1. คัมภีรฉนทศาสตร์แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์
์ั
เสนอ
คุณครู นิ ตยา ทองดีย่ง
ิ
จัดทาโดย
นางสาว กนกวรรณ บุญไพฑูรย์
้
เลขที่ ๑๘ ชันมัธยมศึกษาที่ปีท่ี ๕/๑

2. วิเคราะห์คาประพันธ์เรื่องคัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ ศาสตร์ สงเคราะห์
อนึ่งจะกล่าวสอน กายนครมีมากหลาย
ประเทียบเปรี ยบในกาย ทุกหญิงชายในโลกา
คาศัพท์
อนึ่ง หมายถึง อีกอย่างหนึ่ง, อีกประการหนึ่ง
โลกา หมายถึง โลก
ถอดคาประพันธ์
่ ั
อีกอย่างจะสอนว่า“กายนคร” มีอยูมากเปรี ยบได้กบในร่ างกายของหญิงชายทุกคนในโลก
บทวิเคราะห์
-คุณค่าด้ านเนือหา
้
คัมภีร์ฉนทศาสตร์ เป็ นตาราที่รวบรวมความรู้หลากหลายจากตาราอื่นๆ ในชุดแพทย์ศาสตร์สงเคราะห์เอาไว้เนื้อหาแบ่งเป็ น๑๙
ั
ตอน ผูแต่งเลือกใช้คาประพันธ์ในการนาเสนอเนื้อหาได้เหมาะสม โดยเฉพาะบทนาหรื อตอนเปิ ดเรื่ อง ผูแต่งใช้คาประเภทกาพย์ยานี ๑๑
้ ้
ั ่
เริ่ มต้นด้วยบทไว้ครู และต่อด้วยเนื้อหาที่สอนจรรยาแพทย์กบข้อควรปฏิบติสาหรับแพทย์ ส่วนบทตอนที่วาด้วยลักษณะทับ๘ประการผูแต
ั ้
ใช้คาประพันธ์ประเภทร่ ายอธิบายให้ความรู้เกี่ยวกับโรคและการรักษาโรคของแพทย์แผนไทย

3. คุณค่าด้ านวรรณศิลป์
-การสรรคา
การสรรคาคือการใช้ถอยคาที่เหมาะสมกับเนื้อเรื่ องและบุคคลในเรื่ อง เลือกใช้คาที่สามารถถ่ายทอดความรู้ให้เข้าใจได้ง่าย
้
-ใช้โวหาร
การใช้คือใช้ถอยคาในการเปรี ยบเทียบเพื่อให้ผอ่านเข้าใจความหมายและเห็นภาพได้ชดเจน
้ ู้ ั
ตัวอย่างเช่น
อนึ่งจะกล่าวสอน กายนครมีมากหลาย
ประเทียบเปรี ยบในกาย ทุกหญิงชายในโลกา
คุณค่าด้ านสังคม
-สะท้ อนข้ อคิดเพือนาไปใช้ ในการดาเนินชีวต
่ ิ
ั ่
สะท้ อนข้ อคิดเพื่อนาไปใช้ ในการดาเนินชีวิตซึ่งสามารถนาไปปรับใช้กบทุกวิชาชีพเพราะไม่วาจะเป็ นคนอาชีพใดถ้าไม่มีความ
ประมาท ความเห็นแก่ตว ความหลงตัวเอง ก็จะไม่มีคนนับถือ แต่ถาเป็ นคนที่มีศีลธรรมประจาใจ ก็จะได้รับการยกย่องจากคนอื่น
ั ้

4. ดวงจิตคือกระษัตริ ย ์ ผ่านสมบัติอนโอฬาร์
ั
ข้าศึกคือโรคา เกิดเข่นฆ่าในกายเรา
คาศัพท์
ดวงจิต หมายถึง จิตใจ
โอฬาร์ หมายถึง ยิงใหญ่่
โรคา หมายถึง โรค
ถอดคาประพันธ์
ั ั
จิตใจเปรี ยบได้กบกษัตริ ยผครอบครองสมบัติอนยิงใหญ่(ร่ างกาย)ข้าศึกเปรี ยบได้กบโรคที่เกิดมาทาลายภายในร่ างกายเรา
์ ู้ ั ่
บทวิเคราะห์
-คุณค่ าด้ านเนือหา้
คัมภีร์ฉนทศาสตร์ เป็ นตาราที่รวบรวมความรู้หลากหลายจากตาราอื่นๆ ในชุดแพทย์ศาสตร์ สงเคราะห์เอาไว้ เนื ้อหาแบ่งเป็ น
ั
๑๙ ตอน ผู้แต่งเลือกใช้ คาประพันธ์ในการนาเสนอเนื ้อหาได้ เหมาะสม โดยเฉพาะบทนาหรื อตอนเปิ ดเรื่ อง ผู้แต่งใช้ คาประเภทกาพย์
ยานี๑๑ เริ่มต้ นด้ วยบทไว้ ครูและต่อด้ วยเนื ้อหาที่สอนจรรยาแพทย์กบข้ อควรปฏิบติสาหรับแพทย์ ส่วนบทตอนที่ว่าด้ วยลักษณะทับ ๘
ั ั
ประการผู้แต่งใช้ คาประพันธ์ประเภทร่ายอธิบายให้ ความรู้เกี่ยวกับโรคและการรักษาโรคของแพทย์แผนไทย

5. คุณค่าด้ านวรรณศิลป์
-การสรรคา
การสรรคาคือการใช้ถอยคาที่เหมาะสมกับเนื้อเรื่ องและบุคคลในเรื่ อง เลือกใช้คาที่สามารถถ่ายทอดความรู้ให้เข้าใจได้ง่าย
้
-ใช้ โวหาร
การใช้คือใช้ถอยคาในการเปรี ยบเทียบเพื่อให้ผอ่านเข้าใจความหมายและเห็นภาพได้ชดเจน
้ ู้ ั
ตัวอย่างเช่น
ดวงจิตคือกระษัตริย์ ผ่านสมบัติอนโอฬาร์
ั
ข้ าศึกคือโรคา เกิดเข่นฆ่าในกายเรา
คุณค่ าด้ านสังคม
-สะท้ อนข้ อคิดเพื่อนาไปใช้ ในการดาเนินชีวต ิ
สะท้ อนข้ อคิดเพื่อนาไปใช้ ในการดาเนินชีวิตซึงสามารถนาไปปรับใช้ กบทุกวิชาชีพเพราะไม่ว่าจะเป็ นคนอาชีพใดถ้ าไม่มีความ
่ ั
ประมาท ความเห็นแก่ตว ความหลงตัวเอง ก็จะไม่มีคนนับถือ แต่ถ้าเป็ นคนที่มีศีลธรรมประจาใจ ก็จะได้ รับการยกย่องจากคนอื่น
ั

6. เปรี ยบแพทย์คือทหาร อันชานาญรู้ลาเนา
ข้าศึกมาอย่าใจเบา ห้อมล้อมรอบทุกทิศา
คาศัพท์
ลาเนา หมายถึง ที่อยู่
ทิศา หมายถึง ทุกแห่ง
ถอดคาประพันธ์
แพทย์เปรี ยบได้ กบทหารที่มีความชานาญรู้เรื่ องที่อยู่(ร่างกาย)โรคเกิดให้ คิดดีๆตรวจหยุดการแผ่ลามไว้ ทกแห่ง
ั ุ
บทวิเคราะห์
-คุณค่ าด้ านเนือหา
้
คัมภีร์ฉนทศาสตร์ เป็ นตาราที่รวบรวมความรู้หลากหลายจากตาราอื่นๆ ในชุดแพทย์ศาสตร์ สงเคราะห์เอาไว้ เนื ้อหา
ั
แบ่งเป็ น๑๙ ตอน ผู้แต่งเลือกใช้ คาประพันธ์ในการนาเสนอเนื ้อหาได้ เหมาะสม โดยเฉพาะบทนาหรื อตอนเปิ ดเรื่ อง ผู้แต่งใช้ คา
ประเภทกาพย์ยานี๑๑ เริ่มต้ นด้ วยบทไว้ ครูและต่อด้ วยเนื ้อหาที่สอนจรรยาแพทย์กบข้ อควรปฏิบติสาหรับแพทย์ ส่วนบทตอนที่ว่าด้ วย
ั ั
ลักษณะทับ๘ประการผู้แต่งใช้ คาประพันธ์ประเภทร่ายอธิบายให้ ความรู้เกี่ยวกับโรคและการรักษาโรคของแพทย์แผนไทย

7. คุณค่าด้ านวรรณศิลป์
-การสรรคา
การสรรคาคือการใช้ถอยคาที่เหมาะสมกับเนื้อเรื่ องและบุคคลในเรื่ อง เลือกใช้คาที่สามารถถ่ายทอดความรู้ให้เข้าใจได้ง่าย
้
-ใช้ โวหาร
การใช้คือใช้ถอยคาในการเปรี ยบเทียบเพื่อให้ผอ่านเข้าใจความหมายและเห็นภาพได้ชดเจน
้ ู้ ั
ตัวอย่างเช่น
เปรี ยบแพทย์คือทหาร อันชานาญรู้ลาเนา
ข้าศึกมาอย่าใจเบา ห้อมล้อมรอบทุกทิศา
คุณค่าด้ านสังคม
-สะท้ อนข้ อคิดเพือนาไปใช้ ในการดาเนินชีวต
่ ิ
ั ่
สะท้อนข้อคิดเพื่อนาไปใช้ในการดาเนินชีวิตซึ่งสามารถนาไปปรับใช้กบทุกวิชาชีพเพราะไม่วาจะเป็ นคนอาชีพใดถ้าไม่มี
ความ ประมาท ความเห็นแก่ตว ความหลงตัวเอง ก็จะไม่มีคนนับถือ แต่ถาเป็ นคนที่มีศีลธรรมประจาใจ ก็จะได้รับการยกย่องจากคน
ั ้
อื่น