ιστορία, ήθη και έθιμα της πόλης της Κοζάνης

1. Click to edit Master text styles
ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 10η
Ο ΤΟΠΟΣ ΜΑΣ, Η ΚΟΖΑΝΗ
ΟΝΟΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΩΝ

2. Click to edit Master text styles
Ο ΝΟΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ
Χώρα Ελλάδα
Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας
Διοίκηση
Δήμαρχος Ελευθέριος Ιωαννίδης
Γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονία
Νομός Κοζάνης (πρωτεύουσα)
Έκταση 366,018 τ.χλμ
Πληθυσμός 41.066 (2011)
Ταχυδρομικός κώδικας
50100
50132
Τηλεφωνικός κωδικός 24610
Ιστοσελίδα Δήμος Κοζάνης

3. Click to edit Master text styles
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΖΑΝΗΣ
• Αρχαιότητες από την προϊστορική εποχή μέχρι τη Βυζαντινή περίοδο έχουν ανακαλυφθεί σε πολλά σημεία της
πόλης. Στα ανατολικά της Κοζάνης, έχει ανασκαφεί νεκρόπολη, η οποία χρονολογείται από την εποχή του Σιδήρου.
• ΟΙ αρχαιότητες που βρέθηκαν εδώ μαρτυρούν την ύπαρξη μιας από τις αρχαιότερες πόλεις της αρχαίας
Ελιμιώτιδας (ή Ελίμειας), της οποίας η ακρόπολη βρισκόταν στο λόφο του «Αγίου Ελευθερίου».
• Στα νοτιοδυτικά της σύγχρονης πόλης, στο λόφο Σιόποτο, υπήρχε οικισμός ο οποίος ονομαζόταν Καλύβια, μεταξύ
1100 και 1300, ίχνη του οποίου υπάρχουν ακόμα.
ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ-ΑΡΧΑΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ-ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

4. Click to edit Master text styles
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΙΑΝΗΣ
Υπαίθριος αρχαιολογικός χώρος Αιανής Αναπαράσταση δωματίου Ελληνιστικής Περιόδου στην
Αιανή Κοζάνης

5. Click to edit Master text styles
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΙΑΝΗΣ
Αιανή, Μεγάλη Ράχη Στωϊκό Κτήριο, Επίκρανο
αμφικίονα
Νεκρόπολη, χρυσό επιστόμιο
Νεκρόπολη, Χρυσοί Ρόδακες

6. Click to edit Master text styles
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΖΑΝΗΣ
• Το 1392 άποικοι προερχόμενοι από την Πρεμετή, το Βυθικούκι και την Κόζδιανη της Ηπείρου, κατάφυγαν κυνηγημένοι
από τους Τουρκαλβανούς στην περιοχή βόρεια της Σέλιτσας (που μέχρι σήμερα ονομάζεται Παλιοκόζδιανη) και στη
συνέχεια μεταναστεύοντας ανατολικά συνάντησαν τον χριστιανικό οικισμό στα Καλύβια. Οι κάτοικοι των Καλυβιών δεν
τους αποξένωσαν, αλλά τους υποχρέωσαν να χτίσουν τις κατοικίες τους ανατολικότερα. Οι νέοι κάτοικοι ονόμασαν την
περιοχή Τζαμουριά διασώζοντας το πατρωνύμιο της παλιάς τους περιοχής. Σήμερα η περιοχή ονομάζεται Τζάμπρα.
Επίσης το βραχώδη λόφο επάνω από την Τζάμπρα τον ονόμασαν Σκρίκα ή Σκίρκα (Σκ’ρκα), που σημαίνει βραχώδες
ύψωμα. Αν και υπάρχουν διάφορες εκδοχές για το όνομα της πόλης η επικρατέστερη είναι πως οι άποικοι αυτοί της
Ηπείρου ονόμασαν το νέο οικισμό Κόσδιανη που στη συνέχεια μετατράπηκε σε Κόζιανη και οι μετέπειτα λόγιοι το
μετασχημάτισαν σε Κοζάνη. Οι κάτοικοι παλιών και νέων οικισμών ενώνονται σε μια νέα ενιαία κοινότητα, χτίζουν
εκκλησία, κατασκευάζουν υδραγωγεία και κρήνες. Πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά στην Κοζάνη γίνεται σε σουλτανικό
φιρμάνι του 1528, σαν οικισμός με 91 σπίτια, 23 εργένηδες και 15 χήρες
Οθωμανική περίοδος - Βαλκανικοί πόλεμοι - Σύγχρονοι καιροί ΜΕΡΟΣ 1

7. Click to edit Master text styles
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΖΑΝΗΣ
• Το 1649 εκατόν είκοσι οικογένειες από το χωριό Κτένι, υπό την αρχηγία του προεστού τους Ιωάννη Τράντα,
εγκαταστάθηκαν στη θέση Κρεβατάκια. Ο γιος του Ιωάννη Τράντα, Χαρίσιος, κατόρθωσε να λάβει Σουλτανικό διάταγμα
με προνόμια για τους κατοίκους της πόλης, με το οποίο η πόλη περιέρχονταν υπό την προστασία της Σουλτανομήτορος.
Οι κάτοικοι ήταν ελεύθεροι από κάποιους φόρους και απαγορευόταν να μένουν ως μόνιμοι κάτοικοι οι Μουσουλμάνοι
στην πόλη.
• Ο Χαρίσιος Τράντας, που θεωρείται ο πρώτος προύχοντας της πόλης, έκτισε μεγαλοπρεπή οικήματα και στόλισε την πόλη
με πλατάνια και κρήνες. Το 1664 θεμελίωσε το ναό του Αγίου Νικολάου, που αποτελεί και τον πολιούχο της πόλης. Ο ναός
ανακαινίστηκε το 1721. Το 1668 ιδρύεται η βιβλιοθήκη και η σχολή της Κοζάνης. Τον 17ο και 18ο αιώνα οι εμπορικές
συναλλαγές με τις χώρες της κεντρικής Ευρώπης δίνουν την ευκαιρία στην πόλη να αναπτυχθεί οικονομικά και
πνευματικά. Από τα οικοδομήματα ξεχωρίζει το δημαρχείο, ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Νικολάου και τα αρχοντικά
των Γ. Λασσάνη (στην ομώνυμη πλατεία) και Γ. Βούρκα. Κατά το 18ο αιώνα, όπως ξένοι περιηγητές αναφέρουν, ο
πληθυσμός της Κοζάνης ήταν ελληνικός και με αυξητικές τάσεις.
Οθωμανική περίοδος - Βαλκανικοί πόλεμοι - Σύγχρονοι καιροί (Μέρος 2ο
)

8. Click to edit Master text styles
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου
Άποψη από το εσωτερικό του Ναού
Η Ωραία Πύλη του Αγίου
Νικολάου

9. Click to edit Master text styles
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΖΑΝΗΣ
• Η λεηλασία της πόλης το 1803 από τον Ασλάν Μπέη διέκοψε παροδικά την ανάπτυξή της. Οι κάτοικοι της Κοζάνης
συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821. Σπουδαίος αγωνιστής της επανάστασης του 1821 ήταν ο Ιωάννης Τσόντζας, που
μετείχε της υπεράσπισης των Ψαρών. Άλλοι Κοζανίτες αγωνιστές του 1821 ήταν οι Μιχαήλ Ιωάννου, Εμμανουήλ
Χατζηκωνσταντίνου, Κωνσταντίνος Ναουμίδης, Ιωάννης Τιάλιος, Γεώργιος Μάρανδος και Ιωάννης (Νάνος) Μπαρούτας.
Σύμφωνα με την απογραφή του 1904, στην πόλη κατοικούσαν 12.350 Έλληνες, από τους οποίους οι 350 ήταν
βλαχόφωνοι.
• Η Νομαρχία Κοζάνης
• Κατά το Μακεδονικό Αγώνα οι Κοζανίτες αγωνίστηκαν για την ελευθερία με σημαντικότερους Μακεδονομάχους, τον
οπλαρχηγό Κωνσταντίνο Σιδέρη (καπετάν Τσίτσο) και τους Αθανάσιο Μάνο και Νικόλαο Μουμούζια.
Οθωμανική περίοδος - Βαλκανικοί πόλεμοι - Σύγχρονοι καιροί ΜΕΡΟΣ 3

10. Click to edit Master text styles
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΖΑΝΗΣ
• Απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό στις 11 Οκτωβρίου 1912 όταν ο ελληνικός στρατός εισήλθε στην πόλη ύστερα
από τη μάχη του Σαραντάπορου. Το 1923 κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, πλήθος
προσφύγων εγκαταστάθηκαν κυρίως στα νοτιοανατολικά της Κοζάνης.
• Κατά τον 20ο αιώνα η πόλη αναπτύχθηκε ραγδαία, κυρίως λόγω της εκμετάλλευσης των αποθεμάτων λιγνίτη της
περιοχής από τη ΔΕΗ. Ο σεισμός των 6,6 ρίχτερ που έγινε στην περιοχή στις 13 Μαΐου 1995 προξένησε μόνο υλικές
ζήμιες. Σήμερα η Κοζάνη είναι το εμπορικό, συγκοινωνιακό και διοικητικό κέντρο της Δυτικής Μακεδονίας.
• Η ζωή της πόλης είναι πολύ έντονη, γεγονός στο οποίο συμβάλλουν και οι χιλιάδες φοιτητές των τεχνολογικών
ιδρυμάτων (ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας) και του πανεπιστημίου της πόλης (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας). Την
εβδομάδα της Απόκρεω η πόλη ζει στους ρυθμούς του καρναβαλιού. Το ξεφάντωμα γίνεται στους φανούς, σε όλες τις
γειτονιές της πόλης.
Οθωμανική περίοδος - Βαλκανικοί πόλεμοι - Σύγχρονοι καιροί ΜΕΡΟΣ 4

11. Click to edit Master text styles
Η ΠΑΛΙΑ ΚΟΖΑΝΗ
Το κέντρο της Κοζάνης πριν την
απελευθέρωση το 1912
Η παλιά αγορά της Κοζάνης, Ζωγραφιά του Μανώλη
Δραγόνα
Η επέλαση του Ελληνικού Ιππικού στην Κοζάνη τον
Οκτώβριο του 1912

12. Click to edit Master text styles
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ
• Τα δείγματα αρχιτεκτονικής των σπιτιών του Νομού Κοζάνης είναι πολυάριθμα με σημαντικότερα τα περίφημα
αρχοντόσπιτα της Σιάτιστας και της πόλης της Κοζάνης. Η αρχιτεκτονική μορφή της Κοζανίτικης κατοικίας ολοκληρώθηκε
περίπου στα μέσα του 18ου αιώνα, περίοδο κατά την οποία οι έμποροι και οι βιοτέχνες της πόλης απέκτησαν μεγάλη
οικονομική δύναμη και ο τρόπος ζωής τους επηρεάστηκε από την κεντρική Ευρώπη.Η αρχιτεκτονική των Κοζανίτικων
σπιτιών διαμορφωνόταν συνήθως, ως εξής. Στο ισόγειο, γύρω από το πλακόστρωτο ευρύχωρο χειμωνιάτικο δωμάτιο,
υπήρχαν το κελάρι, η αποθήκη, που ονομαζόταν «μαγαζές», καθώς και ο «καφέ-οντάς» και ο «μουσαφίρ-οντάς», που
ήταν οι χώροι υποδοχής των καλεσμένων. Στο εσωτερικό η ξύλινη σκάλα οδηγούσε στους επάνω ορόφους ενώ από τη
μικρή αυλή στο πίσω μέρος του σπιτιού έφευγαν οι ένοικοι σε ώρες κινδύνου, μέσω της «απάνοιξης», ενός συστήματος
επικοινωνίας των γειτονικών αυλών, εκείνη την εποχή. Τρία μόνο από τα πλούσια αρχοντικά, που έχτισαν οι εύποροι
έμποροι της Κοζάνης τον 18ο αιώνα σώζονται μέχρι σήμερα. Τυπικά παραδείγματα της αρχιτεκτονικής της εποχής, αλλά
και της τάσης για πλούσιο ξυλογλυπτικό και ζωγραφικό διάκοσμο, είναι τα αρχοντικά του Γεώργιου Λασσάνη, του
Γρηγορίου Βούρκα και του Βούρκα-Κατσικά.
Τα Αρχοντικά της Κοζάνης (ΜΕΡΟΣ 1o)

13. Click to edit Master text styles
ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΛΑΣΣΑΝΗ
Εξωτερική άποψη του αρχοντικού
Άποψη της αυλής του αρχοντικού
Το εσωτερικό του αρχοντικού που σήμερα
λειτουργεί ως Χαρτοθήκη

14. Click to edit Master text styles
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ
• Στο αρχοντικό του Γιάννη Λασσάνη λειτουργεί η Δημοτική Χαρτοθήκη, όπου μεταξύ άλλων εκτίθεται και ένα από τα
ελάχιστα πρωτότυπα της χάρτας του Ρήγα Φερραίου.Το Αρχοντικό του Γρηγορίου Βούρκα βρίσκεται σε κεντρικό σημείο
της πόλης της Κοζάνης, πίσω από το κτίριο της Μητρόπολης Σερβίων & Κοζάνης και έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικό
μνημείο. Σύμφωνα με μαρμάρινη επιγραφή, που βρίσκεται εντοιχισμένη στο αρχοντικό και η οποία φέρει χαραγμένο
σταυρό, το αρχοντικό χτίστηκε στις 10 Ιουνίου του 1748. Διασώζει τον περίβολο και την αυλή του και αποτελεί
χαρακτηριστικό δείγμα της αστικής μακεδονικής αρχιτεκτονικής. Βασικά υλικά κατασκευής των αρχοντικών ήταν η
πέτρα, το ξύλο και τα πλιθιά. Εκτός της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής εξωτερικής όψης, τα αρχοντικά διέθεταν μεγάλη
ποικιλία εσωτερικής διακόσμησης με ξυλόγλυπτες οροφές, τζάκια και ζωγραφικές παραστάσεις. Μάλιστα, στο εσωτερικό
του αρχοντικού Βούρκα έχουν διατηρηθεί ενδιαφέρουσες ξύλινες διακοσμημένες οροφές ενώ εκεί στεγάζεται πλέον η 17η
Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ ΜΕΡΟΣ 2

15. Click to edit Master text styles
ΑΡΧΟΝΤΙΚΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΒΟΥΡΚΑ ΚΑΙ
ΒΟΥΡΚΑ - ΚΑΤΣΙΚΑ
Ο «νουμφαλός» της ξύλινης οροφής του «καλού οντά», 1748,
Κοζάνη, αρχοντικό Γρηγορίου Βούρκα
Το τζάκι και τα διακοσμημένα ντουλάπια
του «μπας-οντά», 1762, αρχοντικό Βούρκα-
Κατσικά
Εξωτερική άποψη, αρχοντικό του
Γρηγορίου Βούρκα

16. Click to edit Master text styles
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ
• Τρανός χορός (Γαλατινή - Σιάτιστα)
• Ο Μάης (Λευκοπηγή Κοζάνης)
• Καραπατάκι
• Καγγέλι
• Μπεράτης
• Συρτός κοζάνης
• Λόντζια ή Ανασελιτσιώτικο
• Συγκαθιστός
• Νικολός ή Βρε Νικολό(Σιάτιστα)
• Σταμούλω(Σιάτιστα)
ΧΟΡΟΙ ΚΟΖΑΝΗΣ

17. Click to edit Master text styles
ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ-ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΟΖΑΝΗΣ
• Σε όποια περιοχή του Νομού Κοζάνης και αν βρεθούν οι επισκέπτες, τα παραδοσιακά προϊόντα, που μπορούν να βρουν,
να δοκιμάσουν και να προμηθευτούν είναι πολλά και άκρως γευστικά. Στους ορεινούς όγκους του Ασκίου και του Βοΐου,
στο Βέρμιο, στην πεδιάδα του Βελβεντού και σε χωριά, τα τοπικά προϊόντα έχουν κυρίαρχη θέση. Κρέατα, τυροκομικά,
αλλαντικά, ζυμαρικά, όσπρια, πατάτες, κρασί, τσίπουρο, κρόκος, φρούτα, γλυκά, μαρμελάδες, μανιτάρια, κάστανα,
φουντούκια και καρύδια, έλκουν τους εκδρομείς, που ανακαλύπτουν, ότι ολόκληρος ο Νομός Κοζάνης κρύβει πολλά
γευστικά μυστικά. Η τυροκομία είναι παραδοσιακή δραστηριότητα στο Νομό Κοζάνης και κύρια προϊόντα είναι το
μανούρι Βλάστης και το τουλουμοτύρι. Πολλά και διαφορετικά, όμως, είναι τα τοπικά εδέσματα, που μπορεί να δοκιμάσει
ο επισκέπτης στην Κοζάνη. Τα γιαπράκια της περιοχής χαρακτηρίζουν το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, αλλά μπορείτε να
τα ζητήσετε οποιαδήποτε εποχή του χρόνου. Είναι ντολμάδες από χοιρινό χονδροκομμένο κιμά, με ρύζι, πολλά
καρυκεύματα, τυλιγμένοι σε λάχανο τουρσί. Μαγειρεύονται σε σιγανή φωτιά σε πήλινα τσουκάλια και είναι μία από τις
πιο γνωστές Κοζανίτικες συνταγές. Στις αμέτρητες παραδοσιακές ταβέρνες της Κοζάνης θα απολαύσετε ντόπιες σπιτικές
συνταγές, με πρώτη και κύρια την περίφημη Στριφτή Κοζανίτικη πίτα σε ποικιλία γεύσεων. Πίτες με γέμιση κρεμμυδιού,
μελιτζάνας, πράσου, τσουκνίδας και άλλων λαχανικών, ανακατεύονται με ψιλοκομμένα κομματάκια κρέατος.
Κοζάνη: Τοπικά Προϊόντα-Τοπική κουζίνα (ΜΕΡΟΣ 1o)

18. Click to edit Master text styles
ΚΟΖΑΝΙΤΙΚΑ ΕΔΕΣΜΑΤΑ
Παραδοσιακή Κοζανίτικη πίτα, Κιχί Κοζανίτικα Γιαπράκια

19. Click to edit Master text styles
ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ-ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΟΖΑΝΗΣ
• Η Κοζάνης, όμως, φημίζεται και για τα γλυκά της. Η μεγάλη παραγωγή σε μήλα και ροδάκινα στο Βελβεντό, έχει οδηγήσει
στη δημιουργία σύγχρονων Αγροτικών Συνεταιρισμών, που ασχολούνται με την επεξεργασία και προώθηση μαρμελάδων
και γλυκών μοναδικής νοστιμιάς. Ιδιαίτερα φημισμένα είναι τα κρασιά της Σιάτιστας, του Βελβεντού, αλλά και ολόκληρης
της περιοχής. Βάση παραγωγής των εξαιρετικών κρασιών αποτελεί η περίφημη ποικιλία «ξινόμαυρο» σε συνδυασμό με
μοσχάτο και άλλες τοπικές ποικιλίες. Ξακουστό είναι σήμερα το λιαστό κρασί της Σιάτιστας και τα βρασμένα γλυκά
κόκκινα κρασιά. Στις πετρώδεις πλαγιές των βουνών της Κοζάνης, καλλιεργούνται τα αμπέλια, απ’ όπου παράγεται το
ονομαστό λιαστό κρασί, που προέρχεται από αφυδάτωση των σταφυλιών, τα οποία λιάζονται επί δύο μήνες. Μία ακόμη
παραδοσιακή δραστηριότητα των κατοίκων του Νομού Κοζάνης είναι η γουνοποιία. Ήδη από το τέλος του 16ου αιώνα
Σιατιστινοί έμποροι ανέπτυξαν σχέσεις με εμπόρους από την Κεντρική Ευρώπη και έφεραν σημαντική άνθηση και
οικονομική, πολιτιστική και πνευματική πρόοδο στην πόλη. Για αιώνες η γουνοποιία αποτέλεσε για τους κατοίκους της
Σιάτιστας μια πολύ προσοδοφόρο απασχόληση, ωστόσο τα τελευταία χρόνια η παραγωγή γούνας αντιμετωπίζει
σημαντικά προβλήματα.
Κοζάνη: Τοπικά Προϊόντα-Τοπική κουζίνα ΜΕΡΟΣ 2

20. Click to edit Master text styles
ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Μαρμελάδες και Γλυκό κουταλιού από το
Βελβεντό
Κρασιά Σιάτιστας
Κρόκος Κοζάνης

21. Click to edit Master text styles
ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ
• Ολόκληρη η περιοχή της Κοζάνης είναι ιδιαίτερα πλούσια σε παραδόσεις, ήθη και έθιμα, τα οποία διατηρούνται με το
πέρασμα των χρόνων, μέσα από τη θρησκεία μας, τα πανηγύρια, που διοργανώνονται στη μνήμη Αγίων της εκκλησίας
μας και πολλά πολιτιστικά δρώμενα. Σημαντικό ρόλο στη διατήρηση και διάδοση της παράδοσης και της πολιτιστικής
κληρονομιάς του Νομού Κοζάνης, έχουν διαδραματίσει οι πολιτιστικοί σύλλογοι, που δραστηριοποιούνται στις πόλεις και
τα χωριά. Ιδιαίτερα γνωστές σε ολόκληρη την Ελλάδα είναι οι απόκριες στην Κοζάνη. Οι εκδηλώσεις ξεκινούν με χορούς
και τραγούδια την Τσικνοπέμπτη, ακριβώς 12 ημέρες πριν από τη Μεγάλη Αποκριά. Την τελευταία εβδομάδα γίνεται ένα
πραγματικό ξεφάντωμα από μεταμφιεσμένους και μη, που χορεύουν στο ρυθμό του τοπικού χορού «Έντεκα». Τη Μεγάλη
Αποκριά διοργανώνεται η μεγάλη παρέλαση των αρμάτων, στην οποία κυριαρχεί το Κοζανίτικο χιούμορ, η καυστική
σατυρική διάθεση των συμμετεχόντων και η πνευματώδης κριτική για κάθε θέμα της επικαιρότητας. Το βράδυ της
Αποκριάς, μετά την απογευματινή παρέλαση αρμάτων, ανάβουν σε όλες τις γειτονιές οι φανοί. Γύρω από τη φωτιά
συνεχίζεται ολονύκτιο γλέντι με Κοζανίτικα σκωπτικά και παραδοσιακά τραγούδια της Αποκριάς. Μαζί με τους ντόπιους
μεζέδες προσφέρεται και άφθονο κρασί κοκκινέλι, φυσικά τοπικής παραγωγής.Εκτός από την αποκριά, όμως, άλλες
εκδηλώσεις, οι οποίες λαμβάνουν χώρα στην Κοζάνη, είναι η ετήσια εμποροπανήγυρη Νιάημερος, που πραγματοποιείται
την πρώτη Τρίτη του Οκτώβρη, καθώς και τα Λασσάνεια στο τέλος του καλοκαιριού.
Παράδοση στην ...παράδοση (ΜΕΡΟΣ 1o)

22. Click to edit Master text styles
ΑΠΟΚΡΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ

23. Click to edit Master text styles
ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ
• Αποτελούνται από θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες και αθλητικούς αγώνες. Στη Σιάτιστα τα Χριστουγεννιάτικα
κάλαντα λέγονται «κόλιαντα» και συνοδεύονται από ένα σύνολο δρώμενων, που ακολουθείται πιστά εδώ και πάρα
πολλά χρόνια. Πολύ πριν τα Χριστούγεννα, από τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, τα παιδιά κάθε γειτονιάς κάνουν
ομάδες και φροντίζουν να συγκεντρώσουν ξερά χόρτα, τα γνωστά «φουρφούρια», για να έχουν την απαραίτητη
ποσότητα, που θα χρειαστεί για τη λεγόμενη «κλαδαριά», τη μεγάλη φωτιά, που θα ανάψουν το βράδυ της 23ης
Δεκεμβρίου. Το Σάββατο του Λαζάρου αναβιώνει στο Λιβαδερό Κοζάνης ένα παραδοσιακό έθιμο, το οποίο χρήζει
ιδιαίτερης μνείας. Είναι τα κάλαντα του Λαζάρου, ένα έθιμο πανάρχαιο, που σχετίζεται με την αναγέννηση της
φύσης και την ανανέωση της ζωής. Το Σάββατο του Λαζάρου κορίτσια από το χωριό, αμέσως μετά το τέλος της
Θείας Λειτουργίας, ντυμένα με παραδοσιακές τοπικές ενδυμασίες, επισκέπτονται όλα τα σπίτια του χωριού και
τραγουδούν τα κάλαντα. Ο Κλήδονας είναι μία από τις γιορτές, που ανοίγουν τον εορταστικό κύκλο των μεγάλων
πανηγυριών και θρησκευτικών εορτών του καλοκαιριού και γιορτάζεται παραδοσιακά στις 24 Ιουνίου, ανήμερα του
Άϊ-Γιάννη.
Παράδοση στην ...παράδοση (ΜΕΡΟΣ 2o)

24. Click to edit Master text styles
ΑΣΧΟΛΙΕΣ-ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ
• Κουδουνάς
• Βαρελάς
• Γανωτής
• Λούστρος
• Πλανώδιος μανάβης
• Νερουλάς
• Τσαγκάρης
Επαγγέλματα που χάθηκαν από την Κοζάνη (Μέρος 1ο
)
Γανωτής
Λούστρος
Βαρελάς
Νερουλάς

25. Click to edit Master text styles
ΑΣΧΟΛΙΕΣ-ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ
•Παγωτατζής
•Εφημεριδοπώλης
•Σαμαρτζής
•Ομπρελάς
•Καρεκλάς
•Σιδεράς
•Τζαμπατζης
Επαγγέλματα που χάθηκαν στην Κοζάνη (Μέρος 2ο
)
Καρεκλάς
Σαμαρτζής
Παγωτατζής