8. Besturen van IT-projecten voor dummies Conferentie Onderwijsvernieuwing en ICT 14 en 15 april 2010 Jeroen van den Berg Lid College van Bestuur ROC Rivor
De invloed van technologie op onze samenleving wordt steeds groter. Ook binnen ons onderwijs raakt ICT steeds meer verweven. Al is het alleen maar omdat onze leerlingen technologie als de gewoonste zaak van de wereld de school mee naar binnen neemt. Zowel binnen het primaire proces en binnen de ondersteunende processen wordt ICT belangrijker. Er is ook geen vakgebied waarin zoveel turbotaal wordt gehanteerd als de ICT branche. En het probleem is dat wij als bestuurder (en niet ICT’ers) beslissingen moeten nemen of investeringen en beleidsuitgangspunten. Hoe geef je daar sturing aan?
Er wordt wel eens gezegd: onderwijs komt van Venus, ICT van Mars. En inderdaad: onderwijs en ICT beheer lijken wel van twee verschillende werelden te komen. Mensen binnen het onderwijs, die met ICT aan de slag willen, willen graag experimenteren, dingen uitproberen. Hun wensen gaan alle kanten op. Als je ze zou honoreren, dan word je ICT organisatie onbeheersbaar. Als CvB heb je onder meer de taak om dat te voorkomen. Deze ogenschijnlijk gescheiden werelden komen alleen bij elkaar komen door met elkaar het gesprek aan te gaan. Informatiemanagement is daarbij cruciaal, net als communicatie en het helder maken van verwachtingen. Last but not least: vertrouwen op de adviezen van de mensen die er uitgebreid over hebben nagedacht. Jij bent als bestuurder geen projectleider of informatiemanager.
Hoe geeft Gilde Opleidingen sturing aan ICT? Laten we als voorbeeld de invoering van de elektronische leeromgeving Fronter nemen. Gilde Opleidingen heeft sinds een aantal jaren een werkgroep ICT in het onderwijs. In deze werkgroep zijn alle sectoren vertegenwoordigd, en zit ook het hoofd ICT. De werkgroep wordt voorgezeten door een beleidsmedewerker van het CvB. Deze werkgroep heeft nagedacht of Gilde Opleidingen behoefte heeft aan een elektronische leeromgeving om CGL mee vorm te geven. Toen het antwoord hierop ‘ja’ was heeft het CvB deze werkgroep opdracht gegeven om een selectieproces te starten. Het makkelijkste is om te kiezen wat je buurman kiest. Er zijn echter tal van ELO’s op de markt te verkrijgen. De werkgroep heeft daarvoor ongeveer een half jaar de tijd genomen. De rol van het CvB was hierin opdrachtgever. Verder was het erg belangrijk om betrokkenheid te tonen. Dat hebben we gedaan door een vergadering van de werkgroep bij te wonen, door de voortgang met de beleidsmedewerker te bespreken en door te participeren in een organisatiebrede selectiedag. Vervolgens is door de werkgroep een unaniem en afgewogen advies opgesteld, gericht op de aanschaf van Fronter. Het CvB heeft dit advies overgenomen, waarna de werkgroep de opdracht heeft gekregen om de implementatie van Fronter vorm te geven. De beleidsmedewerker fungeert daarbij als projectleider. Als CvB hebben wij extra middelen vrijgemaakt, toen bleek dat we extra ICT-capaciteit moesten inhuren om de zogenaamde single sign on te realiseren. Voor de acceptatie van Fronter was dat cruciaal. Fronter is op 5 september 2009 –exact volgens planning- gelanceerd door Leo Scholl. Sinds die tijd rapporteert de projectleider over de voortgang van de invoering, en geeft aan als hij het nodig vindt dat wij directeuren aanspreken op de gang van zaken binnen de sector.
Wat is volgens ons samenvattend de rol van een CvB bij de invoering van ICT in het onderwijs? In de eerste plaats het op hoofdlijnen bewaken van de visie op onderwijs en de technologie die daarbij past. Belangrijk daarbij is dat je koerst op concrete resultaten. Op de tweede plaats is het belangrijk dat je koersvast bent, en niet bij de minste tegenwind van richting veranderd. Je beslissingen moeten ook consistent zijn. Verder is het ook belangrijk dat je betrokkenheid toont. Niet alleen woorden, maar ook door daden. Door ruimte te geven voor processen, zoals het selectieproces. Ook al voel je aan je intuïtie wat er uit gaat komen. Door bijvoorbeeld ook zelf gebruik te maken van de technologie die je besloten hebt in te voeren of door aanwezig te zijn bij belangrijke gebeurtenissen zoals een strategiedag over ICT. Dat lijkt voor de hand te liggen, maar hoe vaak komt het niet voor dat een bestuurder een studiedag over ICT wel opent, maar daarna snel weer weg gaat waarmee hij of zij het signaal afgeeft: ik heb wel wat beters te doen. Ruimte geven aan de juiste personen om keuzes te maken, en faciliteiten geven. Dat is ook je rol als bestuurder. En wat ook belangrijk is, is dat je betrokkenheid van alle partijen stimuleert. Bijvoorbeeld door de dialoog tussen de ICT afdeling en het onderwijs te laten organiseren De afgelopen jaren heeft Gilde Opleidingen heeft flink geïnvesteerd in ICT in het onderwijs. Zowel in de technologie, in de mensen als in de wijze van besturen. We zijn er nog niet. Zo was de aansturing van ICT niet altijd eenduidig. Dat gaan we nu veranderen door te werken met een ICT beslisorgaan en een adviescommissie. Het op een didactisch zinvolle manier inzetten van technologie is ook nog een groot aandachtspunt. Ook moeten we meer werk maken van de dialoog tussen ICT beheer en de rest van de organisatie.