavsiye ve önerilere açık olun.
• Ne zaman susacağınızı bilin!

Kabul komisyonunun karşısında;
• Net olunmalıdır.
• Projenize güveninizin tam olduğu hissettirilmelidir.

Komisyondaki kişiler aşağıdaki sorulara verilecek cevaplara
göre önerimizi değerlendirirler:
• Öneri ilginç mi?
• Fikir çabuk aktarıldı mı?
• Karakterler ilginç mi?
• İzleyiciyi kendine bağlayabilir mi?
• Hikâye iyi mi, geliştirebilir mi?

• Bütçe

• Bir programın yapımcının kafasındaki fikir olmaktan çıkıp,
ekranda izleyiciye sunulan bir program hâline dönüşebilmesi
için para harcanarak bir üretim sürecinden geçmesi
gereklidir.
• Bütçenin büyüklüğü,program önerisinin kabul edilip,
edilmemesini belirleyen en önemli etkenlerden biridir.
• Bütçe hazırlanırken çekim ve çekim sonrası süreçleri de
kapsayan çalışma takviminin oluşturulması ile işe
başlanmalıdır.

• Bütçe hazırlanırken dikkat edilmesi gereken en önemli unsur,
gerekli kalemlerin tümünün göz önünde tutulmasıdır.
• Bütün kalemler sıralandıktan sonra da, yüzde 10-15’lik bir
ekleme yapılarak beklenmedik giderler için, öngörülmeyen
giderler kalemi oluşturmak gerekir.

• Yapım -prodüksiyon

• Çekim-Yayın

Güzel ve kaliteli programlar üretmenize katkıda bulunması
temennisiyle…
Ali Bozkurt
Prodüktör

Televizyon için Program Fikri Geliştirme Proje Hazırlama - Ali Bozkurt

Televizyon için Program Fikri Geliştirme Proje Hazırlama - Ali Bozkurt

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Televizyon için Program Fikri Geliştirme Proje Hazırlama - Ali Bozkurt

Similar to Televizyon için Program Fikri Geliştirme Proje Hazırlama - Ali Bozkurt (14)

More from TRT UMEP (TRT International Media Training Program)

More from TRT UMEP (TRT International Media Training Program) (20)

Televizyon için Program Fikri Geliştirme Proje Hazırlama - Ali Bozkurt

Editor's Notes