ՄԻՋՆԱԴԱՐՅԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՃԱՐՏԱՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸhushardzan
Զարգացած միջնադարի Հայաստանը հարուստ էր ճարտարապետական հուշարձաններով: IX-XIV դդ. հայկական եկեղեցական ճարտարապետությունը հիմնականում զարգացել է վանական համալիրներում:
ՄԻՋՆԱԴԱՐՅԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՃԱՐՏԱՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸhushardzan
Զարգացած միջնադարի Հայաստանը հարուստ էր ճարտարապետական հուշարձաններով: IX-XIV դդ. հայկական եկեղեցական ճարտարապետությունը հիմնականում զարգացել է վանական համալիրներում:
2. • 1. Ի՞նչ է շնչառությունը։
• Շնչում են բոլոր կենդանի օրգանիզմները: Շնչա
ռությունն օրգանիզմի և շրջակա միջավայրի միջև տեղի
ունեցող գազափոխանակությունն է, որի ժամանակ
օրգանիզմը ներշնչում է թթվածին և ար տաշնչում
ածխաթթու գազ: Թթվածինը մասնակցում է
օրգանիզմում տեղի ունեցող բարդ օրգանական նյու
թերի օքսիդացմանը, որի արդյունքում անջատվում է
էներգիա: Կյանքը հնարավոր է միայն էներգիայի առ
կայության պայմաններում. այն անհրաժեշտ է օրգա
նիզմի աճի, շարժման, սննդառության, բազմացման և
այլ գործընթացների համար:
3. • 2. Ի՞նչ դեր ունի շնչառությունը բույսերի և
կենդանիների կյանքում։
• Միաբջիջ բույսերը և կենդանիները կլանում են ջրում
լուծված թթվածինն իրենց ողջ մակերեսով, և
առաջացած ածխաթթու գազը նույնպես հեռանում է
բջջի ողջ մակերեսով: Սա շնչառության ամենապարզ
տիպն է, որը կոչվում է բջջային շնչառություն: Նույն
կերպ են շնչում նաև մի շարք բազմաբջիջ կենդանի ներ
(աղեխորշավորներ, տափակ որդեր): Բույսերը, սնկերը
և բակտերիաները շնչառության հատուկ օրգաններ
չունեն։