โรงเรียนมีชัยพัฒนา แหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิต และศูนย์กลางในการพัฒนาคุณภาพชีวิตและรายได้ โครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตและรายได้โดยมีโรงเรียนเป็นศูนย์กลาง The Mechai Bamboo School -- A Lifelong Learning Center and a Hub for Social and Economic Advancement School-Based Integrated Rural Development

1. สู่เส้นทางสายใหม่ของ
การศึกษาไทยในชนบท

2. ทุกวันนี้
ระบบการศึกษาไทย
ในชนบท
ยังคงเน้นให้นักเรียน
อ่านออก เขียนได้

3. โดยอาศัย
การท่องจา
เพื่อไปสอบ
และ บวก ลบ คูณ หาร เป็น

4. โดยให้ความสาคัญน้อยมาก
ในการส่งเสริมให้นักเรียนมี
ทักษะชีวิต ทักษะอาชีพ
ที่จะนาไปสู่ ชีวิต และ การงาน
ในอนาคต
และ

5. 5
และยังมี
ปัญหาอื่นๆ อีก
เช่น...

6. ผลการวิจัยของธนาคารโลกระบุว่า
“1 ใน 3 ของนักเรียน
ที่จบการศึกษาภาคบังคับ (ม.3)
6
อ่านหนังสือได้
แต่ไม่สามารถอธิบายเนื้อหาได้”
“functionally illiterate”

7. ประเทศไทย จึงจาเป็นต้องเปลี่ยน
วิธีการเรียนรู้...
จาก
ระบบเดิม ระบบใหม่ไปสู่

8. โดยอย่างน้อยเปลี่ยนแปลงใน 3 ด้าน:
1. ปรับปรุงสาระการเรียนรู้ (หลักสูตร)
WHAT we teach
2. ปรับปรุงวิธีการสอน
HOW we teach
3. เปลี่ยนบทบาทของโรงเรียน
The ROLE of the school

9. และเชิญชวนให้มหาวิทยาลัย
และภาคธุรกิจเอกชน
เข้ามามีส่วนร่วม
ในการปฏิรูปการศึกษา
(ปฏิวัติ)

10. จาก ให้เป็น
และปรับเปลี่ยนโรงเรียน...
ประเทศไทยจาเป็นต้อง พัฒนาครู

11. และ จากโรงเรียน ที่ “สอน”
เฉพาะ เด็กนักเรียน
แหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิต
ให้เป็น

12. สาหรับทุกคน
ในชุมชนด้วย
ตั้งแต่นักเรียนจนถึง
ผู้ปกครองและผู้สูงอายุ

13. ในการพัฒนา
และผลักดันให้โรงเรียนเป็น
ศูนย์กลาง
คุณภาพชีวิตของชาวชนบท

14. ซึ่งโรงเรียนแห่งหนึ่ง
ได้เริ่มดาเนินการแล้ว
ในจังหวัดบุรีรัมย์

15. โรงเรียนไม้ไผ่ (มีชัยพัฒนา) จังหวัดบุรีรัมย์

16. โรงเรียนกระตุ้นให้นักเรียนมี
ทักษะชีวิต
ทักษะอาชีพ
และ
ควบคู่ไปกับหลักสูตรแกนกลาง

17. นักเรียน มีบทบาทสาคัญ
ในการบริหารโรงเรียน
ตัวอย่าง...
นาโดย
คณะมนตรีโรงเรียน

18. • จัดซื้อ
นักเรียนทุกชั้นจะอยู่ใน
คณะบริหารชุดต่างๆ เช่น...
• ตรวจสอบ(Audit)
• ต้อนรับผู้มาเยือน

19. ต้อนรับรองนายกรัฐมนตรี ดร.ยงยุทธ์ ยุทธวงศ์
นักเรียนเป็นผู้ต้อนรับ
ผู้มาเยี่ยมชมโรงเรียน

20. ซื้ออุปกรณ์สาหรับโรงเรียนและธุรกิจนักเรียน
Projector

21. ตัวอย่างการทากิจกรรมคณะตรวจสอบ (Audit)
ต่อต้านคอรัปชั่น

22. นักเรียนจัดซื้อรถโรงเรียน

23. • นักเรียนเป็น
ผู้สัมภาษณ์ และ
คัดเลือกนักเรียนใหม่

24. 24
ผู้สมัครเข้าเรียน
ระดับมัธยมศึกษาปีที่ 1
จะถูกคัดเลือกโดยนักเรียนรุ่นพี่

25. ในการคัดเลือก และ ประเมินผลครู
นักเรียนมีส่วนสาคัญ

26. ก่อนได้รับการคัดเลือก
ครูสาธิตการสอน

27. เป็นนักพัฒนา และมีความ
สามารถในการทาธุรกิจ
รู้จักค้นคว้าและ
บริหารจัดการเป็น
มีทักษะชีวิต ทักษะอาชีพ
และไม่ย่อท้อ
โรงเรียนมีเป้าหมาย เพื่อสร้าง...
มีความซื่อสัตย์
แบ่งปันเป็น
ส่งเสริม
ความเสมอภาค
ชายหญิง
คนดี

28. โรงเรียนสอนให้นักเรียน
“คิดนอกกรอบ”

29. ทางเข้าโรงเรียนที่มีสีสดชื่น
เพื่อให้นักเรียนมีความคิดริเริ่มใหม่ๆ
(นวัตกรรม)

31. 31

32. 32
พจนานุกรมข้างทางเดิน

33. โรงเรียนสร้างด้วยไม้ไผ่

34. อาคารโดมเอนกประสงค์

35. โดมเอนกประสงค์
มีพื้นที่ 700 ตารางเมตร (เส้นผ่าศูนย์กลาง 30 เมตร)
Geodesic Dome สร้างจากไม้ไผ่ …ขนาดใหญ่ที่สุดในโลก

36. อาคาร Geodesic Dome ภายนอก

37. ภายใน บรรจุคนได้ 500 คน

39. ภูมิลาเนา
ของนักเรียน
น่าน
แพร่
มหาสารคาม
ร้อยเอ็ด
ยโสธร
อุบลราชธานีกาญจนบุรี
อยุธยา
นครราชสีมา
สระแก้ว
ชลบุรี
บุรีรัมย์
กรุงเทพฯ
นครศรีธรรมราช
สงขลา
ชุมพร
สุราษฎร์ธานี
สมุทรปราการ
นครพนม
ศรีสะเกษ

40. 40
นักเรียนกลุ่มชาติพันธุ์ มอญ กะเหรี่ยง ม้ง

41. ผู้ปกครองและนักเรียน
ร่วมช่วยเหลือสังคม 800 ชั่วโมงต่อปี
...จ่ายค่าเทอมโดย การทาความดี และปลูกต้นไม้
และปลูกต้นไม้ 800 ต้นต่อปี

42. ปลูกต้นไม้ร่วมกับสมาชิกในชุมชน

43. นักเรียนชักชวนให้สมาชิกในชุมชน
ร่วมทาความสะอาด หมู่บ้าน โรงเรียน และวัด

44. โรงเรียนไม้ไผ่
มีการเรียนรู้
ทั้งในห้องเรียน
และ นอกห้องเรียน
เรียนในห้องเรียน 8.00 – 14.00 น.

45. ภายในห้องเรียน

46. 46
นักเรียนลงพื้นที่กับนักวิจัย
เพื่อสารวจคุณภาพชีวิตของชาวบ้าน

47. 47
นักเรียนลงพื้นที่กับนักวิจัย
เพื่อสารวจคุณภาพชีวิตของชาวบ้าน

48. โครงการศึกษาสภาพชีวิตของขอทาน

49. 49
และช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาส
ต้องนั่งรถเข็นเดือนละ 1 วัน เพื่อให้เห็นใจ
ใช้มือที่ไม่ถนัดครึ่งวัน

50. 50
ใช้ โทรศัพท์... ได้1ชั่วโมง ต่อสัปดาห์
เขียน จดหมาย สัปดาห์ละ 3 ฉบับ
คนดีจาเป็นต้องมี.... วินัย

51. อดอาหารมื้อเย็นทุกวันอาทิตย์
สอนให้รู้ถึงความลาบาก เพื่อให้ช่วยเปลี่ยนแปลงสังคม

52. ศาลแผ่เมตตา - ฝึกให้แบ่งปัน
ศาลแผ่เมตตา

53. แบ่งปัน...สอนว่ายน้าให้นักเรียนจากโรงเรียนอื่นๆ

54. 54
โรงเรียนเปิดโอกาส
ให้นักเรียนทุกคน
ทาธุรกิจเป็นกลุ่ม
เพื่อเตรียมตัวสู่อนาคต (30% 70%)

55. และมีกองทุนเงินกู้
เพื่อให้พ้นจากความยากจน
ของนักเรียน และ ผู้ปกครอง

56. ใช้พื้นที่น้อย
ใช้น้าน้อย
ใช้แรงงานน้อย
ทาง่าย - ได้ผลเร็ว
ผลตอบแทนดี
ลักษณะพิเศษ
ของแปลงผักในโรงเรียน

57. การปลูกผักในวงขอบซีเมนต์
เมื่อคุณภาพดินต่า

58. นักเรียนเป็นผู้ดูแลแปลงผัก

59. พร้อมส่งเข้าครัว

61. ผักบุ้งในตะกร้า

62. เก็บผักได้เดือนละ 1 กก. ต่อตะกร้า

64. 64
ผักในตะกร ้าและเข่ง
ที่มีสีสัน

65. ผักหนีน้าท่วม

66. เตรียมขวดน้าสาหรับการปลูกผักข้างรั้ว

67. รั้วผักในขวดน้าที่ใช้แล้ว

68. ผักพร้อมเก็บ

70. Fruits begin to appearผลมะนาวพร้อมเก็บขาย
(มีนาคม - พฤษภาคม)

71. คัดขนาดผลมะนาวพร้อมส่งจาหน่าย
ลูกละ 6 บาท

73. ธุรกิจผลิตท่อ PVC สาหรับปลูกผักไฮโดรโปนิกส์
โดยนักเรียนทั้ง ชายและหญิง

74. แปลงปลูกผักไฮโดรโปนิกส์แบบแนวตั้ง

75. ธุรกิจผักไร้ดินในท่อน้า (Hydroponics)

77. ระบบไฮโดรโปนิกส์โดยใช้ไม้ไผ่

78. ธุรกิจผลิตและขายไส้กรอก

79. ขายอาหารทะเลแห้ง

80. ธุรกิจเพาะเห็ดของนักเรียน

81. ฟาร์มเลี้ยงไก่ไข่ใช้พลังงานแสงอาทิตย์

82. นักเรียน คัดไข่วันละ 1,000 ฟอง เพื่อจาหน่าย

83. ธุรกิจผลิตไอศกรีมขาย

84. เลี้ยงแพะ

85. ธุรกิจใหม่..... ปั้นโอ่งเก็บน้า

86. ธุรกิจนักเรียนปั้นโอ่ง

87. โรงเรียนใช้พลังงานแสงอาทิตย์

88. ฝึกอบรมเรื่องโซล่าเซลล์และการต่อแผงวงจร LED

89. เครื่องสูบน้าใช้พลังงานแสงอาทิตย์แบบเคลื่อนที่

90. ธุรกิจผลิตไฟฉายพลังงานแสงอาทิตย์

91. โดยทางานในช่วงปิดเทอม
เพื่อหา
ประสบการณ์
การฝึกอาชีพนอกสถานที่

92. โรงแรมและร้านอาหาร

93. โรงแรมและร้านอาหาร

94. 94

95. บริษัทไมโครซอฟท์

96. สมาคมเครือข่ายโรงเรียนชุมชนขนาดเล็ก
แห่งประเทศไทย สนใจที่จะนาปรัชญา
และวิธีการของโรงเรียนมีชัยพัฒนา
ไปใช้ในเครือข่ายโรงเรียนชุมชนขนาดเล็ก

97. โดยขอให้โรงเรียนมีชัยพัฒนา
ช่วย ส่งเสริม สนับสนุน
และเปลี่ยนแปลงโรงเรียน
ขนาดเล็ก ใน 3 ด้าน ได้แก่....

98. จัดการเรียนรู้แนวใหม่
เพิ่มเติม
จากหลักสูตรแกนกลาง
1

99. พัฒนาให้โรงเรียน
เป็นแหล่งเรียนรู้ในด้านธุรกิจ
ของนักเรียนและสมาชิกในชุมชน
2

100. นาความรู้ด้านธุรกิจ
จากโรงเรียนสู่ชุมชน
และ....
3

101. ปรับเปลี่ยนให้โรงเรียนเป็น
ศูนย์การเรียนรู้ตลอดชีพ
ในทุกด้านแก่ชุมชน
3 (ต่อ)

102. โครงการพัฒนาโรงเรียนและชุมชน
โดยร่วมกับ
โรงเรียนชุมชนขนาดเล็ก
โรงเรียนมีชัยพัฒนาจึงได้จัดทา
และได้รับความร่วมมือจากภาคธุรกิจเอกชน

103. โครงการพัฒนา
คุณภาพชีวิตและรายได้
โดยมีโรงเรียนเป็นศูนย์กลาง
“School-Based Integrated Rural
Development Project” (School-BIRD)

104. เพื่อส่งเสริมให้โรงเรียน
เป็นแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิต
ของทุกคนในชุมชน…
วัตถุประสงค์ของโครงการ :

105. …และเป็นศูนย์กลาง
ของชาวชนบท
ในการพัฒนา
คุณภาพชีวิตและรายได้

106. โดยช่วยกระตุ้น
และเสริมสร้างทักษะอาชีพ
ให้แก่นักเรียนและสมาชิก
ในชุมชนที่อยู่รอบโรงเรียน

107. แปลงเกษตร
เพื่อขจัดความยากจน
และช่วยจัดตั้ง
ของโรงเรียน
ควบคู่ไปกับกิจกรรมอื่นๆ

108. ในลักษณะของ
วิสาหกิจ(ธุรกิจ)เพื่อสังคม
โดยหวังว่าจะเป็น
หลักสูตรถาวรของโรงเรียน

109. เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้
และเป็นตัวอย่างของ
ธุรกิจการเกษตร
สาหรับนักเรียน
และสมาชิกในชุมชน

110. โครงการนี้ได้เริ่มดาเนินการ
มาแล้ว
ใน โรงเรียน 79 แห่ง
และ หน่วยงานอื่น 10 แห่ง

111. 1. การสร้างความเข้มแข็งให้แก่ชุมชน
และการฝึกอบรมนักเรียน ครู
และสมาชิกในชุมชน
4 กิจกรรมหลักของโครงการ
2. จัดตั้งฟาร์มเกษตรเพื่อขจัดความ
ยากจน (ธุรกิจเพื่อสังคม…SE)

112. 3. จัดตั้งกองทุนธุรกิจสาหรับ
นักเรียน และผู้ปกครองที่ยากจน
4 กิจกรรมหลักของโครงการ (ต่อ)
4. การปรับปรุงสุขาภิบาล สิ่งแวดล้อม
และน้าดื่มสาหรับนักเรียน

113. การสร้างความเข้มแข็ง
ให้ชุมชน
ตัวอย่างกิจกรรม
และการฝึกอบรมนักเรียน ครู
และสมาชิกใจชุมชน

114. การมีส่วนร่วมของชุมชนรอบโรงเรียน

116. จัดตั้งและอบรมกรรมการบริหารโครงการ

117. เยาวชนและผู้สูงอายุมีส่วนสาคัญ

118. อบรมให้ความรู้เรื่องการทาเกษตรกับคณะครู นักเรียน
โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 37กระบี่

119. การฝึกอบรม

120. ปลูกป่าเพื่อแลกกับกองทุน

121. จัดตั้งฟาร์มเกษตร
เพื่อขจัดความยากจน

122. เริ่มต้นจัดตั้งแปลงเกษตรเพื่อขจัดความยากจน

127. S-BIRD_LPM_QL : นักเรียนและผู้ปกครองโรงเรียนบ้านสี่เหลี่ยมใหญ่ ร่วมกันดูและและพัฒนาปรับปรุงศูนย์
เรียนรู้สวนเกษตรแก้จนของโรงเรียนบ้านสี่เหลี่ยมใหญ่ อ.ลาปลายมาศ จ.บุรีรัมย์

131. 131

132. 132

133. 133

134. ผักบุ้งงามๆ พร้อมจาหน่าย ที่ศูนย์เรียนรู้สวนเกษตรแก้จน
โรงเรียนบ้านลุงม่วง อ.ลาปลายมาศ จ.บุรีรัมย์

143. จัดตั้งกองทุนธุรกิจ
สาหรับนักเรียน
และผู้ปกครองที่ยากจน

144. ทุกคนต้องออมเงินจึงจะมีสิทธิกู้ได้

145. นักเรียนขอกู้เงินทาธุรกิจกลุ่ม

149. ธุรกิจนักเรียน -- เลี้ยงไก่

151. ผู้ปกครองที่ยากจนสามารถกู้ทาธุรกิจ

152. 152

156. 156

158. 158

159. 159

160. การปรับปรุงสุขาภิบาล
สิ่งแวดล้อม
และน้าดื่มสาหรับนักเรียน

161. Village Development Partnership
ปรับปรุงสุขาภิบาลของโรงเรียน

163. อบรมให้นักเรียนแปรงฟัน

164. ทาความสะอาดในชุมชน

165. น้าดื่มบรรจุขวด
ธุรกิจน้าดื่ม(ในปีที่ 3) ของโครงการในโรงเรียน

166. ร่วมจัดแปลงเกษตรเพื่อขจัดความยากจน
ในโรงเรียนศรีสังวาลย์เชียงใหม่และขอนแก่น

167. เตรียมปลูกผักในขวดน้าที่ใช้แล้ว

168. รั้วผักในขวดน้าที่ใช้แล้ว

169. โรงเพาะเห็ด

173. ผักไร้ดิน

176. โครงการฯ ได้เริ่มขยายไปสู่
หน่วยงานและสถาบันในชุมชน
ต่างๆ โดยช่วยจัดตั้งฟาร์มเกษตร
ธุรกิจเพื่อสังคมในหน่วยงานนั้นๆ
เช่น...
นอกจากจะช่วยโรงเรียนขนาดเล็ก

177. ธุรกิจเพื่อสังคมในวัดไร่ขจัดความยากจน -

178. ธุรกิจเพื่อสังคมในวัดไร่ขจัดความยากจน -

179. ธุรกิจเพื่อสังคมในวัดไร่ขจัดความยากจน -

180. หน่วยธุรกิจเพื่อสังคมในโรงพยาบาลขนาดเล็ก

181. หน่วยธุรกิจเพื่อสังคมในโรงพยาบาลขนาดเล็ก

182. โครงการธุรกิจเพื่อสังคม ในสหกรณ์

183. โครงการธุรกิจเพื่อสังคม ในเรือนจา

184. โครงการธุรกิจเพื่อสังคม ในเรือนจา

185. โครงการธุรกิจเพื่อสังคม ในเรือนจา

186. ช่วยให้ครอบครัวของนักโทษมีรายได้

187. โครงการธุรกิจเพื่อสังคม ในสถานีตารวจ

188. โครงการธุรกิจเพื่อสังคม ในสถานีตารวจ

189. โครงการธุรกิจเพื่อสังคม ในสถานีตารวจ

190. mechai@pda.or.th
www.mechaifoundation.org
Mechai Bamboo School
Population and Community Development Association - PDA