εργασία στο μάθημα της Λογοτεχνίας-Παπαθεοδώρου Παναγιώτης

1. ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Παπαθεοδώρου Παναγιώτης
29.01.2016
Τμήμα Γ’4

2. ΘΕΜΑ
• Εργασία στην Λογοτεχνία – Σύγκριση των έργων:
Φόνισσα του Παπαδιαμάντη, Αντιγόνη του Σοφοκλή και
Αυτοβιογραφία της Ελισάβετ Μουτζάν – Μαρτινέγκου
πάνω στην απεικόνιση της γυναίκας επαναστάτριας
ανάμεσα στους αιώνες από τις τέχνες.

3. Η απεικόνιση της γυναίκας επαναστάτριας φαίνεται διαφορετικά από
αυτά τα έργα, αφού γράφτηκαν σε διαφορετικούς αιώνες και περιόδους.

4. ΑΝΤΙΓΟΝΗ
• Αρχικά, η Αντιγόνη φαίνεται ως αντίθετη στο νόμο, αφού αποφασίζει να θάψει
τον αδερφό της, παρόλο που το απαγορεύει ο βασιλιάς. Το γεγονός πως
φυλακίζεται σε ένα σπήλαιο από τον βασιλιά για την πράξη της υποδεικνύει την
χαμηλή κοινωνική θέση της γυναίκας. Έπειτα ο γιός του βασιλιά του βασιλιά ο
οποίος είναι αρραβωνιασμένος στην Αντιγόνη δηλώνει δεν θα επιστρέφει στην
Θήβα και έτσι γίνεται. Ο μάντης Τειρεσίας υπογραμμίζει στον Κρέοντα πως ότι
θυσίες και αν κάνει δεν θα λειτουργήσουν αφού οι θεοί είναι οργισμένοι με την
ασέβεια που έδειξε προς τον Πολυνείκη και πως σοβαρές επιπτώσεις. Στη συνέχεια
της τραγωδίας, ένας αγγελιαφόρος καταφτάνει στην Θήβα όπου δηλώνει πως ο
Αίμονας, γιός του Κρέοντα αυτοκτόνησε, διότι βρήκε την Αντιγόνη. Μετά από
αυτά τα νέα η σύζυγος του Κρέοντα, Ευρυδίκη αυτοκτονεί. Τελικά, ο Κρέοντας
καταβαίνει τις αμαρτίες του για το κακό που προκάλεσε και τελικά αυτοεξορίζεται.
Στην συγκεκριμένη τραγωδία, βλέπουμε πως η γυναίκα εκφράζει το
επαναστατικό της πνεύμα μέσα από την στοργή, αγάπη και την θρησκεία.

5. ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
• Στις αρχές του 19ου αιώνα που γράφτηκε η Αυτοβιογραφία, η κατάσταση
των γυναικών είχε βελτιωθεί σε σημαντικό βαθμό ιδιαίτερα στα νησιά, σε
σχέση με την κατάσταση των γυναικών στην Αρχαία Ελλάδα. Από ότι
βλέπουμε μέσα από το κείμενο, οι γυναίκες με ευγενική καταγωγή
μάθαιναν γραφή, ανάγνωση και πολλά άλλα, αφού η πρωταγωνίστρια του
έργου είναι πρόθυμη να φύγει από το σπίτι της και να καταφύγει στα
βουνά, για να κάνει αυτό που θέλει δηλαδή να γράψει. Ακόμη η γυναίκα
δεν έχει πολλά δικαιώματα και αυτό φαίνεται από το γεγονός πως μπορεί
να μιλήσει για κάτι στους άνδρες μόνο στο δείπνο και μόνο για πολύ
στοιχειώδη πράγματα. Αυτό σε συνδυασμό με το σχετικά αυστηρό ντύσιμο
της δηλαδή πολύ σφιχτά φουστάνια δείχνει την υποτίμηση της. Στην
βιογραφία της συγγραφέα καταλαβαίνουμε πως το επαναστατικό πνεύμα
εκφράζεται από την αγάπη για μόρφωση και γνώση αλλά και για την
αγάπη για δημιουργία έργων.

6. ΦΟΝΙΣΣΑ
• Η πλοκή του έργου αυτού διαδραματίζεται στις αρχές του 20ου αιώνα και
εκτυλίσσεται στο τόπο καταγωγής του συγγραφέα, την Σκιάθο. Κεντρικό θέμα
είναι η της κ. Φραγκογιαννού η οποία είναι μία ηλικιωμένη γυναίκα που έχει
βιώσει πολλά αφού είναι μητέρα και γιαγιά. Αφού θανατώνει τη εγγονή της για να
την σώσει από τα βάσανα της αρρώστιας της και της γυναίκειας της ζωής, γίνεται
άλλων τριών κοριτσιών. Έπειτα εγκαταλείπει το σπίτι της και τις κόρες της και
φεύγει στα βουνά για να σωθεί από τις αρχές που την κυνηγούν. Τελικά, τη στιγμή
που πηγαίνει να εξομολογηθεί σε έναν ασκητή για τα εγκλήματα της, την
προβαίνει η παλίρροια σε ένα σχίσμα και πνίγεται την στιγμή μεταξύ της
ανθρώπινης και θείας δίκης. Στην νουβέλα του Παπαδιαμάντη, οι γυναίκες είναι
πιο ελεύθερες και πια μπορούν να δίνουν κάποιες εντολές σε απλά θέματα σε
σύγκριση ε την Αντιγόνη και την Ελισάβετ που δεν είχαν αυτή την ικανότητα.
Ενώ δεν μπορούν να μορφωθούν τόσο πολύ, οι γυναίκες επαναστάτριες είναι
δυναμικές όχι τόσο στο πνεύμα αλλά και στην ικανότητα για επιβίωση στην φύση
και στην δύσκολη και αγροτική ζωή.

7. ΣΟΦΟΚΛΗΣ & ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ
ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

8. ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΜΟΥΤΖΑΝ - ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟΥ

9. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ
• Όλα τα έργα εκφράζουν ξεχωριστές γυναίκες, δηλαδή
κινούνται αντίθετα σε στερεότυπα που έχουν δημιουργηθεί από
άνδρες. Για παράδειγμα, η Αντιγόνη ενταφιάζει τον αδερφό
της, η Ελισάβετ θέλει να διαβάσει και το κάνει. Κατά την
προσωπική μου γνώμη, η φόνισσα δεν εκφράζει τόσο πολύ ένα
επαναστατικό κίνημα αλλά μία έκρηξη, από την πίεση των
γυναικών εκείνο τον αιώνα και για αυτό το λόγο αποφασίζει
αυτά που κάνει. Γενικότερα, όλα τα έργα δείχνουν την θέληση
της γυναίκας για ελευθέρια και την απόκτηση ίσων
δικαιωμάτων με τους άνδρες όπως και στην σημερινή εποχή. Αν
και πρέπει να τονίσουμε πως ακόμη σε αρκετά μέρη του
πλανήτη οι γυναίκες μεταχειρίζονται σαν ζώα, ενώ πολλά
στερεότυπα υπάρχουν ακόμη για το φύλο των γυναικών.

10. ΤΕΛΟΣ