Η Ελένη του Ευριπίδη στα ............. Κρητικά!

1
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ ΜΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ
ΣΧ.ΕΤΟΣ 2019-20

Όλοι γνωρίζουμε την απαγωγή της
Ελένης από τον Πάρη, γιο του
Πριάμου, βασιλιά της Τροίας, ενώ
ήταν ήδη παντρεμένη με το Μενέλαο.
Για το αν η Ελένη έφτασε
στην Τροία, οι αρχαίοι συγγραφείς δε
φαίνεται να συμφωνούν. Άλλοι
υποστηρίζουν ότι μια καταιγίδα
Εισαγωγή
Πάρης έπλευσε μόνος του στην Τροία.
υποστηρίζουν ότι μια καταιγίδα
σταλμένη από την Ήρα ανάγκασε τον
Πάρη και την Ελένη να προσορμιστούν
στη Σιδώνα και κατόπιν να μεταβούν
στο Ίλιον.
Ο Απολλόδωρος υποστηρίζει
ότι ο Πάρης αναγκάστηκε να
καταφύγει στη Φοινίκη και όχι στην
Κύπρο. Κατά άλλους, η Ελένη
παρέμεινε στην Αίγυπτο,
φιλοξενούμενη του Πρωτέα, και ο
Πάρης έπλευσε μόνος του στην Τροία.
2

Ο Ευριπίδης επιλέγει να πάρει την υπόθεση του Στησίχορου από την
Παλινωδία , ότι δηλαδή η Ελένη οδηγήθηκε από τον Ερμή στην Αίγυπτο (κατόπιν
εντολής της Ήρας) ενώ ο Πάρης έφερε στην Τροία ένα ομοίωμά της.
3

Η Έριδα ήταν θεότητα της αρχαιότητας, κόρη της Νυκτός και
θεά της ζήλιας, της διχόνοιας, του τσακωμού και του καυγά ενώ
κάποιοι ισχυρίζονταν ότι ήταν και αδελφή τού Άρη. Απεικονίζεται
συνήθως κουτσή ή καμπούρα που μόνο όταν σπέρνει τα ζιζάνια,
ομορφαίνει. Όταν οι θεοί δεν την κάλεσαν στον γάμο του Πηλέα και
της Θέτιδος, αυτή άφησε με τρόπο ένα χρυσό μήλο (το «μήλο της
Έριδος»), με την επιγραφή «τῇ καλλίστῃ«, δηλαδή «για την
ομορφότερη θεά».
Τότε , βέβαια, οι τρεις παρευρισκόμενες θεές, η Ήρα,
Προϊστορία
Τότε , βέβαια, οι τρεις παρευρισκόμενες θεές, η Ήρα,
η Αθηνά και η Αφροδίτη άρχισαν να διεκδικούν το μήλο. Είδε
ο Δίας τον τσακωμό και διέταξε τον Ερμή να τις πάει γρήγορα
στον Πάρη για να διαλέξει αυτός ποια θα πάρει το μήλο.
Κάθε θεά , με το δικό της τρόπο, προσπάθησε να τον πάρει με
το μέρος της. Η Αθηνά του έταξε πνευματική σοφία και η Ήρα δύναμη
σωματική. Όμως η Αφροδίτη του έταξε την ωραία Ελένη και φυσικά ο
Πάρης την προτίμησε και έδωσε σε αυτή το μήλο. Η ΄Ηρα όμως , που
τίποτα δεν της ξεφεύγει, κατάλαβε την «απατεωνιά» της Αφροδίτης,
έφτιαξε μία ψεύτικη Ελένη (το είδωλο) , την έδωσε στον Πάρη και έτσι
ο πόλεμος άρχισε χωρίς λόγο, για μία ψεύτικη Ελένη !!! 4

Ως άλλος Στησίχορος κι ως άλλος Ευριπίδης τολμήσαμε κι εμείς να
«αλλάξουμε» λίγο την ιστορία και να την προσαρμόσουμε στα
«μέτρα» μας. Ακούστε λοιπόν τι έγινε:
Ο Ερμής ΔΕΝ πήγε την Ελένη στην Αίγυπτο αλλά στον Ψηλορείτη,
υπό την προστασία του ευσεβούς βασιλιά Μίνωα, μέχρι να έρθει ο
άντρας της Μενέλαος να την πάρει! Μόνο που εκείνος πέθανε και ο
γιος του ο Κατρέας θέλει να κάνει την Ελένη γυναίκα του.
Η δική μας εκδοχή!!!!!!!!!!!
Οι ρόλοι που αλλάξαμε:
Πρωτέας Μίνως
Θεοκλύμενος Κατρέας
Θεονόη Ακάλλη
5

Η Ελένη βρίσκεται σε
μιτάτο του Ψηλορείτη,
προστατευόμενη του
Μίνωα , μετά το θάνατο
του οποίου ο διάδοχος
και γιος του Κατρέας ,
επιμένει να την
παντρευτεί.
Η μάντισσα αδερφή
Έτσι
Η μάντισσα αδερφή
του Ακάλλη μένει στο
μιτάτο μαζί με την Ελένη
και, για να μπορεί να
καταλαβαίνει την
κρητική διάλεκτο , έχει
κάνει μάγια και όσοι
πλησιάζουν την περιοχή
όχι μόνο καταλαβαίνουν
τα κρητικά αλλά και τα
μιλούν! 6

ΤΟΠΟΣ : Μιτάτο στον Ψηλορείτη
Πρόσωπα
ΜΙΝΩΑΣ: Βασιλιάς , στον οποίο ο Ερμής εμπιστεύθηκε την Ελένη,
πέθανε και βρίσκεται θαμμένος μπροστά απ’ το μιτάτο.
ΚΑΤΡΕΑΣ : Γιος του Μίνωα , που αναλαμβάνει την εξουσία μετά το
θάνατο του πατέρα του.
ΑΚΑΛΛΗ : Αδερφή του Κατρέα , μάντισσα.
ΕΛΕΝΗ : Η γνωστή σε όλους από την Ιλιάδα.
ΜΕΝΕΛΑΟΣ: Επίσης γνωστός μας από την Ιλιάδα.
Ας γνωριστούμε!
ΜΕΝΕΛΑΟΣ: Επίσης γνωστός μας από την Ιλιάδα.
ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ Α΄: Σύντροφος του Μενέλαου.
ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ Β΄: Υπηρέτης του Θεοκλύμενου.
ΓΕΡΟΝΤΙΣΣΑ: Υπηρέτρια της Ακάλλης.
ΤΕΥΚΡΟΣ: Πολεμιστής του Τρωικού πολέμου, επίσης γνωστός μας
από την Ιλιάδα.
ΔΙΟΣΚΟΥΡΟΙ : Τα αδέρφια της Ελένης , ως από μηχανής θεός.
ΧΟΡΟΣ: Σπαρτιάτισσες , αιχμάλωτες του Κατρέα. Δεν
παρουσιάζονται, «διαβάζετε» τη φωνή τους από δεξιά.
7

ΟΙ ΗΡΩΕΣ
Ελένη
Τεύκρος Γερόντισσα
8

Μενέλαος Κατρέας
Ακάλλη
9

Αγγελιαφόρος α΄ Αγγελιαφόρος β΄ Διόσκουροι
10

ΠΡΟΛΟΓΟΣ (1-191)
11

Να , επαέ ο Ψηλορείτης, με τσι
χιονισμένες μαδάρες του που ετούτοσές
και όχι η μπόρα του Δία μουσκεύουνε
τσι κάμπους όταν τα χιόνια λιώνουν.
12

Επαέ στα όρη βασιλιάς ήτονε ο Μίνως
και γυναίκα του η Πασιφάη που του ‘
καμε δυο κοπέλια, ένα αρσενικό τον
Κατρέα, και ένα θηλυκό την Ακάλλη.
13

Εγώ ΄μαι απ’ τη Σπάρτη , θυγατέρα του
Δία γή του Τυνδάρεω, δεν αποφάσισαν
ακόμη, και μάνα μου είναι η Λητώ. Και τ΄
όνομά μου Ελένη είναι.
14

Τα όσα εξώθηκα θα σας επώ. Οι τρεις
θεές , η Αφροδίτη, η Ήρα και η Αθηνά
εβάλανε τον Πάρη να πει ποια είν’ πιο
όμορφη .
15

Όμως ο Πάρης είπενε ότι η Αφροδίτη
είναι η πιο όμορφη γιάντας πιο μπρος
του είχενε ταγμένα πως άμα τη διαλέξει
θα του δώκει να παντρευτεί την πιο
όμορφη κοπελιά του κόσμου, εμένα.
16

Όμως η Ήρα έμαθενε το κόλπο τσ’
Αφροδίτης και του Πάρη και έφτιαξε ένα
είδωλο που το δωκε του Πάρη και μένα
έπεψέ μου τον Ερμή και μ’ έφερε επαέ ,
στο μιτάτο του Μίνωα.
17

Μα έλα που εντάκαρε πόλεμος με τσι
Αχαιούς και τσι Τρώες ! Κι εγώ βραβείο
παλικαριάς σε τούτη την αμάχη δεν
ήμουνε ποτές μου , ήτονε τ’ όνομά μου.
18

Ο Δίας ελυπήθη με κι έπεψε τον Ερμή να
με αφήσει επαδά, στου Μίνωα το
μιτάτο, γιάντας αυτός ήτονε καλός κι
ετσά αγνό το γάμο μου με τον Μενέλαο
ήθελα κρατήσω.
19

Εδά εγώ βρίσκομαι επαέ, κι ο κακομίτσης
ο άντρας μου με τσι ντελικανίδες στα
κάστρα της Τροίας πήγε για να με πάρει
οπίσω.
20

Κι έχουν χαθεί τόσες αθώες ψυχές για
μένα, και δεν φτάνουνε τα όσα μου ‘ χουν
ξωμένα ίσαμε εδά , ακούω από παντού
κατάρες, προδότρα του αντρός μου με
λένε και αίτιο για να χαθούν και Έλληνες
και Τρώες.
21

Ίντα να ζω να κάνω μπλιο; Ο Ερμής μου
πενε πως πίσω στην Σπάρτη θα
ξαναγιαγύρω και θα ζήσω με τον άντρα
μου και πάλι .
22

Κι όσο ο Μίνωας εθώριενε τον ήλιο,
κιανιείς δε με ενόχλησε για γάμο, απείς
όμως έκλεισε τα μάθια ντου, ο γιος του
γυναίκα του με ζητά.
23

Τον άντρα μου τιμώντας επαέ στου
Μίνωα τον τάφο ικέτισσα προσπέφτω
μπας και κρατήσω καθαρή την τιμή μου.
24

Γιάντας αν κακό όνομα έχω στην Ελλάδα
το σώμα μου η ντροπή μη μαγαρίσει.
25

Θωρώ την πολυμίσητη θωριά κακούργας
κυράς απού ξεπάστρεψε κι εμένα κι
ούλους τσι Αχαιούς.
26

Άμποτε να χεις την έχθρα
των Αχαιών απού τόσονα
μοιάζεις με την Ελένη.
27

Κι α σε ξένο τόπο δεν ερχόμουν με τούτη
την κατσούνα ήθελα σε ξεκάμω ετσά απού
‘ σαι όμοια με του Τυνδάρεω τη
θυγατέρα.
28

Γιάντα μπρε αζάπη μ’ αποστράφηκες ετσά
και μου δειξες μίσος για τα δικά τσι
ξωμένα;
29

Έκαμα λάθος. Εμάνισα πιότερο απ’ όσο θα
πρεπε. Ούλοι μισούμε , να γατές, την
Ελένη. Συχώρα με κυρά.
30

Πο πού ναι η
σκούφια σου και πώς
έφταξες επαέ;
31

Ένας απ’ τσι
πολεμιστές της
Τροίας.
32

Για αυτό μανίζεις τσι Ελένης ; Πο πού σαι;
Ποιος ο κύρης σου;
33

Τεύκρο με λένε, κοπέλι του Τελαμώνα και
Σαλαμίνα η γη που μ’ ανάθρεψε.
34

Στον τόπο
τούτονά
ίντα γυρές;
35

Εδιώξανέ με οι δικοί
μου απ’ τον τόπο μου.
36

Θα σαι
φαρμακωμένος ,
ποιος σε έδιωξε;
37

Ο κύρης μου, ο
Τελαμώνας.
38

Γιάντα; Ίντα του
καμες;
39

Στην Τροία εσκοτώθηκε ο αδερφός
μου και λέει δεν τον έσωκα. Γατές
το τέκνο του Πηλέα τον Αχιλλέα;
40

Ναι, κι αυτός ήτονε μνηστήρας της
Ελένης.
41

Σαν εχάθη άφηκενε μεγάλη για τ’
άρματά του μάχη.
42

Και ίντα χει να κάνει τουτονά με
τον Αίαντα;
43

Εμάνισε που πήρε άλλος
τα όπλα.
44

Και για τσι συφορές εκείνου
πάσχεις;
45

Γιάντα δεν πόθανα κι
εγώ μαζί του.
46

Επήες και συ λοιπόν στην
ξακουστή την Τροία;
47

Επήα απού να μην είχα
σώσει!
48

Εκάψανέ την, εκάμανέ την άθο;
49

Δεν πόμεινε απ’ τα κάστρα της
σημάδι.
50

Κακομίτσα Ελένη ,
παν για σένα οι
Φρύγες.
Διάλε και εξέκανέ
μας !
51

Πόσος καιρός που
γίνηκε αυτό;
Επτά χρονιές είναι
από τότεσάς!
52

Και πρώτα πόσο
ήσαστον στην Τροία;
Εφάγαμενε κοντά
τα δέκα χρόνια.
53

Και την Ελένη
επήρατε του
Μενέλαου; Έσυρέ την απ’ τα
μαλλιά ο
Μενέλαος.
54

Είδες την συ ή ετσά
σου το’ παν; Με τα ίδια μου τα
μάθια, ως σε
ξανοίγω τώρα.
55

Ξανοίξτε μη μπα να
μην είναι ετσά τα
πράγματα! Άνοιξε άλλη
αθιβολή να μη με
ταραχίσεις!
56

Εχάθηκε η
παράωρη μαζί με
τον Μενέλαο.
Μα πε μου ίντα
εγίνηκε! Χάρη σου
το ζητάω!
57

Μην τσι σουρεύετε
άδικα!
Ποθάνανε σου
λέω!
58

Κι η μάνα, η
θυγατέρα τσι; Η μάνα
κόρη; σιμώνει!
Η μάνα τσι έκαμε το τέλος της!
Κρεμάστηκε η παντέρμη. Η
κόρη; Άθρωπος δεν τσι σιμώνει!
59

Τ΄αδέρφια της;
Χαλάστηκαν κι αυτοί για χάρηΧαλάστηκαν κι αυτοί για χάρη
τσι! Λαλούν όμως παράωροι
πως άστρα εγινήκαν!
60

Καλή ήτονε η αθιβολή μα τώρα
φτάσω εκειά!
Καλή ήτονε η αθιβολή μα τώρα
άλλο πράμα.Να φύγω θέλω για
την Κύπρο. Λάλιε μου πώς θα
φτάσω εκειά!
Θέ μου και
αμαθιών μου!
Θέ μου και
κακωλάλισμα! Θα
πάρω των
αμαθιών μου!
61

Τράβα ομπρός κι ογρήγορα κι ο
δρόμος οδηγά σε ! Ο αφέντης
θα σε ξεκάμει ανε σε βρει
επαέ. Δε θέλει ξενομπάτες!
Για να το λες εσύ πράμα
την γιάλλη!
Για να το λες εσύ πράμα
κατές! Χαιρετώ σε το λοιπόν
κυρά μου! Δεν είσαι οσάν
την γιάλλη!
62

!!
ΠΑΡΟΔΟΣ (192 - 436 )
63

Κακό και κακοντόπαθα , ίντα ΄ναι το
κακό που μ΄ήβρε; Ποιο μοιρολόγινα
ντακάρω η έρμη;
64

Ελάστε μρε Σειρήνες έπαέ , θυγατέρες
τσι γης, να με συμπονέσετε, να δω
ίντα θα γενώ με τσι συμφορές που μ’
ήβρανε.
65

Και σαν εστέκαμενεστη γαλανή
ακροθαλασσιά,εκούσαμε μια φωνή
σπαραχτική, βαθιά, να σκούζει.
Προσπάθιενεμιαν έρημη του Πάνα να
ξεφύγει!
66

Με βρήκε συμφορά μεγάλη. Πάντιξε
έναΑχαιός και μου πενεπως την
Τροίατη ζώνουνεφωθιές. Ο άντρας
μου χαμένος στη θάλασσα, δεν
κατέχω ανέ ζει.
67

Η μάνα μου είδε κι απόειδεκι έκαμενε
το τέλος της. Τ’ αδέρφια μου άφαντα κι
ούλα τούτα εξαιτίας μου, οφού!
68

Όφου και πε μου ίντα συφορά δε σε
έχειπαντίξειακόμη! Και ίντα θα
γενείςεδά απού θα το χεις κρίμα στο
λαιμό σου όσο να ζεις.
69

Μα ξάνοιγε δα συ μια δουλειά!Ούλοι
σε καταριούνται, κρεμάστηκε η μάνα
σου , χαθήκανε τ’ αδέρφια σου και
πνίγηκεο καλός σου. Κι ούτε θα
γιαγύρειςπια στον τόπο σου!
70

Πείτε μπρε ποιος ήτονε εκείνοσές
απού πελέκησετο σκαρί του Πάρη κι
ήρθεγια να με κλέψει; Έβαλενεκαι τη
χέρα της η Αφροδίτη βέβαια!
71

Ανάθεμαστα κάλλη μου! Εγώ όμως
δεν έκαμα πράμα, η μαύρη κακομίτσα
εμάζωνατριαντάφυλλα να πάω τσι
Αθηνάς και άρπαξέ με ξαφνικά ο
Ερμής!
72

Και δα με καταριούνται ούλοι για ένα
πόλεμοαπού δεν εντάκαρα γη έρμη!
73

Το γατέω, πολλές ταραχές έχεις μα
πρέπεινα τσι περάσεις μ’ υπομονή
Λενιώ.
74

Βιόλες μου, μα ίντα κακή μοίρα έχω γω; Η
ζωή μου είναι περίεργηκαι για κιονέ
φταίνε η Ήρα και τα κάλλη μου. Αχί και να
μουνακακάσκημη, να μη βλεπόμουνε, να
ξεχνούσαν οι Έλληνες την κακή φήμη που
έχω εδά και να θυμούνται μόνο ό,τι καλό
έχω καμωμένο.
75

Οιθεοί επέψανέμου βαριές συμφορές που
δεν τις νταγιαντίζω.Οι Έλληνες
μ΄οργίζουντεχωρίς να φταίω, ετούτονέ
χειρότερο είναιαπ’ την αλήθεια, πράξεις
νασου φορτώνουνεαπού δεν έεις κάμει.
76

Με έφερενε έπαεο Ερμής κι είμαι
αμοναχή μου , δεν έχω φίλους κι ενώ
ήμουν λεύθερηστην πατρίδα μου,
έπαεείμαι σκλάβα.
77

Μία ελπίδαείχα πως θα ρθει ο
άντρας μου να με πάρει να
γιαγύρομεοπίσω μα αυτός
επόθανε, Θεός του συχωρέσει.
78

Η μάνα μου έκαμε το τέλος της αμοναχή
τσι εξαιτίας μου , σκοτώθηκαν τ’ αδέρφια
μου κι η κοπελιά μου πομένειανύπαντρη.
Ακόμη ανέ πάω στη Σπάρτη δε θα με
γνωρίσουνεθαρρώντας πως έχω χαθεί με
το Μενέλαο , και δε θα μ’ αφήκουνε να
διαβώ τσι πύλες.
79

Ο Μενέλαος ανε ζούσενεθα με
γνώριζεαπ’ τα κρυφά μας σημάδια,
που μονάχα οι δυο μας γατέμε.
80

Δε γίνεταιόμως τούτο ούτε θα γενεί,
γιάντα λοιπόν εγώ να ζω; Δε θέλω να
παντρευτώκιανένα άντρα.
81

Όποια γυναίκα δέχεταιέναν άντρα
που δε θέλειδε σέβεται ούτε τον
απατό τσι γι αυτό καλλιά είν ΄ο
θάνατος μα να ναι ωραίος.
82

Όποιος και να ναι Λενιώ εκειοσάς ο
μουστερής μην τα πιστεύεις αυτά που
σου πενε.
83

Μου το πενε καθαρά! Ο Μενέλαος
επόθανε.
84

Συχνάοι αλήθειεςψόμα
καταντούνε. Αγαπά σε κιανείς
απ’ το παλάτι;
85

Ούλοιεκτός του Κατρέα.
86

Να ίντα θα κάμεις λοιπόν. Θα αφήκεις
τον τάφο και θα πας μέσα στσι
Θεονόηςκαι θα την ερωτήξεις ανε ζει
ακόμη ο άντρας σου γή είναι
ποθαμένος;
87

Αυτή που τα γατέειούλα θα σου πει
σίγουρεςπροφητείες και τότεσας θα
μπορείς να χαίρεσαι γή να κλαις.
88

Ελάστε κοπελιές να πάμε στο παλάτι ,
ναδούμε ίντα θα γενείμπλιο το χάλι
μου! Θεός κατέχει ίντα χαμπέρια θα
γροικήσω πάλι!
89

Σύρε και μη κακομελετάς! Ούλα καλά θα
πάνε!
90

Ψηλορείτη μου εσένακαλώ! Να
κατέχεις πως ανέχειπάθει πράμα ο
άντρας μου εγώ το τέλος μου θα
κάμω με μαχαίρι!
91

Είπαμε!Ούλα καλά θα πάνε!
92

Όφου παντέρμη Τροία κι εκάψανέ
σε άδικα! Ίντα θελεη Αφροδίτη να
με σάσει ετσά όμορφη; Για μένα
εμείνανεχήρες και ορφανάτόσα
κοπέλια.
93

Όφου κι οι μαύρες οι θεές πόσες
καιπόσες δεν εκατάστρεψαν
γυναίκες με τα ξενινιάτα τους!
94

Α΄ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ (437-575)
95

Όφου μπρε πάππου μου και γιάντας
πολλοί .
Όφου μπρε πάππου μου και γιάντας
εγεννήθηκες και γέννησες τον κύρη
μου; Εγώ έκαμα μια αθιβολή με τα
κοπέλια και επάντιξαν να βοηθήξουν.
Μα έκαμέ το ο διάολος και εχάθηκαν
πολλοί .
!!
96

Ανάθεμά σας κύματα και γιάντα
κουρελοντυμένος ;
Ανάθεμά σας κύματα και γιάντα
δε μ’ αφήνετε να γιαγύρω στον
τόπο μου; Κι εδά ίντα θα γενώ κι
ίντα βουλή θα δώσω απούμε
μαύρος κι άσκημος και
κουρελοντυμένος ;
!!
97

Και πεινούνε κι οι λεβέντες !
την αναμαζώνω!
Και πεινούνε κι οι λεβέντες !
Πρέπει να βρω φαγί να
βοσκηθούνε! Τσ’ ήφηκα να
προσέχουν το Λενιώ επαέ
παρακάτω γιατί αγανάκτησα να
την αναμαζώνω!
!!
98

Μα να ένα μιτάτο, αθρώποι
πηγαινόρχουνται, ας τους
φωνάξω μην μπα να με
γροικήσουν!
!!
99

Ποιος είναι εκιά όξω; Φεύγα,
αφήνουνε να’ ρθει επαέ
Ποιος είναι εκιά όξω; Φεύγα,
γιάντα στένεσαι επαέ, θα
νοχλήσεις τους αφέντες και θα σ’
εχτελέσουν ανέ είσαι
ξενομπάτης! Κιανένα δεν
αφήνουνε να’ ρθει επαέ!
!!
100

Σωστά μιλείς μπρε γρα, όπως σε
γροικώ, μα κι εσύ μαλάκωσε μια
ουλιά!
101

Φεύγα, δουλειά μου να’ παντώ
ξένε τσι ξενομπάτες όντε
ζυγώνουν.
102

Εσύ θα φταις, στο τέλος, αν
δεν γροικήσεις.
Μη μπώθεις μπρε, τη
χέρα μη μου σφίγγεις.
.
103

Κακό για σένα, ανέ γροικήσουνε
πως ήρθες.
Λάλιε μέσα,
πες στσι
αφέντες
σου……
104

Κάποιο άλλο σπιτικό τότες
άμε να βρεις.
Τσι ναυαγούς κανείς δεν
τσι πειράζει.
105

Εκεί δα δες έναν καζά !
Θα σε ποβάγλουνε!
Δε φεύγω α δε με λαλήσεις
μέσα!
106

Εκειά μα όχι επαέ
ξακουστός ήσουνε!
Αχ, πού ΄στε ντελικανίδεςΑχ, πού ΄στε ντελικανίδες
μου!Απού’ μου ναι στην
Τροία…..
107

Κλαις; Ίντα σου φέρνει
τόσηνα να ταραχή;
Γιάντα ν’ ατιμάζουνε ετσά οι
θεοί εμένα;
108

Δε λαλείς στσι φίλους σου
να κλάψεις;
Την πρώτη μου παλιά λαμπρή
στιγμή αναστορούμαι.
109

Ο Ψηλορείτης και του
Μίνωα μιτάτο.
Ποιο είναι τουτονά το μέρος;
Ποιου το μιτάτο;
110

Σου φταίει η κορφή
του;
Ο Ψηλορείτης ; Πώς έφταξα
μπρε επαέ;
111

Δεν είσαι αμοναχός, κι
άλλοι στενοχωρούνται.
Όι, μόνο στενοχωρούμαι για
τσι συμφορές μου.
112

Να ο τάφος του, το κοπέλι του
βασιλεύγει.
Ο βασιλιάς απού μου λες είν΄
μέσα;
113

Δεν είν’ παέ! Και τσι μισεί
τσι ξενομπάτες!
Έπαέ είναι γή έχει φύγει;
114

Επαέ είν η Ελένη , η κοπελιά
του Δία.
Ίντα του κάμανε κι εγώ θα
το πλερώσω;
115

Η κοπελιά του Τυνδάρεω
απ’ τη Σπάρτη.
Ίντα λες; Λάθος εγροίκησα;
Ποια; Πε το μου πάλι!
116

Απ΄ τη Σπάρτη είναι
φτασμένη.
Κι επαέ από πού σας
ήρθενε; Ορμήνεψέ μου.
117

Προτού λαλήσουνε οι Αχαιοί για Τροία. Μα
τώρα μίσευγε. Πράμα επαέ γίνεται και μας
έει ξεπριοδίσει. Ήρθες σε δύσκολη ώρα, ο
αφέντης ανε σε θωρήσει επαέ θα
σ΄εκτελέσει. Εγώ τσι ξενομπάτες τσ’ αγαπώ
αλλά σου μίλησα σκληρά γιατί τονέ
φοβούμαι.
Προτού λαλήσουνε οι Αχαιοί για Τροία. Μα
τώρα μίσευγε. Πράμα επαέ γίνεται και μας
έει ξεπριοδίσει. Ήρθες σε δύσκολη ώρα, ο
αφέντης ανε σε θωρήσει επαέ θα
σ΄εκτελέσει. Εγώ τσι ξενομπάτες τσ’ αγαπώ
αλλά σου μίλησα σκληρά γιατί τονέ
φοβούμαι.
Πότες; Αρπάξανέ μου τη απ’Πότες; Αρπάξανέ μου τη απ’
το σπηλιάρι;
118

Μα ίντα μπρε θα γενώ εγώ παέ ; Ίντα γροικώ , ύστερες και
πια μεγάλες τραβάγιες κι από τσι προτύτερες είναι
ετούτεσας. Εγιάγυρα απ΄την Τροία, φέρνω την Ελένη , έκεια
μέσα σ΄ένα σπηλιάρι στο Ρέθεμνος τη χώνω, και εδά παέ σε
τουτονά το μιτάτο κάποια αλλοτεσηνή ξωμένει με τ΄όνομά
τσι.
!!
119

Του Δία την αποκρίθηκενε θυγατέρα. Μπας και κιανένας
που κατοικεί επαέ τονέ παρανομοιάζουνε Δία; Ένας
αμοναχός δεν είναι; Εκειοσάς που κατοικεί στα ουράνια.
!!
120

Υπάρχει κοντό κι άλλη Σπάρτη αλλού όξω από εκείνηνα στσι
χλωρές καλαμιές του Ευρώτα; Τυνδάρεω αμοναχά ένα
φωνιάζουν. Δεν κατέχω καθόλου ίντα να πω . Υπάρχει κοντό
δεύτερη στον κόσμο Λακεδαίμονα; Άλλη Τροία;
!!
121

Και ετσά ναι! Μπόλικοι παέ έχουνε τα ίδια ονόματα, κι οι
κυράδες κι οι πόλεις. Έτσα φαίνεται. Δε πρέπει για τουτανά
ν΄απορώ κι ούτε να φοβούμαι για τα λόγια τσι γρας, θα
μολάρω από παέ γιάντας έτσα διακονιάρηδες και
κακόσυροι στον κόσμο δε κατοικήσανε σάμε δα ,να τονέ
ζητώ μια ουλιά ψωμί και να μη μου το δώκουνε.
!!
122

Τσι Τροίας τη ξακουσμένη φωθιά κατέχουνε παντού και τον
αμπατό μου, το Μενέλαο απού την έναψα. Επαέδα θα
ανιμένω το βασιλιά. Δυο επιλογές έχω δα : να φυλαχτώ και
αν είναι ψακομμένος να γιαγύρω οπίσω στο σπηλιάρι να
χωστώ γή άμα είναι καλοσυνάτος, να του ζητήξω βοήθεια
στην τραβάγια μου.
!!
123

Χειρότερο πράμα δε εξαναγίνηκενε, εγώ ένας βασιλιάς να
ζητιανέω γιατί το θέλει η ανάγκη. Η πια μεγάλη δύναμη
τελικά αποδείχτηκενε η ανάγκη.
!!
124

ΕΠΙΠΑΡΟΔΟΣ - Β΄ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ (576-1219)
125

Ναι, δεν επόθανε μα δεν κατέχω ανέ
γιαγύρει οπίσω και ανέ γλυτώξει.Αχί και
πού’ σαι κύρη μου;
Εμάθαμενε μπρε κοπέλια ότι ο
Μενέλαος ζει και
ταλαιπωράται.
126

Όφου! Ποιος είναι τούτοσές ο
καόσυρος απού μου κλουθεί πο πίσω;
Να σφίξω στο τάφο !
127

Ποιος είσαι εσύ μπρε και
μου κλουθάς ; Παρέτηξέ με ! Μπρε κοπελιά! Μη γλακάς μα δε
δαγκώνω! Στάσου μια ουλιά να
σε ρωτήξω κάτι!
128

Εδά δε σε σκιάζομαι γιατί
κραθιώ στον τάφο!
Ίντα κοντό θες;
Θα μου’ ρθει αποσκέπαστη! Ίδια
με την κυρά μου!!!!!!!!!!!! Πο που’
σαι ωρέ κοπελιά;
129

Από τη Σπάρτη είμαι. Του
λόγου σου ίντα γυρές; Πώς μοιάζεις τσι κεράς μου!
130

Γιάε να! Ο Μενέλαος
είσαι!!!Όφου και δε με
γνώριξες! Η κερά σου είμαι!
Μα ίντα μπρε κουζουλάγρες λες!Μα ίντα μπρε κουζουλάγρες λες!
Μοιάζεις της μα εγώ κατέχω πως
την έχω μπουζασμένη στο
σπηλιάρι!
131

Δεν είναι μπρε αυτή η κερά σου, εγώ
είμαι. Αυτή απού χεις στο σπηλιάρι
είναι η σκιά μου, απού’ φτιαξενε η
Ήρα και έδωκε του Πάρη . Εμένα μ’
έφερε επαέ ο Ερμής!
Παίζεις με; Εγώ την έχω την κεράΠαίζεις με; Εγώ την έχω την κερά
καλά φυλαγμένη να μην πορίσει
πάλι! Άφησ’ με κι είμαι
ποφασισμένος…………….
132

Μην είσαι μπρε κουζουλός
και γροίκα ίντα σου λέω! Για
έναν ίσκιο εγινήκανε ούλα!
Εγώ επαέ ήμουνε…..
Γροικάς ίντα μου λες εδά; ΟΓροικάς ίντα μου λες εδά; Ο
πόλεμος εγίνηκενε για έναν ίσκιο;
Ψόματα !!!!!!!!!!!!!!!
133

Όφου ίντα παθα η μαύρη κακομίτσα
με τούτονέ τον ξεροκέφαλο! Εδά που
έβρηκά τον χάνοτέ τον πάλι! Ξάνοιξε
δα συ κει μια δουλειά!
Παρέτηξέ με είπαμε! Εγώ
επήρα την κερά μου απ’ την
Τροία!
Μενέλαε!
134

Ίντα παθες και γλακάς οσάν τον
κουζουλό; Έβρηκά σε
Μενέλαε!
Έβρηκά σε
Μενέλαε!
135

Κακό και κακοντόπαθες! Επόρισενε πάλι η κερά
σου πετώντας τούτηνέ τη φορά! Εχάθηκε στα
νέφαλα και είπενέ μας πως αυτή ήτονε μόνο
ίσκιος και άδικα εκάμαμε τον πόλεμο και κάψαμε
την Τροία! Τσι Ήρας ήτονε όλα σχέδιο.
136

Όφου κι αλήθεια λέγανε η γρα
και τούτηνέ! Έλα να σ’
αγκαλιάσω κερά μου!Επήγε το βούγι στο
νερό ! Αγκάλιασέ με
άντρα μου!
137

Δεν κατέω ίντα να πω. Καλά
εξετελέψαμε κι ας τραβήξαμε
τόσανά βάσανα!
Δόξα τω Θεώ κι εμονοιάσατε
επιτέλους!
138

Απού πού να
πρωταρχίξω;
Μα πε μου ίντα
εγίνηκε;
139

Επήρε με ο ΕρμήςΕπήρε με ο Ερμής
και μ’ έφερε επαέ
γιατί ετσά το ‘ θελε
η Ήρα. Έδωκε του
Πάρη τον ίσκιο μου
γιατί έμαθενε το
κόλπο που΄ καμε η
Αφροδίτη. Επόθανε
κατέχω!
Πε μου τα ούλα,
θέλω να τα
κατέχω!
δεν την
Αφροδίτη. Επόθανε
η μάνα μου , έδωκε
τέλος στη ζωή της,
και η κόρη μας
πομένει
ανύπαντρη, κιανείς
δεν την εθέλει.
140

της.
Σίμωσε γέρο! Ετούτηνέ είναι η
Ελένη. Η άλλη ήτονε ψεύτικη, η
Ήρα έκαμέ την για το καπρίτσιο
της.
Δεν εκατάλαβα πολλά μα
χαίρουμαι με τη χαρά
σας!
141

Κιανείς δεν κατέει τσι Θεούς. Ό,τι τον έρθει κάμουν. Ετούτοσές
σας σα βασιλιάς ήτονε δυστυχής κι εδά είναι χαρούμενος και
ας μην έχει πράμα.
Νύφη σε πήγα κερά μου εσένα στην εκκλησά. Πώς να μην
αγαπώ σας; Εγώ με δούλος σας πιστός , δούλος μονάχα στο
κορμί όμως. Η ψυχή μου είναι λεύτερη!
142

Ετούτηνέ θα την επάρω οπίσω.
Γροίκα με δα καλά , γέρο. Γλάκα
στσι ντελικανίδες και πε τους να
είναι έτοιμοι για αγώνες.
Ετούτηνέ θα την επάρω οπίσω.
143

Και ούλα θα γενούν ντελόγο! Μα να
κατέτε ένα πράμα! Δεν πρέπει να
πιστέτε πια στους μάντεις. Δεν τα κατένε
όλα κι άδικα τσι ρωτούμε! Να
λογιάζουμε σωστά πρέπει μόνο! Δεν
είδατε ίντα εγίνηκε με τον Κάλχα;
144

Πράμα δεν εκάτεχε ο παράωρος , δεν του
τα’ πανε λέει οι θεοί. Ετότε σας να
ξανοίξει να’ βρει άλλη δουλειά!!!!
Ε μα!!!!!!!!!!!!!!!!
145

Κι εσείς μην εξανοίγετε ο καθαείς τι λέει.
Το νου σας μόνο μάθετε πάντοτες να
δουλέει!!!!
146

Καλά-καλά τα είπενε ο γέρος!
147

Πε μου δα κι εσύ
πράμα. Ίντά’ καμες
τόσα χρόνια;
Ίντα κοντό να πρωτοπώ; Για τσι πνιγμούς στο
Αιγαίο, τσι φωτιές του Ναύπλιου, τη στράτα
μου στην Κρήτη; Άσε τα γι άλλην ώρα
τούτανά.
148

Μα ίντα μωρέ
κουζουλάγρες
λες πάλι;
Αχί και
εγλύτωσες εκιά
για να σε
ξεκάνουνε
επαέ!
149

Τη γυναίκα
μου μπρε;
Επείραξέ σε ;
Πε μου!
Γλάκα να φύγεις από
πλησιάζει τον εξεκάνει.
Γλάκα να φύγεις από
παέ για θα σε ξεκάνει ο
βασιλιάς. Γυναίκα του
θέλει με και όποιο
ντελικανή θωρεί να
πλησιάζει τον εξεκάνει.
150

το κατέχω;
Και γω πώς
το κατέχω;
Όι! Εταμπουρώθηκα
επαέ και δεν με άγγιξε.
151

Ξανοίξτε πάλι μια
ετελειώσω;
Ξανοίξτε πάλι μια
δουλειά! Ε, δεν
εξετελεύγω! Πού ναι
μπρε κειοσάς ο
μουστερής να τον
ετελειώσω;
Δε θωρείς επαέ τα
κιλίμια; Γιάντα
θαρρείς πως τα
βαλα; Για ομορφιά;
152

Και ίντα λες
να κάμουμε;
Σιγά και μην εβιάζεσαι.Σιγά και μην εβιάζεσαι.
Επά ‘ ναι η αμπλά του
απού ‘ ναι μάντισσα και
θα του τα φανερώκει
ούλα, να κατές!
153

Εγώ θα μάχη. Και
εγώ το τέλος μου.
Εγώ θα δώκω μάχη. Και
α δε θένε υπάρχει κι
άλλος τρόπος! Έλα να
ορκιστούμε! Α δε τα
καταφέρουμε έπαέ θα
κάμουμε το τέλος μας.
Πρώτα θα σε σκοτώσω
κι απείς θα κάμω και
εγώ το τέλος μου.
Με το καλό και
τ΄όμορφο, να την
μαλαγανιάσουμε , να
μη μας επροδώκει.
εγώ το τέλος μου.εγώ το τέλος μου.
154

Θε μου και
βόηθησέ τσι.
155

Όφου κακό μεΌφου κι ίντα κακό με
βρήκενε την κακομίτσα!
Μενέλαε , σε μιαν ουλιά
θα πορίσει όξω η Ακάλλη
μόνο φύγε….Ακούω την
απού ‘ ρχεται….
156

Μα ίντα λέω η μαύρη,
γιάντα να φύγεις απού το
κατέει ίδια δα ότι είσαι
επαέ.
157

Μπρε Λενιώ: Ίνα λες για τα μαντέματά
μου; Καλά τα λέω; Έπαέ βρίσκεται ο
άντρας σου μετά από τόση να αντάρα
κι ήρθενε χωρίς να γατέει ανέ γιαγύρει
οπίσω ή ανέ μείνει επαέ.
158

Μενέλαε, η Ήρα σε θέλει οπίσω μεΜενέλαε, η Ήρα σε θέλει οπίσω με
την Ελένη για να μάθουνε όλοι ίντα
σκαρφίστηκε η Αφροδίτη και να την
ξεγιβεντίσει. Η τύχη σου όμως
κρέμεται από μένα.
159

Ανέ σε φανερώσω τ΄αδερφού μου
όρεξη να τονε γροικώ να βαταλαλεί.
Ανέ σε φανερώσω τ΄αδερφού μου
εχάθηκες παντέκλερη , μα απ’ την άλλη ανέ
κάμω αυτό που θέλει η Ήρα θα σε σώσω
παρά τσι προσταγές του και δεν έχω την
όρεξη να τονε γροικώ να βαταλαλεί.
160

ΩΩ μπρε Ακάλλη κι ίντα ΄ναι
τούτανά που μου ξεφούρνισες
εδά και με έκαμες
δυστυχισμένη; Σε παρακαλώ,
μην πεις πράμα του αδερφού
σου , κάμε μου τη χάρη .
161

Θα κάμεις την εδικιά ντουΘα κάμεις την εδικιά ντου
χάρη που ‘ ναι άδικος κι ίντα
θα λες μετά του πατέρα σου
απού΄ τανε δίκαιος άθρωπος;
Και είσαι και θεούσα!
.
162

Ετσά κάμουνε όσοι υπηρετούν τσι
και μαραίνεται η μαύρη !
.
Ετσά κάμουνε όσοι υπηρετούν τσι
θεούς; Αλέτια ; Άφηκέ με να γιαγύρω
στη Σπάρτη , να παντρέψω την
κοπελιά μου που΄ ναι γεροντοκόρη
και μαραίνεται η μαύρη !
.
163

Όφου μια
δυστυχία πάλι!
164

Εγώ ‘ μαι άντρας και δε
παρακαλώ. Ανε μας δώκεις
να κατές πως ούλοι θα σε
λεν κακιά.
165

Εγώ στον κύρη σου θα μιλήσω: Γέρο
που’ σαι θαμμένος επαέ , γατέω πως
είσαι αποθαμένος μα θέλω τη
γυναίκα μου κι εγώ , ίντα να κάμω;
166

Γή μου τη δίνετε με το πραγιό γή με το άγριο.
Άδη και βόηθα με , μα τόσους σες σου ‘ χω
σταλμένους. Και εσύ κερά να το γατές: Ανε του
το πεις γή θα τον σκοτώσω γή θα με σκοτώσει.
167

Ξάνοιξε να ναι καλή
η αθιβολή σου!
168

Δε θέλω
μοιάζω.
Δε θέλω γω να λερώσω τ’ όνομά
μου μόνο παρέτηξέ μου! Με την
Ήρα θα πάω γιάντα η Αφροδίτη
είναι πολλά ζωηρή και δεν τσι
μοιάζω.
169

Άδικό ναι να μην πάρεις
τη γυναίκα σου , ο
Κατρέας ας ξανοίξει ίντα
θα ποκάμει!
170

Θωρείτε δα πώς
πάντα ο δίκαιος
κερδίζει;
171

Επείσαμέ τηνε. Δε θα μας
επροδώκει! Μα πε μου δα αντρί
μου πώς θα ξεφύγομε από παέ;
172

Εύκολό΄ναι τούτονά! Εσύ
κατέχεις τσι δούλους επαέ. Πε
τους να μας δώκουν αλόγατα!
173

Έβρηκά το! Εκιά πέρα θα
χωθώ και απείς έρθει ο
Κατρέας θα τον εσφάξω!
Να κολυμπούνεΝα κολυμπούνε
κιόλας; Ετροζάθηκες;
Πώς μπρε θα
φτάξουμε στην
Σπάρτη;
174

Κι ούτε καράβγι έχουμε!
Ίντα μπρε θα γενώ κι ίντα
βουλή θα δώσω;
Και να σ’ αφήκει
θέλει η αμπλά του;
Έλα στα συγκαλά
σου!
175

Αν είναι για καλό μας….
Γροίκα δα. Πειράζει
σε να πω ότι
επόθανες;
176

Θα κόψω τα μαλλιά μου κι απείς θα ν΄Θα κόψω τα μαλλιά μου κι απείς θα ν΄
εντακάρω να σε μοιρολογώ. Κι απόεις θα
του ζητήξω να μ’ αφήκει να σε θάψω στο
πέλαο. Ετσά όπως κάμουμε για τσι νεκρούς
απού δεν εβρήκαμε και εχάθηκαν στη
θάλασσα! Ετσά θα πούμε!!!!!!!!!
177

Έβρηκες τη λύση βιόλα
μου! Κι εγώ θα κάμω το
ναύτη ντου;
178

σου μέσα;
Μαγάρι να γενούν ούλα
όπως τα λες. Να ‘ρθω μαζί
σου μέσα;
Ναι. Μα ξάνοιξε
να’ναι οι ντελικανίδες
σου έτοιμοι για μάχη.
179

Έπαέ
κάντο στην πατρίδα μου,
Έπαέ μείνε. Ανε δεις ζόρε γλάκα στον τάφο του
Μίνωα πριχού σε ξεκάμει. Θεές και βοηθάτε μας!
Ήρα λυπήσου με , είπες πως θα γιαγύρω στην
πατρίδα. Κι εσύ Αφροδίτη ξέκαμέ με αν εθές , μα
κάντο στην πατρίδα μου, ίντα σε γνοιάζει ο τόπος;
180

Α΄Στάσιμο (1220-1285)
181

Εδά εθυμήκαμε τη μαύρη αηδόνα, ετσά
δύστυχη ήτονε κι εκείνη! Βόηθα κι εσύ αηδόνα
μου να εμοιρολογήσομε τα βάσανα τσι Ελένης
κι ούλου του κόσμου απ’ τις αντάρες του
πολέμου!
182

Οι Αχαιοί εχάθηκαν στο μαύρο τον Άδη,
επόμειναν χήρες οι κυρές κι ορφανά τα κοπέλια
τους. Ο Μενέλαος ο μαύρος ακόμα τυραγνιέται.
183

Μάνα μου κι ίντα κάμουνε οι θεοί; Η Ελένη
τόσα επέρασε! Από το πεντοζάλι στο μοιρολόγι
η ζωή μας!
184

Γροικάτε με μπρε ούλοι σας: Η αμάχη και ο
πόλεμος καταστροφή ‘ ναι πάντα. Πράμα δε
λύνεται ετσά. Μόνο με την κουβέντα λύνονται
τα προβλήματα, ο Άδης δεν τα λύνει!
185

Γ΄Επεισόδιο (1286-1424)
186

Χαιρετώ σε κύρη μου! Πάντα σε
χαιρετώ γι’ αυτό και σε έθαψα επαέ.
Δούλοι αμέτε μέσα τα κουλούκια!
187

Εταραχίστηκα πολύ γιατί είπανέ μουΕταραχίστηκα πολύ γιατί είπανέ μου
πως ξένος εσίμωσε τον τόπο και θέλει
να μου πάρει το Λενιώ! Διάλε μπρε
διάλε και πού ντι ναι; Επήρανέ μου
την!
188

Όι μωρέ , νάτηνε ! Ίντα
χεις κοπελούδα μου;
Κύρη μου θα σε λέω
εδά!
189

Ίντα παθες; Εκούρεψες
την κεφαλή κι όλο
αναστολουχητά γροικώ! Ίντα να σου πω; Πάει
ο Μενέλαος!
190

Πώς το ‘ μαθες ετούτο
το χαμπέρι; Η Ακάλλη
είπενέ σου το;
Ετούτος σας!
191

Μάνα μου το χάλι ντου!
Ποιος είναι του λόγου
του; Και ζέχνει!!!!!!!!
Ναύτης του άντρα μου,
μου΄ πενε πως επνίγηκε
στη Λιβύη.
192

Και πού΄ ναι τα
ίντα εγίνηκε με τον ίσκιο;
Και πού΄ ναι τα
συντρίμμια , και πώς
έφταξε τούτος επαέ και
ίντα εγίνηκε με τον ίσκιο;
Πράμα δεν ήβρανε κι
αυτόν τον αναμάζωξαν.
193

Γι αυτό και
εκουρεύτηκες! Με μας
ίντα θα γενεί;
Να σε πάρω θέλει εδά
μα πρώτα να κηδέψω
τον άλλο.
194

Και πώς θα τον
εκηδέψεις;
Ετσά όπως κάμουμε
εμείς!
Ετσά όπως κάμουμε
εμείς!
195

Όπου θες κάμε του τον
τάφο!
Δεν τσι θάβουμε εμείς
στη θάλασσα .
Δεν τσι θάβουμε εμείς
ετσά! Σκορπούμε δώρα
στη θάλασσα .
196

Καλό χαμπέρι ήφερες ξενομπάτη.
νεκρούς σας;
Καλό χαμπέρι ήφερες ξενομπάτη.
Πε μου εδά ίντα γυρές και ούλα θα
γενούνε! Πώς τσι θάβετε εσείς τσι
νεκρούς σας; Κατά το βιος του καθενός!
197

Εντάξει, θα γενεί
τα δώκω.
Εντάξει, θα γενεί
κουμάντο. Πες ίντα θες.
Για χάρη τσι ούλα θα σου
τα δώκω.
Έναν καλό κριγιό μπροστάρι
να μας εδώκεις. Κι ένα
κρέβατο με κιλίμια.
198

Ούλα θα τα ‘
χετε. Μα δεν
εκατάλαβα
ακόμα πώς θα
τον εθάψετε!
Κι άρματα, γιατί ο
σχωρεμένος τον πόλεμο
αγάπιενε.
199

Να σου τα δώκω μπρε κι
κάμετε !
Να σου τα δώκω μπρε κι
αυτά. Μα πε μου πώς το
κάμετε !
Και απ’ τσι καλύτερους
καρπούς σας να μας δώκεις!
200

Καράβι θα μας δώκεις ογλήγορο με
λαμνοκόπους μέσα! Κι απόεις εμείς θα
ξανοιχτούμε μέσα!!!Όντε λες μέσα;
Αλάργο θα
πορίσετε;
201

Ε όι δα κι αλάργο! Θα νε
τόπο σου!
Ε όι δα κι αλάργο! Θα νε
θωρείς τσι αφρούς του!!!!!!!
Να μην εμαγαρίσουμε τον
τόπο σου!
Αν είναι
εδώκω!
Αν είναι
ετσά…..Γοργό
σκαρί θα σας
εδώκω!
202

Κι ετούτηνέ ίντα τι
θες; Αμοναχός δεν
κάνεις;
Τροζάθηκες αφέντη μου;
Χωρίς μοιρολογίστρα;
203

Ετσά πρέπει να γενεί,Ετσά πρέπει να γενεί,
θέλω γυναίκα
σεβαστικιά! Άμε δα στο
παλάτι και πάρε ούλα
τούτανέ απού μου
ζήτηξες . Και πόρισε όξω
με όμορφα ρούχα γιάντας
βρωμείς και ζέχνεις!
Και πρέπει να το κάμει η
Ελένη!
βρωμείς και ζέχνεις!βρωμείς και ζέχνεις!
204

Θα γίνει και
απόεις τα ξαναλέμε!
Θα γίνει και
τούτονά. Μα άσε τα
βερβερίσματα και
γλάκα μέσα τώρα.
Πάρε τα
χρειαζούμενα κι
απόεις τα ξαναλέμε!
Ξάνοιξε δα κερά μου να κάμεις το
σωστό. Λησμόνησε τον πρώτο
σου κι αγάπιε αυτόν που βλέπεις.
Κι εγώ παντού θε να το πω πως
ήσουνα αθώα!
205

Β΄Στάσιμο (1425-1499)
206

Μιαν ιστορία θα σας πω για μία μαύρη μάνα. Εκλέψανε
την κόρη τσι και τροζαμός την ήβρε. Δήμητρα την ελέγανε
κι η κόρη Περσεφόνη.
207

Ο Πλούτωνας την άρπαξε και εξεγέλασέ την , γυναίκα
ντου την ήθελε , στον Άδη την επήρε. Κι η Δήμητρα
τροζάθηκε. Παντού εγύρευγέ την .
208

Μα τέλος αυτή εμάνισε κι ήρχισε να κδικείτε. Ούλα στη
γη ρημάξανε, τίποτες δεν ανθούσε, τα ζώα εψοφούσανε
κι οι άθρωποι πεινούσαν. Και γιοι θεοί τρομάξανε αφού
θυσίες πια κιανείς γι’ αυτούς δεν έκαμενε.
209

Μόνο οι θεές εκάμανε τη Δήμητρα να γελάσει, οι Μούσες
και η Κύπριδα. Κάμε κι εσύ κουράγιο Ελένη , ούλα θα
σάσουν τσούπρα μου!
210

Δ΄Επεισόδιο (1500-1592)
211

Ούλα καλά μπρε κοπελιές, η Ακάλλη δεν
είπενε πράμα τ’ αδερφού τσι για τον
Μενέλαο και αυτός θαρρεί πως πόθανε.
212

Λενιώ , γροίκα μου και
πόμεινε επαέ μαζί μου γιατί
φοβούμαι μην κάνεις καμιά
τροζάγρα από τη λύπη σου.
213

Μπρε Κατρέα, είπαμενε δα πως θα σε
παντρευτώ , μα άφηκε με να θάψω τον
άντρα μου σωστά. Κι απόεις γιαγέρνω
οπίσω κι είμαι ούλη δική σου!
214

Δώκετέ τους μπρε το καράβγι και να
ακούγετε τις ορμηνιές του ξένου. Εγώ
τραβώ γερά γερά γιατί έχω ετοιμασίες!
215

Να΄σαι καλά Κατρέα μου! Κι εγώ τη χάρη
θα σου την ξεπλερώσω.
216

Καλός άντρας σου θα μαι , να
το κατές. Θέτε βοήθεια , να’
ρθω;
217

Όι, εσύ , ο άρχοντας;
218

Σήμερο γάμος γίνεται σ’ ωραίο περιβόλι!
Γλακώ εδά να τοιμαστώ για τα κανίσκια!!!
219

Θεοί και βοηθήξτε μας!
220

Γ΄Στάσιμο (1593-1652)
221

Καράβι ογρήγορο έδωκέ τους ο Κατρέας
απού το συντροφεύγουνε δελφίνια
στο ήσυχο το πέλαο.
222

Και η Γαλήνεια ορμηνεύγει: Ομπρός ωρέ
ντελικανίδες, σύρετε μπρε τη χέρα σας ,
γρήγορα τα κουπιά σας, να φτάξει θέλει το
Λενιώ ντελόγο στσι Μυκήνες.
223

Κάνε Λενιώ απομονή και μη ποσκοτεινιάζεις.
Και στσι Παλλάδας το ναό ανιμένουσε οι
γυναικάδερφές σου για το γλεντιό που θα γενεί
τη μέρα του Υακίνθου.
224

Εσκότωσέ τον άθελα ο Φοίβος που αγάπα τον
κι απόεις εκείνοσές διέταξε στο συναπάντημά
του γιορτές πάντα να γίνονται, να τον
αναστορούνται.
225

Κι η κόρη σου ανιμένει σε , μοναχοθυγατέρα ,
απού κιανείς δε θέλει πια κερά του να την
κάμει.
226

Αχί και να εμπόρουνα και εγώ φτερά να βγάλω
για να αφήσω τούτονέ τον άσκημο τον τόπο.
227

Διόσκουροι ακούσετε εδά την αρμηνιά μου,
αρνέψετε το πέλαο να φύγει η αδερφή σας,
απού πράμα δεν έκαμε που την κατηγορούνε.
228

Έξοδος (1653-1870)
229

Έβρηκά σε αφέντη μου, για κακό
χαμπέρι , αλλόκοτες αλήθειες θα
γροικήσεις.
230

Λάλιε να’ βρεις άλλη
κερά , επόρισεν η
Ελένη!
Ίντα γινε μπρε;
231

Επήρε την ο Μενέλαος
με το καράβγι ,
εκειοσάς απού’ ρθενε
ο κακοτερένιος!
Πώς ; Περπατώντας γή
έβγαλενε φτερούγες;
232

Εκειονά απού του δωκες, δικοί σου
ήτονε οι ναύτες να κατές!
Ω μπρε, κι ίντα χαμπέρι είν’
τούτο να; Κι ίντα καράβι
έβρηκενε για να πορίσει;
233

Γροίκα να δεις ίντα
σκαρφίστηκενε ο
παράουρος!
Πώς; Μίλιε μου να κατέχω! Δε το πιστέω
να νίκησε τούτος ο ντουσουμάνης
αμοναχός του ούλους τσι ναύτες μου!
234

Επόρισεν σκιας το Λενιώ απ’ το μιτάτο κι έκαμε
ζάλα βαριά , στενάχωρα και εθρηνολογούσενε τον
κύρη της απού χασε , μα κείνοι ήταν ομάδι.
235

Και σαν εφτάξαμε ούλοι μας στον αιγιαλό ,
εσύραμε το καράβι το ογλήγορο απού ‘ δωκες ,
πενήντα κουπιά είχε!
236

Επέσαμε ούλοι με τα μούτρα στη δουλειά να τσι
ποβγάλουμε. Ετσά όπως δουλεύαμε θωρούμε
ομπρός μας ένα ομάδι ντελικανίδες, παντέρμους,
κακορίζικους απού ζέχνανε!
237

Αλλά νταβραντισμένους!
Ήτονε του Μενέλαου συντρόφοι.
238

Κειοσάς μόλις τους είδενε άρχιξε να γκανίζει:
«Παντέρμοι, κακορίζικοι πώς φτάξατε επά πέρα;
Εβούλιαξε το καράβγι σας ; Θέτε κι εσείς να
κλάψετε αντάμα το κοπέλι τ’ Ατρέα; Σιμώστε!»
239

Ε … και εσίμωσαν! Εμάς δε μας καλάρεσε γιάντα
ήτονε πολλοί μα’ χες μας ορμηνέψει στα πάντα να
υπακούμε!
240

Ετότε σας γκανίζει ο Μενέλαος να μπουζάσουμε
τον κριγιό, γιάντας δεν ήθελε να μπει στο καράβι ,
και να τον ανεβάσουμε.
241

Όντεν εκουβαλήσαμε ούλη την πραμάτεια εμπήκενε
και κάθισε η Ελένη, σιμά τσι ο Μενέλαος και αντάμα
του οι άντρες απού χανε όμως στα κουρέλια τους
κρυμμένα τα σπαθιά τους.
242

Αφού εξανοιχτήκαμε μια ουλιά στο πέλαος ρωτάει ο
τιμονιέρης «Καλά είμαστε επαέ ή να πορίσω κι
άλλο;» . «Καλά είναι» είπε ο Μενέλαος και πήρενε το
ξίφος , τάξε μου για να σκοτώσει τον κριγιό.
243

Και έσφαξέ τον μα μετά επήρε εμάς νομπέτι.
Εβγάλανε κι οι άλλοι τα σπαθιά τους και μας
εσκότωναν ομάδι.
244

Δεν τσι εκουλαντρίζαμε σου λέω!
Κι όσοι δε σκοτωθήκαμε εξεγιβεντιστήκαμε!
245

Εγώ επήδηξα στη θάλασσα και μ ‘ αναμάζωξε ένας
ψαράς. Ετσά βρίσκομαι μπρος σου.
246

Μα γροίκα δα ίντα θα σου πω: Πάντα να
ντουσουντίζεσαι διπλά πριχού αποφασίσεις. Μην
επιστεύεις μονομιάς τα όσα απού σου λένε!
247

Γιάε μωρέ, ομπρός μας να’ ν ο Μενέλαος κι
μείς να μην κατέμε!
248

Όφου και εμπουντάλιασα να μπιστευτώ την
Ελένη. Πάει η παντρειά! Να΄χε μπόρουνε να
τσι φτάξω μα αυτοί θα΄ναι πογερμένοι.
249

Μα όι! Η Ακάλλη είναι εκεινηνά απού πρέπει
να πλερώσει για την προδοσά τσι.
250

Αφέντη μου εκειονά που έβαλες με το
νου σου δεν είναι καλό, η κακομίτσα η
Ακάλλη δε φταίει σε πράμα.
251

Δε πρέπει να το κάμεις το κακό απού
λογάσαι γιάντας η Ελένη άλλονα κύρη
έει. Καλά – καλά επήρε την!
252

Ίντα μπρε κουβεδιάζεις παδά; Η αμπλά μου
τάκαμενε ούλα και θα τη νε βγάλει ετσά; Όσο για τη
Λενιά δεν ήπρεπενε να μου τη σκάσει ετσά.
253

Όμως εσένα έχω σε τα οζά για να ξανοίγεις κι όι να
λες ούλα ετουτανά
Όμως εσένα έχω σε τα οζά για να ξανοίγεις κι όι να
δίνεις διαταγές , γροικάς που σου μιλώ;
Μου φαίνεται πως θες να ποθάνεις , για κειονά μου τα
λες ούλα ετουτανά.
254

Άμα θες φήσε με στο τόπο μα εγώ δε
πρόκειται σάμε να ζω να σε φήκω να
σκοτώσεις την αμπλά σου.
255

Γιάντας για ένα καλό σκλάβο
το πια καλό είναι να τον εθέσουνε
οι ίδιοι οι αφέντες του.
256

δεν δικιά σου η κερά.
Γουβέρνο του νησιού ,
Κατρέα , γροίκα δα! Οι
Διόσκουροι μιλούν σου, τ’
αδέρφια τσι Λενιώς.
Σταμάτα να μανίζεις, γιάντα
δεν ήτονε δικιά σου η κερά.
257

Και η σε , γιΚαι η αμπλά γαπά σε , γι
΄αυτό και δε σε άφηκε να
κάμεις την τροζάγρα , να
πάρεις την κερά πού’ ναι
αλλουνού. Η θέση τσι είναι
σπίτι της εδά που η Τροία
χαλάστηκενε, ετσά το θέλανε
οι θεοί.
258

Μάζεψε το λοιπόν τη
χέρα σου και γάπα την
αμπλά σου. Και εδά θα
αναρωτάσαι : γιάντα δεν
την εσώκατε την αδερφή
σας πρότερα ;
259

Για δεν
μας!
Για δεν εκάμαμε εμείς
κουμάντο μα γιη Μοίρα
κι άλλοι θεοί, απάνωθέ
μας!
260

Λενιώ , ώρα καλή στην
πρύμνη σου κι αγέρα
στα πανιά σου! Γοργό
να φτάξεις σπίτι σου κι
εμείς θα βοηθούμε.
261

Κι όταν έρθει η ώρα σου
θεά θε να σε κάμουμε ,
αντάμα μας για να’ σαι ,
να παίρνεις τσι θυσίες
σου όπως ορίζει ο Δίας.
262

Και το νησί απού
βρίσκεται στην Αττική
ξαγνάντια θα πάρει το
όνομά σου.
263

Έδωκεν μπρε ο Δίας μας και
τέλεψενε και αυτή η ιστορία.
264

Κι ήτον καλά τα ξέτελα και αίσιο
το τέλος!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
265

Πρέπει ευθύς να μάθουνε πως εις την Κρήτη άντρες είναι
εκείνοι απού μπορούν να λένε φρονιμάδες.
Πως η πολλή-πολλή μαγκιά , το καπετανιλίκι, φαίνεται εις τη
λογική και εις το μπεσαλίκι!
Και ίντα θέλει ο ποιητής μ’ ούλα αυτά να στορήσει;
Πως ……………………………
λογική και εις το μπεσαλίκι!
Οι «καπετάνιοι» οι σωστοί δεν το επαίζουνε άντρες, μονάχα οι
ανασφαλείς ψευτοπαλικαράδες.
Γιατί ο άντρας ο σωστός σέβεται τη γυναίκα , το φίλο μα και
τον οχτρό γιατί έχει πάντα μπέσα.
Το άδικο το εμισεί , δεν τον χαρακτηρίζει, περασπιστής
αδύναμων είναι και το στηρίζει!!!!
266

Και για τον πόλεμο σαφή κι άλλοι πολλοί μιλήσαν……..
Δεν είν’ κιανιούς δικαίωμα ούλους να τσι μαντρίζει
και του πολέμου το θεριό, μ’αίμα να το ποτίζει!
(Νικ.Αποστολάκης )(Νικ.Αποστολάκης )
Είναι φωθιά ο πόλεμος ,αφανισμός και πόνος
κι αφήνει πίσω του πληγές, που δε γιατρεύει ο χρόνος.
( Γεωργία Βοσκάκη)
https://athens.indymedia.org/post/67863/
267

Ελπίζουμε να μη σας κουράσαμε και να γελάσατε κι
εσείς όπως κι εμείς!
Είμαστε οι μαθητές του Γ1 τμήματος Γυμνασίου
Περάματος Μυλοποτάμου Κρήτης,
σχολικό έτος 2018-2019.
Στη δημιουργία της παρουσίασης βοήθησαν και τα
τμήματα Γ2 και Γ3.τμήματα Γ2 και Γ3.
Αν σας άρεσε δεχόμαστε τα συγχαρητήριά σας!
Αν όχι κυνηγήστε τις καθηγήτριες που σιγοντάρησαν
στην τρέλα μας : κ. Καλλιόπη Κωσταριδάκη, κ.
Λαγουδάκη Μαρία και κ. Κονιού Μαρία!
Κρητικές και οι τρεις : Τυχαίο; Δε νομίζω!
268

Η Ελένη του Ευριπίδη στα ............. Κρητικά!

More Related Content

What's hot

Similar to Η Ελένη του Ευριπίδη στα ............. Κρητικά!

More from Καλλιόπη Κωσταριδάκη

Recently uploaded

Η Ελένη του Ευριπίδη στα ............. Κρητικά!