1. Παρουσιάζω τον τόπο μου:
«Ροδόπη και Κομοτηνή»
Σύνθεση Ομαδικών Εργασιών του Τμήματος Β4
στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής
Γλώσσας
1
Υπεύθυνη καθηγήτρια: Έφη Καραπούλη, φιλόλογος

2. Ροδόπη, το κέντρο της Θράκης
Κομοτηνή, η πρωτεύουσα του γεωγραφικού
διαμερίσματος της Θράκης2

3. Η Πόλη της Κομοτηνής - Αξιοθέατα
3

4. Το φρούριο και
το βυζαντινό τείχος
4
Το μεγαλύτερο και αρχαιότερο μνημείο της πόλης. Χτίστηκε περί τον 4ο
αι. μ. Χ. για λόγους οικονομικό-στρατιωτικούς μια και από εδώ περνούσε
η Εγνατία οδός. Για στρατιωτικο-οικονομικούς λόγους η πόλη οχυρώθηκε
με τείχος, κτισμένο με λίθους και ισχυρά κεραμοκονία. Οριζόντιες
στρώσεις τεσσάρων βησάλων ενισχύουν την συνοχή του. Είχε συνολικά
δεκαέξι πύργους, από τους οποίους οι δώδεκα ήταν ορθογωνικοί και οι
τέσσερις κυκλικοί στις γωνίες του. Το ύψος του έφτανε στα 9,60μ. Με την
πάροδο των αιώνων και την καταστροφή των γειτονικών οικισμών, χάρη
στην προστασία που πρόσφερε, έγινε πόλος έλξης για τους πληθυσμούς
της περιοχής. Το τείχος έμεινε ανέπαφο ως το 1363. Οι τούρκοι, κατά την
διάρκεια των εισβολών τους, κατέστρεψαν ένα μέρος του κάστρου και
έχτισαν με τις πέτρες του τζαμιά. Το καταστροφικό έργο συνέχισαν οι
Βούλγαροι, οι οποίοι το 1910 κατεδάφισαν τους πύργους και ένα μεγάλο
μέρος του τείχους που είχε απομείνει. Σήμερα το μνημείο αναστηλώνεται,
οι εργασίες του είναι σε τελικό στάδιο, ώστε να ενισχυθεί η θύμηση του
ιστορικού παρελθόντος της πόλης.

5. Το Ιμαρέτ
5
Το Ιμαρέτ ( πτωχοκομείο) είναι από τα παλαιότερα σωζόμενα
οθωμανικά μνημεία της Ευρώπης και χρονολογείται μεταξύ των
αρχών της δεκαετίας του 1360 και του τέλους του 14ου αιώνα .
Βρίσκεται στην Κομοτηνή και χτίστηκε από τον Οθωμανό
κατακτητή Γαζή Αχμέτ Εβρενός κοντά στα ανατολικά τείχη του
βυζαντινού κάστρου των Κουμουτζηνών. Από το 1999 στο μνημείο
αυτό στεγάζεται το Εκκλησιαστικό Μουσείο Ιεράς Μητρόπολης
Μαρώνειας και Κομοτηνής. Έχει συνδεθεί με τοπικές παραδόσεις
των Κομοτηναίων για ύπαρξη βυζαντινού ναού της Αγίας Σοφίας στη
συγκεκριμένη θέση, και σύμφωνα με αυτές, στο κτίσμα
ενσωματώθηκαν τμήματα του ναού.

6. Το Ιμαρέτ της Κομοτηνής
6
Την εποχή του Εβρενός βρισκόταν στα ανατολικά τείχη του
βυζαντινού κάστρου / μικρού φυλάκιου στην περιφέρεια
της Μοσυνούπολης στον οδικό άξονα από την
Κωνσταντινούπολη προς την δύση. Το 19ο αιώνα και κατά την
διάρκεια της κατοχής της πόλης από τους Βούλγαρους το ανατολικό
διαμέρισμα του Ιμαρέτ μετατράπηκε σε εκκλησία όπου στην πόρτα
πάνω στο τόξο σώζεται επιγραφή με κυριλλικούς χαρακτήρες. Το
1924 δημιουργήθηκε στο χώρο συγκρότημα παγοποιείου ενώ
κάποιοι χώροι χρησιμοποιήθηκαν μέχρι το 1973 από την υπηρεσία
ηλεκτροφωτισμού της Κομοτηνής.

7. Το Ιμαρέτ της Κομοτηνής
7
Το μνημείο θεωρείται από τα αρχαιότερα
δείγματα οθωμανικής αρχιτεκτονικής στη Θράκη (αποτελείται από
τρεις χώρους που διαμορφώνουν στην κάτοψη το σχήμα Τ -
τύπου ζαβιγέ) και είναι κτισμένο με τη βυζαντινή τεχνική
χρησιμοποιώντας πλινθοπερίκλειστη τοιχοδομία, χαρακτηριστικό
των πρώιμων οθωμανικών κτισμάτων . Στη νότια πλευρά του
κτίσματος έχει ανακαλυφθεί εντοιχισμένο μαρμάρινο γυναικείο
κεφάλι ρωμαικών χρόνων. Κατά την διάρκεια της αναστήλωσης που
έγινε το διάστημα 1996-1999 αντικαταστάθηκαν τα παράθυρα με
την αρχική τους μορφή ενώ η οροφή ανακεραμώθηκε με κεραμίδια
ίδιου τύπου και οι τοίχοι και τα κονιάσματα επισκευάστηκαν

8. Το Ιμαρέτ της Κομοτηνής
8
Σήμερα στεγάζει το Εκκλησιαστικό Μουσείο της Κομοτηνής. Η
μετατροπή του Ιμαρέτ σε Εκκλησιαστικό Μουσείο έγινε μετά από
παραχώρηση που έγινε το 1996 προκειμένου το κτήριο να γίνει
λειτουργικό και να αναστηλωθεί. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο με
εκκλησιαστικά εκθέματα (τα οποία χρονολογούνται από το 16ο έως τον
20ο αιώνα) όπως εικόνες, ιερά σκεύη, άμφια, χειρόγραφα από ναούς
της περιοχής αλλά και δωρεές προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στην
περιοχή της Ροδόπης.

9. Αξιοθέατα της Κομοτηνής
9
 Ο Ιερός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου: Απέναντι από το Βυζαντινό
Τείχος βρίσκεται η «Πναγία», του 1800, αρχικά ναός χτισμένος μέσα στο τείχος.
Δομημένος πάνω στα θεμέλια ενός ερειπωμένου βυζαντινού ναού, του
1548.τοποθετήθηκε σε χαμηλότερο επίπεδο, γιατί στην τουρκοκρατία δεν
επιτρεπόταν η ανύψωση στο ίδιο επίπεδο με τα τζαμιά. Στο εσωτερικό του
φυλάσσεται μια εικόνα της Παναγίας του 14-15ου αιώνα, ενώ ο Δεσποτικός
θρόνος, το Εικονοστάσι και ο Άμβωνας είναι του 19ου αιώνα.
 Η Λέσχη Κομοτηναίων: Στη γωνία του δρόμου η σημερινή λέσχη
Κομοτηναίων είχε χτιστεί από τη Μητρόπολη για να στεγάσει αρχικά το
Μητροπολιτικό Μέγαρο το 1924. Παραχωρήθηκε όμως αμέσως στο σύλλογο
Κομοτηναίων η «Ένωσις».

10. Τα Νεοκλασικά της Κομοτηνής
10
 Στον απέναντι πεζόδρομο, την οδό Ν. Τσανακλή, βρίσκονται κάποια από τα
νεοκλασικά σπίτια της Κομοτηνής. Ανάμεσά τους και αυτό στο οποίο
στεγάζονταν παλαιότερα η Δημοτική Βιβλιοθήκη, πρώην οικία
Μαλλιόπουλου.
 Η Τσανάκλειος Αστική Σχολή: Πίσω τους, με πρόσοψη στο σκεπασμένο
σήμερα από το δρόμο ποτάμι, η δωρεά Νέστορος Τσανακλή, στη θέση του
Δημοτικού Κήπου. Ο απόδημος στην Αίγυπτο ευεργέτης, χρηματοδότησε το
1907 την ανέγερση μιας Δημοτικής Αστικής Σχολής και λειτούργησε έτσι κατά
τα έτη 1908-1909. Η λειτουργία της διακόπηκε από τον 1ο Βαλκανικό Πόλεμο.
Στεγάστηκαν εκεί Ορφανοτροφείο παίδων (1919), η Γενική Διοίκηση Θράκης
(1922-1945), η Νομαρχία Ροδόπης (1945-1972) και το Πρυτανείο του
Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (μέχρι το 2000).
 Στον παράλληλο της Βενιζέλου δρόμο, πίσω από τον πεζόδρομο -την οδό
Κούλογλου- αναπαλαιώνονται σήμερα κάποια ακόμη νεοκλασικά της πόλης: η
οικία Μουζιοπούλου, όπου στεγάζεται η Δ.Ε.Π.Α.Κ. και η οικία Σκουτέρη-
δωρεά Βασιλικής Δίντσογλου, η οποία λειτουργεί ως Δημοτικό Μουσείο. Σε
αυτήν αναπαρίσταται Θρακιώτικη οικία αστικής τάξης της Κομοτηνής στο
μεταίχμιο του 19ου και του 20ου αιώνα.
 Το Βαρόσι: η άλλοτε οικία του Κικολάου Ζωίδη, πρώτου εκλεγμένου
Δημάρχου της πόλης μετά το 1920. Σήμερα στεγάζει ένα εκλεπτυσμένο καφέ
που φιλοξενεί καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

11. Τα Νεοκλασικά της Κομοτηνής
11

12. Αξιοθέατα της Κομοτηνής
12
 Καθεδρικός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου
 Εσκί Τζαμί (παλαιό): Στη μικρή πλατεία του Αρχιμανδρίτη Χρυσάνθου
«βλέπει»,απέναντι από το Δημοτικό Ωδείο βρίσκεται και το πιο παλιό
Τζαμί της πόλης, χτισμένο μεταξύ 1371-1383.

13. Αξιοθέατα της Κομοτηνής
13
 Το Γενί Τζαμί Κομοτηνής: (Νέο Τέμενος) είναι ένα οθωμανικό μνημείο
το οποίο σύμφωνα με τη μουφτεία, χρονολογείται από το 1585 ή, αν
κρίνουμε από το όνομα του ιδρυτή του, λίγο μετά το 1600 . Βρίσκεται στο
κέντρο της πόλης και δίπλα βρίσκεται η Μουφτεία της Ροδόπης. Το
Τέμενος έχει τετράγωνη αίθουσα προσευχής και αρχιτεκτονικά έχει
επηρεαστεί από την αισθητική του νεοκλασσικισμού. Δίπλα στο Τζαμί
εφάπτεται ο Πύργος του Ωρολογιού και σε γειτονικούς χώρους έχουν
βρεθεί τμήματα οθωμανικού χαμάμ.

14. Αξιοθέατα της Κομοτηνής
14
 Πύργος του ωρολογίου : Στο κέντρο της πόλης δεσπόζει
ο Πύργος του Ωρολογίου που χτίστηκε στα 1884.
 Η αγορά της Κομοτηνής : Μεγάλη εμπορική κίνηση παρουσιάζουν πολλές
οδοί της πόλης όπως η Βενιζέλου, η ομορφότερη πεζοδρομημένη οδός της
πόλης, η Ερμού, η Παρασίου, η Αγ. Γεωργίου, η Ν. Ζωίδη και άλλες.
Παραδοσιακά προϊόντα που χαρακτηρίζουν την Κομοτηνή είναι το
γλυκύτατο σουτζούκ λουκούμ, τα γλυκά ταψιού (σιροπιαστά), ο γευστικός
χαλβάς, τα νόστιμα στραγάλια και τα όμορφα κεντήματα (τσεβρέδες) και ο
γεμάτος άρωμα ελληνικός καφές. Ο αγοραστής, εκτός από την τελευταία
λέξη της μόδας, θα βρει στην Κομοτηνή και τα παλαιοπωλεία της με τις
πολλές αντίκες που διαθέτουν.

15. Η Αγορά της Κομοτηνής: σύγχρονη &
λαϊκή εξίσου δημοφιλείς
15
 Πίσω από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. βρίσκεται η Νέα Μοσυνούπολη, γνωστή και
ως ΕΚΤΕΝΕΠΟΛ, από το όνομα της κατασκευάστριας εταιρείας. Στα
τέλη της δεκαετίας του '80 και στις αρχές του '90 που κτίστηκε,
αποτέλεσε έναν από τους πρότυπους οικισμούς κατοικιών μαζικής
κατασκευής.
 Το παζάρι του Σαββάτου: τόπος συνάντησης παραγωγών και
υπαίθριων πωλητών, με ζωηρή κίνηση και πολυκοσμία στο μόνιμο
σκιασμένο χώρο του, πίσω από το Κολυμβητήριο της πόλης.

16. Η κεντρική Πλατεία Ειρήνης και το Ηρώον
16
 Βγαίνοντας στο κέντρο της πόλης και διασχίζοντας το δρόμο με τη νησίδα, τη
λεωφόρο Ορφέως, οδηγούμαστε στην Πλατεία Ειρήνης, την κεντρική πλατεία της
πόλης. Πρόσφατα ανακατασκευασμένη, κλείνει στο βάθος της με το Ηρώον. Το
Ηρώον είναι το επίκεντρο του εορτασμού των εθνικών κ. α. επετείων. Κάθε Κυριακή
γίνεται η έπαρση και υποστολή της ελληνικής σημαίας με τη συνοδεία στρατιωτικού
αγήματος και φιλαρμονικής, που ανακρούει τον ΕθνικόΎμνο.
 Το Άλσος της Αγίας Παρασκευής, πολιούχου της Κομοτηνής: Πίσω από αυτό, το
άλσος της Αγίας Παρασκευής, έκτασης 21,30 στρεμμάτων, αποτελεί σημείο δροσιάς
και ανάπαυλας. Το όνομά του το παίρνει από το μικρό Ναό της Αγίας Παρασκευής,
πολιούχου της πόλης, που είναι χτισμένος πάνω στα ερείπια ενός ελληνορωμαϊκού
ναού αφιερωμένου στη θεά Αφροδίτη. Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα σωζόταν
ακόμη το πρόστυλο και το αέτωμα, στεφανωμένα από έναν μαρμάρινο σταυρό.

17. Το Αρχαιολογικό Μουσείο
17
Το αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής εγκαινιάστηκε το 1976. Οι
εκθέσεις του καλύπτουν το χρονικό διάστημα από τη Νεολιθική μέχρι
τη Βυζαντινή περίοδο. Η παρουσίαση των εκθεμάτων γίνεται με
χρονολογική ακολουθία, χωρίς όμως τη διάσπαση των κατά τόπους
ανασκαφικών συνόλων. Στόχος της έκθεσης ήταν να παρουσιαστούν
επιλεγμένα και αντιπροσωπευτικά ευρήματα από τους
σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους, τα οποία μπρούν να
προσφέρουν στον επισκέπτη όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την
προϊστορία και την ιστορία της Θράκης του Αιγαίου. Όλα τα εκθέματα
αποκαλύπτουν την σημασία της παρουσίας των Ελλήνων στο βόρειο
Αιγαίο και τη δημιουργική πορεία της ελληνικής τέχνης και του
ελληνικού πολιτισμού σε μια απομακρυσμένη κατά την αρχαιότητα
περιοχή του βορρά. Το πιο εντυπωσιακό έκθεμα, αναμφισβήτητα, είναι
η χρυσή προτομή του Σεπτιμίου Σεβήρου (193-211 μ.Χ.) την οποία
κρατούσαν στερεωμένη σε κοντάρι οι imaginiferi του ρωμαϊκού
στρατού.

18. Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Κομοτηνής
18
Το κτίριο του Μουσείου είναι έργο του αρχιτέκτονα Άρη
Κωνσταντινίδη και θεωρείται ως προς την αρχιτεκτονική του
μορφή το πιο εντυπωσιακό από τα σύγχρονα κτήρια της πόλης.
Χαρακτηριστικά στοιχεία του είναι η γεωμετρική διάρθρωση
των όγκων και των επιφανειών του, οι ανισοϋψείς στέγες με
φεγγίτες και παράθυρα, τα αίθρια, τα εσωτερικά και
εξωτερικά υπόστεγα, τα παράθυρα με τους χωριστούς
φεγγίτες, τα ξύλινα κουφώματα με τις μεταλλικές περσίδες, οι
οροφές με τα εμφανή αποτυπώματα των ξυλοτύπων και το
χαμηλό τοιχίο-φράχτης που περιβάλλει τον κήπο με τα πεύκα.
Η κυρίως έκθεση του Μουσείου περιλαμβάνει αντικείμενα από
προϊστορικές θέσεις (Νεολιθικές και εποχής Σιδήρου), από
ελληνικές αποικίες, ιερά, ρωμαϊκούς οικισμούς και
νεκροταφεία.

19. Το Λαογραφικό Μουσείο
19
Πνευματικό Ίδρυμα του παλαιότερου και ιστορικότερου
Πολιτιστικού Συλλόγου της πόλης, του Μορφωτικού Ομίλου
Κομοτηνής. Μέσα από τα εκθέματά του αναβλύζει η ζωντάνια και
η ομορφιά της θρακιώτικης τέχνης των πόλεων και της υπαίθρου. Τα
αντικείμενα της πλούσιας συλλογής του απλώνονται στους δύο
ορόφους, το υπόγειο και υπόστεγο της αυλής. Οι παραδοσιακές
φορεσιές, τα κεντήματα, τα κομψοτεχνήματα από χαλκό, ξύλο, πυλό
και ασήμι, τα γεωργικά εργαλεία, τα σύνεργα της τέχνης
παραδοσιακών επαγγελμάτων, τα είδη οικιακής χρήσης που
συγκεντρώθηκαν με πολύ προσοχή, δίνουν ανάγλυφα την εικόνα της
παραδοσιακής ελληνικής Θράκης.

20. Το Μουσείο Καραθεοδωρή
20
Μουσείο που ίδρυσε ο Σύνδεσμος φίλων του Καραθεοδωρή. Αφιερωμένο
στην επιστημονική οντότητα του Κ. Καραθεοδωρή, που μεσουρανούσε σε
μία πολύ δύσκολη περίοδο για την ανθρωπότητα (1915-1945) και μάλιστα
μέσω των σπουδαιότερων επιστημόνων του 20ου αιώνα όπως D. Hilbert, A
Einstein, Max Plank, Klein E. Smith κλπ, και στο πιο φημισμένο κέντρο ανά
τον κόσμο της Μαθηματικής επιστήμης, το Gottingen, και στο συγγραφικό
του έργο, αντάξιο αυτού των αρχαίων Ελλήνων. Η πόλη επίσης τιμά τον
διαπρεπή επιστήμονα και με τον ανδριάντα του στην κεντρική πλατεία της
πόλης.

21. ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ
21
 Δημοτικό θέατρο Κομοτηνής: έχει παρουσιάσει πολλά έργα ποιότητας,
Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, και δικαίως θεωρείται ένα από τα
σημαντικότερα επαρχιακά θέατρα. Παραστάσεις δίνονται όλο το χρόνο, είτε
στο χειμερινό χώρο, είτε στο Υπαίθριο Δημοτικό Θέατρο.
 Μέγαρο Μουσικής Κομοτηνής: Κόσμημα της πόλης που μέσα σε τρία
χρόνια και διαχειριζόμενος από εθελοντές, φιλοξένησε 102 παραστάσεις και
σχεδόν 30.000 θεατές.

22. Το περιαστικό Δάσος της Νυμφαίας
22
 Πνεύμονας πρασίνου και χώρος αναψυχής και
άθλησης. Δώρο της Φύσης και στολίδι για την πόλη
της Κομοτηνής. Κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του
ομώνυμου βυζαντινού φρουρίου.

23. Ο Ίασμος
23
 Ο Ίασμος (παλαιότερη ονομασία Γιασίκιοϊ) είναι
κωμόπολη, με πληθυσμό 2.586 κατοίκους (2011) (έδρα
του Δήμου Ιάσμου) επί της Εγνατίας οδού Κομοτηνής -
Ξάνθης. Απέχει 20 χιλιόμετρα από την Κομοτηνή και 28
χιλιόμετρα από την Ξάνθη. Βρίσκεται στους πρόποδες
της Ροδόπης σε υψόμετρο 300-500μ.
 Στην κωμόπολη συνυπάρχουν χριστιανοί και
μουσουλμάνοι με κύριες ασχολίες τις καλλιέργειες αλλά
και την κτηνοτροφία και την αμπελουργία. Ο Ίασμος
θεωρείται μια από τις παλαιότερες κωμοπόλεις του
νομού Ροδόπης. Στον Ίασμο λειτουργεί σταθμός του ΟΣΕ
της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης -
Αλεξανδρούπολης.

24. Ο Ίασμος
24
Ιστορικά στοιχεία
Ο Ίασμος φαίνεται ότι δημιουργήθηκε από κατοίκους της όμορης πόλης
Αναστασιούπολης. Η Αναστασιούπολη ήταν ονομαστή βυζαντινή πόλη επί
της Εγνατίας Οδού, μετονομασθείσα το 1341 σε Περιθεώριο από τον
Ανδρόνικο Γ΄ Παλαιολόγο. Το ρωμαϊκό της όνομα ήταν Διομήδου Σταύλος
(Stabulum Diomedis) και το αρχαίο Κόσσυνθος. Την δεκαετία 1360-1370 η
περιοχή καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς και το Περιθεώριο
καταστράφηκε. Οι κάτοικοί του δημιούργησαν τον Ίασμο στο μυχό της
Βιστωνίδας, στο άνοιγμα του φαραγγιού του ποταμού Κομψάτου καθώς
αυτός εξέρχεται της Ροδόπης και καταλήγει νότια στην πεδιάδα. Πρώτη
φορά αναφέρεται ο Ίασμος από τον περιηγητή Εβλιγιά Τσελεμπή το 1600.
Σύντομα εξελίχτηκε σε μεγάλο αγροτοεμπορικό κέντρο της περιοχής. Οι
κάτοικοι ασχολούνταν με την γεωργία, καλλιεργώντας κρεμμύδια, μετάξι,
καπνό και αμπέλια. Φημισμένο είναι ακόμα και σήμερα το τσίπουρο
Ιάσμου. Η άνθηση της κωμόπολης οδήγησε και σε οικιστική ανάπτυξη.
Χαρακτηριστικά παραμένουν τα διώροφα αρχοντικά του 18ου και 19ου
αιώνα, όπως αυτό του Κούγια και αυτό του Παπαβασιλείου (τριώροφο).
Έργο εκείνης της εποχής είναι και ο ναός του Αγίου Νικολάου με το
χαρακτηριστικό καμπαναριό του και την εικόνα του ομώνυμου αγίου που
χρονολογείται από το 1814.

25. Αναστασιούπολις-
Περιθεώριον
25
 Ο αρχαιολογικός χώρος Αναστασιούπολις - Περιθεώριον βρίσκεται
νοτιοανατολικά του χωριού Αμαξάδες . Σήμερα εκεί σώζονται ερείπια
οχυρώσεων της αρχαίας πόλης Αναστασιούπολης (5ος - 9ος αιώνας) και
του Περιθεωρίου (9ος αιώνας και μετά), τα οποία χρονολογούνται από τα
παλαιοχριστιανικά και μέχρι και τα βυζαντινά χρόνια. Επί της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας η οχύρωση ήταν γνωστή ως Μπουρού Καλέ (= Το κάστρο της
Μπουρού - δηλαδή το κάστρο της Βιστωνίδας Λίμνης). Η αρχαία πόλη
αποτελούσε σημαντικό λιμάνι του Αιγαίου (μέσω της λίμνης Βιστωνίδας).
Αρχικά η πόλη ονομαζόταν Αναστασιούπολις και στη συνέχεια πήρε το
όνομα Περιθεώριον , ενώ υπάρχει και η θεωρία ότι είναι δύο πόλεις ξεχωριστές.
 Σήμερα σώζονται ερείπια των τειχών τα οποία έχουν κάτοψη ακανόνιστου
τραπεζίου με την μεγαλύτερη πλευρά νοτίως. Σώζονται επίσης πύργοι κυκλικοί
και τετράγωνοι (τέσσερις στην βόρεια και νότια πλευρά και δύο στην δυτική
και ένα στην ανατολική πλευρά). Στην νότια πλευρά, στην κύρια τοξωτή πύλη
που οδηγεί στο λιμάνι, σώζονται μονογράμματα των Παλαιολόγων (περιόδου
1341).

26. Η Μαρώνεια
26
Στον Νότο του Νομού Ροδόπης τριγυρισμένη από μεγάλους ελαιώνες που
φτάνουν έως τη θάλασσα βρίσκεται η Μαρώνεια, μια σπουδαία ιστορική
κωμόπολη, χτισμένη στην περιοχή που υπήρχε η συνώνυμή της αρχαία
πόλη, μια από τις ισχυρότερες πολιτείες του αρχαιοελληνικού κόσμου. Οι
κεραμιδένιες στέγες των σπιτιών κατηφορίζουν από τους πρόποδες του
βουνού Ίσμαρος, έως τους πράσινους λόφους και το Θρακικό πέλαγος.

27. Η Μαρώνεια
27
Το χωριό δημιουργήθηκε μάλλον τον 16ο αιώνα λίγο πιο βόρεια από
εκεί όπου βρισκόταν η αρχαία δοξασμένη και μεγάλη Μαρώνεια και
φυσικά μακριά από τη θάλασσα και τους επίβουλους επιδρομείς των
καιρών. Ανηφορίστε στα δρομάκια πάνω από την πλατεία με τον
μεγάλο πλάτανο για να δείτε αρκετά εξαιρετικά δείγματα αστικής
αρχιτεκτονικής (είναι ο μοναδικός κηρυγμένος παραδοσιακός
οικισμός της Θράκης!) από τα οποία ξεχωρίζουν τα αρχοντικά του
Ταβανιώτη, του Χατζηαλέξη, του Πανδρευμένου, του Καράβα. Ωραίο
δείγμα από τα λαμπερά χρόνια είναι το σχολείο του 1908, δωρεά των
αδελφών Φατσέα, οι οποίοι ήταν εύποροι Μαρωνίτες που ζούσαν στην
Αίγυπτο. Παρατηρήστε πως στο σχολείο -όπως και σε όλο το χωριό-
χρησιμοποιήθηκε οικοδομικό υλικό από την αρχαία πόλη. Αξίζει να
μάθετε δε πως τα μάρμαρα που εντοιχίστηκαν στο σχολείο
προέρχονταν από το θέατρο της αρχαίας Μαρώνειας!

28. Το Αρχοντικό Ταβανιώτη
28
Το αρχοντικό Ταβανιώτη, που χτίστηκε ανάμεσα στα 1880 και 1885
και αποτελούσε την οικία του Μαρωνίτη εμπόρου Παρράσιου
Ταβανιώτη, έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
Αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της οικιστικής αρχιτεκτονικής
στη Δυτική Θράκη και χαρακτηριστικό τύπο συνεύρεσης στοιχείων
του θρακιώτικου παραδοσιακού αγροτικού σπιτιού με επείσακτα
αστικά. Φιλοξενεί τη μόνιμη αρχαιολογική συλλογή με θέμα «Η
Μαρώνεια και ο Ίσμαρος από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα
χρόνια» που επιμελήθηκε η εφορία προϊστορικών και κλασσικών
αρχαιοτήτων Κομοτηνής κι ένα πλήθος ανθρώπων.

29. Το Σπήλαιο της Μαρώνειας
29
Βρίσκεται μεταξύ των οικισμών Προσκυνητών και Μαρώνειας, γνωστό
στους ντόπιους ως σπηλιά του Κύκλωπα. Μελέτες δείχνουν πως στο
συγκεκριμένο σπήλαιο έχουν βρεθεί ίχνη κατοίκησης από την πέμπτη
χιλιετία και έπειτα. Το σπήλαιο έχει πολλές ομοιότητες με αυτό
του Σπηλαίου του Κύκλωπα. Σύμφωνα με την άποψη του καθηγητή Γ.
Μπακαλάκη που επισκέφθηκε το σπήλαιο το 1938, γίνεται λόγος ότι ίσως
πρόκειται για το σπήλαιο, που αναφέρει ο Απολλώνιος ο Ρόδιος στα
Αργοναυτικά του, ως κατοικία του Ορφέα στη χώρα των Κικόνων. Το
πέτρωμα του Σπηλαίου δημιουργήθηκε κυρίως από τα πτώματα
μικροοργανισμών που ζούσαν πριν εκατομμύρια χρόνια στη θάλασσα
που σκέπαζε την περιοχή. Ένα ακόμα σπάνιο για τα Ελλαδικά δεδομένα
χαρακτηριστικό του σπηλαίου είναι η χρησιμοποίησή του από
τουλάχιστον 11 είδη νυχτερίδων για διημέρευση ή διαχείμαση, από τα
οποία 8 αναπαράγονται εκεί.

30. Η Αρχαία
Ισμάρα
30
Απόδραση σ΄έναν τόπο που στέλνει τον επισκέπτη πίσω στο μύθο και στην
ιστορία αλλά και σε ένα φυσικό χώρο εξαιρετικού κάλους, που από μόνο
ςτου που αποτελεί πηγή απόλαυσης της γαλήνης της φύσης, ενός
ανυπέρβλητου άγριου τοπίου και της αρμονίας των όγκων των βουνών με
τις ελιές και τα αγέρωχα γρανιτένιους σχηματισμούς των βράχων. Είναι το
επιβλητικό τοπίο της αρχαίας Ισμάρας στην Μαρώνεια, προσβάσιμο με
αξιόπιστο μεταφορικό μέσο που θα τον οδηγήσει εκτός δρόμου, πέραν του
αρχαίου θεάτρου.
Η διαδρομή με βέλη, βοηθά τον επισκέπτη να μην χαθεί αλλά να βρεθεί
στην μεγαλιθική πύλη, ή στο λαξευτό λινό δηλαδή τα αρχαία πατητήρια, να
αφουγκραστεί την απόλυτη ησυχία, να ξεκουραστεί , να αισθανθεί την
απόλυτη ηρεμία σ΄ ένα περιβάλλον προστατευμένο που σπάνια μπορεί να
συναντήσει κανείς σε άλλο μέρος της Ελλάδας. Εκεί τα κυκλώπεια τείχη, ο
αρχαίος οικισμός που αφήνει ακόμη ερωτηματικά για την τέλεια κοπή και
λείανση των τετραγωνισμένων μεγάλιθων, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν για
την κατασκευή τους. Κατά τον 'Ομηρο, στην πόλη Ισμάρα ο Οδυσσέας
συνάντησε τον Μάρωνα, ιερέα του Θεού Απόλλωνα.

31. Η Αρχαία Ισμάρα
31
Η Ισμάρα έχει ταυτιστεί με την οχυρή ακρόπολη του Αγίου Γεωργίου στην
περιοχή της Μαρώνειας ως η γη των Κικόνων. Οι Κίκονες αναφέρονται και στον
Όμηρο, που περιγράφει την επίθεση του Οδυσσέα εναντίον της πόλης Ισμάρου
και τη σφαγή των κατοίκων της, με εξαίρεση τον Μάρωνα, τον οποίον ο Οδυσσέας
σεβάστηκε, επειδή ήταν ιερέας του Απόλλωνα. Η πόλη Ίσμαρος έχει ταυτιστεί από
τους αρχαιολόγους με τη σημερινή ορεινή τοποθεσία Άγιος Γεώργιος, κοντά στη
Μαρώνεια, όπου εντοπίστηκαν ακρόπολη με κυκλώπεια τείχη και άλλα κτίσματα,
προγενέστερα του 8ου αι. π.Χ.
Υπήρχαν κι άλλες πόλεις των Κικόνων
Εκτός όμως από την Ίσμαρο, υπήρχαν και άλλες πόλεις των Κικόνων στην
περιοχή, όπως δείχνουν για παράδειγμα τα επίσης μεγαλιθικά μνημεία στην
τοποθεσία Ασάρ Τεπέ -δηλαδή Κρεμαστός βράχος, που βρίσκεται κοντά στο χωριό
Εργάνη, στην περιοχή της Ξυλαγανής που θα σας τους παρουσιάσουμε σε άλλο
οδοιπορικό μας. Για τους αρχαίους Θράκες γνωρίζουμε δυστυχώς λίγα πράγματα,
ενώ κι αυτά ακόμη πολλές φορές επικαλύπτονται από τον μύθο. Όλες οι
πληροφορίες μάλιστα που έχουμε γι' αυτούς προέρχονται από τους Έλληνες, αφού
οι ίδιοι οι Θράκες δεν γνώριζαν τη γραφή κι έτσι δεν άφησαν πίσω τους γραπτά
μνημεία.
Πηγή: http://www.xronos.gr/detail.php?ID=78977

32. Η Αρχαία Ισμάρα και οι ληνοί της
32

33. Η παραλία Καγκέλες
33
Οι Καγκέλες είναι η πιο ιδιαίτερη παραλία με κροκάλες και θέα στη
Σαμοθράκη. Το 2007 δημιουργήθηκε εκεί ένα μοντέρνο αγροτουριστικό
κέντρο με αναψυκτήριο 80 μέτρα πάνω από την ακτή που διαθέτει μπαλκόνια
με θέα στο θρακικό πέλαγος και πολλά κιόσκια στην κατάφυτη χαράδρα με
την οποία εφάπτεται. Πλήθος κόσμου συγκεντρώνεται για να δροσιστεί
κάνοντας το μπάνιο του στην παραλία με φόντο το λιμάνι και τους βράχους
από κοκκινόχωμα αλλά και για να χαλαρώσει απολαμβάνοντας το αγαπημένο
του ρόφημα συντροφιά με τη μαγευτική θέα του απέραντου γαλάζιου .
Πρόσφατα δημιουργήθηκε χώρος και για τους λάτρεις του beach volley ενώ
κάποιοι επιλέγουν ειδικά αυτό το bar με την εντυπωσιακή θέα για την
γαμήλια δεξίωσή τους.

34. Η παραλία της Μαρμαρίτσας
34
Η παραλία της Μαρμαρίτσας (είναι μέρος του ρήγματος Μαρώνειας-
Μάκρης - αρχαίο λατομείο εξόρυξης μαρμάρων ). Βρίσκεται νοτιο-ανατολικά
του σύγχρονου οικισμού της Μαρώνειας, κοντά στο Αρχαίο Θέατρο
Μαρώνειας. Στα ρηγματωμένα μάρμαρα της παραλίας περιέχουν
σιδηρομετάλλευμα. Στη Μαρμαρίτσα τα καλοκαίρια οργανώνονται
ειδυλλιακές νυχτερινές συναυλίες.

35. Η Παραλιακή Ζώνη
Στη Ροδόπη μπορεί κανείς να χαρεί τη θάλασσα στις απέραντες
αμμουδιές του τουριστικού θέρετρου του Φαναρίου και της
γειτονικής Αρωγής, όπου υπάρχουν ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα
δωμάτια, δημοτικό camping, ταβέρνες, καταστήματα, φαρμακείο
κ.λπ.
Ανατολικότερα του Νομού, υπάρχουν οι παραλίες Μέσης,
Μολυβωτής, Προφήτη Ηλία και Αλκυόνας, που προσφέρουν ηρεμία
και όμορφες εναλλαγές στο τοπίο των ακτών με αμμουδιές ή
βότσαλα. Στην ίδια κατεύθυνση, στις παραλίες Πλατανίτη και Αγίου
Χαραλάμπους μπορεί ο επισκέπτης να βρει ξενοδοχεία και γραφικές
ψαροταβέρνες.
Οι μικροί κόλποι της Μαρμαρίτσας και της Σύναξης αλλά και η
παραλία των Πετρωτών είναι ιδανικές γι' αυτούς που αγαπούν το
ψάρεμα και τις καταδύσεις. Για πρόσβαση θα χρειαστούν βάρκα ή
αυτοκίνητα κατά προτίμηση τετρακίνησης.
35

36. Το Φανάρι
 Παραλία Φαναρίου εντός οικισμού
Η μικρή και ήσυχη δημοτική ακτή του Φαναρίου είναι άμεσα προσβάσιμη
μέσα από το χωριό, καθώς βρίσκεται στο εξωτερικό του βραχίονα του
λιμανιού και δίπλα στη Σκάλα. Είναι εξοπλισμένη με ψάθινες ομπρέλες, ενώ
η παχιά άμμος και τα ρηχά της νερά την προτάσσουν στην προτίμηση των
οικογενειών και όσων ψάχνουν για μια γρήγορη βουτιά και λίγη ηρεμία
μακριά από την κοσμοσυρροή της Αρωγής.
Η πρόσβαση στη Δημοτική Παραλία Φαναρίου είναι δωρεάν. Εξοπλίζεται
από το Δήμο Κομοτηνής και δεν υπόκειται σε εμπορική εκμετάλλευση, ενώ
διατηρεί εδώ και χρόνια πιστοποίηση με γαλάζια σημαία.
36

37. Οι παραλίες του Φαναρίου πανοραμικά
37

38. 38
 Παραλία ΕΟΤ Φαναρίου.
Η αμμουδιά της συγκεκριμένης παραλίας εκτείνεται από το
Φανάρι έως και το οργανωμένο camping του ΕΟΤ και φημίζεται
ως μία από τις καλύτερες στην περιοχή, για τα διαυγή της νερά.
Είναι προσβάσιμη και μέσω του camping Φαναρίου και
προτιμάται εύλογα από τους κατασκηνωτές του, λόγω της άμεσης
πρόσβασης από το χώρο της κατασκήνωσης. Η πρόσβαση στην
παραλία είναι επίσης εφικτή και μέσω της αμμουδιάς της
παραλίας Αρωγής που αποτελεί φυσική της προέκταση.
Διαθέτει γαλάζια σημαία και δεν υπόκειται σε εμπορική
εκμετάλλευση, καθώς η πρόσβαση στο κοινό είναι ελεύθερη. Είναι
εξοπλισμένη από το Camping ΕΟΤ στο Φανάρι με ομπρέλες και
ξαπλώστρες και στην παραλία λειτουργεί beach bar ή
αναψυκτήριο.

39. 39
 Παραλία Αρωγής
Η παραλία της Αρωγής αποτελεί τη φυσική συνέχεια της
παραλίας ΕΟΤ και εκτείνεται μέχρι τον όρμο της Αρωγής. Είναι
οργανωμένη και συνάμα πολυσύχναστη παραλία της περιοχής
και διαθέτει επίσης γαλάζια σημαία. Τα νερά της είναι αρκετά
ρηχά, ιδανικά για μικρά παιδιά και πεντακάθαρα, ιδιαίτερα τις
πρωϊνές ώρες και αργά το απόγευμα, που η επισκεψιμότητα
κυμαίνεται σε λογικά πλαίσια.
Η πρόσβαση στην παραλία είναι ελεύθερη. Στα 3,5 χλμ. της
ψιλής άμμου θα συναντήσετε beach bars πλήρως εξοπλισμένα
με ξαπλώστρες, ανάκλιντρα, ομπρέλες και τραπέζια. Μπορείτε
να επιλέξετε τις ανέσεις τους (χωρίς χρεώσεις χρήσης του
εξοπλισμού) αν θέλετε να πιείτε κάτι δροσιστικό ή να διαλέξετε
κάποια πιο ήρεμη και μοναχική γωνιά της παραλίας, μακριά
από την κοσμοσυρροή.

40. Η Γρατινή
40
 Η Γρατινή είναι ένα χωριό περίπου 13 χιλιόμετρα βορειοανατολικά
της Κομοτηνής. Σε 1,5 χιλιόμετρα βορειοδυτικά υπάρχει το φράγμα της
Γρατινής ύψους 45 μέτρων και χωρητικότητας 18 εκατομμυρίων
κυβικών μέτρων νερού. Το φράγμα αυτό εξυπηρετεί το θερμοηλεκτρικό
εργοστάσιο της ΔΕΗ στην βιομηχανική περιοχή της Κομοτηνής.

41. Η Γρατινή
41
 Την ύστερη Βυζαντινή περίοδο η πόλη αναφερόταν ως Γρατζιανούς, ενώ
σε οθωμανικές πηγές αναφέρεται ως Ίγριτσαν (Iğrican) και
Αγριτζάνχισαρ (Ağricanhišar). Πιθανώς δε να αντιστοιχεί με την αρχαία
πόλη Γρατιανούπολη, ονομασθείσα προς τιμήν του Ρωμαίου
αυτοκράτορα Γρατιανού (367-383), της οποίας ο επίσκοπος αναφέρεται
στα πρακτικά της Γ' Οικουμενικής Συνόδου στην Έφεσο το 431.
 Η υστεροβυζαντινή πόλη έπαιξε σημαντικό ρόλο στις εμφύλιες
συγκρούσεις του 14ου αιώνα. Το 1344 η πόλη καταλαμβάνεται από
τον Ιωάννη Καντακουζηνό, ο οποίος διορίζει το γιο του Ματθαίο ως
«άρχοντα» της πόλης και της περιβάλλουσας επαρχίας. Η πόλη
παρέμεινε έδρα του Ματθαίου και των Καντακουζηνών εν γένει ως το
1355/56, όταν κατόπιν νέου εμφυλίου πολέμου, ο Ματθαίος παρέδωσε
τις θρακικές του κτήσεις στον Ιωάννη Ε΄Παλαιολόγο με αντάλλαγμα το
διορισμό του ως Δεσπότη του Μωρέως.