λωζάνη χαλέπι (δειγματική διδασκαλία)

1. Μ Ι Α Δ Ι Δ Α Κ Τ Ι Κ Η Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Σ Τ Ο Μ Α Θ Η Μ Α Τ Η Σ Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Σ Μ Ε
Α Φ Ο Ρ Μ Η Τ Η Ν 2 Ι Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ , Η Μ Ε Ρ Α Κ Α Τ Α Τ Ο Υ Ρ Α Τ Σ Ι Σ Μ Ο Υ
Κ Α Ι Τ Ω Ν Δ Ι Α Κ Ρ Ι Σ Ε Ω Ν
5 O Γ Υ Μ Ν Α Σ Ι Ο Ξ Α Ν Θ Η Σ – Γ 1
Λωζάννη-Χαλέπι . Ένα ταξίδι
χωρίς επιστροφή……

2. Ιστορικό πλαίσιο
Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
Στις 13 Αυγούστου 1922 εκδηλώνεται
η τελική τουρκική επίθεση.
Λίγο μετά η ελληνική άμυνα
καταρρέει και αρχίζει η υποχώρηση.
Στις 27 Αυγούστου οι κεμαλικοί
μπαίνουν στη Σμύρνη. Η πόλη παραδίνεται στις
φλόγες, οι Έλληνες και οι Αρμένιοι κάτοικοί της στη
σφαγή.

3. Η επισφράγιση της καταστροφής
 Στις 13/20 Νοεμβρίου 1922, άρχισε στη Λωζάννη η
Διεθνής Συνδιάσκεψη, που κατέληξε στις 24 Ιουλίου
1923 στην υπογραφή της οριστικής συνθήκης
ειρήνης μεταξύ Συμμάχων και Τουρκίας

4. Με τη συνθήκη της Λωζάννης, μετά από
πολύμηνες συζητήσεις
επισημοποιήθηκε η
τουρκική κυριαρχία στη
Μ. Ασία και την Αν.
Θράκη.
παραχωρήθηκαν στην
Τουρκία η Ίμβρος & η
Τένεδος.

5. Σκίτσο που σατιρίζει τις
συζητήσεις στη διάσκεψη της Λωζάννης.

6. Επίσης:
ενσωματώθηκε ελληνοτουρκική σύμβαση
ανταλλαγής πληθυσμών (Ιαν. 1923):
όλοι οι ορθόδοξοι χριστιανοί της Τουρκίας έπρεπε
να μετοικήσουν στην Ελλάδα και όλοι οι
μουσουλμάνοι της Ελλάδας να μετακινηθούν στο
Τουρκικό κράτος.
Εξαιρέθηκαν: Το Πατριαρχείο
Κωνσταντινουπόλεως και οι Έλληνες της
Κων/πολης, Ίμβρου, Τενέδου (125.000)
και οι μουσουλμάνοι της Δ. Θράκης (118.000).

7. Η συνθήκη της Λωζάννης
H κυβέρνηση της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας και η ελληνική κυβέρνηση
συμφώνησαν στους παρακάτω όρους:
Άρθρο 1. Από την 1η Μαΐου 1923 θα γίνει υποχρεωτική ανταλλαγή ανάμεσα α) σε
Τούρκους υπήκοους που έχουν ελληνορθόδοξο θρήσκευμα και που μένουν σε τουρ-
κικά εδάφη, και β) σε Έλληνες υπήκοους που έχουν μουσουλμανικό θρήσκευμα και
μένουν σε ελληνικά εδάφη [...].
Άρθρο 2. Δε θα υπάγονται στην ανταλλαγή που προβλέπεται στο παραπάνω
άρθρο:α)οι Έλληνες [=Ελληνορθόδοξοι] κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης, β) οι
μουσουλμάνοι κάτοικοι της Δυτικής Θράκης [...].
Ελληνοτουρκική σύμβαση ανταλλαγής πληθυσμών, 30 Ιανουαρίου 1923
Απόδοση στη σύγχρονη γλώσσα
Άρθρο 1. Από την 1η Μαΐου 1923 θα γίνει υποχρεωτική ανταλλαγή ανάμεσα α) σε
Τούρκους υπήκοους που έχουν ελληνορθόδοξο θρήσκευμα και που μένουν σε τουρ-
κικά εδάφη, και β) σε Έλληνες υπήκοους που έχουν μουσουλμανικό θρήσκευμα και
μένουν σε ελληνικά εδάφη [...].
Άρθρο 2. Δε θα υπάγονται στην ανταλλαγή που προβλέπεται στο παραπάνω άρθρο: α)οι
Έλληνες [=Ελληνορθόδοξοι] κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης, β) οι μουσουλμάνοι
κάτοικοι της Δυτικής Θράκης [...].

8. Η ήττα του ελληνικού στρατού σήμανε και το
τέλος του μικρασιατικού ελληνισμού
 Χάρτης του Α΄αποικισμού
10ος αιώνας π.Χ

9. και οδήγησε χιλιάδες Έλληνες στο δρόμο της
προσφυγιάς ……

10. ……τους πρόσφυγες από τη Συρία

11. Ο πόλεμος στη Συρία άρχισε στις 15 Μαρτίου
2011
Ο πόλεμος ανάγκασε επίσης 4,7
εκατομμύρια ανθρώπους να
εγκαταλείψουν τη χώρα τους, "ο
μεγαλύτερος πληθυσμός
προσφύγων για μια μόνο σύγκρουση
σε μια γενιά", δήλωνε τον Ιούλιο του
2015 η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ
για τους Πρόσφυγες (HCR).
"Τουλάχιστον 250.000 παιδιά
ζουν υπό άγρια πολιορκία σε
περιοχές που έχουν γίνει
πραγματικές φυλακές",
κατήγγειλε η ΜΚΟ Save the
Children (Μάρτιο 2016).
Στη χώρα αυτή με πληθυσμό περίπου
23 εκατομμύρια πριν από τη
σύγκρουση, 13,5 εκατομμύρια
άνθρωποι έχουν πληγεί ή εκτοπιστεί
από τον πόλεμο, σύμφωνα με τον
ΟΗΕ (στοιχεία 12ης Ιανουαρίου
2016).

12. Ποιες είναι οι σκέψεις του νεαρού πρόσφυγα;
Αναγκάζομαι
να φύγω από
την πατρίδα
μου, γιατί……….

13. Ποια προβλήματα πιστεύετε ότι αντιμετωπίζουν
οι πρόσφυγες ;

14. Να δώσετε από έναν τίτλο στις παρακάτω εικόνες

16. Nα παρατηρήσετε τον παρακάτω πίνακα
ζωγραφικής.
 Τι απεικονίζει; Ποια χρώματα επιλέγει η ζωγράφος;
 Τι συναισθήματα σας δημιουργεί;
 Ποια τα συναισθήματα των μορφών ;
 Δώστε έναν τίτλο στον πίνακα

17. Μπορείτε να συνεχίσετε το παρακάτω ποίημα;
Ντίνος Σιώτης, «Πρόσφυγες»
Πολλοί απ’ αυτούς που σταμάτησαν
δεν ήξεραν πού έβγαζε ο δρόμος,
άλλοι ψάχναν για το λιμάνι,
άλλοι ρωτούσαν για το σταθμό,
ένας σκυφτός κούρδιζε το ρολόι του σταματημένο εδώ και μέρες,
άραγε τι τον ένοιαζε η ώρα;
ήταν πρωί, ο ήλιος σηκωνόταν
κι όλα μυρίζαν άλλη μια σκάρτη μέρα.
(Από τη συλλογή «Δεν γνωρίζω δεν απαντώ», εκδ. Κέδρος, 2004)
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………….

18. Αφού διαβάσετε τα παρακάτω κείμενα να προσδιορίσετε την
συμπεριφορά των ντόπιων απέναντι τους πρόσφυγες
 1. Ο αγώνας των προσφύγων να ριζώσουν στην Ελλάδα
Όλη αυτή η περιοχή λέγεται ανέκαθεν Ανάβυσσος. […] Το τι
τραβούσαμε δε λέγεται. Ούτε ο Χριστός δεν υπόφερε έτσι. [...] Νερό
δεν είχαμε. ψωμί αγοράζαμε από το Λαύριο. Έπρεπε να το
παραγγείλουμε και να το πληρώσουμε μια μέρα πιο μπροστά. Την
άλλη μέρα μας το έφερναν με τα γαϊδούρια, μπαγιάτικο και
κομματιασμένο. Οι ντόπιοι αλβανόφωνοι Καλυβιώτες που είχαν
χτήματα στην Ανάβυσσο μας έβριζαν Τούρκους. Θέλαμε ένα τσαμπί
σταφύλι να δροσιστούμε και δε μας έδιναν […]. Από το 1926 ως το
1927 ζευγαρίζαμε στους ελαιώνες του Μελισσουργού. Το 1928 ο
τσιφλικούχος αυτός μας απαγόρεψε την καλλιέργεια.
Διαμαρτυρηθήκαμε όλοι με τα γυναικόπαιδα μαζί. Ο τσιφλικούχος
έφερε χωροφύλακες από το Λαύριο και το Κορωπί και μας
χτύπησαν. Μ’ έβαλαν κι εμένα φυλακή.
Αρχείο Προφορικής Παράδοσης Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών,
φάκελος 230.

19.  Στην ιστοσελίδα 1againstracism.gr, την πλατφόρμα της
εκστρατείας κατά της ρατσιστικής βίας της Ύπατης
Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, παρουσιάστηκε η
μαρτυρία της Σύριας μητέρας έξι παιδιών, που κατάφερε να
ξεφύγει από τον πόλεμο, για να αντιμετωπίσει αδιαφορία από
τις αρχές και ρατσισμό από την ελληνική κοινωνία.
"Η κοινωνία μάς φέρεται εχθρικά" προσθέτει με απογοήτευση.
"Όταν ακούνε τα παιδιά μου να μιλάνε ξένη γλώσσα, τα
διώχνουν για να πάνε στο απέναντι πεζοδρόμιο. Στη λαϊκή τις
προάλλες, μια γυναίκα έπιασε την κόρη μου και άρχισε να την
σπρώχνει. Τι διαφορά έχουμε εμείς για να μας αντιμετωπίζουν
έτσι; Αυτοί δεν πέρασαν δυσκολίες, δεν πέρασαν πολέμους;
Γιατί μας κάνουν αυτά που μας κάνουν;

20.  Τι θα απαντούσατε στην παραπάνω μητέρα;
 Ποια είναι τα αίτια της ξενοφοβίας και του
ρατσισμού;
 Μπορείτε να διακρίνετε τη διαφορά ανάμεσα στην
ξενοφοβία και στον ρατσισμό;

21. Να τοποθετήσετε τις παρακάτω φράσεις στις
δύο έννοιες
Επιφυλάσσομαι
βία κοιτώ καχύποπτα
αποδοκιμάζω με μορφασμό
ενοχλούμαι
αποστρέφω το βλέμμα μου και προσπερνώ
υποτιμώ με λόγια ή χωρίς λόγια
κλείνω την πόρτα κατάμουτρα
σιγοψιθυρίζω υποτιμητικές εκφράσεις
γκέτο
απαγόρευση άσκησης δικαιωμάτων
Ξενοφοβία

22. ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
 Οι μαρτυρίες που ακολουθούν είναι μαρτυρίες
ανθρώπων που έφυγαν από τη χώρα τους και
αναζήτησαν προστασία στην Ελλάδα. Συλλέχθηκαν
όλα αυτά τα χρόνια κατά τη λειτουργία του ΕΣΠ.
 Οι μαρτυρίες αυτές αποτελούν διαχρονικές ιστορίες
προσφύγων, καθώς μπορεί ο χρόνος και ο τόπος να
αλλάζει, αλλά οι λόγοι που αναγκάζουν ανθρώπους
να ξεριζώνονται είναι πάντα οι ίδιοι.
Πηγή: http://www.gcr.gr/

23. Για ποιους λόγους οι παρακάτω πρόσφυγες υπέστησαν διώξεις και
διακρίσεις στην πατρίδα τους ;
«...Με λένε Σ. Κ. και είμαι χριστιανή. Στο
Σουδάν εργαζόμουν εθελοντικά στην
Εκκλησία του χωριού μου μέχρι τη μέρα
που μας επιτέθηκαν μουσουλμάνοι. Εκείνη
τη μέρα είδα πολλούς συγχωριανούς μου
να πυροβολούνται μπροστά στα μάτια μου,
μόνο και μόνο επειδή ήταν χριστιανοί.
«...Με λένε Α. και είμαι από το
Ιράν. Αναγκάστηκα να φύγω
για να γλιτώσω. Οι αρχές τις
χώρας μου με συνέλαβαν
επειδή μαζί με μία ομάδα
φοιτητών, ασκούσαμε κριτική
στην κυβέρνηση και στο
θεοκρατικό εκπαιδευτικό
σύστημα που εφαρμόζει στα
πανεπιστήμια.
«...Το όνομά μου είναι Μ. Α. Η
στρατιωτική αστυνομία της
Τουρκίας με συνέλαβε το 2000
επειδή είμαι Κούρδος. Στη
φυλακή με κράτησαν κλεισμένο
σε ένα υπόγειο κελί για 28
μέρες.
«...Το όνομά μου είναι Χ., είμαι
από το Αφγανιστάν. Όταν ήμουν
11 χρονών, από πυροβολισμό ενός
πολεμιστή των Ταλιμπάν, μου
κόπηκαν τα δάχτυλα του
αριστερού μου χεριού...
«...Με λένε Μ. Ν.
και είμαι από το
Αφγανιστάν. Ανήκω
στη φυλή των
Χαζάρα, που είναι
θρησκευτική και
εθνική μειονότητα
στη χώρα μου.
Ήμουν 14 χρονών
όταν έφυγα από τη
χώρα μου.

24. Είναι λοιπόν επιτακτική η ενεργοποίηση όλων

27. Ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του σχολείου στην
αντιμετώπιση του ρατσισμού ;

28. Προτείνουμε να διαβάσετε….
ΥΠΟΘΕΣΗ
Στο σχολείο του Άλκη ήρθε ένας καινούριος μαθητής
που δεν κατάγεται από την Ελλάδα. Λέγεται Ναβίντ
και έφτασε εδώ με τη μητέρα του, έπειτα από ένα
μεγάλο και επικίνδυνο ταξίδι.
Τι ήρθε όμως να κάνει στην Ελλάδα και πού βρίσκεται
ο μπαμπάς του; Σίγουρα δεν ήρθε για διακοπές,
γιατί, αν ήταν έτσι, δε θα γραφόταν στο σχολείο, θα
πήγαινε στα νησιά. Άλλωστε, δεν έχουν σχολεία στη
χώρα του;
Και, καλά, το σχολείο δεν είναι και τόσο ωραίο πράγμα.
Δεν έχουν όμως όλα τα άλλα ωραία που έχουμε κι
εδώ, όπως τηλεόραση, μπάλα, μπαμπάδες, ίντερνετ,
παγωτά; Και, αν τα έχουν, γιατί έφυγε ο Ναβίντ;
Μέσα από τις σχολικές του εκθέσεις ο Άλκης θα
προσπαθήσει να βρει απάντηση σε όλα αυτά τα
ερωτήματα και θα ανακαλύψει ότι η χώρα του
φίλου του, του Ναβίντ, έχει όλα τα παραπάνω, αλλά
και πολλά διαφορετικά από την Ελλάδα. Είναι μια
χώρα μαγική, ωστόσο βασανίζεται από ένα μεγάλο
πρόβλημα...
Ένα βιβλίο για το ρατσισμό και την ξενοφοβία, ένα
βιβλίο για όλους τους Ναβίντ που ζουν δίπλα μας.

29. ……………….να παίξετε το παιχνίδι
www.taxidifygis.org.cy/
Πρόκειται για ένα διαδικτυακό παιχνίδι με δωρεάν πρόσβαση, ένα παιχνίδι-
ριάλιτι, το οποίο μεταφέρει τον παίκτη σ’ ένα ταξίδι φυγής: από τη στιγμή
της δίωξης μέχρι την αναζήτηση ασύλου και ασφάλειας. Απευθύνεται
κυρίως σε νεαρά άτομα (από 13-18 χρονών) και στόχος του είναι να
ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει σε θέματα που αφορούν τους
πρόσφυγες και το άσυλο, καθώς και ευρύτερα θέματα ανθρωπίνων
δικαιωμάτων, ανοχής και πολυπολιτισμικότητας.

30. ……….να δείτε την ταινία «Το λιβάδι που δακρύζει»
ΥΠΟΘΕΣΗ
 Μια ομάδα ξεριζωμένων
Ελλήνων της Οδησσού
φτάνει σε ένα βαλτότοπο
της Ελλάδας που ορίζεται
ένα ποτάμι που τον
διασχίζει. Οι πρόσφυγες
στεριώνουν εκεί έναν
οικισμό προσπαθώντας να
ξανακτίσουν τη ζωή τους
 https://www.youtube.com/
watch?v=3A9QklWmiSE&li
st=PLYmV16eekVjQKrCWR
lVVfEKlKvsjkzQZE

31. ………………να ακούσετε το τραγούδι «Βγαίνω Μέσα Απ' Τη Φωτιά»
https://www.youtube.com/watch?v=PdCvZKcsW5g

32. ….και να μην ξεχνάμε ότι η 21 Μαρτίου δεν είναι η
μόνη ημερομηνία που μας ενώνει με άλλους λαούς…
 «“To Παιδί Στην Πόρτα σου”,
400 χιλ. ορφανά λιμοκτονούν.
Δεν υπάρχει κυβερνητική
βοήθεια. Καμπάνια εξεύρεσης
$30 εκατ. Επιτροπή
Αμερικανικής ανακούφισης
στην Εγγύς Ανατολή. Αρμενία,
Ελλάδα, Συρία, Περσία…».
Αφίσα που δημοσιοποιήθηκε το 1917, μετά από παγκόσμια
κατακραυγή. H Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού προσπαθούσε να σώσει
όσα ορφανά ήταν δυνατόν στη Μικρά Ασία.

33. Ποίημα για τον ρατσισμό
 Ένα παιδί από την Αφρική έγραψε αυτό το ποίημα για τον ρατσισμό:
Όταν γεννιέμαι, είμαι μαύρος
Όταν μεγαλώσω, είμαι μαύρος
Όταν κάθομαι στον ήλιο, είμαι μαύρος
Όταν φοβάμαι, είμαι μαύρος
Όταν αρρωσταίνω, είμαι μαύρος
Κι όταν πεθαίνω, ακόμα είμαι μαύρος
Κι εσύ λευκέ άνθρωπε
Όταν γεννιέσαι, είσαι ροζ
Όταν μεγαλώνεις, γίνεσαι λευκός
Όταν κάθεσαι στον ήλιο, γίνεσαι κόκκινος
Όταν κρυώνεις, γίνεσαι μπλε
Όταν φοβάσαι, γίνεσαι κίτρινος
Όταν αρρωσταίνεις, γίνεσαι πράσινος
Κι όταν πεθαίνεις, γίνεσαι γκρι
Και αποκαλείς εμένα έγχρωμο…
 Προτάθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ως το καλύτερο ποίημα το 2006.
Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης και Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη των
Φυλετικών Διακρίσεων σήμερα