SWON201-2015-11-24

1. Монголын Төр засгаас иргэддээ үзүүлж буй
халамжын үйлчилгээ, нийгмийн ажлын
өнөөгийн байдал

2. Нийгмийн шилжилтийн үетэй зэрэгцэн бүрэлдэж
тогтсон халамж хамгааллын шинэ тогтолцоо, үзэл
хандлага, нийгмийн ажлын мэргэжлйн үйл
ажиллагаа нэг үеэ бодвол Монголд харьцангуй
төлөвшиж тогтворжих шатандаа оржээ.
Монгол улсад хуруу дарам цөөхөн тооны хэдэн
нийгмийн үйлчилгээний байгууллагууд хүмүүсийн
ирээдүйн сайн сайханд чиглэсэн хөрөнгө оруулалт,
үйл ажиллагааг явуулж ирсэн боловч тэдгээр нь
хамрах хүрээ багатай цөөн тооны хүмүүс, айл
өрхүүдээс хэтрээгүй байна.

3. Шилжилтийн эхэн үед ийнхүү амь зогоох арга
хэмжээ авах зайлшгүй нөхцөл байдлууд байсныг
хүлээн зөвшөөрч байна. Гэвч өнөөдрийн түвшинд
амь зогоох байдлаас нэг ч болохноо алхамаар
урагшлах зайлшгүй шаардлага буй болоод байна.

4. нийгмийн хүнд үед Монголд үйл ажиллагаа явуулж
буй төрийн болон төрийн бус, гадаад дотоодын
нийгмийн үйлчилгээний байгууллагуудын олонх нь
нийгмийн эмзэг бүлгийнхэнд хоол, хувцас хунар,
түлээ нүүрс гэх мэт анхдагч хэрэгцээний
материаллаг тусламжийг түлхүү үзүүлсээр ирсэн.

5. Мөн үүнтэй зэрэгцээд төрөөс халамжийн тэтгэвэр,
тэтгэмж, хөнгөлөлт үйлчилгээнүүдийг тодорхой
шалгуураар хүн амын эмзэг бүлгийнхэнд үзүүлж
байсан авч энэ нь улс орны эдийн засгийн дорой
байдалтай холбоотойгоор хүний амьжиргааны өдөр
тутмын наад захын хэрэгцээг хангахад ч
хүрэлцэхгүй мөн л амь зогоох төдийгөөс хэтрэхгүй
байгаа.

6. Иргэдийн нийгмийн ажлын мэргэжлийн талаар хэр
зэрэг ойлголттой байгааг судлахад:
 · Энэ мэргэжлийн талаар би хангалттай
ойлголттой 20,4%
 · Бага зэрэг гадарлана 33,8%
 · Ер нь сонссоноос цаашгүй. Нарийн сайн
мэдэхгүй 24,8%
 · Огт мэдэхгүй 15,8%

7. Эндээс нийгмийн ажлын талаарх олон нийтийн
ойлголт дундаж түвшинд байгаа нь харагдаж байна.
Гэхдээ яаран дүгнэлт хийж болохгүй юм.
Судалгаанд оролцогсод нийгмийн ажлын талаарх
ямар түвшний мэдээлэл, мэдлэгээ хангалттай, эсвэл
бага зэрэг, огт мэдэхгүй гэж үзээд байгаа вэ бэ?
Гэдэг нь тодорхойгүй бөгөөд харьцангуй юм.
Тэгвэл энэ эргэлзээг доорх асуултын хариултаас
тодорхой хэмжээгээр харж болох юм

8.  Таны төсөөллөөр доорх ажлуудаас алийг нь
нийгмийн ажилтан гүйцэтгэдэг вэ? Гэсэн
асуултанд 41,2 хувь нь харьцангуй зөв
хандлагатай хариулт буюу “Амьдралд тохиолдож
буй хндрэл төвөгтэй асуудлуудыг шийдвэрлэхэд
тусалдаг хүн” гэж үзэж байна. Харин үлдсэн 60
орчим хувь нь “... нийгмийн ажилтан тэтгэвэр,
тэтгэмж олгодог, гадаад дотоодын зээл тусламж,
мөнгө, хувцас, хоол хүнс хуваарилж тараадаг
хүн, сум, баг хорооны хүн амын бүртгэл судалгаа
хийдэг хүн” гэх мэтээр ойголтоо илэрхийлсэн
байна.

9.  Монгол улсын хэмжээнд нийгмийн халамжийн
салбарт нийтдээ 720 гаруй хүн ажиллаж байгаа
боловч нарийн мэргэжлийн дадлага туршлагатай
нийгмийн ажилтан цөөхөн байна. 2002 оны
байдлаар нийт ажиллагсдын 10,3 хувийг удирдах
ажилтан, 32,6 хжвийг үндсэн үйл ажиллагаа
явуулдаг нийгмийн ажилтнууд, 57 хувийг
үйлчилгээний болон харуул хамгаалалтын
ажилтнууд тус тус эзэлж байна.

10.  Нийгмийн халамж үйлчилгээний төвүүдээр
ажиллаж байгаа нийгмийн ажилтнууд нь эдийн
засагч, нягтлан бодогч, багш, эмч зэрэг
нийгмийн ажлын мэдлэгэ туршлага багатай
хүмүүс байна. Сумын нийгмийн ажилтан
ихэвчлэн мэргэжлийн бус хүмүүс байдаг. Эндээс
харахад манай улсад нийгмийн халамжийн
мэргэшсэн ажилтан , боловсон хүчин нэн
шаардлагатай байна.

11.  Энэ бүгдийн эцэст дүгнээд үзэхэд монголын
нийгмийн ажлын хөгжлийг болохгүй бүтэхгүй
талаас нь хараад байх нь гол нь биш бөгөөд болж
байгаа зүйлс олон байгаа бөгөөд хөгжил байгаагийн
нэг хэлбэр юм. Халамжийн нийгмийн ажилтнуудын
хувьд нийгмийн үйлчилгээний журам, заавар,
стандартыг боловсруулах, нийгмийн ажилтнуудыг
лицензжүүлэх, нийгмийн ажлын сургуулиуд болон
сургалт эрхлэх зөвшөөрөл бүхий ТББ-ууд нийгмийн
ажлын мэргэжлийн сургултыг тодорхой цаг
хугацаатайгаар зохион байгуулах, Нийгмийн ажлын
мэргэжлийн гарын авлага тараах материалаар хангах
гэх мэт үйл ажиллагааг шат дараалалтай зохион
байгуулахад нийгмийн ажлын хөгжлийн түвшинд
тодорхой хэмжээний ахиц гарна гэж үзэж байна.

12.  Өнөөдрийн нийгэмд мэргэжлийн нийгмийн
ажилтнууд ихээр төгсөж гарч ажлын байргүй
учраас ажилгүйчүүдийн эгнээнд шилжиж байгаа
эмзэглүүштэй зүйл сүүлийн жилүүдэд
ажиглагдаж байгаа тиймээс зөвхөн энэ салбарт,
тэр салбарт гэлтгүй нийгмийн ажлын бүхий л
салбарт ажлын орон тоог нэмэгдүүлэх үйл
ажиллагаанд дээд шатны ажилтнуудаас гадна
нийгмийн ажлын мэргэжлээр сурч буй бид нэг
хүчээр зүтгэх хэрэгтэй байна. Эцэст нь хэлэхэд
монголын нийгмийн ажлын мэргэжил улам
дэвшин дээшлэх болтугай...