Tác Động Của Đại Dịch Covid-19 Đến Ngành Du Lịch Việt Nam.doc

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA KINH TẾ & KINH DOANH QUỐC TẾ
*****
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
TÁC ĐỘNG CỦA ĐẠI DỊCH COVID-19 ĐẾN
NGÀNH DU LỊCH VIỆT NAM
Giảng viên hướng dẫn: TS. PHẠM THU PHƯƠNG
Sinh viên thực hiện : ĐỒNG THỊ HIỀN
Lớp khóa học : QH2017 – E KTQT CLC1
Ngành : Kinh tế Quốc tế
Chương trình đào tạo : CTĐT CLC

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA KINH TẾ & KINH DOANH QUỐC TẾ
*****
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TÁC
ĐỘNG CỦA ĐẠI DỊCH COVID-19 ĐẾN
Giảng viên hướng dẫn: TS. PHẠM THU PHƯƠNG
Giảng viên phản biện : …………………………………..
…………………………………..
Sinh viên thực hiện : ĐỒNG THỊ HIỀN
Lớp khóa học : QH2017 – E KTQT CLC1
Chương trình đào tạo : CTĐT CLC
HÀ NỘI, Tháng 11 Năm 2020

i
Lời cảm ơn
Để hoàn thành bài khóa luận này, em xin gửi lời cảm ơn chân
thành đến các thầy cô trong trường Đại học kinh tế – Đại học quốc gia Hà
Nội nói chung và thầy cô khoa Kinh tế & Kinh doanh quốc tế nói riêng đã
giúp đỡ em cũng như đã cung cấp cho em những kiến thức sâu rộng để
em có nền tảng nghiên cứu đề tài. Đặc biệt em xin chân thành cảm ơn TS.
Phạm Thu Phương - người đã tận tình giúp đỡ và trực tiếp hướng dẫn em
nghiên cứu và hoàn thành đề tài này. Cô đã tận tình theo sát em trong quá
trình làm bài, cũng như là đưa ra những lời góp ý, nhận xét sát sao trong
bài nghiên cứu của em.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình nghiên cứu, song do
chưa có nhiều kinh nghiệm làm đề tài cũng như những hạn chế về kiến
thức, trong bài khóa luận chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót.
Vì vậy em rất mong nhận được sự góp ý chân thành của các thầy cô nhằm
bổ sung hoàn thiện trong quá trình nghiên cứu tiếp theo của mình.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, 15 tháng 11 năm 2020.
Sinh Viên
Hiền
Đồng Thị Hiền

ii
Mục lục
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................... iv
DANH MỤC BẢNG................................................................................................. iv
DANH MỤC BIỂU ĐỒ............................................................................................. v
PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................ 1
1. Tính cấp thiết.................................................................................................... 1
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu.................................................................... 2
3 Đối tượng, phạm vi nghiên cứu........................................................................ 3
4 Phương pháp nghiên cứu.................................................................................. 3
5 Khung phân tích ............................................................................................... 4
6 Kết cấu.............................................................................................................. 5
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN............................... 6
1.1 Tổng quan tài liệu ............................................................................................. 6
1.1.1 Các bài nghiên cứu............................................................................................ 6
1.1.2 Khoảng trống nghiên cứu.................................................................................10
1.2 Cơ sở lý luận....................................................................................................11
1.2.1 Cơ sở lý luận về Covid.....................................................................................11
1.2.2 Cơ sở lý luận về ngành du lịch.........................................................................13
1.2.3 CSLL về tác động của Đại dịch Covid-19 đến ngành du lịch..........................17
CHƯƠNG II: TÁC ĐỘNG CỦA ĐẠI DỊCH COVID-19 ĐẾN NGÀNH DU LỊCH
VIỆT NAM ...............................................................................................................21
2.1 Thực trạng của du lịch Việt Nam hiện nay......................................................21
2.2 Sự tác động của Đại dịch Covid-19 đến du lịch Việt Nam .............................30
2.3 Đánh giá sự tác động của Đại dịch đến du lịch Việt Nam...............................38

iii
2.3.1 Tác động tích cực:............................................................................................38
2.3.2 Tác động tiêu cục .............................................................................................40
2.3.3 Nguyên nhân dẫn đến tác động tiêu cực ..........................................................42
CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ HẠN CHẾ SỰ TÁC ĐỘNG CỦA ĐẠI
DỊCH COVID-19 ĐẾN NGÀNH DU LỊCH VIỆT NAM........................................44
3.1 Định hướng và tầm nhìn phát triển thu hút du lịch..........................................44
3.2 Giải pháp..........................................................................................................45
3.3 Kiến nghị..........................................................................................................46
KẾT LUẬN...............................................................................................................48
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................50

iv
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt Nguyên nghĩa
Tiếng Việt Tiếng Anh
ASEAN Association of Southeast Asian
Nations
GDP Gross Domestic Product
WHO World Health Organization
WTA World Travel Awards
CSLT Cơ sở lưu trú
DNDL Doanh nghiệp du lịch
DANH MỤC BẢNG
Số thứ tự Tên bảng
1 Bảng 2.1.1: Số liệu thống kê lượng khách du lịch đến Việt Nam
giai đoạn 2010 - 2019
2 Bảng 2.1.2. Biến động của khách du lịch quốc tế đến Việt Nam
giai đoạn 2014 – 2019
3 Bảng 2.1.3: Lượng khách du lịch quốc tế đến du lịch Việt Nam
tính đến tháng 9/2019
4 Bảng 2.2.4: Số liệu thống kê lượng khách du lịch đến Việt Nam
trong quý I năm 2020
5 Bảng 2.2.5: Lượt khách du lịch của thị trường châu Á đến du
lịch Việt Nam trong 3 tháng đầu năm 2019 và 2020

v
DANH MỤC HÌNH - BIỂU ĐỒ
Số thứ tự Tên hình – biểu đồ
1 Hình 1.1. Số liệu các ca nhiễm Covid-19 tính đến ngày 29/10 ở
Việt Nam và Thế giới
2 Đồ thị 2.1.1: Số lượt khách du lịch quốc tế đến Việt Nam giai
đoạn 2015 - 2019 (triệu lượt)

1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết
Nếu như 20 năm trước, Phó thủ tướng Vũ Khoan “mượn” câu nói “I have a
dream” để nói về giấc mơ của mình khi đặt quan hệ hợp tác kinh doanh với các
nước lớn thì năm 2020, Việt Nam khẳng định vị thế chủ động tham gia dẫn dắt
cuộc chơi trên nhiều diễn đàn đa phương với vai trò Chủ tịch ASEAN và Ủy
viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Đó là cơ hội quan trọng
để Việt Nam chúng ta khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế, cũng là cơ
hội để phát triển kinh tế nói chung, ngành Du lịch nói riêng . Du lịch là ngành
kinh tế có tốc độ phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ trong phạm vi toàn cầu. Nó
góp phần vô cùng to lớn đến phát triển kinh tế - xã hội cho mỗi địa phương đón
tiếp khách du lịch nói riêng và đất nước nói chung, cũng như góp phần tạo việc
làm cho người lao động, gia tăng thu nhập, phát triển cơ sở hạ tầng. Không chỉ
vậy, nguồn lợi nhuận khổng lồ từ ngành công nghiệp không khói này lại đóng
một vai trò to lớn trong tổng thu nhập quốc dân. Phát triển du lịch còn là một
phương tiện để quảng bá về hình ảnh của quốc gia và khẳng định vị thế trên
trường quốc tế. Việt Nam hội tụ những điều kiện thuận lợi về tài nguyên thiên
nhiên, tài nguyên văn hoá, nguồn nhân lực. Nhờ những điều kiện trên mà ngành
du lịch Việt Nam trong những năm gần đây đã khẳng định hình ảnh và thương
hiệu của mình trên toàn thế giới. Du lịch Việt Nam ngày càng được biết đến
nhiều hơn trên thế giới, nhiều điểm đến trong nước được bình chọn là địa chỉ yêu
thích của du khách quốc tế. Ngành du lịch Việt Nam ghi nhận 2019 là một năm
thành công. Bên cạnh những con số ấn tượng thì Việt Nam ta còn nhận được
nhiều giải thưởng du lịch toàn cầu như: “ Điểm đến hàng đầu châu Á”, “ Điểm
đến Di sản hàng đầu thế giới”,… Năng lực cạnh tranh của du lịch Việt Nam cũng
từ đó mà liên tục được cải thiện trong bảng

2
xếp hàng của WEF (63/140), tạo nên sự kỳ vọng phát triển hơn nữa vào năm
Du lịch quốc gia 2020. Chúng ta đã rất hy vọng về một năm 2020 đầy phát
triển, với những mục tiêu mới, định hướng mới. Tuy nhiên năm 2020 cũng là
một năm đáng ghi nhớ và đáng đi vào lịch sử của thế giới nói chung cũng như
là Việt Nam nói riêng khi mà mọi thứ dường như chững lại, mọi dự định về
phát triển kinh tế phải đặt sang bên vì cả thế giới đang phải trải qua đại dịch
Covid-19 chưa từng có, nền kinh tế toàn cầu bị suy giảm nghiêm trọng và
ngành Du lịch bị ảnh hưởng trực tiếp. Ngành Du lịch Việt Nam là một ngành
kinh tế chịu tác động trực tiếp cũng như là đầu tiên từ cơn khủng hoảng này.
Việt Nam được biết đến là một trong những đất nước phòng chống dịch hiệu
quả nhất, nhận được sự ghi nhận và đánh giá cao của dư luận quốc tế, tạo sự
tin tưởng cho các nhà đầu tư, tuy nhiên thì điều đó không thể khiến ngành Du
lịch thoát khỏi những tác động, tổn thất nặng nề. Nếu như so sánh với toàn thế
giới thì Đại dịch Covid-19 vừa là thử thách vừa là cơ hội để Việt Nam có thể
khẳng định lại vị thế của mình. Vì vậy mà em đã làm đề tài “ Tác động của
Đại dịch Covid-19 đến ngành Du lịch Việt Nam” để đánh giá về những tác
động của Đại dịch Covid-19 đến ngành Du lịch Việt Nam, cũng như là bổ
sung những biện pháp để hạn chế sự tác động, 1 phần kiến nghị thúc đẩy
những tác động tích cực giúp ngành Du lịch Việt Nam thêm hoàn thiện.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1 Mục tiêu
Đánh giá tác động của Đại dịch Covid-19 đến ngành du lịch Việt
Nam để từ đó đề xuất giải pháp hạn chế sự tác động đó và thúc đẩy các tác
động tích cực giúp ngành du lịch Việt Nam thu hút, phát triển.

3
2.2 Nhiệm vụ
- Hệ thống cơ sở lý luận
- Phân tích, làm rõ tác động của Đại dịch Covid-19 đến ngành du lịch Việt
Nam
- Đánh giá khách quan về các tác động
- Đề xuất giải pháp, kiến nghị
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
a. Đối tượng nghiên cứu
- Tác động của Đại dịch Covid-19 đến ngành du lịch Việt Nam
b. Phạm vi nghiên cứu
- Nội dung: Chủ yếu đề cập đến những vấn đề tác động của Đại dịch
Covid-19 đến các công ty du lịch, chất lượng sản phẩm du lịch, lượng
khác du lịch tại Việt Nam
- Không gian: Việt Nam
- Thời gian: Số liệu được tổng hợp từ năm 2010 đến tháng 9/2020. Năm
2010 – 2019 là giai đoạn phát triển của ngành Du lịch Việt Nam, cũng có
thể xem được thực trạng du lịch Việt Nam trong giai đoạn trước Đại dịch
Covid-19 để từ đó có thể so sánh và nhận thấy dễ dàng việc Đại dịch tác
động như thế nào đến ngành Du lịch trong 9 tháng đầu năm 2020.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Bài niên luận sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính, phát triển
trên các nghiên cứu cùng nhóm đề tài đã có.

4
- Sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp, tiến hành so sánh từ đó
đưa ra nhận xét về sự tác động của Đai dịch Covid-19 đến hoạt động
thương mại, đầu tư cũng như mức độ ảnh hưởng của nó.
- Sử dụng phương pháp phân tích tổng hợp: nhằm mục đích phân tích
quá trình phát triển của nền kinh tế Việt Nam trước và trong Đại dịch.
Từ đây, đánh giá các thành tựu được và những mặt tồn tại, hạn chế từ
đó đưa ra các giải pháp khắc phục
- Phương pháp thu thập dữ liệu: các tài liệu được thu thập từ các bài báo
cáo, tạp chí khoa học, các nguồn số liệu thống kê từ Tổng cục Thống
kê, Hải quan,… tổng quan các tài liệu nghiên cứu đã có nhằm chứng
minh các luận điểm luận cứ được nêu trong bài.
5. Khung phân tích

5
6. Kết cấu
Ngoài phần mở đầu và kết luận, bài khóa luận được xây dựng bao gồm 3
chương
Chương I: Tổng quan tài liệu và cơ sở lý luận
Chương II: Tác động của Đại dịch Covid-19 đến ngành Du lịch Việt Nam
Chương III: Giải pháp, kiến nghị hạn chế sự tác động của Đại dịch
Covid-19 đến ngành Du lịch Việt Nam

6
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1 Tổng quan tài liệu
1.1.1 Các bài nghiên cứu
 Nghiên cứu về ngành du lịch Việt Nam
1, Các tác giả Ming-Lang Tseng, Kuo-Jui Wu, Ming K.Lim, Tat-Dat Bui và
Chih-Cheng Chen (2018) “Assessing substainable tourism in Vietnam: A
hierarchical structure approach”: Nghiên cứu này cố gắng đánh giá mối quan hệ
nhân quả giữa các thuộc tính, khám phá mối quan hệ liên kết phân cấp và xác
định các quyền lực thúc đẩy sự phụ thuộc giữa các thuộc tính để cải thiện hiệu
suất bền vững bằng cách sử dụng phương pháp kết hợp lý thuyết tập mờ, thử
nghiệm ra quyết định và đánh giá và mô hình cấu trúc diễn giải. Một bộ gồm
bốn khía cạnh văn hóa xã hội, kinh tế, môi trường và hợp tác của cộng đồng
bao gồm 24 tiêu chí được giới thiệu từ các tài liệu và dựa trên ý kiến của các
chuyên gia. Nghiên cứu đã đề cao sự quan trọng của phát triển du lịch bền vững
đồng thời đưa ra định hướng, giải pháp cho vấn đề này.
2, Các tác giả Pallavi Pant, Whitney Huynh, và Richard E.Peltier (2018)
“Exposure to air pollutants in Vietnam: Assessing potential risk for tourists”:
Nghiên cứu đã phân tích và đánh giá tác động xấu của ô nhiễm môi trường
lên sức khỏe của dân số nói chung và khách du lịch nói riêng, từ đó đưa ra
giải pháp cho vấn đề nêu trên.
 Nghiên cứu về những tác động đến ngành du lịch Việt Nam
1, Các tác giả Phạm Xuân Quyết & Đinh Tiến Minh (2020) với bài nghiên cứu
“Những tác động của ứng dụng du lịch 4.0 đến sự hài lòng số của hành khách
sử dụng dịch vụ của các hãng hàng không giá rẻ tại Việt Nam” cho thấy sự
phân tích và đánh giá hiểu biết về những tác động của Cách mạng Công

7
nghiệp (I.R) 4.0 vào du lịch (“Du lịch 4.0”) thông qua ứng dụng du lịch nền
tảng số (ứng dụng du lịch 4.0) bằng cách phân tích “sự hài lòng số” (e-
satisfaction) của khách hàng Việt Nam khi đặt và sử dụng dịch vụ của các
hãng hàng không giá rẻ (HKGR) tại Việt Nam. Nghiên cứu được thực hiện
bằng cách phân tích các phương pháp mô tả, lập luận và làm rõ những
nghiên cứu và bài báo có liên quan thực tiễn khác bên cạnh phân tích định
lượng bằng phiếu câu hỏi khảo sát tương ứng. Báo cáo nhận thấy xu hướng
mới của “Du lịch 4.0” ảnh hưởng đến cách hành khách đi du lịch. Với cái
nhìn sâu vào các hãng hàng không giá rẻ (HKGR), mục đích nghiên cứu là
làm rõ các lý do và các yếu tố ảnh hưởng đến việc khách hàng Việt Nam sử
dụng dịch vụ HKGR trong nước với sự trợ giúp của khái niệm “ứng dụng du
lịch 4.0”. Các ứng dụng mới của thế hệ thứ tư của cách mạng công nghiệp đã
thay đổi cách hành khách nhận thức về HKGR và tạo ra sự hài lòng về điện
tử bằng cách cá nhân hóa (yếu tố khách hàng là trung tâm). Mô hình E-
QUAL được sử để phân tích các yếu tố nêu trên. Tuy nhiên, phạm vi phân
tích vấn đề chính cho nghiên cứu còn hạn chế vì số lượng bài viết liên quan
đến cùng một chủ đề chưa đa dạng và việc tiếp cận đối tượng nghiên cứu
chuyên sâu còn nhiều trở ngại do địa bàn nghiên cứu còn rộng mở, điều này
sẽ được khắc phục trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu.
2, . Tác giả Nguyễn Thị Thúy Hạnh (2017) với bài nghiên cứu “ Nhân tố tác
động đến đòn bẩy tài chính của các công ty du lịch Việt Nam” điều tra những
nhân tố ảnh hưởng đến đòn bẩy tài chính của công ty du lịch ở Việt Nam. Số
liệu nghiên cứu từ 14 công ty du lịch thuộc 2 sàn giao dịch chứng khoán ở Việt
Nam là HOSE và HNX. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo tài
chính hàng năm của các công ty từ 2009 đến 2012. Sử dụng mô hình hồi quy
dữ liệu bảng với tác động cố định là các công ty để tìm ra những yếu tố ảnh
hưởng đến đòn bẩy tài chính của các công ty du lịch được niêm yết ở

8
Việt Nam. Nghiên đã cho thấy những nhân tố là quy mô, lợi nhuận và tài sản
cố định. Kết quả chứng minh quy mô và đòn bẩy tài chính có mối quan hệ
cùng chiều, trong khi lợi nhuận và tài sản cố định có mối quan hệ ngược
chiều với đòn bẩy tài chính.
3, Tác giả Nguyễn Thị Cẩm Phú (2017) với bài nghiên cứu “ Các nhân tố tác
động đến sự hài lòng của khách hàng sử dụng dịch vụ du lịch tại các tỉnh
Đồng bằng sông Cửu Long” sử dụng thang đo chất lượng dịch vụ
SERVQUAL của Parasuraman et al. để đo lường sự hài lòng của khách
hàng. Bằng phương pháp phân tích Cronbach alpha, phân tích nhân tố , phân
tích hồi quy đa biến qua đó tìm ra 4 nhân tố có ảnh hưởng đến sự hài lòng
của du khách: Tin cây và đáp ứng; Cơ sở vật chất; Đồng cảm; Phương tiện
hữu hình. Đồng thời nghiên cứu cũng gợi ý một số chính sách nhằm nâng
cao chất lượng dịch vụ du lịch của các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long.
 Nghiên cứu về tác động của Đại dịch Covid-19 đến ngành du lịch Việt
Nam
1, Các tác giả Phạm Trương Hoàng, Trần Huy Đức, Ngô Đức Anh (2020) với
bài nghiên cứu “ Tác động của Đại dịch Covid-19 đến ngành du lịch Việt Nam
và những giải pháp ứng phó” phân tích những tác động của đại dịch Covid-19
đến ngành du lịch Việt Nam và đề xuất những giải pháp nhằm giảm thiểu các
tác động tiêu cực của dịch, hỗ trợ các doanh nghiệp và ngành du lịch vượt qua
những khó khăn do dịch gây ra, nhanh chóng khôi phục kinh doanh sau đó. Dựa
trên tổng quan nghiên cứu về tác động của dịch bệnh đối với ngành du lịch và
phân tích kết quả khảo sát 95 doanh nghiệp trong lĩnh vực du lịch và khách sạn
về tác động của dịch bệnh Covid-19 tới doanh nghiệp, nghiên cứu đưa ra những
kịch bản khác nhau về tác động của dịch bệnh Covid-19 tới

9
ngành du lịch Việt Nam theo diễn biến của dịch bệnh và phản ứng của Chính
phủ và ngành du lịch. Bài báo đề xuất những giải pháp hạn chế và giảm
thiểu tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid-19 đến ngành du lịch Việt Nam,
cụ thể cho ba giai đoạn duy trì sự tồn tại của các doanh nghiệp và lao động,
tái cấu trúc và chuẩn bị cho sự trở lại của ngành du lịch.
2, Các tác giả Nguyễn Thành Hiếu, Trương Tuấn Anh, Đỗ Thị Đông, Hà Sơn
Tùng ( 2020) với bài nghiên cứu “ Ảnh hưởng của Đại dịch Covid-19 đối với
hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp: Nghiên cứu thực tiễn ở miền Bắc
Việt Nam” tìm hiểu những ảnh hưởng của dịch viêm phổi cấp tính COVID-
19 đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp ở Miền Bắc Việt Nam.
Kết quả nghiên cứu cho thấy các doanh nghiệp đang gặp các khó khăn chủ
yếu về đầu ra, đứt gãy nguồn cung, khó khăn tài chính và nguồn nhân lực
không ổn định. Dựa trên kết quả phân tích, bài viết gợi ý các giải pháp đối
với doanh nghiệp để vượt qua giai đoạn khủng hoảng vì dịch bệnh này, trong
đó, đàm phán với các bên hữu quan, tái cơ cấu, tăng cường chuyển đổi số là
những vấn đề đặc biệt cần quan tâm. Bài viết cũng đưa ra một số kiến nghị
đối với Chính phủ Việt Nam trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp bị ảnh
hưởng bởi dịch bệnh để vượt qua giai đoạn khó khăn.
3, PGS.TS Phạm Hồng Chương - trường Đại học Kinh tế Quốc dân (2020) với
bài nghiên cứu “ Tác động của Đại dịch Covid-19 đến nền kinh tế Việt Nam”
cho biết nghiên cứu này hướng đến việc dự phóng các kịch bản tác động của
đại dịch Covid-19 đến nền kinh tế Việt Nam và từ đó đưa ra một số khuyến
nghị chính sách nhằm hạn chế các tác động tiêu cực về mặt kinh tế. Kết quả của
nghiên cứu chỉ ra rằng: Tăng trưởng GDP quý 2 của Việt Nam dự báo khoảng
2,0% so với cùng kỳ và thậm chí suy thoái nếu xảy ra kịch bản xấu; Nếu đại
dịch dịch kéo dài thì ảnh hưởng đến nền kinh tế nói chung và

10
khu vực doanh nghiệp nói riêng là rất nghiệm trọng. Chúng tôi khuyến nghị
Chính phủ xây dựng nhiều kịch bản chính sách kinh tế khác nhau từ ngắn
(hỗ trợ) đến dài hạn (giải cứu) nhằm ứng phó với tình hình dịch ở cả Việt
Nam lẫn các quốc gia khác trên thế giới. Các giải pháp chính sách đưa ra cần
tính đến độ trễ trong quá trình ban hành và triển khai để đảm bảo tính kịp
thời và hiệu quả.
 Tổng quan về các phương pháp đánh giá tác động của Đại dịch Covid-
19
Các bài nghiên cứu đã sử dụng rất nhiều phương pháp nghiên cứu để
đánh giá đúng thực trạng, giải quyết vấn đề trong bài nghiên cứu. Bài nghiên
cứu thực hiện phân tích các phương pháp mô tả, lập luận và làm rõ những
nghiên cứu và bài báo có liên quan thực tiễn khác bên cạnh phân tích định
lượng bằng phiếu câu hỏi khảo sát tương ứng. Cũng có nghiên cứu sử dụng
dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo tài chính hàng năm của các công ty và sử
dụng mô hình hồi quy dữ liệu bảng với tác động cố định là các công ty để
tìm ra những yếu tố ảnh hưởng đến đòn bẩy tài chính của các công ty du lịch
được niêm yết ở Việt Nam. Và bằng phương pháp phân tích Cronbach alpha,
phân tích nhân tố, phân tích hồi quy đa biến,… các bài nghiên cứu đã tận
dụng rất tốt để người đọc hiểu rõ, nắm bắt được vấn đề.
1.1.2 Khoảng trống nghiên cứu
Các bài nghiên cứu đều có sự khách quan, số liệu xác thực và những
phương pháp đánh giá hợp lý không chỉ về các vấn đề liên quan đến du lịch,
mà còn có những tác động của Đại dịch Covid-19 đến kinh tế Việt Nam, đến
du lịch Việt Nam. Hầu hết các tác giả đã đánh giá chính xác cả về mặt tiêu
cực và tích cực về những tác động đó và đưa ra những đề xuất, biện pháp để
hạn chế những tiêu cực, phát huy những tích cực.

11
Sau quá trình tìm hiểu tài liệu làm tổng quan nghiên cứu, bản thân em
thấy rằng vẫn còn rất ít bài nghiên cứu nói về Tác động của Đại dịch Covid-
19 đến ngành du lịch Việt Nam. Hiện tại vẫn chưa có vacxin phòng, chữa và
dịch vẫn đang lây lan chưa có sự kiểm soát nhất định, nên những tác động
của nó đến ngành kinh tế không thể chỉ dừng lại ở thời điểm nghiên cứu và
là những dự báo của những chuyên gia, các nhà nghiên cứu.
Vẫn còn rất ít bài nói rõ về tác động của dịch Covid-19 đến ngành du
lịch Việt Nam, mà các bài nghiên cứu thường nói về dự báo sau Đại dịch,
các biện pháp phòng tránh, các vấn đề xung quanh đến Đại dịch Covid-19 ở
Việt Nam như việc học online,… hay là các phương thức kinh doanh mới,
sự cần thiết phải đổi mới trong kinh tế Việt Nam hậu Đại dịch. Vậy nên em
làm bài nghiên cứu này để xác định rõ tác động của Đại dịch đến ngành du
lịch Việt Nam, nếu ra những ý kiến đóng góp của bản thân để hạn chế mặt
tiêu cực của tác động đó, hy vọng có thể giúp ngành du lịch Việt Nam ngành
càng hoàn thiện và phát triển hơn nữa.
1.2 Cơ sở lý luận
1.2.1 Cơ sở lý luận về Covid
Hội chứng hô hấp cấp tính Corona Virus 2 ( SARS-CoV-2) được phát
hiện lần đầu tiên vào tháng 12/2019 tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc,
Trung Quốc đã gây ra một đợt bùng phát toàn cầu và là một vấn đề sức khỏe
cộng đồng. Ngày 30/01/2020, WHO đã tuyên bố COVID-19 là trường hợp
khẩn cấp y tế công cộng thứ 6 được quốc tế quan tâm. SARS-CoV-2 lây lan
từ người sang người qua các giọt nhỏ hoặc tiếp xúc trực tiếp, và sự lây
nhiễm được ước tính có thời gian ủ bệnh trung bình là 6,4 ngày và xu hướng
gia tăng tỷ lệ mắc bệnh chủ yếu theo cấp số nhân.

12
Tốc độ lây lan chóng mặt của Đại dịch covid-19 là không thể ngờ đến,
không riêng gì Trung Quốc mà Đại dịch còn lây lan ra toàn thế giới. Số
người mắc bệnh phải thống kế theo từng ngày thậm chí là từng giờ. Tính từ
ngày 21/1 đến ngày 11/2 (chỉ có 20 ngày) số người mắc bệnh trên toàn cầu
đạt đến 43.103 người.
Cập nhật đến ngày 6/8/2020, có 215 quốc gia/vùng lãnh thổ trên toàn
cầu ghi nhận trường hợp mắc. Trong đó Mỹ đang là nước có số ca nhiễm
nhiều nhất. Trên thế giới có tổng cộng 18,304,554 người mắc, trong đó có
11,508,854 người đã được điều trị khỏi và có 694,052 người đã tử vong.
Tính đến 10h ngày 6/8/2020 Việt Nam có ca nhiễm thứ 717, trong đó có 381
ca đã khỏi và có 9 ca đã tử vong.
Hình 1.1. Số liệu các ca nhiễm Covid-19 tính đến ngày 29/10
ở Việt Nam và Thế giới
Nguồn: Bộ Y tế
Các con số cho thấy Đại dịch Covid-19 vô cùng nghiêm trọng và chúng
ta không thẻ chủ quan bất kì giây phút nào. Cả thế giới ghi nhân những con

13
số hàng chục triệu người nhiễm, những người chưa khỏi bệnh và đã tư vong
là con số vô cùng lớn. Lần bùng phát dịch lần thứ 2 ở Việt Nam khiến cho
chúng ta phải ghi nhận những ca tử vong đầu tiên, và số người nhiễm bệnh
lên con số hơn nghìn người.
1.2.2 Cơ sở lý luận về ngành du lịch
a. Khái niệm du lịch
Khi bàn về khái niệm du lịch thì có rất nhiều cách hiểu và các khái
niệm khác nhau tuỳ thuộc vào góc độ nhìn nhận và suy nghĩ của mỗi người.
Theo cách hiểu đơn giản thì du lịch là chuyến đi chơi, tham quan xa di
chuyển ra khỏi nơi mình định cư thường xuyên với mục đích khám phá, nghỉ
dưỡng tìm hiểu nơi mình muốn đến và có sự trở về sau chuyến đi.
Theo Michael Coltman (Coltman,M,1991) đưa ra một định nghĩa ngắn
gọn: “ Du lịch là sự kết hợp và tương tác của 4 nhóm nhân tố trong quá trình
phục vụ khách, bao gồm: du khách, nhà cung ứng dịch vụ, cư dân sở tại và
chính quyền nơi đón khách du lịch”.
Dưới góc nhìn về hoạt động của khách du lịch: Du lịch bao gồm tất cả
mọi hoạt động của những người du hành, tạm trú, trong mục đích tham quan,
khám phá và tìm hiểu, trải nghiệm hoặc trong mục đích nghỉ ngơi, giải trí, thư
giãn; cũng trong mục đích hành nghề và những mục đích khác nữa, trong thời
gian liên tục nhưng không quá một năm, ở bên ngoài môi trường sống định cư;
nhưng loại trừ các du hành mà có mục đích là kiếm tiền. Du lịch cũng là một
dạng nghỉ ngơi năng động trong môi trường sống khác hẳn nơi định cư. -
- Theo định nghĩa của Tổ chức du lịch thế giới ( UNWTO)
Dưới góc nhìn của nhà kinh doanh: Du lịch là một ngành kinh doanh
tổng hợp có hiệu quả cao về nhiều mặt: nâng cao hiểu biết về thiên nhiên,
truyền thống về lịch sử văn hoá dân tộc, từ đó làm tăng thêm tình yêu nước;
đối với người ngoài làm tăng tình hữu nghị với dân tộc mình; về mặt kinh tế

14
du lịch là lĩnh vực kinh doanh mang lại hiệu quả rất lớn; có thể coi là hình
thức xuất khẩu hàng hoá và dịch vụ tại chỗ. ( Từ điển bách khoa toàn thư
Việt Nam)
Từ các khái niệm trên thì ta có thể hiểu rằng du lịch có nhiều khái
niệm và được nhìn nhận ở nhiều mặt và nhiều góc độ khác nhau
b. Kinh tế du lịch
Từ điển Bách khoa Việt Nam (2002) đưa ra định nghĩa: “Kinh tế du
lịch là một loại hình kinh tế có tính đặc thù, mang tính dịch vụ và thường
được xem như ngành công nghiệp không khói, gồm có du lịch quốc tế và du
lịch trong nước; có chức năng, nhiệm vụ tổ chức, khai thác các tài nguyên và
cảnh quan của đất nước nhằm thu hút khách du lịch trong nước và ngoài
nước; tổ chức buôn bán, xuất nhập khẩu tại chỗ hàng hóa và dịch vụ cho
khách du lịch”.
Nhóm tác giả Nguyễn Văn Đính, Trần Thị Minh Hòa (2006) đưa ra
định nghĩa rằng: “Du lịch là một ngành kinh doanh bao gồm các hoạt động
tổ chức hướng dẫn du lịch, sản xuất, trao đổi hàng hóa và dịch vụ của những
doanh nghiệp, nhằm đáp ứng các nhu cầu về đi lại, lưu trú, ăn uống, tham
quan, giải trí, tìm hiểu và các nhu cầu khác của khách du lịch. Các hoạt động
đó phải đem lại lợi ích kinh tế chính trị - xã hội thiết thực cho nước làm du
lịch và cho bản thân doanh nghiệp”.
Định nghĩa này thể hiện rõ ràng và đầy đủ hơn về “kinh tế du lịch”,
nhưng trong ấn phẩm của nhóm tác giả (Giáo trình Kinh tế du lịch – Nhà xuất
bản Lao động xã hội, 2006) lại xác định đây là định nghĩa “du lịch” sau khi
phân tích các định nghĩa du lịch trong nước và trên thế giới. Định nghĩa này
cũng chưa hoàn chỉnh khi chưa đề cập đến vấn đề “Du lịch là một ngành kinh
tế dịch vụ, mang tính tổng hợp, tính liên ngành…” . Bản thân định nghĩa cũng
bị tự giới hạn khi sử dụng các thuật ngữ giới hạn như: “Du lịch là một ngành

15
kinh doanh bao gồm các hoạt động tổ chức hướng dẫn du lịch, sản xuất, trao
đổi hàng hóa và dịch vụ của những doanh nghiệp”. Thực tế, “Kinh tế du
lịch” cần được định nghĩa phổ quát hơn, rộng hơn thế.
Cũng như những ngành kinh tế khác, kinh tế du lịch chịu tác động bởi
các quy luật của thị trường và dưới sự quản lý thống nhất của nhà nước để
định hướng cho sự phát triển của ngành một cách bền vững. Các thành tố cơ
bản của kinh tế du lịch cũng giống như các ngành kinh tế khác: có cung –
cầu du lịch, hàng hóa (sản phẩm) du lịch, thị trường du lịch, tiêu dùng du
lịch, cạnh tranh du lịch, doanh nghiệp du lịch và các loại hình kinh doanh du
lịch… c. Sản phẩm du lịch
Theo Luật du lịch (2005): Sản phẩm du lịch là tập hợp các dịch vụ cần
thiết để thoả mãn nhu cầu của khách du lịch trong chuyến đi du lịch. Dịch vụ
du lịch là việc cung cấp các dịch vụ về lữ hành, vận chuyển, lưu trú, ăn
uống, vui chơi giải trí, thông tin, hướng dẫn và những dịch vụ khác nhằm
đáp ứng nhu cầu của khách du lịch. Sản phẩm du lịch là sự kết hợp những
giá trị về vật chất lẫn tinh thần của một quốc gia, một địa phương, một cơ sở
nào đó mà du khách đến hưởng thụ và trả tiền. Sản phẩm du lịch bao gồm
sản phẩm vật thể và phi vật thể, sản phẩm tự nhiên và nhân tạo.
Từ đây ta có thể hiểu ngắn gọn dễ hiểu rằng sản phẩm du lịch là tập
hợp tất cả các dịch vụ cần thiết như là lữ hành, lưu trú, vui chơi giải trí,...
nhằm mục đích thoả mãn nhu cầu của khách du lịch.
d. Khách du lịch và khách du lịch quốc tế
Có nhiều quan niệm về khách du lịch từ nhiều góc độ khác nhau:
Liên đoàn quốc tế các tổ chức du lịch (tiền thân của tổ chức du lịch thế
giới): “Khách du lịch là người ở lại nơi tham quan ít nhất 24h qua đêm vì lý do
giải trí, nghỉ ngơi hay công việc như: thăm thân, tôn giáo, học tập, công

16
tác”. Đến năm 1968, tổ chức này lại định nghĩa khác: “ Khách du lịch là bất
kỳ ai ngủ qua đêm”.
Uỷ ban xem xét tài nguyên Quốc gia của Mỹ: “Du khách là người đi
ra khỏi nhà ít nhất 50 dặm vì công việc giải trí, việc riêng trừ việc đi lại hàng
ngày, không kể có qua đêm hay không.”
Địa lý du lịch Việt Nam định nghĩa: “ Du khách từ bên ngoài đến địa
điểm du lịch chủ yếu nhằm mục đích nâng cao nhận thức với môi trường
xung quanh, tham gia vào các hoạt động thư giãn, giải trí, thể thao, văn hoá
kèm theo việc tiêu thụ những giá trị tự nhiên, kinh tế, dịch vụ và qua đêm tại
cơ sở lưu trú của ngành du lịch”.
e. Điểm đến du lịch
Theo cách hiểu đơn giản thì điểm mà khách du lịch đến thì được gọi
là điểm đến du lịch
Theo tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), đã đưa ra quan niệm về
điểm đến du lịch (Tourism Destination): “Điểm đến du lịch là vùng không
gian địa lý mà khách du lịch ở lại ít nhất một đêm, bao gồm các sản phẩm du
lịch, các dịch vụ cung cấp, các tài nguyên du lịch thu hút khách, có ranh giới
hành chính để quản lý và có sự nhận diện về hình ảnh để xác định khả năng
cạnh tranh trên thị trường”.
Một khái niệm khác trong du lịch có nghĩa cơ bản gần giống điểm đến
du lịch là điểm tham quan du lịch “Tourist attraction là một điểm thu hút khách
du lịch, nơi khách du lịch tham quan, thường có các giá trị vốn có của nó hoặc
trưng bày các giá trị văn hóa, ý nghĩa lịch sử hoặc được xây dựng, cung cấp các
dịch vụ về phiêu lưu, mạo hiểm, vui chơi giải trí hoặc khám phá, trải nghiệm
những điều mới lạ” (Tourism destination management, the George Washington
University, 2007). Điểm tham quan du lịch về cơ bản có những điểm giống như
định nghĩa về điểm đến du lịch, nhưng khác với điểm đến du

17
lịch đó là khách du lịch chỉ đến tham quan và sử dụng các dịch vụ tại đây
nhưng không ngủ lại qua đêm. Còn điểm tham quan du lịch thường nằm
trong một điểm đến du lịch và điểm tham quan du lịch rất đa dạng, phụ
thuộc vào sự sáng tạo của những người làm du lịch.
f. Khả năng thu hút của điểm đến
Theo nghiên cứu của Hu&Ritchie (1993), khả năng thu hút của điểm
đến “phản ánh cảm nhận, niềm tin và ý kiến mà mỗi cá nhân có được về khả
năng làm hài lòng khách hàng của điểm đến trong mối liên hệ trong mối nhu
cầu với chuyến đi cụ thể của họ”. Như vậy, có thể nói một điểm đến hấp dẫn
với du khách khi điểm đến đó thỏa mãn được nhu cầu họ.
Theo quan điểm của Mayo và Jarvis (1981) thì khả năng thu hút của
điểm đến là “khả năng của điểm đến mang lại các lợi ích cho du khách”.
Như vậy, khả năng thu hút của điểm đến dựa trên thông tin mà du khách tiếp
cận được về điểm đến đó mà không cần xây dựng bởi trải nghiệm thực tế ở
điểm đến.
g. Khả năng cạnh tranh của điểm đến
Nếu như khả năng thu hút của điểm đến được dựa trên khả năng có
thể cung cấp thỏa mãn nhu cầu của du khách thì khả năng cạnh tranh của
điểm đến được đánh giá trên việc có thể cung cấp các tiện ích và dịch vụ nổi
trội hơn so với những điểm đến khác. Ngoài các yếu tố về xã hội, những yếu
tố tự nhiên cũng góp phần làm tăng sức cạnh tranh của điểm đến như khí
hậu, cảnh quan thiên nhiên, vị trí địa lý,...
1.2.3 Cơ sở lý luận về tác động của Đại dịch Covid-19 đến ngành du lịch
Đại dịch Covid-19 hoành hành gây tác động tiêu cực rất lớn đến nền
kinh tế toàn cầu và được ví như một cuộc Đại Suy Thoái lần 2. Ngành du lịch
cũng không thể nằm ngoài tầm ảnh hưởng này. Dịch bệnh đã gây ra sự gián
đoạn hàng loạt các kế hoạch du lịch, kỳ nghỉ dưỡng, hoạt động đi lại do Chính

18
phủ các nước đều ban hành quy định về hạn chế các chuyến bay nội địa lẫn
nước ngoài, khóa cửa biên giới, giãn cách xã hội nhằm hạn chế sự lây lan
của dịch bệnh trong những giai đoạn thường được xem là cao điểm của
ngành du lịch. Các hãng hàng không lẫn khách sạn, khu nghỉ dưỡng, khu vui
chơi giải trí, địa điểm du lịch mất hàng tỷ USD và hàng triệu người trong
ngành dịch vụ du lịch mất việc làm. Tính đến ngày 20/04, có đến 97 điểm
đến du lịch (khoảng 45% trên tổng số các địa điểm du lịch trên toàn cầu) đã
thực hiện biện pháp đóng cửa toàn bộ hoặc một phần biên giới, khoảng 65
quốc gia và vùng lãnh thổ (khoảng 30%) đưa ra các biện pháp hạn chế hoặc
cấm các chuyến bay hàng không bay nội địa hoặc nước ngoài, khoảng 39
quốc gia (chiếm 18%) đóng cửa biên giới đối với một số nhóm khách du lịch
đến từ các nơi có diễn biến dịch Covid-19 chuyển biến xấu và khoảng 7%
các khu vực còn lại thực hiện một số biện pháp phòng dịch khác như yêu cầu
cách ly 14 ngày đối với khách du lịch hoặc người di chuyển từ nước khác.
Tính đến thời điểm hiện tại, nhiều quốc gia đã kiểm soát tốt được dịch bệnh,
điển hình là các quốc gia châu Á như Việt Nam, Trung Quốc..., nhiều lệnh
cấm đã được gỡ bỏ hoặc nới lỏng, tuy nhiên điều này vẫn chưa thể giúp
ngành du lịch toàn cầu phục hồi nhanh trong nửa đầu năm 2020 này - Theo
thống kê từ Tổ chức du lịch thế giới (UNWTO).
Không giống với những cuộc khủng hoảng bắt đầu từ tài chính – tiền
tệ hay bất động sản, suy thoái kinh tế do Đại dịch Covid-19 gây ra lại bắt
nguồn từ những giải pháp phòng chống dịch “phi y tế” như: Phong tỏa, giãn
cách xã hội, ngừng các hoạt động giao thông công cộng, du lịch, vui chơi,
giản cách mọi người với khoảng cách an toàn 2m, đóng cửa biên giới. Chính
các giải pháp bắt buộc đó đang “bóp nghẹt” nền kinh tế nói chung và ngành
du dịch nói riêng. Tác động ban đầu của đại dịch bộc lộ rõ nhất qua việc
giảm và đình chỉ một số hoạt động của ngành du lịch, giải trí.

19
Sự tác động của Đại dịch Covid-19 là “liên hoàn” khi mà các giải
pháp phòng trống được Chính phủ các nước đưa ra liên tục: phong tỏa, cách
ly, giãn cách xã hội có tác động tiêu cực đến du lịch khi mà tất cả mọi người
phải ở trong nhà, không ra ngoài nếu không cần thiết, càng không thể đi du
lịch trong nước cũng như là ra nước ngoài.
Lượng khách du lịch của các nước trên toàn thế giới đều giảm sâu,
thậm chí là có thể coi khách du lịch quốc tế như bằng 0. Các chuyến bay đều
mang tính thương mại, chính trị,… khi mà tất cả mọi thứ hầu như đóng cửa,
sức khỏe được đưa lên hàng đầu, khi mà đất nước bạn không thể kiểm soát
dịch bệnh tốt, sẽ chẳng có du khách nào yên tâm, tin tưởng để có thể đến đây
du lịch. Khó khăn hơn là khi nhập cảnh, bất kì ai đều phải bị cách ly tối thiểu
14 ngày để theo dõi sức khỏe cũng như xét nghiệm máu để kiểm tra bạn có
thực sự âm tính với Covid-19.
Thế giới ghi nhận thiệt hại nặng nề của các công ty lữ hành, các công
trình – kiến trúc du lịch để dang dở. Khi mà rất nhiều công ty, tập đoàn phải
đóng cửa, tuyên bố phá sản vì không đủ kinh phí để trả lương cho nhân viên,
duy trì sự tồn tại như việc thuê mặt bằng,… Vì vậy mà du lịch không thể thu
hút đầu tư dù là trong nước hay nước ngoài. Toàn bộ kinh trên thế giới đều
suy thoái, nên việc thu hút đầu tư vào du lịch dường như là không có. Thế
giới phải đối mặt với nhiều tháng năm rất khó khăn. Khi mà chưa có vacxin
phòng bệnh và các ca nhiễm vẫn liên tục tăng, bất ổn xã hội leo thang, tăng
trưởng kinh tế toàn cầu giảm sâu và du lịch quốc tế dường như bằng 0.
Tuy nhiên, Đại dịch Covid-19 cũng đem lại những nhìn nhận mới,
những tác động tích cực. Chúng ta có thể hoàn toàn cảm nhận được việc môi
trường được cải thiện, không khí trở lên trong lành. Chỉ số ô nhiễm của các
thành phố lớn đều đã giảm, dần chuyển từ màu đỏ sang xanh. Chưa bao giờ

20
thấy tiềm năng khai thác mạng internet một cách đầy đủ, tận dụng như thế
này. Điều này dự cảm thấy một đợt sóng du lịch công nghệ mới, tiết kiệm
chi phí, giảm thiểu thời gian đi lại,… sẽ vô cùng phát triển.
Tóm lại, đại dịch COVID-19 là cú sốc y tế mạnh mẽ, tác động đến mọi
mặt lên nền kinh tế thế giới đặc biệt là ngành du lịch. Tăng trưởng toàn cầu và
của nhiều quốc gia, khu vực ở mức âm; đầu tư và thương mại toàn cầu suy
giảm; người lao động mất việc làm, tỷ lệ thất nghiệp tăng cao; du lịch thất thu
nghiêm trọng, khách quốc tế dường nhu bằng 0. Trong khó khăn do dịch bệnh
mang lại, cũng có những cơ hội xuất hiện, nhất là các hoạt động kinh tế - xã hội
trực tuyến, du lịch công nghệ số như bán hàng trực tuyến, học trực tuyến, họp
trực tuyến và thậm chí có những doanh nghiệp có kế hoạch dài hạn cho nhân
viên làm việc trực tuyến tại nhà. COVID-19 đang đẩy nhanh quá trình ứng
dụng và cho ra đời những sản phẩm mới từ cuộc Cách mạng công nghiệp lần
thứ tư. Đại dịch đem đến cho thế giới những khó khăn, thách thức; nhưng đồng
thời cũng đem đến cơ hội. Quốc gia nào biết tận dụng cơ hội sẽ có khả năng
vươn lên mạnh mẽ sau đại dịch. Và ngược lại, quốc gia nào không tận dụng tốt
cơ hội sẽ gặp nhiều khó khăn trong thời kỳ “hậu COVID-19”.

21
CHƯƠNG II: TÁC ĐỘNG CỦA ĐẠI DỊCH COVID-19 ĐẾN
2.1 Thực trạng của du lịch Việt Nam hiện nay
Du lịch đã và đang đóng góp rất lớn cho nền kinh tế Việt Nam. Có thể
nói du lịch như một viên ngọc tiềm ẩn với vô vàn tiềm năng mà chúng ta
chưa thể khai thác, tận dụng triệt để. Trong 10 năm gần đây ( 2010-2019),
ngành du lịch Việt Nam có sự tăng trưởng ấn tượng, đặc biệt là giai đoạn
2017-2019, lượng khách du lịch đến Việt Nam đã tăng gấp đôi so với giai
đoạn 2014-2016.
Bảng 2.1.1: Số liệu thống kê lượng khách du lịch đến Việt Nam giai đoạn
2010 - 2019
Đơn vị: Lượt người
Năm Khách Quốc tế Khách nội địa Tổng lượng khách du
lịch
2010 5.049.855 28.000.000 33.049.855
2011 6.014.032 30.000.000 36.014.032
2012 6.847.678 32.500.000 39.347.678
2013 7.572.352 35.000.000 42.572.352
2014 7.847.300 38.500.000 46.347.300
2015 7.943.651 57.000.000 66.943.651
2016 10.012.735 62.000.000 72.012.735
2017 12.922.151 73.200.000 86.122.151
2018 15.497.791 80.000.000 95.497.791
2019 18.008.590 85.000.000 103.008.590
Nguồn: Tổng cục Du lịch

22
Việt Nam được trải qua giai đoạn bùng nổ khách du lịch trong một
thập kỉ qua. Khi mà số lượng khách quốc tế đến Việt Nam tăng gần 3.6 lần (
từ 5 triệu năm 2010 lên đến 18 triệu năm 2019), khách nội địa tăng khoảng
3.04 lần ( từ 28 triệu năm 2010 lên đến 85 triệu năm 2019). Tổng quát hơn
thì lượng khách du lịch của Việt Nam từ năm 2010 đến năm 2019 đã tăng
khoảng 3.12 lần. ( từ 33 triệu lên 103 triệu lượt khách du lịch). Thu nhập du
lịch ngày càng cao ( 96.000 tỷ đồng năm 2010), chiếm tỷ trọng đáng kể
trong GDP. Tuy nhiên so với tiềm năng và quy mô phát triển thì thu nhập du
lịch vẫn chưa cân xứng, thể hiện hiệu quả kinh doanh thấp, hàm lượng giá trị
gia tăng còn thấp ( 5.25% GDP năm 2009).
Giai đoạn 2010-2015, khách du lịch quốc tế đến Việt Nam duy trì đà
tăng trưởng trung bình hàng năm là 9,48%. Năm 2015, ngành Du lịch đã đón
trên 7,94 triệu lượt khách quốc tế, tăng 1,57 lần so với năm 2010 là 5,05 triệu;
khách du lịch nội địa đạt 57 triệu lượt, tăng hơn 2 lần so với 28 triệu lượt của
năm 2010; tổng thu từ khách du lịch đạt 338.000 tỷ đồng, tăng hơn 3,5 lần so
với 96.000 tỷ đồng của năm 2010. Trong 5 năm từ 2011 đến 2015, xuất khẩu
dịch vụ du lịch chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng kim ngạch xuất khẩu dịch vụ
của nước ta, trong khoảng 67-71% (năm 2015 tính sơ bộ khoảng 7,3 tỷ đô-la
Mỹ). Tốc độ tăng trưởng trung bình về lưu lượng hành khách qua các cảng
hàng không đạt 63 triệu lượt năm 2015, tăng 24,3% so với năm 2014.
Việt Nam hiện có 52 hãng hàng không quốc tế đến từ 25 quốc gia và
vùng lãnh thổ như: AirAsia Berhad, Jetstar Asia, Tiger Airways, Thai AirAsia,
Cebu Pacific, Lion Air, Indonesia AirAsia,… với 54 đường bay quốc tế kết nối
với Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Nha Trang... đã đem lại cơ hội đi du
lịch thuận lợi cho du khách. Ngoài ra còn có 48 đường bay nội địa đã kết nối
chặt chẽ với các điểm du lịch trong nước. Hệ thống đường bộ cao

23
tốc được xây dựng và nâng cấp trong cả nước, khả năng kết nối và liên kết phát
triển du lịch giữa các vùng và các địa phương được đẩy mạnh, đem lại sự thuận
tiện cho du khách. Du lịch phát triển thu hút mạnh mẽ các nguồn lực đầu tư của
xã hội cho hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật của ngành. Ngày càng có nhiều các
tập đoàn đầu tư chiến lược trong nước như VinGroup, SunGroup, Mường
Thanh, FLC, BIM, Tuần Châu... xây dựng các khu vui chơi giải trí, khách sạn
có quy mô và chất lượng mang tầm quốc tế tại các điểm đến du lịch trọng điểm
như Hạ Long, Đà Nẵng, Phú Quốc, Nha Trang và hơn 30 tỉnh/thành trong cả
nước tạo ra động lực và đòn bẩy cho sự phát triển du lịch.
Tiếp theo đó là sự gia tăng không ngừng cả về số lượng và chất lượng
của các doanh nghiệp lữ hành và cơ sở lưu trú. Trong giai đoạn 2010-2015, tốc
độ tăng trưởng trung bình về số cơ sở lưu trú là 8,76%/năm và 8,42%/năm về
số buồng. Năm 2010 có 12.352 CSLT với hơn 237.000 buồng thì đến hết năm
2015, cả nước đã có 18.800 CSLT với hơn 355.000 buồng, tăng khoảng 1,5 lần.
Đặc biệt, trong giai đoạn này, số khách sạn từ 3-5 sao tăng cao hơn mức tăng
trung bình chung (tăng 16% đối với khách sạn 5 sao, 14% đối với khách sạn 4
sao và 13% đối với khách sạn 3 sao). Về doanh nghiệp lữ hành quốc tế, năm
2010 có 888 doanh nghiệp thì đến hết năm 2015 có 1.573 doanh nghiệp, tăng
1,77 lần, tốc độ tăng trung bình khoảng 12,1%/năm.
Bảng 2.1.2. Biến động của khách du lịch quốc tế đến Việt Nam giai đoạn
2014 – 2019
Năm Khách du lịch Quốc tế Lượng tăng tuyệt Tốc độ tăng/
đến Việt Nam đối liên hoàn giảm liên hoàn (
( triệu lượt) ( triệu lượt) %)
2014 7.89 - -

24
2015 7.91 0.02 0.25
2016 10.02 2.11 26.68
2017 12.93 2.91 29.04
2018 15.48 2.55 19.72
2019 18.02 2.54 16.41
Nguồn: Tổng cục thống kê
Trong giai đoạn 2015-2019, lượng khách du lịch quốc tế đến Việt
Nam luôn tăng qua các năm, trong đó mức tăng cao nhất là năm 2017 với
2.91%. Năm 2017 được coi là năm phát triển ấn tượng của du lịch Việt Nam
khi lần đầu tiên mức tăng về khách du lịch quốc tế đạt tới 2,91 triệu lượt
khách so với năm 2016. Các năm khác cũng có lượng tăng khá với lượng
tăng tuyệt đối bình quân là 2,026 triệu lượt khách/năm và tốc độ tăng trưởng
bình quân đạt 17,96%.
Số lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam tăng cao trong những
năm gần đây một phần do công tác xúc tiến du lịch có nhiều thay đổi tích
cực, Tổng cục Du lịch cùng các DNDL đã hệ thống lại các hội chợ du lịch
quốc tế, huy động được nhiều doanh nghiệp lớn tham gia, bên cạnh đó cũng
tăng cường xúc tiến du lịch qua mạng xã hội. Một phần nhờ vào chính sách
miễn visa của Việt Nam, khiến khách du lịch từ châu Âu tới Việt Nam tăng
trưởng khá nhanh, ( trung bình tăng 20% - 30% so với trước đó), nhất là các
thị trường Anh, Đức, Pháp, Ý và Tây Ban Nha.
Đồ thị 2.1.1: Số lượt khách du lịch quốc tế đến Việt Nam giai đoạn 2015 -
2019 (triệu lượt)

25
Nguồn: Tổng cục Thống kê
Đồ thị 2.1.1 cho thấy bình quân mỗi năm lượng khách du lịch quốc tế
đến Việt Nam có xu hướng tăng khoảng 2,568 triệu lượt khách – một con số
đáng mừng cho ngành Du lịch.
Năm 2017, ngành du lịch Việt Nam đã thu về 510.900 tỷ đồng, tăng
27,78% so với năm 2016. Thị trường du lịch đã có 79 khách sạn cao cấp (3-
5 sao) mới được đưa vào hoạt động, (trong đó có 10 khách sạn 5 sao với số
phòng thêm mới là 101.400 phòng), tổng số phòng năm 2017 tăng 10% so
với năm 2016.
Năm 2018 là một năm thành công của du lịch Việt Nam khi mà tổng
số thu từ khách du lịch đạt hơn 620.000 tỷ đồng, đón 15.497.791 lượt khách
( tăng 19,9% so với năm 2017), phục vụ hơn 80 triệu lượt khách trong nước.
Cả nước có hơn 28.000 CSLT với trên 550.000 buồng, (tăng 2.400 cơ sở so
với 2017); trong đó 113 CSLT được công nhận hạng 3-5 sao, 145 khách sạn
5 sao và 267 khách sạn 4 sao.
Du lịch đang ngày một phát triển mạnh mẽ và tạo công ăn việc làm,
thu nhập cho hàng triệu người.

26
Những năm gần đây, ngành du lịch có bước phát triển ngoạn mục vượt
bậc. Trong giai đoạn 2015 - 2018, lượng khách quốc tế tăng gần 2 lần, (từ 8
triệu lượt lên 15,5 triệu lượt) và tốc độ tăng trưởng khoảng 25%/năm; là 1 trong
10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng du lịch cao nhất thế giới; khách nội địa cũng
tăng 1,4 lần, (từ 57 triệu lượt lên 80 triệu lượt); đóng góp 8,4% GDP.
Năm 2019 tiếp tục đánh dấu thành công của du lịch Việt Nam với
lượng khách quốc tế đạt trên 18,008 triệu lượt người, cao nhất từ trước đến
nay, với mức tăng 16,2% so với năm 2018. Tổng số thu từ khách du lịch
năm 2019 cũng lên đến 726.000 tỷ đồng, tăng 17,1% so với năm 2018.
Bảng 2.1.3: Lượng khách du lịch quốc tế đến du lịch Việt Nam tính đến
tháng 9/2019
Chỉ tiêu Ước tính 9 tháng Tháng Tháng 9 tháng
tháng năm 2019 9/2019 so 9/2019 so năm 2019
9/2019(lượt (lượt với tháng với tháng so với
khách) khách) trước (%) 9/2018 cùng kỳ
(%) năm
trước (%)
Tổng số 1.561.274 12.870.506 103.2 128.8 110.8
Chia theo phương tiện đến
Đường 1.298.337 10.189.039 109.5 131.8 108.3
hàng
không

27
Đường 17.824 189.605 125.9 220.3 99.4
biển
Đường 245.113 2.491.862 78.4 111.7 123.5
bộ
Chia theo một số thị trường
Châu Á 1.327.814 10.156.165 108.2 133.5 112.5
Châu Mỹ 61.768 737.793 89.6 113.3 106.8
Châu Âu 134.278 1.612.850 74.4 105.6 105.3
Châu Úc 33.204 329.248 104.8 99.7 98.6
Châu Phi 4.210 34.450 107.7 133.5 110.8
Bảng 2.1.3 cho thấy, lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng
9/2019 ước đạt 1.561.274 lượt khách, tăng 28,8% so với tháng 9/2018. Tính
chung 9 tháng đầu năm 2019, tổng lượng khách quốc tế đến Việt Nam đạt
12.870.506 lượt khách, tăng 10,8% so với cùng kỳ năm 2018.
Chia theo phương tiện đến thì khách du lịch sử dụng đường không là
lớn nhất (tháng 9/2019 đạt 1.298.337 lượt khách, tăng 9,5% so với tháng
9/2018), khách du lịch sử dụng phương tiện đường bộ đứng thứ hai (tháng
9/2019 đạt 245.113 lượt khách, tăng 11,7% so với tháng 9/2018) và sử dụng
phương tiện đường biển đứng thứ ba nhưng lại có tốc độ tăng lớn (tháng
9/2019 đạt 17.824 lượt khách, tăng 120,3% so với tháng 9/2018).

28
Chia theo thị trường thì khách du lịch châu Á chiếm số lượng lớn nhất
( với 9 tháng năm 2019 đạt 10.156.165 lượt khách, tăng 12,5% so với cùng
kỳ năm 2018). Trong số lượng khách du lịch châu Á thì chiếm số lượng lớn
nhất là khách du lịch Trung Quốc (với 3.977.183 lượt khách, tăng 4,4% so
với năm 2018).
Bên cạnh việc đẩy mạnh công tác xúc tiến, quảng bá, chất lượng du
lịch đang có những cải thiện tích cực nhằm tạo sức hút đối với khách quốc tế
thì Việt Nam tiếp tục giữ vững danh hiệu "Điểm đến hàng đầu châu Á" năm
thứ hai liên tiếp do Giải thưởng Du lịch Thế giới (WTA) 2019 bình chọn.
Song hành với việc phát triển ngành Du lịch thì đầu tư cũng đang
được đẩy mạnh. Đặc biệt là nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài, nó có vai trò
hết sức quan trọng dẫn dắt phát triển du lịch theo xu hướng của thế giới. Đầu
tư của khu vực tư nhân có vẻ tăng nhanh, có những đột phá năng động
nhưng tầm cỡ quy mô còn nhỏ, dàn trải, mang tính tự phát và thiếu đồng bộ
nên hiệu quả tổng thể chưa cao.
Cơ sở hạ tầng của ngành Du lịch được Nhà nước quan tâm hỗ trợ đầu tư
và thu hút được rất nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia. Nhiều công
trình giao thông, sân bay được cải tạo, tu sửa và đầu tư mới, cơ sở vật chất các
khu du lịch được nâng cấp từng bước tạo điều kiện mở đường cho hoạt động
phục vụ nhu cầu của khách du lịch. Ngành Du lịch ngày một hội nhập, đi cùng
với thời đại công nghệ số đòi hỏi tính đồng bộ và hiện đại của hạ tầng du lịch
cũng như là chất lượng dịch vụ, chất lượng lao động. Hệ thống cơ sở vật chất
kỹ thuật, cơ sở lưu trú và dịch vụ du lịch phát triển nhanh, chất lượng được
nâng cấp lên 1 bước, nhiều khu du lịch, resorts, khu giải trí, khách sạn cao cấp
đạt trình độ quốc tế đã hình thành nhưng còn chiếm tỷ lệ quá nhỏ

29
chưa thể làm thay đổi căn bản diện mạo của ngành và chưa thể hình thành hệ
thống các khu du lịch quốc gia với thương hiệu nổi bật.
Ngành Du lịch phát triển tạo thêm nhiều việc làm cho xã hội ( hàng
năm có tới 30-40 ngàn việc làm trực tiếp được tạo thêm). Chất lượng lao
động du lịch qua đào tạo và có kinh nghiệm thực tiễn ngày càng được nâng
cao nhờ những nỗ lực của ngành và sự hỗ trợ của quốc tế trong công tác phát
triển nguồn nhân lực du lịch. Hệ thống cơ sở đào tạo du lịch ngày càng mở
rộng và nâng cấp với đội ngũ nhân viên đào tạo chuyên nghiệp. Tuy vậy,
mặt bằng chung về chất lượng nhân lực du lịch vẫn chưa thể đáp ứng được
yêu cầu đòi hỏi về tính chuyên nghiệp, kỹ năng quản lý, giao tiếp và chất
lượng phục vụ trong thời buổi hội nhập hiện nay.
Sản phẩm du lịch ngày một đổi mới, phát triển đa dạng, nhiều mẫu mã
hơn nhưng chất lượng còn đơn sơ, thiếu tính độc lập, đặc sắc; thiếu tính
đồng bộ và liên kết chưa cao, ít sáng tạo. Sản phẩm, dịch vụ có hàm lượng
giá trị gia tăng cao còn chiếm tỉ trọng khá nhỏ, nhiều sản phẩm bị trùng lặp
và suy thoái nhanh.
Thị trường du lịch đã từng bước được lựa chọn theo mục tiêu. Tuy
nhiên công tác nghiên cứu thị trường còn nhiều yếu kém, chưa thức thời,
chưa thực sự đi trước 1 bước, dự đoán cho ngành Du lịch trong tương lai .
Khai thác, thu hút thị trường còn dừng ở bề nổi chưa có tính bền vững, chưa
phân đoạn và chưa có tiêu điểm tập trung nâng cấp.
Du lịch ngày một phát triển đồng nghĩa với việc khai thác tài nguyên
không ngừng được mở rộng. Nhưng do thiếu kinh nghiệm và chưa có tầm nhìn
dài hạn nên việc khai thác kém hiệu quả và thiếu tính bền vững; các di tích, di
sản luôn phát huy giá trị phục vụ du lịch của chúng nhưng sự chủ động liên kết
khai thác chưa cao; công tác bảo tồn văn hóa và bảo về môi trường

30
được chú trọng hơn nhưng hiệu quả thực thi lại thấp, ô nhiễm môi trường
diễn ra ở nhiều nơi. Mất vệ sinh nơi công cộng, tệ nạn xã hội vẫn luôn là
những vấn đề tồn đọng mất mĩ quan, thiện cảm không tốt cho du khách, ảnh
hưởng trực tiếp đến du lịch. Nhận thức về du lịch của người dân đã có những
bước cải thiện và tiến bộ nhất định, tuy nhiên so với yêu cầu phát triển của
ngành Du lịch vươn tầm thế giới vẫn còn một khoảng cách khá xa.
2.2 Sự tác động của Đại dịch Covid-19 đến du lịch Việt Nam
Theo sự phát triển của du lịch từ năm 2010 đến năm 2019, du lịch là
một trong những ngành phát triển năng động nhất dựa trên cơ sở phát huy
nguồn tài nguyên du lịch tự nhiên và mức giá dịch vụ cạnh tranh. Ngành du
lịch đã đóng góp rất lớn vào tốc độ phát triển GDP và giải quyết việc làm.
Tuy nhiên, đến năm 2020, ngành du lịch đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại
dịch Covid-19.
Bảng 2.2.4: Số liệu thống kê lượng khách du lịch đến Việt
Nam trong quý I năm 2020
Đơn vị: Lượt người
Tháng Khách Quốc tế Khách nội địa Tổng lượng khách
1 1.994.100 7.300.000 9.294.100
2 1.242.731 4.400.000 5.642.731
3 449.923 1.300.000 1.749.923
Nhìn vào bảng 2.2.4 ta thấy, khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 1-
2020 đạt 1.994,1 nghìn lượt người, tăng 16,6% so với tháng trước và tăng
32,8% so với cùng kỳ năm trước. Từ cuối tháng 1 – đầu tháng 2, Việt Nam bắt
đầu ghi nhận những ca nhiễm Covid-19 đầu tiên, lượng khách du lịch Quốc

31
tế cũng giảm dần. Tháng 2-2020, Việt Nam chỉ đón 1.242,7 nghìn lượt khách
quốc tế, giảm 37,7% so với tháng 1 và giảm 21,8% so với cùng kì năm
trước. Ngày 17/3/2020 Việt Nam tạm ngừng cấp thị thực cho người nước
ngoài nhập cảnh và ngày 21/3, Việt Nam tạm ngừng nhập cảnh khách nước
ngoài, làm cho lượng khách quốc tế giảm sâu, chỉ đạt 449,9 nghìn lượt -
giảm 63,8% so với tháng 2 và giảm 68.1% so với cùng kì năm trước. Thành
phố Đà Nẵng là một trong những điểm du lịch hàng đầu của Việt Nam, có
tổng lượng du khách trong quý I/2020 đạt gần 1.3 triệu du khách trong và
ngoài nước, giảm 31.2% so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy, trong 3 tháng
đầu năm 2020, khách quốc tế đến Việt Nam chỉ đạt 3.686,8 nghìn lượt
người, giảm 813.335 lượt khách và giảm 18,1% so với cùng kỳ năm trước, 2
thị trường khách quốc tế lớn nhất của du lịch Việt Nam đó là Trung Quốc và
Hàn Quốc đều giảm 91,5% và 91,4% ( vì đây là 2 nước chịu ảnh hưởng nặng
nền nhất của Đại dịch Covid-19).
Bảng 2.2.5: Lượt khách du lịch của thị trường châu Á đến du lịch Việt
Nam trong 3 tháng đầu năm 2019 và 2020
Thị trường 3 tháng đầu năm 2019 3 tháng đầu năm 2020
Lượt khách Tỷ lệ (%) Lượt khách Tỷ lệ (%)
Trung Quốc 1.281.073 37,79 871.819 32,6
Hàn Quốc 1.107.794 32,67 819.089 30,63
Nhật Bản 233.355 6,88 200.346 7,49
Các thị 768.170 22,66 783.113 29,28
trường khác
Tổng số 3.390.392 100 2.674.367 100

32
Tại châu Á, 3 thị trường khách du lịch quốc tế đến du lịch Việt Nam
chiếm hơn 51% tổng lượng khách du lịch quốc tế đó là Trung Quốc, Hàn
Quốc và Nhật Bản. Tuy nhiên dịch bệnh bắt nguồn từ Trung Quốc, lan rộng
ra các nước bên cạnh như Hàn Quốc và Nhật Bản. Vậy nên lượt khách du
lịch đến từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản giảm đáng kể so với năm 2019
với 871.819; 819.089; 200.346 (lượt khách), chiếm 32,6%; 30,63%; 7,49%
thị trường châu Á.
Khách du lịch đến từ châu Á đạt 2.674.367 lượt khách chiếm 72,54%,
giảm hơn 21% so với cùng kì năm 2019. Đứng thứ 2 là thị trường khách du
lịch đến từ châu Âu, chiếm 17,6% với 648.731 lượt khách, giảm 5% so với
cùng kì năm 2019. Các thị trường khác như châu Mỹ ( chủ yếu là Mỹ), châu
Úc đều giảm 20,24% và 14,37% so với cùng kì năm ngoái.
Ngày 31/3, Thủ tướng ban hành Chỉ thị số 16 về việc cách ly toàn xã
hội trên phạm vi cả nước trong vòng 15 ngày để phòng chống Covid-19 (từ
0h ngày 1/4 đến ngày 15/4), ngành du lịch sẽ theo đó mà gần như tê liệt. Có
thể nói du lịch Việt Nam trong tháng 4 này đã chạm đáy khi mà lượt khách
du lịch quốc tế chỉ có 26.200 lượt người, giảm 94,2% so với tháng 3 và giảm
98,2% so với cùng kì năm 2019. Du khách quốc tế đến từ đường hàng
không, đường bộ, đường biển đồng loạt giảm sâu lần lượt là 98,3%; 70,1%;
99,5%. Khách đến từ châu Á, châu Âu; châu Úc, châu Mỹ và châu Phi đều
giảm trên 97%, và có những thị trường gần như bằng 0 khi giảm đến 99,8% (
châu Úc và châu Mỹ).
Việt Nam áp dụng chính sách hạn chế nhập cảnh chứ không cấm hoàn
toàn, vậy nên tháng 5/2020, nước ta đón 22.700 lượt khách quốc tế, giảm
13,6% so với tháng 4 và giảm 98,3% so với cùng kỳ năm ngoái - đang là mức
thấp nhất trong nhiều năm qua. Có thể thấy rằng khách quốc tế nhập cảnh vào
Việt Nam đa số là các chuyên gia, lao động kỹ thuật nước ngoài. Việt Nam

33
tiếp tục đón 8.800 khách du lịch quốc tế trong tháng 6, lượng khách giảm
61,3% so với tháng 5 và 99,3% so với cùng kỳ năm 2019.
Tính chung 6 tháng đầu năm, khách quốc tế đến nước ta đạt 3,744,5
nghìn lượt người, giảm 55,8% so với cùng kỳ năm trước, trong đó khách đến
bằng đường hàng không đạt 3.040,5 nghìn lượt người, chiếm 81,2% lượng
khách quốc tế đến Việt Nam, giảm 54,3%; bằng đường bộ đạt 559,6 nghìn lượt
người, chiếm 14,9% và giảm 66,8%; bằng đường biển đạt 144,3 nghìn lượt
người, chiếm 3,9% và tăng 3,7%. Khách đến từ các thị trường châu Á, châu Âu,
châu Mỹ, châu Úc, châu Phi lần lượt là 2.729,6; 666,1; 234,4; 102,3; 12,1 nghìn
lượt người ( giảm 58,4%; 42%; 54,8%; 54,4%; 53,9% so với cùng kỳ năm
trước). Trong đó, khách đến từ hầu hết các thị trường chính đều giảm mạnh:
Trung Quốc là 919,5 nghìn lượt người, giảm 63% so với cùng kỳ năm trước;
Hàn Quốc là 823 nghìn lượt người, giảm 60,4%; Nhật Bản là 201,4 nghìn lượt
người, giảm 55,8%; Đài Loan là 192,8 nghìn lượt người, giảm 55,2%; Liên
bang Nga là 245,7 nghìn lượt người, giảm 31,5%; Vương quốc Anh 81,6 nghìn
lượt người, giảm 50,6%; Pháp 74,6 nghìn lượt người, giảm 51,9%; Đức 61,5
nghìn lượt người, giảm 48,1%; Hoa Kỳ là 172,8 nghìn lượt người, giảm 56%;
Ôx-trây-li-a là 92,3 nghìn lượt người, giảm 53,9%.
Tháng 7 năm 2020, ngành Du lịch phục vụ 8.013.900 lượt khách du lịch,
trong đó có 13.900 lượt khách du lịch quốc tế, tăng 58,7% so với tháng trước,
chủ yếu là khách nhập cảnh bằng đường bộ ( giảm 98,9% so với cùng kì năm
ngoái) và 8 triệu lượt khách nội địa. Trong tháng 8, Việt Nam đã đón 16,3
nghìn lượt khách quốc tế, tăng gần 175 so với tháng trước nhưng lại giảm gần
99% so với cùng kì năm trước. Và trong tháng 9 nước ta chỉ đón 13.800 lượt
khách du lịch quốc tế, giảm 15,5% so với tháng trước và 99,1% so với tháng
9/2019. Như vậy khách quốc tế đến nước ta trong quý III/2020 chỉ có

34
44.000 lượt người, bằng 1% của quý III/2019. Nhìn chung khách quốc tế
đến Việt Nam trong quý III này đa số là các chuyên gia, lao động kỹ thuật
nước ngoài làm việc tại các dự án ở Việt Nam.
Tính chung 9 tháng đầu năm 2020, Việt Nam có gần 3,8 triệu lượt khách
quốc tế ghé thăm, giảm 70,6% so với cùng kì năm 2019. Tuy nhiên, xét riêng
quý I chiếm hơn 97%, như vậy quý II và quý III của chúng ta chính là khoảng
thời gian giãn cách xã hội, nâng cao ý thức chống dịch trên toàn thế giới, đóng
cửa biên giới, hạn chế các đường bay, nên lượt khách quốc tế đến Việt Nam
ở 6 tháng giữa năm 2020 chỉ chiếm gần 3%. Trong đó, khách quốc tế đến bằng
đường hàng không vẫn là đa số với 3.056.900 lượt ( chiếm 80,7%, giảm 70%
so với cùng kỳ 2019), đường bộ là 587.000 lượt ( chiếm 15,5%, giảm 76,4% so
với cùng kì 2019), đường biển là 144.600 lượt ( chiếm 3,8% và giảm 23,8% so
với cùng kì 2019). Trong 9 tháng qua, khách quốc tế đến từ châu Á luôn chiếm
con số áp đảo với 2.770.200 lượt người ( chiếm 73,1% trên tổng số, giảm
72,7% so với cùng kì 2019). Khách quốc tế đến từ châu Âu ở vị trị thứ 2 với
668.300 lượt người, giảm 58,6% so với cùng kì năm 2019. Châu Mỹ là 235.200
lượt người, giảm 68,1% so với cùng kì năm 2019; châu Úc là 102.600
lượt người, giảm 68,9% so với cùng kì năm 2019 và cuối cùng là châu Phi
với 12.200 lượt người chiếm con số nhỏ nhưng vẫn giảm 64,5% so với cùng
kì năm trước. Hầu hết các thị trường chính đều giảm sâu (trung bình là 72%
so với cùng kì năm trước) như: Trung Quốc – 937.800 lượt người ( giảm
76,4%); Hàn Quốc – 830.400 lượt người ( giảm 73,6%); Nhật Bản – 203.000
lượt người ( giảm 71,5%); Hoa Kỳ - 173.200 lượt người ( giảm 69,6%)…
Cuối tháng 7, Việt Nam phát hiện ca nhiễm mới lây lan trong cộng đồng
ở Đà Nẵng sau 99 ngày cả nước không ghi nhận ca nhiễm trong cộng đồng.
Việc bùng phát dịch bệnh lần 2 khiến nước ta ghi nhận những ca tử vong đầu

35
tiên và phải tiến hành tái khởi động các biện pháp giãn cách xã hội tại các
địa phương là tâm dịch. Khi mà dịch bệnh trong nước cơ bản được kiểm
soát, bắt đầu đẩy mạnh du lịch nội địa, kích cầu du lịch trong nước thì chúng
ta lại bắt đầu cho một đợt chống dịch mới, “ khó khăn chồng chất khó khăn”.
Đại dịch Covid-19 đang ảnh hưởng nghiêm trọng khiến lượng khách du lịch
Quốc tế giảm sút nghiêm trọng, gây tác động xấu đến cách doanh nghiệp du
lịch và cá những người làm du lịch. Các hãng hàng không, các doanh nghiệp
khách sạn, nhà đầu tư dịch vụ đang phải trải qua khủng hoảng chưa từng có.
Trong quý II/2020 có khoảng 95% doanh nghiệp lữ hành quốc tế dừng hoạt
động, 137 DN xin thu hồi giấy phép. Các khách sạn trên khắp các tỉnh, thành
cả nước lần lượt tuyên bố đóng cửa ít nhất đến hết 30/4, như: hệ thống Silk
Queen, Hệ thống OHG sở hữu các khách sạn 4 sao & 5 sao như Oriental
Suites Hotel & Spa, O’Gallery Premier Hotel & Spa, O’Gallery Majestic
Hotel & Spa hay Thiên Minh Group với chuỗi khách sạn & tàu Victoria 5*
cao cấp,… khiến nhân lực ngành du lịch bị mất việc làm, các công ty, khách
sạn, nhà hàng lần lượt phải cắt giảm biên chế đến 60%.
Tháng 3/2020 vận tải hành khách đạt 334 lượt khách vận chuyển - giảm
8,8% so với tháng trước và luân chuyển 14,8 tỷ lượt khách.kilômét (Hk.Km)
- giảm 15,1%. Tính chung quý I/2020, vận tải hành khách đạt 1.190,7 triệu lượt
khách vận chuyển - giảm 6,1% so với cùng kỳ năm 2019 (năm 2019 tăng
10,8%), và luân chuyển 55,9 tỷ lượt khách.km - giảm 8% so với cùng kì năm
2019 (năm 2019 tăng 10%). Trong đó, vận tải trong nước đạt 1.187,7 triệu
lượt khách - giảm 6,1% và 46,4 tỷ lượt khách.km - giảm 3,5%; vận tải ngoài
nước đạt 3 triệu lượt khách - giảm 30,3% và 9,6 tỷ lượt khách.km - giảm
24,9%.

36
Tất cả các ngành đường đều bị ảnh hưởng do nhu cầu đi lại của người
dân giảm mạnh, vận tải hành khách đường bộ quý I đạt 1.128,3 triệu lượt khách
- giảm 6,3% so với cùng kỳ năm 2019, và 38,5 tỷ lượt khách.km - giảm 7,2%;
đường thủy nội địa đạt 47,7 triệu lượt khách - giảm 1,3%, và 1,1 tỷ lượt
khách.km - giảm 0,4%; đường biển đạt 1,3 triệu lượt khách - giảm 23,2%, và
109,4 triệu lượt khách.km - giảm 5,8%; đường sắt đạt 1,5 triệu lượt khách -
giảm 27,8%, và 0,7 tỷ lượt khách.km - giảm 23,8%. Hàng không là ngành chịu
ảnh hưởng nặng nề và rõ rệt nhất bởi dịch Covid-19 khi các hãng phải tạm
dừng khai thác các đường bay quốc tế, vận tải hàng không quý I năm nay đạt
11,9 triệu lượt khách - giảm 8%, và 15,6 tỷ lượt khách.km - giảm 9,5% (riêng
tháng 3/2020 vận chuyển giảm 28,8% và luân chuyển giảm 35,9%).
Ngành du lịch là một trong những ngành kinh tế chịu ảnh hưởng đầu
tiên và nặng nề do Đại dịch Covid-19, gần 66% số DN du lịch và lữ hành đã
phải cắt giảm hơn 50% nhân viên, trong đó bao gồm số doanh nghiệp phải
cắt giảm toàn bộ nhân viên chiếm 20%, 98% lao động du lịch, dịch vụ thất
nghiệp và 98% lao động hàng không tạm nghỉ việc. Lấy ví dụ điển hình của
tỉnh Khánh Hòa có khoảng 17.100 lao động trong ngành Du lịch mất việc,
trong đó: lĩnh vực lưu trú giảm khoảng 15 nghìn người ( chiếm 30%); lĩnh
vực lữ hành giảm 2,1 nghìn người ( giảm 60%). Số lượng xe kinh doanh vận
tải lĩnh vực du lịch bị ngưng hoạt động là 1.780 xe,… Hay như Thành phố
Đà Nẵng có hơn 23.000/35.000 lao động của 800 DN du lịch đang tạm thời
mất việc, trong đó có hơn 1.000 lao động lữ hành, 4.000 hướng dẫn viên và
18 nghìn lao động khối dịch vụ.
Công suất hoạt động các cơ sở lưu trú giai đoạn này chỉ đạt 20 - 30%
so với cùng kỳ năm trước, một số cơ sở lưu trú đã phải đóng cửa. Các khách
sạn trên khắp các tỉnh, thành cả nước lần lượt tuyên bố đóng cửa ít nhất đến

37
hết 30/4. Chính điều này khiến nhân lực ngành du lịch bị việc làm, các công
ty, khách sạn, nhà hàng lần lượt phải cắt giảm biên chế đến 60%. Đối với
các công ty đa quốc gia thậm chí còn giảm 4/5 số lượng nhân viên. Ít nhất
cho đến hết tháng 6/2020, hơn 80% nhân sự không có việc làm do nhiều địa
điểm tham quan du lịch phải ngừng hoạt động, 80-90% khách du lịch trong
nước và quốc tế đã hủy tour du lịch vì lo ngại dịch bệnh.. Một ví dụ điển
hình ở Hà Nội, số lượng khách hủy phòng tại các cơ sở lưu trú là hơn 80.613
lượt, số ngày bị hủy phòng khoảng 57.652 ngày.
Lượng khách sụt giảm nghiêm trọng dẫn đến nhiều hệ lụy kèm theo,
đặc biệt là nguồn thu dịch vụ du lịch. Doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống
trong kỳ đạt 126.200 tỷ đồng, tương đương 10% tổng doanh thu hoạt động
thương mại, dịch vụ của cả nước, giảm 9,6% so với quý I/2019. Nhiều địa
điểm tham quan du lịch đã ngừng hoạt động, bệnh lây lan trên diện rộng
khiến nhiều khách đã hủy tour du lịch, doanh thu từ các thành phố có địa
điểm du lịch nổi tiếng đều sụt giảm. Doanh thu du lịch lữ hành quý I/2020
chỉ đạt 7.800 tỷ đồng, chiếm 0,6% tổng mức và giảm 27,8% trong khi cùng
kỳ năm trước. Trung Quốc là nguồn gốc của Đại dịch Covid-19 nên các
hãng hàng không Việt Nam đã dừng tất cả các chuyến bay đến Trung Quốc
mặc dù đây là thị trường tiềm năng, là nơi có nguồn khách du lịch lớn nhất
tại Việt Nam ( chiếm 26.1% khối lượng vận chuyển quốc tế). Và ngược lại,
toàn bộ tour du lịch từ Việt Nam đi Trung Quốc cũng bị hủy.
Tính chung 6 tháng đầu năm, doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống và
doanh thu du lịch lữ hành lần lượt là 234,7 và 10,3 nghìn tỷ đồng, ( chiếm
9,9% và 0,4% tổng mức, giảm 18,1% và 53,2% so với cùng kỳ năm trước
(cùng kỳ năm 2019 tăng 10,2% và 12,4%), trong đó quý II/2020 giảm mạnh
26,1%. Không có gì ngoại lệ khi doanh thu này ở một số địa phương cũng bị

38
giảm nghiêm trọng: Khánh Hòa - 60,3% và 73,5%; Bà Rịa – Vũng Tàu -
49,4% và 66,2%; Thành phố Hồ Chí Minh - 47,3% và 71,2%; Cần Thơ -
29,5% và 55,8%; Đà Nẵng - 27,1% và 44%; Hà Nội - 22,8% và 44,2%;
Quảng Ninh - 17,4% và 60,8%; Hải Phòng - 13,8% và 28,9%.
Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng trong tháng 9 tăng
2,7% so với cùng kỳ (đạt 441.400 tỉ đồng), đưa lũy kế 9 tháng đầu năm lên
3.673,5 nghìn tỉ đồng - tăng 0,7% so với cùng kỳ năm trước nhưng nếu loại
trừ yếu tố giá lại giảm 3,6%. Trong đó doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống
chỉ đạt 369.300 tỉ đồng ( giảm 15% so với cùng kỳ năm 2019) và chiếm 10%
tổng doanh thu hàng hóa, dịch vụ. Dịch vụ lữ hành là 14.200 tỉ đồng, giảm
mạnh 56% so với cùng kỳ năm 2019.
2.3 Đánh giá sự tác động của Đại dịch đến du lịch Việt Nam
2.3.1 Tác động tích cực:
Đại dịch Covid-19 gây đến rất nhiều các tác động tiêu cực cho ngành
Du lịch Việt Nam, tuy nhiên chúng ta không thể phủ nhận những mặt tích
cực mà nó đem đến. Khi lượng khách quốc tế đến Việt Nam giảm sút
nghiêm trọng, đương nhiên chúng ta phải đẩy mạnh, phát triển du lịch trong
nước và tìm cách thu hút khách du lịch nội địa. Từ việc các nước khóa cảnh,
hạn chế các chuyến bay, dịch bệnh không ổn định, khách du lịch Việt Nam
sẽ không thể bay ra nước ngoài để nghỉ dưỡng, thăm thân,… Và sự lựa chọn
tốt nhất để đảm bảo an toàn cũng như thỏa mãn tinh thần chính là du lịch
trong nước. Cùng với rất nhiều chương trình ưu đãi đặt ra, du lịch trong
nước hoàn toàn được đẩy mạnh, lượng khách du lịch nội địa có thể coi là
phao cứu sinh cho ngành du lịch Việt Nam trong năm 2020.

39
Chúng ta có thể thấy được rằng sau giãn cách xã hội một số địa
phương đã đưa ra rất nhiều chương trình để kích cầu du lịch trong nước và
các hãng hàng không, các công ty lữ hành cũng không ngoại lệ. Có thể lấy
một ví dụ điển hình là tỉnh Quảng Ninh với chính sách miễn/giảm phí vé
tham quan một số địa danh du lịch như: vịnh Hạ Long, Khu di tích danh
thắng Yên Tử, Bảo tàng Quảng Ninh cho tất cả công dân Việt Nam. Hay có
thể kể đến doanh nghiệp lữ hành Vietravel đã khởi động các chương trình
tour đa dạng, đơn cử như: chương trình tuor tự chọn, thiết kế riêng theo như
cầu du lịch khách hàng, dịch vụ nghỉ dưỡng 5 sao giảm giá đến 50%,…
Ðại dịch Covid-19 như một phép thử cho ngành du lịch. Và mức độ
tàn phá ngoài sức tưởng tượng của nó đã trở thành một tấm lưới lọc nghiệt
ngã. Doanh nghiệp khỏe mạnh, thức thời, chịu thay đổi và biết tìm "cơ"
trong "nguy" sẽ sống sót và vươn dậy. Những đơn vị yếu ớt, kém thích nghi
sẽ nhanh chóng bị xóa sổ. "Ðây là cơ hội để tái cơ cấu lại ngành du lịch, từ
hoạt động quản lý nhà nước, xúc tiến quảng bá, định vị thị trường mục tiêu
cho tới xây dựng sản phẩm phù hợp, ưu tiên hợp tác hàng không và du lịch".
Có thể xem đây là khoảng thời gian nghỉ ngơi của ngành du lịch để có thể
tân trang, cải tạo lại công trình, kiến trúc, cơ sơ hạ tầng du lịch để sẵn sàng
đón khách du lịch trong và ngoài nước bất cứ lúc nào. Đây cũng chính là cơ
hội để các doanh nghiệp du lịch, các công ty lữ hành phát huy khả năng sáng
tạo để có những chương trình du lịch trong nước hấp dẫn cho du khách.
Đại dịch Covid-19 với sức tàn phá nặng nề, tuy nhiên Việt Nam được
biết đến là 1 trong những quốc gia phòng chống dịch hiệu quả nhất, kinh tế
Việt Nam vẫn có sức bật tốt, đây chính là cơ hội để Việt Nam quảng bá hình
ảnh, khẳng định vị thế của mình ra toàn thế giới đồng thời có thể đưa du lịch
Việt Nam đến khắp bạn bè năm châu.

40
Đại dịch Covid-19 khiến cho nhiều người phải ở nhà, các nhà máy
tạm dừng hoạt động,… lại mang đến cho Việt Nam một bầu không khí trong
lành hơn, các thành phố có chất lượng không khí tốt hơn. Dường như Đại
dịch Covid-19 đang nhắc nhở chúng ta về hành động của mình với môi
trường! Bởi vì môi trường ảnh hưởng trực tiếp đến du lịch.
2.3.2 Tác động tiêu cục
Du lịch được xem như là một ngành kinh tế mũi nhọn với nhiều tiềm
năng, đa dạng, phong phú để phát triển. Nếu như 2019 là năm thành công của
du lịch Việt Nam thì 2020 được coi là năm khủng hoảng với ngành Du lịch.
Đại dịch lan rộng với tốc độ chóng mặt khiến cho hầu hết các quốc gia
thực hiện giãn cách xã hội đóng cửa biên giới. Điều này ảnh hưởng trực tiếp
đến lượng khách du lịch của Việt Nam. Tính từ đầu năm đến nay, Việt Nam đã
2 lần bùng phát dịch và phải thực hiện giãn cách xã hội, lượng khách nội địa
giảm đi đáng kể. Việc hạn chế các chuyến bay, cách ly 14 ngày khi nhập cảnh
khiến cho việc người nước ngoài đến Việt Nam để du lịch thật sự khó khăn.
Chính vì vậy mà lượng khách quốc tế đến Việt Nam giảm sâu, có những tháng
giảm đến 99% so với năm 2019, điển hình là tháng 8/2020, lượng khách quốc
tế chỉ đạt 16.300 lượt khách, tăng hơn 17% so với tháng 7 nhưng lại giảm 99%
so với tháng 8/2019 ( Tháng 8/2019 đạt 1.512.447 lượt khách). Nhìn chung
chúng ta có thể thấy 9 tháng đầu năm 2020, khách quốc tế đến Việt Nam chỉ
đạt gần 3,8 triệu lượt giảm 70,6% so với cùng kỳ năm 2019 ( 9 tháng đầu năm
2019, khách quốc tế đến Việt Nam đạt 12.870.506 lượt khách). Tuy nhiên trong
3 quý đầu năm, quý I chiếm 97% lượng khách quốc tế, vậy 2 quý còn lại chỉ
chiếm 3%. Vậy 6 tháng giữa năm 2020 Việt Nam chúng ta gần như không đón
thêm khách du lịch quốc tế. Đại dịch kéo dài trên thế giới, đặc biệt là ở châu Âu
và Bắc Mỹ. Ở châu Á, các nước Trung Quốc, Hàn Quốc,…

41
đã cơ bản khống chế được dịch trước tuy nhiên các biện pháp hạn chế đi lại,
giao thương vẫn còn để ngăn ngừa dịch bệnh lây lan. Như vậy là ngành Du
lịch Việt Nam đang phải chịu sự sụt giảm nặng nề của khách du lịch quốc tế
và có thể coi lượng khách du lịch tế gần như bằng 0.
Lượng khách du lịch quốc tế sụt giảm nghiêm trọng dẫn theo rất nhiều
hệ lụy đằng sau nó. Trong khi đó khách du lịch quốc tế mang đến cho ngành
du lịch một nguồn thu lớn thì khi không có khách du lịch, nguồn thu từ nó
cũng giảm sụt nặng nề. Khách quốc tế đến Việt Nam giảm hơn 70%, khách
đi nước ngoài giảm 85%, doanh thu của ngành du lịch ( inbound và nội địa)
giảm trên 61%. Có 2 nguồn doanh thu lớn từ du lịch nhưng cũng bị suy giảm
nghiêm trọng đó là: doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống chỉ đạt 369.300 tỉ
đồng ( giảm 15% so với cùng kỳ năm 2019) và chiếm 10% tổng doanh thu
hàng hóa, dịch vụ. Dịch vụ lữ hành là 14.200 tỉ đồng, giảm mạnh 56% so với
cùng kỳ năm 2019.
Sụt giảm khách du lịch quốc tế trầm trọng, nguồn thu giảm sút nặng nề,
dẫn đến việc các doanh nghiệp du lịch, các công ty lữ hành gặp rất nhiều khó
khăn. Thậm chí có những cơ sở lưu trú như khách sạn, hotel, homestay phải
đóng cửa, nhân viên ngành du lịch tạm thời nghỉ việc, cắt giảm lương hoặc
thâm chí là thất nghiệp không có việc làm. Không đổi mới, không sáng tạo để
thu hút khách du lịch, không có nguồn thu để cầm cự trả lương cho nhân viên,
buộc phải cắt giảm nhân sự, không đủ tài chính để chi trả buộc phải đóng cửa.
Đó không phải là trường hợp hi hữu, mà điều này xảy ra rất nhiều ở thời điểm
hiện tại, từ khi mà đại dịch Covid-19 xảy ra ở nước ta. Hầu như tất cả công ty
du lịch trên cả nước, kể cả là những công ty lớn nhất đều phải cắt giảm nhân sự,
cắt giảm giờ làm, chuyển sang làm việc trực tuyến tại nhà, không tiếp nhận

Tác Động Của Đại Dịch Covid-19 Đến Ngành Du Lịch Việt Nam.doc

Tác Động Của Đại Dịch Covid-19 Đến Ngành Du Lịch Việt Nam.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Tác Động Của Đại Dịch Covid-19 Đến Ngành Du Lịch Việt Nam.doc

Similar to Tác Động Của Đại Dịch Covid-19 Đến Ngành Du Lịch Việt Nam.doc (20)

More from Nhận viết đề tài trọn gói Số điện thoại / zalo / tele: 0917.193.864

More from Nhận viết đề tài trọn gói Số điện thoại / zalo / tele: 0917.193.864 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Tác Động Của Đại Dịch Covid-19 Đến Ngành Du Lịch Việt Nam.doc