آموزش و پرورش شناختی

1. ‫اجراي‬‫و‬‫نظريه‬‫از‬‫بيش��تر‬‫استفاده‬‫به‬‫منجر‬‫كه‬‫دارد‬‫وجود‬‫اصلي‬‫راهبرد‬‫س��ه‬
‫دانش‬‫و‬‫آگاهي‬‫توليد‬ ‫به‬‫نياز‬‫كار‬ ‫اين‬ ‫براي‬ .‫‌گردد‬‫ي‬‫م‬‫شناختي‬‫پرورش‬‫و‬ ‫آموزش‬
‫در‬ ‫بيشتر‬ ‫همكاري‬ ‫و‬ ‫ارتباطات‬ ‫تس��هيل‬ ،‫شناختي‬ ‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫به‬ ‫نسبت‬
‫پرورش‬‫و‬‫آم��وزش‬‫‌هاي‬‫ش‬‫رو‬‫كاربرد‬‫و‬‫تش��ويق‬‫و‬‫يادگيري‬-‫تدري��س‬‫محيط‬
.‫‌باشد‬‫ي‬‫م‬‫رسمي‬‫غير‬‫و‬‫رسمي‬‫‌هاي‬‫ه‬‫زمين‬‫در‬‫شناختي‬
‫مربوط‬‫دانش‬‫و‬‫‌ها‬‫ت‬‫مهار‬ ‫انباشت‬‫با‬‫حوزه‬‫هر‬‫در‬‫تخصص‬ ‫به‬‫نوآموزي‬‫از‬‫عبور‬
‫بان‬‫ديده‬،‫متخصص‬‫كه‬‫اين‬‫از‬‫نظر‬‫صرف‬،‫‌ش��ود‬‫ي‬‫م‬‫شروع‬‫تخصصي‬‫حوزه‬‫آن‬‫به‬
،‫ماشين‬ ‫مكانيك‬ ،‫قايقران‬ ،‫آش��پز‬ ‫سر‬ ،‫راني‬ ‫اتومبيل‬ ‫مسابقات‬ ‫راننده‬ ،‫پرندگان‬
‫تغيير‬ ‫حوزه‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫است‬ ‫ممكن‬ ‫عبور‬ ‫اين‬ ‫تش��ريفات‬ .‫باشد‬ ‫شناس‬ ‫روان‬ ‫يا‬ ‫معلم‬
‫ش��ود‬‫تلقي‬‫‌گونه‬‫ن‬‫اي‬‫كه‬‫زماني‬،‫يعني‬،‫آموزش‬‫تكميل‬‫ب��ا‬‫‌ها‬‫ه‬‫حرف‬‫در‬‫ولي‬،‫كند‬
.‫‌شود‬‫ي‬‫م‬‫انجام‬،‫اس��ت‬‫آورده‬‫دس��ت‬‫به‬‫را‬‫متخصص‬‫يك‬‫حاالت‬‫و‬‫باورها‬‫فرد‬‫كه‬
‫قرار‬‫توجه‬‫مورد‬‫را‬‫متخصص‬‫گروه‬‫سه‬‫نياز‬‫مورد‬‫آموزش‬‫و‬‫نقش‬‫ما‬،‫ترتيب‬‫بدين‬
.‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬‫اولياي‬‫و‬‫مدرسه‬/‫مشاوره‬‫شناسان‬‫روان‬،‫معلمان‬:‫‌دهيم‬‫ي‬‫م‬
‫شناختي‬‫پرورش‬‫و‬‫آموزش‬‫به‬‫نسبت‬‫آگاهي‬‫ايجاد‬
‫و‬‫محققان‬‫‌ه��اي‬‫ش‬‫تال‬‫ب��ه‬‫پاس��خ‬‫در‬ً‫ا‬‫عمدت‬‫ش��ناختي‬‫پرورش‬‫و‬‫آم��وزش‬
‫حل‬‫و‬‫‌يادگيري‬،‫تدريس‬‫‌ه��اي‬‫ه‬‫را‬‫كارآمدترين‬‫كش��ف‬‫براي‬‫مدارس‬‫كارگزاران‬
‌،‫اين‬ ‫وجود‬ ‫با‬ .‫است‬ ‫يافته‬ ‫توسعه‬ ‫‌اي‬‫ه‬‫مدرس‬ ‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫جامعه‬ ‫در‬ ،‫مسئله‬
‫يادگيري‬‫و‬‫تدريس‬‫در‬‫آن‬‫كاربرد‬‫و‬‫ش��ناختي‬‫مفاهيم‬‫درباره‬‫كمي‬ً‫ا‬‫نسبت‬‫دانش‬
‫كاربرد‬ ‫به‬ ‫رسيدن‬ ‫براي‬ ‫اوليه‬ ‫نيروي‬ ‫‌رس��د‬‫ي‬‫م‬ ‫نظر‬ ‫به‬ ،‫ترتيب‬ ‫بدين‬ .‫دارد‬ ‫وجود‬
‫و‬‫خدمت‬‫از‬‫پيش‬‫آموزشي‬‫‌هاي‬‫ه‬‫برنام‬‫طريق‬‫از‬،‫آموزشي‬‫جديد‬‫فنون‬‫اين‬‫بيشتر‬
.‫شود‬‫تأمين‬‫مدرسه‬‫كاركنان‬‫خدمت‬‫حين‬
.‫اس��ت‬‫آن‬‫‌تر‬‫ن‬‫جوا‬‫اعضاي‬‫به‬‫جامعه‬‫‌هاي‬‫ش‬‫ارز‬‫و‬‫دانش‬‫انتق��ال‬،‫معلم‬‫نقش‬
‫بيشتر‬.‫است‬‫تأثيرپذير‬‫تجربه‬‫و‬‫آموزش‬‫از‬،‫معلم‬‫توس��ط‬‫نقش‬‫اين‬‫اجراي‬‫نحوه‬
‫اساسي‬‫‌هاي‬‫ت‬‫مهار‬‫به‬‫مربوط‬‫‌بيند‬‫ي‬‫م‬‫خدمت‬‫از‬‫پيش‬‫دوره‬‫در‬‫معلم‬‫كه‬‫آموزشي‬
‫فرآيند‬‫در‬ً‫ا‬‫بعد‬‫و‬‫كارآموزي‬‫آزمون‬‫در‬‫بايد‬‫كه‬‫اس��ت‬)‫آنها‬‫با‬‫آشنايي‬،‫كم‬‫(دست‬
‫معمول‬ ‫معلم‬ ‫آموزش‬ ‫سال‬ ‫سه‬ ‫يا‬ ‫دو‬ ،‫گذشته‬ ‫هاي‬ ‫سال‬ ‫در‬ .‫رود‬ ‫كار‬ ‫به‬ ‫استخدام‬
،‫‌شدند‬‫ي‬‫م‬‫آماده‬‫دبيرستان‬‫در‬‫تدريس‬‫براي‬‫كه‬‫كساني‬‫براي‬‫موارد‬‫برخي‬‫در‬.‫بود‬
‫برخي‬‫در‬‫هم‬‫هنوز‬‫البته‬‫كه‬‫بود‬‫نيز‬‫مدرك‬‫فوق‬‫كيفي‬‫س��ال‬‫يك‬‫شامل‬‫آموزش‬
‫در‬‫كه‬‫‌هايي‬‫ت‬‫مهار‬ ‫آيا‬ ‫كه‬‫بيانديش��د‬‫است‬‫ممكن‬‫كس��ي‬.‫‌گيرد‬‫ي‬‫م‬‫انجام‬‫جاها‬
‫را‬ ‫معلمان‬ ،‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫كسب‬ ‫خدمت‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫آموزش‬ ‫س��ال‬ ‫چهار‬ ‫تا‬ )‫اكنون‬ ‫(و‬ ‫يك‬
‫مجهز‬،‫‌اند‬‫ه‬‫كرد‬‫دريافت‬‫گذشته‬‫در‬‫آنچه‬‫از‬‫بيش��تري‬‫تخصص‬‫يا‬‫دانش‬‫سطح‬‫به‬
‫‌سازد؟‬‫ي‬‫م‬
‫نگراني‬ ،‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫اخير‬ ‫التحصيالن‬ ‫فارغ‬ ‫از‬ ‫آمده‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫پسخوراند‬
‫و‬‫‌آموز‬‫ش‬‫دان‬‫رفتار‬‫مديري��ت‬‫مانند‬،‫‌دار‬‫ت‬‫اولوي‬‫نيازهاي‬‫درباره‬‫را‬‫آنها‬‫مش��ترك‬
‫‌هايي‬‫ت‬‫مهار‬‫به‬‫نياز‬‫‌التحصيالن‬‫غ‬‫فار‬.‫‌س��ازد‬‫ي‬‫م‬‫مشخص‬،‫آنها‬‫متناسب‬‫آمادگي‬
:‫مانند‬،‫باشد‬‫درس‬‫كالس‬‫در‬‫كاربرد‬‫قابل‬‫كه‬‫دارند‬
‫تدريس‬‫راهبردهاي‬
‫محتوا‬‫دانش‬
‫كالس‬‫اداره‬‫‌هاي‬‫ت‬‫مهار‬
‫مربوط‬‫منابع‬‫از‬‫استفاده‬
‫‌اي‬‫ه‬‫حرف‬‫‌هاي‬‫س‬‫تما‬‫توسعه‬‫‌هاي‬‫ه‬‫را‬
‫دوم‬‫يا‬ ‫اول‬‫س��ال‬‫در‬‫آن‬ ‫از‬‫بخش��ي‬‫كه‬‫رواني‬‫فش��ار‬ ‫يا‬ ‫كار‬‫حجم‬ ‫مديريت‬
.‫شد‬‫خواهد‬‫تجربه‬،‫كالس‬‫در‬‫تدريس‬
‫وجود‬‫دوره‬‫از‬‫خروجي‬‫معلم��ان‬‫روي‬‫بر‬‫گرفته‬‫انجام‬‫‌هاي‬‫ي‬��‫بررس‬‫در‬‫‌چه‬‫ن‬‫آ‬
‫چگونگي‬‫از‬‫جديد‬‫معلم‬‫توسط‬‫بيشتر‬‫آگاهي‬‫كس��ب‬‫به‬‫راجع‬‫آنها‬‫نظرات‬،‫ندارد‬
‫بر‬‫سبک‬‫يك‬‫برتري‬‫و‬‫يادگيري‬‫س��بك‬‫تشخيص‬‫نحوه‬،‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬‫يادگيري‬
‫تأمين‬ ‫چگونگي‬ ‫يا‬ ‫محتوا‬ ‫دانش‬ ‫با‬ ‫فرايند‬ ‫دانش‬ ‫تركيب‬ ‫چگونگي‬ ،‫ديگر‬ ‫س��بك‬
.‫‌باشد‬‫ي‬‫م‬‫گروه‬‫كل‬‫زمان‬‫هم‬‫رضايت‬‫تأمين‬‫عين‬‫در‬‫افراد‬‫نيازهاي‬
‫آموزش‬‫از‬‫عناصري‬،‫معلم��ان‬‫خدمات‬‫از‬‫قبل‬‫آموزش��ي‬‫‌هاي‬‫ه‬‫برنام‬‫اغلب‬‫در‬
‫پيوندي‬ ‫كه‬ ‫مفاهيمي‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫اغلب‬ ‫البته‬ ،‫‌ش��ود‬‫ي‬‫م‬ ‫ارايه‬ ‫شناختي‬ ‫پرورش‬ ‫و‬
‫تعاوني‬‫يادگيري‬‫مانند‬‫درس‬‫كالس‬‫فن��ون‬‫از‬‫برخي‬‫مورد‬‫در‬-‫ي��ا‬‫ندارد‬‫عمل‬‫با‬
‫گذراندن‬ ‫زمان‬ ‫در‬ ‫دانش��جويان‬ ‫كه‬ ‫راهكارهايي‬ ‫عن��وان‬ ‫به‬ -‫متقابل‬ ‫تدريس‬ ‫يا‬
)‫ابتدايي‬ ‫‌هاي‬‫س‬‫كال‬ ‫در‬ ً‫ال‬‫(معمو‬ ‫اجرا‬ ‫هنگام‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫آنها‬ ‫‌توانند‬‫ي‬‫م‬ ‫خود‬ ‫كارآموزي‬
‫آموزش‬ ‫از‬ ‫اساسي‬ ‫‌اي‬‫ه‬‫جنب‬ ،‫ش��ناختي‬ ‫آموزش‬ ‫اگر‬ ‫حتي‬ ،‫صورت‬ ‫هر‬ ‫به‬ .‫ببينند‬
‫مدارس‬‫از‬‫بسياري‬‫در‬‫كه‬‫آموزش��ي‬‫اقدامات‬‫با‬‫شده‬‫تربيت‬‫معلم‬‫مواجهه‬،‫باشد‬
.‫سازد‬‫نامربوط‬‫او‬‫براي‬‫را‬‫دانش‬‫اين‬‫است‬‫ممكن‬،‫دارد‬‫جريان‬
‫كالس‬‫دانشجويان‬‫ش��ناختي‬‫رش��د‬‫كردند‬‫تالش‬)1994(‫فاوور‬‫و‬‫الندبرگ‬
‫آنها‬‫شناختي‬‫آگاهي‬‫افزايش‬‫براي‬‫مباحثه‬‫از‬‫آن‬‫در‬‫كه‬‫را‬‫تربيتي‬‫‌شناس��ي‬‫ن‬‫روا‬
‫را‬‫راهبردهايي‬‫از‬‫بسياري‬‫و‬‫مباحثه‬‫كوچك‬‫گروه‬.‫دهند‬‫توسعه‬‌،‫‌شد‬‫ي‬‫م‬‫استفاده‬
‫استفاده‬‫مورد‬)‫فكري‬‫بازتاب‬‫و‬‫استدالل‬،‫‌پرسش‬،‫مباحثه‬‫(مثل‬‫گرديد‬‫عرضه‬‫كه‬
‫اوليه‬‫سؤاالت‬‫و‬‫‌كرد‬‫ي‬‫م‬‫راهنمايي‬‫را‬‫دانش��جويان‬‫اس��تاد‬‫كه‬‫حالي‬‫در‬،‫داد‬‫قرار‬
‫آموزش‬ ‫و‬ ‫يادگيري‬ ‫درباره‬ ‫اس��تاد‬ ‫و‬ ‫دانشجويان‬ ‫باور‬ ‫در‬ ‫تغييراتي‬ .‫‌پرسيد‬‫ي‬‫م‬ ‫را‬
‫به‬‫نسبت‬‫آگاهي‬‫اهميت‬‫دهنده‬‫نش��ان‬‫اينها‬)‫بعد‬‫صفحه‬‫(جدول‬‫گرديد‬‫حاصل‬
‫رش��د‬ ‫به‬ ‫معلم‬ ‫كمك‬ ‫ضرورت‬ ‫و‬ ‫يادگيري‬ ‫ـ‬ ‫تدريس‬ ‫فرآيند‬ ‫در‬ ‫‌آموز‬‫ش‬‫دان‬ ‫نقش‬
‫و‬‫كند‬‫تأكيد‬‫درسي‬‫برنامه‬‫بر‬‫فقط‬‫معلم‬‫آنكه‬‫جاي‬‫به‬‫است؛‬‫‌آموز‬‫ش‬‫دان‬‫شناختي‬
‫تغييراتي‬ ‫چنين‬ .‫گردد‬ ‫حاصل‬ ‫او‬ ‫كمك‬ ‫بدون‬ ‫شناختي‬ ‫رشد‬ ‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫انتظار‬
‫كمك‬ ‫آنها‬ ‫به‬ ‫اس��ت‬ ‫ممكن‬ ،‫خدمت‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫‌هاي‬‫ش‬‫آموز‬ ‫طي‬ ‫معلمان‬ ‫ادراك‬ ‫در‬
‫به‬‫و‬‫بخشند‬‫اس��تحكام‬‫آينده‬‫‌هاي‬‫س‬‫كال‬‫معلمان‬‫عنوان‬‫به‬‫را‬‫خود‬‫نقش‬‫كه‬‫كند‬
‫خوب‬‫معلمان‬‫تربيت‬‫جه��ت‬‫در‬‫را‬‫الزم‬‫تغييرات‬،‫پيش��ين‬‫باورهاي‬‫حفظ‬‫جاي‬
‫خرازي‬‫کمال‬ ‫دکتر‬
‫پرورش‬‫و‬‫آموزش‬
‫شناختي‬
18
‫ي‬‫ش‬‫ه‬‫و‬‫ژ‬‫پ‬
‫ي‬‫ش‬‫ز‬‫و‬‫م‬‫آ‬‫ي‬‫ن‬‫ا‬‫س‬‫ر‬‫ع‬‫ال‬‫ط‬‫ا‬86-87‫‌تحصيلي‬‫ل‬‫سا‬-‫‌چهارم‬‫ه‬‫شمار‬

2. ‫پيشين‬‫باورهاي‬‫جديد‬‫باورهاي‬
‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬‫دريافت‬‫را‬‫دانش‬،‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬‫سازند‬‫مي‬‫را‬‫دانش‬‫آموزان‬‫دانش‬
‫است‬‫مرجع‬‫كتاب‬/‫معلم‬‫‌آفرينند‬‫ي‬‫م‬‫را‬‫معنا‬‫معلمان‬
‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬‫ابالغ‬‫را‬‫دانش‬‫معلمان‬‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬‫تشويق‬‫را‬‫فكركردن‬‫معلمان‬
‫باشد‬‫تفريح‬‫بايد‬‫يادگيري‬‫باشد‬‫‌آور‬‫ش‬‫چال‬‫بايد‬‫يادگيري‬
‫‌كند‬‫ي‬‫م‬‫رشد‬‫طبيعي‬‫طور‬‫به‬‫تفكر‬‫كنند‬‫تسهيل‬‫را‬‫فكركردن‬‫‌توانند‬‫ي‬‫م‬‫معلمان‬
‫است‬‫بهترين‬،‫كشف‬‫طريق‬‫از‬‫يادگيري‬‫دارد‬‫راهنمايي‬‫به‬‫نياز‬،‫كشف‬‫طريق‬‫از‬‫يادگيري‬
‫كن‬‫القاء‬‫را‬‫درس‬‫فقط‬‫است‬‫بسياري‬‫‌هاي‬‫ي‬‫‌گير‬‫م‬‫تصمي‬‫شامل‬‫تدريس‬
‫انديشيدن‬»‫سفيد‬‫و‬‫«سياه‬‫بسيار‬‫‌هاي‬‫خ‬‫پاس‬‫با‬‫منعطف‬‫تفكر‬
‫آموزش‬‫و‬‫يادگيري‬‫درباره‬‫خدمت‬‫از‬‫قبل‬‫آموزش‬‫دوره‬‫دانشجوي‬‫باورهاي‬‫در‬‫تغيير‬
.‫آورند‬‫وجود‬‫به‬‫شناختي‬
‌،‫است‬‫آمده‬‫دست‬‫به‬)1994(‫فاوور‬‫و‬‫الندبرگ‬‫توس��ط‬‫كه‬‫تغييراتي‬‫وجود‬‫با‬
،‫‌گردد‬‫ي‬‫م‬‫كسب‬‫عامل‬‫معلمان‬‫س��اير‬‫طريق‬‫از‬ً‫ا‬‫عمدت‬‫معلم‬‫يك‬‫‌پذيري‬‫گ‬‫فرهن‬
‫از‬‫يكي‬.)‫خدمت‬‫از‬‫قب��ل‬‫دوره‬‫(در‬‫مدرس��ان‬‫توس��ط‬‫نقش‬‫ايفاي‬‫طريق‬‫از‬‫نه‬‫و‬
‫اجرا‬‫و‬‫نظريه‬‫درباره‬‫جديد‬‫معلمان‬‫نگري‬‫‌آل‬‫ه‬‫ايد‬‫حفظ‬،‫معلم‬‫تربيت‬‫مش��كالت‬
‫تمرين‬‫امتحانات‬‫گذراندن‬‫براي‬‫كه‬‫است‬‫زماني‬‫در‬،‫‌اي‬‫ه‬‫حرف‬‫عملگرايي‬‫برابر‬‫در‬
‫ادعا‬ )1990( ‫ويلر‬ ‫و‬ ‫اندروز‬ .‫‌ش��وند‬‫ي‬‫م‬ ‫معرفي‬ ‫مدارس‬ ‫به‬ )‫(كارآموزي‬ ‫تدريس‬
‫خيلي‬،‫دانشگاه‬‫دوره‬‫در‬‫دانشجويان‬‫توسط‬ ‫شده‬‫انتخاب‬‫راهبردهاي‬‫كه‬‫كردند‬
‫براي‬‫پاسخ‬‫يك‬‫است؟‬‫چنين‬‫چرا‬.‫‌رود‬‫ي‬‫م‬‫بين‬‫از‬‫كالس‬‫س��ر‬‫تجارب‬‫اثر‬‫در‬‫زود‬
‫درباره‬‫جمعي‬‫شفاهي‬‫سنت‬‫يك‬‫به‬‫معلمان‬‫متمادي‬‫‌هاي‬‫ل‬‫نس‬‫تمسك‬‫ادامه‬‫آن‬
‫‌تر‬‫ه‬‫پيچيد‬‫توضيح‬‫ب��ه‬‫نيازي‬‫البته‬.‫اس��ت‬‫درس‬‫كالس‬‫در‬‫آموزش‬‫اجراي‬‫نحوه‬
‫شكل‬‫را‬‫جديد‬‫معلم‬‫عمل‬‫و‬‫باور‬،‫نگرش‬‫ش��اگردي‬‫ـ‬‫اس��تاد‬‫رابطه‬‫كه‬‫نيس��ت‬
‫سنجش‬،‫تعاملي‬‫س��نجش‬،‫كاري‬‫حافظه‬‫درباره‬‫معلمان‬‫اتاق‬‫مباحثه‬.‫‌دهد‬‫ي‬‫م‬
‫‌اي‬‫ه‬‫پديد‬،‫شناختي‬‫پذيري‬‫تغيير‬‫و‬‫وساطت‬،‫دروني‬‫گفتار‬،‫شناختي‬‫فرآيندهاي‬
.‫است‬‫نادر‬‫بسيار‬
‫ش��ناختي‬‫پرورش‬‫و‬‫آموزش‬‫از‬‫آگاه��ي‬‫به‬‫نياز‬‫نيز‬‫مدرس��ه‬‫كاركنان‬‫س��اير‬
‫مش��اوره‬‫و‬‫تربيتي‬‫شناس��ان‬‫روان‬،‫مدرس��ه‬‫شناس��ان‬‫روان‬،‫مثال‬‫براي‬.‫دارند‬
‫كاركنان‬‫و‬‫‌آم��وزان‬‫ش‬‫دان‬‫به‬‫را‬‫خدمات‬‫از‬‫وس��يعي‬‫طيف‬،‫مدرس��ه‬‫راهنمايي‬‫و‬
‫بر‬ ‫مبتني‬ ‫‌تواند‬‫ي‬‫م‬ ‫كه‬ ‫‌دهند‬‫ي‬‫م‬ ‫ارايه‬ ‫متوس��طه‬ ‫و‬ ‫ابتدايي‬ ‫مدارس‬ ‫در‬ ‫مدرس��ه‬
‫‌هاي‬‫ش‬‫نق‬‫اين‬)1993(‫او‬‫همكاران‬‫و‬‫اشمن‬.‫باشد‬‫شناختي‬‫‌شناسي‬‫ن‬‫روا‬‫اصول‬
:‫‌اند‬‫ه‬‫كرد‬‫توصيف‬‫زير‬‫شرح‬‫به‬‫را‬‫باليني‬
‫خاص‬‫گروه‬‫با‬‫مشاوره‬‫و‬‫‌اي‬‫ه‬‫حرف‬‫و‬‫فردي‬،‫گروهي‬‫مشاوره‬
‫بازدارنده‬‫راهنمايي‬‫‌هاي‬‫ه‬‫برنام‬
‫‌ها‬‫ه‬‫خانواد‬‫و‬‫اوليا‬‫با‬‫مشاوره‬
‫آن‬‫تفسير‬‫و‬‫آزمون‬‫اجراي‬
‫رفتاري‬‫مديريت‬
‫اجتماعي‬‫و‬‫فردي‬‫بين‬‫‌هاي‬‫ت‬‫مهار‬‫آموزش‬
‫انجام‬‫و‬‫خ��اص‬‫موارد‬‫مديري��ت‬،‫‌آم��وز‬‫ش‬‫دان‬‫پيش��رفت‬‫درباره‬‫مش��اوره‬
‫ارجاعات‬
‫مدرسه‬‫كاركنان‬‫خدمت‬‫حين‬‫آموزش‬
‫مدرسه‬‫كاركنان‬‫به‬‫‌اي‬‫ه‬‫حرف‬‫و‬‫شخصي‬‫كمك‬‫ارايه‬
‫تربيت‬‫در‬.‫‌ده��د‬‫ي‬‫م‬‫رخ‬ ‫‌پذي��ري‬‫گ‬‫فرهن‬،‫معلم‬‫تربي��ت‬‫اثر‬‫در‬‫م��دارس‬‫در‬
‫يك‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫‌چه‬‫ن‬‫آ‬ ‫بلكه‬ ،‫نيست‬ ‫مطرح‬ ‫فرهنگي‬ ‫تغيير‬ ‫چندان‬ ‫باليني‬ ‫كاركنان‬
‫‌افتد‬‫ي‬‫م‬ ‫اتفاق‬ ‫كارآموزي‬ ‫دوره‬ ‫يا‬ ‫دانش��گاهي‬ ‫آموزش‬ ‫از‬ ‫بيشتر‬‫يا‬ ‫سال‬ ‫دو‬ ،‫سال‬
‫مشاوره‬‫متخصص‬‫يا‬‫ش��ناس‬‫روان‬‫كه‬‫كساني‬‫از‬‫برخي‬.‫اس��ت‬ »‫گرايي‬‫«حرفه‬
‫گرايي‬‫حرفه‬‫آنها‬‫ب��راي‬‫بنابراين‬‫و‬‫‌اند‬‫ه‬‫بود‬‫كالس‬‫معلم‬،‫‌ش��وند‬‫ي‬‫م‬‫راهنمايي‬‫و‬
.‫است‬‫ديگر‬‫‌اي‬‫ه‬‫مجموع‬‫به‬‫انتظارات‬‫و‬‫نگرش‬‫مجموعه‬‫يك‬‫از‬‫انتقال‬‫شامل‬
‫از‬ ‫بسياري‬ ‫اگرچه‬ .‫اس��ت‬ ‫متفاوت‬ ‫باليني‬ ‫متخصصان‬ ‫و‬ ‫معلم‬ ‫نقش‬ ً‫ا‬‫مس��لم‬
‫تدريس‬ ‫تج��ارب‬ ‫مؤثرترين‬ ‫عرض��ه‬ ‫(مانند‬ ‫آنها‬ ‫پرورش��ي‬ ‫و‬ ‫آموزش��ي‬ ‫اهداف‬
‫‌اي‬‫ه‬‫حرف‬ ،‫باليني‬ ‫متخصصان‬ ‫براي‬ .‫‌باش��د‬‫ي‬‫م‬ ‫يكس��ان‬ )‫كودكان‬ ‫به‬ ‫يادگيري‬ ‫و‬
‫مانند‬‫جديد‬‫‌هاي‬‫ت‬‫مهار‬‫از‬‫وس��يعي‬‫مجموعه‬‫يادگيري‬‫ش��امل‬‫تنها‬‫نه‬‫ش��دن‬
‫بلكه‬ ،‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫نابهنجار‬ ‫رش��د‬ ‫مسايل‬ ‫و‬ ،‫مشاوره‬ ‫اجراي‬ ‫و‬ ‫نظريه‬ ،‫آزمون‬ ‫اجراي‬
‫يادگيري‬‫مسايل‬‫بر‬‫تس��لط‬‫براي‬‫ديگران‬‫از‬‫حمايت‬‫به‬‫اعتقاد‬‫ش��امل‬‫‌چنين‬‫م‬‫ه‬
‫اين‬‫كه‬‫است‬1980‫دهه‬‫اواس��ط‬‫از‬‫تنها‬،‫صورت‬‫هر‬‫به‬.‫‌باش��د‬‫ي‬‫م‬‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬
‫وجود‬ ‫با‬ .‫اس��ت‬ ‫شده‬ ‫مس��ئله‬ ‫حل‬ ‫متقابل‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫فعالي‬ ‫ش��امل‬ ،‫حمايتي‬ ‫نقش‬
‫مشاوره‬ ‫زمينه‬ ‫در‬ ‫قوي‬ ‫‌اي‬‫ه‬‫پيش��ين‬ ،‫مدارس‬ ‫در‬ ‫‌مند‬‫ه‬‫حرف‬ ‫افراد‬ ‫از‬ ‫بسياري‬ ،‫اين‬
‫و‬ ‫خدمت‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫‌هاي‬‫ش‬‫آموز‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫ريش��ه‬ ‫و‬ )1988 ،‫ميرز‬ ‫و‬ ‫(كورتيس‬ ‫ندارند‬
‫صورت‬‫وفور‬‫به‬‫هنوز‬‫‌ها‬‫ت‬‫مهار‬‫تربيت‬،‫آن‬‫در‬‫كه‬‫است‬‫‌مندي‬‫ه‬‫حرف‬‫توسعه‬‫ادامه‬
.)1990،‫كوالف‬‫مك‬‫و‬‫(فيليپس‬‫‌گيرد‬‫ي‬‫نم‬
‫بيشتر‬‫همكاري‬‫و‬‫ارتباط‬‫تسهيل‬
‫مشاركت‬‫و‬‫راهنمايي‬‫و‬‫مشاوره‬‫اجراي‬‫بر‬‫كه‬‫بيشتري‬‫تأكيد‬‫با‬‫حاضر‬‫حال‬‫در‬
‫متخصصان‬ ‫نقش‬ ‫در‬ ‫تغييراتي‬ ‫تدريج‬ ‫به‬ ،‫‌ش��ود‬‫ي‬‫م‬ ‫گذشته‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫كالس‬ ‫در‬
‫نوع‬‫تغيير‬‫در‬‫مهمي‬‫نقش‬‫‌توانند‬‫ي‬‫م‬‫باليني‬‫متخصصان‬.‫است‬‫آمده‬‫پديد‬‫باليني‬
‫طريق‬‫از‬‫كه‬‫اطالعاتي‬‫به‬‫نسبت‬‫اس��تثنايي‬‫آموزش‬‫و‬‫عادي‬‫كالس‬‫معلمان‬‫نگاه‬
‫به‬‫را‬‫كودكي‬‫معلمان‬‫وقتي‬،‫مثال‬‫براي‬.‫باش��ند‬‫داشته‬‫‌آيد‬‫ي‬‫م‬‫دست‬‫به‬‫سنجش‬
،‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬ ‫معرفي‬ ‫مدرس��ه‬ ‫شناس‬ ‫روان‬ ‫يا‬ ‫راهنمايي‬ ‫و‬ ‫مش��اوره‬ ‫متخصص‬ ‫يك‬
‫درس‬‫كالس‬‫فضاي‬‫در‬‫كودك‬‫به‬‫كمك‬‫نحوه‬‫درباره‬‫را‬‫پيشنهاداتي‬‫دارند‬‫انتظار‬
‫‌هاي‬‫ه‬‫داد‬‫بين‬‫‌اي‬‫ه‬‫رابط‬‫اس��ت‬‫ممكن‬‫باليني‬‫متخصصان‬‫‌گاه‬‫ن‬‫آ‬.‫دارن��د‬‫دريافت‬
‫طريق‬‫از‬‫معلم‬‫كه‬‫اطالعاتي‬‫س��اير‬،‫رسمي‬‫سنجش‬‫جريان‬‫در‬‫شده‬‫‌آوري‬‫ع‬‫جم‬
‫آنها‬‫كار‬‫از‬‫‌هايي‬‫ه‬‫نمون‬‫و‬‫است‬‫آورده‬‫دست‬‫به‬‫كالس‬‫در‬‫‌آموز‬‫ش‬‫دان‬‫رفتار‬‫مشاهده‬
.‫سازند‬‫برقرار‬،‫شناختي‬‫آموزش‬‫موفق‬‫بالقوه‬‫‌هاي‬‫ه‬‫مداخل‬‫و‬
‫فرآيند‬‫در‬‫آنها‬‫از‬‫كمي‬‫تعداد‬‫ولي‬،‫هس��تند‬‫مدرسه‬‫جامعه‬‫از‬‫جزيي‬‫نيز‬‫اوليا‬
‫دارند‬‫خود‬‫نقش‬‫از‬‫كه‬‫دركي‬‫اوليا‬‫بيشتر‬.‫دارند‬‫دخالت‬‫پرورش‬‫و‬‫آموزش‬‫رسمي‬
‫برخوردهاي‬‫از‬‫و‬‫خود‬‫خانواده‬‫در‬‫كودك‬‫چون‬‫هم‬‫كه‬‫اس��ت‬‫تجاربي‬‫از‬‫برگرفته‬
‫يك‬‫كردن‬‫بزرگ‬‫تجربه‬.‫‌اند‬‫ه‬‫داشت‬‫مادر‬‫و‬‫پدر‬‫عنوان‬‫به‬‫خود‬‫خطاگونه‬‫ـ‬‫آزمايش‬
‫ناپذيري‬‫اجتناب‬‫مشكالت‬‫‌بيني‬‫ش‬‫پي‬‫به‬‫و‬‫بعدي‬‫کودک‬‫كردن‬‫بزرگ‬‫به‬‫كودك‬
.‫‌كند‬‫ي‬‫م‬‫كمك‬‫‌آيد‬‫ي‬‫م‬‫پديد‬‫كودك‬‫رشد‬‫با‬‫كه‬
‫تعداد‬‫و‬‫‌اند‬‫ه‬‫ديد‬‫رس��مي‬‫آموزش‬‫خود‬‫نقش‬‫ايفاي‬‫براي‬‫اولي��ا‬‫از‬‫كمي‬‫تعداد‬
‫نقش��ي‬‫واس��ط‬‫فرد‬‫يا‬‫كودك‬‫‌اي‬‫ه‬‫حرف‬‫مربي‬‫يا‬‫دارنده‬‫نگه‬‫براي‬‫آنها‬‫از‬‫كمتري‬
‫بر‬‫اضافي‬ ‫نقش��ي‬ً‫ا‬‫صرف‬ ‫مادري‬ ‫و‬ ‫پدري‬ ‫كه‬‫دارند‬‫را‬ ‫دي��دگاه‬ ‫اين‬ ‫اغلب‬.‫‌اند‬‫ل‬‫قاي‬
‫حتي‬‫شايد‬‫و‬‫شاگردآش��پز‬‫و‬‫آش��پز‬،‫كارمند‬،‫همس��ر‬‫چون‬‫هم‬‫آنها‬‫فعلي‬‫نقش‬
.‫باشد‬‫جامعه‬‫اول‬‫طراز‬‫شخص‬
.‫باش��د‬ ‫آنها‬ ‫آموزش‬ ‫اصلي‬ ‫منبع‬ ‫ش��ايد‬ ‫كودكي‬ ‫دوران‬ ‫در‬ ‫اوليا‬ ‫فردي‬ ‫تجربه‬
ً‫ا‬‫نهايت‬‫كه‬‫ما‬‫پ��دران‬‫تربيت‬‫در‬‫ما‬‫‌هاي‬‫گ‬‫بزر‬‫پ��در‬‫روز‬‫آن‬‫آميز‬‫افتخ��ار‬‫اقدامات‬
‫شرايط‬‫با‬‫متناسب‬‫تغييراتي‬‫با‬‫بعدي‬‫‌هاي‬‫ل‬��‫نس‬‫به‬‫‌چنان‬‫م‬‫ه‬‫كردند‬‫تربيت‬‫را‬‫ما‬
‫هر‬ ‫با‬ ‫كودكان‬ ‫وقتي‬ .‫ياف��ت‬ ‫خواهد‬ ‫ادامه‬ ‫آينده‬ ‫اقتصادي‬ ‫و‬ ‫فرهنگي‬ ،‫اجتماعي‬
‫با‬ ‫شكل‬ ‫همين‬ ‫به‬ ‫نيز‬ ‫آنها‬ ‫فرزندان‬ ‌،‫‌ش��وند‬‫ي‬‫م‬ ‫بزرگ‬ ‫تصوري‬ ‫قابل‬ ‫بازي‬ ‫اسباب‬
‫بدون‬‫و‬‫شد‬‫خواهند‬‫روبرو‬‫‌اي‬‫ه‬‫رايان‬‫‌هاي‬‫ي‬‫باز‬‫و‬‫‌ها‬‫ي‬‫باز‬‫اس��باب‬‫انواع‬‫از‬‫س��يلي‬
‫انجام‬ ‫خود‬ ‫فرزندان‬ ‫كردن‬ ‫بزرگ‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫مشابهي‬ ‫اقدامات‬ ‫نيز‬ ‫كودكان‬ ‫اين‬ ‫ترديد‬
.‫داشت‬‫خواهند‬‫دنيا‬‫به‬‫نسبت‬‫خود‬‫مادران‬‫و‬‫پدران‬‫مشابه‬‫باورهايي‬‫و‬‫داده‬
‫به‬‫مربوط‬‫‌هاي‬‫ه‬‫داد‬‫از‬‫‌تر‬‫ي‬‫قطع‬‫دليلي‬،‫ك��ودكان‬‫بر‬‫اوليا‬‫اقدامات‬‫تأثير‬‫درباره‬
‫‌ها‬‫ل‬‫نس‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫كودكان‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫آنها‬ ‫رفتار‬ ‫سوء‬ ‫و‬ ‫خانواده‬ ‫پرخاشگري‬ ‫انتقال‬
‫كه‬‫حالي‬‫در‬،‫ص��ورت‬‫هر‬‫به‬)1990،‫همكاران‬‫و‬‫ميلن��ر‬ ً‫ال‬‫مث‬.‫(نك‬‫ندارد‬‫وجود‬
‫نيز‬‫توجيه‬‫قاب��ل‬‫(كه‬‫ش��ده‬‫كودكان‬‫هيجاني‬‫آموزش‬‫مس��ئله‬‫به‬‫زيادي‬‫توجه‬
.‫است‬‫گرفته‬‫انجام‬،‫مربي‬‫عنوان‬‫به‬‫اوليا‬‫نقش‬‫به‬‫كمي‬‫توجه‬)‫هست‬
‫بسياري‬ ‫ساختار‬ .‫است‬ ‫بوده‬ ‫تغيير‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫‌ها‬‫ل‬‫سا‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫اوليا‬ ‫سنتي‬ ‫نقش‬
‫آور‬‫نان‬‫پدر‬‫و‬‫داش��ته‬‫عهده‬‫بر‬‫را‬‫خانه‬‫وظايف‬‫مادر‬‫كه‬‫ش��كل‬‫آن‬‫از‬‫‌ها‬‫ه‬‫خانواد‬‫از‬
‫تعريف‬‫جنس‬‫براساس‬‫‌ها‬‫ش‬‫نق‬‫آن‬‫در‬‫كه‬‫است‬‫يافته‬‫تغيير‬‫‌هايي‬‫ه‬‫خانواد‬‫به‬‫بوده‬
‫از‬ ‫نگهداري‬ ‫بنيان‬ ‫حال‬ ‫عين‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬ ‫كار‬ ‫مادران‬ ‫از‬ ‫بس��ياري‬ :‫است‬ ‫نشده‬
‫‌داري‬‫ه‬‫نگ‬ ‫و‬ ‫خانه‬ ‫وظايف‬ ‫انجام‬ ‫در‬ ‫پدران‬ ‫از‬ ‫بسياري‬ ‫و‬ ‫‌سازند‬‫ي‬‫م‬ ‫فراهم‬ ‫را‬ ‫كودك‬
‫و‬ ‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫اداره‬ ‫مادر‬ ‫يا‬ ‫پدر‬ ‫توس��ط‬ ‫فقط‬ ‫كه‬ ‫‌هايي‬‫ه‬‫خانواد‬ ‫بار‬ .‫‌اند‬‫م‬‫سهي‬ ‫كودك‬
‫هر‬ ،‫جانشين‬ ‫اولياي‬ ‫مانند‬ ‫به‬ ،»‫«دايي‬ ‫و‬ »‫«خاله‬ ،»‫«عمه‬ ،»‫«عمو‬ ‫زيادي‬ ‫تعداد‬
‫در‬،‫مثال‬ ‫براي‬ .‫است‬ ‫‌تر‬‫ن‬‫س��نگي‬ ‫دارند‬‫دخالت‬ ‫آن‬ ‫در‬،‫محدود‬ ‫مدتي‬ ‫براي‬ ‫چند‬
‫‌كردند‬‫ي‬‫م‬‫زندگي‬‫‌هايي‬‫ه‬‫خانواد‬‫در‬‫كودكان‬‫درصد‬7‫فقط‬‫آمريكا‬‫در‬1985‫سال‬
‫ولي‬.‫بودند‬‫رو‬‫مدرسه‬‫كودك‬‫دو‬‫كم‬‫دست‬‫و‬‫‌دار‬‫ه‬‫خان‬‫مادر‬،‫شاغل‬‫پدر‬‫داراي‬‫كه‬
‫زندگي‬‫‌هايي‬‫ه‬‫خانواد‬‫در‬‫آمريكايي‬‫كودكان‬‫همه‬‫درصد‬25‫به‬‫نزديك‬1988‫در‬
.)1991،‫(ديويس‬‫داشتند‬‫مادر‬‫يا‬‫پدر‬‫فقط‬‫كه‬‫‌كردند‬‫ي‬‫م‬
‫‌اند‬‫ه‬‫كرد‬ ‫ادع��ا‬ )1982 ،‫لومبان��و‬ ‫و‬ ‫لومبان��و‬ ‫(مانند‬ ‫نويس��ندگان‬ ‫از‬ ‫برخ��ي‬
‫كه‬‫است‬‫آمده‬‫پديد‬‫مدرس��ه‬‫و‬‫خانه‬‫ش��ناختي‬‫جامعه‬‫س��اختار‬‫در‬‫تغييري‬‫كه‬
ً‫ال‬‫عم‬‫و‬‫داده‬‫قرار‬‫تأثير‬‫تحت‬‫را‬‫كودكانش��ان‬‫پرورش‬‫و‬‫آموزش‬‫در‬‫اوليا‬‫مشاركت‬
‫ممكن‬‫غير‬‫كودكان‬‫پرورشي‬‫و‬‫آموزشي‬‫‌هاي‬‫ه‬‫برنام‬‫با‬‫را‬‫آنها‬‫روزمره‬‫تماس‬‫حفظ‬
.‫است‬‫ساخته‬
‫فرآيند‬ ‫درباره‬ ‫اوليا‬ ‫از‬ ‫برخي‬ ‫كه‬ ‫اس��ت‬ ‫ترس��ي‬ ‫است‬ ‫‌تر‬‫م‬‫مه‬ ‫‌چه‬‫ن‬‫آ‬ ‫ش��ايد‬
.‫‌اند‬‫ل‬‫قاي‬ ‫مدرسه‬ ‫جايگاه‬ ‫براي‬ ‫كه‬ ‫اس��ت‬ ‫احترامي‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬
‫طور‬ ‫به‬ ،»‫هم��ه‬ ‫براي‬ ‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آم��وزش‬ ‫«قانون‬ ‫آمريكا‬ ‫متح��ده‬ ‫اياالت‬ ‫در‬
19
‫ي‬‫ش‬‫ه‬‫و‬‫ژ‬‫پ‬
‫ي‬‫ش‬‫ز‬‫و‬‫م‬‫آ‬
‫ي‬‫ن‬‫ا‬‫س‬‫ر‬‫ع‬‫ال‬‫ط‬‫ا‬
86-87‫‌تحصيلي‬‫ل‬‫سا‬-‫‌چهارم‬‫ه‬‫شمار‬

3. ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫در‬ ‫اوليا‬ ‫براي‬ ‫را‬ ‫اساس��ي‬ ‫نقشي‬ ‫ضمني‬
،‫البته‬ .‫است‬ ‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫كودكانش��ان‬ ‫پرورش‬
‫مش��كالت‬ ‫دچار‬ ‫كه‬ ‫كودكاني‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫جز‬ ‫به‬ ‫اين‬
‫در‬ ‫اوليا‬ ‫مشاركت‬ ‫آنها‬ ‫براي‬ ‫كه‬ ‫هستند‬ ‫يادگيري‬
‫مقامات‬ ‫تفسير‬ ‫به‬ ‫منوط‬ ‫آموزش��ي‬ ‫برنامه‬ ‫فرآيند‬
‫‌اي‬‫ه‬‫برنام‬ ‫تا‬ ،‫آرماني‬ ‫فكري‬ ‫بيش��تر‬ ‌،‫است‬ ‫محلي‬
‫اغلب‬ ‫اس��تراليا‬ ‫در‬ )1983 ،‫(ايدال‬ ‫اس��ت‬ ‫عملي‬
‫خ��ود‬ ‫ك��ودكان‬ ‫‌اي‬‫ه‬��‫مدرس‬ ‫زندگ��ي‬ ‫در‬ ‫اولي��ا‬
‫تدريس‬ ‫نحوه‬ ‫از‬ ‫ناقصي‬ ‫درك‬ ‫و‬ ‫ندارند‬ ‫مشاركتي‬
‫به‬ ‫خود‬ ‫حقوق‬ ‫حتي‬ ‫و‬ ‫درسي‬ ‫برنامه‬ ،‫كودكان‬ ‫به‬
.‫دارند‬‫اوليا‬‫عنوان‬
‫آموزش‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫متنوعي‬ ‫‌هاي‬‫ش‬‫نق‬ ‫‌توانند‬‫ي‬‫م‬ ‫اوليا‬
‫كمي‬ ‫تعداد‬ ‫چن��د‬ ‫هر‬ ،‫بگيرند‬ ‫عه��ده‬ ‫بر‬ ‫پرورش‬ ‫و‬
‫فرزند‬ ‫مدرسه‬ ‫با‬ ‫رابطه‬ ‫در‬ ‫فعالي‬ ‫مش��اركت‬ ‫آنها‬ ‫از‬
‫را‬ ‫مربي‬ ‫نقش‬ ‫آنها‬ ‫از‬ ‫برخي‬ ‫كم‬ ‫دس��ت‬ .‫دارند‬ ‫خود‬
‫يادگيري‬‫و‬‫رفتار‬‫به‬‫نس��بت‬‫و‬‫‌اند‬‫ه‬‫سپرد‬‫مدرسه‬‫به‬
‫و‬ ‫(بوير‬ ‫‌رس��ند‬‫ي‬‫م‬ ‫نظر‬ ‫ب��ه‬ ‫‌تفاوت‬‫ي‬‫ب‬ ‫خ��ود‬ ‫فرزند‬
‫مدارس‬‫از‬‫بس��ياري‬‫كه‬‫حالي‬‫در‬.)1989‌،‫ه��ورن‬
‫مدارسي‬‌،‫هس��تند‬‫اوليا‬‫فعال‬ ‫مش��اركت‬‫خواستار‬
‫و‬‫‌كنند‬‫ي‬‫نم‬‫تش��ويق‬‫مش��اركت‬‫به‬‫را‬‫اوليا‬‌،‫ديگ��ر‬
،‫‌دارند‬‫ي‬‫م‬ ‫دري��غ‬ ‫را‬ ‫فرزندان‬ ‫ب��ه‬ ‫مربوط‬ ‫اطالعات‬
‫از‬ ‫باالتر‬ ‫بس��يار‬ ‫قابليتي‬ ‫از‬ ‫آنه��ا‬ ‫فرزند‬ ‫اگر‬ ‫ويژه‬ ‫به‬
)1987 ،‫ت��والن‬ .‫(نك‬ ‫باش��د‬ ‫برخوردار‬ ‫متوس��ط‬
‫پاس��خگوي‬ ‫چگونه‬ ‫‌دانند‬‫ي‬‫نم‬ ‫اولي��ا‬ ‫از‬ ‫بس��ياري‬
‫مدرسه‬ ‫كه‬ ‫‌پذيرند‬‫ي‬‫م‬ ‫اكراه‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫باش��ند‬ ‫ش��رايط‬
.‫آنهاست‬‫فرزندان‬‫پرورش‬‫و‬‫آموزش‬‫مسئول‬
‫برخي‬ .‫ندارد‬ ‫عموميت‬ ‫اوليا‬ ‫منفعل‬ ‫نقش‬ ،‫البته‬
‫آموزش‬ ‫در‬ ‫دخالت‬ ‫دنب��ال‬ ‫فعال‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫اوليا‬ ‫از‬
‫1991؛‬ ،‫(ديويس‬ ‫هس��تند‬ ‫فرزندانشان‬ ‫پرورش‬ ‫و‬
‫آنها‬‫فرزند‬‫اگ��ر‬‫ويژه‬‫به‬.)1982،‫لومبان��ا‬‫و‬‫لومبانا‬
‫‌اثبات‬،‫ديگر‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫موقعي‬ ‫در‬ .‫باش��د‬ ‫ناتواني‬ ‫دچار‬
‫متخصص‬‫و‬‫معلم‬،‫اوليا‬‫بين‬‫همكاري‬‫كه‬‫است‬‫شده‬
،‫همكاران‬‫و‬‫(ش��ريدان‬‫است‬‫‌آميز‬‫ت‬‫موفقي‬‫بس��يار‬
‫مورد‬ ‫در‬ ‫ش��ك‬ ‫بدون‬ ‫(كه‬ ‫م��وارد‬ ‫اين‬ ‫در‬ .)1990
‫عمده‬ ‫شكايت‬ )‫باشد‬ ‫صادق‬ ‫‌تواند‬‫ي‬‫م‬ ‫نيز‬ ‫اوليا‬ ‫ساير‬
‫ارتباط‬‫فق��دان‬،‫مش��ابه‬‫ش��كلي‬‫به‬‫معلمان‬‫و‬‫اوليا‬
‫بيان‬ ‫خوبي‬ ‫ب��ه‬ ‫را‬ ‫نكته‬ ‫اين‬ )1995(‫روس‬ .‫اس��ت‬
:‫‌كند‬‫ي‬‫م‬
‫خودم‬ ‫كه‬ ‫اين‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫كه‬ ‫بودم‬ ‫خوش��بخت‬ ‫من‬
‫را‬‫خود‬‫موقعيت‬،‫باش��م‬‫مانده‬‫عقب‬‫فرزند‬‫يك‬‫پدر‬
‫عقب‬‫كودكان‬‫رش��ته‬‫در‬‫‌مند‬‫ه‬‫حرف‬‫ي��ك‬‫عنوان‬‫به‬
‫به‬‫كارها‬‫اگرچه‬.‫ب��ودم‬‫كرده‬‫تثبيت‬‫ذهن��ي‬‫مانده‬
‫همس��رم‬‫و‬‫من‬،‫تعجب‬‫كمال‬‫با‬،‫نرفت‬‫پيش‬‫خوبي‬
‫افراد‬ ‫با‬ ‫ب��ار‬ ‫فاجعه‬ ‫تعامالت‬ ‫از‬ ‫‌اي‬‫ه‬��‫مجموع‬ ‫دچار‬
‫اغلب‬ ‫كه‬ ‫بود‬ ‫شكاياتي‬ ‫بازتاب‬ ‫كه‬ ‫شديم‬ ‫‌مند‬‫ه‬‫حرف‬
)1985:13‫(روس‬‫‌شنيدم‬‫ي‬‫م‬‫اوليا‬‫از‬
‫امكان‬ ‫فضاي‬ ‫مواردي‬ ‫چنين‬ ‫در‬ ‫‌رسد‬‫ي‬‫م‬ ‫نظر‬ ‫به‬
‫خود‬‫نقش‬‫از‬‫ف��رد‬‫كه‬‫ادراكاتي‬‫از‬‫اب��ري‬‫را‬‫مكالمه‬
.‫‌كند‬‫ي‬‫م‬‫پر‬»‫آنها‬‫ـ‬‫«ما‬‫دوگانگي‬‫و‬‫دارد‬
‫بر‬‫مانع‬‫چند‬‫كه‬‫‌رسد‬‫ي‬‫م‬‫نظر‬‫به‬،‫خالصه‬‫طور‬‫به‬
.‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫‌مند‬‫ه‬‫حرف‬ ‫افراد‬ ‫و‬ ‫اوليا‬ ‫همكاري‬ ‫راه‬ ‫سر‬
‫كرده‬‫ذكر‬‫را‬‫مانع‬‫دسته‬‫سه‬)1989(‫هانتر‬‫ـ‬‫ووسلر‬
‫پيشين‬ ‫منفي‬ ‫تجارب‬ ‫از‬ ‫‌اند‬‫ت‬‫عبار‬ ‫موانع‬ ‫اين‬ .‫است‬
‫با‬‫كار‬‫در‬‫‌من��د‬‫ه‬‫حرف‬‫افراد‬‫يا‬‫اوليا‬‫اس��ت‬‫ممكن‬‫كه‬
‫كه‬ ‫شرايطي‬ ‫و‬ ‫محيط‬ ،‫باش��ند‬ ‫داش��ته‬ ‫ديگر‬ ‫گروه‬
‫‌ش��ناختي‬‫ن‬‫روا‬‫موانعي‬‫و‬‫‌دهد‬‫ي‬‫م‬‫رخ‬‫آن‬‫در‬‫تعامل‬
‫عوامل‬‫اي��ن‬‫همه‬.‫‌آورن��د‬‫ي‬‫م‬‫پدي��د‬‫كدام‬‫ه��ر‬‫كه‬
.‫‌دهند‬‫ي‬‫م‬‫كاهش‬‫را‬‫مؤثر‬‫همكاري‬
‫جامعه‬ ‫از‬ ‫جزيي‬ ‫نيز‬ ‫اوليا‬
‫تعداد‬ ‫ولي‬ ،‫هستند‬ ‫مدرسه‬
‫رسمي‬ ‫فرآيند‬ ‫در‬ ‫آنها‬ ‫از‬ ‫كمي‬
‫دخالت‬ ‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬
‫كه‬ ‫دركي‬ ‫اوليا‬ ‫بيشتر‬ .‫دارند‬
‫برگرفته‬ ‫دارند‬ ‫خود‬ ‫نقش‬ ‫از‬
‫هم‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫تجاربي‬ ‫از‬
‫خود‬ ‫خانواده‬ ‫در‬ ‫كودك‬ ‫چون‬
‫ـ‬ ‫آزمايش‬ ‫برخوردهاي‬ ‫از‬ ‫و‬
‫پدر‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫خود‬ ‫خطاگونه‬
.‫‌اند‬‫ه‬‫داشت‬ ‫مادر‬ ‫و‬
‫راهبردهاي‬ ‫‌كه‬‫ي‬‫معلمان‬ ‫اغلب‬
،‫‌گيرند‬‫ي‬‫م‬ ‫كار‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫شناختي‬
‫كه‬ ‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬ ‫فراموش‬
‫دركاربرد‬ ‫را‬ ‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬
‫بدين‬ . ‫درگيرسازند‬ ‫آنها‬
‫را‬ »‫معلمان«تفكر‬ ‫ترتيب‬
‫‌كه‬‫ي‬‫درحال‬ ‫دهند‬ ‫مي‬ ‫انجام‬
‫صورت‬ ‫به‬ ‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬
‫دانش‬ ‫منفعل‬ ‫‌كنندگان‬‫ت‬‫درياف‬
‫‌مانند‬‫ي‬‫م‬ ‫باقي‬
20
‫ي‬‫ش‬‫ه‬‫و‬‫ژ‬‫پ‬
‫ي‬‫ش‬‫ز‬‫و‬‫م‬‫آ‬‫ي‬‫ن‬‫ا‬‫س‬‫ر‬‫ع‬‫ال‬‫ط‬‫ا‬86-87‫‌تحصيلي‬‫ل‬‫سا‬-‫‌چهارم‬‫ه‬‫شمار‬

4. ‫است‬ ‫دشوار‬ ‫اغلب‬
‫‌هاي‬‫ش‬‫رو‬ ‫بتوان‬ ‫كه‬
‫را‬ ‫معلمان‬ ‫آموزشي‬
‫واگذاري‬ ‫منظور‬ ‫به‬
‫به‬ ‫مسئوليت‬
‫براي‬ ‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬
‫مستقل‬ ‫حل‬ ‫و‬ ‫تفكر‬
.‫داد‬ ‫تغيير‬ ،‫مسئله‬
‫كه‬ ‫شكل‬ ‫همان‬ ‫به‬
‫را‬ ‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬
‫داد‬ ‫آموزش‬ ‫بايد‬
‫فرا‬ ‫و‬ ‫راهبردي‬ ‫تا‬
،‫باشند‬ ‫راهبردي‬
‫نياز‬ ‫نيز‬ ‫معلمان‬
‫دانش‬ ‫كسب‬ ‫به‬
‫كاربرد‬ ‫و‬ ‫استفاده‬
.‫دارند‬ ‫راهبرد‬
‫بس��يار‬‫صورتي‬‫به‬‫ش��ناختي‬‫پرورش‬‫و‬‫آموزش‬‫چارچوب‬‫در‬‫‌توان‬‫ي‬‫م‬‫اوليا‬‫از‬
‫مانند‬‫اوليه‬‫آموزشي‬‫‌هاي‬‫ه‬‫برنام‬‫در‬‫وجه‬‫‌ترين‬‫ن‬��‫روش‬‫به‬‫اين‬.‫كرد‬‫استفاده‬‫مؤثر‬
‫تكيه‬‫برنامه‬‫دو‬‫هر‬.‫اس��ت‬‫شده‬‫داده‬‫نش��ان‬‌‫ن‬‫آ‬‫درخش��ان‬‫آغاز‬‫و‬COGNET
‫در‬ ‫كه‬ ‫‌اي‬‫ه‬‫اولي‬ ‫‌ه��اي‬‫ي‬‫يادگير‬ ‫بيش��تر‬‫در‬ ‫زيرا‬ ،‫دارند‬ ‫اوليا‬ ‫مش��اركت‬ ‫بر‬ ‫زيادي‬
‫مروري‬‫در‬)1990(‫هيوود‬.‫‌كنن��د‬‫ي‬‫م‬‫بازي‬‫را‬‫معلم‬‫نقش‬‫اوليا‬‫‌دهد‬‫ي‬‫م‬‫رخ‬‫خانه‬
‫است‬ ‫كرده‬ ‫اش��اره‬ ‫موضوع‬ ‫اين‬ ‫به‬ ،‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫ش��ناختي‬ ‫رويكردهاي‬ ‫بر‬
‫پرورش‬‫و‬‫آموزش‬‫درگير‬ً‫ا‬‫مس��تقيم‬‫كه‬‫دارند‬‫مس��ئوليت‬‫هم‬‫و‬‫حق‬‫هم‬‫اوليا‬‫كه‬
‫و‬ ‫ش��ناختي‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫مهار‬ ‫بين‬ )‫(پيوند‬ ‫پ��ل‬ ‫ايجاد‬ ‫با‬ ‫اوليا‬ .‫باش��ند‬ ‫خود‬ ‫كودكان‬
‫كالس‬‫در‬‫شناختي‬‫رويكردهاي‬‫به‬‫نس��بت‬‫را‬‫مكمل‬‫نقش‬،‫روزمره‬‫‌هاي‬‫ت‬‫فعالي‬
.‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬‫ايفا‬
‫بازي‬ ‫ش��ناختي‬ ‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫مؤث��ري‬ ‫نقش‬ ‫اولي��ا‬ ‫كه‬ ‫اين‬ ‫براي‬
‫رويكردهاي‬ ‫از‬ ‫تا‬ ‫دارند‬ ‫معلمان‬ ‫آموزش‬ ‫مشابه‬ ‫‌مند‬‫م‬‫نظا‬ ‫آموزشي‬ ‫به‬ ‫نياز‬ ،‫كنند‬
‫تس��هيل‬ ‫خانه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫‌ت��وان‬‫ي‬‫م‬ ‫چگونه‬ ‫بدانن��د‬ ‫و‬ ‫باش��ند‬ ‫آگاه‬ ‫درس‬ ‫كالس‬
‫ابزارهاي‬ ‫و‬ ‫تفك��ر‬ ‫بناي‬ ‫س��نگ‬ ‫هر‬ )1995( COGNET ‫برنام��ه‬ ‫در‬ .‫نمود‬
‫در‬ ‫‌توانند‬‫ي‬‫م‬ ‫اوليا‬ ‫لذا‬ ،‫‌باش��د‬‫ي‬‫م‬ ‫نيز‬ ‫اوليا‬ ‫آموزش‬ ‫ش��امل‬ ‫مس��تقل‬ ‫يادگيري‬
‫خريد‬ ،‫آن‬ ‫باغچه‬ ‫ي��ا‬ ‫خانه‬ ‫در‬ ‫كار‬ ‫انج��ام‬ ‫مانند‬ ‫خود‬ ‫روزانه‬ ‫‌ه��اي‬‫ت‬‫فعالي‬ ‫طول‬
‫متمركز‬ ‫آن‬ ‫ب��ر‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫كودكان‬ ‫توجه‬ ،‫تول��د‬ ‫جش��ن‬ ‫يك‬ ‫براي‬ ‫‌ريزي‬‫ه‬‫برنام‬ ‫يا‬
‫را‬ ‫مطالبي‬ ‫هفتگ��ي‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫معلمان‬ ،‫اين‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ .‫س��ازند‬
‫برنامه‬‫پيشرفت‬‫جريان‬‫در‬‫را‬‫اوليا‬‫تا‬‫‌فرس��تند‬‫ي‬‫م‬‫خانه‬‫براي‬
‫‌هايي‬‫ت‬‫فعالي‬ ‫و‬ ‫دهن��د‬ ‫قرار‬ ‫درس‬ ‫كالس‬ ‫در‬ COGNET
‫مدارس‬ ‫از‬ ‫برخ��ي‬ ‫در‬ .‫كنن��د‬ ‫پيش��نهاد‬ ‫خانه‬ ‫ب��راي‬ ‫نيز‬ ‫را‬
‫يا‬ ‫‌كند‬‫ي‬‫م‬ ‫برقرار‬ ‫ارتباط‬ ‫معلمان‬ ‫با‬ ‫اوليا‬ ‫مش��ورتي‬ ‫ش��وراي‬
‫به‬ ‫كمك‬ ‫منظور‬ ‫ب��ه‬ ‫اوليا‬ ‫براي‬ ‫را‬ ‫‌اي‬‫ه‬��‫داوطلبان‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫برنام‬
‫راهكارها‬ ‫اي��ن‬ .‫‌نمايد‬‫ي‬‫م‬ ‫ايج��اد‬ ‫درس‬ ‫كالس‬ ‫در‬ ‫معلم��ان‬
‫منس��جم‬ ‫منظور‬ ‫به‬ ‫خانه‬ ‫و‬ ‫مدرس��ه‬ ‫بين‬ ‫پل��ي‬ ‫برقراري‬ ‫به‬
.‫‌كند‬‫ي‬‫م‬‫كمك‬،‫يادگيري‬‫به‬‫ش��ناختي‬‫رويكرد‬‫س��اختن‬
‫همكاري‬‫موانع‬
‫مؤثر‬‫مشورت‬‫و‬‫همكاري‬‫طراحي‬‫برابر‬‫در‬‫‌رسد‬‫ي‬‫م‬ ‫نظر‬‫به‬
‫داشته‬ ‫وجود‬ ‫موانعي‬ ‫باليني‬ ‫متخصصان‬ ‫و‬ ‫معلمان‬ ،‫اوليا‬ ‫بين‬
‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫ابتكارات‬ ‫توس��عه‬ ‫اس��ت‬ ‫ممكن‬ ‫كه‬ ‫باشد‬
‌،‫اين‬‫وجود‬‫با‬.‫س��ازد‬‫محدود‬‫خانه‬‫و‬‫مدرس��ه‬‫در‬‫را‬‫شناختي‬
‫همكاري‬‫بودن‬‫مؤثر‬‫بر‬ ‫نويس��ندگان‬‫از‬‫بسياري‬،‫‌ها‬‫ل‬‫سا‬‫طي‬
‫چندين‬‫و‬)1987،‫ايدال‬‫و‬‫(وس��ت‬‫گذاشته‬‫صحه‬‫مشورت‬‫و‬
‫مجموعه‬‫ي��ا‬‫مدرس��ه‬‫هر‬‫در‬‫همكاري‬‫ايج��اد‬‫براي‬‫راه��كار‬
:‫‌اند‬‫ه‬‫كرد‬‫پيشنهاد‬‫مدارس‬
‫باز‬‫روابط‬‫به‬‫باور‬
‫مدارس‬‫جامعه‬‫بين‬‫در‬‫حمايت‬‫و‬‫اعتماد‬
‫مدرسه‬‫‌گيري‬‫م‬‫تصمي‬‫فرآيند‬‫در‬‫اوليا‬‫مشاركت‬
‫شخصي‬‫رشد‬‫ضرورت‬‫به‬‫باور‬
‫همه‬‫نيازهاي‬‫به‬‫خدمت‬‫جهت‬‫در‬‫درسي‬‫برنامه‬‫تكامل‬
‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬
‫وجود‬‫ب��ه‬‫را‬‫هم��كاري‬‫اخالق‬‫از‬‫تعريف��ي‬‌،‫ن��كات‬‫اي��ن‬
‫اين‬ ‫بودن‬ ‫مناس��ب‬ ‫كه‬ ‫حالي‬ ‫در‬ ،‫ص��ورت‬ ‫ه��ر‬ ‫به‬ .‫‌آورند‬‫ي‬‫م‬
‫و‬‫آموزش‬‫متخصصان‬‫از‬‫بسياري‬،‫برد‬‫سؤال‬‫زير‬‫‌توان‬‫ي‬‫م‬‫سختي‬‫به‬‫را‬‫مشخصات‬
.‫ندارد‬‫وجود‬‫مدارس‬‫بيشتر‬‫در‬ً‫ا‬‫نوع‬‫مشخصات‬‫اين‬‫كه‬‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬‫عنوان‬‫پرورش‬
‫در‬‫را‬‫همكاري‬‫اخ�لاق‬‫‌توان‬‫ي‬‫م‬‫چگونه‬‫كه‬‫‌اند‬‫ه‬‫داد‬‫ش��رح‬‫نويس��نده‬‫چندين‬
‫ضرورت‬‫به‬)1993(‫او‬‫هم��كاران‬‫و‬‫نوي��ن‬،‫مثال‬‫براي‬.‫آورد‬‫وج��ود‬‫به‬‫مدارس‬
:‫كه‬‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬‫اشاره‬ ‫ناهمگون‬‫مدارسي‬‫تأسيس‬
‫‌هاي‬‫ه‬‫گزين‬ ‫طريق‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫‌آم��وزان‬‫ش‬‫دان‬ ‫تربيتي‬ ‫و‬ ‫آموزش��ي‬ ‫خاص‬ ‫نيازهاي‬
‫كنند‬‫تأمين‬‫پاسخگو‬‫و‬‫متنوع‬‫آموزشي‬
‫چه‬ ‫كه‬ ‫اين‬ ‫به‬ ‫بس��ته‬ ،‫را‬ ‫‌تر‬‫گ‬‫بزر‬ ‫جامعه‬ ‫اعضاي‬ ‫و‬ ‫مدرس��ه‬ ‫كاركنان‬ ‫همه‬
‫را‬‫ارزشمند‬‫‌هاي‬‫ص‬‫تخص‬ ‫و‬‫‌ها‬‫ت‬‫مهار‬ ‫كس��ي‬‫چه‬‫و‬‫گرفته‬‫قرار‬‫تأثير‬‫تحت‬ ‫كسي‬
‫فرآيند‬‫در‬،‫باشد‬‫‌مند‬‫ه‬‫عالق‬‫بدان‬‫يا‬‫داش��ته‬‫اختيار‬‫در‬‫‌گيري‬‫م‬‫تصمي‬‫فرآيند‬‫براي‬
.‫نمايند‬‫دخيل‬‫‌گيري‬‫م‬‫تصمي‬
‫هدف‬ ‫را‬ ‫زندگي‬ ‫و‬ ‫اجتماعي‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫مهار‬ ‫بر‬ ‫تس��لط‬ ‫و‬ ‫تحصيلي‬ ‫پيش��رفت‬
.‫دهند‬‫قرار‬‫برنامه‬
،‫كانون‬‫و‬‫وس��ت‬ ً‫ال‬‫مث‬.‫(نك‬‫دارد‬‫قرار‬‫همكاري‬‫اخالق‬‫قلب‬‫در‬ ‫برابري‬‫مفهوم‬
‫پذيرش‬‫زيرا‬،‫‌دهيم‬‫ي‬‫م‬‫ترجيح‬‫را‬ »‫متقاب��ل‬‫«عمل‬‫اصطالح‬‫ما‬‫گرچه‬‫8891)؛‬
‫فرد‬‫يك‬‫به‬»‫«مش��كل‬‫مالكيت‬‫دادن‬‫نس��بت‬.‫دارد‬‫بر‬‫در‬‫نيز‬‫را‬‫ديگ��ري‬‫موضع‬
‫بحث‬ ‫م��ورد‬ ‫مش��كل‬ ‫درباره‬ ‫ضمني‬ ‫س��رزنش‬ ‫و‬ ‫مراتب‬ ‫سلس��له‬ ‫ايجاد‬ ‫موجب‬
‫صاحب‬‫بايد‬‫ک��ه‬‫اس��ت‬‫جمع‬‫اين‬،‫همكاري‬‫بر‬‫مبتني‬‫رابطه‬‫ي��ك‬‫در‬.‫‌گردد‬‫ي‬‫م‬
‫فرآيند‬‫اوليا‬‫از‬‫يكي‬‫يا‬‫متخصص‬‫فرد‬‫يك‬‫باش��د‬‫الزم‬‫اگر‬.‫فرد‬‫نه‬‫و‬‫باش��د‬‫مشكل‬
‫مش��كل‬‫اين‬‫بر‬‫تا‬‫كنيم‬‫بايد‬‫چه‬‫«ما‬‫چون‬‫هم‬‫‌اي‬‫ه‬‫جمل‬‫باي��د‬‫آنها‬‫كند‬‫هدايت‬‫را‬
‫اين‬‫بر‬‫تا‬‫دهيد‬‫انجام‬‫بايد‬‫كاري‬‫چه‬‫«شما‬‫كه‬‫سؤال‬‫اين‬‫جاي‬‫به‬‫را‬»‫بياييم؟‬‫فائق‬
.‫دهند‬‫پيشنهاد‬»‫بياييد؟‬‫فائق‬‫مشكل‬
‫اهداف‬‫كه‬‫است‬‫اين‬‫از‬‫اطمينان‬‫كس��ب‬،‫همكاري‬‫اخالق‬‫ايجاد‬‫در‬‫دوم‬‫نكته‬
.‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫مسئله‬ ‫حل‬ ‫و‬ ‫كودك‬ ‫رشد‬ ،‫كاركنان‬ ،‫مدرسه‬ ‫جامعه‬ ‫براي‬ ‫مشتركي‬
‫‌مندان‬‫ه‬‫حرف‬‫بين‬‫گرايش‬‫اين‬‫ولي‬،‫ندارد‬‫جمعي‬‫تالش‬‫به‬‫نياز‬‫مشكالت‬‫همه‬‫حل‬
‫جمعي‬‫همكاري‬‫بر‬‫مبتني‬‫حلي‬‫راه‬‫جستجوي‬‫در‬‫مواقع‬ ‫تمام‬‫در‬‫كه‬‫دارد‬‫وجود‬
‫اخالق‬‫كه‬‫‌اي‬‫ه‬��‫مدرس‬‫در‬.‫‌اند‬‫ل‬‫قاي‬‫هم��كاري‬‫ب��راي‬‫زيادي‬‫ارزش‬‫زيرا‬،‫باش��ند‬
‫اين‬‫مدارس‬‫بيش��تر‬‫اس��ت‬‫ممكن‬‫(كه‬‫نيس��ت‬‫پذيرفته‬‫كامل‬‫طور‬‫به‬‫همكاري‬
.‫نيس��ت‬‫س��ازنده‬‫همكاري‬‫بر‬‫مبتني‬‫‌هاي‬‫ل‬‫‌ح‬‫ه‬‫را‬‫درخواس��ت‬)‫باش��ند‬‫چنين‬
‫رويكردي‬،‫موجود‬‫ش��رايط‬‫در‬‫همكاري‬‫«آيا‬‫شود‬‫پرسيده‬‫كه‬‫باش��د‬‫بهتر‬‫شايد‬
»‫است؟‬‫مسئله‬‫حل‬‫براي‬‫‌بينانه‬‫ع‬‫واق‬
‫آشكار‬ ،‫‌اي‬‫ه‬‫حرف‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫مهار‬ ‫رشد‬ ‫به‬ ‫عمومي‬ ‫نگاه‬ ‫يك‬ ‫در‬
‫زمينه‬ ‫در‬ ‫مدرسه‬ ‫جامعه‬ ‫اعضاي‬ ‫از‬ ‫كمي‬ ‫تعداد‬ ‫كه‬ ‫‌ش��ود‬‫ي‬‫م‬
‫داهرتي‬ ،1990‌،‫(ديويدس��ون‬ ‫‌بينند‬‫ي‬‫م‬ ‫آم��وزش‬ ‫همكاري‬
‫و‬‫آي��دال‬‫9791؛‬،‫هم��كاران‬‫و‬‫فاي��ن‬‫1991؛‬،‫هم��كاران‬‫و‬
‫از‬‫اندكي‬‫ش��مار‬.)1983،‫گاتكين‬‫و‬‫پيرس��ل‬‫2991؛‬،‫باران‬
‫يا‬‫واحدها‬،‫خاص‬‫موضوعات‬‫ش��امل‬‫معلم‬‫تربيت‬‫‌هاي‬‫ه‬‫برنام‬
‫فرآيندهايي‬‫و‬‫ارتباط��ي‬‫‌هاي‬‫ت‬‫مهار‬‫زمين��ه‬‫در‬‫‌هايي‬‫ش‬‫بخ‬
‫برخي‬ .‫است‬ ‫همكاري‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫فعالي‬ ‫‌هاي‬‫ي‬‫ويژگ‬ ‫از‬ ‫كه‬ ‫اس��ت‬
‫گروهي‬ ‫تدريس‬ ‫از‬ ‫اس��ت‬ ‫ممكن‬ ‫معلم‬ ‫تربيت‬ ‫متخصصان‬ ‫از‬
‫ممكن‬ ‫معلم‬ ‫تربي��ت‬ ‫دانش��جويان‬ ‫از‬ ‫برخي‬ ‫و‬ ‫كنند‬ ‫صحبت‬
‫با‬‫معلم‬‫دو‬‫آن‬‫در‬‫كه‬‫را‬‫‌هايي‬‫س‬‫كال‬‫يا‬‫تعاوني‬‫تدريس‬‫اس��ت‬
‫قاطع‬‫اكثر‬،‫حال‬‫هر‬‫به‬.‫نمايند‬‫مشاهده‬‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬‫كار‬‫يكديگر‬
‫كارشناسي‬ ‫و‬ ‫كارشناسي‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫معلم‬ ‫تربيت‬ ‫دانشجويان‬
‫همكاري‬ ‫تس��هيل‬ ‫جهت‬ ‫مهارت‬ ‫و‬ ‫دانش‬ ‫حداقل‬ ‫از‬ ،‫ارش��د‬
.‫هستند‬‫برخوردار‬
‫بهتر‬ ‫نس��بت‬ ‫به‬ ‫اس��ت‬ ‫ممكن‬ ‫بالين��ي‬ ‫ش��دگان‬ ‫تربيت‬
‫ارشد‬‫كارشناسي‬‫س��طح‬‫در‬‫اغلب‬‫آنها‬‫آموزش‬‫زيرا‬،‫باش��ند‬
‫داشت‬ ‫خواهند‬ ‫وقت‬ ً‫ال‬‫احتما‬ ‫آن‬ ‫جريان‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫‌گيرد‬‫ي‬‫م‬ ‫انجام‬
‫ش��ناختي‬ ‫‌هاي‬‫ش‬‫رو‬ ‫كه‬ ‫جبراني‬ ‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫صرف‬ ‫تا‬
‫مشكالت‬‫س��طح‬‫در‬‫كم‬‫(دس��ت‬‫نمايند‬‫اس��ت‬‫حاكم‬‫آن‬‫بر‬
‫ممكن‬ ‫باليني‬ ‫متخصصان‬ ،‫ترتي��ب‬ ‫بدين‬ .)‫يادگيري‬‫خفيف‬
‫منظور‬ ‫به‬ ‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫زنجيره‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫مهمي‬ ‫پيوند‬ ‫است‬
‫زمينه‬‫در‬‫بيش��تر‬‫آگاهي‬‫کس��ب‬‫به‬‫اوليا‬‫و‬‫معلم��ان‬‫ترغيب‬
‫ضمن‬‫هاي‬‫آموزش‬.‫سازند‬‫فراهم‬‫شناختي‬‫پرورش‬‫و‬‫آموزش‬
‫متخصصان‬،‫تجربه‬‫با‬‫معلمان‬‫آش��نايي‬‫منظور‬‫به‬‫نيز‬‫خدمت‬
‫ش��ناختي‬‫پرورش‬‫و‬‫آموزش‬‫اجراي‬‫و‬‫نظريه‬‫با‬‫اوليا‬‫و‬‫باليني‬
‫در‬‫‌اي‬‫ه‬‫حرف‬‫رش��د‬‫براي‬‫موجود‬‫وقت‬‫ميزان‬.‫اس��ت‬‫ضروري‬
‫آموزش‬‫براي‬‫اغلب‬‫كه‬‫‌هايي‬‫ت‬‫محدودي‬‫به‬‫توجه‬‫با‬.‫اس��ت‬‫محدود‬ً‫ا‬‫نسبت‬‫مدارس‬
‫بيشتر‬،‫‌شود‬‫ي‬‫م‬‫اعمال‬‫معلمان‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫اتحادي‬ ‫و‬‫كارفرمايان‬ ‫سوي‬‫از‬‫خدمت‬‫حين‬
‫تماس‬ ‫بدون‬ ‫يا‬ ‫‌آم��وز‬‫ش‬‫دان‬ ‫بدون‬ ‫س��ال‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫محدودي‬ ‫روزهاي‬ ‫معلمان‬
‫كم‬ ‫دست‬ .‫گذاش��ت‬ ‫كاركنان‬ ‫رش��د‬ ‫برنامه‬ ‫آنها‬ ‫براي‬ ‫بتوان‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫هس��تند‬
‫را‬ ‫‌مند‬‫ه‬‫عالق‬ ‫اولياي‬ ‫و‬ ‫گذاش��ت‬ ‫كنار‬ ‫آساني‬ ‫به‬ ‫‌توان‬‫ي‬‫م‬ ‫را‬ ‫اينها‬ ‫از‬ ‫يكي‬ ‫از‬ ‫بخشي‬
‫پرورش‬‫و‬‫آموزش‬‫‌هاي‬‫ش‬‫رو‬‫از‬‫تعدادي‬‫يا‬‫يك‬‫آموزش��ي‬‫برنامه‬‫در‬‫تا‬‫كرد‬‫دعوت‬
.‫كنند‬‫شركت‬‫شناختي‬
‫رسمي‬‫پرورش‬‫و‬‫درآموزش‬‫ش�ناختي‬‫پرورش‬‫و‬‫آموزش‬‫به‬‫تشويق‬
‫غيررسمي‬‫و‬
‫كارآمد‬‫آموزش��ي‬‫‌توان‬‫ي‬‫م‬‫چگونه‬‫ببينيم‬‫تا‬‫بود‬‫خواهد‬‫مفي��د‬‫مرحله‬‫اين‬‫در‬
‫منظور‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫معلمان‬ ‫آموزش��ي‬ ‫‌هاي‬‫ش‬‫رو‬ ‫بتوان‬ ‫كه‬ ‫اس��ت‬ ‫دشوار‬ ‫اغلب‬ .‫داشت‬
.‫داد‬‫تغيير‬،‫مسئله‬‫مستقل‬‫حل‬‫و‬‫تفكر‬‫براي‬‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬‫به‬‫مسئوليت‬‫واگذاري‬
‫راهبردي‬‫فرا‬‫و‬‫راهبردي‬‫تا‬‫داد‬‫آموزش‬‫بايد‬‫را‬‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬‫كه‬‫ش��كل‬‫همان‬‫به‬
21
‫ي‬‫ش‬‫ه‬‫و‬‫ژ‬‫پ‬
‫ي‬‫ش‬‫ز‬‫و‬‫م‬‫آ‬
‫ي‬‫ن‬‫ا‬‫س‬‫ر‬‫ع‬‫ال‬‫ط‬‫ا‬
86-87‫‌تحصيلي‬‫ل‬‫سا‬-‫‌چهارم‬‫ه‬‫شمار‬

5. .‫دارند‬‫راهبرد‬‫كاربرد‬‫و‬‫استفاده‬‫دانش‬‫كسب‬‫به‬‫نياز‬‫نيز‬‫معلمان‬،‫باشند‬
‫تك‬ ‫كالس‬ ‫ي��ك‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫ج��اري‬ ‫آموزش��ي‬ ‫‌هاي‬‫ش‬‫رو‬ ‫معلمان‬ ‫اغل��ب‬
‫چگونه‬ ‫كه‬ ‫‌اند‬‫ه‬‫گرفت‬ ‫فرا‬ ‫و‬ ،‫‌اند‬‫ه‬‫بخشيد‬ ‫انسجام‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫كرده‬ ‫طراحي‬ ‫معلمي‬
‫كنند‬ ‫برخورد‬ ‫ديگران‬ ‫رسمي‬ ‫كمك‬ ‫بدون‬ ‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬ ‫فردي‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫تفاو‬ ‫با‬
‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬ ‫اكثر‬ ‫كه‬ ‫ادراكي‬ ،‫روزمره‬ ‫فشارهاي‬ ‫و‬ ‫كارها‬ .)‫نكنند‬ ‫برخورد‬ ‫(يا‬
‫اقدامات‬ ‫تداوم‬ ‫در‬ ،‫پايه‬ ‫ـ‬ ‫نظ��ام‬ ‫ش��ده‬ ‫تثبيت‬ ‫راهكارهاي‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫موفقيت‬ ‫از‬
‫فرهنگ‬ ‫تغيير‬ .)1990 ،‫(وي��ت‬ ‫‌اند‬‫م‬‫س��هي‬ ‫تغيير‬ ‫برابر‬ ‫در‬ ‫مقاومت‬ ‫و‬ ‫موجود‬
‫گردد‬ ‫ش��ناختي‬ ‫‌هاي‬‫ش‬‫رو‬ ‫برگيرن��ده‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫نح��وي‬ ‫به‬ ‫پ��رورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬
‫اتفاق‬‫بايد‬‫كه‬‫است‬‫تغييري‬‫‌ترين‬‫ل‬‫مش��ك‬‫شايد‬ ‫ولي‬ ،‫‌رسد‬‫ي‬‫م‬ ‫نظر‬ ‫به‬ ‫اساس��ي‬
.‫افتد‬
‫رويكردي‬ ‫به‬ ‫ني��از‬ ‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬ ‫به‬ ‫معلمان‬ ‫از‬ ‫ش��ناختي‬ ‫راهبردهاي‬ ‫انتقال‬
‫را‬‫آن‬‫انتقال‬‫و‬‫شناختي‬‫يادگيري‬‫جنبه‬‫سه‬)1991(‫كندي‬.‫م‬.‫م‬.‫دارد‬‫‌مند‬‫م‬‫نظا‬
:‫است‬‫ساخته‬‫مشخص‬
‫وسيعتر‬‫‌اي‬‫ه‬‫ش��بك‬‫در‬‫ايده‬‫يك‬‫كه‬‫ميزاني‬‫به‬‫دارد‬‫اش��اره‬،‫بودن‬‫مرتبط‬
.‫باشد‬‫‌تر‬‫ن‬‫آسا‬‫نياز‬‫زمان‬‫در‬‫بدان‬‫دسترسي‬‫كه‬‫نحوي‬‫به‬،‫است‬‫شده‬‫گنجانده‬
‫جاي‬ ‫به‬ ،‫زمينه‬ ‫چندين‬ ‫در‬ ‫ايده‬ ‫يك‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫توانايي‬ ‫به‬ ‫اشاره‬ ،‫انعطاف‬
.‫دارد‬‫آموزشي‬‫موقعيت‬‫در‬‫صرف‬‫استفاده‬
‫بودن‬‫مفيد‬‫از‬‫او‬‫برآورد‬‫و‬‫‌آموز‬‫ش‬‫دان‬‫درك‬‫به‬‫اش��اره‬،‫شده‬‫درك‬‫معناي‬
.‫دارد‬‫آن‬‫فرهنگي‬‫و‬‫اجتماعي‬‫محتواي‬‫و‬‫دانش‬
‫در‬ ‫كه‬ ‫معلماني‬ ‫ب��ا‬ ‫گرفته‬ ‫انجام‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫مصاحب‬ ‫در‬ ‫‌چني��ن‬‫م‬‫ه‬ ‫‌ها‬‫ت‬‫مهار‬ ‫اين‬
‫مشخص‬ ،‫هستند‬ ‫خود‬ ‫تدريس‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫برنام‬ ‫در‬ ‫ش��ناختي‬ ‫آموزش‬ ‫اجراي‬ ‫حال‬
‫درباره‬ ‫معلمان‬ ‫مش��ترك‬ ‫نظر‬ .)1989 :b ،‫همكاران‬ ‫و‬ ‫(پرس��لي‬ ‫اس��ت‬ ‫شده‬
‫ش��امل‬ ‫ش��ناختي‬ ‫‌هاي‬‫د‬‫راهبر‬ ‫كاربرد‬ ‫و‬ ‫خوب‬ ‫آموزش‬ ‫عمومي‬ ‫مش��خصات‬
:‫است‬‫زير‬‫موارد‬
.‫هستند‬‫برنامه‬‫اساسي‬‫اجزاي‬‫از‬،‫توضيحات‬‫و‬‫الگو‬‫مستقيم‬‫ارايه‬
.‫است‬‫اساسي‬‫امري‬‫راهبردها‬‫از‬‫استفاده‬‫زمينه‬‫در‬‫وسيع‬‫تمرين‬
.‫افتد‬‫اتفاق‬‫درسي‬‫برنامه‬‫طول‬‫در‬‫بايد‬‫راهبردها‬‫از‬‫استفاده‬‫و‬‫راهبرد‬‫آموزش‬
‫‌چنين‬‫م‬‫ه‬‫و‬‫راهبردها‬‫كارب��رد‬‫چگونگي‬‫و‬‫زمان‬‫درباره‬‫گس��ترده‬‫اطالعات‬
.‫گيرد‬‫قرار‬‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬‫اختيار‬‫در‬‫بايد‬‫راهبرد‬‫از‬‫كارآمد‬‫استفاده‬‫فوايد‬
.‫دارد‬‫تدريس‬‫به‬‫نياز‬‫بلكه‬،‫نيست‬‫خودكار‬‫راهبردها‬‫انتقال‬
.‫كرد‬‫معرفي‬‫بايد‬‫را‬‫راهبرد‬‫چند‬‫تنها‬‫زمان‬‫هر‬‫در‬
‫مورد‬‫آش��كار‬‫صورت‬‫به‬‫راهبرد‬‫از‬‫اس��تفاده‬‫اس��ت‬‫ضروري‬‫اول‬‫درجه‬‫در‬
.‫گيرد‬‫قرار‬‫تقويت‬
‫زمينه‬‫در‬‫را‬‫كاركن��ان‬‫آم��وزش‬‫فوايد‬‫‌ه��ا‬‫ه‬‫برنام‬‫از‬‫بس��ياري‬‫ك��ه‬‫حالي‬‫در‬
،‫‌اند‬‫ه‬‫كرد‬ ‫بازشناسي‬ ‫درس‬ ‫كالس‬ ‫در‬ ‫راهبرد‬ ‫آموزش‬ ‫براي‬ ‫ضروري‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫مهار‬
‫در‬ ‫آن‬ ‫بعدي‬ ‫كارب��رد‬‫و‬ ‫كاركنان‬ ‫رش��د‬ ‫پايش‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫اندكي‬‫‌مند‬‫م‬‫نظا‬ ‫مطالعه‬
.‫است‬‫داشته‬‫وجود‬‫درس‬‫كالس‬
‫شده‬‫گزارش‬‫كاركنان‬‫رشد‬‫درباره‬)1993(‫دافي‬‫توسط‬‫برجسته‬‫‌اي‬‫ه‬‫مطالع‬
‫را‬‫شناختي‬‫راهبردهاي‬‫چگونه‬‫كه‬‫آموخت‬‫معلمان‬‫به‬‫س��ال‬‫چهار‬‫طي‬‫كه‬‫است‬
‫كرد‬‫توصيف‬‫را‬‫فرايندي‬‫دافي‬.‫كنند‬‫تلفيق‬‫خواندن‬‫زمينه‬‫در‬‫خود‬‫‌هاي‬‫ه‬‫برنام‬‫با‬
،‫باشد‬ ‫خطي‬ ‫كه‬ ‫آن‬ ‫جاي‬ ‫به‬ ‫معلمان‬ ‫پيش��رفت‬ ‫كه‬ ‫‌اي‬‫ه‬‫گون‬ ‫به‬ ،‫نبود‬ ‫رشدي‬ ‫كه‬
‫يادگيري‬ ‫نتايج‬ ‫بر‬ ‫كه‬ ‫داشت‬ ‫قرار‬ ‫عاملي‬ ‫چهار‬ ‫تأثير‬ ‫تحت‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫كننده‬ ‫بازگشت‬
‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬‫عبور‬‫مرحله‬‫نه‬‫از‬‫آموزش‬‫در‬‫معلمان‬‫كه‬‫كرد‬‫پيشنهاد‬‫دافي‬.‫مؤثرند‬
‫طرد‬‫و‬‫گشتگي‬‫گم‬
)‫كتاب‬‫متن‬‫(مانن��د‬‫‌وار‬‫ه‬‫نس��خ‬‫چارچوبي‬‫داراي‬‫وقتي‬‫معلمان‬‫از‬‫بس��ياري‬
‫تفكر‬ ‫اساس‬ ‫بر‬‫خودشان‬ ‫را‬ ‫خود‬‫درس��ي‬‫مواد‬ ‫كه‬‫شود‬ ‫خواسته‬‫آنها‬ ‫از‬ ‫و‬‫نباشند‬
‫مقاومت‬‫جديد‬‫رويكردهاي‬‫برابر‬‫در‬،‫كنند‬‫تهيه‬‫شناختي‬‫‌هاي‬‫ش‬‫رو‬‫و‬‫راهبردي‬
‫جلس��ات‬‫از‬‫فراتر‬‫كه‬‫اين‬‫از‬‫معلمان‬‫از‬‫بس��ياري‬‫كه‬‫كرد‬‫گزارش‬‫دافي‬.‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬
‫رويكردهاي‬ ‫اج��راي‬ ‫براي‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫اكراه‬ ‫دهند‬ ‫ادامه‬ ‫را‬ ‫آموزش‬ ‫اوليه‬ ‫آموزش��ي‬
.‫دارند‬‫تشويق‬‫به‬‫جديدنياز‬
‫راهبردها‬‫كنترل‬
‫از‬‫اس��تفاده‬‫داليل‬‫از‬‫كامل‬‫درك‬‫ب��دون‬‫معلمان‬،‫آموزش‬‫اولي��ه‬‫مراحل‬‫در‬
‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬‫كنترل‬‫را‬‫راهبردها‬‫معلمان‬‫نتيجه‬‫در‬.‫‌گيرند‬‫ي‬‫م‬‫كار‬‫به‬‫را‬‫آنها‬،‫راهبردها‬
‫بدين‬.‫سازند‬‫درگير‬‫آنها‬‫كاربرد‬‫در‬‫را‬‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬‫كه‬‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬‫فراموش‬‫اغلب‬‫و‬
‫صورت‬‫به‬‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬‫كه‬‫حالي‬‫در‬‫‌دهن��د‬‫ي‬‫م‬‫انجام‬‫را‬»‫«تفكر‬‫معلمان‬‫ترتيب‬
.‫‌مانند‬‫ي‬‫م‬‫باقي‬‫دانش‬‫منفعل‬‫كنندگان‬‫دريافت‬
‫‌ها‬‫ش‬‫آزماي‬
‫آغاز‬‫درس��ي‬‫برنامه‬‫از‬‫جدا‬‫صورتي‬‫به‬‫اغلب‬‫را‬‫راهبردها‬‫از‬‫اس��تفاده‬‫معلمان‬
‫تمرين‬ ‫براي‬‫و‬‫‌دهند‬‫ي‬‫م‬‫آموزش‬‫راهبردها‬‫درباره‬‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬‫به‬‫آنها‬.‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬
‫معلمان‬ً‫ال‬‫معم��و‬،‫حال‬‫هر‬‫به‬.‫‌س��ازند‬‫ي‬‫م‬‫فراهم‬‫‌هاي��ي‬‫ت‬‫فرص‬‫آنها‬‫‌من��د‬‫ه‬‫قاعد‬
‫نشان‬‫يادگيري‬‫ـ‬‫تدريس‬‫‌هاي‬‫ه‬‫زمين‬‫ساير‬‫در‬‫را‬‫راهبردها‬‫كارگيري‬‫به‬‫چگونگي‬
.‫‌دهند‬‫ي‬‫نم‬
‫محتوا‬‫به‬‫فرآيند‬‫الگوسازي‬
‫در‬ ‫و‬ ‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬ ‫ب��ودن‬ ‫راهبردي‬ ‫اهميت‬ ‫ب��ا‬ ‫معلمان‬ ،‫چهارم‬ ‫مرحله‬ ‫در‬
‫آموزش‬‫اهميت‬‫به‬‫‌چنين‬‫م‬‫ه‬‫معلمان‬.‫‌ش��وند‬‫ي‬‫م‬‫آشنا‬‫راهبرد‬‫داش��تن‬‫كنترل‬
‫پي‬،‫جداگانه‬‫ص��ورت‬‫به‬‫نه‬‫و‬‫درس‬‫در‬‫آن‬‫كارب��رد‬‫از‬‫پي��ش‬‫درس��ت‬،‫راهبرد‬
‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬ ‫ب��راي‬ ‫را‬ ‫راهبردها‬ ‫از‬ ‫اس��تفاده‬ ‫معلمان‬ ،‫اين‬ ‫ب��ر‬ ‫عالوه‬ ‫‌برند؛‬‫ي‬‫م‬
‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫‌گذارند‬‫ي‬‫م‬ ‫نمايش‬ ‫ب��ه‬ ‫را‬ ‫آنها‬ ‫كاربرد‬ ،‫‌دهند‬‫ي‬‫م‬ ‫توضيح‬ ‫خود‬
‫يك‬‫در‬‫خود‬‫اس��تفاده‬‫براي‬‫را‬‫راهبردها‬‫‌توانند‬‫ي‬‫م‬‫چگونه‬‫كه‬‫‌دهند‬‫ي‬‫م‬‫نش��ان‬
‫هدف‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬ ،‫صورت‬ ‫هر‬ ‫به‬ .‫س��ازند‬ ‫ش��خصي‬ ،‫خاص‬ ‫مسئله‬
‫‌ها‬‫ت‬‫موقعي‬ ‫و‬ ‫تكالي��ف‬ ‫س��اير‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫آنها‬ ‫و‬ ‫‌مانند‬‫ي‬‫م‬ ‫ن��اآگاه‬ ‫راهبرد‬ ‫از‬ ‫اس��تفاده‬
.‫د‬��‫‌دهن‬‫نمي‬‫تعمي��م‬
‫ديوار‬
‫آن‬ ‫در‬ ‫معلمان‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫‌اي‬‫ه‬‫نقط‬ ‫اين‬ ‫زيرا‬ ‫‌دانست‬‫ي‬‫م‬ ‫حياتي‬ ‫را‬ ‫گام‬ ‫اين‬ ‫دافي‬
‫زمينه‬ ‫در‬ ‫ش��ده‬ ‫گنجانده‬ ‫جزيي‬ ‫هنوز‬ ‫راهبرد‬ ‫آموزش‬ ‫كه‬ ‫‌دهند‬‫ي‬‫م‬ ‫تش��خيص‬
‫وجود‬ ‫شناختي‬ ‫راهبردهاي‬ ‫آموزش��ي‬ ‫مجموعه‬ ‫براي‬ ‫كاربردي‬ .‫است‬ ‫آموزشي‬
‫جهت‬‫آن‬‫در‬‫‌اي‬‫ه‬‫نشان‬‫كه‬‫‌برند‬‫ي‬‫م‬‫كار‬‫به‬‫را‬‫راهبردها‬‫موقعي‬‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬.‫ندارد‬
‫آنها‬‫با‬‫كه‬‫‌كنن��د‬‫ي‬‫م‬‫اس��تفاده‬‫راهبردها‬‫از‬‫تكاليفي‬‫زمينه‬‫در‬‫و‬‫دارن��د‬‫دريافت‬
‫در‬‫معلمان‬‫كه‬‫‌گيرد‬‫ي‬‫م‬‫انجام‬‫زماني‬،‫ديوار‬‫موفق‬‫ارزيابي‬.‫باشند‬‫داشته‬‫آشنايي‬
‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬‫به‬‫را‬‫راهبردها‬‫كنت��رل‬‫و‬‫كنند‬‫ايجاد‬‫بنياني‬‫تغييري‬‫خود‬‫رويكرد‬
22
‫ي‬‫ش‬‫ه‬‫و‬‫ژ‬‫پ‬
‫ي‬‫ش‬‫ز‬‫و‬‫م‬‫آ‬‫ي‬‫ن‬‫ا‬‫س‬‫ر‬‫ع‬‫ال‬‫ط‬‫ا‬86-87‫‌تحصيلي‬‫ل‬‫سا‬-‫‌چهارم‬‫ه‬‫شمار‬

6. .‫بسپارند‬‫خود‬
‫كوهان‬‫از‬‫باالتر‬
‫بيش‬‫چيزي‬‫ش��امل‬‫راهبرد‬‫آموزش‬‫كه‬‫دارد‬‫وجود‬‫آگاهي‬‫اين‬‫مرحله‬‫اين‬‫در‬
‫در‬ ‫شده‬ ‫گنجانده‬ ‫جزيي‬ ‫راهبرد‬ ‫آموزش‬ .‫اس��ت‬ ‫مستقل‬ ‫راهبردهاي‬ ‫تدريس‬ ‫از‬
‫نياز‬ ‫بدان‬ ‫(يا‬ ‫هستند‬ ‫آن‬ ‫يادگيري‬ ‫خواستار‬ ‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫‌هايي‬‫ت‬‫فعالي‬
‫اس��تفاده‬‫براي‬‫راهبردها‬‫از‬‫فهرس��تي‬‫كردن‬‫آماده‬‫دنبال‬‫كمتر‬‫معلمان‬.)‫دارند‬
‫شدن‬ ‫راهبردي‬ ‫براي‬ ‫را‬ ‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬ ‫كه‬ ‫باش��ند‬ ‫مي‬ ‫آن‬ ‫پي‬ ‫در‬ ‫بيشتر‬ ‫و‬ ‫هستند‬
‫راهبرد‬‫يك‬‫كه‬‫‌شوند‬‫ي‬‫م‬‫آگاه‬‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬،‫‌چنين‬‫م‬‫ه‬.‫نمايند‬‫تش��ويق‬‫مستقل‬
.‫است‬‫مفيد‬‫خاص‬‫تكليف‬‫يك‬‫براي‬‫تنها‬‫نه‬‫و‬‫مسايل‬‫از‬‫طيفي‬‫حل‬‫براي‬
‫قطعيت‬‫عدم‬
‫هنوز‬‫است‬‫ممكن‬‫ولي‬،‫‌اند‬‫ه‬‫برداش��ت‬‫جلو‬‫به‬‫را‬‫مهمي‬‫‌هاي‬‫م‬‫گا‬‫معلمان‬‫گرچه‬
‫هنوز‬‫«من‬‫پديده‬‫نشانگر‬‫اين‬.‫باشند‬‫داشته‬‫درنگ‬،‫رويكرد‬‫مناسب‬‫اجرای‬‫براي‬
‫راهبردها‬‫كاربرد‬‫معلمان‬‫كه‬‫‌دهد‬‫ي‬‫م‬‫رخ‬‫زماني‬‫و‬‫‌باشد‬‫ي‬‫م‬»‫‌ام‬‫ه‬‫نگرفت‬‫را‬‫آن‬ً‫ال‬‫كام‬
.‫ندارند‬‫اطمينان‬‫خود‬‫به‬‫كار‬‫اين‬‫انجام‬‫در‬‫ولي‬،‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬‫شروع‬‫را‬
‫اختراع‬‫و‬‫خالقيت‬
‫راهبردها‬ ‫تغيير‬ ‫در‬ ‫نفس‬ ‫به‬ ‫اعتماد‬ ‫از‬ ‫س��طحي‬ ‫به‬ ،‫مناسب‬ ‫زمان‬ ‫در‬ ‫معلمان‬
‫جديدي‬‫موارد‬‫و‬‫‌دهند‬‫ي‬‫م‬‫تغيير‬‫را‬‫قديمي‬‫راهبردهاي‬‫آنها‬.‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬‫پيدا‬‫دست‬
‫كه‬‫اين‬‫درباره‬‫‌گيري‬‫م‬‫تصمي‬.‫‌نمايند‬‫ي‬‫م‬‫طراحي‬‫موجود‬‫موقعيت‬‫با‬‫متناس��ب‬‫را‬
‫شرايط‬ ‫دافي‬ .‫دارد‬ ‫بستگي‬ ‫‌آموز‬‫ش‬‫دان‬ ‫نيازهاي‬ ‫به‬ ‫كنند‬ ‫تدريس‬ ‫را‬ ‫راهبرد‬ ‫كدام‬
‫هنگام‬ ‫به‬ ‫معلمان‬ :‫است‬ ‫داده‬ ‫تشخيص‬ ‫شرح‬ ‫بدين‬ ‫را‬ ‫مرحله‬ ‫اين‬ ‫همراه‬ ‫گانه‬ ‫سه‬
‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬‫به‬‫را‬‫كنترل‬‫آنها‬‫‌ترسند؛‬‫ي‬‫نم‬‫شكست‬‫از‬‫ديگر‬،‫راهبرد‬‫يك‬‫تدريس‬
.‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬‫تحمل‬‫را‬‫ابهام‬‫و‬‫‌سپارند‬‫ي‬‫م‬
‫كفايت‬
‫كه‬ ‫معلماني‬ ‫ولي‬ ‌،‫اس��ت‬ ‫نكرده‬ ‫ذكر‬ ‫امتداد‬ ‫اين‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫نهم‬ ‫نكته‬ ‫دافي‬ ‫گرچه‬
‫در‬ ‫ويژه‬ ‫به‬ ‫كه‬ ‫را‬ ‫نكته‬ ‫اين‬ ‫داش��تند‬ ‫ش��ركت‬ ‫كاركنان‬ ‫رش��د‬ ‫براي‬ ‫او‬ ‫برنامه‬ ‫در‬
‫زندگي‬ ‫در‬ ‫شناختي‬ ‫راهبردهاي‬ ‫از‬ ‫‌آموز‬‫ش‬‫دان‬ ‫مس��تقل‬ ‫استفاده‬ ‫تسهيل‬ ‫زمان‬
‫كرده‬ ‫درك‬ ،‫باشند‬ ‫رفته‬ ‫پيش‬ ‫اختراع‬ ‫و‬ ‫خالقيت‬ ‫مرحله‬ ‫از‬ ‫فراتر‬ ‫شايد‬ ،‫روزمره‬
.‫بودند‬
‫معلمان‬ ‫ك��ه‬ ‫كرد‬ ‫عرضه‬ ‫را‬ ‫آموزش��ي‬ ‫امتداد‬ ‫يك‬ ‫تنه��ا‬ ‫نه‬ )1993( ‫دافي‬
‫كالس‬ ‫در‬ ‫كنندگان‬ ‫تس��هيل‬ ‫و‬ ‫راهبرد‬ ‫مؤث��ر‬ ‫كاربران‬ ‫آن‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫حركت‬ ‫با‬
‫آموزش‬ ‫ارايه‬ ‫در‬ ‫بايد‬ ‫چگونه‬ ‫كه‬ ‫داد‬ ‫ارايه‬ ‫را‬ ‫‌هايي‬‫ه‬‫نش��ان‬ ‫‌چنين‬‫م‬‫ه‬ ،‫‌شوند‬‫ي‬‫م‬
‫عنوان‬ ‫به‬ ‫دافي‬ .‫روي��م‬ ‫پيش‬ ‌،‫معلمان‬ ‫ب��راي‬ ‫جاري‬ ‫و‬ ‫مقدماتي‬ ‫خدمت‬ ‫حين‬
‫كاركنان‬ ‫آموزش‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫روي‬ ‫كه‬ ‫خواس��ت‬ ‫معلمان‬ ‫از‬ ‫ارزيابي‬ ‫فرآيند‬ ‫از‬ ‫بخشي‬
‫راهبرد‬ ‫مؤثر‬ ‫تدري��س‬ ‫براي‬ ‫را‬ ‫كلي��دي‬ ‫عامل‬ ‫چه��ار‬ ‫نيز‬ ‫و‬ ،‫كنند‬ ‫ارزياب��ي‬ ‫را‬
.‫كرد‬‫مش��خص‬
‫و‬‫گيرد‬‫انجام‬‫درس‬‫كالس‬‫در‬‫آم��وزش‬‫كه‬‫بودند‬‫آن‬‫خواس��تار‬‫معلمان‬،‫اول‬
‫آموزش‬‫‌خواس��تند‬‫ي‬‫م‬‫آنها‬‫زيرا‬،‫كاركنان‬‫رش��د‬‫مجزاي‬‫جلس��ات‬‫صورت‬‫به‬‫نه‬
‫دهنده‬ ‫آموزش‬ ‫از‬ ‫‌آنه��ا‬،‫دوم‬ .‫س��ازند‬ ‫مربوط‬ ‫كالس‬ ‫واقعي‬ ‫نيازهاي‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫جاري‬
‫تدريس‬ ‫سبك‬ ‫در‬ ‫تغيير‬ ‫زيرا‬ ،‫باشند‬ ‫درگير‬ ‫طوالني‬ ‫‌اي‬‫ه‬‫دور‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫‌خواستند‬‫ي‬‫م‬
‫چنين‬‫بدون‬‫كار‬ ‫ادامه‬ ‫براي‬ ‫معلم‬ ‫كه‬‫زماني‬‫تا‬ ،‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬‫يادگيري‬ ‫س��بك‬ ‫و‬
‫معلمان‬،‫س��وم‬.‫دارد‬‫حمايت‬‫به‬‫‌نياز‬،‫كن��د‬‫اطمينان‬‫و‬‫اعتماد‬‫احس��اس‬‫كمكي‬
‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬ ‫يادگيري‬ ‫نحوه‬ ‫در‬ ‫تغييري‬ ‫تنها‬ ‫نه‬ ‫ش��وند‬ ‫مطمئن‬ ‫كه‬ ‫ديدند‬ ‫الزم‬
.‫است‬‫آمده‬‫پديد‬‫معلم‬‫تربيت‬‫نحوه‬‫در‬‫تغييري‬‫بلكه‬،‫راهبردها‬‫از‬‫اس��تفاده‬‫براي‬
‫كالس‬‫زبان‬‫به‬‫راهبرد‬‫آم��وزش‬‫تعريف‬‫و‬‫نظريه‬‫كه‬‫بودند‬‫آن‬‫خواس��تار‬،‫چهارم‬
‫داشته‬‫نيز‬‫پايه‬‫ـ‬ ‫كالس‬‫معنايي‬،‫راهبرد‬‫چون‬‫اصطالحاتي‬‫تا‬‫شود‬‫ترجمه‬‫درس‬
.‫باشد‬
‫شامل‬،‫كاركنان‬‫براي‬‫راهبرد‬‫كاربرد‬‫آموزش‬‫كه‬‫شدند‬‫مدعي‬‫معلمان‬،ً‫ا‬‫نهايت‬
‫برنامه‬‫هر‬‫از‬‫مهمي‬‫بخش‬‫را‬‫انگيزه‬‫آنها‬.‫‌باش��د‬‫ي‬‫م‬‫نيز‬‫انگيزش��ي‬‫و‬‫عاطفي‬‫ابعاد‬
‫راهبردهاي‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫براي‬ ‫‌آموزان‬‫ش‬‫دان‬ ‫تشويق‬ ‫به‬ ‫نياز‬ ‫و‬ ‫كردند‬ ‫تلقي‬ ‫تدريس‬
.‫دادند‬‫تشخيص‬‫را‬‫‌آميز‬‫ت‬‫موفقي‬
‫فاوور‬‫و‬‫الندبرگ‬‫و‬)1989:b(‫همكاران‬‫و‬‫پرس��لي‬،)1993(‫دافي‬‫مطالعات‬
‫كالسي‬‫حمايت‬‫با‬‫همراه‬،‫خدمت‬‫حين‬‫مناس��ب‬‫آموزش‬‫ارايه‬‫اهميت‬)1994(
‫راهبردهاي‬‫اجراي‬‫به‬‫آنها‬‫اق��دام‬‫از‬‫قبل‬‫طوالني‬‫مدتي‬‫براي‬‫را‬‫معلمان‬‫از‬‫مداوم‬
.‫‌دهد‬‫ي‬‫م‬‫نشان‬،‫درس‬‫كالس‬‫در‬‫شناختي‬
‫بر‬‫اي‬‫مقدمه‬
‫شناختي‬‫پرورش‬‫و‬‫آموزش‬
‫كاربرد‬‫و‬‫نظريه‬
‫كانوي‬.‫ان‬.‫روبرت‬‫و‬‫اشمن‬.‫اف‬.‫آدريان‬:‫تأليف‬
‫خرازي‬‫كمال‬‫سيد‬:‫ترجمه‬
88901328:‫تلفن‬‫سنا‬‫ناشر:انتشارات‬
‫تعامل‬ ‫از‬ ‫اي‬ ‫رشته‬ ‫بين‬ ‫علمي‬ ‫حوزه‬ ‫يك‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫ش��ناختي‬ ‫علوم‬
‫هوش‬،‫‌شناس��ي‬‫ن‬‫زبا‬،‫شناس��ي‬‌‫ب‬��‫عص‬،‫‌شناس��ي‬‫روان‬‫رش��ته‬‫پنج‬
‫توانسته‬‫خود‬‫كوتاه‬‫عمر‬‫در‬‫و‬‫است‬‫آمده‬‫پديد‬‫ذهن‬‫فلسفه‬‫و‬‫مصنوعي‬
‫علوم‬.‫كند‬‫كشف‬‫مغز‬‫كاركردهاي‬‫زمينه‬‫در‬‫را‬‫بس��ياري‬‫رازهاي‬‫است‬
‫رشد‬‫و‬‫پرورش‬،‫تغذيه‬ ‫هاي‬‫راه‬،‫مغز‬‫كاركردهاي‬‫زمينه‬‫در‬‫ش��ناختي‬
‫از‬ ‫الگوبرداري‬ ً‫ا‬‫نهايت‬ ‫و‬ ‫مغزي‬ ‫اختالالت‬ ‫معالجه‬ ‫و‬ ‫‌شناس��ي‬‫ب‬‫آسي‬ ،‫آن‬
‫‌هاي‬‫ه‬‫زمين‬‫از‬‫كدام‬‫هر‬‫در‬‫و‬‫دارد‬‫فعاليت‬‫مصنوعي‬‫هوش‬‫صورت‬‫به‬‫مغز‬
‫كه‬ ‫طوري‬ ‫به‬ ،‫اس��ت‬ ‫كرده‬ ‫ارايه‬ ‫را‬ ‫جدي��دي‬ ‫هاي‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫بينش‬‫فوق‬
‫شايان‬‫كمك‬‫الهي‬‫وديعه‬‫اين‬‫از‬‫بهينه‬‫اس��تفاده‬‫در‬‫بتواند‬‫‌رود‬‫ي‬‫م‬‫اميد‬
.‫نمايد‬‫عرضه‬‫بشريت‬‫به‬‫توجهي‬
‫از‬،‫بش��ري‬‫دانش‬‫بر‬‫را‬‫وس��يعي‬‫تبعات‬‫و‬‫آث��ار‬‫ش��ناختي‬‫رويكرد‬
،‫مديريت‬ ،‫سياس��ي‬ ‫علوم‬ ،‫اجتماعي‬ ‫عل��وم‬ ،‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫جمله‬
‫جمله‬‫يك‬‫در‬‫و‬‫اس��ت‬‫گذاشته‬‫جاي‬‫بر‬‫پزشكي‬‫روان‬‫و‬‫‌شناس��ي‬‫ن‬‫روا‬
‫را‬‫ما‬‫نگرش‬‫‌تواند‬‫ي‬‫م‬‫است‬‫آورده‬‫پديد‬‫مغز‬‫از‬‫كه‬‫ش��ناختي‬‫به‬‫توجه‬‫با‬
‫اثر‬ ‫خاص‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ .‫دهد‬ ‫تغيير‬ ‫انس��اني‬ ‫زمينه‬ ‫هر‬ ‫در‬
،‫يادگيري‬‫چون‬‫هم‬‫مقوالتي‬‫زيرا‬،‫است‬‫پذيرفته‬‫رويكرد‬‫اين‬‫از‬‫عميقي‬
‫از‬‫متأثر‬‫پرورشي‬‫مس��ايل‬‫نيز‬‫و‬‫غيره‬‫و‬‫هوش‬،‫خالقيت‬،‫حافظه‬،‫توجه‬
‫رويكردي‬‫چه‬‫از‬‫پرورش‬‫و‬‫آموزش‬‫در‬‫كه‬‫اين‬‫به‬‫بسته‬‫و‬‫رويكردند‬‫اين‬
‫روش‬ ‫و‬ ‫درس‬ ‫ط��رح‬ ‫تهيه‬ ‫ش��يوه‬ ‫كه‬ ‫اس��ت‬ ‫طبيعي‬ ‫كنيم‬ ‫اس��تفاده‬
‫چنين‬‫هم‬‫و‬‫‌آم��وزان‬‫ش‬‫دان‬‫از‬‫ما‬‫انتظارات‬‫س��طح‬‫و‬‫ارزيابي‬‫و‬‫تدريس‬
.‫بود‬‫خواهد‬‫متفاوت‬‫تربيتي‬‫مسايل‬‫با‬‫ما‬‫برخورد‬‫نحوه‬
‫و‬ ‫آموزش‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ش��ناختي‬ ‫نظريه‬ ‫اس��ت‬ ‫كرده‬ ‫تالش‬ ‫حاضر‬ ‫كتاب‬
‫نويسندگان‬‫بودن‬‫معلم‬‫كتاب‬‫اين‬‫امتيازات‬‫از‬‫يكي‬.‫برد‬‫كار‬‫به‬‫پرورش‬
‫اند‬‫كرده‬‫‌آوري‬‫ع‬��‫جم‬‫يا‬‫نگاش��ته‬‫آنها‬‫چه‬‫آن‬‫كه‬‫طوري‬‫به‬‫اس��ت‬‫آن‬
‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫در‬ ‫شناختي‬ ‫نظريه‬ ‫كاربرد‬ ‫در‬ ‫ايشان‬ ‫تجارب‬ ‫نتيجه‬
.‫‌باشد‬‫ي‬‫م‬‫عمل‬‫صحنه‬‫در‬
23
‫ي‬‫ش‬‫ه‬‫و‬‫ژ‬‫پ‬
‫ي‬‫ش‬‫ز‬‫و‬‫م‬‫آ‬
‫ي‬‫ن‬‫ا‬‫س‬‫ر‬‫ع‬‫ال‬‫ط‬‫ا‬
86-87‫‌تحصيلي‬‫ل‬‫سا‬-‫‌چهارم‬‫ه‬‫شمار‬