1. ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ
ΤΑΞΗ Β΄
ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2013-2014

2.  Τα σπήλαια είναι κοιλότητες στο πέτρωμα πάνω ή κάτω
από την επιφάνεια της Γης, στις οποίες μπορεί να έχει
πρόσβαση ο άνθρωπος.
 Σχηματίζονται από δύο μόνο συστατικά : πέτρα και
νερό. Δημιουργούνται γύρω από γύψο, ασβεστόλιθο,
δολομίτη ή ακόμη και αλάτι.
 Το νερό της βροχής, πέφτοντας στο έδαφος,
απορροφά διοξείδιο του άνθρακα από οργανικές ύλες
που αποσυντίθεται στο χώμα και γίνεται αραιό
ανθρακικό οξύ με Ph περίπου 5, ενώ το καθαρό νερό
έχει 7 (είναι δηλαδή ουδέτερο).
 Καθώς ρέει μέσα στις ρωγμές ενός ανθρακικού
πετρώματος, όπως ο ασβεστόλιθος ή ο δολομίτης,
διαλύει το ανθρακικό ασβέστιο από το οποίο
αποτελείται το πέτρωμα.

3. Η διαδικασία αυτή συνεχίζεται για εκατομμύρια χρόνια και οι ρωγμές
γίνονται όλο και πιο μεγάλες. Η διαλυτική ενέργεια του νερού δρα κυρίως
κατά μήκος των ρηγμάτων του πετρώματος, τόσο κατακόρυφα, καθώς
κατεβαίνει λόγω της βαρύτητας , όσο και οριζόντια (υπόγεια ποτάμια).

4. Όταν ολοκληρώνεται η διάνοιξη των σπηλαίων και σταματά το μεγάλωμά
τους, αρχίζουν οι δευτερογενείς αποθέσεις ανθρακικού ασβεστίου σε σημεία
που υπάρχει σταγονορροή. Έτσι, στην οροφή δημιουργούνται οι σταλακτίτες
και στο έδαφος οι σταλαγμίτες. Αν στο νερό υπάρχουν διαλυμένα οξείδια
μετάλλων , τότε οι σταλακτίτες και οι σταλαγμίτες είναι έγχρωμοι.

5. Επίσης, δημιουργείται και ένα πλήθος άλλων μορφών από την ίδια
διαδικασία, δίνοντας πολύπλοκα και πολύ όμορφα συμπλέγματα π.χ.
φουντωτές κρυστάλλινες μπάλες, ελικτίτες, κουρτίνες κ.λ.π.

6. ΕΙΔΗ ΣΠΗΛΑΙΩΝ
Καρστικά
Πάγων
Τεχνητά
Κατολισθήσεων
Μηχανικής – αιολικής διάβρωσης
Μαγματικής προέλευσης
Τεκτονικής προέλευσης

7. ΣΥΝΘΗΚΕΣ
ΠΟΥ
ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΝ
ΣΤΑ
ΣΠΗΛΑΙΑ …
Στα σπήλαια επικρατεί σκοτάδι.
Η θερμοκρασία είναι σταθερή καθ’ όλη τη
διάρκεια του έτους και κυμαίνεται από 16 έως 19
βαθμούς Κελσίου, ανάλογα με το είδος και το
βάθος του σπηλαίου.
Η υγρασία βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα και
φτάνει μέχρι το 95%.

8. Η ΖΩΗ ΣΤΑ ΣΠΗΛΑΙΑ
Όπως είναι γνωστό, χωρίς φως δε ζουν φυτά. Όμως, πολύ συχνά
συναντάμε βλάστηση μέσα σε σπήλαια, όχι μονάχα κοντά στις εισόδους,
αλλά και σε μεγαλύτερη απόσταση απ' αυτές. Αυτό συμβαίνει όταν το
σπήλαιο έχει φωταγωγό (άνοιγμα στην οροφή) ή είναι φωτισμένο
τεχνητά. Τότε, γύρω από τα φωτιστικά σώματα αναπτύσσονται ορισμένα
φυτά, που τα ευνοούν οι κλιματολογικές συνθήκες (φως, ζέστη,
υγρασία), όπως είναι τα μούσκλια, η φτέρη, τα βρύα κλπ. Επίσης, όπου
υπάρχει γκουανό (κόπρανα νυχτερίδων) μπορούν να αναπτυχθούν
μερικά είδη μυκήτων.
Μια άλλη εξαίρεση είναι το φύτρωμα σπόρων που παρασύρονται από
τα νερά βαθιά στην σκοτεινή ζώνη. Τα φυτά έχουν σχεδόν άσπρο χρώμα.
Τα άνθη σπηλαίων αναπτύσσονται από την βάση παρά από τα άκρα ενός
σπηλαίου με εκροή από τα τοιχώματά του και ελίσσονται προς τα πίσω
μοιάζοντας με συμπιεσμένη οδοντόκρεμα.
Σποριοαγγειφορείς μυκήτων
που αναπτύχθηκαν σε
κόπρανα νυχτερίδων.

9. Μία, επίσης, σημαντική πηγή τροφής μέσα στο σπήλαιο είναι η
κοπριά των νυκτερίδων , που πάνω σ’ αυτήν αναπτύσσονται μύκητες
και βακτήρια και μ’ αυτά τρέφονται οι φυτοφάγοι οργανισμοί του
σπηλαίου, που, με τη σειρά τους, γίνονται τροφή των σαρκοφάγων
οργανισμών.
Στα σπήλαια βρίσκουν καταφύγιο διάφορα ζώα (απλοί επισκέπτες-
τρωγλόξενα είδη) στη ζώνη εισόδου. Τα τρωγλόξενα
είδη χρησιμοποιούν τα σπήλαια μόνο σαν χώρους φωλιάσματος. Αυτά
τρέφονται στο εξωτερικό περιβάλλον και στο χρονικό διάστημα που
βρίσκονται μέσα στα σπήλαια αφήνουν μεγάλες ποσότητες κοπράνων.
Πολλά είδη πουλιών (αγριοπερίστερα, καλιακούδες, κουκουβάγιες,
κ.ά.) και πολλά είδη θηλαστικών (τρωκτικά, πολλά είδη νυχτερίδων,
κ.ά.)
ΤΡΩΓΛΟΞΕΝΑ ΕΙΔΗ
Αρουραίοι

10. Πιο μέσα στο σπήλαιο συναντάμε τα τρωγλόφιλα είδη, που κατοικούν
στο σπήλαιο, αλλά τρέφονται έξω απ’ αυτό .
ΤΡΩΓΛΟΦΙΛΑ ΕΙΔΗ
Νυκτερίδες

11. Επίσης, συναντάμε και τρωγλόβια ζώα που ζουν και ολοκληρώνουν τον
κύκλο της ζωής τους μέσα στο σπήλαιο χωρίς να βγαίνουν έξω. Αυτοί οι
οργανισμοί είναι τυφλοί, έχουν χάσει τα μάτια τους, έχουν, όμως,
αναπτύξει ιδιαίτερα όργανα που είναι υπερευαίσθητα στις δονήσεις, στις
φυσικές και χημικές αλλαγές του περιβάλλοντος .
ΤΡΩΓΛΟΒΙΑ ΖΩΑ (τα περισσότερα είναι τυφλά)
Μυριάποδο Ισόποδο
Δολιχόποδο
Ψευδοσκορπιός Σαλιγκάρι Μυριάποδο

12. Τα περισσότερα ζώα που αναπτύσσονται και ζουν σε σκοτεινά
περιβάλλοντα, είτε διαθέτουν υποτυπώδη όραση, είτε είναι
εντελώς τυφλά. Το ψάρι Astyanax Μexicanus, που ζει σε σκοτεινά
υποθαλάσσια σπήλαια, έχει χάσει, λοιπόν, τελείως την όρασή
του, δεν είναι ωστόσο τυφλό! Κι αυτό γιατί έχει αναπτύξει μια
μέθοδο εντοπισμού των ανεπαίσθητων αλλαγών στη μείωση του
φωτός. Μετρά, δηλαδή, τους διαφορετικούς βαθμούς απουσίας
του φωτός(!), γεγονός που του επιτρέπει τόσο να διαφεύγει από
τους θηρευτές του όσο και να συλλαμβάνει τη λεία του.
ΣΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΣΠΗΛΑΙΑ.......

13. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΥ ΑΠΕΙΛΟΥΝ ΤΑ
ΣΠΗΛΑΙΑ !
Οι κίνδυνοι που απειλούν τα σπήλαια ως γεωλογικά αλλά και
αρχαιολογικά μνημεία με επιστημονική ή και αισθητική αξία, αλλά και
ως βιότοπους – οικοσυστήματα, είναι πάντα ανθρωπογενείς.
Δυστυχώς, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα σπήλαια
μετατράπηκαν σε «χωματερές» ή που σπήλαια βρέθηκαν
κατεστραμμένα κυριολεκτικά, αφού αφαιρέθηκαν από αυτά
σταλακτίτες ή σταλαγμίτες εκατομμυρίων χρόνων.
Ανυπολόγιστη είναι και η καταστροφή που προκαλούν τα κοπάδια
αιγοπροβάτων που τα «επισκέπτονται», δυστυχώς, τακτικά…

14.  Στην ευρύτερη ορεινή περιοχή του
Μυλοποτάμου βρίσκονται σημαντικοί
γεωλογικοί σχηματισμοί, οι οποίοι
συμβάλλουν στην παρουσία καρστικών
σχηματισμών.
 Λατρευτικά σπήλαια, όπως το
Καμαραϊκό και το Ιδαίον Άντρο στην
περιοχή των Ανωγείων, καθώς και
μεγάλος αριθμός Σπηλαιοβαράθρων
γνωστά με το χαρακτηρισμό
Ταυκούρες ή Ταύκοι, αποτελούν
αντικείμενο ενδιαφέροντος
σημαντικών σπηλαιολογικών
αποστολών τόσο ελληνικών όσο και
ξένων.
 Πολλά από αυτά παραμένουν
ανεξερεύνητα. Από τα ήδη
εξερευνημένα τα σημαντικότερα είναι:

15. Το Σπήλαιο Μαραθοκεφάλα ή Μαραθόσπηλιος βρίσκεται κοντά στο χωριό
Κυνηγιανά του νομού Ρεθύμνου, 29χλμ νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου. Στην
περιοχή του Μυλοπόταμου, στην οποία βρίσκεται, έχουν εντοπιστεί πολλά
άλλα σπήλαια.
Είναι από τα ωραιότερα σπήλαια της περιοχής, με μήκος 160μ. Δεν έχει
ενεργό διάκοσμο, ενώ σε αρκετά σημεία υπάρχουν ίχνη νερού.
«ΣΠΗΛΑΙΟ ΜΑΡΑΘΟΚΕΦΑΛΑ»

16.  Το Σπήλαιο Μελιδονίου βρίσκεται 18 χλμ από το
ομώνυμο χωριό στο νομό Ρεθύμνου. Ονομάζεται
και Γεροντόσπηλιος και αποτελεί ένα από τα πιο
όμορφα σπήλαια στην Κρήτη.
 Μέσα έχουν βρεθεί αρκετά ευρήματα από τα
αρχαία χρόνια που μαρτυρούν ότι την Μινωική
εποχή η σπηλιά χρησίμευε ως τόπος λατρείας του
Τάλου, του χάλκινου γίγαντα που η μυθολογία
θέλει να ήταν ο προστάτης του νησιού.
 Το σπήλαιο, ανά τα χρόνια, έδωσε καταφύγιο σε
πολλούς, όπως τον Οκτώβριο 1823, οπότε 370
γυναικόπαιδα και 30 άντρες κλείστηκαν εκεί για
να αποφύγουν τους Τούρκους πολεμιστές. Οι
Κρητικοί δεν ήθελαν να παραδοθούν, οπότε οι
Τούρκοι ύστερα από τρεις μήνες πολιορκίας
έβαλαν φωτιά και τους έκαψαν ζωντανούς μέσα
στο σπήλαιο.
 Το σπήλαιο χωρίζεται σε αίθουσες: «των
Ηρώων», με το Μνημείον στους θανόντες εκεί,
«το Σταυροδρόμι», «του Πάσλευ», «των

17.  Στα Ζωνιανά, 300 μέτρα περίπου έξω
από το χωριό, βρίσκεται ένα πανάρχαιο
Σπήλαιο που ονομάζεται Σπήλαιο
Σφενδόνης. Έχει μήκος περίπου 400
μέτρα και ύψος γύρω στα τρία μέτρα,
ενώ το πλάτος του είναι 6 μέτρα.
Αντίθετα, οι διαστάσεις της εισόδου
είναι περίπου 1 μέτρο. Μέσα στο
σπήλιο υπάρχουν μεγάλοι διάδρομοι
και οι οροφές του στηρίζονται σε
μεγάλες κολώνες που έχουν
δημιουργηθεί από σταλαχτίτες και
σταλαγμίτες. Κατά τη μυθολογία, λένε,
ότι το Σπήλαιο αυτό χρησιμοποιούνταν
ως καταφύγιο του Αγ. Αντωνίου από
τον οποίο πήρε και το όνομα (Αντώνης
– Σφενδόνης ), γι΄αυτό, άλλωστε,
υπάρχει εκεί κοντά και η εκκλησία του
Αγίου.

18. «Το σπήλαιο του Σφεντόνη», «η Τρύπα»:
λαϊκή ονομασία του σπηλαίου Ζωνιανών
Το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε από παλιά σαν κρησφύγετο. Εδώ είχε βρει
καταφύγιο ένας αντάρτης (χαΐνης) από τα Σφακιά, ο Σφεντόνης. Μια μέρα
που καθόταν στην είσοδο κι έψηνε κρέας, τον είδε ένας νεαρός που πλησίασε
και του ζήτησε λίγο.
Ο Σφεντόνης από θυμό ή από φόβο μην τον προδώσει, τον κλώτσησε τόσο
δυνατά με την μπότα του (στιβάνι) που τον σκότωσε.
Οι θρύλοι γύρω από το σπήλαιο Ζωνιανών:
Στο σκοτεινό σπήλαιο κρυβόταν μια όμορφη νεράιδα, που έβγαινε
συγκεκριμένη ώρα κάθε μέρα, για να πάει στη γειτονική πηγή και να πιεί
νερό. Ένας βοσκός την είχε δει πολλές φορές, αλλά μόλις προσπαθούσε να
την πλησιάσει αυτή έτρεχε και κρυβόταν μέσα στο σπήλαιο.
Ο πόθος κι η περιέργεια τον έκαναν να την παραμονέψει. Μόλις φάνηκε η
νεράιδα ο βοσκός την χτυπά με μια πέτρα που πετά με την πάνινη σφεντόνα
του. Η νεράιδα τραυματισμένη κατορθώνει να τρέξει και να κρυφτεί μέσα στο
σπήλαιο, αφήνοντας στην είσοδο του το ματωμένο της μαντήλι.
Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ο βοσκός πλησίασε την πληγωμένη νεράιδα
και γοητευμένος από την ομορφιά της έσκυψε να τη φιλήσει. Η νεράιδα τον
απώθησε και του υποσχέθηκε πως, αν δεν την πειράξει, θα του έδινε ένα
καλάμι με μετάξι που θα το έγνεθε όλη η οικογένεια του χωρίς να τελειώνει
ποτέ. Ο βοσκός, όμως, δεν άντεξε και τελικά την φίλησε παρά τις
αντιρρήσεις της. Κλαίγοντας η νεράιδα τον καταράστηκε να τρέμουν τα χέρια
του ίδιου και όλης της οικογένειας του.

19. Ο σκελετός του μικρού παιδιού:
Ένα τραγικό συμβάν εξελίχθηκε στο σπήλαιο, άγνωστο πότε. Πριν μερικές
δεκαετίες, βρέθηκε έξω από τον τελευταίο θάλαμο ο σκελετός ενός μικρού
παιδιού. Ο σκελετός ήταν καλυμμένος από ασβεστολιθικό υλικό, άρα είχε
παραμείνει αιώνες μέσα στο σπήλαιο.
Δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με το θάνατο του παιδιού αυτού. Ίσως
μπήκε στο σπήλαιο, αλλά δεν κατάφερε να ξαναβγεί, παγιδευμένο στις
λαβυρινθώδεις διακλαδώσεις του σπηλαίου.
Θα μπορούσε βέβαια να είναι κι ο σκελετός του έφηβου που σκότωσε ο
Σφεντόνης...
ΣΗΜΕΙΩΣΗ . Το άρθρο στηρίχτηκε στο βιβλίο "Του Σφεντόνη η Τρύπα" που έγραψε ο Καλούστ Παραγκαμιάν κι
εκδόθηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ζωνιανών. Το θαυμάσιο αυτό βιβλίο μπορείτε να αγοράσετε από το
Περίπτερο Υποδοχής στα Ζωνιανά. Οι φωτογραφίες είναι του Καλούστ Παραγκαμιάν επίσης, εκτός από όσες είναι
Copyright του www.explorecrete.com.

20.  Ο Ψηλορείτης υπήρξε, από τους πανάρχαιους χρόνους, το
σπουδαιότερο θρησκευτικό κέντρο. Έχει συνδεθεί με τους
αρχαιότερους θρησκευτικούς μύθους και θρύλους, και
υπήρξε για πολλούς αιώνες τόπος λατρείας. Τούτο το
μαρτυρούν συγγραφείς και παραδόσεις, αλλά και το
πολυξακουσμένο σπήλαιο «Ιδαίον Άντρον» που βρίσκεται
στην Β.Α. πλευρά του, με τα πολύτιμα ευρήματα-
αφιερώματά του.
 Εκείνο, όμως, που έδωσε στον Ψηλορείτη τόση δόξα και
ιερότητα, είναι πως, το Ιδαίον Άντρον, στάθηκε το λίκνο
του Πατέρα των Θεών και των ανθρώπων, του Δία, όπως
αναφέρει ο μεγάλος υμνογράφος Πίνδαρος.
 Το Σπήλαιο παρουσιάζει στη διαρρύθμισή του τη μορφή
αρχαίου ναού. Αυτό υπήρξε το κρησφύγετο, που κατά τη
μυθολογία, η Ρέα, η γυναίκα του Κρόνου, παλιού
κυρίαρχου του Κόσμου, έκρυψε το στερνοπαίδι της, το
Δία, για να γλιτώσει από την αδηφάγο μανία του πατέρα
του.
 Τη φύλαξη και φροντίδα του μωρού, ανέθεσε η Ρέα,
στους πιστούς της φύλακες Ιδαίους Δακτύλους και τους
Κουρήτες, που, με τις βροντώδεις ασπίδες τους και τους
θορυβώδεις χορούς τους, μπροστά στη σπηλιά, έπνιγαν
τα κλάματα του μωρού, μην πάρει είδηση ο πατέρας του.

21. Οι Μέλισσες με το μέλι τους και η αίγα Αμάλθεια με το γάλα της, έτρεφαν
το θείο Βρέφος. Έτσι, γλίτωσε και ανατράφηκε ο νέος κυρίαρχος του
ουρανού και της Γης, που ήλθε να φέρει νέα τάξη στον κόσμο και ημερότερα
ήθη στους ανθρώπους, εκθρονίζοντας τον πατέρα του Κρόνο.
Το Σπήλαιο θεωρήθηκε σαν η «Βηθλεέμ της Αρχαιότητας».
Το σπήλαιο αυτό το γνωρίζουν από παλιά οι βοσκοί της περιοχής της
Νίδας με το όνομα «Σπηλιάρα της Βοσκοπούλας». Βρίσκεται στη δυτική
πλαγιά του «κάμπου της Νίδας», σε ύψος 1538 μέτρα, και απέχει περίπου 22
χιλιόμετρα, από την ηρωική κωμόπολη Ανώγεια. Σύμφωνα με παλιά
παράδοση, οι βοσκοί πίστευαν πως εκεί κοντά βρίσκεται ο τάφος της
γυναίκας του βασιλόπουλου της Κρήτης Χαρίδημου, που τη σκότωσε άθελα
του, όπως περιγράφει στον «Ερωτόκριτό», ο ποιητής Βιτσέντζος Κορνάρος.

22.  Βρίσκεται στη θέση
"Πετραδολάκκια«, σε
υψόμετρο 1.480 μέτρων.
 Εξερευνήθηκε πρόσφατα από
Γάλλους και 'Ελληνες
σπηλαιολόγους και αποτελεί
μέχρι στιγμής το μεγαλύτερο
εξερευνημένο
σπηλαιοβάραθρο της Ελλάδας
και ένα από τα μεγαλύτερα
του κόσμου.
 To βάθος του φτάνει τα 810
μέτρα, ενώ το μήκος των
συνολικών διαδρομών
ξεπερνά τα 5 χιλιόμετρα.
 Ο μαγικός κόσμος του κρύβει
ολόκληρα ποτάμια, λίμνες,
εκπληκτικές στοές και
«παραδεισένια» περάσματα.

24.  Ο Άγιος Ιωάννης ν. Ρεθύμνου είναι ένα χωριό της επαρχίας
Μυλοποτάμου. Απέχει 38 χλμ. νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου σε
υψόμετρο 360 μ. και Βρίσκεται μεταξύ των χωριών Καλύβου και
Αγίου Μάμαντος. Σήμερα το κατοικούν περίπου 70 άτομα. Το όνομα
του το πήρε από την ομώνυμη εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του
Χρυσοστόμου.
 Στην τοποθεσία «Περιστερές» υπάρχουν δυο μεγάλα σπήλαια με
σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Και τα δυο σπήλαια έχουν μεγάλο βάθος.
Τα σπήλαια βρίσκονται το ένα στον Πάνω Περίστερε και το άλλο
στον Κάτω Περίστερε. Μάλιστα, εκεί φωλιάζουν πολλά περιστέρια
και, ίσως, να λέγεται γι’ αυτό η τοποθεσία Περιστερές. Ο θρύλος λέει
ότι οι παλιοί ρίξανε στο πάνω σπήλαιο έναν κόκορα που βγήκε στο
κάτω σπήλαιο.
 Δίπλα από το χωριό περνάει ο ποταμός Γεροπόταμος. Πάνω από το
ποτάμι στη θέση Βουκολίδια υπήρχε μεγάλο σπήλαιο, όπου οι
Χριστιανοί επί Τουρκοκρατίας έκρυψαν τις περιουσίες τους και
έφραξαν την είσοδο, μετά έφυγαν από το χωριό και δεν ξαναγύρισαν.
Οι σημερινοί κάτοικοι δε μπόρεσαν να βρουν την είσοδο. Σε μιαν άλλη
τοποθεσία με το όνομα Μαύρα Σπήλαια, υπάρχουν πολλές μικρές
σπηλιές, στην πάνω μεριά του φαραγγιού.

25.  Το σπηλίαρι αυτό βρίσκεται σε ένα φαράγγι στο χωριό
Λιβάδια Μυλοποτάμου.
 Οι άνθρωποι που έζησαν τα παλιότερα χρόνια κρύβονταν
μέσα σ’ αυτό σε περίπτωση κινδύνου, γιατί είναι ένα
αρκετά βαθύ σπήλαιο,
 ενώ, στην εποχή μας μόνο πολλά ζώα και πουλιά υπάρχουν
εκεί: κατσίκες, σκύλοι, λαγοί, περιστέρια, γεράκια…
 Η δική μας εμπειρία: όταν το είχαμε πρώτη φορά
επισκεφθεί ήμασταν περίπου 10 χρονών και είχαμε
τρομάξει πολύ με τους θορύβους που ακούσαμε εκεί.
Τώρα, βέβαια, έχουμε μεγαλώσει και πηγαίνουμε χωρίς
πρόβλημα...!

26. Βρίσκεται στην περιοχή
«Σπηλιάρα» στο χωριό
Αγγελιανά Μυλοποτάμου.
Ένα μονοπάτι οδηγεί τον
επισκέπτη εκεί, το οποίο
το 1883 έφτιαξαν οι
κάτοικοι του χωριού, για
να κυκλοφορούν πιο
σύντομα προς και από
το Ρέθυμνο.
Ο θρύλος λέει ότι στο
σημείο παραμόνευαν οι
κάτοικοι περιμένοντας
ξένους που τυχόν θα
έκλεβαν τα ζώα τους.
Τότε, χτυπούσαν
τενεκέδες και οι κλέφτες
νόμιζαν ότι επρόκειτο για
φαντάσματα, φοβόταν
και έφευγαν.

27.  Στο συγκεκριμένο βρέθηκαν οστά
ζώων από κατσίκες, πρόβατα…

28.  Σε αυτά υπάρχει τρεχούμενο
νερό.

29.  Στο συγκεκριμένο οι
άνθρωποι έβαζαν τα
τρόφιμά τους, για να
διατηρούνται.

30. Οι κάτοικοι έβαζαν παλιά τα ζώα
τους , για να τα προστατεύσουν
από τη βροχή.
Έχει 3,5 μέτρα ύψος και 150
μέτρα βάθος.

31.  Στο σπηλιάρι αυτό υπήρχε πολύ
νερό παλιότερα
 και οι κάτοικοι πότιζαν τους
κήπους τους.

32. 1,50 μέτρο ύψος. 70 μέτρα βάθος.

33.  Σπήλαιο στην Αξό Μυλοποτάμου: Η παράδοση
λέει πως Λάμιες (είδος Νεράιδων) έβγαιναν από
μια τρύπα στο βάθος του σπηλαίου και χόρευαν
κάθε βράδυ μέσα σ' αυτό. Οι Λάμιες είναι
δαιμόνια, είδος νεράιδων, πάντοτε κακοποιών.
 Σπήλαιο-βάραθρο στον «Άγιο Μάμαντα» »
Μυλοποτάμου. Κατοικούσαν Λάμιες.

34. Το σπήλαιο Μεμέτη ανακαλύφθηκε πριν από 25 περίπου
χρόνια στην Αξό. Χωρίζεται σε 3 βάραθρα με
πανέμορφους σταλακτίτες και σταλαγμίτες σε καφέ και
χρυσό χρώμα.
Η πρόσβαση είναι πολύ δύσκολη, γιατί χρειάζεται να
κατέβεις βάζοντας τα πόδια σου σε μία τρύπα και μετά να
συρθείς προς τα πίσω μέχρι να πατήσεις στο έδαφος. Ο
χώρος, λοιπόν, δεν είναι επισκέψιμος λόγω της δύσβατης
περιοχής.

35. ΕΙΚΟΝΕΣ
ΑΠΟ
ΤΟ
ΣΠΗΛΑΙΟ
«ΜΕΜΕΤΗ –
ΚΑΜΑΡΙΤΗ»

36. Ένα μικρό σπηλιάρι στο χωριό Αχλαδές Μυλοποτάμου, χωρίς
πολλές πληροφορίες γι’ αυτό.
Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι οι βοσκοί το χρησιμοποιούσαν, για
να επιβιώσουν στο βαρύ χειμώνα μαζί με τα πρόβατά τους.
ΕΝΑ ΣΠΗΛΙΑΡΙ ΣΤΟΝ ΑΧΛΑΔΕ:

37. Η επονομαζόμενη «σπηλιά του
Διγενή».
Ο ήρωας πέρασε από την
περιοχή και άφησε τα ίχνη του
ποδιού του, εξ ου και η
ονομασία του χωριού.

38. Η σπηλιά αυτή είναι πολύ παλιά, περίπου από την εποχή της
Τουρκοκρατίας.
Εκείνη την εποχή ήταν βασικό να γνωρίζεις τα μονοπάτια της περιοχής,
για να μπορείς να ξεφεύγεις από μπελάδες. Σήμερα, εμείς χρησιμοποιούμε
τα μονοπάτια για να γλιτώνουμε δρόμο, ενώ στις σπηλιές κρυβόμαστε για να
σωθούμε ή και για πλάκα!
Όταν οι Τούρκοι είχαν κατακτήσει στην Κρήτη, οι κάτοικοι φοβόντουσαν
να βγουν από τα σπίτια τους. Έτσι, η συγκεκριμένη σπηλιά προσέφερε
προστασία και, μάλιστα, όλοι όσοι ήταν καταζητούμενοι από τους Τούρκους
έμεναν εκεί. Εξαιτίας των τοιχωμάτων της, δε φαινόταν τίποτα και, έτσι,
όσοι βρίσκονταν μέσα δε γίνονταν αντιληπτοί.

39.  Πρόκειται για σπήλαιο στον Πρίνο Μυλοποτάμου. Πήρε το όνομά τoυ από
τα φαντάσματα. Τα Φαντάσματα είναι ψυχές, κυρίως, φονευθέντων ή
κολασμένων. Η παράδοση τα θέλει να συχνάζουν στα μέρη πού έζησαν ή
ετάφησαν. Εμφανίζονται ως άνθρωποι με μαύρη ή άσπρη ενδυμασία, αλλά
και ως ζώα. Λέγεται ότι στο σπήλαιο του Πρίνου Φαντάσματα ζώων
αφήνουν κατά καιρούς πατήματα, που απαλείφονται με σκούπισμα, αλλά
σε λίγο ξαναεμφανίζονται. Τα πατήματα προέρχονται από ζώα που δεν
υπάρχουν στην περιοχή. Κατά τον θρύλο, στο σπήλαιο υπάρχει θησαυρός
χρυσών αντικειμένων και κοσμημάτων, που τον εγκατέλειψαν Τούρκοι.

40. ΚΙ ΟΜΩΣ... ΕΜΕΙΣ ΤΟΛΜΗΣΑΜΕ...! ΜΠΗΚΑΜΕ, ΤΟ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΑΜΕ
ΚΑΙ ΤΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΑΜΕ !!!
ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ, ΟΜΩΣ, ΔΕΝ ΕΙΔΑΜΕ !!!(…ευτυχώς !!)

41. …Η
ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ!!

42. ΤΜΗΜΑ Β1: Αλεξάκης Αντώνιος, Ανδρεδάκη Μιχαηλία, Ανδρεδάκης
Ιωάννης, Ανδρεδάκη Πλουσία, Βαρδιάμπασης Χαράλαμπος, Βασσάλου
Ελένη, Βεργιανάκη Γεωργία, Δασκαλάκης Κωνσταντίνος, Καλαϊτζάκη
Ζαμπία, Καλαϊτζάκης Εμμανουήλ, Κόκκινος Βασίλειος, Κόκκινου Γεωργία,
Κριθηνάς Χαράλαμπος, Μαθιουδάκης Ευάγγελος, Γαλλιάκη Χριστίνα,
Γεραρχάκη Γεωργία, Γεραρχάκης Ιάκωβος.
ΤΜΗΜΑ Β2: Γιαννουσάκης Ευάγγελος, Λαδιανός Χαράλαμπος, Μαρής
Γεώργιος, Μαθιουδάκης Παναγιώτης.
ΤΜΗΜΑ Β3: Δασκαλάκης Μύρων, Πετροδασκαλάκη Κωνσταντίνα,
Πετροδασκαλάκης Κωνσταντίνος, Σεβάι Φατιόν, Σταυρουλάκη Ειρήνη,
Σταυρουλάκης Γεώργιος, Βαρδιάμπασης Ανδρέας, Τουρνάκη Μαρία,
Τουρνάκης Νικόλαος, Χριστοδουλάκης Ευάγγελος, Ψωμάς Μάριος,
Κουγιουμουτζής Εμμανουήλ.
ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΥΤΗ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ:
ΤΟ… ΧΕΡΑΚΙ ΤΟΥΣ ΕΒΑΛΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ :
Αστρινάκη Γεωργία, Κονιού Μαρία,
Κωσταριδάκη Καλλιόπη,Τζέλησις Μάρκος