Education

1. ΠΑΛΙΑ ΜΟΥΔΑΝΙΑ
Τα Παλαιά Μουδανιά, (Μοντανιά) βρίσκονταν υπό την διοίκηση της Προύσας, με πληθυσμό 5.000 κατοίκων.
Κοντινές περιοχές και χωριά ήταν η Τρίγλια, η Σιγή, το Αρβανιτοχώρι, το Νιχώρι, η Κίος, το Κουρί, το Πελαδάρι
κτλ. Ως περιοχή με μεγάλη άνθηση τότε, υπήρχαν πολλών ειδών επαγγέλματα όπως, ο φούρναρης, ο χασάπης,
ο χαλβατζής, ο ζαχαροπλάστης, ο καφετζής, ο κουρέας, και ο σαπουντζής. Μερικά ακόμα ήταν ο καλαφατζής, ο
σιδεράς, ο τσεσμετζής, ο μελισσάς, ο ψαράς, ο παστωτής ψαριών, ο μεταξουργός και ο γαλατάς. Επίσης, τα
Μουδανιά είχαν και γεωργική ανάπτυξη αφού υπήρχαν καλλιέργειες ποικίλλων φρούτων και ελαιώνων, και
φυσικά μεγάλη αλιευτική, αφού ήταν παραθαλάσσια περιοχή.
Οι μουδανιώτες αγαπούσαν τα γλέντια, αλλά προτιμούσαν να τα κάνουν στα σπίτια, παρά στα καφενεία και
στα κέντρα. Η μουσική τους είχε περισσότερα από είκοσι όργανα όπως ήταν τα μαντολινάτα, τα μαντολίνα, οι
κιθάρες, τα βιολιά και πολλά άλλα.
Μιας και δεν υπήρχε τόσο αναπτυγμένη τεχνολογία, οι κάτοικοι της περιοχής μάθαιναν την ώρα και τα νέα
από τους πασβάντιδες και τους τελάληδες.
ΞΕΡΙΖΩΜΟΣ-ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ
Kατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ελλάδα συμμετείχε στο πλευρό των συμμάχων κατά του γερμανικού άξονα
και κατά την λήξη του πολέμου και την συνθηκολόγηση, ως αντάλλαγμα έλαβε την Σμύρνη και τα παράλια της
Μ.Ασίας.Οι ίδιοι οι σύμμαχοι μας μετά, για δικούς τους λόγους, βοήθησαν τους Τούρκους και έτσι υποστήκαμε
την μεγαλύτερη καταστροφή .Την Μικρασιατική καταστροφή του 1922.
Μετά την καταστροφή έγινε στην προγονική γενέτειρά μας ,τα παλιά Μουδανιά, η συνθήκη ειρήνης (συνθήκη
των Μουδανιών) το 1922. Το 1923 υπεγράφη η συνθήκη της Λωζάννης, η οποία προέβλεπε ανταλλαγή
πληθυσμών, δηλαδή Έλληνες που ζούσαν στην Τουρκία ήρθαν στην Ελλάδα και Τούρκοι που ζούσαν
στην Ελλάδα πήγαν στην Τουρκία.
Η Μικρασιατική Καταστροφή όπως ήταν επόμενο έσπειρε τους Μουδανιώτες αλλά και κατοίκους των γύρω
περιοχών, συνολικά 14.000 ανθρώπους, στα πέρατα της γης. Εγκαταλείποντας την πατρίδα κάτω από
τραγικές συνθήκες, μια πατρίδα η οποία ευημερούσε, αποβιβάστηκαν από το λιμάνι της Κωνσταντινούπολης
προς πάσα κατεύθυνση. Μια από αυτές ήταν το Καργη Λιμάνι (απάνεμο λιμάνι), ένα έλος το οποίο αποτελεί τα
σημερινά Νέα Μουδανιά. Το 1924 το Καργή Λιμάνι αναγνωρίσθηκε ως Κοινότητα μαζί με την Ν.Ποτίδαια με
έδρα τα Ν.Μουδανιά
Σήμερα σώζεται ο ελαιώνας που είχαν δει οι πρώτοι κάτοικοι που ήρθαν στα Νέα Μουδανιά, από το 1923
Τα Παλιά Μουδανιά σήμερα, είναι πόλη της Τουρκίας. Βρίσκονται στην ασιατική παραλία της Προποντίδας
και αποτελούν επίνειο της Προύσας. Τα Μουδανιά ήταν αρχαιότατη αποικία των Κολοφωνίων και η αρχική
της ονομασία ήταν Μύρλεια. Αργότερα ονομάστηκε Απάμεια και κατά τη μεσαιωνική περίοδο ονομάστηκε
από τους σταυροφόρους Μοντανιάκ
( https://www.youtube.com/watch?v=LBnoCDls_-I )

2. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ
Τα Ν.Μουδανιά είχαν ραγδαία ανάπτυξη. Ο πληθυσμός τους αυξανόταν με γεωμετρική πρόοδο. Από
1238 κάτοικοι το 1928 σήμερα βάσει δημοτολογίων έγιναν 12.000 περίπου.
Ο πληθυσμός των προσφύγων υπέφερε πάρα πολύ από έλλειψη τροφής, στέγης, περίθαλψης,
περιουσίας, αρρώστιες όπως η ελονοσία που θέριζε τον πληθυσμό. Η Υπηρεσία Εποικισμού με την βοήθεια της
Διεθνούς βοήθειας έκτισε τα σπίτια του εποικισμού, δόθηκαν στους πρόσφυγες υποζύγια, αγελάδες,
γεωργικός εξοπλισμός και γεωργικός κλήρος, δηλαδή χωράφια και έτσι σε λίγα χρόνια κατόρθωσαν να
σταθούν στα πόδια τους και να κλείσουν τις πληγές τους.
Μετά από τις μεγάλες δυσκολίες που επέφερε ο Αλβανικός-Ιταλικός Πόλεμος και η Γερμανική κατοχή,
τα Ν.Μουδανιά αναπτύχθηκαν σε μια κωμόπολη με κομβική σημασία.
Το 1946 έγιναν τα Ν.Μουδανιά Δήμος με πρώτο Δήμαρχο τον Λάζαρο Φωτιάδη.
Πολύ αργότερα κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990, η ανοικοδόμηση έσπασε ρεκόρ. Βέβαια έγιναν
πολλά λάθη στον τομέα αυτών [αυθαιρεσίες σε βάρος κοινοχρήστων χώρων, στενοί δρόμοι στις επεκτάσεις
του οικισμού κλπ]
Αναπτύχθηκαν βιομηχανίες και βιοτεχνίες κατασκευής αγροτικών μηχανημάτων, πανελλαδικής
εμβέλειας. Επί πολλά χρόνια λειτουργούσαν εργοστάσιο μεταξουργείου και βιοτεχνία αλιπάστων. Άλλα
επαγγέλματα ήταν αυτά του ψαρά, του σιδερά, του γεωργού και του βοσκού, του μηχανικού, του μαραγκού,
του ράφτη, του κουρέα, του τσαγκάρη, του οικοδόμου, του καροποιού κ.α.
Επίσης, με τον πολύ μόχθο και κόπο των κατοίκων, δημιουργήθηκαν σωματεία, μαγαζιά, πολιτιστικοί και
αθλητικοί σύλλογοι, εκκλησίες και σχολεία, χορωδίες, φιλαρμονικές, όμιλοι, όπως και ο προσκοπισμός.
Όσον αφορά την εκπαίδευση, τα παιδιά πήγαιναν τουλάχιστον δημοτικό ενώ παράλληλα,
πολλά από αυτά μάθαιναν και κάποια τέχνη ή επάγγελμα, ειδικά κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών
διακοπών, σε περίπτωση που την χρειαστούν στο μέλλον. Το πρώτο δημοτικό σχολείο ιδρύεται το 1929, και
συμπεριλαμβάνει 3 αίθουσες και ένα γραφείο δασκάλων. Στον ελεύθερο τους χρόνο, τα παιδιά απολάμβαναν
να μαζεύονται στην μέση του δρόμου, μιας και δεν υπήρχαν τόσα πολλά αυτοκίνητα, και να παίζουν παιχνίδια
όπως ήταν τα «λακκάκια», τα «κεραμιδάκια», η «μακριά γαϊδούρα», ο «μπίκος», και η «τσιλίκα-τσομάκα».
Αρχικά, όλοι οι άρρωστοι μεταφέρονταν στη Θεσσαλονίκη με καΐκια, όπου υπήρχαν οι
κατάλληλες υποδομές και φάρμακα, αλλά η κατάσταση έγινε ευκολότερη μετά την άφιξη των πρώτων δύο
γιατρών της περιοχής. Μετά τα μικρά καΐκια, φτιαχτήκαν τα πρώτα μεγαλύτερα τα οποία μπορούσαν να
κάνουν μακρινά ταξίδια χωρίς πυξίδα ή πρόγνωση του καιρού. Αργότερα αφού άρχισε η επιχωμάτωση στο
έλος της αλμύρας, εμφανίστηκαν τα πρώτα αυτοκίνητα, όπως και το πρώτο ταξί.

3. Σύλλογος Μικρασιατικών Νέων Μουδανιών
Το λιμάνι των Νέων Μουδανιών (πρόσφατη)
Η παλιά πλατεία των Νέων Μουδανιών
Λιμάνι των Νέων Μουδανιών

4. ΤΑ ΝΕΑ ΜΟΥΔΑΝΙΑ ΣΗΜΕΡΑ
ΔΙΟΙΚΗΣΗ-ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Eίναι έδρα της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Χαλκιδικής. Είχε μέχρι το 2014 Αγροτική Τράπεζα.
Λειτουργούν άλλες τέσσερις Τράπεζες. Έχει έδρα Ειρηνοδικείου και Υποθηκοφυλακείου
Λειτουργούν δύο Γυμνάσια. Ένα Γενικό Λύκειο και ένα επαγγελματικό. Τέσσερα δημοτικά σχολεία , έξι
νηπιαγωγεία και παιδικοί σταθμοί.Εχει το μεγαλύτερο αριθμό μαθητών στη Χαλκιδική.
Λειτουργεί Αστυνομικό τμήμα και τμήμα Τροχαίας. Επίσης τμήμα Ι.Κ.Α, Ο.Α.Ε.Δ , Πολεοδομικό Γραφείο,
Τελωνείο, Λιμεναρχείο, Λιμενικό Ταμείο και Δ.Ο.Υ.
ΥΓΕΙΑ-ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Λειτουργεί στα Ν.Μουδανιά Κέντρο Υγείας με γιατρούς πολλών ειδικοτήτων, αν και τα τελευταία
χρόνια λειτουργεί περισσότερο στον τομέα πρόληψης παρά της περίθαλψης.
Ο αθλητικός σύλλογος Ν.Μουδανιών [Π.Ο.Μ] έχει τμήματα ποδοσφαίρου, μπάσκετ, βόλεϊ. Υπάρχει
γήπεδο ποδοσφαίρου και κλειστό γυμναστήριο.
Λειτουργεί κλειστό και ανοικτό θέατρο όπου δίδονται πολλές παραστάσεις, ωδείο και φιλαρμονική.
Στο κέντρο της πόλης μας δεσπόζει ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου που είναι επιβλητικός.
ΕΜΠΟΡΙΟ – ΑΓΟΡΑ
Λειτουργούν ακόμη παρά την οικονομική κρίση πολλά εμπορικά καταστήματα, μεγάλες αλυσίδες
Σούπερ-Μάρκετ , όπου οι κάτοικοι των Ν.Μουδανιών αλλά και των γύρω χωριών βρίσκουν
ποιοτικά προϊόντα.
ΥΠΟΔΟΜΕΣ
Ο Δήμος της Ν.Προποντίδας απαρτίζεται από 20 δημοτικά και κοινοτικά διαμερίσματα, έχει πληθυσμό
36.500 κατοίκους [απογραφή του 2011]. Είναι ο μεγαλύτερος Δήμος της Χαλκιδικής
Έχει τουριστική ανάπτυξη με σύγχρονα ξενοδοχεία και τεράστια ακτογραμμή. Το λιμάνι των
Ν.Μουδανιών είναι το μεγαλύτερο μετά της Θεσσαλονίκης και εξυπηρετεί εξαγωγές και εισαγωγές
προιόντων.Υπάρχει και μαρίνα σκαφών η οποία δεν λειτουργεί.
Δεν υστερεί και στον πρωτογενή τομέα με καλλιέργειες ελαιοδέντρων, αμπελιών και κηπευτικών.
Λειτουργούν σύγχρονα ελαιοτριβεία και πολλές μονάδες επεξεργασίες βρώσιμης ελιάς.
Υπάρχουν βέβαια και αρκετά προβλήματα όσον αφορά τις υποδομές. Η αντιπλημμυρική προστασία
είναι υποτυπώδης και χρειάζονται άμεσα αντιπλημμυρικά έργα ιδιαίτερα στην περιοχή της «ΑΡΜΥΡΑΣ» και
στην περιοχή του ΚΤΕΛ.
Ο βιολογικός σταθμός είναι παλιός και δεν επαρκεί για τους σημερινούς κατοίκους. Χρήζει επέκτασης
και βελτίωσης.
Το δίκτυο ύδρευσης είναι παλιό. Χρήζει σύνδεσης με το νέο που κατασκεύασε ο Δήμος. Χρειάζεται μια
γενική κυκλοφορική μελέτη στα κεντρικά σημεία της πόλης, όπως η οδός Τζαβούρα, Εθνικής Αντίστασης .
Κατά την γνώμη μου θα έπρεπε οι δρόμοι του κέντρου να γίνουν πεζόδρομοι και να προβλεφθούν χώροι
στάθμευσης των αυτοκινήτων. Έτσι η πόλη μας θα ήταν πιο φιλική και ανθρώπινη.
Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης τα πράγματα έχουν αλλάξει προς το
χειρότερο και δύσκολα μπορούν να διορθωθούν. Ωστόσο τα Ν.Μουδανιά λόγω της θέσης τους έχουν ακόμα
περιθώρια σωστής ανάπτυξης με σεβασμό στο περιβάλλον και στον άνθρωπο.
Φυσικά, ακόμα και μετά από τόσα χρόνια οι Μουδανιώτες, όπως και όλοι οι άνθρωποι του κόσμου,
έχουν την ανάγκη να συνδεθούν και να θυμούνται, την ιστορία τους, το παρελθόν τους.Οποιος λησμονεί το
παρελθόν του άλλωστε, δεν έχει ούτε παρόν, ούτε μέλλον.
Η ανάγκη αυτή τους οδήγησε να ιδρύσουν συλλόγους μικρασιατών, όπως «Η Βιθυνία», « Η Αγία
Θεοδοσία» κλπ, για το ζωντάνεμα του παρελθόντος και για παρακαταθήκη ιστορικής μνήμης για την δεύτερη,
Τρίτη και τέταρτη γενιά προσφύγων.
Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα,

5. Το τελευταίο παραδοσιακό καφενείο στο κέντρο των Ν. Μουδανιών. Ο
Φωτάκας
Το σπίτι Τούρκου Χατζή Οσμάν, τέλους 19ου αιώνα. Εδώ στεγάζεται το μικρό ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ..

6. Προσφυγική Κατοικία του 1925

7. Η Συνθήκη των Μουδανιών
Η Συνθήκη των Μουδανιών υπογράφθηκε στις 11 Οκτώβριου του 1922 από Άγγλους, Γάλλους,
Ιταλούς, Έλληνες και Τούρκους, με σκοπό την ανακωχή ανάμεσα σε Τουρκία και Ελλάδα. Σημαντικό ζήτημα
της συνθήκης ήταν ο καθορισμός των νέων δυτικών συνόρων της Τουρκίας, με άλλα λόγια των ανατολικών
συνόρων της Ελλάδας
Και για αυτό η ,αν και με μια μικρή αντίδραση, υπογραφή της συνθήκης δυστυχώς, μας κόστισε την
ανατολική Θράκη, την οποία κατέλαβαν οι Τούρκοι με καμιά δικιά μας αντίσταση,αφού δεχθήκαμε να
υποχωρήσει ο στρατός μας πίσω από την δεξιά όχθη του Εύρου, ενώ αποτέλεσε προοίμιο για τη συνθήκη της
Λωζάννης η οποία προκάλεσε των βίαιο ξεριζωμό όλων αυτών των προσφύγων της Μικράς Ασίας.
Βιβλιογραφία
 http://ellinonpaligenesia.blogspot.gr/2012/09/blog-post_7798.html
 http://www.anemosnaftilos.gr/2008/02/blog-post_8814.html
 «Τριγυρίζοντας στις αναμνήσεις», του Στέλιου Ελαιοδώρου
 http://aetoshal.blogspot.gr/2014/10/blog-post_273.html
 http://www.mudanyamutarekeevi.org/el/component/content/article/55-mud-mutarekesi.html
 http://www.rizospastis.gr/story.do?id=979928&publDate=
 Γιώργος Τσοπουρίδης
Κολύρα Κυριακή
Εύη Μαντάκη
Ευγενία Καρατζίδου