1. สื่อกลางในการสื่อสารข้อมูล
ครูนายปิยะดนัย วิเคียน โรงเรียนเสริมงามวิทยา

2. การสื่อสารทุกชนิดต้องอาศัยสื่อกลางในการส่งผ่านข้อมูลเพื่อนาข้อมูลไป
ยังจุดหมายปลายทาง เช่น การคุยโทรศัพท์ อาศัยสายโทรศัพท์เป็นสื่อกลางในการ
ส่งสัญญาณคลื่นเสียงไปยังผู้รับ เป็นต้น
สาหรับการติดต่อสื่อสารระหว่างคอมพิวเตอร์อาจใช้สายเชื่อมต่อผ่าน
อุปกรณ์เชื่อมต่อหรือใช้อุปกรณ์เชื่อมต่อแบบไร้สายเป็นสื่อกลางในการเชื่อมต่อ
สื่อกลางในการสื่อสารมีความสาคัญ เพราะเป็นปัจจัยหนึ่งที่กาหนด
ประสิทธิภาพในการสื่อสาร เช่น ความเร็วในการส่งข้อมูล ปริมาณของข้อมูลที่
สามารถนาไปใช้ได้ในหนึ่งหน่วยเวลา รวมถึงคุณภาพของการส่งข้อมูล
สื่อกลางในการสื่อสารข้อมูล

3. 1) สายคู่บิดเกลียว (twister pair cable)
สายนาสัญญาณแบบนี้แต่ละคู่สายที่เป็นสายทองแดงจะถูกพันบิด
เป็นเกลียว เพื่อลดการรบกวนของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ทาให้สามารถส่งข้อมูล
ด้วยความเร็วสูง
สายคู่บิดเกลียวสามารถใช้ส่งข้อมูลจานวนมากเป็นระยะทางไกลได้
หลายกิโลเมตร เนื่องจากมีราคาไม่แพงมาก ใช้ส่งข้อมูลได้ดี น้าหนักเบา ง่าย
ต่อการติดตั้ง จึงนิยมใช้งานอย่างกว้างขวาง
สื่อกลางแบบใช้สาย

4. สายคู่บิดเกลียวมี 2 ชนิด คือ
1. สายคู่บิดเกลียวแบบไม่ป้องกันสัญญาณรบกวน หรือสายยูทีพี
(Unshielded Twisted Pair: UTP) เป็นสายใช้ในระบบโทรศัพท์ ต่อมาได้มีการ
ปรับปรุงคุณสมบัติให้ดีขึ้น จนสามารถใช้กับสัญญาณความถี่สูงได้ ทาให้ส่งข้อมูลได้
ด้วยความเร็วสูงขึ้น
2.สายคู่บิดเกลียวแบบป้องกันสัญญาณรบกวน หรือสายเอสทีพี
(Shielded Twisted Pair: STP) เป็นสายที่หุ้มด้วยตัวกั้นสัญญาณเพื่อป้องกันการ
รบกวนได้ดียิ่งขึ้น สายเอสทีพีรองรับความถี่ของการส่งข้อมูลสูงกว่าสายยูทีพี แต่มี
ราคาแพงกว่า
สื่อกลางแบบใช้สาย (ต่อ)

5. ในปัจจุบันการติดตั้งสายสัญญาณภายในอาคารนิยมใช้สายยูทีพีเป็น
หลัก เพราะมีราคาถูกกว่าสายเอสทีพี และมีการพัฒนามาตรฐานให้มี
คุณภาพสูงสามารถส่งข้อมูลความเร็วสูงได้ดีขึ้น
สื่อกลางแบบใช้สาย (ต่อ)
รูปแสดง สายคู่บิดเกลียว

6. 2) สายโคแอกซ์ (coaxial cable)
เป็นสายนาสัญญาณที่ต่อจากเสาอากาศเครื่องรับโทรทัศน์หรือสาย
เคเบิลทีวี ตัวสายประกอบด้วยลวดทองแดงที่เป็นแกนหลักหนึ่งเส้นหุ้มด้วยฉนวน
เพื่อป้องกันกระแสไฟรั่วจากนั้นจะหุ้มด้วยตัวนาซึ่งทาจากลวดทองแดงถักเป็น
ร่างแหเพื่อป้องกันการรบกวนของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าและสัญญาณรบกวนอื่นๆ
ก่อนจะหุ้มชั้นนอกสุดด้วยฉนวนพลาสติก
นิยมใช้เป็นสายนาสัญญาณแอนะล็อกเพื่อเชื่อมต่ออุปกรณ์ภาพและ
เสียง (audio-video devices) ต่างๆ ภายในบ้านและสานักงาน
สื่อกลางแบบใช้สาย (ต่อ)

7. สื่อกลางแบบใช้สาย (ต่อ)
รูปแสดง สายโคแอกซ์

8. 3) สายไฟเบอร์ออพติก (fiber-optic
cable)
ประกอบด้วยกลุ่มของเส้นใยทาจาก
แก้วหรือพลาสติกที่มีขนาดเล็กประมาณเส้น
ผล แต่ละเส้นจะมีแกนกลาง (core) ที่ถูก
ห่อหุ้มด้วยวัสดุใยแก้วอีกชนิดหนึ่งซึ่งเรียกว่า
แคล็ดดิง (cladding) และหุ้มอีกชั้นด้วย
ฉนวนเพื่อป้องกันการกระแทกและฉีกขาด
สื่อกลางแบบใช้สาย (ต่อ)

9. การส่งข้อมูลผ่านทางสื่อกลางชนิดนี้จะใช้แสงความเข้มสูง เช่น แสงเลเซอร์
ส่งผ่านไปในเส้นใยแต่ละเส้นและอาศัยหลักการหักเหของแสง โดยใช้แคล็ดดิงเป็นตัว
สะท้อนแสง ทาให้แสงสามารถเดินทางไปจนถึงปลายทางได้โดยไม่ถูกรบกวนโดยคลื่น
แม่เหล็กไฟฟ้าใดๆ และมีความผิดพลาดในการส่งข้อมูลต่ามาก ทาให้สามารถส่งข้อมูล
ได้ด้วยความเร็วสูงระดับกิกะบิตต่อวินาที อีกทั้งยังมีความปลอดภัยในการส่งข้อมูลสูง
มีความสามารถในการนาพาข้อมูลไปได้ในปริมาณมาก และสามารถส่งข้อมูลไปได้เป็น
ระยะทางไกลโดยมีความผิดพลาดน้อย จึงเหมาะที่จะใช้กับการเชื่อมโยงระหว่าง
อาคาร ระหว่างเมือง และถูกนาไปใช้เป็นสายแกนหลัก (backbone cable) เชื่อมโยง
เครือข่ายหลักต่างๆ เข้าด้วยกัน
สื่อกลางแบบใช้สาย (ต่อ)

10. คุณสมบัติและการนาไปใช้งานของสื่อกลางแบบใช้สายชนิดต่าง ๆ
สื่อกลางแบบใช้สาย (ต่อ)

11. การสื่อสารแบบไร้สายอาศัยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเป็นสื่อกลางนา
สัญญาณ ซึ่งคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่สามารถนามาใช้ในการสื่อสารข้อมูลมีหลาย
ชนิด แบ่งตามช่วงความถี่ที่แตกต่างกัน
การสื่อสารแบบไร้สายมีผู้นิยมใช้มากขึ้น เนื่องจากมีความคล่องตัวสูง
และสะดวกสบาย มักนิยมใช้กันในพื้นที่ที่การติดตั้งสายนาสัญญาณทาได้
ลาบากหรือค่าใช้จ่ายในการติดตั้งสูงเกินไป เช่น อินฟราเรด (Infrared: IR)
ไมโครเวฟ (Microwave) คลื่นวิทยุ (radio wave) และดาวเทียมสื่อสาร
(communications satellite)
สื่อกลางแบบไร้สาย

12. 1) อินฟราเรด
ใช้กับการสื่อสารข้อมูลที่ไม่มีสิ่งกีดขวาง
ระหว่างตัวส่ง และตัวรับสัญญาณ เช่น การส่ง
สัญญาณจากรีโมตคอนโทรลไปยังเครื่องรับ
โทรทัศน์หรือวิทยุการเชื่อมต่อ คอมพิวเตอร์กับ
คอมพิวเตอร์โดยผ่านพอร์ตไออาร์ดีเอ (The
Infrared Data Association: IrDA) ซึ่งเป็นการ
เชื่อมต่อเครือข่ายระยะใกล้
สื่อกลางแบบไร้สาย (ต่อ)

13. 2) ไมโครเวฟ
เป็นสื่อกลางในการสื่อสารที่มีความเร็วสูง ใช้สาหรับการเชื่อมต่อระยะไกล โดย
การส่งสัญญาณคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าไปในอากาศพร้อมกับข้อมูลที่ต้องการส่ง และต้องมีสถานี
ที่ทาหน้าที่ส่งและรับข้อมูล และเนื่องจากสัญญาณไมโครเวฟจะเดินเป็นเส้นตรงไม่สามารถ
เลี้ยวตามความโค้งของผิวโลกได้ จึงต้องมีการตั้งสถานีรับส่งข้อมูลเป็นระยะ และส่งข้อมูล
ต่อกันระหว่างสถานี จนกว่าจะถึงสถานีปลายทาง และแต่ละสถานีจะตั้งอยู่ในที่สูง เช่น
ดาดฟ้า ตึกสูง หรือยอดเขา เพื่อหลีกเลี่ยงการชนสิ่งกีดขวางในแนวการเดินทางของ
สัญญาณ การส่งข้อมูลผ่านสื่อกลางชนิดนี้เหมาะกับการส่งข้อมูลในพื้นที่ห่างไกลมากๆ และ
ไม่สะดวกในการวางสายสัญญาณ ซึ่งเสาสัญญาณแต่ละเสาสามารถวางห่างกันได้ถึง 80
กิโลเมตร ตัวอย่างการส่งสัญญาณผ่านไมโครเวฟภาคพื้นดิน
สื่อกลางแบบไร้สาย (ต่อ)

14. การส่งสัญญาณผ่านไมโครเวฟภาคพื้นดิน
สื่อกลางแบบไร้สาย (ต่อ)

15. 3) คลื่นวิทยุ
เป็นสื่อกลางที่ใช้ส่งสัญญาณไปในอากาศ โดย
สามารถส่งในระยะทางได้ทั้งใกล้และไกล โดยมีตัว
กระจายสัญญาณ (broadcast) ส่งไปยังตัวรับสัญญาณ
และใช้คลื่นวิทยุในช่วงความถี่ต่างๆ กันในการส่งข้อมูล
เช่น การสื่อสารระยะไกลในการกระจายเสียงวิทยุระบบ
เอเอ็ม (Amplitude Modulation: AM) และเอฟเอ็ม
(Frequency Modulation: FM) หรือการสื่อสาร
ระยะใกล้ โดยใช้ไวไฟ (Wi-Fi) และบลูทูธ (Bluetooth)
สื่อกลางแบบไร้สาย (ต่อ)

16. การสื่อสารโดยใช้โทรศัพท์เคลื่อนที่
การสื่อสารโดยใช้โทรศัพท์เคลื่อนที่ (mobilephone communication) ใช้
คลื่นวิทยุความถี่สูงส่งสัญญาณสื่อสารกันระหว่างเครื่องโทรศัพท์และเสา รับส่งสัญญาณ
(tower) ที่อยู่ในรัศมีการติดต่อสื่อสาร ซึ่งเรียกบริเวณที่แต่ละเสาสัญญาณครอบคลุมว่า
เซล (cell) สัญญาณการสื่อสารระหว่างโทรศัพท์ในแต่ละเซล จะถูกส่งต่อจากเสารับ
สัญญาณเข้าสู่เครือข่ายระบบโทรศัพท์ที่เชื่อมต่อเสา สัญญาณทั้งหมดเข้าด้วยกันโดยสาย
สื่อสาร ซึ่งเมื่อผู้ใช้งานโทรศัพท์มีการเคลื่อนที่ออกห่างจากเซลหนึ่งไปในเซลอื่น สัญญาณ
การเชื่อมต่อของโทรศัพท์จะถูกส่งต่อไปยังเสารับส่งสัญญาณของเซลต่อไป เรื่อยๆ
โดยทั่วไปเซลหนึ่งๆ สามารถครอบคลุมรัศมีได้ไกลหลายกิโลเมตร
สื่อกลางแบบไร้สาย (ต่อ)

17. สื่อกลางแบบไร้สาย (ต่อ)

18. 4) ดาวเทียมสื่อสาร
พัฒนาขึ้นมาเพื่อหลีกเลี่ยงข้อจากัดของสถานีรับส่งไมโครเวฟบนผิวโลก โดยเป็น
สถานีรับส่งสัญญาณไมโครเวฟบนอากาศ ในการส่งสัญญาณต้องมีสถานีภาคพื้นดินคอยทา
หน้าที่รับและส่งสัญญาณขึ้นไปบน ดาวเทียมที่โคจรอยู่สูงกว่าพื้นโลกประมาณ 35,600
กิโลเมตร โดยดาวเทียมเหล่านั้นจะเคลื่อนที่ด้วยความเร็วที่เท่ากับการหมุนของโลก จึง
เสมือนกับดาวเทียมนั้นอยู่นิ่งกับที่ขณะที่โลกหมุนรอบตัวเองทาให้การส่ง สัญญาณ
ไมโครเวฟจากสถานีหนึ่งขึ้นไปบนดาวเทียม และการกระจายสัญญาณลงมายังสถานีตามจุด
ต่างๆบนผิวโลกเป็นไปอย่างแม่นยา นอกจากนี้ยังมีการใช้งานดาวเทียมในการระบุตาแหน่ง
บนพื้นโลกเรียกว่าระบบ จีพีเอส โดยบอกเป็นพิกัดเส้นรุ้งและเส้นแวงของผู้ใช้งานเพื่อใช้ใน
การนาทาง
สื่อกลางแบบไร้สาย (ต่อ)