SlideShare a Scribd company logo
από τους μαθητές της Β’ τάξης του Γυμνασίου Νέας Κυδωνίας Χανίων
Σεχίδου Ελισάβετ sechidou.elsa@gmail.com
Ξηράκη Σοφία sxiraki@gmail.com
Καθηγήτριες Γυμνασίου Νέας Κυδωνίας Χανίων
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Σε τρεις πλαστικές φιάλες με αποχλωριωμένο νερό βρύσης βάλαμε ξηρές σταφίδες
ως πηγή σακχάρων, μαγιά (ζυμομύκητες), ελάχιστη ζάχαρη και σε τέταρτη φιάλη που
χρησιμοποιήθηκε ως μάρτυρας, υπήρχε μόνο νερό, ξηρές σταφίδες και ζάχαρη.
Στο πάνω μέρος κάθε φιάλης τοποθετήθηκε καπάκι με μικρό άνοιγμα για να φεύγει
το παραγόμενο διοξείδιο του άνθρακα. Το πείραμα εκτελέστηκε σε θερμοκρασία
δωματίου και ακολούθησε απόσταξη και ανίχνευση αιθυλικής αλκοόλης. Ένα μήνα
μετά έγινε ανίχνευση οξικού οξέος. Στο μάρτυρα δεν ανιχνεύτηκε οινόπνευμα ή ξύδι
λόγω απουσίας μικροοργανισμών.
Λέξεις κλειδιά: ζυμομύκητες, αιθυλική αλκοόλη, οινόπνευμα, ξύδι
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΣΤΟΧΟΙ
Οι μαθητές :
• Παρατήρησαν τους ζυμομύκητες και τον τρόπο πολλαπλασιασμού τους με τη
χρήση οπτικού μικροσκοπίου
• Διαπίστωσαν ότι υπάρχουν χρήσιμοι μικροοργανισμοί που βοηθούν στην
παραγωγή προϊόντων (αιθυλική αλκοόλη, οξικό οξύ)
• Χρησιμοποίησαν μια πειραματική διαδικασία, απέκτησαν εργαστηριακή εμπειρία
και εκτίμησαν τα αποτελέσματά της
• Επεξήγησαν τις βιοχημικές διεργασίες με απλό και κατανοητό τρόπο
• Συνεργάστηκαν και πρότειναν λύσεις σε πρακτικά θέματα κατά τη διάρκεια του
πειράματος
Β. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Ακολουθήθηκε η εποικοδομητική διδακτική προσέγγιση. Στις Φυσικές Επιστήμες,
από τη σκοπιά του γνωστικού/ατομικού εποικοδομητισμού η γνώση θεωρείται ως ένα
δίκτυο εννοιολογικών δομών το οποίο οικοδομείται από τον κάθε μαθητή και δεν
μπορεί απλά να μεταφέρεται. Η διαδικασία απόκτησης γνώσεων απαιτεί ενεργό
εμπλοκή του ίδιου του ατόμου, το οποίο χρησιμοποιώντας το υπάρχον γνωστικό του
σύστημα και αλληλεπιδρώντας με τον φυσικό κόσμο που το περιβάλλει προσπαθεί να
κατασκευάσει νέα νοήματα μέσα στο πλαίσιο που ορίζουν οι κοινωνικές και
πολιτιστικές συνθήκες στις οποίες βρίσκεται. Η αλληλεπίδραση μπορεί να επιφέρει
αλλαγές στις αρχικές απόψεις του ή να τις ενισχύσει ή να δημιουργήσει νέες.
Ο μαθητής στην εποικοδομητική διδασκαλία μαθαίνει ακολουθώντας τη δική του
πορεία η οποία καθοδηγείται από τον εκπαιδευτικό και τα εκπαιδευτικά υλικά όπως
τα πειράματα, οι ασκήσεις, τα λογισμικά. Αυτό σημαίνει ότι η εποικοδομητική
διδασκαλία είναι κατά κύριο λόγο μαθητοκεντρική αλλά και κατευθυνόμενη από τον
εκπαιδευτικό. Στο επίκεντρο της εποικοδομητικής διδασκαλίας δεν βρίσκεται μόνο η
νέα γνώση που διδάσκεται αλλά και η μέθοδος με την οποία εποικοδομείται η νέα
γνώση.
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι σύνθετος, γιατί δεν αρκεί να γνωρίζει μόνο τη
«σωστή» γνώση και τις αρχικές απόψεις των μαθητών· χρειάζεται ν' ακολουθήσει
διαδικασίες που θα βοηθήσουν τον μαθητή να συνειδητοποιήσει τις αρχικές απόψεις
του, να δοκιμάσει την αποτελεσματικότητά των απόψεων σε νέες εμπειρίες, να τις
συγκρίνει με τις απόψεις των συμμαθητών του, ν' αναλογιστεί τη διαφορά μεταξύ των
αρχικών και των νέων απόψεων και να αξιολογήσει τις διεργασίες και τις δυσκολίες
που συνάντησε κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας. (Επιμορφωτικό υλικό για την
επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης Τεύχος 5: Κλάδος
ΠΕ04 Β’ έκδοση) .
Η βιβλιογραφική, θεωρητική προσέγγιση του θέματος έγινε με τη χρήση ΤΠΕ.Η
ραγδαία ανάπτυξη των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) έχει
προσφέρει τεχνικές και εργαλεία που βοηθούν στην ανάπτυξη εκπαιδευτικών
συστημάτων τα οποία χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα φιλική διασύνδεση με τον
χρήστη. Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, οι Η/Υ και το διαδίκτυο
αποτελούν πολυδύναμα μέσα επικοινωνίας, αναζήτησης, επεξεργασίας και διάδοσης
της πληροφορίας. Μπορούν να επιδράσουν καταλυτικά στη διεύρυνση και στον
εμπλουτισμό των διδακτικών-μαθησιακών διαδικασιών, συμβάλλοντας στη
δημιουργία μαθησιακών περιβαλλόντων τα οποία διευκολύνουν την πρόκληση του
ενδιαφέροντος, την ενεργητική συμμετοχή και την εποικοδόμηση της γνώσης από
τους μαθητές. Η εισαγωγή των Η/Υ στην εκπαίδευση δημιούργησε ελπίδες για την
επίλυση πολλών διδακτικών-μαθησιακών προβλημάτων. Σκοπός δεν είναι απλώς η
κατάκτηση της ύλης από τους μαθητές με ένα στατικό τρόπο και επομένως η
αξιοποίηση ξεπερασμένων και στατικών υπολογιστικών περιβαλλόντων. Η ένταξη των
ΤΠΕ μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη ενεργών μαθητών, που θα μπορούν να είναι
δημιουργικοί και ικανοί να αξιοποιούν κάθε μέσο επικοινωνίας και όλους τους
συμβολικούς-σημειωτικούς πόρους (λέξεις, εικόνες, κείμενα κ.ά.) και να διαθέτουν
αυξημένη κριτική ικανότητα, ώστε να αντιλαμβάνονται την πολύπλοκη νέα
επικοινωνιακή πραγματικότητα (Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των
εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης Τεύχος 5: Κλάδος ΠΕ04 Β’ έκδοση).
Με την εφαρμογή αυτής της διδακτικής παρέμβασης, στοχεύαμε οι μαθητές να
αποκτήσουν εργαστηριακή εμπειρία, να συνδυάσουν τις θεωρητικές γνώσεις με την
πρακτική εφαρμογή. Είναι σημαντικό να εξοικειωθούν με την ερευνητική εργασία
(project) και να δουλέψουν ομαδοσυνεργατικά. Μέσα από τη διαδικασία αυτή θα
αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και υπευθυνότητα και την ευκαιρία να παρατηρήσουν
ένα βιολογικό φαινόμενο. Πολλοί μαθητές είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με τις ΤΠΕ
οπότε ήταν εύκολο να εφαρμόσουν τις πρακτικές τους δεξιότητες στην τεχνολογία. Ο
χειρισμός του μικροσκοπίου, της συσκευής απόσταξης και της φωτογραφικής μηχανής
για τη λήψη φωτογραφιών έδωσε στα παιδιά την ικανοποίηση από τη συμμετοχή
στην ομάδα και έμαθαν να παρατηρούν, να αναζητούν και να συσχετίζουν
πληροφορίες. Οι διαφορετικοί εναλλακτικοί τρόποι προσέγγισης του θέματος
ακολούθησαν την εποικοδομητική προσέγγιση, δίνοντας βαρύτητα στις υπάρχουσες
αντιλήψεις, ιδέες και αναπαραστάσεις των μαθητών. Δόθηκε έμφαση στον ενεργητικό
ρόλο του μαθητή και έτσι προωθείται η οικοδόμηση της επιστημονικής γνώσης.
Η διδακτική παρέμβαση αναπτύχθηκε σε δύο επίπεδα/πεδία. Το θεωρητικό πεδίο
αφορά να γνωρίσουν οι μαθητές τον μελετούμενο οργανισμό καλύτερα σε ότι αφορά
τη συστηματική του ταξινόμηση, την αναπαραγωγή και γενικά την οικοφυσιολογία
του. Στο πλαίσιο της ιστοεξερεύνησης, προτάθηκαν στους μαθητές πηγές από το
διαδίκτυο και αναπτύχθηκε η κριτική τους ικανότητα καθώς ήταν ελεύθεροι να
επιλέξουν το υλικό που χρειαζόταν για τη σύνθεση της παρουσίασης με PowerPoint.
Το εργαστηριακό πεδίο αφορά τις μεθόδους επιστημονικής έρευνας. H επαφή των
παιδιών με υλικά της καθημερινότητας, η παρακολούθηση και καταγραφή των
παραμέτρων κατά τη διάρκεια του πειράματος προωθεί την δημιουργικότητα, την
υπευθυνότητα και το ρόλο του «μικρού επιστήμονα».
Τα Υλικά και οι εργαστηριακές διατάξεις που απαιτήθηκαν ήταν :
3 Πλαστικά μπουκάλια (5 l)
Πλαστικό μπουκάλι (250 ml)
θερμόμετρο
πεχαμετρικό χαρτί
νερό βρύσης (αποχλωριωμένο)
διάλυμα υπερμαγγανικού καλίου
μαγειρική σόδα
Διάλυμα πυκνού θειικού οξέος
ζάχαρη
δοκιμαστικός σωλήνας
φωτογραφική μηχανή
συσκευή απόσταξης
ζυμομύκητες (μαγιά εμπορίου)
ξηρές σταφίδες
οπτικό μικροσκόπιο
Με ξηρή σταφίδα, μαγιά και νερό μαθητές της Β τάξης του Γυμνασίου Νέας Κυδωνίας
έφτιαξαν οινόπνευμα και ξύδι. Οι ζυμομύκητες Sacharomycescerevisae είναι αερόβιοι
μονοκύτταροι μικροοργανισμοί που απουσία οξυγόνου κάνουν αναερόβια διάσπαση
απλών σακχάρων της σταφίδας σε αιθανόλη και διοξείδιο του άνθρακα. Ακολουθεί
οξείδωση της αιθυλικής αλκοόλης (οξική ζύμωση) κατά την οποία το προϊόν είναι ξύδι.
Με τη δράση των βακτηρίων του οξικού οξέος η αιθανόλη οξειδώνεται προς
ακεταλδεΰδη και στη συνέχεια η ακεταλδεΰδη οξειδώνεται προς οξικό οξύ.
Η χημική εξίσωση που περιγράφει την αλκοολική ζύμωση της γλυκόζης είναι η εξής:
C6H12O6 → 2 CH3CH2OH + 2 CO2 ↑
C6H12O6 γλυκόζη
CH3CH2OH αιθανόλη (αιθυλική αλκοόλη)
Η χημική εξίσωση που περιγράφει την αλκοολική ζύμωση της ζάχαρης είναι η εξής:
Η παραγωγή CO2διοξειδίου του άνθρακα είναι ένδειξη της
μεταβολικήςδραστηριότητας.Με την οξική ζύμωση, δηλαδή την οξείδωση της
αιθυλικής αλκοόλης, παράγεται αιθανικό οξύ. Η οξείδωση αυτή γίνεται με τη βοήθεια
ορισμένων βακτηρίων ή μυκήτων τα οποία μεταφέρουν το ένζυμο
αιθανολοξειδάσηπου καταλύει την απευθείας αντίδραση της αιθανόλης με διοξυγόνο,
που προέρχεται από τον ατμοσφαιρικό αέρα. Η συνολική στοχειομετρική εξίσωση της
αντίδρασης είναι η εξής:
Η καθαρή αλκοόλη δεν οξειδώνεται σε οξικό οξύ. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν περιέχει
τους μύκητες που παράγουν την αιθανολοξειδάση. Οι μύκητες για να ζήσουν
χρειάζονται κατάλληλες αζωτούχες θρεπτικές ουσίες, τις οποίες δεν έχει η καθαρή
αλκοόλη. Επομένως για να γίνει η οξοποίηση, πρέπει να υπάρχει κρασί ή γενικότερα
αλκοολούχο μίγμα που να περιέχει τις κατάλληλες θρεπτικές ουσίες, μύκητες και
θερμοκρασία (συνήθως 18-35 °C). Επίσης η συγκέντρωση της αιθανόλης δεν πρέπει να
είναι μικρότερη του 2% ούτε ανώτερη του 12%, γιατί τότε οι μύκητες
αδρανοποιούνται.
Απόσταξη ονομάζεται η μέθοδος με την οποία απομονώνεται ένα υγρό
συγκεκριμένουσημείου βρασμού από ένα μείγμα.
Με τη μέθοδο αυτή θερμαίνεται ένα μείγμα που περιέχει υγρό μέχρι το υγρό να
βράσει, οπότε σχηματίζει ατμούς. Οι ατμοί αυτοί οδηγούνται σε σχετική διάταξη ενός
μέσου που λέγεται συμπυκνωτής όπου εκεί ψύχονται και μετατρέπονται σε υγρό. Η
αλκοόλη βράζει στους 80° C περίπου.Στην απόσταξη μπορούμε να πάρουμε
οινόπνευμα χαμηλών βαθμών στην αρχή (βαθμός είναι η επί τοις εκατό
περιεκτικότητα σε οινόπνευμα ενός διαλύματος) και τέλος αλκοόλη 95%.
Φυσικoχημικές ιδιότητες :
Σημείο ζέσεως οξικού οξέος: 118,1 °C
Σημείο ζέσεως αιθυλικής αλκοόλης : 78,37 °C
Ανίχνευση αιθυλικής αλκοόλης ή αιθανόλης (οινοπνεύματος)
Πραγματοποιήθηκε οξείδωση της αιθανόλης από διάλυμα υπερμαγγανικού καλίου
παρουσία πυκνού θειικού οξέος.Σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα βάζουμε 1ml αλκοόλης
και σε έναν άλλο 5 ml κορεσμένου διαλύματος υπερμαγγανικού καλίου οξινισμένο με
5 σταγόνες πυκνού θειικού οξέος (H2SO4). Ανακατεύουμε τα δύο διαλύματα και
παρατηρούμε χρωματική αλλαγή. Από ιώδες το διάλυμα γίνεται άχρωμο.
Η χημική αντίδραση που πραγματοποιήθηκε είναι:
5CH3CH2OH +4KMnO4 +6H2SO4 → 5CH3CΟOH + 4MnSO4 +2K2SO4 +11H2O
Παρατήρηση στο οπτικό μικροσκόπιο
Οι ζυμομύκητες είναι μονοκύτταροι σφαιρικοί, ελλειψοειδείς ή ραβδόμορφοι
μικροοργανισμοί όπως διαπιστώσαμε στην παρατήρηση με οπτικό μικροσκόπιο και
πολλαπλασιάζονται με εκβλάστηση. Υπάρχουν κύτταρα με εκβλαστήσεις ενώ οι
αποικίες τους μοιάζουν με των βακτηρίων. Μετά το πέρας της Αλκοολικής Ζύμωσης, οι
ζύμες θα πεθάνουν λόγω της έλλειψης σακχάρων αλλά και της παρουσίας αλκοόλης.
Ο όρος Saccharomyces αντιπροσωπεύει το γένος, ο όρος cerevisiae το είδος, ενώ
χρησιμοποιούνται περισσότερα από 1000 διαφορετικά στελέχη της ζύμης S. cerevisiae
ως μαγιές ψωμιού, κρασιού ή μπύρας.
Η δραστηριότητα των Ζυμών μπορεί να είναι ενεργή από τους 10 o
C έως και τους 40o
C,
με ιδανικούς τους 30o
C . Η Αλκοολική Ζύμωση είναι εξώθερμη αντίδραση οπότε η
θερμοκρασία συνεχώς ανεβαίνει. Αυτό διαπιστώθηκε με τη χρήση θερμομέτρου. Η
φωτογράφηση του παρασκευάσματος έγινε με τη βοήθεια φωτογραφικής μηχανής
ενσωματωμένης στο μικροσκόπιο
Ανίχνευση οξικού οξέος
Το οξικό οξύ που περιέχεται στο ξύδι αντιδρά με τη σόδα.
Από τη χημική αντίδραση παράγεται ένα αέριο σε μορφή φυσαλίδων, το διοξείδιο του
άνθρακα.
οξύ + μαγειρική σόδα → ..... + διοξείδιο του άνθρακα ↑
Ο υπολογισμός της περιεκτικότητας του διαλύματος σε οξικό οξύ θα μπορούσε να
γίνει με ογκομέτρηση αλλά θα διερευνηθεί στην επόμενη τάξη (αναλυτικό
πρόγραμμα χημείας γ’ γυμνασίου)
Μέτρηση του pΗ με πεχαμετρικό χαρτί.
H τιμή βρέθηκε ίση με 3 άρα είναι όξινο διάλυμα λόγω του αραιού οξικού οξέος.
Το πεχαμετρικό χαρτί είναι ένα ειδικό απορροφητικό χαρτί εμποτισμένο με μείγμα
δεικτών (δείκτης Universal ή γενικός δείκτης), το οποίο αλλάζει χρώμα ανάλογα με το
pH του διαλύματος. Μας επιτρέπει να βρίσκουμε πολύ εύκολα το pH του διαλύματος,
αλλά όχι με μεγάλη ακρίβεια.
Γ. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Ι. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ
ΙΙ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ
Ευχαριστίες
Ευχαριστούμε τους συναδέλφους στο EKΦΕ Χανίων, τον διευθυντή του Γυμνασίου
Νέας Κυδωνίας κο Βαζιτάρη Βασίλη και τη σχολική σύμβουλο κα Καλαθάκη Μαρία.
Μαθητές Β τάξης του Γυμνασίου Νέας Κυδωνίας που υλοποίησαν το συγκεκριμένο
θέμα:
ΡΟΥΚΟΥΝΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ
ΣΑΛΑΩΡΑ ΙΩΑΝΝΑ
ΣΑΜΟΪΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛ
ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
ΣΕΪΜΕΝΗ ΣΤΕΛΛΑ
ΣΚΑΡΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ
ΣΟΛΙΝΤΑΔΑΚΗ ΑΝΝΑ
ΣΟΥΛΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΣΤΑΦΥΛΑΡΑΚΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ
ΣΤΕΦΑΝΟΥΔΑΚΗ ΙΩΑΝΝΑ
ΤΑΝΕΒ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΤΕΡΕΖΑΚΗ ΕΛΕΝΗ
ΤΖΟΥΓΚΑΡΑΚΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
ΤΡΙΠΟΔΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ
ΤΣΑΜΠΑΛΗΣ
ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ
- ΤΣΑΜΠΙΚΟΣ
ΤΣΑΠΟΥΝΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΤΣΙΜΙΝΙΚΑΚΗ
ΔΑΝΑΗ -
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ-
ΛΙΛΥ
ΤΣΙΡΙΩΤΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΤΣΙΧΛΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΦΙΛΙΠΠΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ
ΦΙΛΙΠΠΑΚΗ
ΜΑΡΙΑ -
ΑΝΝΕΛΙΖΕ
ΧΑΤΖΗΑΓΓΕΛΑΚΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
ΧΙΜΑ ΙΖΑΜΠΕΛΑ
ΧΟΜΠΙΤΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΧΥΣΕΣΑΝΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ
ΨΑΡΟΜΗΛΙΓΚΑΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ
ΨΥΛΛΑΚΗ ΜΑΡΙΑ
Βιβλιογραφία
Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης
Επιμόρφωσης Τεύχος 5: Κλάδος ΠΕ04 Β’ έκδοση
Αλεπόρου-Μαρίνου Β., Αργυροκαστρίτης Α., Κομητοπούλου Α., Πιαλόγλου
Π.,(2000),Εργαστηριακός Οδηγός Βιολογίας Θετικής Κατεύθυνσης Γ΄ Τάξης Ε.Λ., Βιβλίο
ΟΕΔΒ, Αθήνα.
Αλεπόρου-ΜαρίνουΒ.,ΑργυροκαστρίτηςΑ.,ΚομητοπούλουΑ.,ΠιαλόγλουΠ.,Σγουρίτσα
Β.,(2002),Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Γ΄ Τάξης Ε.Λ., Βιβλίο ΟΕΔΒ, Αθήνα.
Ανδριώτης Μ., Γεωργούλη-Μαρκάκη Λ., Γκουβρά Μ., Κατσώρχης Θ., Παυλίδης
Γ.,(1999),Εργαστηριακός Οδηγός Βιολογίας Γ΄ Γυμνασίου, Βιβλίο ΟΕΔΒ ,Αθήνα.
Ανδριώτης Μ., Γεωργούλη-Μαρκάκη Λ., Γκουβρά Μ., Κατσώρχης Θ. , Παυλίδης
Γ.,(2000),Βιολογία Γ΄ Γυμνασίου, Βιβλίο ΟΕΔΒ, Αθήνα.
Θεοδωρόπουλος Π., Παπαθεοφάνους Π., Σιδέρη Φ.,(2000),Χημεία Γ΄ Γυμνασίου
,Βιβλίο ΟΕΔΒ , Αθήνα
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B9%CE%B8%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CE%BB%CE%B7
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B9%CE%B8%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C
_%CE%BF%CE%BE%CF%8D
https://www.youtube.com/watch?v=sPb5TaFQ4b8

More Related Content

Similar to ΖΥΜΟΜΥΚΗΤΕΣ

επιχειρείν με... σοκολάτα (1)
επιχειρείν με... σοκολάτα (1)επιχειρείν με... σοκολάτα (1)
επιχειρείν με... σοκολάτα (1)
tryfonid
 
α' γυμ φυσ 00 ύλη
α' γυμ φυσ 00 ύληα' γυμ φυσ 00 ύλη
α' γυμ φυσ 00 ύλη
Dimitris Kontoudakis
 
σεμινάριο διατροφής αγωγής υγείας
σεμινάριο διατροφής αγωγής υγείαςσεμινάριο διατροφής αγωγής υγείας
σεμινάριο διατροφής αγωγής υγείαςΑννα Παππα
 
Οι τέσσερις εποχές, Μελέτη Β Δημοτικού
Οι τέσσερις εποχές, Μελέτη Β ΔημοτικούΟι τέσσερις εποχές, Μελέτη Β Δημοτικού
Οι τέσσερις εποχές, Μελέτη Β Δημοτικού
Σπύρος Κυριαζίδης
 
Φυσική - Βιβλίο
Φυσική - ΒιβλίοΦυσική - Βιβλίο
Φυσική - Βιβλίο
Angel
 
συνέδριο περιβαλλοντικό μακεδονία 2014
συνέδριο περιβαλλοντικό μακεδονία 2014συνέδριο περιβαλλοντικό μακεδονία 2014
συνέδριο περιβαλλοντικό μακεδονία 2014tamoutseli
 
Engage - Δίλημμα: Συμπεράσματα
Engage - Δίλημμα: ΣυμπεράσματαEngage - Δίλημμα: Συμπεράσματα
Engage - Δίλημμα: Συμπεράσματα
George Androulakis
 
συλληψη δομη του προγραμματος
συλληψη δομη του προγραμματοςσυλληψη δομη του προγραμματος
συλληψη δομη του προγραμματος
Sofi Liva
 
Παρουσίαση σχολικών προγραμμάτων: Γιατί; Πώς; Ποιος; Πόσο, Πότε; και Που;»
Παρουσίαση σχολικών προγραμμάτων: Γιατί; Πώς; Ποιος; Πόσο, Πότε; και Που;»Παρουσίαση σχολικών προγραμμάτων: Γιατί; Πώς; Ποιος; Πόσο, Πότε; και Που;»
Παρουσίαση σχολικών προγραμμάτων: Γιατί; Πώς; Ποιος; Πόσο, Πότε; και Που;»
Theresa Giakoumatou
 
8os panelinios diagonismos_protoporon_dask-2o ππδς πόλεως ρόδου-2013_
8os panelinios diagonismos_protoporon_dask-2o ππδς πόλεως ρόδου-2013_8os panelinios diagonismos_protoporon_dask-2o ππδς πόλεως ρόδου-2013_
8os panelinios diagonismos_protoporon_dask-2o ππδς πόλεως ρόδου-2013_
ΔΗΜΟΣΙΟ
 
σχεδιο υποβολης 2015 ανακυκλωση
σχεδιο υποβολης 2015 ανακυκλωσησχεδιο υποβολης 2015 ανακυκλωση
σχεδιο υποβολης 2015 ανακυκλωση
Evi Kamariotaki
 
ΒΙΒΛΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΦΥΣΙΚΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ.pdf
ΒΙΒΛΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΦΥΣΙΚΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ.pdfΒΙΒΛΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΦΥΣΙΚΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ.pdf
ΒΙΒΛΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΦΥΣΙΚΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ.pdf
Μαυρουδης Μακης
 
παρουσίαση για το συνέδριο οικιακής οικονομίας
παρουσίαση για το συνέδριο οικιακής οικονομίαςπαρουσίαση για το συνέδριο οικιακής οικονομίας
παρουσίαση για το συνέδριο οικιακής οικονομίας
sopa4
 
Aειφόρο σχολείο
Aειφόρο σχολείοAειφόρο σχολείο
Aειφόρο σχολείο
Koukkou Giota
 
γελ κολλεγίου
γελ κολλεγίουγελ κολλεγίου
γελ κολλεγίουgper2014
 
50 εισαγωγικές έρευνες από το μάθημα της Τεχνολογίας της Γ τάξης Γυμνασίου
50 εισαγωγικές έρευνες από το μάθημα της Τεχνολογίας της Γ τάξης Γυμνασίου50 εισαγωγικές έρευνες από το μάθημα της Τεχνολογίας της Γ τάξης Γυμνασίου
50 εισαγωγικές έρευνες από το μάθημα της Τεχνολογίας της Γ τάξης Γυμνασίου
John Tzortzakis
 
Το πολυπολιτισμικό βιβλίο συνταγών-Module.5.pdf
Το πολυπολιτισμικό βιβλίο συνταγών-Module.5.pdfΤο πολυπολιτισμικό βιβλίο συνταγών-Module.5.pdf
Το πολυπολιτισμικό βιβλίο συνταγών-Module.5.pdf
GeorgeDiamandis11
 
Ο ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ
Ο ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣΟ ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ
Ο ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ
Alexandra Tsigkou
 

Similar to ΖΥΜΟΜΥΚΗΤΕΣ (20)

επιχειρείν με... σοκολάτα (1)
επιχειρείν με... σοκολάτα (1)επιχειρείν με... σοκολάτα (1)
επιχειρείν με... σοκολάτα (1)
 
α' γυμ φυσ 00 ύλη
α' γυμ φυσ 00 ύληα' γυμ φυσ 00 ύλη
α' γυμ φυσ 00 ύλη
 
σεμινάριο διατροφής αγωγής υγείας
σεμινάριο διατροφής αγωγής υγείαςσεμινάριο διατροφής αγωγής υγείας
σεμινάριο διατροφής αγωγής υγείας
 
Οι τέσσερις εποχές, Μελέτη Β Δημοτικού
Οι τέσσερις εποχές, Μελέτη Β ΔημοτικούΟι τέσσερις εποχές, Μελέτη Β Δημοτικού
Οι τέσσερις εποχές, Μελέτη Β Δημοτικού
 
Φυσική - Βιβλίο
Φυσική - ΒιβλίοΦυσική - Βιβλίο
Φυσική - Βιβλίο
 
συνέδριο περιβαλλοντικό μακεδονία 2014
συνέδριο περιβαλλοντικό μακεδονία 2014συνέδριο περιβαλλοντικό μακεδονία 2014
συνέδριο περιβαλλοντικό μακεδονία 2014
 
Engage - Δίλημμα: Συμπεράσματα
Engage - Δίλημμα: ΣυμπεράσματαEngage - Δίλημμα: Συμπεράσματα
Engage - Δίλημμα: Συμπεράσματα
 
συλληψη δομη του προγραμματος
συλληψη δομη του προγραμματοςσυλληψη δομη του προγραμματος
συλληψη δομη του προγραμματος
 
Παρουσίαση σχολικών προγραμμάτων: Γιατί; Πώς; Ποιος; Πόσο, Πότε; και Που;»
Παρουσίαση σχολικών προγραμμάτων: Γιατί; Πώς; Ποιος; Πόσο, Πότε; και Που;»Παρουσίαση σχολικών προγραμμάτων: Γιατί; Πώς; Ποιος; Πόσο, Πότε; και Που;»
Παρουσίαση σχολικών προγραμμάτων: Γιατί; Πώς; Ποιος; Πόσο, Πότε; και Που;»
 
Ekpedeytikh texnologia
Ekpedeytikh texnologiaEkpedeytikh texnologia
Ekpedeytikh texnologia
 
Teachers for Europe 2013
Teachers for Europe 2013Teachers for Europe 2013
Teachers for Europe 2013
 
8os panelinios diagonismos_protoporon_dask-2o ππδς πόλεως ρόδου-2013_
8os panelinios diagonismos_protoporon_dask-2o ππδς πόλεως ρόδου-2013_8os panelinios diagonismos_protoporon_dask-2o ππδς πόλεως ρόδου-2013_
8os panelinios diagonismos_protoporon_dask-2o ππδς πόλεως ρόδου-2013_
 
σχεδιο υποβολης 2015 ανακυκλωση
σχεδιο υποβολης 2015 ανακυκλωσησχεδιο υποβολης 2015 ανακυκλωση
σχεδιο υποβολης 2015 ανακυκλωση
 
ΒΙΒΛΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΦΥΣΙΚΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ.pdf
ΒΙΒΛΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΦΥΣΙΚΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ.pdfΒΙΒΛΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΦΥΣΙΚΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ.pdf
ΒΙΒΛΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΦΥΣΙΚΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ.pdf
 
παρουσίαση για το συνέδριο οικιακής οικονομίας
παρουσίαση για το συνέδριο οικιακής οικονομίαςπαρουσίαση για το συνέδριο οικιακής οικονομίας
παρουσίαση για το συνέδριο οικιακής οικονομίας
 
Aειφόρο σχολείο
Aειφόρο σχολείοAειφόρο σχολείο
Aειφόρο σχολείο
 
γελ κολλεγίου
γελ κολλεγίουγελ κολλεγίου
γελ κολλεγίου
 
50 εισαγωγικές έρευνες από το μάθημα της Τεχνολογίας της Γ τάξης Γυμνασίου
50 εισαγωγικές έρευνες από το μάθημα της Τεχνολογίας της Γ τάξης Γυμνασίου50 εισαγωγικές έρευνες από το μάθημα της Τεχνολογίας της Γ τάξης Γυμνασίου
50 εισαγωγικές έρευνες από το μάθημα της Τεχνολογίας της Γ τάξης Γυμνασίου
 
Το πολυπολιτισμικό βιβλίο συνταγών-Module.5.pdf
Το πολυπολιτισμικό βιβλίο συνταγών-Module.5.pdfΤο πολυπολιτισμικό βιβλίο συνταγών-Module.5.pdf
Το πολυπολιτισμικό βιβλίο συνταγών-Module.5.pdf
 
Ο ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ
Ο ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣΟ ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ
Ο ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ
 

More from Mixalis Tzortzakis

Smore
SmoreSmore
Ενημερωτικό έντυπο ΑΔΑΕ Asfales diadiktio
Ενημερωτικό έντυπο ΑΔΑΕ Asfales diadiktioΕνημερωτικό έντυπο ΑΔΑΕ Asfales diadiktio
Ενημερωτικό έντυπο ΑΔΑΕ Asfales diadiktio
Mixalis Tzortzakis
 
Παρουσίαση Εσπερινού Επάλ Πλατανιά
Παρουσίαση Εσπερινού Επάλ ΠλατανιάΠαρουσίαση Εσπερινού Επάλ Πλατανιά
Παρουσίαση Εσπερινού Επάλ Πλατανιά
Mixalis Tzortzakis
 
Χριστούγεννα 2015
Χριστούγεννα 2015Χριστούγεννα 2015
Χριστούγεννα 2015
Mixalis Tzortzakis
 
H 28-οκτωβρίου-1940
H 28-οκτωβρίου-1940H 28-οκτωβρίου-1940
H 28-οκτωβρίου-1940
Mixalis Tzortzakis
 
Eπιλογές αναζήτησης
Eπιλογές αναζήτησηςEπιλογές αναζήτησης
Eπιλογές αναζήτησης
Mixalis Tzortzakis
 
Τελική έκθεση βιωματικής δράσης Β_Κουτσουρίδου Όλγα
Τελική έκθεση βιωματικής δράσης Β_Κουτσουρίδου ΌλγαΤελική έκθεση βιωματικής δράσης Β_Κουτσουρίδου Όλγα
Τελική έκθεση βιωματικής δράσης Β_Κουτσουρίδου Όλγα
Mixalis Tzortzakis
 
Τελική έκθεση βιωματικής εργασίας_Κουτσουρίδου Όλγα
Τελική έκθεση βιωματικής εργασίας_Κουτσουρίδου ΌλγαΤελική έκθεση βιωματικής εργασίας_Κουτσουρίδου Όλγα
Τελική έκθεση βιωματικής εργασίας_Κουτσουρίδου Όλγα
Mixalis Tzortzakis
 
Project_Sofia_Xiraki_2014-15
Project_Sofia_Xiraki_2014-15Project_Sofia_Xiraki_2014-15
Project_Sofia_Xiraki_2014-15
Mixalis Tzortzakis
 
Παρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ Πλατανιά
Παρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ ΠλατανιάΠαρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ Πλατανιά
Παρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ Πλατανιά
Mixalis Tzortzakis
 
Παρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ Πλατανιά
Παρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ ΠλατανιάΠαρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ Πλατανιά
Παρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ ΠλατανιάMixalis Tzortzakis
 
Πρώτες βοήθειες στη σχολική μονάδα
Πρώτες βοήθειες στη σχολική μονάδαΠρώτες βοήθειες στη σχολική μονάδα
Πρώτες βοήθειες στη σχολική μονάδαMixalis Tzortzakis
 
Παλιά επαγγέλματα
Παλιά επαγγέλματαΠαλιά επαγγέλματα
Παλιά επαγγέλματαMixalis Tzortzakis
 
εργασιεσ των μαθητων στη βιολογια για το σχ. ετοσ 2014 15
εργασιεσ των μαθητων στη βιολογια για το σχ. ετοσ 2014 15εργασιεσ των μαθητων στη βιολογια για το σχ. ετοσ 2014 15
εργασιεσ των μαθητων στη βιολογια για το σχ. ετοσ 2014 15Mixalis Tzortzakis
 
Ξένη λογοτεχνία
Ξένη λογοτεχνία Ξένη λογοτεχνία
Ξένη λογοτεχνία
Mixalis Tzortzakis
 
Ελληνική λογοτεχνία
Ελληνική λογοτεχνίαΕλληνική λογοτεχνία
Ελληνική λογοτεχνία
Mixalis Tzortzakis
 
Τεχνική και ΕΠΑγγελματική Εκπαίδευση
Τεχνική και ΕΠΑγγελματική ΕκπαίδευσηΤεχνική και ΕΠΑγγελματική Εκπαίδευση
Τεχνική και ΕΠΑγγελματική Εκπαίδευση
Mixalis Tzortzakis
 
Σημειώσεις για την οικιακή οικονομία
Σημειώσεις για την οικιακή οικονομίαΣημειώσεις για την οικιακή οικονομία
Σημειώσεις για την οικιακή οικονομίαMixalis Tzortzakis
 
Η Τέχνη συναντά τη Γαλλική Κουζίνα _Art de la Table
Η Τέχνη συναντά τη Γαλλική Κουζίνα _Art de la TableΗ Τέχνη συναντά τη Γαλλική Κουζίνα _Art de la Table
Η Τέχνη συναντά τη Γαλλική Κουζίνα _Art de la TableMixalis Tzortzakis
 

More from Mixalis Tzortzakis (20)

Smore
SmoreSmore
Smore
 
Ενημερωτικό έντυπο ΑΔΑΕ Asfales diadiktio
Ενημερωτικό έντυπο ΑΔΑΕ Asfales diadiktioΕνημερωτικό έντυπο ΑΔΑΕ Asfales diadiktio
Ενημερωτικό έντυπο ΑΔΑΕ Asfales diadiktio
 
Παρουσίαση Εσπερινού Επάλ Πλατανιά
Παρουσίαση Εσπερινού Επάλ ΠλατανιάΠαρουσίαση Εσπερινού Επάλ Πλατανιά
Παρουσίαση Εσπερινού Επάλ Πλατανιά
 
Χριστούγεννα 2015
Χριστούγεννα 2015Χριστούγεννα 2015
Χριστούγεννα 2015
 
H 28-οκτωβρίου-1940
H 28-οκτωβρίου-1940H 28-οκτωβρίου-1940
H 28-οκτωβρίου-1940
 
Eπιλογές αναζήτησης
Eπιλογές αναζήτησηςEπιλογές αναζήτησης
Eπιλογές αναζήτησης
 
Τελική έκθεση βιωματικής δράσης Β_Κουτσουρίδου Όλγα
Τελική έκθεση βιωματικής δράσης Β_Κουτσουρίδου ΌλγαΤελική έκθεση βιωματικής δράσης Β_Κουτσουρίδου Όλγα
Τελική έκθεση βιωματικής δράσης Β_Κουτσουρίδου Όλγα
 
Τελική έκθεση βιωματικής εργασίας_Κουτσουρίδου Όλγα
Τελική έκθεση βιωματικής εργασίας_Κουτσουρίδου ΌλγαΤελική έκθεση βιωματικής εργασίας_Κουτσουρίδου Όλγα
Τελική έκθεση βιωματικής εργασίας_Κουτσουρίδου Όλγα
 
Project_Sofia_Xiraki_2014-15
Project_Sofia_Xiraki_2014-15Project_Sofia_Xiraki_2014-15
Project_Sofia_Xiraki_2014-15
 
Παρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ Πλατανιά
Παρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ ΠλατανιάΠαρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ Πλατανιά
Παρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ Πλατανιά
 
Παρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ Πλατανιά
Παρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ ΠλατανιάΠαρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ Πλατανιά
Παρουσίαση Εσπερινού ΕΠΑΛ Πλατανιά
 
Πρώτες βοήθειες στη σχολική μονάδα
Πρώτες βοήθειες στη σχολική μονάδαΠρώτες βοήθειες στη σχολική μονάδα
Πρώτες βοήθειες στη σχολική μονάδα
 
Παλιά επαγγέλματα
Παλιά επαγγέλματαΠαλιά επαγγέλματα
Παλιά επαγγέλματα
 
εργασιεσ των μαθητων στη βιολογια για το σχ. ετοσ 2014 15
εργασιεσ των μαθητων στη βιολογια για το σχ. ετοσ 2014 15εργασιεσ των μαθητων στη βιολογια για το σχ. ετοσ 2014 15
εργασιεσ των μαθητων στη βιολογια για το σχ. ετοσ 2014 15
 
Ξένη λογοτεχνία
Ξένη λογοτεχνία Ξένη λογοτεχνία
Ξένη λογοτεχνία
 
Ελληνική λογοτεχνία
Ελληνική λογοτεχνίαΕλληνική λογοτεχνία
Ελληνική λογοτεχνία
 
Τεχνική και ΕΠΑγγελματική Εκπαίδευση
Τεχνική και ΕΠΑγγελματική ΕκπαίδευσηΤεχνική και ΕΠΑγγελματική Εκπαίδευση
Τεχνική και ΕΠΑγγελματική Εκπαίδευση
 
Σημειώσεις για την οικιακή οικονομία
Σημειώσεις για την οικιακή οικονομίαΣημειώσεις για την οικιακή οικονομία
Σημειώσεις για την οικιακή οικονομία
 
Viomatikes_Xiraki
Viomatikes_XirakiViomatikes_Xiraki
Viomatikes_Xiraki
 
Η Τέχνη συναντά τη Γαλλική Κουζίνα _Art de la Table
Η Τέχνη συναντά τη Γαλλική Κουζίνα _Art de la TableΗ Τέχνη συναντά τη Γαλλική Κουζίνα _Art de la Table
Η Τέχνη συναντά τη Γαλλική Κουζίνα _Art de la Table
 

Recently uploaded

Απαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
Απαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdfΑπαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
Απαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
athinadimi
 
them_arxaia_gel_arxaiaellinika2024gel.pdf
them_arxaia_gel_arxaiaellinika2024gel.pdfthem_arxaia_gel_arxaiaellinika2024gel.pdf
them_arxaia_gel_arxaiaellinika2024gel.pdf
konstantinantountoum1
 
Tα θέματα του μαθήματος "Αρχαία Ελληνικά"
Tα θέματα του μαθήματος "Αρχαία Ελληνικά"Tα θέματα του μαθήματος "Αρχαία Ελληνικά"
Tα θέματα του μαθήματος "Αρχαία Ελληνικά"
Newsroom8
 
Σχέδιο Δράσης Ομίλου Ρομποτικής - 56ου Γυμνασίου ΑθήναςSxedio2023-24OmilosRom...
Σχέδιο Δράσης Ομίλου Ρομποτικής - 56ου Γυμνασίου ΑθήναςSxedio2023-24OmilosRom...Σχέδιο Δράσης Ομίλου Ρομποτικής - 56ου Γυμνασίου ΑθήναςSxedio2023-24OmilosRom...
Σχέδιο Δράσης Ομίλου Ρομποτικής - 56ου Γυμνασίου ΑθήναςSxedio2023-24OmilosRom...
Tassos Karampinis
 
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ_ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ_ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdfΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ_ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ_ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
athinadimi
 
Τα θέματα σε Ανατομία-Φυσιολογία ΙΙ στα ΕΠΑΛ
Τα θέματα σε Ανατομία-Φυσιολογία ΙΙ στα ΕΠΑΛΤα θέματα σε Ανατομία-Φυσιολογία ΙΙ στα ΕΠΑΛ
Τα θέματα σε Ανατομία-Φυσιολογία ΙΙ στα ΕΠΑΛ
Newsroom8
 
ΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptx
ΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptxΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptx
ΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptx
peter190314
 
Εξεταστέα ύλη Οικονομία (ΑΟΘ) ΕΠΑΛ 2023 - 2024
Εξεταστέα ύλη Οικονομία (ΑΟΘ) ΕΠΑΛ 2023 - 2024Εξεταστέα ύλη Οικονομία (ΑΟΘ) ΕΠΑΛ 2023 - 2024
Εξεταστέα ύλη Οικονομία (ΑΟΘ) ΕΠΑΛ 2023 - 2024
Panagiotis Prentzas
 
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ-ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ-ΓΛΩΣΣΑΣ-2024.pdf
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ-ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ-ΓΛΩΣΣΑΣ-2024.pdfΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ-ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ-ΓΛΩΣΣΑΣ-2024.pdf
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ-ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ-ΓΛΩΣΣΑΣ-2024.pdf
Newsroom8
 
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 - 3 - πληροφορική.pdf
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 - 3 - πληροφορική.pdfΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 - 3 - πληροφορική.pdf
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 - 3 - πληροφορική.pdf
athinadimi
 
Θέματα χημείας -Πανελλαδικές εξετάσεις 2024
Θέματα χημείας  -Πανελλαδικές εξετάσεις 2024Θέματα χημείας  -Πανελλαδικές εξετάσεις 2024
Θέματα χημείας -Πανελλαδικές εξετάσεις 2024
Θεόδωρος Μαραγκούλας
 
一比一原版(CSU毕业证书)查理斯特大学毕业证成绩单如何办理
一比一原版(CSU毕业证书)查理斯特大学毕业证成绩单如何办理一比一原版(CSU毕业证书)查理斯特大学毕业证成绩单如何办理
一比一原版(CSU毕业证书)查理斯特大学毕业证成绩单如何办理
3zoh0uxr
 
ΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdf
ΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdfΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdf
ΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdf
2lykkomo
 
一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理
一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理
一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理
3zoh0uxr
 
MÜNCHEN.pptx (2. Gymnasium Korinth - Klasse A1)
MÜNCHEN.pptx (2. Gymnasium Korinth - Klasse A1)MÜNCHEN.pptx (2. Gymnasium Korinth - Klasse A1)
MÜNCHEN.pptx (2. Gymnasium Korinth - Klasse A1)
vastsielou
 
Απαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
Απαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdfΑπαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
Απαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
athinadimi
 
Οι απαντήσεις στα Αρχαία: Τα θέματα που έπεσαν στις Πανελλήνιες 2024
Οι απαντήσεις στα Αρχαία: Τα θέματα που έπεσαν στις Πανελλήνιες 2024Οι απαντήσεις στα Αρχαία: Τα θέματα που έπεσαν στις Πανελλήνιες 2024
Οι απαντήσεις στα Αρχαία: Τα θέματα που έπεσαν στις Πανελλήνιες 2024
athinadimi
 
Απολογισμός Ομίλου Ρομποτικής - SxedioDrasis2023-24ApologismosRobotiki-F.docx
Απολογισμός Ομίλου Ρομποτικής - SxedioDrasis2023-24ApologismosRobotiki-F.docxΑπολογισμός Ομίλου Ρομποτικής - SxedioDrasis2023-24ApologismosRobotiki-F.docx
Απολογισμός Ομίλου Ρομποτικής - SxedioDrasis2023-24ApologismosRobotiki-F.docx
Tassos Karampinis
 
Οι απαντήσεις στην Πληροφορική για τα ΓΕΛ
Οι απαντήσεις στην Πληροφορική για τα ΓΕΛΟι απαντήσεις στην Πληροφορική για τα ΓΕΛ
Οι απαντήσεις στην Πληροφορική για τα ΓΕΛ
Newsroom8
 
PANELLINIES 2024 EKTHESI NEA ELLINIKA EPAL
PANELLINIES 2024 EKTHESI NEA ELLINIKA EPALPANELLINIES 2024 EKTHESI NEA ELLINIKA EPAL
PANELLINIES 2024 EKTHESI NEA ELLINIKA EPAL
ssuserf9afe7
 

Recently uploaded (20)

Απαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
Απαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdfΑπαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
Απαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
 
them_arxaia_gel_arxaiaellinika2024gel.pdf
them_arxaia_gel_arxaiaellinika2024gel.pdfthem_arxaia_gel_arxaiaellinika2024gel.pdf
them_arxaia_gel_arxaiaellinika2024gel.pdf
 
Tα θέματα του μαθήματος "Αρχαία Ελληνικά"
Tα θέματα του μαθήματος "Αρχαία Ελληνικά"Tα θέματα του μαθήματος "Αρχαία Ελληνικά"
Tα θέματα του μαθήματος "Αρχαία Ελληνικά"
 
Σχέδιο Δράσης Ομίλου Ρομποτικής - 56ου Γυμνασίου ΑθήναςSxedio2023-24OmilosRom...
Σχέδιο Δράσης Ομίλου Ρομποτικής - 56ου Γυμνασίου ΑθήναςSxedio2023-24OmilosRom...Σχέδιο Δράσης Ομίλου Ρομποτικής - 56ου Γυμνασίου ΑθήναςSxedio2023-24OmilosRom...
Σχέδιο Δράσης Ομίλου Ρομποτικής - 56ου Γυμνασίου ΑθήναςSxedio2023-24OmilosRom...
 
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ_ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ_ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdfΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ_ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ_ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
 
Τα θέματα σε Ανατομία-Φυσιολογία ΙΙ στα ΕΠΑΛ
Τα θέματα σε Ανατομία-Φυσιολογία ΙΙ στα ΕΠΑΛΤα θέματα σε Ανατομία-Φυσιολογία ΙΙ στα ΕΠΑΛ
Τα θέματα σε Ανατομία-Φυσιολογία ΙΙ στα ΕΠΑΛ
 
ΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptx
ΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptxΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptx
ΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptx
 
Εξεταστέα ύλη Οικονομία (ΑΟΘ) ΕΠΑΛ 2023 - 2024
Εξεταστέα ύλη Οικονομία (ΑΟΘ) ΕΠΑΛ 2023 - 2024Εξεταστέα ύλη Οικονομία (ΑΟΘ) ΕΠΑΛ 2023 - 2024
Εξεταστέα ύλη Οικονομία (ΑΟΘ) ΕΠΑΛ 2023 - 2024
 
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ-ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ-ΓΛΩΣΣΑΣ-2024.pdf
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ-ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ-ΓΛΩΣΣΑΣ-2024.pdfΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ-ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ-ΓΛΩΣΣΑΣ-2024.pdf
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ-ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ-ΓΛΩΣΣΑΣ-2024.pdf
 
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 - 3 - πληροφορική.pdf
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 - 3 - πληροφορική.pdfΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 - 3 - πληροφορική.pdf
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 - 3 - πληροφορική.pdf
 
Θέματα χημείας -Πανελλαδικές εξετάσεις 2024
Θέματα χημείας  -Πανελλαδικές εξετάσεις 2024Θέματα χημείας  -Πανελλαδικές εξετάσεις 2024
Θέματα χημείας -Πανελλαδικές εξετάσεις 2024
 
一比一原版(CSU毕业证书)查理斯特大学毕业证成绩单如何办理
一比一原版(CSU毕业证书)查理斯特大学毕业证成绩单如何办理一比一原版(CSU毕业证书)查理斯特大学毕业证成绩单如何办理
一比一原版(CSU毕业证书)查理斯特大学毕业证成绩单如何办理
 
ΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdf
ΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdfΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdf
ΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdf
 
一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理
一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理
一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理
 
MÜNCHEN.pptx (2. Gymnasium Korinth - Klasse A1)
MÜNCHEN.pptx (2. Gymnasium Korinth - Klasse A1)MÜNCHEN.pptx (2. Gymnasium Korinth - Klasse A1)
MÜNCHEN.pptx (2. Gymnasium Korinth - Klasse A1)
 
Απαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
Απαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdfΑπαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
Απαντήσεις Χημείας - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024.pdf
 
Οι απαντήσεις στα Αρχαία: Τα θέματα που έπεσαν στις Πανελλήνιες 2024
Οι απαντήσεις στα Αρχαία: Τα θέματα που έπεσαν στις Πανελλήνιες 2024Οι απαντήσεις στα Αρχαία: Τα θέματα που έπεσαν στις Πανελλήνιες 2024
Οι απαντήσεις στα Αρχαία: Τα θέματα που έπεσαν στις Πανελλήνιες 2024
 
Απολογισμός Ομίλου Ρομποτικής - SxedioDrasis2023-24ApologismosRobotiki-F.docx
Απολογισμός Ομίλου Ρομποτικής - SxedioDrasis2023-24ApologismosRobotiki-F.docxΑπολογισμός Ομίλου Ρομποτικής - SxedioDrasis2023-24ApologismosRobotiki-F.docx
Απολογισμός Ομίλου Ρομποτικής - SxedioDrasis2023-24ApologismosRobotiki-F.docx
 
Οι απαντήσεις στην Πληροφορική για τα ΓΕΛ
Οι απαντήσεις στην Πληροφορική για τα ΓΕΛΟι απαντήσεις στην Πληροφορική για τα ΓΕΛ
Οι απαντήσεις στην Πληροφορική για τα ΓΕΛ
 
PANELLINIES 2024 EKTHESI NEA ELLINIKA EPAL
PANELLINIES 2024 EKTHESI NEA ELLINIKA EPALPANELLINIES 2024 EKTHESI NEA ELLINIKA EPAL
PANELLINIES 2024 EKTHESI NEA ELLINIKA EPAL
 

ΖΥΜΟΜΥΚΗΤΕΣ

  • 1. από τους μαθητές της Β’ τάξης του Γυμνασίου Νέας Κυδωνίας Χανίων Σεχίδου Ελισάβετ sechidou.elsa@gmail.com Ξηράκη Σοφία sxiraki@gmail.com Καθηγήτριες Γυμνασίου Νέας Κυδωνίας Χανίων ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σε τρεις πλαστικές φιάλες με αποχλωριωμένο νερό βρύσης βάλαμε ξηρές σταφίδες ως πηγή σακχάρων, μαγιά (ζυμομύκητες), ελάχιστη ζάχαρη και σε τέταρτη φιάλη που χρησιμοποιήθηκε ως μάρτυρας, υπήρχε μόνο νερό, ξηρές σταφίδες και ζάχαρη. Στο πάνω μέρος κάθε φιάλης τοποθετήθηκε καπάκι με μικρό άνοιγμα για να φεύγει το παραγόμενο διοξείδιο του άνθρακα. Το πείραμα εκτελέστηκε σε θερμοκρασία δωματίου και ακολούθησε απόσταξη και ανίχνευση αιθυλικής αλκοόλης. Ένα μήνα μετά έγινε ανίχνευση οξικού οξέος. Στο μάρτυρα δεν ανιχνεύτηκε οινόπνευμα ή ξύδι λόγω απουσίας μικροοργανισμών. Λέξεις κλειδιά: ζυμομύκητες, αιθυλική αλκοόλη, οινόπνευμα, ξύδι Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΧΟΙ Οι μαθητές : • Παρατήρησαν τους ζυμομύκητες και τον τρόπο πολλαπλασιασμού τους με τη χρήση οπτικού μικροσκοπίου • Διαπίστωσαν ότι υπάρχουν χρήσιμοι μικροοργανισμοί που βοηθούν στην παραγωγή προϊόντων (αιθυλική αλκοόλη, οξικό οξύ) • Χρησιμοποίησαν μια πειραματική διαδικασία, απέκτησαν εργαστηριακή εμπειρία και εκτίμησαν τα αποτελέσματά της • Επεξήγησαν τις βιοχημικές διεργασίες με απλό και κατανοητό τρόπο • Συνεργάστηκαν και πρότειναν λύσεις σε πρακτικά θέματα κατά τη διάρκεια του πειράματος
  • 2. Β. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ακολουθήθηκε η εποικοδομητική διδακτική προσέγγιση. Στις Φυσικές Επιστήμες, από τη σκοπιά του γνωστικού/ατομικού εποικοδομητισμού η γνώση θεωρείται ως ένα δίκτυο εννοιολογικών δομών το οποίο οικοδομείται από τον κάθε μαθητή και δεν μπορεί απλά να μεταφέρεται. Η διαδικασία απόκτησης γνώσεων απαιτεί ενεργό εμπλοκή του ίδιου του ατόμου, το οποίο χρησιμοποιώντας το υπάρχον γνωστικό του σύστημα και αλληλεπιδρώντας με τον φυσικό κόσμο που το περιβάλλει προσπαθεί να κατασκευάσει νέα νοήματα μέσα στο πλαίσιο που ορίζουν οι κοινωνικές και πολιτιστικές συνθήκες στις οποίες βρίσκεται. Η αλληλεπίδραση μπορεί να επιφέρει αλλαγές στις αρχικές απόψεις του ή να τις ενισχύσει ή να δημιουργήσει νέες. Ο μαθητής στην εποικοδομητική διδασκαλία μαθαίνει ακολουθώντας τη δική του πορεία η οποία καθοδηγείται από τον εκπαιδευτικό και τα εκπαιδευτικά υλικά όπως τα πειράματα, οι ασκήσεις, τα λογισμικά. Αυτό σημαίνει ότι η εποικοδομητική διδασκαλία είναι κατά κύριο λόγο μαθητοκεντρική αλλά και κατευθυνόμενη από τον εκπαιδευτικό. Στο επίκεντρο της εποικοδομητικής διδασκαλίας δεν βρίσκεται μόνο η νέα γνώση που διδάσκεται αλλά και η μέθοδος με την οποία εποικοδομείται η νέα γνώση. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι σύνθετος, γιατί δεν αρκεί να γνωρίζει μόνο τη «σωστή» γνώση και τις αρχικές απόψεις των μαθητών· χρειάζεται ν' ακολουθήσει διαδικασίες που θα βοηθήσουν τον μαθητή να συνειδητοποιήσει τις αρχικές απόψεις του, να δοκιμάσει την αποτελεσματικότητά των απόψεων σε νέες εμπειρίες, να τις συγκρίνει με τις απόψεις των συμμαθητών του, ν' αναλογιστεί τη διαφορά μεταξύ των αρχικών και των νέων απόψεων και να αξιολογήσει τις διεργασίες και τις δυσκολίες που συνάντησε κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας. (Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης Τεύχος 5: Κλάδος ΠΕ04 Β’ έκδοση) . Η βιβλιογραφική, θεωρητική προσέγγιση του θέματος έγινε με τη χρήση ΤΠΕ.Η ραγδαία ανάπτυξη των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) έχει προσφέρει τεχνικές και εργαλεία που βοηθούν στην ανάπτυξη εκπαιδευτικών συστημάτων τα οποία χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα φιλική διασύνδεση με τον χρήστη. Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, οι Η/Υ και το διαδίκτυο αποτελούν πολυδύναμα μέσα επικοινωνίας, αναζήτησης, επεξεργασίας και διάδοσης της πληροφορίας. Μπορούν να επιδράσουν καταλυτικά στη διεύρυνση και στον εμπλουτισμό των διδακτικών-μαθησιακών διαδικασιών, συμβάλλοντας στη δημιουργία μαθησιακών περιβαλλόντων τα οποία διευκολύνουν την πρόκληση του ενδιαφέροντος, την ενεργητική συμμετοχή και την εποικοδόμηση της γνώσης από τους μαθητές. Η εισαγωγή των Η/Υ στην εκπαίδευση δημιούργησε ελπίδες για την επίλυση πολλών διδακτικών-μαθησιακών προβλημάτων. Σκοπός δεν είναι απλώς η κατάκτηση της ύλης από τους μαθητές με ένα στατικό τρόπο και επομένως η
  • 3. αξιοποίηση ξεπερασμένων και στατικών υπολογιστικών περιβαλλόντων. Η ένταξη των ΤΠΕ μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη ενεργών μαθητών, που θα μπορούν να είναι δημιουργικοί και ικανοί να αξιοποιούν κάθε μέσο επικοινωνίας και όλους τους συμβολικούς-σημειωτικούς πόρους (λέξεις, εικόνες, κείμενα κ.ά.) και να διαθέτουν αυξημένη κριτική ικανότητα, ώστε να αντιλαμβάνονται την πολύπλοκη νέα επικοινωνιακή πραγματικότητα (Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης Τεύχος 5: Κλάδος ΠΕ04 Β’ έκδοση). Με την εφαρμογή αυτής της διδακτικής παρέμβασης, στοχεύαμε οι μαθητές να αποκτήσουν εργαστηριακή εμπειρία, να συνδυάσουν τις θεωρητικές γνώσεις με την πρακτική εφαρμογή. Είναι σημαντικό να εξοικειωθούν με την ερευνητική εργασία (project) και να δουλέψουν ομαδοσυνεργατικά. Μέσα από τη διαδικασία αυτή θα αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και υπευθυνότητα και την ευκαιρία να παρατηρήσουν ένα βιολογικό φαινόμενο. Πολλοί μαθητές είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με τις ΤΠΕ οπότε ήταν εύκολο να εφαρμόσουν τις πρακτικές τους δεξιότητες στην τεχνολογία. Ο χειρισμός του μικροσκοπίου, της συσκευής απόσταξης και της φωτογραφικής μηχανής για τη λήψη φωτογραφιών έδωσε στα παιδιά την ικανοποίηση από τη συμμετοχή στην ομάδα και έμαθαν να παρατηρούν, να αναζητούν και να συσχετίζουν πληροφορίες. Οι διαφορετικοί εναλλακτικοί τρόποι προσέγγισης του θέματος ακολούθησαν την εποικοδομητική προσέγγιση, δίνοντας βαρύτητα στις υπάρχουσες αντιλήψεις, ιδέες και αναπαραστάσεις των μαθητών. Δόθηκε έμφαση στον ενεργητικό ρόλο του μαθητή και έτσι προωθείται η οικοδόμηση της επιστημονικής γνώσης. Η διδακτική παρέμβαση αναπτύχθηκε σε δύο επίπεδα/πεδία. Το θεωρητικό πεδίο αφορά να γνωρίσουν οι μαθητές τον μελετούμενο οργανισμό καλύτερα σε ότι αφορά τη συστηματική του ταξινόμηση, την αναπαραγωγή και γενικά την οικοφυσιολογία του. Στο πλαίσιο της ιστοεξερεύνησης, προτάθηκαν στους μαθητές πηγές από το διαδίκτυο και αναπτύχθηκε η κριτική τους ικανότητα καθώς ήταν ελεύθεροι να επιλέξουν το υλικό που χρειαζόταν για τη σύνθεση της παρουσίασης με PowerPoint. Το εργαστηριακό πεδίο αφορά τις μεθόδους επιστημονικής έρευνας. H επαφή των παιδιών με υλικά της καθημερινότητας, η παρακολούθηση και καταγραφή των παραμέτρων κατά τη διάρκεια του πειράματος προωθεί την δημιουργικότητα, την υπευθυνότητα και το ρόλο του «μικρού επιστήμονα».
  • 4. Τα Υλικά και οι εργαστηριακές διατάξεις που απαιτήθηκαν ήταν : 3 Πλαστικά μπουκάλια (5 l) Πλαστικό μπουκάλι (250 ml) θερμόμετρο πεχαμετρικό χαρτί νερό βρύσης (αποχλωριωμένο) διάλυμα υπερμαγγανικού καλίου μαγειρική σόδα Διάλυμα πυκνού θειικού οξέος ζάχαρη δοκιμαστικός σωλήνας φωτογραφική μηχανή συσκευή απόσταξης ζυμομύκητες (μαγιά εμπορίου) ξηρές σταφίδες οπτικό μικροσκόπιο Με ξηρή σταφίδα, μαγιά και νερό μαθητές της Β τάξης του Γυμνασίου Νέας Κυδωνίας έφτιαξαν οινόπνευμα και ξύδι. Οι ζυμομύκητες Sacharomycescerevisae είναι αερόβιοι μονοκύτταροι μικροοργανισμοί που απουσία οξυγόνου κάνουν αναερόβια διάσπαση απλών σακχάρων της σταφίδας σε αιθανόλη και διοξείδιο του άνθρακα. Ακολουθεί οξείδωση της αιθυλικής αλκοόλης (οξική ζύμωση) κατά την οποία το προϊόν είναι ξύδι. Με τη δράση των βακτηρίων του οξικού οξέος η αιθανόλη οξειδώνεται προς ακεταλδεΰδη και στη συνέχεια η ακεταλδεΰδη οξειδώνεται προς οξικό οξύ. Η χημική εξίσωση που περιγράφει την αλκοολική ζύμωση της γλυκόζης είναι η εξής: C6H12O6 → 2 CH3CH2OH + 2 CO2 ↑ C6H12O6 γλυκόζη CH3CH2OH αιθανόλη (αιθυλική αλκοόλη) Η χημική εξίσωση που περιγράφει την αλκοολική ζύμωση της ζάχαρης είναι η εξής: Η παραγωγή CO2διοξειδίου του άνθρακα είναι ένδειξη της μεταβολικήςδραστηριότητας.Με την οξική ζύμωση, δηλαδή την οξείδωση της αιθυλικής αλκοόλης, παράγεται αιθανικό οξύ. Η οξείδωση αυτή γίνεται με τη βοήθεια ορισμένων βακτηρίων ή μυκήτων τα οποία μεταφέρουν το ένζυμο
  • 5. αιθανολοξειδάσηπου καταλύει την απευθείας αντίδραση της αιθανόλης με διοξυγόνο, που προέρχεται από τον ατμοσφαιρικό αέρα. Η συνολική στοχειομετρική εξίσωση της αντίδρασης είναι η εξής: Η καθαρή αλκοόλη δεν οξειδώνεται σε οξικό οξύ. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν περιέχει τους μύκητες που παράγουν την αιθανολοξειδάση. Οι μύκητες για να ζήσουν χρειάζονται κατάλληλες αζωτούχες θρεπτικές ουσίες, τις οποίες δεν έχει η καθαρή αλκοόλη. Επομένως για να γίνει η οξοποίηση, πρέπει να υπάρχει κρασί ή γενικότερα αλκοολούχο μίγμα που να περιέχει τις κατάλληλες θρεπτικές ουσίες, μύκητες και θερμοκρασία (συνήθως 18-35 °C). Επίσης η συγκέντρωση της αιθανόλης δεν πρέπει να είναι μικρότερη του 2% ούτε ανώτερη του 12%, γιατί τότε οι μύκητες αδρανοποιούνται. Απόσταξη ονομάζεται η μέθοδος με την οποία απομονώνεται ένα υγρό συγκεκριμένουσημείου βρασμού από ένα μείγμα. Με τη μέθοδο αυτή θερμαίνεται ένα μείγμα που περιέχει υγρό μέχρι το υγρό να βράσει, οπότε σχηματίζει ατμούς. Οι ατμοί αυτοί οδηγούνται σε σχετική διάταξη ενός μέσου που λέγεται συμπυκνωτής όπου εκεί ψύχονται και μετατρέπονται σε υγρό. Η αλκοόλη βράζει στους 80° C περίπου.Στην απόσταξη μπορούμε να πάρουμε οινόπνευμα χαμηλών βαθμών στην αρχή (βαθμός είναι η επί τοις εκατό περιεκτικότητα σε οινόπνευμα ενός διαλύματος) και τέλος αλκοόλη 95%. Φυσικoχημικές ιδιότητες : Σημείο ζέσεως οξικού οξέος: 118,1 °C Σημείο ζέσεως αιθυλικής αλκοόλης : 78,37 °C Ανίχνευση αιθυλικής αλκοόλης ή αιθανόλης (οινοπνεύματος) Πραγματοποιήθηκε οξείδωση της αιθανόλης από διάλυμα υπερμαγγανικού καλίου παρουσία πυκνού θειικού οξέος.Σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα βάζουμε 1ml αλκοόλης και σε έναν άλλο 5 ml κορεσμένου διαλύματος υπερμαγγανικού καλίου οξινισμένο με 5 σταγόνες πυκνού θειικού οξέος (H2SO4). Ανακατεύουμε τα δύο διαλύματα και παρατηρούμε χρωματική αλλαγή. Από ιώδες το διάλυμα γίνεται άχρωμο. Η χημική αντίδραση που πραγματοποιήθηκε είναι: 5CH3CH2OH +4KMnO4 +6H2SO4 → 5CH3CΟOH + 4MnSO4 +2K2SO4 +11H2O
  • 6. Παρατήρηση στο οπτικό μικροσκόπιο Οι ζυμομύκητες είναι μονοκύτταροι σφαιρικοί, ελλειψοειδείς ή ραβδόμορφοι μικροοργανισμοί όπως διαπιστώσαμε στην παρατήρηση με οπτικό μικροσκόπιο και πολλαπλασιάζονται με εκβλάστηση. Υπάρχουν κύτταρα με εκβλαστήσεις ενώ οι αποικίες τους μοιάζουν με των βακτηρίων. Μετά το πέρας της Αλκοολικής Ζύμωσης, οι ζύμες θα πεθάνουν λόγω της έλλειψης σακχάρων αλλά και της παρουσίας αλκοόλης. Ο όρος Saccharomyces αντιπροσωπεύει το γένος, ο όρος cerevisiae το είδος, ενώ χρησιμοποιούνται περισσότερα από 1000 διαφορετικά στελέχη της ζύμης S. cerevisiae ως μαγιές ψωμιού, κρασιού ή μπύρας. Η δραστηριότητα των Ζυμών μπορεί να είναι ενεργή από τους 10 o C έως και τους 40o C, με ιδανικούς τους 30o C . Η Αλκοολική Ζύμωση είναι εξώθερμη αντίδραση οπότε η θερμοκρασία συνεχώς ανεβαίνει. Αυτό διαπιστώθηκε με τη χρήση θερμομέτρου. Η φωτογράφηση του παρασκευάσματος έγινε με τη βοήθεια φωτογραφικής μηχανής ενσωματωμένης στο μικροσκόπιο Ανίχνευση οξικού οξέος Το οξικό οξύ που περιέχεται στο ξύδι αντιδρά με τη σόδα. Από τη χημική αντίδραση παράγεται ένα αέριο σε μορφή φυσαλίδων, το διοξείδιο του άνθρακα. οξύ + μαγειρική σόδα → ..... + διοξείδιο του άνθρακα ↑ Ο υπολογισμός της περιεκτικότητας του διαλύματος σε οξικό οξύ θα μπορούσε να γίνει με ογκομέτρηση αλλά θα διερευνηθεί στην επόμενη τάξη (αναλυτικό πρόγραμμα χημείας γ’ γυμνασίου) Μέτρηση του pΗ με πεχαμετρικό χαρτί. H τιμή βρέθηκε ίση με 3 άρα είναι όξινο διάλυμα λόγω του αραιού οξικού οξέος. Το πεχαμετρικό χαρτί είναι ένα ειδικό απορροφητικό χαρτί εμποτισμένο με μείγμα δεικτών (δείκτης Universal ή γενικός δείκτης), το οποίο αλλάζει χρώμα ανάλογα με το pH του διαλύματος. Μας επιτρέπει να βρίσκουμε πολύ εύκολα το pH του διαλύματος, αλλά όχι με μεγάλη ακρίβεια.
  • 7. Γ. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Ι. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΙΙ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Ευχαριστίες Ευχαριστούμε τους συναδέλφους στο EKΦΕ Χανίων, τον διευθυντή του Γυμνασίου Νέας Κυδωνίας κο Βαζιτάρη Βασίλη και τη σχολική σύμβουλο κα Καλαθάκη Μαρία. Μαθητές Β τάξης του Γυμνασίου Νέας Κυδωνίας που υλοποίησαν το συγκεκριμένο θέμα: ΡΟΥΚΟΥΝΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΣΑΛΑΩΡΑ ΙΩΑΝΝΑ ΣΑΜΟΪΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΣΕΪΜΕΝΗ ΣΤΕΛΛΑ ΣΚΑΡΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΣΟΛΙΝΤΑΔΑΚΗ ΑΝΝΑ ΣΟΥΛΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΦΥΛΑΡΑΚΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥΔΑΚΗ ΙΩΑΝΝΑ ΤΑΝΕΒ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΕΡΕΖΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ΤΖΟΥΓΚΑΡΑΚΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΡΙΠΟΔΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΤΣΑΜΠΑΛΗΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ - ΤΣΑΜΠΙΚΟΣ ΤΣΑΠΟΥΝΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΤΣΙΜΙΝΙΚΑΚΗ ΔΑΝΑΗ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ- ΛΙΛΥ ΤΣΙΡΙΩΤΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΙΧΛΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΦΙΛΙΠΠΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΦΙΛΙΠΠΑΚΗ ΜΑΡΙΑ - ΑΝΝΕΛΙΖΕ ΧΑΤΖΗΑΓΓΕΛΑΚΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΧΙΜΑ ΙΖΑΜΠΕΛΑ
  • 8. ΧΟΜΠΙΤΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΥΣΕΣΑΝΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΨΑΡΟΜΗΛΙΓΚΑΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΨΥΛΛΑΚΗ ΜΑΡΙΑ Βιβλιογραφία Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης Τεύχος 5: Κλάδος ΠΕ04 Β’ έκδοση Αλεπόρου-Μαρίνου Β., Αργυροκαστρίτης Α., Κομητοπούλου Α., Πιαλόγλου Π.,(2000),Εργαστηριακός Οδηγός Βιολογίας Θετικής Κατεύθυνσης Γ΄ Τάξης Ε.Λ., Βιβλίο ΟΕΔΒ, Αθήνα. Αλεπόρου-ΜαρίνουΒ.,ΑργυροκαστρίτηςΑ.,ΚομητοπούλουΑ.,ΠιαλόγλουΠ.,Σγουρίτσα Β.,(2002),Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Γ΄ Τάξης Ε.Λ., Βιβλίο ΟΕΔΒ, Αθήνα. Ανδριώτης Μ., Γεωργούλη-Μαρκάκη Λ., Γκουβρά Μ., Κατσώρχης Θ., Παυλίδης Γ.,(1999),Εργαστηριακός Οδηγός Βιολογίας Γ΄ Γυμνασίου, Βιβλίο ΟΕΔΒ ,Αθήνα. Ανδριώτης Μ., Γεωργούλη-Μαρκάκη Λ., Γκουβρά Μ., Κατσώρχης Θ. , Παυλίδης Γ.,(2000),Βιολογία Γ΄ Γυμνασίου, Βιβλίο ΟΕΔΒ, Αθήνα. Θεοδωρόπουλος Π., Παπαθεοφάνους Π., Σιδέρη Φ.,(2000),Χημεία Γ΄ Γυμνασίου ,Βιβλίο ΟΕΔΒ , Αθήνα https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B9%CE%B8%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CE%BB%CE%B7 https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B9%CE%B8%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C _%CE%BF%CE%BE%CF%8D https://www.youtube.com/watch?v=sPb5TaFQ4b8