พยัญชนะสระและตัวเลข

1. เอกสารประกอบการสอน ศท 330 ภาษาถิ่นล้านนา อาจารย์ชยุตภัฎ คามูล
บทที่ 3
พยัญชนะในภาษาล้านนา
เพื่อความสะดวกในการฝึกอ่านภาษาล้านนา ในที่นี้จึงขอจาแนกพยัญชนะในภาษาล้านนา
ออกเป็นพยัญชนะต้นเดี่ยว พยัญชนะต้นแบบมี ห นา และพยัญชนะตัวสะกด โดยแต่ละประเภทมี
รายละเอียดดังนี้
3.1 พยัญชนะต้นเดี่ยว
(ก) ก ออกเสียงว่า กะ
(ข) ข ออกเสียงว่า ขะ
(ฃ) ฃ ออกเสียงว่า ขะ
(ค) ค ออกเสียงว่า ก๊ะ
(ฅ) ฅ ออกเสียงว่า คะ
(ฆ) ฆ ออกเสียงว่า ฆะ
(ง) ง ออกเสียงว่า งะ
(จ) จ ออกเสียงว่า จะ
(ฉ) ฉ ออกเสียงว่า ฉะ

2. เอกสารประกอบการสอน ศท 330 ภาษาถิ่นล้านนา อาจารย์ชยุตภัฎ คามูล
(ช) ช ออกเสียงว่า จ๊ะ
(ซ) ซ ออกเสียงว่า ซะ
(ฌ) ฌ ออกเสียงว่า ฌะ
(ญ) ญ ออกเสียงว่า ญะ
(ฎ) ฎ ออกเสียงว่า ฎะ
(ฏ) ฏ ออกเสียงว่า ฏะ
(ฐ) ฐ ออกเสียงว่า ฐะ
(ฑ) ฑ ออกเสียงว่า ดะ
(ฒ) ฒ ออกเสียงว่า ฒะ
(ณ) ณ ออกเสียงว่า ณะ
(ด) ฑ ออกเสียงว่า ดะ
(ต) ต ออกเสียงว่า ตะ
(ถ) ถ ออกเสียงว่า ถะ

3. เอกสารประกอบการสอน ศท 330 ภาษาถิ่นล้านนา อาจารย์ชยุตภัฎ คามูล
(ท) ท ออกเสียงว่า ต๊ะ
(ธ) ธ ออกเสียงว่า ธะ
(น) น ออกเสียงว่า นะ
(บ) บ ออกเสียงว่า บะ
(ป) ป ออกเสียงว่า ปะ
(ผ) ผ ออกเสียงว่า ผะ
(ฝ) ฝ ออกเสียงว่า ฝะ
(พ) พ ออกเสียงว่า ป๊ ะ
(ฟ) ฟ ออกเสียงว่า ฟะ
(ภ) ภ ออกเสียงว่า ภะ
(ม) ม ออกเสียงว่า มะ
(ย) ย ออกเสียงว่า ยะ
(อย) อยฯ ออกเสียงว่า อยะ

4. เอกสารประกอบการสอน ศท 330 ภาษาถิ่นล้านนา อาจารย์ชยุตภัฎ คามูล
(ร) ร ออกเสียงว่า ระ
(ล) ล ออกเสียงว่า ละ
(ว) ว ออกเสียงว่า วะ
(ศ) ศ ออกเสียงว่า ศะ
(ษ) ษ ออกเสียงว่า ษะ
(ส) ส ออกเสียงว่า สะ
(ห) ห ออกเสียงว่า หะ
(ฬ) ฬ ออกเสียงว่า ฬะ
(อ) อ ออกเสียงว่า อะ
(ฮ) ฮ ออกเสียงว่า ฮะ

5. เอกสารประกอบการสอน ศท 330 ภาษาถิ่นล้านนา อาจารย์ชยุตภัฎ คามูล
3.2 พยัญขนะต้นแบบมี ห นา
(หน) หนฯ
(หม) หมฯ
(หง) หงฯ
(หย) หยฯ
(หล) หลฯ
(หว) หวฯ

6. เอกสารประกอบการสอน ศท 330 ภาษาถิ่นล้านนา อาจารย์ชยุตภัฎ คามูล
3.3 พยัญชนะตัวสะกด
(แม่กก) -ก , - , -ข
(แม่กง) -ง , -งฯ
(แม่กด) -สฯฯ , -ษฯฯ , -ด , -ท , -ทฯ , -จ
(แม่กน) -นฯ , -ลฯฯ , -ร
(แม่กบ) -ฯฯบฯฯ , -บ , -ป
(แม่กม) -มฯ , -ม
(แม่เกย) - ยฯ
(แม่เกอว) -ว , -วฯ

7. เอกสารประกอบการสอน ศท 330 ภาษาถิ่นล้านนา อาจารย์ชยุตภัฎ คามูล
บทที่ 4
สระในภาษาล้านนา
สระในภาษาล้านนา สามารถจาแนกได้เป็นสระปกติ และสระพิเศษ โดยสระแต่ละประเภท
มีรายละเอียดดังนี้
4.1 สระปกติ
(อะ) -ะ
(อา) -า
- าฯ (ใช้กับ บ ท ค ธ ว)
(อิ) -ÔÔ
(อี) -
(อึ) -
(อื) -
(อุ) -
(อู) -

8. เอกสารประกอบการสอน ศท 330 ภาษาถิ่นล้านนา อาจารย์ชยุตภัฎ คามูล
(เอะ) เ - ะ
(เอะ) เ -
(แอะ) แ - ะ
(แอ) แ-
(โอะ) โ-ะ , -฿
(โอ) โ- , เ-า
(เอา) เ-า
(ไอ) ไ-
(ใอ) ใ-
(เอาะ) โ-อฯะ
(ออ) -อฯ , -อฯ
(อา) - า

9. เอกสารประกอบการสอน ศท 330 ภาษาถิ่นล้านนา อาจารย์ชยุตภัฎ คามูล
(เออะ) เ-อฯะ
(เออ) เ- , เ-อฯ
(เอียะ) เ-ยฯะ
(เอีย) - ยฯ - / เ - ยฯ
(เอือะ) เ-อฯอะ
(เอือ) เ-อฯอ , เ-อฯ
(อัวะ) -วฯ฿ะ
(อัว) -฿วฯ , -วฯ
(อัง) -
ไม้หันอากาศ -

10. เอกสารประกอบการสอน ศท 330 ภาษาถิ่นล้านนา อาจารย์ชยุตภัฎ คามูล
4.2 สระพิเศษ
อิ พงฯ
อี พงฯยฯ
อุ อุฯ
อู อูฯ
เอ เอฯ
โอ โอ

11. เอกสารประกอบการสอน ศท 330 ภาษาถิ่นล้านนา อาจารย์ชยุตภัฎ คามูล
บทที่ 5
ตัวเลขและเครื่องหมายพิเศษในภาษาล้านนา
ตัวเลขในภาษาล้านนามี 2 ประเภท คือ ตัวเลขในธรรม ใช้บันทึกเรื่องราวทาง
พระพุทธศาสนา และตัวเลขโหรา ใช้บันทึกเรื่องราวทางโลก ตลอดจนเรื่องราวทางโหราศาสตร์
ต่างๆ โดยตัวเลขแต่ละประเภทมีดังนี้
5.1 ตัวเลขในธรรม
1 ๑
2 ๒
3 ๓
4 ๔
5 ๕
6 ๖
7 ๗
8 ๘
9 ๙
0 0

12. เอกสารประกอบการสอน ศท 330 ภาษาถิ่นล้านนา อาจารย์ชยุตภัฎ คามูล
5.2 ตัวเลขโหรา
1 1
2 2
3 3
4 4
5 5
6 6
7 7
8 8
9 9
0 0
5.3 วรรณยุกต์
ไม้เอก -
ไม้โท -

13. เอกสารประกอบการสอน ศท 330 ภาษาถิ่นล้านนา อาจารย์ชยุตภัฎ คามูล
5.4 เครื่องหมายพิเศษ
ไม้ยมก -
ไม้ทัณฑฆาต -
ร ควบกล้า -
5.5 คาพิเศษ
นา นาฯ
แล แลฯ
แล้ว แลฯวฯ
ทั้งหลาย ทลฯา