5. Λάμψακος
H Λάμψακος ήταν αρχαία ελληνική αποικία των Μιλήσιων και των
Φωκαέων, χτισμένη σε στρατηγική θέση στις ακτές του Ελλήσποντου
στη βόρεια Τρωάδα. Η πόλη χτίστηκε από Μιλήσιους με τη βοήθεια
Φωκαέων κατά τον 7ο αιώνα π.Χ. Η πόλη έχασε την ανεξαρτησία της
τον 6ο αιώνα π.Χ. από τους Λυδούς και στη συνέχεια από τους
Πέρσες. Η Λάμψακος εξασθένισε μετά από την επανάσταση που
πραγματοποίησε το 411 π.Χ. κατά των Αθηναίων. Μετά τη λήξη
των Περσικών πολέμων η Λαμψάκος πέρασε στον έλεγχο των
Αθηναίων και εντάχτηκε στη Δηλιακή Συμμαχία, έχοντας την
υποχρέωση να συνεισφέρει δώδεκα τάλαντα στο ταμείο γεγονός που
μαρτυρά και την ευημερία της πόλης. Τα νομίσματα που έκοψε κατά
τον 4ο αιώνα δείχνουν μία ακμάζουσα πόλη.
6. Βυζάντιο
Το Βυζάντιο (επίσης Βυζαντίς) υπήρξε αρχαία αποικία που
ιδρύθηκε στο μυχό του Κερατίου κόλπου και των στενών
του Βοσπόρου, στην περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα η
Κωνσταντινούπολη. H πόλη ιδρύθηκε το 658/7 π.Χ. από Μεγαρείς
αποίκους, με επικεφαλής το Βύζαντα, από τον οποίο και πήρε το
όνομά της . Για τη χρονολογία ίδρυσης της πόλης υπάρχουν αρκετές
εκδοχές, με επικρατέστερη εκείνη του 660 ή 659 π.Χ. λαμβάνοντας
υπόψη τη μακραίωνη ιστορία της πόλης, στη διάρκεια της οποίας
καταστράφηκε και χτίστηκε εκ νέου αρκετές φορές, οι αρχαιολογικές
μαρτυρίες διακρίνονται με δυσκολία στο χώρο της
σύγχρονης Κωνσταντινούπολης. Το Βυζάντιο αναπτύχθηκε
γρήγορα, περιτειχίστηκε και κατέλαβε εδάφη στα ασιατικά παράλια.
Κατά τον Παυσανία, υπήρξε μία από τις καλύτερα οχυρωμένες
πόλεις της αρχαιότητας.
7. Χαλκηδόνα
Η Χαλκηδόνα (Χαλκηδών), σημερινό Καντίκιοϊ , ήταν αρχαία
παραθαλάσσια πόλη της Βιθυνίας, στη Μικρά Ασία, δεξιά του
εισερχομένου στο Βόσπορο από την Προποντίδα, σχεδόν απέναντι
από την πόλη του Βυζαντίου. Κτίστηκε το 675 π.Χ. ως αποικία
των Μεγαρέων, 18 χρόνια πριν κτιστεί το Βυζάντιο και αναπτύχθηκε
πολύ γρήγορα λόγω του πανελλαδικά φημισμένου εκεί Μαντείου του
Απόλλωνα.
Το 133
π.Χ. έγινε
μέρος
της
Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας από τον Άτταλο Γ΄ της Περγάμου. Επί Αυτοκράτορα
Διοκλητιανού στη πόλη αυτή μαρτύρησε η Αγία Ευφημία. Μετά την
επικράτηση του Χριστιανισμού η Χαλκηδόνα υπέστη πολλές
επιδρομές εκ μέρους των βαρβάρων. Το 616 καταλήφθηκε από τους
Πέρσες και το 667 από τους Άραβες. Το 451 έγινε στην πόλη η Δ΄
Οικουμενική Σύνοδος, η μέχρι σήμερα λεγόμενη «Οικουμενική
Σύνοδος της Χαλκηδόνας» και το 507 τοπική σύνοδος. Υπέστη
αλλεπάλληλες επιθέσεις βαρβάρων μέχρι την κατάκτησή της από
τους Οθωμανούς Τούρκους.