Download to read offline
More Related Content
Similar to Αρχαίοελληνικό & Ρωμαικό θέατρο
Αρχαίοελληνικό & Ρωμαικό θέατρο
- 1. ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΗΣ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥΘΕΑΤΡΟΥ 1.ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
- 2. • Τόπος θεοφάνειας,το αθέατο, κρυμμένο θείο φανερώνεται μέσω της παράστασης & των οραμάτων που μπορούν να δημιουργηθούν. • Η θεατρική παράσταση εντάσσεται μέσα στα πλαίσια μιας θρησκευτικής τελετής • Στόχος των αρχιτεκτονικών στοιχείων η θεϊκή παρουσία να διαχυθεί στον χώρο (ο ναός του Διονύσου τοποθετημένος πίσω από τη σκηνή, ορατός από το κοινό, το άγαλμα του θεού στην ορχήστρα) • Τόπος συγκέντρωσης διαφορετικών δρώντων προσώπων της τελετής (ηθοποιοί, κοινό, χορός, χορευτές, αοιδοί, μουσικοί) • Αρχιτεκτονική που συνδέει το χώρο της δράσης με το χώρο του κοινού.
- 3. ΤΟ ΚΟΙΛΟΝ Ο χώροςτου κοινού • Αποτελείται από «εδώλια» που ακολουθούν το φυσικό ανάγλυφο. • Τα εδώλια είναι διατεταγμένα σε τοξοειδή επιφάνεια, μεγαλύτερη του ημικυκλίου. Είναι προσανατολισμένα προς τη «σκηνήν» & το ναό του Διονύσου. • Περικλείουν την ορχήστρα ( τον κυκλικό χώρο της θυσίας και του χορού) σε γωνία μεγαλύτερη των 180ο • Τον 4ο αι. το θέατρο της Επιδαύρου & του Διονύσου στην Αθήνα φιλοξενούσαν από 14.000-17.000 θεατές. • Η πρώτη σειρά των εδωλίων ήταν επίσημα μαρμάρινα έδρανα με πλάτη, «οι προεδρίες». • Τα εδώλια χωρίζονταν από ομόκεντρα πλατύσκαλα σε 2-3 ζώνες τα «διαζώματα». • Οι θέσεις κατανέμονταν σύμφωνα με την κοινωνική διαστρωμάτωση. • Τα εδώλια ήταν προσανατολισμένα προς το νότο (το θέατρο –χώρος για οράματα)
- 4.
- 5. Η ΟΡΧΗΣΤΡΑ &Ο ΒΩΜΟΣ Ο χώρος του ηθοποιού & της φανέρωσης του θείου • Η «ορχήστρα» βρίσκεται στη βάση των εδωλίων & περικλείεται από αυτά. • Είναι επίπεδη κυκλική επιφάνεια & χρονολογείται από τον 6ο αι. π.Χ. • Είναι ο χώρος του χορού, των χορευτών, των αοιδών, των μουσικών & ο χώρος της θυσίας & της φανέρωσης του θείου. Το άγαλμα του Διονύσου στηνόταν εδώ. • Στο κέντρο βρισκόταν ο βωμός για τις θυσίες, «η θυμέλη» (απλός λάκκος για να συγκεντρώνεται το αίμα των σφαγείων) • Το έδαφος της ορχήστρας ήταν από πατημένο χώμα, καλυμμένο από πλάκες την ελληνιστική εποχή.
- 6.
- 7. ΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ • Ξύλινηεξέδρα αρχικά, πέτρινη αργότερα που εφαπτόταν στην ορχήστρα. • Οι ηθοποιοί-πρωταγωνιστές έπαιζαν στο «προσκήνιο». • Το προσκήνιο οριοθετούσε στο πίσω μέρος μια χαμηλή κατασκευή, τη «σκηνή». • Μετά τον 5ο αι. τα «παρασκήνια» (δυο οικίσκοι με πρόπυλο) συμπλήρωναν το προσκήνιο στα δυο άκρα, δεξιά & αριστερά, της εξέδρας.
- 8.
- 9. Οι είσοδοι τωνηθοποιών γίνονταν: • Από τα «θυρώματα», τις 3 θύρες της σκηνής που έβλεπαν στο προσκήνιο ή • Από τις «παρόδους», δηλ. τους διαδρόμους μεταξύ των εδωλίων & της σκηνής-προσκηνίουή • Από μια κρυφή σκάλα που οδηγούσε στο «θεολογείο», στην οροφή της σκηνής για τις θεϊκές εμφανίσεις (από μηχανής θεοί) ή • Από σκάλες σε υπόγεια περάσματα που ένωναν το κάτω μέρος της σκηνής με την ορχήστρα για την εμφάνιση των χθόνιων θεών.
- 10.
- 11. Η ΣΚΗΝΗ • Χαμηλήκατασκευή, αρχικά ξύλινη & μετά λίθινη που βρισκόταν πίσω από το προσκήνιο. • Ήταν ο χώρος απόκρυψης του ηθοποιού. • Είναι ο χώρος του κρυμμένου & αόρατου θείου που φανερώνεται στο προσκήνιο & την ορχήστρα με τη διαμεσολάβηση του ηθοποιού και της θεατρικής παράστασης.
- 12.
- 13.
- 14.
- 15. Από μηχανής θεός Μηχανές που επιτρέπουντις εμφανίσεις & εξαφανίσεις από & προς το θεολογείον.
- 16.
- 17. ΠΕΡΙΑΚΤΟΙ Στα τέλη του5ου αι. στις παρόδους εμφανίζονται δυο κινητά πλευρικά σκηνικά, ζωγραφισμένα πάνω σε μεγάλα όρθια, τριγωνικά πρίσματα. Τα σκηνικά μπορούσαν να αλλάξουν με μια απλή περιστροφή γύρω από τον άξονα της περιάκτου, πράγμα που επέτρεπε την απεικόνιση 3 διαφορετικών τόπων: τοπίο με δάσος για το σατυρικό δράμα, σπίτια σε ανθρώπινη κλίμακα για την κωμωδία & ναός, παλάτι ή πολεμική σκηνή για την τραγωδία.
- 18. ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΗΣ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ 2.ΡΩΜΑΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
- 19. Τι είδους θέατρο; •Τόπος ψυχαγωγίας (για γιορτές, παρουσίαση αγώνων, θεατρικών έργων) • Η θεατρική παράσταση έγινε θέαμα • Ο περιβάλλον χώρος υπακούει στην ίδια λογική (περιστύλιο για τις συναντήσεις, τα ψώνια & τους περιπάτους στη σκιά ενός δάσους από κολώνες) • Λαμβάνεται πρόνοια ώστε το θέατρο να μην είναι προσανατολισμένο προς το Νότο (για λόγους υγιεινής) • Η ορχήστρα γίνεται τόπος κοσμικός για τους Ρωμαίους & προορίζεται για την ελίτ & τους συγκλητικούς.
- 21. Ποιος ο στόχοςτης αρχιτεκτονικής του; • Η επιλογή της τοποθεσίας του κτηρίου υπαγορεύεται με γνώμονα την άνεση των θεατών • Θεσπίζεται ο διαχωρισμός ανάμεσα στο κοινό & τους ηθοποιούς. Η αρχιτεκτονική του θεάτρου προσδιορίζει απόλυτα τα όρια του χώρου που προορίζεται για τον ηθοποιό. • Προκύπτει το ζήτημα της ορατότητας των ηθοποιών. Οι αρχιτέκτονες οργανώνουν το χώρο με βάση το βλέμμα του θεατή. Η frons scenae – ένας τοίχος στο βλέμμα του θεατή. Το θεατρικό οικοδόμημα κλείνεται στον εαυτό του. • Η σκηνή μετατρέπεται σε χώρο εγκόσμιο –εκεί ο ηθοποιός προετοιμάζεται μέχρι να βγει στη σκηνή
- 22. 1) Scaenae frons2) Porticus post scaenam 3) Pulpitum 4) Proscaenium 5) Orchestra 6) Cavea 7) Aditus maximus 8) Vomitorium
- 23. Η παρουσίαση αυτήέγινε για να συνοδεύσει τη μελέτη του βιβλίου Σταθμοί της Σκηνογραφίας του Δυτικού Θεάτρου της Anne Surgers σε εισαγωγή- Μετάφραση- Επίμετρο Ίλια Λακίδου, Αιγόκερος, 2014 & για να διευκολύνει την κατανόηση του μαθήματος Αρχιτεκτονική Θεάτρου και Σκηνογραφία Β’ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Καποδιστριακού Παν/ μίου Αθηνών Την παρουσίαση επιμελήθηκε η Στάμου Μαρία με εξειδίκευση στην Ιστορία & Θεωρία του Θεάτρου & του Κινηματογράφου με κατεύθυνση το Θέατρο, Παν/μιο Κρήτης