Περίπατος στους Αμπελόκηπους. Συνεντεύξεις - συζητήσεις με κατοίκους της περιοχής Αμπελόκηποι Αθήνας Πολιτιστικό πρόγραμμα: «Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία» 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Σχολικό έτος: 2021-2022

1. Αμπελόκηποι Αθήνας
Πολιτιστικό πρόγραμμα:
«Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία»
(Περίπατος στους Αμπελόκηπους.
Συνεντεύξεις - συζητήσεις με κατοίκους της περιοχής)
56ο
Γυμνάσιο Αθήνας
Σχολικό έτος: 2021-2022
1
5
4
3
2
6

2. Πολιτιστικό πρόγραμμα: «Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία». (Περίπατος στους Αμπελόκηπους.
Συνεντεύξεις - συζητήσεις με κατοίκους της περιοχής) / 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Σχολικό έτος: 2021-2022 [2]
Την Τρίτη 5/4/2022, μετά τις ώρες σχολείου, μαθητές/τριες και
εκπαιδευτικοί του πολιτιστικού προγράμματος «Ο δρόμος έχει τη δική του
ιστορία» πραγματοποιήσαμε έναν περίπατο στην περιοχή του σχολείου μας
ρωτώντας περαστικούς για το όνομα των δρόμων της περιοχής.
Ξεκινήσαμε από τη σχολική μας μονάδα, "ανεβήκαμε" την οδό Αχαΐας και
καταλήξαμε στην πλατεία Μετρό Πανόρμου.
Στη διαδρομή ρωτήσαμε περαστικούς, θαμώνες ταβέρνας αλλά και άτομα που
βρήκαμε στην πλατεία.

3. Πολιτιστικό πρόγραμμα: «Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία». (Περίπατος στους Αμπελόκηπους.
Συνεντεύξεις - συζητήσεις με κατοίκους της περιοχής) / 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Σχολικό έτος: 2021-2022 [3]
Στη συνέχεια, περπατήσαμε την οδό Πανόρμου με κατεύθυνση τη Λεωφόρο
Αλεξάνδρας. Επόμενος σταθμός η πλατεία Αγίου Δημητρίου, όπου
σταματήσαμε για συνεντεύξεις...
αλλά και για να δούμε "ίχνη" από το Αδριάνειου Υδραγωγείο καθώς και μια
παράταιρη πλάκα στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου.

4. Πολιτιστικό πρόγραμμα: «Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία». (Περίπατος στους Αμπελόκηπους.
Συνεντεύξεις - συζητήσεις με κατοίκους της περιοχής) / 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Σχολικό έτος: 2021-2022 [4]
Το Αδριάνειο Υδραγωγείο περνά κάτω από την πλατεία του Ιερού Ναού
του Αγίου Δημητρίου. Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά έργα κοινής
ωφελείας που έγιναν στην Αθήνα την ρωμαϊκή εποχή. Το κατασκεύασε ο
Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός (117-138 μ. Χ.) και το ολοκλήρωσε ο
διάδοχός του Antoninus Pius (138-161 μ.Χ.). Το υδραγωγείο αυτό μετέφερε
νερό στην Αθήνα από εκείνη την εποχή μέχρι και τις αρχές του 20ου
αιώνα. Η
λειτουργία του δεν ήταν συνεχής, μιας και από τα χρόνια κάποια σημεία της
σήραγγας έπεσαν και την έφραξαν. Έγιναν εργασίες αποκατάστασης έτσι ώστε
να συνεχίζει να λειτουργεί. Η σήραγγα του Αδριάνειου υδραγωγείου περνά
κάτω από την πλατεία Αγίου Δημητρίου και καταλήγει στη δεξαμενή στο
Κολωνάκι.

5. Πολιτιστικό πρόγραμμα: «Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία». (Περίπατος στους Αμπελόκηπους.
Συνεντεύξεις - συζητήσεις με κατοίκους της περιοχής) / 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Σχολικό έτος: 2021-2022 [5]
Από παλαιότερη εργασία της Συντακτικής και Φωτογραφικής Ομάδας του
https://www.slideshare.net/goa56tk/horos2000-03
(με κωδικό)
Εργαστηρίου Πληροφορικής, έχουμε βρει
ότι η επιγραφή εντοπίστηκε στις 25
Ιουνίου 1997 από τον Άγγελο Ματθαίου,
ο οποίος την κατέγραψε.
Ο κύριος Γιάννης Καλλιοντζής τη
μελέτησε και ανάρτησε την άποψή του στο
περιοδικό
"HOROS ένα αρχαιογνωστικό περιοδικό",
(σ. 14-16, Ελληνική Επιγραφική Εταιρεία,
Αθήνα, 2000-2003. Εόρτιος Τόμος
Εικοσαετίας 1983-2003).
Σύμφωνα με τον κύριο Καλλιοντζή η επιγραφή είναι επιτύμβιο επίγραμμα που
αποτελείται από δύο ελεγειακά δίστιχα. Από τη μορφή των γραμμάτων
χρονολογείται στις αρχές του 5ου αιώνα μ.Χ. Στο επίγραμμα εμφανίζονται
ιδέες της ύστερης αρχαιότητας αναφορικά με την άνοδο της ψυχής στον
ουρανό και την απελευθέρωση από το σώμα. Είναι πολύ πιθανό, με βάση την
ανάλυση που έχει κάνει ο κύριος Καλλιοντζής, το επίγραμμα να ανήκει σε
κάποιον νεοπλατωνικό φιλόσοφο που έζησε εκείνη την εποχή και αποτελεί
ειρωνεία το ότι είναι εντοιχισμένο στο ιερό μιας χριστιανικής εκκλησίας,
μεγάλης πολεμίου της νεοπλατωνικής φιλοσοφίας.

6. Πολιτιστικό πρόγραμμα: «Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία». (Περίπατος στους Αμπελόκηπους.
Συνεντεύξεις - συζητήσεις με κατοίκους της περιοχής) / 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Σχολικό έτος: 2021-2022 [6]
Στη συνέχεια επιστρέψαμε στο σχολείο.
Οι περαστικοί αλλά και οι κάτοικοι της περιοχής που ρωτήσαμε δεν γνώριζαν
πολλά πράγματα για την ονομασία των δρόμων.
Κάποιοι μας ανέφεραν ότι οι δρόμοι θα πρέπει να πήραν την ονομασία τους
από τις περιοχές από όπου ήρθαν αυτοί που έμεναν σε αυτούς. Κάτι λογικό
και πραγματικό σε κάποιες περιπτώσεις.
Η ομάδα μας τους ανέφερε τις πληροφορίες που είχε βρει από την έρευνα
που είχε κάνει [παλαιότερες εργασίες των ομάδων μας, βιβλία των κυρίων
Παραδείση και Γιοχάλα καθώς και από τις ιστοσελίδες που αναφέρονται στα
κείμενα].

7. Πολιτιστικό πρόγραμμα: «Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία». (Περίπατος στους Αμπελόκηπους.
Συνεντεύξεις - συζητήσεις με κατοίκους της περιοχής) / 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Σχολικό έτος: 2021-2022 [7]
Οδός Μιχαλακοπούλου
Στο διαδίκτυο, στη σελίδα https://www.sansimera.gr/biographies/266,
υπάρχει αναφορά στο βιογραφικό του Ανδρέα Μιχαλακόπουλου.
Εικόνα 1https://el.wikipedia.org/wiki/
Ανδρέας_Μιχαλακόπουλος#/media/Αρχείο:Andre
as_Michalakopoulos_1927.jpg
Συγκεκριμένα: "Προς τιμήν του, ένας
από τους κεντρικότερους δρόμους της
Αθήνας φέρει το όνομά του." Σύμφωνα
με αυτό, η οδός Μιχαλακοπούλου έχει
πάρει το όνομά της από τον Ανδρέα
Μιχαλακόπουλο. Ο Ανδρέας
Μιχαλακόπουλος (1875-1938 -
https://el.wikipedia.org/wiki/Ανδρέα
ς_Μιχαλακόπουλος) ήταν, όπως
αναφέρεται στο άρθρο,
"Εξέχων φιλελεύθερος πολιτικός, ο οποίος χρημάτισε πρωθυπουργός για 9
μήνες το διάστημα 1924-1925".
Συγκεκριμένα, στις 7 Οκτωβρίου 1924 σχημάτισε κυβέρνηση μαζί με το
κόμμα του Γεώργιου Κονδύλη η οποία ανετράπη στις 26 Ιουνίου 1925 από τη
δικτατορία Παγκάλου. Επανήλθε το 1926 ως υπουργός εξωτερικών με την
Κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαΐμη και το 1928 ως αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.
Έγινε ξανά υπουργός εξωτερικών στην κυβέρνηση Βενιζέλου τον Ιούνιο του
1929, εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Κοινωνία των Εθνών και έλαβε μέρος
σε πολλές διασκέψεις. Συμμετείχε μαζί με τον Βενιζέλο στις
διαπραγματεύσεις για την Συνθήκη της Λωζάνης και συνυπέγραψε το
Σύμφωνο Ειρήνης και Φιλίας Ελλάδος Τουρκίας στην Άγκυρα το 1930.
Εξορίστηκε από την δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά στην Πάρο όπου
αρρώστησε και πέθανε στην Αθήνα στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός στις 27
Μαρτίου 1938. Υπήρξε εξαιρετικός κοινοβουλευτικός ρήτορας και πολιτικός

8. Πολιτιστικό πρόγραμμα: «Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία». (Περίπατος στους Αμπελόκηπους.
Συνεντεύξεις - συζητήσεις με κατοίκους της περιοχής) / 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Σχολικό έτος: 2021-2022 [8]
με σπάνια χαρίσματα. Ήταν φανατικός βιβλιόφιλος έχοντας βιβλιοθήκη
30.000 τόμων. Η οικία του σώζεται ακόμα και σήμερα στην Πάτρα στην
Πλατεία Όλγας στην γωνία Αράτου και Ρήγα Φεραίου
(https://el.wikipedia.org/wiki/Ανδρέας_Μιχαλακόπουλος).
Κάτω από την οδό Μιχαλακοπούλου "κυλάει", ακόμα και σήμερα, ο Ιλισός
ποταμός.
Οδοί Αχαΐας και Ήλιδος
Στο ίδιο κείμενο βλέπουμε ότι ο Ανδρέας Μιχαλακόπουλος "Μετά την
επανάσταση στο Γουδί (1909) συντάχθηκε με τα νέα πολιτικά ρεύματα και
εξελέγη βουλευτής Αχαϊοήλιδος στις εκλογές του 1910, 1912 και 1915.".
Είναι πολύ πιθανόν η θέση που βρίσκονται οι οδοί Αχαΐας και Ήλιδος στην
περιοχή των Αμπελοκήπων να μην είναι τυχαία και να έχει να κάνει με τον
πολιτικό ή και με τον τότε χωρισμό των εδρών.

9. Πολιτιστικό πρόγραμμα: «Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία». (Περίπατος στους Αμπελόκηπους.
Συνεντεύξεις - συζητήσεις με κατοίκους της περιοχής) / 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Σχολικό έτος: 2021-2022 [9]
Οδός Πανόρμου
Η οδός Πανόρμου πρέπει να πήρε το όνομά της από την Πάνορμο, την πόλη
της Μικράς Ασίας στην Προποντίδα (σημερινή Τουρκία). Στην Πάνορμο,
κοντά στην αρχαία Κύζικο, κατοικούσαν πολλοί Έλληνες πριν από τη
Μικρασιατική Καταστροφή.
Αρκετοί από τους Έλληνες της σημερινής Τουρκίας έμειναν στον συνοικισμό
Γηροκομείου - Κωνσταντινουπολιτών αλλά και στις γύρω περιοχές δίνοντας
ονόματα δρόμων που να θυμίζουν τις περιοχές από όπου ήρθαν. Για τον
συγκεκριμένο συνοικισμό, ο οποίος περιελάμβανε και την οδό Πανόρμου, έχει
γίνει έρευνα από ομάδα του σχολείου μας που την έχει αναρτήσει εδώ:
https://www.slideshare.net/goa56tk/ss-238578444. Σπίτια του
προσφυγικού συνοικισμού που διασώθηκαν από τον συνοικισμό Γηροκομείου -
Κωνσταντινουπολιτών συγκεντρώνονται πάνω και γύρω από την οδό
Πανόρμου. Αρκετά από αυτά χρησιμοποιούνται ως χώροι εστίασης και
διασκέδασης, κάποια είναι κλειστά ενώ υπάρχουν και λίγα που
χρησιμοποιούνται ως οικίες.
Οδός Λουίζης Ριανκούρ
Η Λουίζα Ριανκούρ (https://el.wikipedia.org/wiki/Λουίζα_Ριανκούρ) ήταν
Γαλλίδα θαυμάστρια της Ελλάδας με έντονα φιλελληνικά αισθήματα. Ήλθε
στην Ελλάδα σε νεαρή ηλικία, παρά τις αντιδράσεις της οικογένειάς της και
συνδέθηκε με τις σημαντικότερες οικογένειες της αθηναϊκής κοινωνίας.
Αργότερα επέστρεψε στη Γαλλία όπου και παντρεύτηκε τον κόμη Ριανκούρ,
χωρίς να σταματήσει να υποστηρίζει τα ελληνικά εθνικά δίκαια με
δημοσιεύματα και πλήθος εκδηλώσεων. Η Λουίζα Ριανκούρ μιλούσε άπταιστα
ελληνικά και ζούσε σαν πραγματική Ελληνίδα, ακολουθώντας τον τρόπο ζωής
και τα δρώμενα της περιοχής, έχοντας κύριο σκοπό της ζωής της την

10. Πολιτιστικό πρόγραμμα: «Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία». (Περίπατος στους Αμπελόκηπους.
Συνεντεύξεις - συζητήσεις με κατοίκους της περιοχής) / 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Σχολικό έτος: 2021-2022 [10]
βοήθεια αυτής της χώρας. Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα είχε
ενεργό παρουσία και στην περίθαλψη του άμαχου πληθυσμού της Μακεδονίας
που γίνονταν σε κτήρια των Αμπελοκήπων. Πέθανε σε βαθύ γήρας στην
Αθήνα στις 27 Φεβρουαρίου του 1941. Ως τιμή και αναγνώριση της
προσφοράς της το ελληνικό κράτος της έδωσε την ελληνική ιθαγένεια τον
Νοέμβριο του 1902. Ο Δήμος Αθηναίων, τιμώντας την, έδωσε το όνομά της
σε αθηναϊκή οδό στους Αμπελόκηπους
(https://www.spartorama.gr/articles/54982/).
Πολιτιστικό πρόγραμμα:
«Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία»
56ο
Γυμνάσιο Αθήνας
Σχολικό έτος: 2021-2022