SlideShare a Scribd company logo
Սերմերի կառուցվածքը
Սերմը մերկասերմ և ծաղկավոր բույսերի օրգան է,
որը կատարում է վերարտադրողական,
տարաբնակեցման և անբարենպաստ
պայմաններում գոյատևման գործառույթներ:
Առաջացել է տարասպոր բարձրակարգ բույսերի
էվոլյուցիայի ընթացքում: Սովորաբար զարգանում է
սերմնասաղմում՝ հիմնականում բեղմնավորումից
հետո (երբեմն՝ առանց բեղմնավորման):
Մերկասերմ բույսերի սերմերը ձևավորվում են
կոների սերմնաթեփուկների մակերևույթին,
ծաղկավորների սերմերն ամփոփված են պտղի
մեջ:
Սերմերը կազմված են սերմնակեղևից
(սպերմոդերմ), սաղմից (երիտասարդ սպորոֆիտ)
և հաճախ էնդոսպերմում ու պերիսպերմում
գտնվող սննդարար նյութերից:
Սերմնակեղևը սաղմը պաշտպանում է չորանալուց: Այն
կարող է լինել փայտանման (օրինակ՝ սոճու, արմավենու
սերմերինը), թաղանթանման (հացահատիկներինը) և
կաշեկերպ (սովորական սոճունը): Սերմերի մակերևույթին
սովորաբար նկատվում են սերմնասպին (հասուն սերմի`
սերմնակոթունից անջատվելու տեղը), միկրոպիլեի
(փոշեմուտք, սերմնամուտք) փոսիկաձև հետքը, խալազի
(սերմնասկզբնակի` կոթունին ամրանալու տեղը) հետքը,
ակոսիկները, թմբիկները և սերմնակարերը: Սերմերի
մակերևույթը լինում է ողորկ և փայլուն (լոբի),
ցանցակոսավոր (կորնգան), փշոտ (արջնդեղ), թմբիկավոր
(ճռճռուկ), թեփուկավոր (ընձախոտ) և այլն: Որոշ սերմեր
ունեն թևիկներ (փողածաղիկ), մազիկներ (բամբակենի):
Սերմերի արտաքին ձևը և կառուցվածքը կայուն
ժառանգական հատկանիշներ են և օգտագործվում
են բույսերի կարգաբանության մեջ: Սերմերի
չափերը և զանգվածը տարբեր են՝ 0,002–0,005 մգ-
ից (որոշ խոլորձազգիներ) մինչև 9 կգ (սեյշելյան
արմավենի), առավելագույնը՝ 20 կգ (կոկոսյան
արմավենի): Սերմերի քանակը պտուղներում
նույնպես խիստ տատանվում է՝ մեկից
(բարդածաղկավորներ) մինչև մի քանի միլիոն
(որոշ խոլորձազգիներ):Սերմերի ծլունակության
պահպանման տևողությունը մի քանի օրից
(ուռենի) մինչև հարյուրավոր տարիներ (լոտոս)
են: Սերմերն օգտագործվում են ցանքի
համար, սննդի մեջ, որպես համեմունք, նաև
ձեթեր, օսլա, ներկանյութեր ու դեղանյութեր
ստանալու համար և այլն:
Որոշ բույսերի սերմերի արդյունաբերական
մշակման արգասիքները՝ քուսպը և այլն,
օգտագործում են որպես կեր կենդանիների
ու թռչունների համար:
Տես նաև Բույսեր, Բույսերի
արմատնե, Ծաղկավոր բույսեր,Տերևներ:
 Նյութը պատրաստեց Մերի Կարապետյանը
 Նոր դպրոց 6-2 դասարան

More Related Content

What's hot

բնագիտություն
բնագիտությունբնագիտություն
բնագիտություն
davit-shota
 
Բույսի գեներատիվ օրգանները
Բույսի գեներատիվ օրգաններըԲույսի գեներատիվ օրգանները
Բույսի գեներատիվ օրգանները
YuriDanielyan
 
Արմատ
ԱրմատԱրմատ
Արմատ
Mariam Davidyan
 
Արմատներ
ԱրմատներԱրմատներ
Արմատներ
Victoria Mikail
 
Սպորավոր և սերմնավոր բույսեր
Սպորավոր և սերմնավոր բույսերՍպորավոր և սերմնավոր բույսեր
Սպորավոր և սերմնավոր բույսեր
Victoria Mikail
 
ծաղկավոր բույսեր
ծաղկավոր բույսերծաղկավոր բույսեր
ծաղկավոր բույսերAnushikNikoghosyan
 
ռւզան մինասյան կակտուս
ռւզան մինասյան կակտուսռւզան մինասյան կակտուս
ռւզան մինասյան կակտուս
Gohar Gasparyan
 
Թեմա 4. ծաղկի_կառուցվածքը
Թեմա 4. ծաղկի_կառուցվածքըԹեմա 4. ծաղկի_կառուցվածքը
Թեմա 4. ծաղկի_կառուցվածքըMariam Ohanyan
 
Բույսի գեներատիվ օրգաններ
Բույսի գեներատիվ օրգաններԲույսի գեներատիվ օրգաններ
Բույսի գեներատիվ օրգաններganyan
 
Սեռական բազմացում
Սեռական բազմացումՍեռական բազմացում
Սեռական բազմացում
Martin Atoyan
 
Ծաղիկներ
ԾաղիկներԾաղիկներ
Ծաղիկներ
Ani Gareginyan
 
Ընձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունը
Ընձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունըԸնձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունը
Ընձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունը
YuriDanielyan
 
Ծաղկի Կառուցվածքը, Արմատը
Ծաղկի Կառուցվածքը, ԱրմատըԾաղկի Կառուցվածքը, Արմատը
Ծաղկի Կառուցվածքը, Արմատը
Ann Isakhanyan
 

What's hot (14)

բնագիտություն
բնագիտությունբնագիտություն
բնագիտություն
 
Բույսի գեներատիվ օրգանները
Բույսի գեներատիվ օրգաններըԲույսի գեներատիվ օրգանները
Բույսի գեներատիվ օրգանները
 
Արմատ
ԱրմատԱրմատ
Արմատ
 
Արմատներ
ԱրմատներԱրմատներ
Արմատներ
 
Սպորավոր և սերմնավոր բույսեր
Սպորավոր և սերմնավոր բույսերՍպորավոր և սերմնավոր բույսեր
Սպորավոր և սերմնավոր բույսեր
 
ծաղկավոր բույսեր
ծաղկավոր բույսերծաղկավոր բույսեր
ծաղկավոր բույսեր
 
ռւզան մինասյան կակտուս
ռւզան մինասյան կակտուսռւզան մինասյան կակտուս
ռւզան մինասյան կակտուս
 
Թեմա 4. ծաղկի_կառուցվածքը
Թեմա 4. ծաղկի_կառուցվածքըԹեմա 4. ծաղկի_կառուցվածքը
Թեմա 4. ծաղկի_կառուցվածքը
 
Բույսի գեներատիվ օրգաններ
Բույսի գեներատիվ օրգաններԲույսի գեներատիվ օրգաններ
Բույսի գեներատիվ օրգաններ
 
Սեռական բազմացում
Սեռական բազմացումՍեռական բազմացում
Սեռական բազմացում
 
Ծաղիկներ
ԾաղիկներԾաղիկներ
Ծաղիկներ
 
Ընձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունը
Ընձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունըԸնձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունը
Ընձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունը
 
Ծաղկի Կառուցվածքը, Արմատը
Ծաղկի Կառուցվածքը, ԱրմատըԾաղկի Կառուցվածքը, Արմատը
Ծաղկի Կառուցվածքը, Արմատը
 
Բիբարի մասին
Բիբարի մասինԲիբարի մասին
Բիբարի մասին
 

Viewers also liked

Ինչպես խնամել աչքերը
Ինչպես խնամել աչքերըԻնչպես խնամել աչքերը
Ինչպես խնամել աչքերըMary Karapetyan
 
բանջարեղեններ
բանջարեղեններ բանջարեղեններ
բանջարեղեններ Mary Karapetyan
 
Տիգրան Մեծ և Տիգրանակերտ
Տիգրան Մեծ և ՏիգրանակերտՏիգրան Մեծ և Տիգրանակերտ
Տիգրան Մեծ և ՏիգրանակերտMarina Ghorghanyan
 
Պատրիկների և պլեյբեմների մասին
Պատրիկների և պլեյբեմների մասինՊատրիկների և պլեյբեմների մասին
Պատրիկների և պլեյբեմների մասինMary Karapetyan
 
Էներգիայի խնայողություն
Էներգիայի խնայողությունԷներգիայի խնայողություն
Էներգիայի խնայողությունMarina Ghorghanyan
 
արեգակի և լուսնի խավարումներ
արեգակի և լուսնի խավարումներարեգակի և լուսնի խավարումներ
արեգակի և լուսնի խավարումներMarina Ghorghanyan
 
Կանաչ էվգլենա
Կանաչ էվգլենաԿանաչ էվգլենա
Կանաչ էվգլենա
Mary Karapetyan
 
Երիկամներ
ԵրիկամներԵրիկամներ
Երիկամներ
Mary Karapetyan
 
Վիտամիններ
ՎիտամիններՎիտամիններ
Վիտամիններ
Mary Karapetyan
 
դնթ և ռնթ
դնթ և ռնթդնթ և ռնթ
դնթ և ռնթ
Mary Karapetyan
 
Սպիտակուցներ
ՍպիտակուցներՍպիտակուցներ
Սպիտակուցներ
Mary Karapetyan
 
Ավստրալիա
ԱվստրալիաԱվստրալիա
Ավստրալիաganyan
 
Ավստրալիա մայրցամաք
Ավստրալիա մայրցամաքԱվստրալիա մայրցամաք
Ավստրալիա մայրցամաք
Մանե Բարսեղյան
 
Գրիգոր Մուրադյան - մայրցամաքներ և օվկիանոսներ:
Գրիգոր Մուրադյան - մայրցամաքներ և օվկիանոսներ: Գրիգոր Մուրադյան - մայրցամաքներ և օվկիանոսներ:
Գրիգոր Մուրադյան - մայրցամաքներ և օվկիանոսներ: armine-p87
 
ռուզան մինասյանաա
ռուզան մինասյանաառուզան մինասյանաա
ռուզան մինասյանաա
Gohar Gasparyan
 
ռուզան մինասյան
ռուզան մինասյանռուզան մինասյան
ռուզան մինասյան
Gohar Gasparyan
 
Ընձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունը
Ընձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունըԸնձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունը
Ընձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունը
Nazik Hovasapyan
 

Viewers also liked (20)

Ինչպես խնամել աչքերը
Ինչպես խնամել աչքերըԻնչպես խնամել աչքերը
Ինչպես խնամել աչքերը
 
բանջարեղեններ
բանջարեղեններ բանջարեղեններ
բանջարեղեններ
 
Gg
GgGg
Gg
 
Տիգրան Մեծ և Տիգրանակերտ
Տիգրան Մեծ և ՏիգրանակերտՏիգրան Մեծ և Տիգրանակերտ
Տիգրան Մեծ և Տիգրանակերտ
 
հին հռոմ
հին հռոմհին հռոմ
հին հռոմ
 
Պատրիկների և պլեյբեմների մասին
Պատրիկների և պլեյբեմների մասինՊատրիկների և պլեյբեմների մասին
Պատրիկների և պլեյբեմների մասին
 
Էներգիայի խնայողություն
Էներգիայի խնայողությունԷներգիայի խնայողություն
Էներգիայի խնայողություն
 
արեգակի և լուսնի խավարումներ
արեգակի և լուսնի խավարումներարեգակի և լուսնի խավարումներ
արեգակի և լուսնի խավարումներ
 
Կանաչ էվգլենա
Կանաչ էվգլենաԿանաչ էվգլենա
Կանաչ էվգլենա
 
Երիկամներ
ԵրիկամներԵրիկամներ
Երիկամներ
 
Վիտամիններ
ՎիտամիններՎիտամիններ
Վիտամիններ
 
դնթ և ռնթ
դնթ և ռնթդնթ և ռնթ
դնթ և ռնթ
 
Սպիտակուցներ
ՍպիտակուցներՍպիտակուցներ
Սպիտակուցներ
 
Ավստրալիա
ԱվստրալիաԱվստրալիա
Ավստրալիա
 
Hodvac
HodvacHodvac
Hodvac
 
Ավստրալիա մայրցամաք
Ավստրալիա մայրցամաքԱվստրալիա մայրցամաք
Ավստրալիա մայրցամաք
 
Գրիգոր Մուրադյան - մայրցամաքներ և օվկիանոսներ:
Գրիգոր Մուրադյան - մայրցամաքներ և օվկիանոսներ: Գրիգոր Մուրադյան - մայրցամաքներ և օվկիանոսներ:
Գրիգոր Մուրադյան - մայրցամաքներ և օվկիանոսներ:
 
ռուզան մինասյանաա
ռուզան մինասյանաառուզան մինասյանաա
ռուզան մինասյանաա
 
ռուզան մինասյան
ռուզան մինասյանռուզան մինասյան
ռուզան մինասյան
 
Ընձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունը
Ընձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունըԸնձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունը
Ընձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունը
 

More from Mary Karapetyan

Book
BookBook
Interesting facts about color
Interesting facts about colorInteresting facts about color
Interesting facts about color
Mary Karapetyan
 
Radio......
Radio......Radio......
Radio......
Mary Karapetyan
 
Ամանորը դանիայում
Ամանորը դանիայումԱմանորը դանիայում
Ամանորը դանիայում
Mary Karapetyan
 
էլեկտրական երևույթներ Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցք
էլեկտրական երևույթներ   Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցքէլեկտրական երևույթներ   Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցք
էլեկտրական երևույթներ Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցք
Mary Karapetyan
 
Բարձրագույն նյարդային համակարգ
Բարձրագույն նյարդային համակարգԲարձրագույն նյարդային համակարգ
Բարձրագույն նյարդային համակարգ
Mary Karapetyan
 
Ներքին էներգիա
Ներքին էներգիաՆերքին էներգիա
Ներքին էներգիա
Mary Karapetyan
 
Հարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներՀարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներ
Mary Karapetyan
 
Հարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներՀարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներ
Mary Karapetyan
 
Ազնիվ Գազեր
Ազնիվ Գազեր Ազնիվ Գազեր
Ազնիվ Գազեր
Mary Karapetyan
 
Ջրածին
ՋրածինՋրածին
Ջրածին
Mary Karapetyan
 
Լուդվիգ վան Բեթհովեն
Լուդվիգ վան ԲեթհովենԼուդվիգ վան Բեթհովեն
Լուդվիգ վան Բեթհովեն
Mary Karapetyan
 
Արյան շրջանառություն
Արյան շրջանառությունԱրյան շրջանառություն
Արյան շրջանառություն
Mary Karapetyan
 
Ազնիվ գազեր
Ազնիվ գազերԱզնիվ գազեր
Ազնիվ գազեր
Mary Karapetyan
 
Սահակ Պարթև
Սահակ ՊարթևՍահակ Պարթև
Սահակ Պարթև
Mary Karapetyan
 
Բջիջ և հյուսվածք
Բջիջ և հյուսվածքԲջիջ և հյուսվածք
Բջիջ և հյուսվածք
Mary Karapetyan
 
Բուսաբանական այգի
Բուսաբանական այգիԲուսաբանական այգի
Բուսաբանական այգի
Mary Karapetyan
 
Բուսաբանական այգի
Բուսաբանական այգիԲուսաբանական այգի
Բուսաբանական այգի
Mary Karapetyan
 
Բուսաբանական այգի
Բուսաբանական այգիԲուսաբանական այգի
Բուսաբանական այգի
Mary Karapetyan
 
Տարածության չափման միավորներ
Տարածության չափման միավորներՏարածության չափման միավորներ
Տարածության չափման միավորներ
Mary Karapetyan
 

More from Mary Karapetyan (20)

Book
BookBook
Book
 
Interesting facts about color
Interesting facts about colorInteresting facts about color
Interesting facts about color
 
Radio......
Radio......Radio......
Radio......
 
Ամանորը դանիայում
Ամանորը դանիայումԱմանորը դանիայում
Ամանորը դանիայում
 
էլեկտրական երևույթներ Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցք
էլեկտրական երևույթներ   Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցքէլեկտրական երևույթներ   Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցք
էլեկտրական երևույթներ Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցք
 
Բարձրագույն նյարդային համակարգ
Բարձրագույն նյարդային համակարգԲարձրագույն նյարդային համակարգ
Բարձրագույն նյարդային համակարգ
 
Ներքին էներգիա
Ներքին էներգիաՆերքին էներգիա
Ներքին էներգիա
 
Հարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներՀարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներ
 
Հարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներՀարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներ
 
Ազնիվ Գազեր
Ազնիվ Գազեր Ազնիվ Գազեր
Ազնիվ Գազեր
 
Ջրածին
ՋրածինՋրածին
Ջրածին
 
Լուդվիգ վան Բեթհովեն
Լուդվիգ վան ԲեթհովենԼուդվիգ վան Բեթհովեն
Լուդվիգ վան Բեթհովեն
 
Արյան շրջանառություն
Արյան շրջանառությունԱրյան շրջանառություն
Արյան շրջանառություն
 
Ազնիվ գազեր
Ազնիվ գազերԱզնիվ գազեր
Ազնիվ գազեր
 
Սահակ Պարթև
Սահակ ՊարթևՍահակ Պարթև
Սահակ Պարթև
 
Բջիջ և հյուսվածք
Բջիջ և հյուսվածքԲջիջ և հյուսվածք
Բջիջ և հյուսվածք
 
Բուսաբանական այգի
Բուսաբանական այգիԲուսաբանական այգի
Բուսաբանական այգի
 
Բուսաբանական այգի
Բուսաբանական այգիԲուսաբանական այգի
Բուսաբանական այգի
 
Բուսաբանական այգի
Բուսաբանական այգիԲուսաբանական այգի
Բուսաբանական այգի
 
Տարածության չափման միավորներ
Տարածության չափման միավորներՏարածության չափման միավորներ
Տարածության չափման միավորներ
 

Recently uploaded

Նոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptx
Նոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptxՆոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptx
Նոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Վիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Վիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՎիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Վիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Մարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Մարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՄարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Մարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Իմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptx
Իմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptxԻմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptx
Իմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Գևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Գևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxԳևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Գևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Աննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptx
Աննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptxԱննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptx
Աննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptx
Manushak Abrahamyan
 

Recently uploaded (6)

Նոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptx
Նոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptxՆոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptx
Նոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptx
 
Վիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Վիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՎիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Վիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
 
Մարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Մարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՄարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Մարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
 
Իմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptx
Իմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptxԻմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptx
Իմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptx
 
Գևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Գևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxԳևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Գևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
 
Աննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptx
Աննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptxԱննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptx
Աննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptx
 

սերմեր

  • 2. Սերմը մերկասերմ և ծաղկավոր բույսերի օրգան է, որը կատարում է վերարտադրողական, տարաբնակեցման և անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման գործառույթներ: Առաջացել է տարասպոր բարձրակարգ բույսերի էվոլյուցիայի ընթացքում: Սովորաբար զարգանում է սերմնասաղմում՝ հիմնականում բեղմնավորումից հետո (երբեմն՝ առանց բեղմնավորման):
  • 3. Մերկասերմ բույսերի սերմերը ձևավորվում են կոների սերմնաթեփուկների մակերևույթին, ծաղկավորների սերմերն ամփոփված են պտղի մեջ: Սերմերը կազմված են սերմնակեղևից (սպերմոդերմ), սաղմից (երիտասարդ սպորոֆիտ) և հաճախ էնդոսպերմում ու պերիսպերմում գտնվող սննդարար նյութերից:
  • 4. Սերմնակեղևը սաղմը պաշտպանում է չորանալուց: Այն կարող է լինել փայտանման (օրինակ՝ սոճու, արմավենու սերմերինը), թաղանթանման (հացահատիկներինը) և կաշեկերպ (սովորական սոճունը): Սերմերի մակերևույթին սովորաբար նկատվում են սերմնասպին (հասուն սերմի` սերմնակոթունից անջատվելու տեղը), միկրոպիլեի (փոշեմուտք, սերմնամուտք) փոսիկաձև հետքը, խալազի (սերմնասկզբնակի` կոթունին ամրանալու տեղը) հետքը, ակոսիկները, թմբիկները և սերմնակարերը: Սերմերի մակերևույթը լինում է ողորկ և փայլուն (լոբի), ցանցակոսավոր (կորնգան), փշոտ (արջնդեղ), թմբիկավոր (ճռճռուկ), թեփուկավոր (ընձախոտ) և այլն: Որոշ սերմեր ունեն թևիկներ (փողածաղիկ), մազիկներ (բամբակենի):
  • 5. Սերմերի արտաքին ձևը և կառուցվածքը կայուն ժառանգական հատկանիշներ են և օգտագործվում են բույսերի կարգաբանության մեջ: Սերմերի չափերը և զանգվածը տարբեր են՝ 0,002–0,005 մգ- ից (որոշ խոլորձազգիներ) մինչև 9 կգ (սեյշելյան արմավենի), առավելագույնը՝ 20 կգ (կոկոսյան արմավենի): Սերմերի քանակը պտուղներում նույնպես խիստ տատանվում է՝ մեկից (բարդածաղկավորներ) մինչև մի քանի միլիոն (որոշ խոլորձազգիներ):Սերմերի ծլունակության պահպանման տևողությունը մի քանի օրից (ուռենի) մինչև հարյուրավոր տարիներ (լոտոս) են: Սերմերն օգտագործվում են ցանքի համար, սննդի մեջ, որպես համեմունք, նաև ձեթեր, օսլա, ներկանյութեր ու դեղանյութեր ստանալու համար և այլն:
  • 6. Որոշ բույսերի սերմերի արդյունաբերական մշակման արգասիքները՝ քուսպը և այլն, օգտագործում են որպես կեր կենդանիների ու թռչունների համար: Տես նաև Բույսեր, Բույսերի արմատնե, Ծաղկավոր բույսեր,Տերևներ:
  • 7.  Նյութը պատրաստեց Մերի Կարապետյանը  Նոր դպրոց 6-2 դասարան