ի՞նչ է սերմը և պտուղը

1. Ի՞նչ է սերմը և պտուղը
Մարտին Աթոյան
Միջին դպրոց 6-2 դասարան

2. Ի՞նչ է սերմը
 Սերմը սաղմնային բույս է՝ իր մեջ կուտակված պաշարային
սննդանյութերով։ Այն բույսերի բազմացման և տարածման
օրգան է։
 Սերմը արտաքինից պատված է ամուր ծածկույթով՝
սերմնամաշկով, որի ներսում գտնվում են սաղմը և
պաշարային սննդանյութերը։ Սերմնամաշկը սերմը
պաշտպանում է չորանալուց և մեխանիկական
վնասվածքներից։ Սերմնամաշկի վրա երեվում է
սերմնասպին, այն հետքը, որով սերմն ամրանում է
սերմնաոտիկին։ Սերմնասպիի կողքին գտնվում է
սերմնամուտքը, որով սերմի մեջ են թափանցում ջուրը և
օդը։

3. ԵՐԿՇԱՔԻԼ և ՄԻԱՇԱՔԻԼ ԲՈՒՅՍԵՐ
 Սերմի հիմնական մասերն են սաղմը և
պաշարանյութերը։ Սաղմում լավ երևում է շաքիլը, որում
կուտակված են պաշարային սննդանյութեր։ Դրանցով է սնվում
սաղմը սերմի ծլման սկզբնական փուլում։ Տարբերում են
երկշաքիլավոր և միաշաքիլավոր սերմեր։ Երկու շաքիլ ունեն
արևածաղկի, խնձորենու, վարունգի, սեխի և մի շարք այլ
բույսերի սերմեր, որի համար էլ կոչվում են երկշաքիլավոր
բույսեր։ Միաշաքիլավոր բույսերի սերմն ունի մեկ շաքիլ։ Դրանց
թվին են պատկանում եղեգը, խոլորձը ցորենը: Սերմերի
բաղադրության մեջ մտնում են օրգանական և անօրգանական
նյութեր։

4. Ի՞նչ է պտուղը
Պտուղը ձևավորվում է բեղմնավորումից հետո և
ծառայում որպես սերմերի ձևավորման տեղ,
պաշտպանման ու տարածման միջոց։

5. Պտղի կառուցվածը
Պտուղի արտաքին մասը կոչվում է պտղապատյան
(պերիկարպիում)։ Բուսաբանության մեջ տարբերում են պտղի
հետևյալ ձևերը՝ հյութալի և չոր:

6. Հյութալի և չոր պտուղներ
 Հյութալի պտուղները լինում
են միասերմ՝
կորիզապտուղները և
բազմասերմ՝
հատապտուղներ:
Կորիզապտուղ են
ծիրանենու, սալորենու,
բալենու և այլ պտուղներ:
Հատապտուղները են
հաղարջնեու, խաղողի,
վարունգի:
 Չոր պտուղները լինում միասերմ և
բազմասերմ:
 Միասերմներն են սերմի, հատիկ,
ընկյուզ, կաղին:
 Բազմասերմներն են ունդ, պատիճ,
տուփիկ: