2. Մարմնի և միջավայրի միջև տեղի ունեցող գազափոխանակությունը
կոչվում է շնչառություն։ Նորմալ կենսագործունեության համար մարմնին
անհրաժեշտ է էներգիա։ Սննդանյութերից էներգիայի ստացումն ընթանում
է թթվածնի կլանմամբ և ածխաթթու գազի անջատմամբ։ Քանի որ մարմնում
չկա թթվածնի պաշար, առանց որի բջիջները մահանում են, ապա
անհրաժեշտ է թթվածնի անընդհատ մուտք մարմին։
3. Մյուս կողմից ածխաթթու գազը պետք է հեռացվի մարմնից, քանի որ նրա
զգալի քանակության կուտակումը վտանգավոր է կյանքի համար։ Օդից
թթվածնի կլանումը և ածխաթթու գազի արտազատումը իրագործվում է
շնչառական համակարգի միջոցով։ Շնչառական համակարգը կազմում են
շնչուղիները և թոքերը ։ Շնչուղիներով օդը հասնում է թոքեր, որտեղ
իրականանում է գազափոխանակություն։
4. Թոքերը կրծքավանդակում տեղակայված սպունգանման զույգ օրգաններ
են, որոնք շնչառության միջոցով մարմինն ապահովում են թթվածնով և
մարմնից դուրս են բերում ածխաթթու գազը։
5. Թոքերը պատված են թաղանթով՝ թոքամզով (պլևրա)։ Թոքամիզը, պատելով
յուրաքանչյուր թոքը, անցնում է կրծքավանդակի ներքին պատերի վրա և թոքի
շուրջն առաջացնում փակ թոքամզային խոռոչ։ Թոքամզային խոռոչում
ճնշումը մթնոլորտայինից ցածր է։ Ճնշումների տարբերության շնորհիվ
ապահովվում է օդի անցումը թոքեր։
6. Թթվածինը` անցնելով ալվեոլի և արյունատար
անոթի բարակ պատի միջով, ներթափանցում է
օդից արյուն, իսկ ածխաթթու գազը՝ հակառակ
ուղղությամբ:
7. չափահաս մարդկանց և ութ տարեկանից բարձր երեխաների մոտ՝ րոպեում 14-18
շնչառական շարժում,
1-8 տարեկան երեխաների մոտ՝ րոպեում 20-25 շնչառական շարժում,
ծծկեր երեխաների մոտ՝ րոպեում 40-60 շնչառական շարժում։
Շնչառությունն անընդհատ է և կառավարվում է նյարդային համակարգի կողմից։
