Ιστορία, αστικό περιβάλλον και πολιτισμός της Θεσσαλονίκης. Λίμνη Κερκίνη.

1. Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΧΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ:
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΕΚ/ΚΟΙ : ΚΑΡΝΑΒΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ (ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ)
ΣΑΡΙΒΟΥΓΙΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ-ΕΛΕΝΗ
3ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2015-2016

2. ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΤΑΣΣΕΤΑΙ ΣΤΗ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ:
ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
(ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ)

3. ΤΑ ΥΠΟΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
1.ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
 ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
(ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ)
 ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ α. βιοποικιλότητα β. διαχείριση
σημαντικών υδάτινων οικοσυστημάτων της περιοχής
(ΔΕΛΤΑ ΑΞΙΟΥ, ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ )
 2. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ
ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΑΠΌ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ
ΕΩΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ


4. ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΔΕΛΤΑ ΑΞΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
 ΔΙΠΛΑ ΣΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑΣ ΑΠΌ ΤΟΥΣ
ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΟΥΣ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΜΑΣ.
 ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΞΙΟΥ – ΛΟΥΔΙΑ – ΑΛΙΑΚΜΟΝΑ (ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ
ΤΗΝ ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΤΙΣ
ΕΚΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΓΑΛΛΙΚΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ, ΤΟ ΔΕΛΤΑ ΤΟΥ ΑΞΙΟΥ, ΤΗΝ
ΚΟΙΤΗ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΑΛΙΑΚΜΟΝΑ, ΤΟΝ ΥΓΡΟΤΟΠΟ ΤΗΣ ΑΛΥΚΗΣ
ΚΙΤΡΟΥΣ.
 Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΤΗΝ
ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΤΟ 1971, ΣΥΜΒΑΣΗ ΡΑΜΣΑΡ, ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΔΙΚΤΥΟ
NATURA 2000, ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΤΩΝ
ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ (ΙΒΑ
important bird areas).

5. ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗ ΛΗΨΗ ΟΠΟΥ ΕΚΒΑΛΛΟΥΝ Ο ΑΛΙΑΚΜΟΝΑΣ,
Ο ΑΞΙΟΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΜΙΚΡΟΤΕΡΑ ΠΟΤΑΜΙΑ, Ο ΓΑΛΛΙΚΟΣ ΚΑΙ Ο ΛΟΥΔΙΑΣ,
ΣΧΗΜΑΤΙΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΕΚΤΕΤΑΜΕΝΟ ΔΕΛΤΑ

6. ΔΕΛΤΑ ΑΞΙΟΥ

7. ΤΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΤΑΜΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ
ΠΛΟΥΣΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟ ΣΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΑΞΙΟ (26 ΕΙΔΗ ΨΑΡΙΩΝ),
ΣΤΟΝ ΑΛΙΑΚΜΟΝΑ (26 ΕΙΔΗ ΑΥΤΟΧΘΟΝΑ ΚΑΙ 4 ΕΙΣΑΧΘΕΝΤΑ).
ΕΠΙΣΗΣ, ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΟΠΩΣ Ο ΜΥΟΚΑΣΤΟΡΑΣ,Ο ΛΑΓΟΓΥΡΟΣ, Η
ΒΙΔΡΑ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΝΕΡΟΒΟΥΒΑΛΟΣ.

8. ΤΑ ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΠΟΥΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ: ΑΛΚΥΟΝΗ, ΑΡΓΥΡΟΠΕΛΕΚΑΝΟΣ, ΚΥΚΝΟΣ
ΗΤΑΥΡΟΣ, ΜΑΥΡΟΚΕΦΑΛΟΣ, ΜΙΚΡΟΤΣΙΚΝΙΑΣ,
ΝΕΡΟΧΕΛΙΔΟΝΟ,ΤΣΑΛΑΠΕΤΕΙΝΟΣ
ΣΤΡΕΙΔΟΦΑΓΟΣ, ΝΥΧΤΟΚΟΡΑΚΑΣ, ΣΟΥΒΛΟΠΑΠΙΑ.

9. ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ (ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗ ΛΗΨΗ)

10. ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ-ΤΕΧΝΗΤΗ ΛΙΜΝΗ
 Το 1932 έγινε το φράγμα του Λιθότοπου, ώστε
να συγκρατεί τα νερά του ποταμού Στρυμόνα και
αργότερα χρησιμοποιήθηκε σαν μέρος
αποθήκευσης νερού για την άρδευση του Νομού
Σερρών.
 Η έκταση της λίμνης ποικίλει από 54.250 έως
72.110 στρέμματα ανάλογα με την εποχή.
 Η λίμνη τροφοδοτείται κυρίως από το Στρυμόνα
και λιγότερο από τους Κερκινίτη και Κρούσια.

11. Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΙΟ
ΣΠΟΥΔΑΙΟΥΣ ΥΓΡΟΒΙΟΤΟΠΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ
ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥΣ
ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥΣ.

15. ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ
Η Κερκίνη προστατεύεται από τη σύμβαση
Ραμσάρ και αποτελεί περιοχή του
Ευρωπαϊκού δικτύου «Φύση 2000» (Natura
2000).
Στην περιοχή της Κερκίνης συναντούμε πολλά
θηλαστικά όπως τσακάλι, λύκο, αγριόγατα,
βίδρα, νυφίτσα, ζαρκάδι, λαγό,
αγριογούρουνο.

16.  Υπάρχουν περίπου 20 είδη ερπετών.
 Η ιχθυοπανίδα είναι επίσης πλούσια αφού
υπάρχουν 30 είδη ψαριών με κυριότερα τα
χέλια.
 Στην περιοχή γύρω από την λίμνη έχουν
καταγραφεί 300 είδη πουλιών.
 Ο αργυποπελεκάνος και η λαγγόνα που
ζουν εκεί είναι μοναδικά στον κόσμο είδη,
απειλούμενα με εξαφάνιση.
 Σπάνια αρπακτικά όπως ο χρυσαετός, ο
βασιλαετός, ο πετρίτης.

23. Η Ιστορία και τα μνημεία της
Θεσσαλονίκης.

24. Τη Θεσσαλονίκη ίδρυσε το 315 π.Χ. ο
Μακεδόνας βασιλιάς Κάσσανδρος, γιος
του στρατηγού Αντίπατρου που άφησε
σαν επιμελητή στη Μακεδονία ο Μέγας
Αλέξανδρος.

25. Ο Κάσσανδρος, αφού κυριάρχησε στη μάχη
των διαδόχων, παντρεύτηκε την ετεροθαλή
αδερφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τη
Θεσσαλονίκη, και ίδρυσε προς τιμήν της την
πόλη.

26. Σε λιγότερο από δύο αιώνες από την ίδρυσή
της, η Θεσσαλονίκη κατακτήθηκε από τους
Ρωμαίους.

27. Το 148 π.Χ. ήταν η πρωτεύουσα της
ρωμαϊκής επαρχίας της Μακεδονίας. Η
περίφημη μεγάλη Εγνατία οδός για τους
ταξιδιώτες που πήγαιναν από τη Ρώμη
στην Ανατολή ή γύριζαν στη Δύση,
περνάει δίπλα της, ενώνοντας την
Αδριατική με την Κωνσταντινούπολη.

28. Η ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ

29. Η πόλη της Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει
πολλά σημαντικά εκκλησιαστικά μνημεία.
Για παράδειγμα, η Ροτόντα είναι
παγκοσμίως ίσως ένα απ’ τα
σημαντικότερα μνημεία των ρωμαϊκών
χρόνων. Χτίστηκε γύρω στο 303 μ.Χ. ως
ιερό ή μαυσωλείο.

30. Η ΡΟΤΟΝΤΑ
.
Στα παλαιοχριστιανικά χρόνια
μετατράπηκε απ’ τον αυτοκράτορα
Θεοδόσιο σε εκκλησία.

31. Τα υπέροχα ψηφιδωτά είναι αυτής
της εποχής.

32. Σε μικρή απόσταση από τη Ροτόντα
βρίσκεται η Θριαμβική Αψίδα του
Γαλερίου, γνωστή και ως Καμάρα. Είναι
κτίσμα της Ρωμαϊκής Τετραρχίας (αρχές
4ου αιώνα μ.Χ.).

33. Η ΚΑΜΑΡΑ

34. Κατασκευάστηκε για να τιμηθεί ο Καίσαρας
της Ανατολής Γαλέριος, όταν αυτός
επέστρεψε νικητής στην πόλη μετά από
τους πολέμους του κατά των Περσών.

35. ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΨΙΔΑΣ ΤΟΥ ΓΑΛΕΡΙΟΥ

36. Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
Από τις πιο παλιές εκκλησίες της
πόλης, ο Άγιος Δημήτριος, είναι
αφιερωμένος στον προστάτη της
Θεσσαλονίκης.

37. Χτίστηκε πάνω στα ερείπια
λουτρών ρωμαϊκών χρόνων,

38. όπου το 303 μ.Χ. μαρτύρησε ο
Άγιος Δημήτριος.

39. ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
Τον 5ο αιώνα μ.Χ. χτίστηκε εκεί
ένας μεγαλοπρεπής ναός.

40. Το μνημείο ολοκληρώθηκε
με όμορφους κίονες.

41. Στους αιώνες που ακολούθησαν η Θεσσαλονίκη
υποφέρει από τις επιδρομές των Γότθων, των
Περσών, των Αράβων και των Τούρκων.

42. Τη σώζουν τα μεγάλα τείχη της,
τμήματα των οποίων στεφανώνουν
σήμερα την άνω πόλη.

43. Το 1185, όμως, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία
δεν μπόρεσε να εμποδίσει την κατάκτηση
της Θεσσαλονίκης από τους Νορμανδούς.
Λίγα χρόνια αργότερα έρχονται οι Φράγκοι,
ενώ το 1224 μ.Χ. η πόλη καταλαμβάνεται
από τον Θεόδωρο Δούκα Κομνηνό και
ανακηρύσσεται πρωτεύουσα του Δεσποτάτου
της Ηπείρου.

44. Το 1430 οι Οθωμανοί κατακτούν την πόλη και
αναγκάζουν όσους από τους κατοίκους
γλιτώνουν τη σφαγή, να την εγκαταλείψουν.

45. Ο Λευκός Πύργος είναι οθωμανικό
οχυρωματικό έργο του 15ου αιώνα.
Χρησιμοποιήθηκε ως κατάλυμα από
τους Γενίτσαρους, αλλά και ως φυλακή
για θανατοποινίτες.
Σήμερα, θεωρείται χαρακτηριστικό
μνημείο της Θεσσαλονίκης.

46. Ο ΛΕΥΚΟΣ ΠΥΡΓΟΣ

47. Μετά τον 16ο αιώνα, η πόλη
αναπτύσσεται ξανά και οι κοινότητες
που την απαρτίζουν ζουν αρμονικά. Η
αστική τάξη που διαμορφώνεται σιγά-
σιγά ως τον 18ο αιώνα δίνει στη
Θεσσαλονίκη την αίγλη του μεγάλου
εμπορικού κέντρου.

48. ΛΙΜΑΝΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (17ΟΣ ΑΙΩΝΑΣ)

49. Στις 26 Οκτωβρίου 1912, την ημέρα
της γιορτής του προστάτη της Αγίου
Δημητρίου, η Θεσσαλονίκη
ελευθερώνεται από τον ελληνικό
στρατό και ενώνεται με την Ελλάδα
μετά από πέντε αιώνες τουρκικής
κατοχής.

50. Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

51. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή,
το 1922, η Θεσσαλονίκη υποδέχεται
το μεγαλύτερο μέρος των προσφύγων,
πολλοί από τους οποίους είχαν
ποντιακή καταγωγή και αποτέλεσαν
αργότερα σημαντικούς παράγοντες
στην οικονομική και κοινωνική
ανάπτυξη της πόλης.

53. Σε μεγάλο βαθμό, η ανάπτυξη της πόλης
οφείλεται στο λιμάνι της, που αποτελεί
βαλκανικό αλλά και διεθνές διαμετακομιστικό
κέντρο.

54. ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΣΗΜΕΡΑ

55. Έως το 1912 ολοκληρώνεται και η
κατασκευή του Τελωνείου, που
σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα
Alexandre Vallaury και
κατασκευάστηκε από τον αρχιτέκτονα
Ελί Μοδιάνο.

56. ΤΟ ΤΕΛΩΝΕΙΟ

57. Στα βόρεια της Θεσσαλονίκης βρίσκεται
η στενωπός του Ρούπελ, που
σχηματίζεται μεταξύ του όρους
Αγκίστρου και του Μπέλες.
Λόγω της στρατηγικής της σημασίας,
κατασκευάσθηκε στη θέση αυτή
αμυντικό σύστημα οχυρών, από τα
οποία το ισχυρότερο ήταν αυτό του
Ρούπελ.

58. ΤΟ ΟΧΥΡΟ ΡΟΥΠΕΛ

59. Από 6 ως 10 Απριλίου 1941, οι
μαχητές του Ρούπελ και των υπόλοιπων
οχυρών της Γραμμής Μεταξά
αντιμετώπισαν με ηρωισμό την επίθεση
της 12ης γερμανικής στρατιάς υπό τον
στρατάρχη Λιστ, αντιτάσσοντας την
ανδρεία τους στην αριθμητική και
τεχνολογική υπεροχή του αντιπάλου.

61. Το οχυρό Ρούπελ ήταν το μεγαλύτερο
από όλα τα οχυρά της «γραμμής
Μεταξά», εκτεινόμενο σε μέτωπο
2.500μ.

63. Διέθετε 123 ενεργητικά σκέπαστρα, το
ανάπτυγμα των υπόγειων χώρων ήταν
1.849 τ.μ., ενώ οι στοές συγκοινωνίας
ανέρχονταν σε 4.251 μέτρα.

64. ΣΤΙΣ ΣΤΟΕΣ ΤΟΥ ΟΧΥΡΟΥ

65. Η εκπαιδευτική επίσκεψη είναι πλέον μια
γλυκιά ανάμνηση…
Οι επόμενες φωτογραφίες αφιερώνονται
στους μαθητές της Γ’ Γυμνασίου, που
ετοιμάζονται για το ταξίδι τους στο…
Λύκειο!
Τους ευχόμαστε καλή επιτυχία!

72. ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΚΑΙ…

73. ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ…

74. ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ!