Download to read offline
Նյարդային համակարգ
- 1.
- 2. ՆՅԱՐԴԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ Նյարդային համակարգը կարգավորումէ բոլոր օրգանների ու օրգանների համակարգերի փոխկապակցված գործունեությունը: Այն կազմված է երկու մասից՝ կենտրոնական և ծայրամասային: Կենտրոնական մասը ընդգրկում է գլուղեղն ու ողնուղեղը, իսկ ծայրամասայինը՝ նյարդային կենտրոններ: Նյարդային համակարգի գործառական ու կառուցվածքային միավորը նեյրոնն է:
- 3. ՆՅԱՐԴԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ Նեյրոնը մասնագիտակվածբջիջ է, որը կապ է հաստատում օրգանների միջև ուրիշ նեյրոնների միջոցով: Նեյրոնները տեղեկատվությունը ընդունում, մշակում ու փոխանցում են ուրիշ նեյրոններին: Նեյրոնը ունի մարմին ու ելուստներ: Մարմինը կազմված է կորիզից ու ցիտոպլազմայից: Նեյրոնի կարճ ելուստները կոչվում են դենդրիտներ, երկարները կոչվում են աքսոններ:
- 4. ՆՅԱՐԴԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ Ողնուղեղը կազմվածէ ողերից, որոնց մեջ գտնվում է գորշ և սպիտակ նյութ: Այն լայնական կտրվածքով բացված թևերով թիթեռի տեսք ունի: Գորշ նյութում կան նեյրոնները և դենդրիտները, իսկ սպիտակ նյութում կան միայն աքսոններ: Աքսոնները պատված են սպիտակ նյութով:
- 5. ՆՅԱՐԴԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ Գլխուղեղը կազմվածէ կամրջից, միջանկյալ ուղեղից, միջին ուղեղից, ուղեղիկից, երկարավուն ուղեղից և երկու մեծ կիսագնդերից: Ուղեղաբունը կազմում են կամուրջը, երկարավուն ուղեղը, միջին ուղեղը և միջանկյալ ուղեղը: Մեծ կիսագնդերը գլխուղեղի ամենամեծ բաժինն են: Դրանց մակերեսը պատված է գորշ նյութով, որի տակ սպիտակ նյութ է:
- 6. ՆՅԱՐԴԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ Սպիտակ նյութումնաև կան գորշ նյութի կուտակումներ: Դրանք կոչվում են ենթակեղևային կենտրոններ: Երկու կիսագնդերը ակոսներով բաժանվում են չորս տարբեր բլթերի՝ ճակատային, գագաթային, քունքային և ծոծրակային: Մեծ կիսագնդերը համարվում են կենտրոնական նյարդային համակարգի բարձրագույն բաժինը:
- 7. ՆՅԱՐԴԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ Գագաթածոծրակայինը ընկածէ գագաթային և ծոծրակային բլթերի միջև: Յուրաքանչյուրը պատասխանատու են տարբեր գործառույթներ կատարելու համար: Գագաթային բլթում գտնվում է մաշկամկանային զգայական գոտին, քունքայինում՝ լսողական և դրա ներքին մասում՝ հոտառականը: Կենտրոնական ակոսի ստորին մասում՝ համի ու ճաշակելիքի գոտիները, իսկ ծոծրակայինում՝ տեսողական գոտին: