Φυσική Στ΄ δημοτικού http://users.sch.gr/dimylonaki/mathimata_fisiki_st_enas_akourastos_mis.htm

1. Τι μπορεί να είναι;

2. Μήπως αυτό;

3. ΦΕ1: ΕΝΑΣ
ΑΚΟΥΡΑΣΤΟΣ ΜΥΣ -
Η ΚΑΡΔΙΑ

4. Πότε «χτυπά» η καρδιά σας πιο γρήγορα, όταν είστε ήρεμοι ή όταν
κάνετε έντονες ασκήσεις; Έχετε παρατηρήσει άλλες περιπτώσεις στις
οποίες η καρδιά σας «χτυπά» πιο έντονα απ' ό,τι συνήθως;

5. Χαλαρώστε και να καθίστε στην καρέκλα σας χωρίς
να μιλάτε. Ακουμπήστε την παλάμη σας στο αριστερό
και στο δεξί μέρος του στήθους σας. Προσπαθήστε να
διαπιστώσετε πού «νιώθετε» πιο έντονα τους
«χτύπους» της καρδιάς σας.
Πού βρίσκεται η καρδιά σας;
Σημειώστε τη θέση της στο σκίτσο.

6. Πιέστε ελαφρά τον δείκτη και τον μέσο στο
εσωτερικό του καρπού σας, μετά στον λαιμό
σας και μετά στον αστράγαλό σας.
Τι παρατηρείτε;

7. Για το πείραμα αυτό θα χρειαστούμε ένα ρολόι
με δευτερολεπτοδείκτη. Ο ένας θα μετράει τον
χρόνο, ενώ ο άλλος τους σφυγμούς.
Ÿ Μετρήστε τους σφυγμούς για ένα λεπτό, ενώ
κάθεστε.
Ÿ Επανάλαβετε τη μέτρηση, αφού κάνετε επί τόπου
τροχάδην για μερικά λεπτά.

8. Ο δάσκαλος ή η δασκάλα και πέντε συμμαθητές ή συμμαθήτριές να πουν
τα αποτελέσματα των δικών τους μετρήσεων και να συμπλήρωσε τον
παρακάτω πίνακα:
Δε γίνεται να βρουν κάτω από 60 ή πάνω από 100 σφυγμούς σε ένα λεπτό όταν βρίσκονται σε ηρεμία.
Τι πιστεύετε ότι είναι ο σφυγμός;

9. Η καρδιά καθώς κινείται αντλεί αίμα, το οποίο μέσα από τα αγγεία φτάνει σε
όλο το σώμα. Καθώς η καρδιά κινείται περιοδικά, νιώθουμε τα αγγεία να
κινούνται από το αίμα που «πιέζεται» μέσα σε αυτά. Την παλμική αυτή
κίνηση των αγγείων την ονομάζουμε σφυγμό. Η συχνότητα των σφυγμών
είναι ίδια με αυτήν των καρδιακών παλμών.

10. Ο σφυγμός που αισθάνομαι οφείλεται στην κίνηση της
καρδιάς. Μετά από σωματική άσκηση η καρδιά «χτυπά»
πιο γρήγορα. Επίσης, η καρδιά «χτυπά» πιο γρήγορα στα
παιδιά απ' ότι στους ενήλικες.
Θυμηθείτε ότι και ο ρυθμός της αναπνοής εξαρτάται από την ένταση
της σωματικής άσκησης.
Πόσο μεγάλη πιστεύετε ότι είναι η καρδιά;
Όσο ένα καρύδι;
Όσο ένα πορτοκάλι;
Όσο ένα μπαλόνι;
Και τι σχήμα πιστεύετε ότι έχει;

11. Η καρδιά είναι ένας μυς με
μέγεθος περίπου όσο η γροθιά
ενός ανθρώπου. Λειτουργεί
ακούραστα σε όλη τη ζωή μας
ως αντλία χάρη στην οποία το
αίμα κυκλοφορεί αδιάκοπα στον
οργανισμό μας. Ξεκινά να
«χτυπά», πριν ακόμη
γεννηθούμε. «Χτυπά»
περισσότερες από εκατό
χιλιάδες φορές τη μέρα, άλλοτε
πιο αργά κι άλλοτε πιο
γρήγορα!!! Και όχι, δεν έχει
σχήμα καρδιάς!

12. Παρατηρήστε το
σκίτσο της καρδιάς.
Σημειώστε στα
κουτάκια τις
ονομασίες των
τμημάτων της
καρδιάς.
Χρωματίστε με μπλε
χρώμα τον δεξιό
κόλπο και τη
δεξιά κοιλία και
με κόκκινο χρώμα
τον αριστερό
κόλπο και την
αριστερή κοιλία.

13. Η καρδιά χωρίζεται
σε τέσσερα μέρη. Τα
δύο επάνω μέρη
ονομάζονται κόλποι
(αριστερός όπως
κοιτάμε δεξιά και
δεξιός κόλπος όπως
κοιτάμε αριστερά). Τα
δύο κάτω μέρη
ονομάζονται κοιλίες
(αριστερή όπως
κοιτάμε δεξιά και
δεξιά κοιλία όπως
κοιτάμε αριστερά). Οι
κόλποι επικοινωνούν
με τις κοιλίες με τις
βαλβίδες, που
επιτρέπουν τη ροή
του αίματος μόνο
από τους κόλπους
προς τις κοιλίες.
Αριστερός
κόλπος
Δεξιός
κόλπος
Δεξιά
κοιλία
Αριστερή
κοιλία
Βαλβίδες

14. Αριστερός
κόλπος
Δεξιός
κόλπος
Δεξιά
κοιλία
Αριστερή
κοιλία
Βαλβίδες
Μισό λεπτό!
Μήπως γράψαμε
ανάποδα τα μέρη
της καρδιάς;

15. Αυτό θα το
καταλάβουμε αν
κρατήσουμε στο
στήθος το βιβλίο με
τέτοιο τρόπο, ώστε η
ράχη του να
ακουμπά στο σώμα
μας. Τώρα ας
δείξουμε με
το δάχτυλό στο
σχήμα του βιβλίου
τον αριστερό
κόλπο και την
αριστερή κοιλία της
καρδιάς. Και μετά ας
δείξουμε τον δεξύ
κόλπο και τη δεξιά
κοιλία.
Πώς χτυπάει η
καρδιά;
Αριστερός
κόλπος
Δεξιός
κόλπος
Δεξιά
κοιλία
Αριστερή
κοιλία
Βαλβίδες

16. Κάθε «χτύπος» της
καρδιάς αντιστοιχεί σε
έναν καρδιακό παλμό.
Κάθε καρδιακός
παλμός περιλαμβάνει
τρία στάδια:
• Στο πρώτο στάδιο
συστέλλονται οι
κόλποι και το αίμα
περνάει στις κοιλίες.

17. • Στο δεύτερο στάδιο
συστέλλονται οι κοιλίες.
Οι βαλβίδες είναι κλειστές,
το αίμα δεν μπορεί να
περάσει πίσω στους
κόλπους, οπότε φεύγει
από την καρδιά.
Ταυτόχρονα, οι κόλποι
γεμίζουν πάλι με αίμα.

18. • Στο τρίτο στάδιο, που
ονομάζεται καρδιακή
παύλα, ο μυς είναι
χαλαρός, η καρδιά
ξεκουράζεται. Το στάδιο
αυτό διαρκεί λιγότερο από
μισό δευτερόλεπτο.

19. Η συχνότητα του καρδιακού παλμού διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και την
ένταση της σωματικής άσκησης. Από 10 χρονών και πάνω σε κατάσταση
ηρεμίας οι καρδιακοί παλμοί είναι περίπου 60-100 σε ένα λεπτό. Τα
μικρότερα παιδιά έχουν πιο γρήγορο καρδιακό ρυθμό, από 80 έως 120,
γιατί ο οργανισμός τους αναπτύσσεται και απαιτεί μεγαλύτερη ποσότητα
αίματος να φτάνει στους ιστούς.

20. Πόσο αίμα αντλεί η καρδιά;
Η καρδιά είναι ένας ακούραστος μυς. Αντλεί αίμα κάθε στιγμή σε όλη σου τη
ζωή. Ξεκουράζεται για λιγότερο από μισό δευτερόλεπτο σε κάθε καρδιακό
παλμό. Κάθε χρόνο η καρδιά σου «χτυπά» περισσότερες από 40
εκατομμύρια φορές. Μια αντλία με δυνατότητες όμοιες με αυτές της καρδιάς
θα ήταν αρκετή, για να γεμίσει σε μια μέρα ένα μεγάλο βυτίο υγρών
καυσίμων.

21. Το αίμα είναι πολύτιμο για τον οργανισμό. Συμβάλλει στην προστασία από
τα μικρόβια, μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά απαραίτητα για τη
λειτουργία του οργανισμού μας αλλά και διοξείδιο του άνθρακα και άλλες
βλαβερές ουσίες, που αποβάλλονται από το σώμα μας. Το αναπνευστικό
και το κυκλοφορικό σύστημα συμπληρώνουν το ένα το άλλο, έτσι ώστε το
πολύτιμο οξυγόνο να φτάνει σε όλα τα όργανα του σώματός μας.

22. Η καρδιά μαζί με τις
αρτηρίες, τις φλέβες και
τα τριχοειδή αγγεία
αποτελούν το
κυκλοφορικό σύστημα.
https://d3jlfsfsyc6yvi.cloudfront.net/

23. Η καρδιά είναι από τα πιο σημαντικά όργανα του οργανισμού μας. Δεν είναι
τυχαίο ότι πολύ συχνά η καρδιά συμβολίζει την τρυφερότητα, την αγάπη, κάτι
μοναδικό και πολύτιμο. «Καρδούλα μου», αποκαλεί η μητέρα το παιδί της. «Το
λέει η καρδιά του», λέμε γι' αυτόν που είναι τολμηρός και γενναίος. «Καρδιακό
φίλο» χαρακτηρίζουμε τον πιο καλό μας φίλο, ενώ «χρυσή καρδιά» λέμε ότι έχει
αυτός που είναι πάντα ευγενικός και πρόθυμος να βοηθήσει τους άλλους…

24. Είναι λοιπόν σημαντικό να υιοθετούμε συνήθειες που συμβάλλουν στην καλή
λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος. Οι σημαντικότεροι παράγοντες
που επηρεάζουν την υγεία της καρδιάς και των αγγείων μας είναι η διατροφή
και η σωματική άσκηση. Είναι
σημαντικό να αθλούμαστε,
καθώς η έλλειψη σωματικής
άσκησης σε συνδυασμό με την
κατάχρηση φαγητού ή ποτού
αυξάνει την πιθανότητα να
εμφανίσουμε καρδιαγγειακά
προβλήματα.Το κάπνισμα, τέλος,
αποτελεί και αυτό παράγοντα που
επηρεάζει την υγεία της καρδιάς,
καθώς στους καπνιστές μόρια
βλαβερών ουσιών όπως για
παράδειγμα μόρια πίσσας, νικοτίνης
κ.ά. περνούν μέσω των πνευμόνων
στο αίμα προκαλώντας πολλά και
διαφορετικά προβλήματα.

25. Καρδιογράφημα
Οι επιστήμονες παρακολουθούν τη λειτουργία της καρδιάς με μια ειδική
εξέταση, το καρδιογράφημα. Το καρδιογράφημα γίνεται με την τοποθέτηση
ειδικών «καλωδίων» με βεντούζες πάνω στο σώμα, στην περιοχή γύρω από
την καρδιά. Η καρδιά είναι ένας μυς που διεγείρεται από ασθενή ηλεκτρικά
σήματα.Τα σήματα αυτά αποτυπώνονται στο καρδιογράφημα.

26. Σε κάθε σύσπαση που κάνει ο μυς, σχηματίζεται και ένα «αιχμηρό σημείο».
Όταν η καρδιά είναι υγιής, τα «αιχμηρά» αυτά σημεία είναι ομοιόμορφα, κάτι
που δε συμβαίνει, όταν υπάρχουν καρδιακά προβλήματα. Μια ιδιαίτερη
μορφή του καρδιογραφήματος, απαραίτητη σε όσους ασχολούνται με τον
αθλητισμό και όχι μόνο, είναι το τεστ κοπώσεως που εξελίσσεται, καθώς ο
εξεταζόμενος τρέχει ή κάνει ποδήλατο. Έτσι ο γιατρός καταλαβαίνει αν
ανταποκρίνεται σωστά η καρδιά στη σωματική κόπωση.
https://kardiologos-psychiko.gr/
φυσιολογικό καρδιογράφημα ενήλικα

27. 1. Στα σκίτσα βλέπεις τις καρδιές δύο ζώων. Ποιο
σκίτσο αντιστοιχεί στην αγελάδα και ποιο στο
κουνέλι; Μπορείς να εξηγήσεις την απάντησή σου;

28. 2. Λύσε το σταυρόλεξο
Τα δύο κάτω μέρη της καρδιάς ονομάζονται …
1.
Η καρδιά είναι το βασικότερο όργανο του … μας συστήματος.
2.
Η καρδιά βρίσκεται στο αριστερό μέρος του …
3.
Πιέζοντας τα δάχτυλά μας στο εσωτερικό του καρπού αισθανόμαστε τον …
4.
μας.
Η … είναι ένας μυς.
5.
Ανάμεσα στους κόλπους και στις κοιλίες βρίσκεται από μία …
6.
Το τρίτο στάδιο του
7.
καρδιακού παλμού
ονομάζεται καρδιακή …
Τα δύο πάνω μέρη
8.
της καρδιάς
ονομάζονται …

29. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ