SlideShare a Scribd company logo
1 of 32
Download to read offline
WIES¸AW KORPIKIEWICZ




  TECHNIKA

       PROGRAM NAUCZANIA
DLA KLAS IV–VI SZKO¸Y PODSTAWOWEJ




          Gdynia   2008
Projekt ok∏adki: Artur Tarasiewicz
Redaktor prowadzàcy: Grzegorz Szczepaniak
Redakcja j´zykowa: Piotr Salewski
Redakcja graficzna i sk∏ad: S∏awomir Malitka
Korekta: Anna Wierzchowska, Marlena Dobrowolska




Program dopuszczony do u˝ytku szkolnego przez Ministra Edukacji Narodowej i wpisany do wy-
kazu programów nauczania techniki w klasach IV–VI szko∏y podstawowej na podstawie opinii rze-
czoznawców: dr. in˝. Mieczys∏awa Rudnickiego i mgr. Marka Sadowskiego.

Numer dopuszczenia: DKOW-5002-34/08




© Copyright by Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON Sp. z o.o. & Wies∏aw Korpikiewicz
Gdynia 2008
Wszelkie prawa zastrze˝one. Kopiowanie w ca∏oÊci lub we fragmentach bez zgody wydawcy
zabronione.
5-8/V


Wydawca:
Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON Sp. z o.o.
81-212 Gdynia, ul. Hutnicza 3
tel. centrali 058 679 00 00
e-mail: info@operon.pl
http://www.operon.pl



ISBN 978-83-7461-714-7
3
Spis treÊci

1. Uwagi o realizacji programu nauczania techniki w klasach IV–VI szko∏y podstawowej 4


2. Cele dydaktyczne, wychowawcze i umiej´tnoÊci                                     6


3. TreÊci nauczania                                                                  9
         3.1. BHP                                                                  10
         3.2. Wychowanie komunikacyjne                                             10
         3.3. Drewno i materia∏y drewnopochodne                                    13
         3.4. Mój pierwszy rysunek techniczny                                      16
         3.5. W∏ókiennictwo                                                        18
         3.6. Tworzywa sztuczne                                                    20
         3.7. Budownictwo mieszkaniowe                                             22
         3.8. ˚ywienie                                                             24
         3.9. Elektromechanika                                                     27


4. Ocena osiàgni´ç ucznia                                                          28
4




        1. Uwagi o realizacji programu
         nauczania techniki w klasach
           IV-VI szko∏y podstawowej


       Program nauczania dla drugiego etapu kszta∏cenia (klasy IV–VI szko∏y podstawowej)
    stwarza mo˝liwoÊci wielostronnego rozwoju zdolnoÊci poznawczych uczniów, którzy
    za pomocà narz´dzi, urzàdzeƒ i maszyn potrafià zrealizowaç zadania i çwiczenia przy-
    dzielone przez nauczyciela.
       Obcowanie z technikà w ˝yciu codziennym powinno inspirowaç dzieci do podejmo-
    wania aktywnoÊci w dziedzinie poznania urzàdzeƒ, maszyn, narz´dzi i wykorzystania
    ich do zadaƒ manualnych. Podejmowanie wysi∏ku do wykonania jakiegoÊ zadania prak-
    tycznego lub çwiczenia umo˝liwia dziecku docenienie w∏asnej pracy i poszanowanie
    dzia∏alnoÊci innych ludzi.
       Wyniki pracy na lekcjach zale˝à w znacznej mierze od trafnego wyboru tematu
    przez nauczyciela, starannego przemyÊlenia toku lekcji oraz przygotowania materia-
    ∏ów i narz´dzi. Wybrany temat zaj´ç powinien wynikaç z rzeczywistej potrzeby, a wy-
    konywany przedmiot lub çwiczenia powinny byç u˝yteczne dla ucznia w nauce, zaba-
    wie, grze. Zagadnienia techniczne wyst´pujàce przy wykonywaniu przedmiotu lub
    çwiczenia powinny mieç w∏aÊciwy stopieƒ trudnoÊci, a przy tym dotyczyç równie˝
    usprawnienia pracy indywidualnej bàdê zespo∏owej.
       Zaj´cia lekcyjne powinny byç realizowane nie tylko w sali lekcyjnej i szkole, ale tak˝e
    i poza szko∏à (ulica, zak∏ad pracy, las, rzeka, boisko itp.).
       W programie tym, obok uczenia si´ i pracy, przewidziano tak˝e zabaw´, która jest dla
    dziecka przyjemnoÊcià, pozwalajàcà zaspokoiç potrzeb´ ruchu i dzia∏ania. Zabawa spe∏-
    nia wa˝nà funkcj´ edukacyjnà, gdy˝ kszta∏tuje ÊwiadomoÊç poszanowania przyj´tych
    norm, umiej´tnoÊç wspó∏dzia∏ania, a tak˝e umiej´tnoÊç wygrywania i przegrywania.
       W nauczaniu techniki nauczyciel, przechodzàc do wykonywania zadania praktyczne-
    go, omawia cel pracy, ustala plan pracy i sposób wykonania zadania. Uczniowie wyko-
    nujà prac´ indywidualnie lub zespo∏owo. W koƒcowej fazie nale˝y omówiç wyniki pra-
    cy lub çwiczeƒ wykonanych przez uczniów oraz wystawiç ocen´.
       Po pierwszym etapie nauczania wczesnoszkolnego uczniowie w klasach IV–VI pozna-
    jà nast´pujàce zagadnienia:
       – wychowanie komunikacyjne, w tym obs∏uga roweru, zdobycie karty rowerowej
         i przygotowanie do karty motorowerowej;
PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA
                                                                                          5
  – bezpieczeƒstwo i higiena pracy;
  – podstawy rysunku technicznego;
  – drewno i materia∏y drewnopochodne, a tak˝e narz´dzia i maszyny s∏u˝àce do ob-
     róbki drewna;
  – materia∏y w∏ókiennicze, ich przeznaczenie i zastosowanie;
  – dom, jego konstrukcja, instalacje wodne, gazowe, elektryczne, wyposa˝enie i za-
     gospodarowanie mieszkaƒ;
  – ˝ywienie, obs∏uga urzàdzeƒ gospodarstwa domowego;
  – podstawy elektromechaniki.
  Program ten nie narzuca nauczycielowi realizowania treÊci wed∏ug jakiejÊ przewi-
dzianej kolejnoÊci. Materia∏ nauczania, który b´dzie realizowany w klasie, mo˝na przy-
stosowaç do okreÊlonego Êrodowiska (miasto, wieÊ), mo˝na niektóre zagadnienia
uszczegó∏owiç, a niektóre tylko zaznaczyç. Ka˝de zagadnienie tematyczne mo˝na po-
dzieliç na jednostki lekcyjne, mo˝liwe do realizowania doÊç elastycznie w zale˝noÊci od
wyposa˝enia pracowni.
  Jednostki lekcyjne mo˝na powtarzaç i poszerzaç. Tak jest z zagadnieniami tematycz-
nymi odnoÊnie wychowania komunikacyjnego, które realizujemy przez ca∏y cykl nauki
w klasach IV–VI, nie tylko na godzinach z techniki.
  Rozwiàzywanie zadaƒ technicznych wyst´pujàcych na lekcjach za pomocà narz´dzi,
maszyn, symboli i rysunku stwarza formy aktywnoÊci poznawczej u uczniów, w tym
pragmatyki technicznej, wyobraêni technicznej oraz myÊlenia technicznego.
  Program jest tak skonstruowany, aby nauczyciel po uwzgl´dnieniu mo˝liwoÊci i po-
trzeb swoich uczniów oraz w∏asnych warunków pracy móg∏ sobie pozwoliç na swo-
bodne i elastyczne podejÊcie do treÊci programowych.
  W nauczaniu techniki i wychowania komunikacyjnego nale˝y poprowadziç zaj´cia
w taki sposób, aby wykorzystaç czynnoÊci manualne uczniów podczas realizacji edu-
kacji technicznej oraz informacji medialnej.
6




             2. Cele dydaktyczne,
          wychowawcze i umiej´tnoÊci


       G∏ównym celem kszta∏cenia w drugim etapie nauki jest nauczenie uczniów samo-
    dzielnego myÊlenia oraz zapewnienie im optymalnego rozwoju intelektualnego,
    a zw∏aszcza:
       – przekazanie uczniom wiedzy o otaczajàcej nas technice;
       – wdra˝anie do samokszta∏cenia, rozwijania zdolnoÊci i zainteresowaƒ technicznych;
       – budzenie wra˝liwoÊci i wyobraêni technicznej;
       – wyrabianie umiej´tnoÊci racjonalnego wspó∏˝ycia z kolegami i kole˝ankami przy
         wykonywaniu çwiczeƒ i zadaƒ praktycznych;
       – wdra˝anie do samodzielnego myÊlenia i dzia∏ania;
       – wyrabianie umiej´tnoÊci pos∏ugiwania si´ narz´dziami i urzàdzeniami techniczny-
         mi.
       Niniejszy program ukierunkowany jest na dziecko, na jego potrzeby, mo˝liwoÊci
    i dà˝enia. Ukierunkowany jest na rozbudzanie motywacji ucznia i jego ciekawoÊci in-
    telektualnej, budowanie pozytywnego obrazu siebie oraz kszta∏towanie umiej´tnoÊci
    przydatnych w ˝yciu.
       Dobór jednostek metodycznych podporzàdkowany jest znanej tezie: „Technik´ two-
    rzà nieliczni, ale wszyscy korzystajà z jej udogodnieƒ”.

    Cele dydaktyczne
      Nauczanie techniki w drugim etapie kszta∏cenia powinno:
      a) wprowadzaç uczniów w problemy i zagadnienia techniczne wyst´pujàce w ich
         otoczeniu i Êrodowisku;
      b) umo˝liwiaç uczniom zdobywanie umiej´tnoÊci technicznych w zale˝noÊci od wie-
         ku dzieci i stopnia ich rozwoju;
      c) dostarczaç uczniom materia∏ów, dzi´ki którym mogliby rozwijaç umiej´tnoÊci
         niezb´dne przysz∏ym u˝ytkownikom i twórcom techniki;
      d) rozbudzaç zainteresowania problemami techniki wÊród ch∏opców i dziewczàt;
      e) budowaç podstawy do dalszego pog∏´biania wiedzy technicznej;
      f) prezentowaç zagadnienia techniczne, tak aby ich poznanie i opanowanie sprawia∏o
         satysfakcj´ zarówno bardziej zdolnym, jak i mniej zdolnym uczniom;
      g) wspomagaç uczenie si´ innych przedmiotów, np. matematyki, Êrodowiska, sztuki,
         wychowania komunikacyjnego;
PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA
                                                                                        7
  h) pokazywaç mo˝liwoÊci i sposoby korzystania z wielu materia∏ów i narz´dzi;
  i) wspomagaç ró˝ne formy nauczania – nauczanie indywidualne, nauczanie w ma-
     ∏ych grupach;
  j) nauczyç bezpiecznego korzystania ze zdobyczy techniki, uwzgl´dniajàc instrukcj´
     obs∏ugi urzàdzeƒ i maszyn;
  k) uzupe∏niaç program nauczania o zagadnienia poÊwi´cone przemys∏owi regional-
     nemu, rzemios∏u i tradycjom regionalnym;
  l) formu∏owaç cele nauczania, tak aby mo˝na by∏o oceniç post´py uczniów w na-
     uce;
  m)podkreÊlaç zwiàzek mi´dzy zaj´ciami technicznymi a innymi przedmiotami prze-
     widzianymi w programie nauczania.

Cele wychowawcze
  Praca wychowawcza na lekcjach techniki w klasach IV–VI powinna ukszta∏towaç ta-
kie postawy i umiej´tnoÊci, aby uczeƒ móg∏:
  a) dostrzegaç pi´kno przyrody i zjawisk w niej zachodzàcych;
  b) szanowaç Êrodowisko naturalne cz∏owieka i przeciwdzia∏aç jego zagro˝eniom;
  c) byç przekonanym o mo˝liwoÊciach obiektywnego poznawania Êwiata;
  d) mieç ÊwiadomoÊç ograniczonych mo˝liwoÊci naszego poznania;
  e) przejawiaç postaw´ badawczà wobec otaczajàcej nas rzeczywistoÊci;
  f) doceniaç rol´ wiedzy w rozwoju naszej cywilizacji;
  g) dostrzegaç zagro˝enia dla cz∏owieka i naszego Êrodowiska wynikajàce z rozwoju
     techniki;
  h) wspó∏pracowaç w zespole w celu osiàgni´cia zamierzonych efektów;
  i) doceniaç rol´ pracy zespo∏owej;
  j) prezentowaç i uzasadniaç swoje poglàdy i przekonania;
  k) wykazywaç cierpliwoÊç i dok∏adnoÊç w pracy;
  l) byç wspó∏odpowiedzialnym za u˝ytkowanie wspólnych zasobów informacyjnych;
  m)odczuwaç satysfakcj´ i radoÊç poznania;
  n) mieç poczucie w∏asnej wartoÊci;
  o) prezentowaç dociekliwoÊç i postaw´ badawczà;
  p) prezentowaç postaw´ rzetelnoÊci przygotowania si´ do zaj´ç lekcyjnych;
  r) prezentowaç postaw´ samodzielnoÊci w podejmowaniu decyzji;
  s) pracowaç umiej´tnie w grupie;
  t) przestrzegaç zasad BHP .

Umiej´tnoÊci
  Podstawowe umiej´tnoÊci, które powinien posiàÊç uczeƒ w tak zwanym drugim eta-
pie uczenia si´ to: planowanie, organizowanie w∏asnego uczenia si´, efektywne komu-
nikowanie si´, praca indywidualna i w zespole, pos∏ugiwanie si´ narz´dziami i techno-
logià informacyjnà.
  Umiej´tnoÊç to sprawne pos∏ugiwanie si´ w∏aÊciwymi wiadomoÊciami przy wykony-
waniu konkretnych zadaƒ lub çwiczeƒ. Umiej´tnoÊci mogà byç manualne lub intelek-
tualne, przyj´te Êwiadomie przez ucznia, przechowywane w pami´ci a˝ do wykonania
okreÊlonego zadania lub çwiczenia.
2. Cele dydaktyczne, wychowawcze i umiej´tnoÊci
8
      W nauczaniu techniki w drugim etapie kszta∏cenia uczeƒ powinien posiàÊç nast´pu-
    jàce umiej´tnoÊci:
      a) bezpieczne pos∏ugiwanie si´ narz´dziami przy wykonaniu zadaƒ praktycznych;
      b) rozumienie instrukcji obs∏ugi maszyn, urzàdzeƒ technicznych i sprz´tu gospodar-
         stwa domowego;
      c) rozumienie poleceƒ nauczyciela odnoÊnie zagadnieƒ technicznych;
      d) organizowanie miejsca pracy i nauki w szkole oraz w domu;
      e) organizowanie zabaw i prac indywidualnych i zespo∏owych;
      f) samodzielne rozwiàzywanie problemów przy wykorzystaniu ró˝nych informacji
         technicznych;
      g) rozpoznawanie zagro˝eƒ wynikajàcych z ruchu pojazdów oraz samodzielne poru-
         szanie si´ po drogach publicznych, po zdobyciu karty rowerowej;
      h) bezpieczne i kulturalne zachowanie si´ w Êrodowisku uczniowskim;
      i) wyrobienie zainteresowaƒ technicznych do samodzielnego przetworzenia, ulep-
         szania, modernizowania;
      j) wykorzystywanie wybranych materia∏ów, narz´dzi i urzàdzeƒ w dzia∏alnoÊci ma-
         nualnej;
      k) wykorzystywanie zjawisk i procesów przyrodniczych znajdujàcych si´ w otoczeniu
         ucznia do wykonania çwiczeƒ i zadaƒ wytwórczych;
      l) planowanie procesów przetwórczych do wykonania gotowego wyrobu;
      m)planowanie i oszcz´dne gospodarowanie materia∏ami;
      n) wykorzystanie informacji z ró˝nych êróde∏ do planowania dzia∏aƒ technicznych;
      o) umiej´tne zaplanowanie dzia∏aƒ wytwórczych w dobie cywilizacji technicznej;
      p) rozpoznawanie zagro˝eƒ zwiàzanych z ochronà Êrodowiska.
9




                  3. TreÊci nauczania


  Przedmiot technika spe∏nia wa˝nà funkcj´ w procesie wychowania przez prac´,
kszta∏cenia politechnicznego i orientacji zawodowej. Celem tego przedmiotu jest roz-
wijanie kultury pracy, kultury technicznej, poznanie narz´dzi i sposobów obróbki.
  Program dla techniki realizuje materia∏ nauczania zwiàzany z dzia∏ami:
  – bezpieczeƒstwo i higiena pracy;
  – wychowanie komunikacyjne;
  – drewno i materia∏y drewnopochodne;
  – wprowadzenie do rysunku technicznego, rzutowanie, wymiarowanie figur geome-
    trycznych, przekroje;
  – w∏ókiennictwo;
  – tworzywa sztuczne;
  – ˝ywienie;
  – budownictwo mieszkaniowe;
  – elektromechanika.
10



                                                          3.1. BHP

Lp.    Zagadnienia           Cele                    Cele                          Procedury                       Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne        dydaktyczne             wychowawcze                       osiàgania                   (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                            Uczeƒ:                  Uczeƒ:                           celów                               Uczeƒ:

1.    BHP w pra-      – poznaje poj´cia        – aktywnie uczestni-    – wskazanie w klasie miejsc i urzà-   – potrafi rozpoznaç zagro˝enia
      cowni tech-       BHP i zagro˝eƒ           czy w propagowa-        dzeƒ niebezpiecznych dla zdrowia    – wie, z jakim zagro˝eniem zwiàza-
      nicznej           w sali lekcyjnej         niu bezpieczeƒ-         i ˝ycia ucznia                        ny jest poszczególny znak bezpie-
                      – poznaje znaki            stwa w pracowni       – omówienie i interpretacja znaków      czeƒstwa
                        zwiàzane z bezpie-       technicznej i poza      bezpieczeƒstwa znajdujàcych si´     – rozró˝nia poszczególne narz´dzia
                        czeƒstwem                nià                     w pracowni                            i wie, do czego s∏u˝à
                      – poznaje nowe na-                               – omówienie zasad pos∏ugiwania si´    – zna zagro˝enia wyst´pujàce przy
                        rz´dzia i umiej´t-                               narz´dziami                           obs∏udze urzàdzeƒ pod napi´-
                        nie pos∏uguje si´                              – scharakteryzowanie zagro˝eƒ wy-       ciem pràdu elektrycznego
                        nimi                                             st´pujàcych przy pràdzie elek-
                                                                         trycznym
                                                                       – prezentacja znaków odblaskowych
                                                                         znajdujàcych si´ w wyposa˝eniu
                                                                         ucznia



                                             3.2. Wychowanie komunikacyjne

Lp.    Zagadnienia           Cele                    Cele                         Procedury                        Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne        dydaktyczne             wychowawcze                      osiàgania                    (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                            Uczeƒ:                  Uczeƒ:                          celów                                Uczeƒ:

2.    Znaki drogowe   – poznaje znaki dro-    – wyra˝a s∏ownie         – obserwacja znaków drogowych         – wie, jak zachowaç si´ na ulicy, po-
                        gowe oraz zasady        spostrze˝enia            znajdujàcych si´ wokó∏ szko∏y         trafi przejÊç bezpiecznie przez
                        poruszania si´ po       zwiàzane z pozna-        i w drodze dom–szko∏a–dom             jezdni´
                        drogach publicz-        waniem drogi pu-       – interpretacja znaków drogowych      – ocenia zagro˝enia wynikajàce
                        nych                    blicznej i jej ozna-     znajdujàcych si´ w najbli˝szym        z ruchu pojazdów
                      – opanowuje nawyki        czenia znakami           otoczeniu                           – potrafi wykonaç znak drogowy
                        towarzyszàce            drogowymi              – zapoznanie z poj´ciem przejÊcia       i objaÊniç, co oznacza
                        przechodzeniu                                    przez jezdni´                       – rozpoznaje znaki drogowe
                                                                                                                                                      3. TreÊci nauczania
Lp.    Zagadnienia          Cele                     Cele                       Procedury                        Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne       dydaktyczne              wychowawcze                    osiàgania                    (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                           Uczeƒ:                   Uczeƒ:                        celów                                Uczeƒ:

                       przez jezdni´                                – prezentacja Kodeksu Drogowego        – potrafi skojarzyç znak graficzny
                     – poznaje otoczenie                            – inscenizacja poruszania si´ po         z opisem
                       drogi z domu do                                drodze publicznej                    – wie, co oznaczajà znaki informa-
                       szko∏y oraz wokó∏                            – opanowanie nawyków spoglàda-           cyjne, nakazu i zakazu
                       szko∏y                                         nia w lewo, prawo i lewo przy        – potrafi przejÊç przez jezdni´
                     – doskonali umiej´t-                             przejÊciu przez jezdni´                oznaczonà znakiem drogowym
                       noÊç rozró˝niania                            – analizowanie postaw ucznia jako
                       znaków drogo-                                  u˝ytkownika dróg
                       wych                                         – opis budowy znaków drogowych
                                                                    – prezentacja znaków odblaskowych
                                                                      znajdujàcych si´ w wyposa˝eniu
                                                                      ucznia
                                                                    – wdra˝anie do uczenia si´ znaków
                                                                      drogowych
                                                                    – wyjaÊnienie poj´ç zwiàzanych ze
                                                                      znakami drogowymi (znaki infor-
                                                                      macyjne, znaki zakazu, znaki na-
                                                                                                                                                      PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA




                                                                      kazu)


      Skrzy˝owania   – rozumie wspó∏zale˝-     – poszerza wiado-    – objaÊnienie zasad dzia∏ania sygna-   – respektuje zasady sygnalizacji
      dróg             noÊci pomi´dzy ru-        moÊci o porusza-     lizatora Êwietlnego stojàcego na       Êwietlnej
                       chem pieszych             niu si´ pojazdów     skrzy˝owaniu ulic                    – zna zasad´ dzia∏ania sygnalizatora
                       a ruchem pojazdów         na skrzy˝owaniu    – analiza skrzy˝owania ulic w miej-      na skrzy˝owaniu ulic
                     – poznaje zagro˝enia        dróg                 scu zamieszkania i podobne usta-     – wie, co oznaczajà poszczególne
                       wynikajàce z ruchu                             wienie na planszy                      kolory Êwiate∏
                       pojazdów                                     – przeprowadzenie symulacji poru-      – zna i potrafi zainscenizowaç ruch
                     – inscenizuje na                                 szania si´ pieszych i pojazdów na      drogowy na skrzy˝owaniu
                       planszy ró˝ne sy-                              skrzy˝owaniu                         – umie pokazaç na planszy, jak po-
                       tuacje drogowe                               – opisywanie i pokazanie miejsc          ruszaç si´ po skrzy˝owaniu, aby
                     – poznaje poj´cia                                niebezpiecznych i stwarzajàcych        nie ulec wypadkowi
                       „znaki drogowe”,                               kolizj´                              – omawia niebezpieczeƒstwa wyni-
                       „przejÊcie dla pie-                          – dyskusja na temat zapobiegania         kajàce z ruchu pojazdów
                       szych”, „sygnalizacja                          wypadkom                             – potrafi pracowaç i bawiç si´ w grupie
                                                                                                                                                     11
12



Lp.    Zagadnienia           Cele                   Cele                          Procedury                       Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne        dydaktyczne            wychowawcze                       osiàgania                   (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                            Uczeƒ:                 Uczeƒ:                           celów                               Uczeƒ:

                       Êwietlna”, „droga                              – ustalenie regu∏ zabawy na planszy   – respektuje zasady i regu∏y ruchu
                       dla rowerów”                                   – rozwijanie zainteresowaƒ ruchem       drogowego, bawiàc si´ z kolega-
                                                                        drogowym                              mi i kole˝ankami


      Budowa          – poznaje budow´        – troszczy si´ o swo-   – prezentacja zespo∏ów roweru         – rozpoznaje poszczególne zespo∏y
      i obs∏uga ro-     i obs∏ug´ roweru        je zdrowie i dba      – analiza poszczególnych zespo∏ów       roweru
      weru            – poznaje instalacj´      o bezpieczeƒstwo        roweru i omówienie ich przezna-     – wymienia ich nazwy i przeznacze-
                        elektrycznà roweru      innych                  czenia                                nie
                      – poznaje zespo∏y                               – wykorzystanie ró˝nych êróde∏        – potrafi omówiç i przeprowadziç
                        mechaniczne                                     informacji do poznania prawid∏o-      proste naprawy i konserwacje ze-
                        roweru                                          wej obs∏ugi roweru                    spo∏ów rowerowych
                      – stosuje w praktyce                                                                  – potrafi korzystaç z roweru i zdaç
                        poznane zagadnie-                                                                     egzamin na kart´ rowerowà
                        nia
                      – poznaje zasady
                        jazdy na rowerze
                      – uÊwiadamia sobie
                        potrzeb´ korzysta-
                        nia ze Êrodka loko-
                        mocji rowerowej
                      – uÊwiadamia sobie
                        zagro˝enia zwiàza-
                        ne z jazdà rowe-
                        rem
                      – przestrzega bez-
                        pieczeƒstwa w po-
                        ruszaniu si´ rowe-
                        rem
                                                                                                                                                   3. TreÊci nauczania
3.3. Drewno i materia∏y drewnopochodne

Lp.    Zagadnienia            Cele                   Cele                        Procedury                       Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne         dydaktyczne            wychowawcze                     osiàgania                   (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                             Uczeƒ:                 Uczeƒ:                         celów                               Uczeƒ:

3.    Gatunki i w∏a-   – poznaje drzewa        – szanuje i chroni    – przeprowadzenie obserwacji          – rozpoznaje drzewa iglaste i liÊcia-
      snoÊci drewna      liÊciaste i iglaste     Êrodowisko natu-      drzew znajdujàcych si´ w otocze-      ste
                         oraz ich nazwy          ralne                 niu ucznia                          – potrafi opisaç i omówiç budow´
                       – rozumie ró˝nice       – poszerza wiado-     – kontakt z nadleÊnictwem               drzewa
                         wyst´pujàce mi´-        moÊci o gatun-      – opis wyglàdu i zasi´gu drzew        – wymienia poszczególne elementy
                         dzy drzewami            kach i w∏aÊciwo-    – opis i pokazanie przekroju po-        przekroju poprzecznego drzewa
                       – kszta∏ci umiej´tno-     Êciach drewna         przecznego drzewa                   – okreÊla za pomocà s∏oi wiek drze-
                         Êci odczytywania      – przejawia wra˝li-   – przeprowadzenie obserwacji            wa
                         wieku drzewa na         woÊç na pi´kno        drzew przy zak∏adzie produkcyj-     – wymienia objawy i ocenia skutki
                         podstawie przekro-      przyrody              nym i przy trasie komunikacyjnej      oddzia∏ywania zanieczyszczeƒ pro-
                         ju poprzecznego                             – badanie drewna na kurczenie si´,      dukcyjnych i komunikacyjnych na
                       – poznaje w∏aÊciwoÊci                           p´cznienie, paczenie, twardoÊç,       drzewa
                         drewna                                        ÊcieralnoÊç i g´stoÊç               – potrafi wymieniç, na co jest nara-
                       – praktycznie prze-                           – doÊwiadczenia okreÊlajàce w∏aÊci-     ˝one drewno przeznaczone do
                         prowadza doÊwiad-                             woÊci drewna                          obróbki
                                                                                                                                                    PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA




                         czenia okreÊlajàce                          – obserwacja w celu wyciàgni´cia      – zna gatunki drewna
                         w∏aÊciwoÊci drewna                            wniosków z badaƒ próbek drewna      – potrafi pos∏ugiwaç si´ narz´dzia-
                       – opanowuje umie-                             – analiza przeprowadzonych do-          mi, przeprowadziç çwiczenia i do-
                         j´tnoÊci pos∏ugiwa-                           Êwiadczeƒ                             Êwiadczenia, aby zbadaç w∏aÊci-
                         nia si´ narz´dziami                         – dyskusja na temat w∏aÊciwoÊci         woÊci drewna
                       – rozumie wag´                                  drewna                              – potrafi analizowaç, dyskutowaç
                         przeprowadzonych                                                                    i wyciàgaç wnioski na temat prze-
                         doÊwiadczeƒ                                                                         prowadzonych doÊwiadczeƒ
                       – rozumie wp∏yw Êro-
                         dowiska na drzewa,
                         które rosnà w lesie
                         i przy szkole
                       – wyrabia poczucie
                         odpowiedzialnoÊci
                         za stan Êrodowiska
                         naturalnego
                                                                                                                                                   13
14



Lp.    Zagadnienia             Cele                   Cele                            Procedury                            Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne          dydaktyczne            wychowawcze                         osiàgania                        (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                              Uczeƒ:                 Uczeƒ:                             celów                                    Uczeƒ:

      Obróbka           – poznaje prac´         – troszczy si´ o bez-   – przeprowadzenie obserwacji                – rozpoznaje maszyn´ do obróbki
      i przerób           w tartaku               pieczeƒstwo swoje        w tartaku podczas obróbki drewna           drewna
      drewna, mate-     – poznaje poj´cie         i innych, widzàc      – obserwacja najwa˝niejszej maszy-          – wyjaÊnia zadania poszczególnych
      ria∏y drewno-       „trak”                  prac´ w tartaku          ny w tartaku (traka)                       obiektów w tartaku
      pochodne          – poznaje obiekty       – w∏aÊciwie ocenia      – identyfikowanie obiektów w tarta-         – klasyfikuje tarcice i materia∏y
                          w tartaku               post´powanie pra-        ku, takich jak hala produkcyjna, roz-      drewnopochodne
                        – rozpoznaje tarcic´      cowników tartaku         dzielnia trocin i suszarnia drewna       – wymienia przeznaczenie i zastoso-
                          i materia∏y drew-                             – prezentacja i opis tarcicy, okleiny,        wanie poszczególnych materia∏ów
                          nopochodne                                       sklejki, p∏yty pilÊniowej i p∏yty wió-
                                                                           rowej
                                                                        – rozpoznawanie tarcicy i materia-
                                                                           ∏ów drewnopochodnych
      Przeznaczenie – opanowuje umie-           – poszerza wiado-       – dyskusja na temat przeznaczenia           – rozró˝nia drewno i materia∏y
      drewna i ma-     j´tnoÊç rozró˝nia-         moÊci o drewnie         drewna i materia∏ów drewnopo-               drewnopochodne
      teria∏ów drew-   nia drewna i mate-         i materia∏ach           chodnych w gospodarstwie do-              – wymienia, do czego u˝ywa si´
      nopochodnych     ria∏ów drewnopo-           drewnopochod-           mowym oraz przemyÊle                        drewna w gospodarstwie domo-
                       chodnych                   nych                  – prezentacja wyrobów z drewna                wym i przemyÊle
                     – dostrzega, co wy-        – szanuje i chroni        i materia∏ów drewnopochodnych             – wymienia, gdzie stosuje si´ mate-
                       konane jest                Êrodowisko natu-      – rozpoznawanie sprz´tów wykona-              ria∏y drewnopochodne
                       z drewna, a co             ralne                   nych z drewna i z materia∏ów              – podaje przyk∏ady zastosowania
                       z materia∏ów drew-                                 drewnopochodnych                            drewna i materia∏ów drewnopo-
                       nopochodnych                                                                                   chodnych w gospodarstwie do-
                     – rozumie poczucie                                                                               mowym, domu, szkole i przemy-
                       odpowiedzialnoÊci                                                                              Êle
                       za stan naszych la-
                       sów
      Narz´dzia i ma-   – poznaje narz´dzia     – troszczy si´ o swo-   – prezentacja narz´dzi i maszyn do          – potrafi wymieniç i wskazaç narz´-
      szyny do ob-        i maszyny do ob-        je zdrowie i dba        obróbki drewna znajdujàcych si´             dzia do obróbki drewna
      róbki drewna        róbki drewna            o bezpieczeƒstwo        w pracowni i omówienie ich prze-          – zna przeznaczenie poszczegól-
                        – ró˝nicuje narz´dzia     w∏asne i innych,        znaczenia                                   nych narz´dzi i maszyn
                          wed∏ug ich prze-        pos∏ugujàc si´ na-    – opis budowy narz´dzi (wskazanie           – zna i potrafi opisaç budow´ narz´-
                          znaczenia               rz´dziami i urzà-       cz´Êci skrawajàcej)                         dzia i wskazaç jego cz´Êç skrawajàcà
                        – rozumie rol´ narz´-     dzeniami do ob-       – uÊwiadomienie zagro˝enia wyst´-           – potrafi omówiç zagro˝enia wyst´-
                          dzi i maszyn przy       róbki drewna            pujàcego podczas u˝ytkowania                pujàce podczas pos∏ugiwania si´
                          obróbce drewna        – przestrzega zasad       prezentowanych narz´dzi i ma-               poznanymi narz´dziami i maszyna-
                                                  BHP                     szyn                                        mi
                                                                                                                                                              3. TreÊci nauczania
Lp.    Zagadnienia            Cele                   Cele                        Procedury                       Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne         dydaktyczne            wychowawcze                     osiàgania                   (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                             Uczeƒ:                 Uczeƒ:                         celów                               Uczeƒ:

                       – wyjaÊnia i uÊwiada-
                         mia sobie zagro˝e-
                         nia wyst´pujàce
                         podczas u˝ytkowa-
                         nia poznanych na-
                         rz´dzi i maszyn do
                         obróbki drewna
      ¸àczenie drew-   – poznaje rysunki       – dba o bezpieczeƒ-    – korzystanie z rysunków technicz-   – rozpoznaje cz´Êci sk∏adowe zada-
      na i materia-      prezentujàce pra-       stwo w∏asne i in-      nych poglàdowych                     nia wytwórczego na rysunku
      ∏ów drewnopo-      ce wytwórcze            nych podczas wy-     – prezentacja najcz´Êciej spotyka-     technicznym
      chodnych           z drewna i mate-        konywania prac         nych po∏àczeƒ elementów drew-      – potrafi wykorzystaç narz´dzia
      (prace z drew-     ria∏ów drewnopo-        z drewna               nianych i elementów drewnopo-        i po∏àczyç elementy prac wytwór-
      na)                chodnych              – docenia rol´ pracy     chodnych                             czych
                       – poznaje sposoby         zespo∏owej           – projektowanie prac z zastosowa-
                         ∏àczenia drewna       – wspó∏pracuje           niem ∏àczenia materia∏ów za po-
                         i materia∏ów drew-      w zespole w celu       mocà kleju, gwoêdzi, wkr´tów
                         nopochodnych            osiàgni´cia zamie-   – praktyczne wykorzystanie narz´-
                                                                                                                                                 PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA




                       – stosuje w praktyce      rzonych rezulta-       dzi przy wykonaniu prac
                         sposoby ∏àczenia        tów
                         elementów drew-       – przestrzega zasad
                         nianych i drewno-       BHP
                         pochodnych
                                                                                                                                                15
16



                                           3.4. Mój pierwszy rysunek techniczny


Lp.    Zagadnienia             Cele                    Cele                          Procedury                      Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne          dydaktyczne             wychowawcze                       osiàgania                  (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                              Uczeƒ:                  Uczeƒ:                           celów                              Uczeƒ:

4.    Pismo tech-       – poznaje poj´cie       – wykazuje dok∏ad-       – opis i rozpoznawanie pisma tech-   – wie, jak wyglàda pismo technicz-
      niczne i forma-     „pismo technicz-        noÊç i cierpliwoÊç       nicznego                             ne i do czego s∏u˝y
      ty arkuszy pa-      ne”                     w pisaniu pismem       – prezentacja pisma technicznego     – potrafi napisaç wyrazy pismem
      pieru rysunko-    – rozpoznaje i stosu-     technicznym            – przeprowadzenie zaj´ç w çwicze-      technicznym
      wego                je pismo technicz-                               niu pisma technicznego             – dostrzega ró˝nice pomi´dzy pi-
                          ne w praktyce                                  – analiza wyrazów napisanych pi-       smem zwyk∏ym a technicznym
                        – poznaje i analizuje                              smem technicznym                   – wie, co to jest arkusz papieru
                          wymiary arkusza                                – prezentacja arkuszy papieru ry-      formatu A4
                          papieru formatu                                  sunkowego z zaznaczeniem for-
                          A4                                               matu A4

      Tworzenie ry-     – poznaje wybrane       – wykazuje dok∏ad-       – wyjaÊnienie poj´cia „widok”        – wie, jak wyglàda rysunek w wido-
      sunków w wi-        linie do tworzenia      noÊç w tworzeniu       – przedstawienie zasad tworzenia       ku
      doku                rysunku w widoku        rysunków w wido-         rysunków w widoku                  – zna gruboÊç linii konturowej
                        – poznaje sposoby         ku                     – analiza linii rysunkowych wyst´-     przedmiotu, linii przerywanej, osi
                          tworzenia rysunku                                pujàcej w rysunku                    symetrii
                          w widoku                                       – poznanie sposobu rysowania         – potrafi za pomocà przyrzàdów do
                        – doskonali umiej´t-                               w widoku                             rysowania stworzyç rysunek w wi-
                          noÊci tworzenia ry-                            – prezentacja rysunków stworzo-        doku
                          sunków w widoku                                  nych w widoku


      Rzutowanie        – rozumie zale˝noÊci    – wykazuje cierpli-      – wyjaÊnienie poj´cia rzutowania     – wymienia i wskazuje p∏aszczyzny
      przedmiotu na       pomi´dzy trzema         woÊç i dok∏adnoÊç        przedmiotu na p∏aszczyzn´ pod-       przy rzutowaniu
      jednà, dwie,        p∏aszczyznami           w rzutowaniu             stawowà (rzut g∏ówny), na p∏asz-   – potrafi zrzutowaç przedmiot na
      trzy p∏aszczy-      przeznaczonymi          przedmiotów              czyzn´ z góry (rzut z góry) i na     jednà p∏aszczyzn´
      zny                 do rzutowania         – wykonuje dok∏ad-         p∏aszczyzn´ bocznà (rzut boczny)   – potrafi zrzutowaç przedmiot na
                        – poznaje i nabywa        nie i precyzyjnie      – obserwacja i poznanie praktyczne     dwie p∏aszczyzny (rzut g∏ówny
                          oraz doskonali          rzuty na trzy p∏asz-     rzutowania przedmiotu na trzy        i rzut z góry)
                          umiej´tnoÊci            czyzny                   p∏aszczyzny                        – potrafi zrzutowaç przedmiot
                                                                                                                                                      3. TreÊci nauczania
Lp.    Zagadnienia             Cele                    Cele                       Procedury                       Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne          dydaktyczne             wychowawcze                    osiàgania                   (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                              Uczeƒ:                  Uczeƒ:                        celów                               Uczeƒ:

                          samodzielnego rzu-                                                                na trzy p∏aszczyzny
                          towania przedmiotu
                          na trzy p∏aszczyzny

      Wymiarowanie      – poznaje znaczenie      – wykazuje dok∏ad-    – wyjaÊnienie poj´ç zwiàzanych       – wie, co to jest wymiarowanie
      rysunków            wymiarowania             noÊç w wymiaro-       z wymiarowaniem przedmiotu na        przedmiotu
                          przedmiotu               waniu przedmio-       p∏aszczyênie                       – potrafi wskazaç i narysowaç lini´
                        – poznaje lini´ wymia-     tów                 – omówienie i praktyczne pokaza-       wymiarowà i pomocniczà lini´
                          rowà, pomocniczà       – prezentuje posta-     nie znaczenia wyrazów: linia wy-     wymiarowà
                          lini´ wymiarowà,         w´ samodzielnoÊci     miarowa, pomocnicza linia wy-      – potrafi wpisaç liczb´ wymiarowà
                          liczb´ wymiarowà         podczas wymiaro-      miarowa, liczby wymiarowe, znaki     i wstawiç odpowiedni znak, sym-
                          i znaki wymiarowe        wania                 wymiarowe                            bol wymiarowy
                        – rozumie i opano-                             – prezentacja sposobów wymiaro-      – potrafi zwymiarowaç narysowany
                          wuje umiej´tnoÊci                              wania przedmiotu narysowanego        przedmiot wed∏ug przyj´tych za-
                          wymiarowania                                   na p∏aszczyênie podstawowej          sad wymiarowania
                          przedmiotu we-                               – uÊwiadomienie, ˝e b∏àd w wymia-    – rozpoznaje, wskazuje i wyjaÊnia
                          d∏ug obowiàzujà-                               rowaniu mo˝e spowodowaç nie-         b∏´dy w wymiarowaniu
                                                                                                                                                   PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA




                          cych zasad                                     bezpieczne skutki
                        – analizuje prawid∏o-
                          woÊci wymiarowania


      Przekroje i ich   – rozumie poj´cie        – wykazuje dok∏ad-    – obserwacja i poznanie praktyczne   – wie, w jaki sposób powstajà prze-
      wymiarowanie        powstawania prze-        noÊç przy rysowa-     powstawania przekroju                kroje
                          krojów                   niu przekroju       – poznanie sposobów wymiarowa-       – potrafi narysowaç przekrój wy-
                        – opanowuje umie-        – docenia rol´ wie-     nia przekrojów                       branej figury
                          j´tnoÊç rysowania        dzy odnoÊnie ry-                                         – potrafi zwymiarowaç przekrój we-
                          przekroju i jego         sunku techniczne-                                          d∏ug zasad wymiarowania
                          wymiarowania             go
                        – analizuje prawid∏o-
                          woÊç narysowane-
                          go przekroju i wy-
                          miarowania
                                                                                                                                                  17
18



                                                      3.5. W∏ókiennictwo


Lp.    Zagadnienia             Cele                   Cele                        Procedury                        Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne          dydaktyczne            wychowawcze                     osiàgania                    (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                              Uczeƒ:                 Uczeƒ:                         celów                                Uczeƒ:

5.    Materia∏y natu- – poznaje w∏ókna          – przedstawia posta-   – opis i przedstawienie w∏ókien na-   – rozpoznaje w∏ókna i wie, w jaki
      ralne i sztuczne   naturalne i sztucz-      w´ poznawczà           turalnych i sztucznych                sposób i z czego sà produkowane
      stosowane we       ne                       i badawczà wobec     – przeprowadzenie badaƒ okreÊla-      – potrafi przeprowadziç doÊwiad-
      w∏ókiennictwie – nabywa umiej´t-            w∏ókien natural-       jàcych zachowanie si´ w∏ókien         czenia z w∏óknami i wyciàgnàç
      – czytanie         noÊci rozró˝niania       nych i sztucznych      pod wp∏ywem ciep∏a, izolacji, po-     wnioski
      oznaczeƒ           w∏ókien                – wspó∏pracuje           ch∏aniania wody, spr´˝ystoÊci       – okreÊla na podstawie metek na
                       – rozumie zale˝noÊç        w zespole podczas    – analiza metek wszytych do goto-       ubiorze informacje dotyczàce
                         pomi´dzy w∏ók-           çwiczeƒ w celu         wej odzie˝y                           temperatury prania i prasowania
                         nem naturalnym           osiàgni´cia zamie-   – rozpoznaje w∏ókna naturalne po-       oraz sposobów suszenia
                         i sztucznym              rzonych rezulta-       chodzenia roÊlinnego i zwierz´ce-
                       – zna i potrafi wyja-      tów                    go
                         Êniç za pomocà
                         doÊwiadczenia
                         w∏aÊciwoÊci w∏ó-
                         kien
                       – odczytuje infor-
                         macje znajdujàce
                         si´ na metkach
                         gotowych ubraƒ

      Produkcja tka-   – rozumie zasad´         – prezentuje docie-    – opis i przedstawienie powstawa-     – wykazuje zainteresowanie sposo-
      nin                dzia∏ania krosna         kliwoÊç i postaw´      nia tkanin dawniej (na kroÊnie)       bem powstawania tkanin
                         i zna jego budow´        poznawczà doty-      – przedstawienie na schemacie po-     – potrafi wymieniç cz´Êci sk∏adowe
                       – przeprowadza             czàcà produkcji        wstawania tkanin wspó∏czeÊnie         krosna
                         praktyczne bada-         tkanin               – rozpoznawanie w tkaninie wàtku      – rozpoznaje w tkaninie wàtek
                         nie tkanin i rozró˝-                            i osnowy                              i osnow´
                         nia wàtek oraz                                – analiza wyglàdu tkaniny             – okreÊla sploty w tkaninie
                         osnow´                                        – rozpoznawanie splotów tkaniny
                       – rozpoznaje sploty
                         w tkaninie
                                                                                                                                                   3. TreÊci nauczania
Lp.    Zagadnienia             Cele                  Cele                         Procedury                        Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne          dydaktyczne           wychowawcze                      osiàgania                    (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                              Uczeƒ:                Uczeƒ:                          celów                                Uczeƒ:

      Pos∏ugiwanie      – poznaje narz´dzia   – prezentuje posta-     – podzia∏, przedstawienie narz´dzi – wymienia narz´dzia do obróbki
      si´ narz´dziami     do obróbki materia-   w´ poznawczà wo-        i urzàdzeƒ stosowanych do ob-      materia∏ów w∏ókienniczych takie
      do obróbki          ∏ów w∏ókienniczych    bec narz´dzi do         róbki i ∏àczenia materia∏ów w∏ó-   jak: no˝yce, ig∏y
      materia∏ów        – doskonali umiej´t-    obróbki materia-        kienniczych                      – potrafi korzystaç z narz´dzi i zna
      w∏ókienniczych      noÊç pos∏ugiwania     ∏ów w∏ókienni-        – prezentacja tych narz´dzi, ze      zagro˝enia, jakie mogà wystàpiç
                          si´ tymi narz´dzia-   czych                   wskazaniem zagro˝eƒ, jakie mogà    podczas pracy
                          mi                  – odczuwa satysfak-       wystàpiç podczas pracy           – wie, do czego s∏u˝y ˝elazko i zna
                        – uÊwiadamia sobie      cj´ i radoÊç pozna-                                        jego budow´
                          zagro˝enia przy       nia
                          obróbce materia-
                          ∏ów w∏ókienni-
                          czych
      Szycie r´czne     – poznaje guziki       – przestrzega zasad    – prezentacja guzików i sposoby        – zna sposoby przyszywania guzi-
      i maszynowe         i sposoby ich          BHP podczas przy-      ich przyszywania                       ków
                          przyszywania           szywania guzików,    – przygotowanie materia∏u do           – potrafi przygotowaç materia∏ do
                        – stosuje w praktyce     szycia r´cznego        szycia (projekt, krojenie, fastry-     szycia oraz pos∏ugiwaç si´ ig∏à
                                                                                                                                                     PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA




                          znajomoÊç szycia       i maszynowego          gowanie)                               i nitkà
                          r´cznego             – prezentuje posta-    – wykonanie szycia za pomocà           – zna budow´ maszyny do szycia
                        – poznaje maszyn´        wy samodzielnoÊci      ig∏y i nitki                           i wie, do czego s∏u˝y
                          do szycia              oraz ˝yczliwoÊci     – prezentacja i zapoznanie si´         – potrafi za∏o˝yç nitk´ dolnà i gór-
                        – nabywa umiej´t-        wobec kole˝anek        z maszynà do szycia                    nà oraz uruchomiç maszyn´
                          noÊç jej obs∏ugi       i kolegów            – demonstrowanie zespo∏ów ma-          – u˝ywa prawid∏owo narz´dzi przy
                        – opanowuje umie-                               szyny do szycia                        przygotowaniu materia∏u do szy-
                          j´tnoÊç przygoto-                           – praktyczna obs∏uga maszyny do          cia
                          wania materia∏u                               szycia, zak∏adanie nitki górnej      – potrafi szyç na maszynie
                          do szycia                                     i dolnej
                        – potrafi pracowaç                            – przygotowanie materia∏u do
                          na maszynie do                                szycia maszynowego (projekt,
                          szycia                                        krojenie, fastrygowanie)
                                                                      – çwiczenie szycia na maszynie
                                                                                                                                                    19
20



                                                3.6. Tworzywa sztuczne


Lp.    Zagadnienia             Cele                    Cele                        Procedury                        Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne          dydaktyczne             wychowawcze                     osiàgania                    (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                              Uczeƒ:                  Uczeƒ:                         celów                                Uczeƒ:

6.                      – rozumie poj´cie       – docenia rol´ wie-    – wprowadzenie poj´cia „tworzywo       – wyjaÊnia, co to sà tworzywa
      Produkcja i za-     „tworzywo sztucz-       dzy w rozwoju na-      sztuczne”                              sztuczne
      stosowanie          ne”                     szej cywilizacji     – omówienie zasady powstawania         – wie, w jaki sposób one powstajà
      tworzyw           – poznaje sposoby       – prezentuje posta-      tworzyw sztucznych                   – potrafi za pomocà doÊwiadczeƒ
      sztucznych –        powstawania two-        w´ badawczà wo-      – podzia∏ tworzyw sztucznych na          okreÊliç, czym charakteryzujà si´
      oznaczenia          rzyw sztucznych         bec otaczajàcych       termoplastyczne i termoutwar-          tworzywa termoplastyczne i ter-
                        – rozumie ró˝nice         nas tworzyw            dzalne oraz ich w∏aÊciwoÊci            moutwardzalne
                          pomi´dzy tworzy-        sztucznych           – przedstawienie najwa˝niejszych       – wymienia i nazywa najwa˝niejsze
                          wami termopla-        – szanuje Êrodowisko     tworzyw sztucznych (˝ywic)             tworzywa sztuczne
                          stycznymi a ter-        naturalne cz∏owie-   – prezentacja tworzyw sztucznych       – na podstawie obserwacji potrafi
                          moutwardzalnymi,        ka                     znajdujàcych si´ w naszym otocze-      wskazaç, gdzie majà zastosowa-
                          sprawdza je do-                                niu i omówienie ich zastosowania       nie tworzywa sztuczne
                          Êwiadczalnie                                 – zestawienie poszczególnych two-      – potrafi wymieniç nazw´ i symbol
                        – zna zastosowanie                               rzyw sztucznych, okreÊlenie ich        poznanego tworzywa sztucznego
                          tworzyw sztucz-                                nazw i przydzielenie im odpo-        – wie, do czego przeznaczone sà
                          nych                                           wiednich symboli, np. polichlorek      i gdzie majà zastosowanie pozna-
                        – zna rodzaje two-                               winylu – PCV, polistyren – PS, po-     ne tworzywa sztuczne
                          rzyw sztucznych,                               liamid – PA, z zaznaczeniem, ˝e      – wie, ˝e symbole na wyrobach
                          potrafi przydzieliç                            jest to ich nazwa i symbol han-        z tworzyw sztucznych sà ozna-
                          im nazwy i symbole                             dlowy                                  czeniami handlowymi

      Obróbka i ∏à-     – uÊwiadamia sobie    – przestrzega przepi- – przeprowadzenie badaƒ tworzyw           – wykonuje podstawowe doÊwiad-
      czenie tworzyw      zagro˝enia wyst´-     sów BHP               sztucznych na dzia∏anie ciep∏a, na        czenia przy obróbce tworzyw
      sztucznych          pujàce przy obrób- – umiej´tnie pracuje     oddzia∏ywanie narz´dziami skra-           sztucznych
                          ce cieplnej two-      samodzielnie          wajàcymi                                – dostrzega w∏aÊciwoÊci tworzyw
                          rzyw sztucznych       i w grupie          – obserwacja i analiza stanu two-           sztucznych, które podlega∏y ob-
                          oraz przy obróbce – wspó∏pracuje w ze-      rzyw sztucznych po poszczegól-            róbce
                          mechanicznej          spole w celu osià-    nych obróbkach                          – podczas prac wytwórczych potra-
                        – zapoznaje si´ pod-    gni´cia zamierzo-   – zapoznanie si´ ze sposobami ∏à-           fi skleiç, znitowaç, skr´ciç i zszyç
                          czas obróbki z w∏a-   nych rezultatów       czenia tworzyw sztucznych na              tworzywa sztuczne
                                                                                                                                                        3. TreÊci nauczania
Lp.    Zagadnienia            Cele                   Cele                       Procedury                      Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne         dydaktyczne            wychowawcze                    osiàgania                  (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                             Uczeƒ:                 Uczeƒ:                        celów                              Uczeƒ:

                         ÊciwoÊciami two-      – prezentuje posta-    podstawie metod poznanych
                         rzyw sztucznych         w´ rzetelnoÊci       wczeÊniej na lekcjach
                       – poznaje i doskonali     w przygotowaniu
                         umiej´tnoÊç ∏àcze-      do zaj´ç lekcyj-
                         nia tworzyw             nych
                         sztucznych

      Uboczne skutki   – rozbudza w sobie  – dostrzega pi´kno        – analiza tworzyw sztucznych        – potrafi wymieniç tworzywa
      z produkcji        wra˝liwoÊç ekolo-   przyrody i zjawisk        z wykorzystaniem ich w przemy-      sztuczne wykorzystywane przez
      tworzyw            gicznà              w niej zachodzà-          Êle i gospodarstwie domowym         przemys∏ i gospodarstwa domo-
      sztucznych       – rozumie, ˝e two-    cych                    – rozpoznawanie odpadów z two-        we
                         rzywa sztuczne    – szanuje Êrodowisko        rzyw sztucznych z zaznaczeniem    – rozpoznaje odpady z tworzyw
                         potrzebne           naturalne cz∏owie-        ich ogromnej iloÊci znajdujàcej     sztucznych
                         w przemyÊle i go-   ka i przeciwdzia∏a        si´ na sk∏adowiskach              – potrafi przeprowadziç doÊwiad-
                         spodarstwie do-     jego zagro˝eniom        – przeprowadzenie doÊwiadczeƒ         czenia zwiàzane z utylizacjà od-
                         mowym zaÊmieca-                               z utylizacjà tworzyw sztucznych     padów z tworzyw sztucznych
                         jà Êrodowisko                                 z zaznaczeniem powstawania        – wie, co to jest biodegradacja od-
                                                                                                                                                PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA




                         naturalne                                     trujàcych gazów i toksycznych       padów
                       – poznaje sposoby                               popio∏ów
                         utylizacji odpa-                            – wyodr´bnienie tworzyw sztucz-
                         dów                                           nych ulegajàcych biodegradacji
                       – rozumie ró˝nice
                         pomi´dzy utyliza-
                         cjà a biodegrada-
                         cjà
                                                                                                                                               21
22



                                        3.7. Budownictwo mieszkaniowe


Lp.    Zagadnienia             Cele                  Cele                         Procedury                       Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne          dydaktyczne           wychowawcze                      osiàgania                   (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                              Uczeƒ:                Uczeƒ:                          celów                               Uczeƒ:

7.    Materia∏y wyko- – rozpoznaje mate-       – szanuje Êrodowisko    – klasyfikacja i rozpoznawanie ma-   – zna materia∏y budowlane i wie,
      rzystywane        ria∏y budowlane          naturalne cz∏owieka     teria∏ów budowlanych                 do czego s∏u˝à
      w budownic-       z uwzgl´dnieniem       – ma ÊwiadomoÊç         – analiza materia∏ów budowlanych     – potrafi wymieniç materia∏y bu-
      twie mieszka-     ich przeznaczenia        ograniczonych           znajdujàcych si´ w naszym oto-       dowlane z uwzgl´dnieniem ich
      niowym            w budownictwie           mo˝liwoÊci nasze-       czeniu                               przeznaczenia
                      – rozbudza w sobie         go poznania
                        zainteresowania
                        konstruktorskie

      Przekrój pozio-   – doskonali umiej´t-   – wykazuje cierpli-     – rysowanie lub projektowanie wy-    – potrafi narysowaç plan poziomy
      my i pionowy        noÊci w projekto-      woÊç i dok∏adnoÊç       marzonego mieszkania                 mieszkania oraz przekrój pionowy
      mieszkaƒ            waniu mieszkaƒ         w pracy               – analiza u˝ytecznoÊci mieszkania      budynku
                          i budynków miesz-    – docenia rol´ pracy      i budynku mieszkalnego             – wyjaÊnia plan mieszkania i budyn-
                          kalnych                zespo∏owej                                                   ku
                                                                                                            – wymienia elementy konstrukcyj-
                                                                                                              ne budynku i mieszkania
      Instalacja elek- – poznaje instalacj´  – odczuwa satysfak-       – prezentacja domowej instalacji     – zna instalacje, które znajdujà si´
      tryczna w bu-      oÊwietleniowà         cj´ i radoÊç pozna-       elektrycznej, jako niezb´dnego       w domu
      downictwie         znajdujàcà si´        nia                       wyposa˝enia domu                   – potrafi za pomocà symboli nary-
      mieszkaniowym     w domu               – prezentuje posta-       – rozpoznawanie i tworzenie sche-      sowaç instalacj´ oÊwietleniowà
                       – poznaje symbole       w´ rzetelnoÊci            matów ideowych i monta˝owych         znajdujàcà si´ w domu
                         do tworzenia wy-      w przygotowaniu           instalacji oÊwietleniowej
                         ˝ej wymienionych      do zaj´ç lekcyj-
                         instalacji            nych
                       – praktycznie wyko-
                         rzystuje informacje
                         do tworzenia in-
                         stalacji oÊwietle-
                         niowej w budyn-
                         kach mieszkalnych
                                                                                                                                                    3. TreÊci nauczania
Lp.    Zagadnienia           Cele                  Cele                         Procedury                       Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne        dydaktyczne           wychowawcze                      osiàgania                   (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                            Uczeƒ:                Uczeƒ:                          celów                               Uczeƒ:

      Instalacja wod- – poznaje instalacj´   – prezentuje docie-    – prezentacja domowej instalacji      – zna instalacje wodno-kanalizacyj-
      no-kanalizacyj-   wodno-kanalizacyj-     kliwoÊç poznawczà      wodno-kanalizacyjnej                  ne
      na w budow-       nà znajdujàcà si´                           – tworzenie schematów ideowych        – potrafi za pomocà symboli nary-
      nictwie           na wyposa˝eniu                                i monta˝owych instalacji wodno-       sowaç instalacj´ wodno-kanaliza-
      mieszkaniowym     mieszkaƒ                                      -kanalizacyjnej                       cyjnà
                      – poznaje symbole
                        do tworzenia in-
                        stalacji wodno-ka-
                        nalizacyjnej

      Instalacja     – poznaje instalacj´    – prezentuje docie-    – prezentacja domowej instalacji      – zna instalacje grzewcze i gazowe
      grzewcza i ga-   grzewczà i gazowà       kliwoÊç poznawczà      grzewczej i gazowej                   znajdujàce si´ na wyposa˝eniu
      zowa w bu-       znajdujàcà si´        – szanuje Êrodowisko   – rozpoznawanie i tworzenie sche-       mieszkaƒ
      downictwie       w mieszkaniu            naturalne cz∏owie-     matów ideowych oraz monta˝o-        – potrafi za pomocà symboli nary-
      mieszkaniowym – poznaje symbole          ka i przeciwdzia∏a     wych instalacji grzewczej i gazo-     sowaç instalacj´ grzewczà i gazo-
                       do tworzenia in-        jego zagro˝eniom       wej                                   wà znajdujàcà si´ w mieszkaniu
                       stalacji grzewczej
                                                                                                                                                 PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA




                       i gazowej


      Wyposa˝enie     – poznaje sprz´t       – prezentuje i uza-    – prezentacja sprz´tów gospodar-      – zna sprz´ty znajdujàce si´ na wy-
      mieszkaƒ          znajdujàcy si´ na      sadnia swoje po-       stwa domowego znajdujàcych            posa˝eniu mieszkaƒ
      w sprz´ty co-     wyposa˝eniu            glàdy i przekona-      si´ na wyposa˝eniu mieszkania       – potrafi je ustawiç wed∏ug ich
      dziennego         mieszkaƒ               nia odnoÊnie                                                 przeznaczenia w odpowiednim
      u˝ytku                                   sprz´tów codzien-                                            pomieszczeniu mieszkania
                                               nego u˝ytku
                                                                                                                                                23
24



                                                   3.8. ˚ywienie


Lp.    Zagadnienia             Cele                  Cele                        Procedury                       Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne          dydaktyczne           wychowawcze                     osiàgania                   (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                              Uczeƒ:                Uczeƒ:                         celów                               Uczeƒ:

8.    Sztuka zacho-     – poznaje zasady za-   – prezentuje posta-    – omówienie w∏aÊciwego zachowa-      – wie, jak zachowaç si´ przy stole
      wania si´ przy      chowania si´ przy      wy ˝yczliwe wobec      nia si´ przy stole                 – potrafi zrobiç herbat´ i przygoto-
      stole               stole                  kolegów              – przygotowanie pocz´stunku z∏o-       waç pocz´stunek
                        – wykonuje prak-       – wspó∏pracuje           ˝onego z herbaty i paluszków       – respektuje regu∏y i zasady obo-
                          tyczne çwiczenia       w zespole w celu     – dyskusja na temat zachowania         wiàzujàce przy stole
                          zwiàzane z zacho-      osiàgni´cia zamie-     si´ osób przy stole i w towarzy-
                          waniem si´ przy        rzonych rezulta-       stwie
                          stole                  tów

      WartoÊci od-      – poznaje sk∏adniki    – przestrzega higie-   – omówienie wartoÊci posi∏ków        – wie, dlaczego potrzebne sà regu-
      ˝ywcze mi´s,        wchodzàce w sk∏ad      ny osobistej pod-      pod wzgl´dem iloÊciowym i jako-      larne i urozmaicone posi∏ki
      w´dlin, ryb.        pokarmów oraz ich      czas stykania si´      Êciowym                            – rozumie wyra˝enie „zdrowa ˝yw-
      Kanapki             rol´ w organizmie      z ˝ywnoÊcià          – omówienie sposobów przygoto-         noÊç”
                        – poznaje poj´cia      – troszczy si´ o zdro-   wania kanapek                      – umie przyrzàdzaç kanapki
                          „od˝ywianie”           wie swoje i innych – dyskusja na temat w∏aÊciwego         – umie przygotowaç miejsce do
                          i „zdrowa ˝ywnoÊç”                            ˝ywienia, przechowywania ˝yw-        spo˝ywania pokarmów
                        – stosuje w praktyce                            noÊci oraz estetyki ich spo˝ywa-   – umie przygotowaç i zapakowaç
                          zasady zwiàzane                               nia na przyk∏adzie wspólnego po-     kanapki do szko∏y na drugie Ênia-
                          z przyrzàdzaniem                              si∏ku                                danie
                          i spo˝ywaniem                                                                    – wymienia skutki niew∏aÊciwego
                          przygotowanych                                                                     ˝ywienia
                          kanapek                                                                          – zna prac´ kucharza
                        – rozumie zale˝noÊci
                          mi´dzy niew∏aÊci-
                          wym ˝ywieniem a
                          zdrowiem cz∏owieka
      Podzia∏ produk-   – rozró˝nia produkty   – przejawia postaw´    – wywiad w sklepie spo˝ywczym        – wymienia i rozpoznaje produkty
      tów spo˝yw-         spo˝ywcze wed∏ug       badawczà wobec         na temat pochodzenia podsta-         spo˝ywcze
      czych               ich pochodzenia        otaczajàcej nas        wowych artyku∏ów spo˝yw-           – porzàdkuje produkty spo˝ywcze
                        – poznaje sk∏adniki      rzeczywistoÊci         czych                                ze wzgl´du na pochodzenie
                                                                                                                                                   3. TreÊci nauczania
Lp.    Zagadnienia            Cele                    Cele                         Procedury                       Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne         dydaktyczne             wychowawcze                      osiàgania                   (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                             Uczeƒ:                  Uczeƒ:                          celów                               Uczeƒ:

                         produktów spo-                                 – dokonanie podzia∏u produktów       – pos∏ugujàc si´ tabelami, podaje
                         ˝ywczych                                         spo˝ywczych                          przyk∏ady produktów spo˝yw-
                       – doskonali umiej´t-                                                                    czych zawierajàcych du˝e iloÊci
                         noÊç analizowania                                                                     bia∏ka, cukrów, b∏onnika, t∏usz-
                         tabel i wykresów                                                                      czów, witamin, soli mineralnych
                         dotyczàcych pro-
                         duktów spo˝yw-
                         czych i ich sk∏adni-
                         ków pokarmowych

      Zasady i normy   – rozumie zale˝noÊç      – troszczy si´ o swo-   – tworzenie prawid∏owego jad∏o-      – wyjaÊnia poj´cie od˝ywiania i je-
      ˝ywienia           potrzeb pokarmo-         je zdrowie i dba        spisu w zale˝noÊci od ró˝nych        go znaczenie dla organizmu
                         wych ludzi od ró˝-       o bezpieczeƒstwo        czynników                          – wykazuje, ˝e potrzeby pokarmo-
                         nych czynników           swoje i innych        – dyskusja na temat zasad w∏aÊci-      we ludzi zale˝à od ró˝nych czyn-
                       – nabywa umiej´t-                                  wego ˝ywienia                        ników
                         noÊç w tworzeniu                               – przedstawienie kosztów zwiàza-     – potrafi u∏o˝yç ca∏odzienny jad∏o-
                         jad∏ospisu oraz ma                               nych z przygotowaniem Êniada-        spis dla wybranej grupy osób
                                                                                                                                                    PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA




                         ÊwiadomoÊç kosz-                                 nia, obiadu, kolacji               – potrafi skalkulowaç koszty zwià-
                         tów zwiàzanych                                                                        zane z przygotowaniem Êniada-
                         z przygotowaniem                                                                      nia, obiadu, kolacji
                         posi∏ku

      Sposoby prze-    – potrafi zabezpie-      – przejawia postaw´     – dyskusja na temat zasad w∏aÊci-    – potrafi wymieniç produkty spo-
      chowywania         czyç ˝ywnoÊç             badawczà wobec          wego sposobu przechowywania          ˝ywcze pochodzenia roÊlinnego
      ˝ywnoÊci           przed zepsuciem          otaczajàcej nas         ˝ywnoÊci                             i zwierz´cego
                       – zna sposoby prze-        rzeczywistoÊci        – przedstawienie metod fizycz-       – wyjaÊnia przyczyny zmuszajàce
                         chowywania ˝yw-                                  nych, biologicznych i chemicz-       nas do przechowywania produk-
                         noÊci                                            nych stosowanych przy przecho-       tów spo˝ywczych
                                                                          wywaniu produktów spo˝yw-          – zna metody fizyczne, biologiczne
                                                                          czych                                i chemiczne stosowane przy
                                                                        – przedstawienie zale˝noÊci mi´dzy     przechowywaniu produktów spo-
                                                                          niew∏aÊciwym przechowywaniem         ˝ywczych
                                                                          ˝ywnoÊci a zdrowiem cz∏owieka      – wymienia przyczyny i skutki z∏ego
                                                                                                                                                   25
26



Lp.    Zagadnienia             Cele                  Cele                        Procedury                      Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne          dydaktyczne           wychowawcze                     osiàgania                  (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                              Uczeƒ:                Uczeƒ:                         celów                              Uczeƒ:

                                                                                                           przechowywania produktów spo-
                                                                                                           ˝ywczych

      Urzàdzenia go-    – poznaje urzàdzenia   – BHP podczas ob-      – dyskusja na temat urzàdzeƒ sto-   – rozpoznaje urzàdzenia technicz-
      spodarstwa do-      techniczne u∏a-        s∏ugi sprz´tu go-      sowanych w gospodarstwie do-        ne stosowane w gospodarstwie
      mowego              twiajàce prowa-        spodarstwa domo-       mowym s∏u˝àcych do przecho-         domowym i wie, jakie jest ich
                          dzenie gospodar-       wego                   wywania ˝ywnoÊci, utrzymania        przeznaczenie
                          stwa domowego                                 czystoÊci, usprawniajàcych nam    – zna budow´ tych urzàdzeƒ i za-
                        – rozumie zasady                                prac´                               sady ich dzia∏ania
                          dzia∏ania tych                              – prezentacja tych urzàdzeƒ, omó-   – potrafi obs∏ugiwaç urzàdzenia
                          urzàdzeƒ                                      wienie budowy, zasad dzia∏ania      stosowane w gospodarstwie do-
                        – pos∏uguje si´ tymi                            i korzystania z nich                mowym
                          urzàdzeniami
                        – przestrzega zasad

      Owoce w ˝y-       – poznaje proces       – wspó∏pracuje         – analiza powstawania owoców        – potrafi wymieniç i nazwaç owoce
      wieniu cz∏owie-     powstawania owo-       w zespole w celu     – rozpoznawanie owoców po wy-       – zna wartoÊci od˝ywcze owoców
      ka. Sa∏atka         ców                    osiàgni´cia zamie-     glàdzie                           – wyjaÊnia proces powstawania
      owocowa           – rozumie rol´ owo-      rzonych rezulta-     – prezentacja owoców i omówienie      owoców
                          ców w ˝yciu cz∏o-      tów                    sposobów przygotowania sa∏atki    – potrafi obraç i wyczyÊciç owoce
                          wieka                – przestrzega zasad    – dyskusja na temat wartoÊci od-      oraz przygotowaç sa∏atk´ owo-
                        – wdra˝a si´ do sys-     BHP                    ˝ywczej owoców                      cowà
                          tematycznego spo-                                                               – umie przygotowaç miejsce do
                          ˝ywania owoców                                                                    spo˝ywania posi∏ków

      Warzywa w ˝y-     – poznaje proces     – wspó∏pracuje           – analiza powstawania warzyw        – potrafi pokazaç i nazwaç warzy-
      wieniu cz∏owie-     powstawania wa-      w zespole w celu       – prezentacja i rozpoznawanie wa-     wa
      ka. Sa∏atka wa-     rzyw                 osiàgni´cia zamie-       rzyw                              – potrafi przygotowaç sa∏atk´
      rzywna            – rozumie rol´ wa-     rzonych rezulta-       – omówienie sposobów przygoto-        z warzyw
                          rzyw w ˝yciu cz∏o-   tów                      wania sa∏atki warzywnej           – zna wartoÊci od˝ywcze warzyw
                          wieka              – przestrzega zasad      – dyskusja na temat wartoÊci od-      i wie, ˝e warzywa sà potrzebne
                        – wdra˝a si´ do sys-   BHP                      ˝ywczej warzyw                      dla organizmu
                          tematycznego
                          spo˝ywania warzyw
                                                                                                                                               3. TreÊci nauczania
3.9. Elektromechanika


Lp.    Zagadnienia            Cele                  Cele                         Procedury                        Osiàgni´cia ucznia
       tematyczne         dydaktyczne           wychowawcze                      osiàgania                    (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci)
                             Uczeƒ:                Uczeƒ:                          celów                                Uczeƒ:

9.    Elementy ∏à-     – poznaje symbole    – przestrzega zasady      – przedstawienie symboli elemen-      – zna symbole elementów elek-
      czenia odbior-     elementów elek-      BHP przy ∏àczeniu         tów elektrycznych                     trycznych
      ników pràdu        trycznych            odbiorników pràdu       – kojarzenie symboli z elementami     – potrafi kojarzyç symbol z ele-
      elektrycznego    – odczytuje schema-    elektrycznego             elektrycznymi                         mentem elektrycznym
                         ty elektryczne     – prezentuje posta-       – analiza schematów elektrycznych     – potrafi narysowaç i odczytaç na-
                         wraz z rysunkami     w´ samodzielnoÊci                                               rysowany schemat
                         poglàdowymi          w podejmowaniu
                       – kojarzy symbole      decyzji
                         z elementami elek-
                         trycznymi

      Elementy cz´-    – poznaje symbole      – prezentuje posta-     – przedstawienie symboli okreÊlajà-   – zna symbole mechaniczne cz´Êci
      Êci maszyn         elementów me-          w´ rzetelnoÊci          cych elementy cz´Êci maszyn           maszyn
      przenoszàcych      chanicznych cz´Êci     w przygotowaniu       – kojarzenie symboli cz´Êci maszyn    – potrafi kojarzyç symbol z ele-
                                                                                                                                                  PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA




      ruch               maszyn                 do zaj´ç lekcyj-        z cz´Êciami                           mentem maszyny
                       – odczytuje schema-      nych                  – analiza schematów mechanicz-        – potrafi narysowaç i odczytaç na-
                         ty mechaniczne       – odczuwa satysfak-       nych                                  rysowany schemat mechaniczny
                         wraz z rysunkami       cj´ i radoÊç pozna-                                           prostego urzàdzenia
                         poglàdowymi            nia
                       – kojarzy symbole
                         z cz´Êciami maszyn
                                                                                                                                                 27
28




               4. Ocena osiàgni´ç ucznia


         Propozycja zawarta w „Podstawie programowej dla drugiego etapu kszta∏cenia w kla-
     sach IV–VI” wskazuje, ˝e ka˝dy uczeƒ powinien wykazaç si´ okreÊlonym zasobem wiado-
     moÊci, umiej´tnoÊci teoretycznych i praktycznych.
         Funkcja dydaktyczna oceny szkolnej polega na tym, ˝e, jako miernik wyników pracy
     ucznia, ocena:
         – ujawnia jego braki i osiàgni´cia, bez czego utrudnione jest posuwanie si´ w zdobywa-
           niu wiedzy;
         – stwarza podstawy do porównywania wyników pracy poszczególnych uczniów, klas
           i szkó∏, bez których niemo˝liwe jest doskonalenie procesu dydaktycznego.
         Ocenianie ucznia wywiera na niego okreÊlony wp∏yw:
         – budzi w nim zami∏owanie do nauki;
         – zach´ca do czynienia wysi∏ków w zdobywaniu wiedzy.
         Rozró˝nia si´ metody oceny uczniów:
         a) konwencjonalne:
           – ustne – stosowane najcz´Êciej;
           – pisemne – gdy materia∏ nauczania w zakresie pewnego dzia∏u zosta∏ wyczerpany;
           – sprawdzanie umiej´tnoÊci praktycznych (bada si´ nie tylko umiej´tnoÊci wykonywa-
              nia czynnoÊci, ale równie˝ wiedz´, która warunkuje prawid∏owy sposób wykonania);
           – na bie˝àco podczas çwiczeƒ praktycznych;
         b) testowe, na przyk∏ad: test z przepisów ruchu drogowego, krzy˝ówka.
         Ze wzgl´dów wychowawczych ka˝da praca ucznia powinna byç oceniana jawnie. W przy-
     padku pracy zespo∏owej nale˝y mieç na uwadze zarówno wk∏ad pracy poszczególnych
     uczniów, jak i ca∏ego zespo∏u, oraz umiej´tnoÊç wspó∏dzia∏ania ze sobà poszczególnych
     cz∏onków grupy. W ocenianiu wa˝nà rol´ odgrywa dokonana przez ucznia samokontrola wy-
     konywanych prac oraz ocena kolegów i kole˝anek, z którymi si´ kontaktuje i wspó∏pracuje.
         Ocena spe∏nia tak˝e zadania wychowawcze, jeÊli jest obiektywna, sprawiedliwa, umoty-
     wowana i jawna.
         Nauczyciel nie powinien porównywaç uczniów, lecz oceniaç ka˝dego z osobna. Nie dzie-
     li si´ uczniów na zdolnych i s∏abych, bowiem ka˝dy mo˝e odnosiç sukces na miar´ swoich
     mo˝liwoÊci. Ocena wymaga od nauczyciela wnikliwego obserwowania uczniów i analizowa-
     nia efektów procesu kszta∏cenia. Ocenianie dostarcza uczniowi wskazówek do osiàgania
     sukcesu w uczeniu si´.
         Ustalenie prawid∏owego kryterium oceny wynika z programu nauczania, wiadomo-
     Êci i umiej´tnoÊci, jakie posiad∏ uczeƒ, ich stopnia zrozumienia i zastosowania.
PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA
                                                                                                 29
  Wynikiem kontroli ucznia jest ocena (ustna bàdê pisemna), stanowiàca wa˝ny Êro-
dek podnoszenia na wy˝szy poziom procesu nauczania. Ocenà ucznia mo˝e byç: sto-
pieƒ (cyfra), punkty w odpowiedniej skali, opis. Ocen´ mo˝na tak˝e wyraziç gestem,
rozwini´tym uzasadnieniem, opinià, charakterystykà.
  Ocena jest dla ucznia bardzo wa˝nym argumentem, dlatego te˝ çwiczenia i zadania
wykonane przez ucznia powinny byç omówione, przedyskutowane i odpowiednio
sklasyfikowane.
  G∏ówne wymagania odnoÊnie oceny uczniów to:
  – przedmiot kontroli i ocena (wykonane zadanie przez ucznia, w jaki sposób, co b´-
     dziemy oceniaç i jakie b´dà kryteria oceniania);
  – zebranie dostatecznego materia∏u do wystawienia uczniowi oceny;
  – konkretnoÊç ocen i ich ewidencja;
  – jawnoÊç ocen;
  – przekonanie ucznia, ˝e si´ czegoÊ nauczy∏.
  Aby u∏atwiç nauczycielom ocenianie w drugim etapie edukacji, w przedmiocie tech-
nika proponuj´ opieraç si´ g∏ównie na obserwacji zaanga˝owania si´ ucznia podczas
zaj´ç, wykonaniu pracy, çwiczenia, zadania przydzielonego uczniowi lub grupie
uczniów.
  Dotyczy to:
  – aktywnoÊci na lekcjach, korzystania z informacji technicznej, samodzielnego my-
     Êlenia przy wykonaniu pracy lub zadania;
  – organizacji i przestrzegania BHP na stanowisku pracy oraz wykorzystania narz´dzi,
     urzàdzeƒ i maszyn zgodnie z przeznaczeniem;
  – wysi∏ku, zaanga˝owania i samodzielnoÊci w pracy;
  – oryginalnoÊci, dok∏adnoÊci i estetyki wykonanej pracy lub zadania.
  Sposób oceny ucznia pozostawiam w r´kach nauczycieli, gdy˝ to oni b´dà opraco-
wywaç wewnàtrzszkolny system oceniania.
  Na zakoƒczenie sugeruj´ zestawienie kryterium ocen, jakie powinny byç postawio-
ne w zwiàzku ze zdobytymi umiej´tnoÊciami teoretycznymi i praktycznymi.



                                       Kryteria ocen


  Lp.      Ocena            Opanowanie umiej´tnoÊci                   Posiadana wiedza
                        i aktywnoÊç na lekcjach techniki                      Uczeƒ:
                                         Uczeƒ:

   1.   Ocena          1. Potrafi samodzielnie zdobywaç potrzebnà    Posiada wiedz´ wykracza-
        celujàca         wiedz´ i wiadomoÊci wykraczajàce poza pro- jàcà poza zakres materia∏u
                         gram nauczania.                             programowego.
                       2. Wychodzi z samodzielnymi inicjatywami
                         rozwiàzania konkretnych problemów tech-
                         nicznych.
                       3. Wykazuje bieg∏oÊç w pos∏ugiwaniu si´ zdo-
                         bytymi wiadomoÊciami i umiej´tnoÊciami.
                       4. Sprawnie pos∏uguje si´ narz´dziami i urzà-
                         dzeniami technicznymi zgodnie z BHP   .
                       5. Osiàga sukcesy w olimpiadach przedmioto-
                         wych z techniki.
4. Ocena osiàgni´ç ucznia
30

     Lp.      Ocena             Opanowanie umiej´tnoÊci                     Posiadana wiedza
                            i aktywnoÊç na lekcjach techniki                        Uczeƒ:
                                              Uczeƒ:

     2.    Ocena           1. Sprawnie korzysta ze wszystkich dost´p-      Opanowa∏ materia∏ na-
           bardzo            nych i wskazanych przez nauczyciela êróde∏    uczania przewidziany pro-
           dobra             informacji.                                   gramem.
                           2. Samodzielnie potrafi rozwiàzaç problemy
                             i zadania postawione przez nauczyciela, wy-
                             korzystujàc nabyte umiej´tnoÊci.
                           3. Sprawnie pos∏uguje si´ narz´dziami i przy-
                             borami technicznymi zgodnie z BHP  .
                           4. Umiej´tnie wykorzystuje dokumentacj´
                             technicznà, materia∏y i narz´dzia.

     3.    Ocena           1. Potrafi korzystaç ze wszystkich poznanych   Opanowa∏ materia∏ pro-
           dobra             w czasie lekcji êróde∏ informacji.           gramowy w stopniu za-
                           2. Umie wykorzystaç wiadomoÊci podczas roz- dowalajàcym.
                             wiàzywania zadaƒ wytwórczych.
                           3. Poprawnie pos∏uguje si´ narz´dziami i przy-
                             borami.
                           4. Wykonuje zadane przez nauczyciela zadania
                             wytwórcze z drobnymi niedociàgni´ciami.

     4.    Ocena           1. Potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzy-   Opanowa∏ podstawowe
           dostateczna       staç z podstawowych êróde∏ informacji.        elementy wiadomoÊci
                           2. Potrafi samodzielnie wykonaç proste zada-    programowych pozwala-
                             nie postawione przez nauczyciela.             jàce mu na rozumienie
                           3. Opanowa∏ wiadomoÊci na poziomie pod-         najwa˝niejszych zagad-
                             staw programowych.                            nieƒ.
                           4. Ma trudnoÊci w odczytywaniu dokumentacji
                             i rysunku technicznego.
                           5. Wykonuje zadane przez nauczyciela zadania
                             nieestetycznie.

     5.    Ocena           1. Ma powa˝ne braki w wiedzy na poziomie        Jego wiedza ma powa˝ne
           dopuszczajàca     podstawy programowej.                         braki, które mo˝na usu-
                           2. Nie zna przeznaczenia poszczególnych         nàç w d∏u˝szym okresie
                             narz´dzi i przyrzàdów oraz nie potrafi zor-   nauczania.
                             ganizowaç stanowiska pracy.
                           3. Wykonuje zadane przez nauczyciela zada-
                             nia niezgodnie z dokumentacjà i nieeste-
                             tycznie.

     6.    Ocena           1. Nie potrafi rozwiàzaç zadaƒ postawio-        Braki w wiedzy sà tak du-
           niedostatecz-     nych przez nauczyciela.                       ˝e, ˝e nie rokujà one na-
           na              2. Nie potrafi pos∏ugiwaç si´ narz´dziami       dziei na ich usuni´cie na-
                             i przyrzàdami podczas wykonywania za-         wet przy pomocy na-
                             daƒ wytwórczych.                              uczyciela.
                           3. Nie wykazuje zainteresowania przedmio-
                             tem.
Notatki
          31
Notatki
32

More Related Content

Similar to Techwk4sp

00 Technik grafiki i poligrafii cyfrowej 311[28] - modułowy program nauczania.
00 Technik grafiki i poligrafii cyfrowej 311[28] - modułowy program nauczania.00 Technik grafiki i poligrafii cyfrowej 311[28] - modułowy program nauczania.
00 Technik grafiki i poligrafii cyfrowej 311[28] - modułowy program nauczania.Beata Piekielko
 
Dekarz 713[01] z1.16_u
Dekarz 713[01] z1.16_uDekarz 713[01] z1.16_u
Dekarz 713[01] z1.16_uEmotka
 
fototechnik_313[01]_o1.03_n.pdf
fototechnik_313[01]_o1.03_n.pdffototechnik_313[01]_o1.03_n.pdf
fototechnik_313[01]_o1.03_n.pdfOlaAnzorge
 
fototechnik_313[01]_o1.03_n.pdf
fototechnik_313[01]_o1.03_n.pdffototechnik_313[01]_o1.03_n.pdf
fototechnik_313[01]_o1.03_n.pdfOlaAnzorge
 
Co wizyta studyjna na cyprze może dać polskiemu nauczycielowi?
Co wizyta studyjna na cyprze może dać polskiemu nauczycielowi?Co wizyta studyjna na cyprze może dać polskiemu nauczycielowi?
Co wizyta studyjna na cyprze może dać polskiemu nauczycielowi?dorjan
 
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z4.01_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z4.01_uTechnik.architektury.krajobrazu 321[07] z4.01_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z4.01_uEmotka
 
Escola module 3_ruak_v5 pl
Escola module 3_ruak_v5 plEscola module 3_ruak_v5 pl
Escola module 3_ruak_v5 plcaniceconsulting
 
Technik.mechatronik 311[50] o2.02_u
Technik.mechatronik 311[50] o2.02_uTechnik.mechatronik 311[50] o2.02_u
Technik.mechatronik 311[50] o2.02_uKubaSroka
 
Quo vadis, cyfrowy nauczycielu? - Magdalena Jankun
Quo vadis, cyfrowy nauczycielu? - Magdalena JankunQuo vadis, cyfrowy nauczycielu? - Magdalena Jankun
Quo vadis, cyfrowy nauczycielu? - Magdalena JankunEduscience
 
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] o1.03_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] o1.03_uTechnik.architektury.krajobrazu 321[07] o1.03_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] o1.03_uEmotka
 
Dekarz 713[01] z1.09_u
Dekarz 713[01] z1.09_uDekarz 713[01] z1.09_u
Dekarz 713[01] z1.09_uEmotka
 
Prezentacja -Nowy Impuls
Prezentacja -Nowy ImpulsPrezentacja -Nowy Impuls
Prezentacja -Nowy ImpulsAnna Czyżycka
 
Nowe technologie w edukacji
Nowe technologie w edukacjiNowe technologie w edukacji
Nowe technologie w edukacjiMarcin Polak
 
Dekarz 713[01] z1.03_u
Dekarz 713[01] z1.03_uDekarz 713[01] z1.03_u
Dekarz 713[01] z1.03_uEmotka
 
Quo Vadis, cyfrowy nauczycielu? - Izabela Romanowska
Quo Vadis, cyfrowy nauczycielu? - Izabela RomanowskaQuo Vadis, cyfrowy nauczycielu? - Izabela Romanowska
Quo Vadis, cyfrowy nauczycielu? - Izabela RomanowskaEduscience
 

Similar to Techwk4sp (20)

00 Technik grafiki i poligrafii cyfrowej 311[28] - modułowy program nauczania.
00 Technik grafiki i poligrafii cyfrowej 311[28] - modułowy program nauczania.00 Technik grafiki i poligrafii cyfrowej 311[28] - modułowy program nauczania.
00 Technik grafiki i poligrafii cyfrowej 311[28] - modułowy program nauczania.
 
Dekarz 713[01] z1.16_u
Dekarz 713[01] z1.16_uDekarz 713[01] z1.16_u
Dekarz 713[01] z1.16_u
 
fototechnik_313[01]_o1.03_n.pdf
fototechnik_313[01]_o1.03_n.pdffototechnik_313[01]_o1.03_n.pdf
fototechnik_313[01]_o1.03_n.pdf
 
fototechnik_313[01]_o1.03_n.pdf
fototechnik_313[01]_o1.03_n.pdffototechnik_313[01]_o1.03_n.pdf
fototechnik_313[01]_o1.03_n.pdf
 
Co wizyta studyjna na cyprze może dać polskiemu nauczycielowi?
Co wizyta studyjna na cyprze może dać polskiemu nauczycielowi?Co wizyta studyjna na cyprze może dać polskiemu nauczycielowi?
Co wizyta studyjna na cyprze może dać polskiemu nauczycielowi?
 
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z4.01_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z4.01_uTechnik.architektury.krajobrazu 321[07] z4.01_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z4.01_u
 
GIS - Regulamin
GIS - RegulaminGIS - Regulamin
GIS - Regulamin
 
Escola module 3_ruak_v5 pl
Escola module 3_ruak_v5 plEscola module 3_ruak_v5 pl
Escola module 3_ruak_v5 pl
 
Technik.mechatronik 311[50] o2.02_u
Technik.mechatronik 311[50] o2.02_uTechnik.mechatronik 311[50] o2.02_u
Technik.mechatronik 311[50] o2.02_u
 
Cyfrowa szkoła
Cyfrowa szkołaCyfrowa szkoła
Cyfrowa szkoła
 
Quo vadis, cyfrowy nauczycielu? - Magdalena Jankun
Quo vadis, cyfrowy nauczycielu? - Magdalena JankunQuo vadis, cyfrowy nauczycielu? - Magdalena Jankun
Quo vadis, cyfrowy nauczycielu? - Magdalena Jankun
 
Moodle W Czackim
Moodle W CzackimMoodle W Czackim
Moodle W Czackim
 
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] o1.03_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] o1.03_uTechnik.architektury.krajobrazu 321[07] o1.03_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] o1.03_u
 
Dekarz 713[01] z1.09_u
Dekarz 713[01] z1.09_uDekarz 713[01] z1.09_u
Dekarz 713[01] z1.09_u
 
Prezentacja -Nowy Impuls
Prezentacja -Nowy ImpulsPrezentacja -Nowy Impuls
Prezentacja -Nowy Impuls
 
Nowe technologie w edukacji
Nowe technologie w edukacjiNowe technologie w edukacji
Nowe technologie w edukacji
 
Erasmus OER
Erasmus OERErasmus OER
Erasmus OER
 
Lakiernik 714[03] z1.03_u
Lakiernik 714[03] z1.03_uLakiernik 714[03] z1.03_u
Lakiernik 714[03] z1.03_u
 
Dekarz 713[01] z1.03_u
Dekarz 713[01] z1.03_uDekarz 713[01] z1.03_u
Dekarz 713[01] z1.03_u
 
Quo Vadis, cyfrowy nauczycielu? - Izabela Romanowska
Quo Vadis, cyfrowy nauczycielu? - Izabela RomanowskaQuo Vadis, cyfrowy nauczycielu? - Izabela Romanowska
Quo Vadis, cyfrowy nauczycielu? - Izabela Romanowska
 

More from Szkoła Podstawowa w Kotomierzu (20)

Stulecie
StulecieStulecie
Stulecie
 
Dz prezentacja zad 4
Dz prezentacja zad 4Dz prezentacja zad 4
Dz prezentacja zad 4
 
Code2017
Code2017Code2017
Code2017
 
Owsiaksp gim
Owsiaksp gimOwsiaksp gim
Owsiaksp gim
 
Układ słoneczny
Układ słonecznyUkład słoneczny
Układ słoneczny
 
Teleskopy
TeleskopyTeleskopy
Teleskopy
 
Historia astronautyki
Historia astronautykiHistoria astronautyki
Historia astronautyki
 
kosmos
 kosmos kosmos
kosmos
 
Podbój księżyca
Podbój księżycaPodbój księżyca
Podbój księżyca
 
Organizatorki festiwalu astronomicznego (1)
Organizatorki festiwalu astronomicznego (1)Organizatorki festiwalu astronomicznego (1)
Organizatorki festiwalu astronomicznego (1)
 
Wahadłowiec
Wahadłowiec Wahadłowiec
Wahadłowiec
 
Zegar
ZegarZegar
Zegar
 
Układ słoneczny
Układ słonecznyUkład słoneczny
Układ słoneczny
 
Tranzyt merkurego jakub joachim
Tranzyt merkurego jakub joachim Tranzyt merkurego jakub joachim
Tranzyt merkurego jakub joachim
 
Rosetta (sonda kosmiczna)
Rosetta (sonda kosmiczna)Rosetta (sonda kosmiczna)
Rosetta (sonda kosmiczna)
 
Przygoda z gwiazdami_zmiennymi
Przygoda z gwiazdami_zmiennymiPrzygoda z gwiazdami_zmiennymi
Przygoda z gwiazdami_zmiennymi
 
Prezentacja
PrezentacjaPrezentacja
Prezentacja
 
Prezentacja układ słoneczny
Prezentacja układ słonecznyPrezentacja układ słoneczny
Prezentacja układ słoneczny
 
Prezentacja sonda rosetta
Prezentacja   sonda rosetta Prezentacja   sonda rosetta
Prezentacja sonda rosetta
 
Prdróż po układzie słonecznym
Prdróż po układzie słonecznymPrdróż po układzie słonecznym
Prdróż po układzie słonecznym
 

Techwk4sp

  • 1. WIES¸AW KORPIKIEWICZ TECHNIKA PROGRAM NAUCZANIA DLA KLAS IV–VI SZKO¸Y PODSTAWOWEJ Gdynia 2008
  • 2. Projekt ok∏adki: Artur Tarasiewicz Redaktor prowadzàcy: Grzegorz Szczepaniak Redakcja j´zykowa: Piotr Salewski Redakcja graficzna i sk∏ad: S∏awomir Malitka Korekta: Anna Wierzchowska, Marlena Dobrowolska Program dopuszczony do u˝ytku szkolnego przez Ministra Edukacji Narodowej i wpisany do wy- kazu programów nauczania techniki w klasach IV–VI szko∏y podstawowej na podstawie opinii rze- czoznawców: dr. in˝. Mieczys∏awa Rudnickiego i mgr. Marka Sadowskiego. Numer dopuszczenia: DKOW-5002-34/08 © Copyright by Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON Sp. z o.o. & Wies∏aw Korpikiewicz Gdynia 2008 Wszelkie prawa zastrze˝one. Kopiowanie w ca∏oÊci lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. 5-8/V Wydawca: Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON Sp. z o.o. 81-212 Gdynia, ul. Hutnicza 3 tel. centrali 058 679 00 00 e-mail: info@operon.pl http://www.operon.pl ISBN 978-83-7461-714-7
  • 3. 3 Spis treÊci 1. Uwagi o realizacji programu nauczania techniki w klasach IV–VI szko∏y podstawowej 4 2. Cele dydaktyczne, wychowawcze i umiej´tnoÊci 6 3. TreÊci nauczania 9 3.1. BHP 10 3.2. Wychowanie komunikacyjne 10 3.3. Drewno i materia∏y drewnopochodne 13 3.4. Mój pierwszy rysunek techniczny 16 3.5. W∏ókiennictwo 18 3.6. Tworzywa sztuczne 20 3.7. Budownictwo mieszkaniowe 22 3.8. ˚ywienie 24 3.9. Elektromechanika 27 4. Ocena osiàgni´ç ucznia 28
  • 4. 4 1. Uwagi o realizacji programu nauczania techniki w klasach IV-VI szko∏y podstawowej Program nauczania dla drugiego etapu kszta∏cenia (klasy IV–VI szko∏y podstawowej) stwarza mo˝liwoÊci wielostronnego rozwoju zdolnoÊci poznawczych uczniów, którzy za pomocà narz´dzi, urzàdzeƒ i maszyn potrafià zrealizowaç zadania i çwiczenia przy- dzielone przez nauczyciela. Obcowanie z technikà w ˝yciu codziennym powinno inspirowaç dzieci do podejmo- wania aktywnoÊci w dziedzinie poznania urzàdzeƒ, maszyn, narz´dzi i wykorzystania ich do zadaƒ manualnych. Podejmowanie wysi∏ku do wykonania jakiegoÊ zadania prak- tycznego lub çwiczenia umo˝liwia dziecku docenienie w∏asnej pracy i poszanowanie dzia∏alnoÊci innych ludzi. Wyniki pracy na lekcjach zale˝à w znacznej mierze od trafnego wyboru tematu przez nauczyciela, starannego przemyÊlenia toku lekcji oraz przygotowania materia- ∏ów i narz´dzi. Wybrany temat zaj´ç powinien wynikaç z rzeczywistej potrzeby, a wy- konywany przedmiot lub çwiczenia powinny byç u˝yteczne dla ucznia w nauce, zaba- wie, grze. Zagadnienia techniczne wyst´pujàce przy wykonywaniu przedmiotu lub çwiczenia powinny mieç w∏aÊciwy stopieƒ trudnoÊci, a przy tym dotyczyç równie˝ usprawnienia pracy indywidualnej bàdê zespo∏owej. Zaj´cia lekcyjne powinny byç realizowane nie tylko w sali lekcyjnej i szkole, ale tak˝e i poza szko∏à (ulica, zak∏ad pracy, las, rzeka, boisko itp.). W programie tym, obok uczenia si´ i pracy, przewidziano tak˝e zabaw´, która jest dla dziecka przyjemnoÊcià, pozwalajàcà zaspokoiç potrzeb´ ruchu i dzia∏ania. Zabawa spe∏- nia wa˝nà funkcj´ edukacyjnà, gdy˝ kszta∏tuje ÊwiadomoÊç poszanowania przyj´tych norm, umiej´tnoÊç wspó∏dzia∏ania, a tak˝e umiej´tnoÊç wygrywania i przegrywania. W nauczaniu techniki nauczyciel, przechodzàc do wykonywania zadania praktyczne- go, omawia cel pracy, ustala plan pracy i sposób wykonania zadania. Uczniowie wyko- nujà prac´ indywidualnie lub zespo∏owo. W koƒcowej fazie nale˝y omówiç wyniki pra- cy lub çwiczeƒ wykonanych przez uczniów oraz wystawiç ocen´. Po pierwszym etapie nauczania wczesnoszkolnego uczniowie w klasach IV–VI pozna- jà nast´pujàce zagadnienia: – wychowanie komunikacyjne, w tym obs∏uga roweru, zdobycie karty rowerowej i przygotowanie do karty motorowerowej;
  • 5. PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA 5 – bezpieczeƒstwo i higiena pracy; – podstawy rysunku technicznego; – drewno i materia∏y drewnopochodne, a tak˝e narz´dzia i maszyny s∏u˝àce do ob- róbki drewna; – materia∏y w∏ókiennicze, ich przeznaczenie i zastosowanie; – dom, jego konstrukcja, instalacje wodne, gazowe, elektryczne, wyposa˝enie i za- gospodarowanie mieszkaƒ; – ˝ywienie, obs∏uga urzàdzeƒ gospodarstwa domowego; – podstawy elektromechaniki. Program ten nie narzuca nauczycielowi realizowania treÊci wed∏ug jakiejÊ przewi- dzianej kolejnoÊci. Materia∏ nauczania, który b´dzie realizowany w klasie, mo˝na przy- stosowaç do okreÊlonego Êrodowiska (miasto, wieÊ), mo˝na niektóre zagadnienia uszczegó∏owiç, a niektóre tylko zaznaczyç. Ka˝de zagadnienie tematyczne mo˝na po- dzieliç na jednostki lekcyjne, mo˝liwe do realizowania doÊç elastycznie w zale˝noÊci od wyposa˝enia pracowni. Jednostki lekcyjne mo˝na powtarzaç i poszerzaç. Tak jest z zagadnieniami tematycz- nymi odnoÊnie wychowania komunikacyjnego, które realizujemy przez ca∏y cykl nauki w klasach IV–VI, nie tylko na godzinach z techniki. Rozwiàzywanie zadaƒ technicznych wyst´pujàcych na lekcjach za pomocà narz´dzi, maszyn, symboli i rysunku stwarza formy aktywnoÊci poznawczej u uczniów, w tym pragmatyki technicznej, wyobraêni technicznej oraz myÊlenia technicznego. Program jest tak skonstruowany, aby nauczyciel po uwzgl´dnieniu mo˝liwoÊci i po- trzeb swoich uczniów oraz w∏asnych warunków pracy móg∏ sobie pozwoliç na swo- bodne i elastyczne podejÊcie do treÊci programowych. W nauczaniu techniki i wychowania komunikacyjnego nale˝y poprowadziç zaj´cia w taki sposób, aby wykorzystaç czynnoÊci manualne uczniów podczas realizacji edu- kacji technicznej oraz informacji medialnej.
  • 6. 6 2. Cele dydaktyczne, wychowawcze i umiej´tnoÊci G∏ównym celem kszta∏cenia w drugim etapie nauki jest nauczenie uczniów samo- dzielnego myÊlenia oraz zapewnienie im optymalnego rozwoju intelektualnego, a zw∏aszcza: – przekazanie uczniom wiedzy o otaczajàcej nas technice; – wdra˝anie do samokszta∏cenia, rozwijania zdolnoÊci i zainteresowaƒ technicznych; – budzenie wra˝liwoÊci i wyobraêni technicznej; – wyrabianie umiej´tnoÊci racjonalnego wspó∏˝ycia z kolegami i kole˝ankami przy wykonywaniu çwiczeƒ i zadaƒ praktycznych; – wdra˝anie do samodzielnego myÊlenia i dzia∏ania; – wyrabianie umiej´tnoÊci pos∏ugiwania si´ narz´dziami i urzàdzeniami techniczny- mi. Niniejszy program ukierunkowany jest na dziecko, na jego potrzeby, mo˝liwoÊci i dà˝enia. Ukierunkowany jest na rozbudzanie motywacji ucznia i jego ciekawoÊci in- telektualnej, budowanie pozytywnego obrazu siebie oraz kszta∏towanie umiej´tnoÊci przydatnych w ˝yciu. Dobór jednostek metodycznych podporzàdkowany jest znanej tezie: „Technik´ two- rzà nieliczni, ale wszyscy korzystajà z jej udogodnieƒ”. Cele dydaktyczne Nauczanie techniki w drugim etapie kszta∏cenia powinno: a) wprowadzaç uczniów w problemy i zagadnienia techniczne wyst´pujàce w ich otoczeniu i Êrodowisku; b) umo˝liwiaç uczniom zdobywanie umiej´tnoÊci technicznych w zale˝noÊci od wie- ku dzieci i stopnia ich rozwoju; c) dostarczaç uczniom materia∏ów, dzi´ki którym mogliby rozwijaç umiej´tnoÊci niezb´dne przysz∏ym u˝ytkownikom i twórcom techniki; d) rozbudzaç zainteresowania problemami techniki wÊród ch∏opców i dziewczàt; e) budowaç podstawy do dalszego pog∏´biania wiedzy technicznej; f) prezentowaç zagadnienia techniczne, tak aby ich poznanie i opanowanie sprawia∏o satysfakcj´ zarówno bardziej zdolnym, jak i mniej zdolnym uczniom; g) wspomagaç uczenie si´ innych przedmiotów, np. matematyki, Êrodowiska, sztuki, wychowania komunikacyjnego;
  • 7. PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA 7 h) pokazywaç mo˝liwoÊci i sposoby korzystania z wielu materia∏ów i narz´dzi; i) wspomagaç ró˝ne formy nauczania – nauczanie indywidualne, nauczanie w ma- ∏ych grupach; j) nauczyç bezpiecznego korzystania ze zdobyczy techniki, uwzgl´dniajàc instrukcj´ obs∏ugi urzàdzeƒ i maszyn; k) uzupe∏niaç program nauczania o zagadnienia poÊwi´cone przemys∏owi regional- nemu, rzemios∏u i tradycjom regionalnym; l) formu∏owaç cele nauczania, tak aby mo˝na by∏o oceniç post´py uczniów w na- uce; m)podkreÊlaç zwiàzek mi´dzy zaj´ciami technicznymi a innymi przedmiotami prze- widzianymi w programie nauczania. Cele wychowawcze Praca wychowawcza na lekcjach techniki w klasach IV–VI powinna ukszta∏towaç ta- kie postawy i umiej´tnoÊci, aby uczeƒ móg∏: a) dostrzegaç pi´kno przyrody i zjawisk w niej zachodzàcych; b) szanowaç Êrodowisko naturalne cz∏owieka i przeciwdzia∏aç jego zagro˝eniom; c) byç przekonanym o mo˝liwoÊciach obiektywnego poznawania Êwiata; d) mieç ÊwiadomoÊç ograniczonych mo˝liwoÊci naszego poznania; e) przejawiaç postaw´ badawczà wobec otaczajàcej nas rzeczywistoÊci; f) doceniaç rol´ wiedzy w rozwoju naszej cywilizacji; g) dostrzegaç zagro˝enia dla cz∏owieka i naszego Êrodowiska wynikajàce z rozwoju techniki; h) wspó∏pracowaç w zespole w celu osiàgni´cia zamierzonych efektów; i) doceniaç rol´ pracy zespo∏owej; j) prezentowaç i uzasadniaç swoje poglàdy i przekonania; k) wykazywaç cierpliwoÊç i dok∏adnoÊç w pracy; l) byç wspó∏odpowiedzialnym za u˝ytkowanie wspólnych zasobów informacyjnych; m)odczuwaç satysfakcj´ i radoÊç poznania; n) mieç poczucie w∏asnej wartoÊci; o) prezentowaç dociekliwoÊç i postaw´ badawczà; p) prezentowaç postaw´ rzetelnoÊci przygotowania si´ do zaj´ç lekcyjnych; r) prezentowaç postaw´ samodzielnoÊci w podejmowaniu decyzji; s) pracowaç umiej´tnie w grupie; t) przestrzegaç zasad BHP . Umiej´tnoÊci Podstawowe umiej´tnoÊci, które powinien posiàÊç uczeƒ w tak zwanym drugim eta- pie uczenia si´ to: planowanie, organizowanie w∏asnego uczenia si´, efektywne komu- nikowanie si´, praca indywidualna i w zespole, pos∏ugiwanie si´ narz´dziami i techno- logià informacyjnà. Umiej´tnoÊç to sprawne pos∏ugiwanie si´ w∏aÊciwymi wiadomoÊciami przy wykony- waniu konkretnych zadaƒ lub çwiczeƒ. Umiej´tnoÊci mogà byç manualne lub intelek- tualne, przyj´te Êwiadomie przez ucznia, przechowywane w pami´ci a˝ do wykonania okreÊlonego zadania lub çwiczenia.
  • 8. 2. Cele dydaktyczne, wychowawcze i umiej´tnoÊci 8 W nauczaniu techniki w drugim etapie kszta∏cenia uczeƒ powinien posiàÊç nast´pu- jàce umiej´tnoÊci: a) bezpieczne pos∏ugiwanie si´ narz´dziami przy wykonaniu zadaƒ praktycznych; b) rozumienie instrukcji obs∏ugi maszyn, urzàdzeƒ technicznych i sprz´tu gospodar- stwa domowego; c) rozumienie poleceƒ nauczyciela odnoÊnie zagadnieƒ technicznych; d) organizowanie miejsca pracy i nauki w szkole oraz w domu; e) organizowanie zabaw i prac indywidualnych i zespo∏owych; f) samodzielne rozwiàzywanie problemów przy wykorzystaniu ró˝nych informacji technicznych; g) rozpoznawanie zagro˝eƒ wynikajàcych z ruchu pojazdów oraz samodzielne poru- szanie si´ po drogach publicznych, po zdobyciu karty rowerowej; h) bezpieczne i kulturalne zachowanie si´ w Êrodowisku uczniowskim; i) wyrobienie zainteresowaƒ technicznych do samodzielnego przetworzenia, ulep- szania, modernizowania; j) wykorzystywanie wybranych materia∏ów, narz´dzi i urzàdzeƒ w dzia∏alnoÊci ma- nualnej; k) wykorzystywanie zjawisk i procesów przyrodniczych znajdujàcych si´ w otoczeniu ucznia do wykonania çwiczeƒ i zadaƒ wytwórczych; l) planowanie procesów przetwórczych do wykonania gotowego wyrobu; m)planowanie i oszcz´dne gospodarowanie materia∏ami; n) wykorzystanie informacji z ró˝nych êróde∏ do planowania dzia∏aƒ technicznych; o) umiej´tne zaplanowanie dzia∏aƒ wytwórczych w dobie cywilizacji technicznej; p) rozpoznawanie zagro˝eƒ zwiàzanych z ochronà Êrodowiska.
  • 9. 9 3. TreÊci nauczania Przedmiot technika spe∏nia wa˝nà funkcj´ w procesie wychowania przez prac´, kszta∏cenia politechnicznego i orientacji zawodowej. Celem tego przedmiotu jest roz- wijanie kultury pracy, kultury technicznej, poznanie narz´dzi i sposobów obróbki. Program dla techniki realizuje materia∏ nauczania zwiàzany z dzia∏ami: – bezpieczeƒstwo i higiena pracy; – wychowanie komunikacyjne; – drewno i materia∏y drewnopochodne; – wprowadzenie do rysunku technicznego, rzutowanie, wymiarowanie figur geome- trycznych, przekroje; – w∏ókiennictwo; – tworzywa sztuczne; – ˝ywienie; – budownictwo mieszkaniowe; – elektromechanika.
  • 10. 10 3.1. BHP Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: 1. BHP w pra- – poznaje poj´cia – aktywnie uczestni- – wskazanie w klasie miejsc i urzà- – potrafi rozpoznaç zagro˝enia cowni tech- BHP i zagro˝eƒ czy w propagowa- dzeƒ niebezpiecznych dla zdrowia – wie, z jakim zagro˝eniem zwiàza- nicznej w sali lekcyjnej niu bezpieczeƒ- i ˝ycia ucznia ny jest poszczególny znak bezpie- – poznaje znaki stwa w pracowni – omówienie i interpretacja znaków czeƒstwa zwiàzane z bezpie- technicznej i poza bezpieczeƒstwa znajdujàcych si´ – rozró˝nia poszczególne narz´dzia czeƒstwem nià w pracowni i wie, do czego s∏u˝à – poznaje nowe na- – omówienie zasad pos∏ugiwania si´ – zna zagro˝enia wyst´pujàce przy rz´dzia i umiej´t- narz´dziami obs∏udze urzàdzeƒ pod napi´- nie pos∏uguje si´ – scharakteryzowanie zagro˝eƒ wy- ciem pràdu elektrycznego nimi st´pujàcych przy pràdzie elek- trycznym – prezentacja znaków odblaskowych znajdujàcych si´ w wyposa˝eniu ucznia 3.2. Wychowanie komunikacyjne Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: 2. Znaki drogowe – poznaje znaki dro- – wyra˝a s∏ownie – obserwacja znaków drogowych – wie, jak zachowaç si´ na ulicy, po- gowe oraz zasady spostrze˝enia znajdujàcych si´ wokó∏ szko∏y trafi przejÊç bezpiecznie przez poruszania si´ po zwiàzane z pozna- i w drodze dom–szko∏a–dom jezdni´ drogach publicz- waniem drogi pu- – interpretacja znaków drogowych – ocenia zagro˝enia wynikajàce nych blicznej i jej ozna- znajdujàcych si´ w najbli˝szym z ruchu pojazdów – opanowuje nawyki czenia znakami otoczeniu – potrafi wykonaç znak drogowy towarzyszàce drogowymi – zapoznanie z poj´ciem przejÊcia i objaÊniç, co oznacza przechodzeniu przez jezdni´ – rozpoznaje znaki drogowe 3. TreÊci nauczania
  • 11. Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: przez jezdni´ – prezentacja Kodeksu Drogowego – potrafi skojarzyç znak graficzny – poznaje otoczenie – inscenizacja poruszania si´ po z opisem drogi z domu do drodze publicznej – wie, co oznaczajà znaki informa- szko∏y oraz wokó∏ – opanowanie nawyków spoglàda- cyjne, nakazu i zakazu szko∏y nia w lewo, prawo i lewo przy – potrafi przejÊç przez jezdni´ – doskonali umiej´t- przejÊciu przez jezdni´ oznaczonà znakiem drogowym noÊç rozró˝niania – analizowanie postaw ucznia jako znaków drogo- u˝ytkownika dróg wych – opis budowy znaków drogowych – prezentacja znaków odblaskowych znajdujàcych si´ w wyposa˝eniu ucznia – wdra˝anie do uczenia si´ znaków drogowych – wyjaÊnienie poj´ç zwiàzanych ze znakami drogowymi (znaki infor- macyjne, znaki zakazu, znaki na- PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA kazu) Skrzy˝owania – rozumie wspó∏zale˝- – poszerza wiado- – objaÊnienie zasad dzia∏ania sygna- – respektuje zasady sygnalizacji dróg noÊci pomi´dzy ru- moÊci o porusza- lizatora Êwietlnego stojàcego na Êwietlnej chem pieszych niu si´ pojazdów skrzy˝owaniu ulic – zna zasad´ dzia∏ania sygnalizatora a ruchem pojazdów na skrzy˝owaniu – analiza skrzy˝owania ulic w miej- na skrzy˝owaniu ulic – poznaje zagro˝enia dróg scu zamieszkania i podobne usta- – wie, co oznaczajà poszczególne wynikajàce z ruchu wienie na planszy kolory Êwiate∏ pojazdów – przeprowadzenie symulacji poru- – zna i potrafi zainscenizowaç ruch – inscenizuje na szania si´ pieszych i pojazdów na drogowy na skrzy˝owaniu planszy ró˝ne sy- skrzy˝owaniu – umie pokazaç na planszy, jak po- tuacje drogowe – opisywanie i pokazanie miejsc ruszaç si´ po skrzy˝owaniu, aby – poznaje poj´cia niebezpiecznych i stwarzajàcych nie ulec wypadkowi „znaki drogowe”, kolizj´ – omawia niebezpieczeƒstwa wyni- „przejÊcie dla pie- – dyskusja na temat zapobiegania kajàce z ruchu pojazdów szych”, „sygnalizacja wypadkom – potrafi pracowaç i bawiç si´ w grupie 11
  • 12. 12 Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: Êwietlna”, „droga – ustalenie regu∏ zabawy na planszy – respektuje zasady i regu∏y ruchu dla rowerów” – rozwijanie zainteresowaƒ ruchem drogowego, bawiàc si´ z kolega- drogowym mi i kole˝ankami Budowa – poznaje budow´ – troszczy si´ o swo- – prezentacja zespo∏ów roweru – rozpoznaje poszczególne zespo∏y i obs∏uga ro- i obs∏ug´ roweru je zdrowie i dba – analiza poszczególnych zespo∏ów roweru weru – poznaje instalacj´ o bezpieczeƒstwo roweru i omówienie ich przezna- – wymienia ich nazwy i przeznacze- elektrycznà roweru innych czenia nie – poznaje zespo∏y – wykorzystanie ró˝nych êróde∏ – potrafi omówiç i przeprowadziç mechaniczne informacji do poznania prawid∏o- proste naprawy i konserwacje ze- roweru wej obs∏ugi roweru spo∏ów rowerowych – stosuje w praktyce – potrafi korzystaç z roweru i zdaç poznane zagadnie- egzamin na kart´ rowerowà nia – poznaje zasady jazdy na rowerze – uÊwiadamia sobie potrzeb´ korzysta- nia ze Êrodka loko- mocji rowerowej – uÊwiadamia sobie zagro˝enia zwiàza- ne z jazdà rowe- rem – przestrzega bez- pieczeƒstwa w po- ruszaniu si´ rowe- rem 3. TreÊci nauczania
  • 13. 3.3. Drewno i materia∏y drewnopochodne Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: 3. Gatunki i w∏a- – poznaje drzewa – szanuje i chroni – przeprowadzenie obserwacji – rozpoznaje drzewa iglaste i liÊcia- snoÊci drewna liÊciaste i iglaste Êrodowisko natu- drzew znajdujàcych si´ w otocze- ste oraz ich nazwy ralne niu ucznia – potrafi opisaç i omówiç budow´ – rozumie ró˝nice – poszerza wiado- – kontakt z nadleÊnictwem drzewa wyst´pujàce mi´- moÊci o gatun- – opis wyglàdu i zasi´gu drzew – wymienia poszczególne elementy dzy drzewami kach i w∏aÊciwo- – opis i pokazanie przekroju po- przekroju poprzecznego drzewa – kszta∏ci umiej´tno- Êciach drewna przecznego drzewa – okreÊla za pomocà s∏oi wiek drze- Êci odczytywania – przejawia wra˝li- – przeprowadzenie obserwacji wa wieku drzewa na woÊç na pi´kno drzew przy zak∏adzie produkcyj- – wymienia objawy i ocenia skutki podstawie przekro- przyrody nym i przy trasie komunikacyjnej oddzia∏ywania zanieczyszczeƒ pro- ju poprzecznego – badanie drewna na kurczenie si´, dukcyjnych i komunikacyjnych na – poznaje w∏aÊciwoÊci p´cznienie, paczenie, twardoÊç, drzewa drewna ÊcieralnoÊç i g´stoÊç – potrafi wymieniç, na co jest nara- – praktycznie prze- – doÊwiadczenia okreÊlajàce w∏aÊci- ˝one drewno przeznaczone do prowadza doÊwiad- woÊci drewna obróbki PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA czenia okreÊlajàce – obserwacja w celu wyciàgni´cia – zna gatunki drewna w∏aÊciwoÊci drewna wniosków z badaƒ próbek drewna – potrafi pos∏ugiwaç si´ narz´dzia- – opanowuje umie- – analiza przeprowadzonych do- mi, przeprowadziç çwiczenia i do- j´tnoÊci pos∏ugiwa- Êwiadczeƒ Êwiadczenia, aby zbadaç w∏aÊci- nia si´ narz´dziami – dyskusja na temat w∏aÊciwoÊci woÊci drewna – rozumie wag´ drewna – potrafi analizowaç, dyskutowaç przeprowadzonych i wyciàgaç wnioski na temat prze- doÊwiadczeƒ prowadzonych doÊwiadczeƒ – rozumie wp∏yw Êro- dowiska na drzewa, które rosnà w lesie i przy szkole – wyrabia poczucie odpowiedzialnoÊci za stan Êrodowiska naturalnego 13
  • 14. 14 Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: Obróbka – poznaje prac´ – troszczy si´ o bez- – przeprowadzenie obserwacji – rozpoznaje maszyn´ do obróbki i przerób w tartaku pieczeƒstwo swoje w tartaku podczas obróbki drewna drewna drewna, mate- – poznaje poj´cie i innych, widzàc – obserwacja najwa˝niejszej maszy- – wyjaÊnia zadania poszczególnych ria∏y drewno- „trak” prac´ w tartaku ny w tartaku (traka) obiektów w tartaku pochodne – poznaje obiekty – w∏aÊciwie ocenia – identyfikowanie obiektów w tarta- – klasyfikuje tarcice i materia∏y w tartaku post´powanie pra- ku, takich jak hala produkcyjna, roz- drewnopochodne – rozpoznaje tarcic´ cowników tartaku dzielnia trocin i suszarnia drewna – wymienia przeznaczenie i zastoso- i materia∏y drew- – prezentacja i opis tarcicy, okleiny, wanie poszczególnych materia∏ów nopochodne sklejki, p∏yty pilÊniowej i p∏yty wió- rowej – rozpoznawanie tarcicy i materia- ∏ów drewnopochodnych Przeznaczenie – opanowuje umie- – poszerza wiado- – dyskusja na temat przeznaczenia – rozró˝nia drewno i materia∏y drewna i ma- j´tnoÊç rozró˝nia- moÊci o drewnie drewna i materia∏ów drewnopo- drewnopochodne teria∏ów drew- nia drewna i mate- i materia∏ach chodnych w gospodarstwie do- – wymienia, do czego u˝ywa si´ nopochodnych ria∏ów drewnopo- drewnopochod- mowym oraz przemyÊle drewna w gospodarstwie domo- chodnych nych – prezentacja wyrobów z drewna wym i przemyÊle – dostrzega, co wy- – szanuje i chroni i materia∏ów drewnopochodnych – wymienia, gdzie stosuje si´ mate- konane jest Êrodowisko natu- – rozpoznawanie sprz´tów wykona- ria∏y drewnopochodne z drewna, a co ralne nych z drewna i z materia∏ów – podaje przyk∏ady zastosowania z materia∏ów drew- drewnopochodnych drewna i materia∏ów drewnopo- nopochodnych chodnych w gospodarstwie do- – rozumie poczucie mowym, domu, szkole i przemy- odpowiedzialnoÊci Êle za stan naszych la- sów Narz´dzia i ma- – poznaje narz´dzia – troszczy si´ o swo- – prezentacja narz´dzi i maszyn do – potrafi wymieniç i wskazaç narz´- szyny do ob- i maszyny do ob- je zdrowie i dba obróbki drewna znajdujàcych si´ dzia do obróbki drewna róbki drewna róbki drewna o bezpieczeƒstwo w pracowni i omówienie ich prze- – zna przeznaczenie poszczegól- – ró˝nicuje narz´dzia w∏asne i innych, znaczenia nych narz´dzi i maszyn wed∏ug ich prze- pos∏ugujàc si´ na- – opis budowy narz´dzi (wskazanie – zna i potrafi opisaç budow´ narz´- znaczenia rz´dziami i urzà- cz´Êci skrawajàcej) dzia i wskazaç jego cz´Êç skrawajàcà – rozumie rol´ narz´- dzeniami do ob- – uÊwiadomienie zagro˝enia wyst´- – potrafi omówiç zagro˝enia wyst´- dzi i maszyn przy róbki drewna pujàcego podczas u˝ytkowania pujàce podczas pos∏ugiwania si´ obróbce drewna – przestrzega zasad prezentowanych narz´dzi i ma- poznanymi narz´dziami i maszyna- BHP szyn mi 3. TreÊci nauczania
  • 15. Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: – wyjaÊnia i uÊwiada- mia sobie zagro˝e- nia wyst´pujàce podczas u˝ytkowa- nia poznanych na- rz´dzi i maszyn do obróbki drewna ¸àczenie drew- – poznaje rysunki – dba o bezpieczeƒ- – korzystanie z rysunków technicz- – rozpoznaje cz´Êci sk∏adowe zada- na i materia- prezentujàce pra- stwo w∏asne i in- nych poglàdowych nia wytwórczego na rysunku ∏ów drewnopo- ce wytwórcze nych podczas wy- – prezentacja najcz´Êciej spotyka- technicznym chodnych z drewna i mate- konywania prac nych po∏àczeƒ elementów drew- – potrafi wykorzystaç narz´dzia (prace z drew- ria∏ów drewnopo- z drewna nianych i elementów drewnopo- i po∏àczyç elementy prac wytwór- na) chodnych – docenia rol´ pracy chodnych czych – poznaje sposoby zespo∏owej – projektowanie prac z zastosowa- ∏àczenia drewna – wspó∏pracuje niem ∏àczenia materia∏ów za po- i materia∏ów drew- w zespole w celu mocà kleju, gwoêdzi, wkr´tów nopochodnych osiàgni´cia zamie- – praktyczne wykorzystanie narz´- PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA – stosuje w praktyce rzonych rezulta- dzi przy wykonaniu prac sposoby ∏àczenia tów elementów drew- – przestrzega zasad nianych i drewno- BHP pochodnych 15
  • 16. 16 3.4. Mój pierwszy rysunek techniczny Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: 4. Pismo tech- – poznaje poj´cie – wykazuje dok∏ad- – opis i rozpoznawanie pisma tech- – wie, jak wyglàda pismo technicz- niczne i forma- „pismo technicz- noÊç i cierpliwoÊç nicznego ne i do czego s∏u˝y ty arkuszy pa- ne” w pisaniu pismem – prezentacja pisma technicznego – potrafi napisaç wyrazy pismem pieru rysunko- – rozpoznaje i stosu- technicznym – przeprowadzenie zaj´ç w çwicze- technicznym wego je pismo technicz- niu pisma technicznego – dostrzega ró˝nice pomi´dzy pi- ne w praktyce – analiza wyrazów napisanych pi- smem zwyk∏ym a technicznym – poznaje i analizuje smem technicznym – wie, co to jest arkusz papieru wymiary arkusza – prezentacja arkuszy papieru ry- formatu A4 papieru formatu sunkowego z zaznaczeniem for- A4 matu A4 Tworzenie ry- – poznaje wybrane – wykazuje dok∏ad- – wyjaÊnienie poj´cia „widok” – wie, jak wyglàda rysunek w wido- sunków w wi- linie do tworzenia noÊç w tworzeniu – przedstawienie zasad tworzenia ku doku rysunku w widoku rysunków w wido- rysunków w widoku – zna gruboÊç linii konturowej – poznaje sposoby ku – analiza linii rysunkowych wyst´- przedmiotu, linii przerywanej, osi tworzenia rysunku pujàcej w rysunku symetrii w widoku – poznanie sposobu rysowania – potrafi za pomocà przyrzàdów do – doskonali umiej´t- w widoku rysowania stworzyç rysunek w wi- noÊci tworzenia ry- – prezentacja rysunków stworzo- doku sunków w widoku nych w widoku Rzutowanie – rozumie zale˝noÊci – wykazuje cierpli- – wyjaÊnienie poj´cia rzutowania – wymienia i wskazuje p∏aszczyzny przedmiotu na pomi´dzy trzema woÊç i dok∏adnoÊç przedmiotu na p∏aszczyzn´ pod- przy rzutowaniu jednà, dwie, p∏aszczyznami w rzutowaniu stawowà (rzut g∏ówny), na p∏asz- – potrafi zrzutowaç przedmiot na trzy p∏aszczy- przeznaczonymi przedmiotów czyzn´ z góry (rzut z góry) i na jednà p∏aszczyzn´ zny do rzutowania – wykonuje dok∏ad- p∏aszczyzn´ bocznà (rzut boczny) – potrafi zrzutowaç przedmiot na – poznaje i nabywa nie i precyzyjnie – obserwacja i poznanie praktyczne dwie p∏aszczyzny (rzut g∏ówny oraz doskonali rzuty na trzy p∏asz- rzutowania przedmiotu na trzy i rzut z góry) umiej´tnoÊci czyzny p∏aszczyzny – potrafi zrzutowaç przedmiot 3. TreÊci nauczania
  • 17. Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: samodzielnego rzu- na trzy p∏aszczyzny towania przedmiotu na trzy p∏aszczyzny Wymiarowanie – poznaje znaczenie – wykazuje dok∏ad- – wyjaÊnienie poj´ç zwiàzanych – wie, co to jest wymiarowanie rysunków wymiarowania noÊç w wymiaro- z wymiarowaniem przedmiotu na przedmiotu przedmiotu waniu przedmio- p∏aszczyênie – potrafi wskazaç i narysowaç lini´ – poznaje lini´ wymia- tów – omówienie i praktyczne pokaza- wymiarowà i pomocniczà lini´ rowà, pomocniczà – prezentuje posta- nie znaczenia wyrazów: linia wy- wymiarowà lini´ wymiarowà, w´ samodzielnoÊci miarowa, pomocnicza linia wy- – potrafi wpisaç liczb´ wymiarowà liczb´ wymiarowà podczas wymiaro- miarowa, liczby wymiarowe, znaki i wstawiç odpowiedni znak, sym- i znaki wymiarowe wania wymiarowe bol wymiarowy – rozumie i opano- – prezentacja sposobów wymiaro- – potrafi zwymiarowaç narysowany wuje umiej´tnoÊci wania przedmiotu narysowanego przedmiot wed∏ug przyj´tych za- wymiarowania na p∏aszczyênie podstawowej sad wymiarowania przedmiotu we- – uÊwiadomienie, ˝e b∏àd w wymia- – rozpoznaje, wskazuje i wyjaÊnia d∏ug obowiàzujà- rowaniu mo˝e spowodowaç nie- b∏´dy w wymiarowaniu PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA cych zasad bezpieczne skutki – analizuje prawid∏o- woÊci wymiarowania Przekroje i ich – rozumie poj´cie – wykazuje dok∏ad- – obserwacja i poznanie praktyczne – wie, w jaki sposób powstajà prze- wymiarowanie powstawania prze- noÊç przy rysowa- powstawania przekroju kroje krojów niu przekroju – poznanie sposobów wymiarowa- – potrafi narysowaç przekrój wy- – opanowuje umie- – docenia rol´ wie- nia przekrojów branej figury j´tnoÊç rysowania dzy odnoÊnie ry- – potrafi zwymiarowaç przekrój we- przekroju i jego sunku techniczne- d∏ug zasad wymiarowania wymiarowania go – analizuje prawid∏o- woÊç narysowane- go przekroju i wy- miarowania 17
  • 18. 18 3.5. W∏ókiennictwo Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: 5. Materia∏y natu- – poznaje w∏ókna – przedstawia posta- – opis i przedstawienie w∏ókien na- – rozpoznaje w∏ókna i wie, w jaki ralne i sztuczne naturalne i sztucz- w´ poznawczà turalnych i sztucznych sposób i z czego sà produkowane stosowane we ne i badawczà wobec – przeprowadzenie badaƒ okreÊla- – potrafi przeprowadziç doÊwiad- w∏ókiennictwie – nabywa umiej´t- w∏ókien natural- jàcych zachowanie si´ w∏ókien czenia z w∏óknami i wyciàgnàç – czytanie noÊci rozró˝niania nych i sztucznych pod wp∏ywem ciep∏a, izolacji, po- wnioski oznaczeƒ w∏ókien – wspó∏pracuje ch∏aniania wody, spr´˝ystoÊci – okreÊla na podstawie metek na – rozumie zale˝noÊç w zespole podczas – analiza metek wszytych do goto- ubiorze informacje dotyczàce pomi´dzy w∏ók- çwiczeƒ w celu wej odzie˝y temperatury prania i prasowania nem naturalnym osiàgni´cia zamie- – rozpoznaje w∏ókna naturalne po- oraz sposobów suszenia i sztucznym rzonych rezulta- chodzenia roÊlinnego i zwierz´ce- – zna i potrafi wyja- tów go Êniç za pomocà doÊwiadczenia w∏aÊciwoÊci w∏ó- kien – odczytuje infor- macje znajdujàce si´ na metkach gotowych ubraƒ Produkcja tka- – rozumie zasad´ – prezentuje docie- – opis i przedstawienie powstawa- – wykazuje zainteresowanie sposo- nin dzia∏ania krosna kliwoÊç i postaw´ nia tkanin dawniej (na kroÊnie) bem powstawania tkanin i zna jego budow´ poznawczà doty- – przedstawienie na schemacie po- – potrafi wymieniç cz´Êci sk∏adowe – przeprowadza czàcà produkcji wstawania tkanin wspó∏czeÊnie krosna praktyczne bada- tkanin – rozpoznawanie w tkaninie wàtku – rozpoznaje w tkaninie wàtek nie tkanin i rozró˝- i osnowy i osnow´ nia wàtek oraz – analiza wyglàdu tkaniny – okreÊla sploty w tkaninie osnow´ – rozpoznawanie splotów tkaniny – rozpoznaje sploty w tkaninie 3. TreÊci nauczania
  • 19. Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: Pos∏ugiwanie – poznaje narz´dzia – prezentuje posta- – podzia∏, przedstawienie narz´dzi – wymienia narz´dzia do obróbki si´ narz´dziami do obróbki materia- w´ poznawczà wo- i urzàdzeƒ stosowanych do ob- materia∏ów w∏ókienniczych takie do obróbki ∏ów w∏ókienniczych bec narz´dzi do róbki i ∏àczenia materia∏ów w∏ó- jak: no˝yce, ig∏y materia∏ów – doskonali umiej´t- obróbki materia- kienniczych – potrafi korzystaç z narz´dzi i zna w∏ókienniczych noÊç pos∏ugiwania ∏ów w∏ókienni- – prezentacja tych narz´dzi, ze zagro˝enia, jakie mogà wystàpiç si´ tymi narz´dzia- czych wskazaniem zagro˝eƒ, jakie mogà podczas pracy mi – odczuwa satysfak- wystàpiç podczas pracy – wie, do czego s∏u˝y ˝elazko i zna – uÊwiadamia sobie cj´ i radoÊç pozna- jego budow´ zagro˝enia przy nia obróbce materia- ∏ów w∏ókienni- czych Szycie r´czne – poznaje guziki – przestrzega zasad – prezentacja guzików i sposoby – zna sposoby przyszywania guzi- i maszynowe i sposoby ich BHP podczas przy- ich przyszywania ków przyszywania szywania guzików, – przygotowanie materia∏u do – potrafi przygotowaç materia∏ do – stosuje w praktyce szycia r´cznego szycia (projekt, krojenie, fastry- szycia oraz pos∏ugiwaç si´ ig∏à PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA znajomoÊç szycia i maszynowego gowanie) i nitkà r´cznego – prezentuje posta- – wykonanie szycia za pomocà – zna budow´ maszyny do szycia – poznaje maszyn´ wy samodzielnoÊci ig∏y i nitki i wie, do czego s∏u˝y do szycia oraz ˝yczliwoÊci – prezentacja i zapoznanie si´ – potrafi za∏o˝yç nitk´ dolnà i gór- – nabywa umiej´t- wobec kole˝anek z maszynà do szycia nà oraz uruchomiç maszyn´ noÊç jej obs∏ugi i kolegów – demonstrowanie zespo∏ów ma- – u˝ywa prawid∏owo narz´dzi przy – opanowuje umie- szyny do szycia przygotowaniu materia∏u do szy- j´tnoÊç przygoto- – praktyczna obs∏uga maszyny do cia wania materia∏u szycia, zak∏adanie nitki górnej – potrafi szyç na maszynie do szycia i dolnej – potrafi pracowaç – przygotowanie materia∏u do na maszynie do szycia maszynowego (projekt, szycia krojenie, fastrygowanie) – çwiczenie szycia na maszynie 19
  • 20. 20 3.6. Tworzywa sztuczne Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: 6. – rozumie poj´cie – docenia rol´ wie- – wprowadzenie poj´cia „tworzywo – wyjaÊnia, co to sà tworzywa Produkcja i za- „tworzywo sztucz- dzy w rozwoju na- sztuczne” sztuczne stosowanie ne” szej cywilizacji – omówienie zasady powstawania – wie, w jaki sposób one powstajà tworzyw – poznaje sposoby – prezentuje posta- tworzyw sztucznych – potrafi za pomocà doÊwiadczeƒ sztucznych – powstawania two- w´ badawczà wo- – podzia∏ tworzyw sztucznych na okreÊliç, czym charakteryzujà si´ oznaczenia rzyw sztucznych bec otaczajàcych termoplastyczne i termoutwar- tworzywa termoplastyczne i ter- – rozumie ró˝nice nas tworzyw dzalne oraz ich w∏aÊciwoÊci moutwardzalne pomi´dzy tworzy- sztucznych – przedstawienie najwa˝niejszych – wymienia i nazywa najwa˝niejsze wami termopla- – szanuje Êrodowisko tworzyw sztucznych (˝ywic) tworzywa sztuczne stycznymi a ter- naturalne cz∏owie- – prezentacja tworzyw sztucznych – na podstawie obserwacji potrafi moutwardzalnymi, ka znajdujàcych si´ w naszym otocze- wskazaç, gdzie majà zastosowa- sprawdza je do- niu i omówienie ich zastosowania nie tworzywa sztuczne Êwiadczalnie – zestawienie poszczególnych two- – potrafi wymieniç nazw´ i symbol – zna zastosowanie rzyw sztucznych, okreÊlenie ich poznanego tworzywa sztucznego tworzyw sztucz- nazw i przydzielenie im odpo- – wie, do czego przeznaczone sà nych wiednich symboli, np. polichlorek i gdzie majà zastosowanie pozna- – zna rodzaje two- winylu – PCV, polistyren – PS, po- ne tworzywa sztuczne rzyw sztucznych, liamid – PA, z zaznaczeniem, ˝e – wie, ˝e symbole na wyrobach potrafi przydzieliç jest to ich nazwa i symbol han- z tworzyw sztucznych sà ozna- im nazwy i symbole dlowy czeniami handlowymi Obróbka i ∏à- – uÊwiadamia sobie – przestrzega przepi- – przeprowadzenie badaƒ tworzyw – wykonuje podstawowe doÊwiad- czenie tworzyw zagro˝enia wyst´- sów BHP sztucznych na dzia∏anie ciep∏a, na czenia przy obróbce tworzyw sztucznych pujàce przy obrób- – umiej´tnie pracuje oddzia∏ywanie narz´dziami skra- sztucznych ce cieplnej two- samodzielnie wajàcymi – dostrzega w∏aÊciwoÊci tworzyw rzyw sztucznych i w grupie – obserwacja i analiza stanu two- sztucznych, które podlega∏y ob- oraz przy obróbce – wspó∏pracuje w ze- rzyw sztucznych po poszczegól- róbce mechanicznej spole w celu osià- nych obróbkach – podczas prac wytwórczych potra- – zapoznaje si´ pod- gni´cia zamierzo- – zapoznanie si´ ze sposobami ∏à- fi skleiç, znitowaç, skr´ciç i zszyç czas obróbki z w∏a- nych rezultatów czenia tworzyw sztucznych na tworzywa sztuczne 3. TreÊci nauczania
  • 21. Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: ÊciwoÊciami two- – prezentuje posta- podstawie metod poznanych rzyw sztucznych w´ rzetelnoÊci wczeÊniej na lekcjach – poznaje i doskonali w przygotowaniu umiej´tnoÊç ∏àcze- do zaj´ç lekcyj- nia tworzyw nych sztucznych Uboczne skutki – rozbudza w sobie – dostrzega pi´kno – analiza tworzyw sztucznych – potrafi wymieniç tworzywa z produkcji wra˝liwoÊç ekolo- przyrody i zjawisk z wykorzystaniem ich w przemy- sztuczne wykorzystywane przez tworzyw gicznà w niej zachodzà- Êle i gospodarstwie domowym przemys∏ i gospodarstwa domo- sztucznych – rozumie, ˝e two- cych – rozpoznawanie odpadów z two- we rzywa sztuczne – szanuje Êrodowisko rzyw sztucznych z zaznaczeniem – rozpoznaje odpady z tworzyw potrzebne naturalne cz∏owie- ich ogromnej iloÊci znajdujàcej sztucznych w przemyÊle i go- ka i przeciwdzia∏a si´ na sk∏adowiskach – potrafi przeprowadziç doÊwiad- spodarstwie do- jego zagro˝eniom – przeprowadzenie doÊwiadczeƒ czenia zwiàzane z utylizacjà od- mowym zaÊmieca- z utylizacjà tworzyw sztucznych padów z tworzyw sztucznych jà Êrodowisko z zaznaczeniem powstawania – wie, co to jest biodegradacja od- PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA naturalne trujàcych gazów i toksycznych padów – poznaje sposoby popio∏ów utylizacji odpa- – wyodr´bnienie tworzyw sztucz- dów nych ulegajàcych biodegradacji – rozumie ró˝nice pomi´dzy utyliza- cjà a biodegrada- cjà 21
  • 22. 22 3.7. Budownictwo mieszkaniowe Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: 7. Materia∏y wyko- – rozpoznaje mate- – szanuje Êrodowisko – klasyfikacja i rozpoznawanie ma- – zna materia∏y budowlane i wie, rzystywane ria∏y budowlane naturalne cz∏owieka teria∏ów budowlanych do czego s∏u˝à w budownic- z uwzgl´dnieniem – ma ÊwiadomoÊç – analiza materia∏ów budowlanych – potrafi wymieniç materia∏y bu- twie mieszka- ich przeznaczenia ograniczonych znajdujàcych si´ w naszym oto- dowlane z uwzgl´dnieniem ich niowym w budownictwie mo˝liwoÊci nasze- czeniu przeznaczenia – rozbudza w sobie go poznania zainteresowania konstruktorskie Przekrój pozio- – doskonali umiej´t- – wykazuje cierpli- – rysowanie lub projektowanie wy- – potrafi narysowaç plan poziomy my i pionowy noÊci w projekto- woÊç i dok∏adnoÊç marzonego mieszkania mieszkania oraz przekrój pionowy mieszkaƒ waniu mieszkaƒ w pracy – analiza u˝ytecznoÊci mieszkania budynku i budynków miesz- – docenia rol´ pracy i budynku mieszkalnego – wyjaÊnia plan mieszkania i budyn- kalnych zespo∏owej ku – wymienia elementy konstrukcyj- ne budynku i mieszkania Instalacja elek- – poznaje instalacj´ – odczuwa satysfak- – prezentacja domowej instalacji – zna instalacje, które znajdujà si´ tryczna w bu- oÊwietleniowà cj´ i radoÊç pozna- elektrycznej, jako niezb´dnego w domu downictwie znajdujàcà si´ nia wyposa˝enia domu – potrafi za pomocà symboli nary- mieszkaniowym w domu – prezentuje posta- – rozpoznawanie i tworzenie sche- sowaç instalacj´ oÊwietleniowà – poznaje symbole w´ rzetelnoÊci matów ideowych i monta˝owych znajdujàcà si´ w domu do tworzenia wy- w przygotowaniu instalacji oÊwietleniowej ˝ej wymienionych do zaj´ç lekcyj- instalacji nych – praktycznie wyko- rzystuje informacje do tworzenia in- stalacji oÊwietle- niowej w budyn- kach mieszkalnych 3. TreÊci nauczania
  • 23. Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: Instalacja wod- – poznaje instalacj´ – prezentuje docie- – prezentacja domowej instalacji – zna instalacje wodno-kanalizacyj- no-kanalizacyj- wodno-kanalizacyj- kliwoÊç poznawczà wodno-kanalizacyjnej ne na w budow- nà znajdujàcà si´ – tworzenie schematów ideowych – potrafi za pomocà symboli nary- nictwie na wyposa˝eniu i monta˝owych instalacji wodno- sowaç instalacj´ wodno-kanaliza- mieszkaniowym mieszkaƒ -kanalizacyjnej cyjnà – poznaje symbole do tworzenia in- stalacji wodno-ka- nalizacyjnej Instalacja – poznaje instalacj´ – prezentuje docie- – prezentacja domowej instalacji – zna instalacje grzewcze i gazowe grzewcza i ga- grzewczà i gazowà kliwoÊç poznawczà grzewczej i gazowej znajdujàce si´ na wyposa˝eniu zowa w bu- znajdujàcà si´ – szanuje Êrodowisko – rozpoznawanie i tworzenie sche- mieszkaƒ downictwie w mieszkaniu naturalne cz∏owie- matów ideowych oraz monta˝o- – potrafi za pomocà symboli nary- mieszkaniowym – poznaje symbole ka i przeciwdzia∏a wych instalacji grzewczej i gazo- sowaç instalacj´ grzewczà i gazo- do tworzenia in- jego zagro˝eniom wej wà znajdujàcà si´ w mieszkaniu stalacji grzewczej PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA i gazowej Wyposa˝enie – poznaje sprz´t – prezentuje i uza- – prezentacja sprz´tów gospodar- – zna sprz´ty znajdujàce si´ na wy- mieszkaƒ znajdujàcy si´ na sadnia swoje po- stwa domowego znajdujàcych posa˝eniu mieszkaƒ w sprz´ty co- wyposa˝eniu glàdy i przekona- si´ na wyposa˝eniu mieszkania – potrafi je ustawiç wed∏ug ich dziennego mieszkaƒ nia odnoÊnie przeznaczenia w odpowiednim u˝ytku sprz´tów codzien- pomieszczeniu mieszkania nego u˝ytku 23
  • 24. 24 3.8. ˚ywienie Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: 8. Sztuka zacho- – poznaje zasady za- – prezentuje posta- – omówienie w∏aÊciwego zachowa- – wie, jak zachowaç si´ przy stole wania si´ przy chowania si´ przy wy ˝yczliwe wobec nia si´ przy stole – potrafi zrobiç herbat´ i przygoto- stole stole kolegów – przygotowanie pocz´stunku z∏o- waç pocz´stunek – wykonuje prak- – wspó∏pracuje ˝onego z herbaty i paluszków – respektuje regu∏y i zasady obo- tyczne çwiczenia w zespole w celu – dyskusja na temat zachowania wiàzujàce przy stole zwiàzane z zacho- osiàgni´cia zamie- si´ osób przy stole i w towarzy- waniem si´ przy rzonych rezulta- stwie stole tów WartoÊci od- – poznaje sk∏adniki – przestrzega higie- – omówienie wartoÊci posi∏ków – wie, dlaczego potrzebne sà regu- ˝ywcze mi´s, wchodzàce w sk∏ad ny osobistej pod- pod wzgl´dem iloÊciowym i jako- larne i urozmaicone posi∏ki w´dlin, ryb. pokarmów oraz ich czas stykania si´ Êciowym – rozumie wyra˝enie „zdrowa ˝yw- Kanapki rol´ w organizmie z ˝ywnoÊcià – omówienie sposobów przygoto- noÊç” – poznaje poj´cia – troszczy si´ o zdro- wania kanapek – umie przyrzàdzaç kanapki „od˝ywianie” wie swoje i innych – dyskusja na temat w∏aÊciwego – umie przygotowaç miejsce do i „zdrowa ˝ywnoÊç” ˝ywienia, przechowywania ˝yw- spo˝ywania pokarmów – stosuje w praktyce noÊci oraz estetyki ich spo˝ywa- – umie przygotowaç i zapakowaç zasady zwiàzane nia na przyk∏adzie wspólnego po- kanapki do szko∏y na drugie Ênia- z przyrzàdzaniem si∏ku danie i spo˝ywaniem – wymienia skutki niew∏aÊciwego przygotowanych ˝ywienia kanapek – zna prac´ kucharza – rozumie zale˝noÊci mi´dzy niew∏aÊci- wym ˝ywieniem a zdrowiem cz∏owieka Podzia∏ produk- – rozró˝nia produkty – przejawia postaw´ – wywiad w sklepie spo˝ywczym – wymienia i rozpoznaje produkty tów spo˝yw- spo˝ywcze wed∏ug badawczà wobec na temat pochodzenia podsta- spo˝ywcze czych ich pochodzenia otaczajàcej nas wowych artyku∏ów spo˝yw- – porzàdkuje produkty spo˝ywcze – poznaje sk∏adniki rzeczywistoÊci czych ze wzgl´du na pochodzenie 3. TreÊci nauczania
  • 25. Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: produktów spo- – dokonanie podzia∏u produktów – pos∏ugujàc si´ tabelami, podaje ˝ywczych spo˝ywczych przyk∏ady produktów spo˝yw- – doskonali umiej´t- czych zawierajàcych du˝e iloÊci noÊç analizowania bia∏ka, cukrów, b∏onnika, t∏usz- tabel i wykresów czów, witamin, soli mineralnych dotyczàcych pro- duktów spo˝yw- czych i ich sk∏adni- ków pokarmowych Zasady i normy – rozumie zale˝noÊç – troszczy si´ o swo- – tworzenie prawid∏owego jad∏o- – wyjaÊnia poj´cie od˝ywiania i je- ˝ywienia potrzeb pokarmo- je zdrowie i dba spisu w zale˝noÊci od ró˝nych go znaczenie dla organizmu wych ludzi od ró˝- o bezpieczeƒstwo czynników – wykazuje, ˝e potrzeby pokarmo- nych czynników swoje i innych – dyskusja na temat zasad w∏aÊci- we ludzi zale˝à od ró˝nych czyn- – nabywa umiej´t- wego ˝ywienia ników noÊç w tworzeniu – przedstawienie kosztów zwiàza- – potrafi u∏o˝yç ca∏odzienny jad∏o- jad∏ospisu oraz ma nych z przygotowaniem Êniada- spis dla wybranej grupy osób PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA ÊwiadomoÊç kosz- nia, obiadu, kolacji – potrafi skalkulowaç koszty zwià- tów zwiàzanych zane z przygotowaniem Êniada- z przygotowaniem nia, obiadu, kolacji posi∏ku Sposoby prze- – potrafi zabezpie- – przejawia postaw´ – dyskusja na temat zasad w∏aÊci- – potrafi wymieniç produkty spo- chowywania czyç ˝ywnoÊç badawczà wobec wego sposobu przechowywania ˝ywcze pochodzenia roÊlinnego ˝ywnoÊci przed zepsuciem otaczajàcej nas ˝ywnoÊci i zwierz´cego – zna sposoby prze- rzeczywistoÊci – przedstawienie metod fizycz- – wyjaÊnia przyczyny zmuszajàce chowywania ˝yw- nych, biologicznych i chemicz- nas do przechowywania produk- noÊci nych stosowanych przy przecho- tów spo˝ywczych wywaniu produktów spo˝yw- – zna metody fizyczne, biologiczne czych i chemiczne stosowane przy – przedstawienie zale˝noÊci mi´dzy przechowywaniu produktów spo- niew∏aÊciwym przechowywaniem ˝ywczych ˝ywnoÊci a zdrowiem cz∏owieka – wymienia przyczyny i skutki z∏ego 25
  • 26. 26 Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: przechowywania produktów spo- ˝ywczych Urzàdzenia go- – poznaje urzàdzenia – BHP podczas ob- – dyskusja na temat urzàdzeƒ sto- – rozpoznaje urzàdzenia technicz- spodarstwa do- techniczne u∏a- s∏ugi sprz´tu go- sowanych w gospodarstwie do- ne stosowane w gospodarstwie mowego twiajàce prowa- spodarstwa domo- mowym s∏u˝àcych do przecho- domowym i wie, jakie jest ich dzenie gospodar- wego wywania ˝ywnoÊci, utrzymania przeznaczenie stwa domowego czystoÊci, usprawniajàcych nam – zna budow´ tych urzàdzeƒ i za- – rozumie zasady prac´ sady ich dzia∏ania dzia∏ania tych – prezentacja tych urzàdzeƒ, omó- – potrafi obs∏ugiwaç urzàdzenia urzàdzeƒ wienie budowy, zasad dzia∏ania stosowane w gospodarstwie do- – pos∏uguje si´ tymi i korzystania z nich mowym urzàdzeniami – przestrzega zasad Owoce w ˝y- – poznaje proces – wspó∏pracuje – analiza powstawania owoców – potrafi wymieniç i nazwaç owoce wieniu cz∏owie- powstawania owo- w zespole w celu – rozpoznawanie owoców po wy- – zna wartoÊci od˝ywcze owoców ka. Sa∏atka ców osiàgni´cia zamie- glàdzie – wyjaÊnia proces powstawania owocowa – rozumie rol´ owo- rzonych rezulta- – prezentacja owoców i omówienie owoców ców w ˝yciu cz∏o- tów sposobów przygotowania sa∏atki – potrafi obraç i wyczyÊciç owoce wieka – przestrzega zasad – dyskusja na temat wartoÊci od- oraz przygotowaç sa∏atk´ owo- – wdra˝a si´ do sys- BHP ˝ywczej owoców cowà tematycznego spo- – umie przygotowaç miejsce do ˝ywania owoców spo˝ywania posi∏ków Warzywa w ˝y- – poznaje proces – wspó∏pracuje – analiza powstawania warzyw – potrafi pokazaç i nazwaç warzy- wieniu cz∏owie- powstawania wa- w zespole w celu – prezentacja i rozpoznawanie wa- wa ka. Sa∏atka wa- rzyw osiàgni´cia zamie- rzyw – potrafi przygotowaç sa∏atk´ rzywna – rozumie rol´ wa- rzonych rezulta- – omówienie sposobów przygoto- z warzyw rzyw w ˝yciu cz∏o- tów wania sa∏atki warzywnej – zna wartoÊci od˝ywcze warzyw wieka – przestrzega zasad – dyskusja na temat wartoÊci od- i wie, ˝e warzywa sà potrzebne – wdra˝a si´ do sys- BHP ˝ywczej warzyw dla organizmu tematycznego spo˝ywania warzyw 3. TreÊci nauczania
  • 27. 3.9. Elektromechanika Lp. Zagadnienia Cele Cele Procedury Osiàgni´cia ucznia tematyczne dydaktyczne wychowawcze osiàgania (wiadomoÊci i umiej´tnoÊci) Uczeƒ: Uczeƒ: celów Uczeƒ: 9. Elementy ∏à- – poznaje symbole – przestrzega zasady – przedstawienie symboli elemen- – zna symbole elementów elek- czenia odbior- elementów elek- BHP przy ∏àczeniu tów elektrycznych trycznych ników pràdu trycznych odbiorników pràdu – kojarzenie symboli z elementami – potrafi kojarzyç symbol z ele- elektrycznego – odczytuje schema- elektrycznego elektrycznymi mentem elektrycznym ty elektryczne – prezentuje posta- – analiza schematów elektrycznych – potrafi narysowaç i odczytaç na- wraz z rysunkami w´ samodzielnoÊci rysowany schemat poglàdowymi w podejmowaniu – kojarzy symbole decyzji z elementami elek- trycznymi Elementy cz´- – poznaje symbole – prezentuje posta- – przedstawienie symboli okreÊlajà- – zna symbole mechaniczne cz´Êci Êci maszyn elementów me- w´ rzetelnoÊci cych elementy cz´Êci maszyn maszyn przenoszàcych chanicznych cz´Êci w przygotowaniu – kojarzenie symboli cz´Êci maszyn – potrafi kojarzyç symbol z ele- PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA ruch maszyn do zaj´ç lekcyj- z cz´Êciami mentem maszyny – odczytuje schema- nych – analiza schematów mechanicz- – potrafi narysowaç i odczytaç na- ty mechaniczne – odczuwa satysfak- nych rysowany schemat mechaniczny wraz z rysunkami cj´ i radoÊç pozna- prostego urzàdzenia poglàdowymi nia – kojarzy symbole z cz´Êciami maszyn 27
  • 28. 28 4. Ocena osiàgni´ç ucznia Propozycja zawarta w „Podstawie programowej dla drugiego etapu kszta∏cenia w kla- sach IV–VI” wskazuje, ˝e ka˝dy uczeƒ powinien wykazaç si´ okreÊlonym zasobem wiado- moÊci, umiej´tnoÊci teoretycznych i praktycznych. Funkcja dydaktyczna oceny szkolnej polega na tym, ˝e, jako miernik wyników pracy ucznia, ocena: – ujawnia jego braki i osiàgni´cia, bez czego utrudnione jest posuwanie si´ w zdobywa- niu wiedzy; – stwarza podstawy do porównywania wyników pracy poszczególnych uczniów, klas i szkó∏, bez których niemo˝liwe jest doskonalenie procesu dydaktycznego. Ocenianie ucznia wywiera na niego okreÊlony wp∏yw: – budzi w nim zami∏owanie do nauki; – zach´ca do czynienia wysi∏ków w zdobywaniu wiedzy. Rozró˝nia si´ metody oceny uczniów: a) konwencjonalne: – ustne – stosowane najcz´Êciej; – pisemne – gdy materia∏ nauczania w zakresie pewnego dzia∏u zosta∏ wyczerpany; – sprawdzanie umiej´tnoÊci praktycznych (bada si´ nie tylko umiej´tnoÊci wykonywa- nia czynnoÊci, ale równie˝ wiedz´, która warunkuje prawid∏owy sposób wykonania); – na bie˝àco podczas çwiczeƒ praktycznych; b) testowe, na przyk∏ad: test z przepisów ruchu drogowego, krzy˝ówka. Ze wzgl´dów wychowawczych ka˝da praca ucznia powinna byç oceniana jawnie. W przy- padku pracy zespo∏owej nale˝y mieç na uwadze zarówno wk∏ad pracy poszczególnych uczniów, jak i ca∏ego zespo∏u, oraz umiej´tnoÊç wspó∏dzia∏ania ze sobà poszczególnych cz∏onków grupy. W ocenianiu wa˝nà rol´ odgrywa dokonana przez ucznia samokontrola wy- konywanych prac oraz ocena kolegów i kole˝anek, z którymi si´ kontaktuje i wspó∏pracuje. Ocena spe∏nia tak˝e zadania wychowawcze, jeÊli jest obiektywna, sprawiedliwa, umoty- wowana i jawna. Nauczyciel nie powinien porównywaç uczniów, lecz oceniaç ka˝dego z osobna. Nie dzie- li si´ uczniów na zdolnych i s∏abych, bowiem ka˝dy mo˝e odnosiç sukces na miar´ swoich mo˝liwoÊci. Ocena wymaga od nauczyciela wnikliwego obserwowania uczniów i analizowa- nia efektów procesu kszta∏cenia. Ocenianie dostarcza uczniowi wskazówek do osiàgania sukcesu w uczeniu si´. Ustalenie prawid∏owego kryterium oceny wynika z programu nauczania, wiadomo- Êci i umiej´tnoÊci, jakie posiad∏ uczeƒ, ich stopnia zrozumienia i zastosowania.
  • 29. PROGRAM NAUCZANIA DLA SZKO¸Y PODSTAWOWEJ • TECHNIKA 29 Wynikiem kontroli ucznia jest ocena (ustna bàdê pisemna), stanowiàca wa˝ny Êro- dek podnoszenia na wy˝szy poziom procesu nauczania. Ocenà ucznia mo˝e byç: sto- pieƒ (cyfra), punkty w odpowiedniej skali, opis. Ocen´ mo˝na tak˝e wyraziç gestem, rozwini´tym uzasadnieniem, opinià, charakterystykà. Ocena jest dla ucznia bardzo wa˝nym argumentem, dlatego te˝ çwiczenia i zadania wykonane przez ucznia powinny byç omówione, przedyskutowane i odpowiednio sklasyfikowane. G∏ówne wymagania odnoÊnie oceny uczniów to: – przedmiot kontroli i ocena (wykonane zadanie przez ucznia, w jaki sposób, co b´- dziemy oceniaç i jakie b´dà kryteria oceniania); – zebranie dostatecznego materia∏u do wystawienia uczniowi oceny; – konkretnoÊç ocen i ich ewidencja; – jawnoÊç ocen; – przekonanie ucznia, ˝e si´ czegoÊ nauczy∏. Aby u∏atwiç nauczycielom ocenianie w drugim etapie edukacji, w przedmiocie tech- nika proponuj´ opieraç si´ g∏ównie na obserwacji zaanga˝owania si´ ucznia podczas zaj´ç, wykonaniu pracy, çwiczenia, zadania przydzielonego uczniowi lub grupie uczniów. Dotyczy to: – aktywnoÊci na lekcjach, korzystania z informacji technicznej, samodzielnego my- Êlenia przy wykonaniu pracy lub zadania; – organizacji i przestrzegania BHP na stanowisku pracy oraz wykorzystania narz´dzi, urzàdzeƒ i maszyn zgodnie z przeznaczeniem; – wysi∏ku, zaanga˝owania i samodzielnoÊci w pracy; – oryginalnoÊci, dok∏adnoÊci i estetyki wykonanej pracy lub zadania. Sposób oceny ucznia pozostawiam w r´kach nauczycieli, gdy˝ to oni b´dà opraco- wywaç wewnàtrzszkolny system oceniania. Na zakoƒczenie sugeruj´ zestawienie kryterium ocen, jakie powinny byç postawio- ne w zwiàzku ze zdobytymi umiej´tnoÊciami teoretycznymi i praktycznymi. Kryteria ocen Lp. Ocena Opanowanie umiej´tnoÊci Posiadana wiedza i aktywnoÊç na lekcjach techniki Uczeƒ: Uczeƒ: 1. Ocena 1. Potrafi samodzielnie zdobywaç potrzebnà Posiada wiedz´ wykracza- celujàca wiedz´ i wiadomoÊci wykraczajàce poza pro- jàcà poza zakres materia∏u gram nauczania. programowego. 2. Wychodzi z samodzielnymi inicjatywami rozwiàzania konkretnych problemów tech- nicznych. 3. Wykazuje bieg∏oÊç w pos∏ugiwaniu si´ zdo- bytymi wiadomoÊciami i umiej´tnoÊciami. 4. Sprawnie pos∏uguje si´ narz´dziami i urzà- dzeniami technicznymi zgodnie z BHP . 5. Osiàga sukcesy w olimpiadach przedmioto- wych z techniki.
  • 30. 4. Ocena osiàgni´ç ucznia 30 Lp. Ocena Opanowanie umiej´tnoÊci Posiadana wiedza i aktywnoÊç na lekcjach techniki Uczeƒ: Uczeƒ: 2. Ocena 1. Sprawnie korzysta ze wszystkich dost´p- Opanowa∏ materia∏ na- bardzo nych i wskazanych przez nauczyciela êróde∏ uczania przewidziany pro- dobra informacji. gramem. 2. Samodzielnie potrafi rozwiàzaç problemy i zadania postawione przez nauczyciela, wy- korzystujàc nabyte umiej´tnoÊci. 3. Sprawnie pos∏uguje si´ narz´dziami i przy- borami technicznymi zgodnie z BHP . 4. Umiej´tnie wykorzystuje dokumentacj´ technicznà, materia∏y i narz´dzia. 3. Ocena 1. Potrafi korzystaç ze wszystkich poznanych Opanowa∏ materia∏ pro- dobra w czasie lekcji êróde∏ informacji. gramowy w stopniu za- 2. Umie wykorzystaç wiadomoÊci podczas roz- dowalajàcym. wiàzywania zadaƒ wytwórczych. 3. Poprawnie pos∏uguje si´ narz´dziami i przy- borami. 4. Wykonuje zadane przez nauczyciela zadania wytwórcze z drobnymi niedociàgni´ciami. 4. Ocena 1. Potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzy- Opanowa∏ podstawowe dostateczna staç z podstawowych êróde∏ informacji. elementy wiadomoÊci 2. Potrafi samodzielnie wykonaç proste zada- programowych pozwala- nie postawione przez nauczyciela. jàce mu na rozumienie 3. Opanowa∏ wiadomoÊci na poziomie pod- najwa˝niejszych zagad- staw programowych. nieƒ. 4. Ma trudnoÊci w odczytywaniu dokumentacji i rysunku technicznego. 5. Wykonuje zadane przez nauczyciela zadania nieestetycznie. 5. Ocena 1. Ma powa˝ne braki w wiedzy na poziomie Jego wiedza ma powa˝ne dopuszczajàca podstawy programowej. braki, które mo˝na usu- 2. Nie zna przeznaczenia poszczególnych nàç w d∏u˝szym okresie narz´dzi i przyrzàdów oraz nie potrafi zor- nauczania. ganizowaç stanowiska pracy. 3. Wykonuje zadane przez nauczyciela zada- nia niezgodnie z dokumentacjà i nieeste- tycznie. 6. Ocena 1. Nie potrafi rozwiàzaç zadaƒ postawio- Braki w wiedzy sà tak du- niedostatecz- nych przez nauczyciela. ˝e, ˝e nie rokujà one na- na 2. Nie potrafi pos∏ugiwaç si´ narz´dziami dziei na ich usuni´cie na- i przyrzàdami podczas wykonywania za- wet przy pomocy na- daƒ wytwórczych. uczyciela. 3. Nie wykazuje zainteresowania przedmio- tem.
  • 31. Notatki 31