1. เครื่ องใช้ ไฟฟา
้
ม 3 / 4 ก ลุ่ ม 4

2. เครื่ องใช้ ไฟฟา
้
 เครื่องใช้ ไฟฟ้ า
 เครื่องใช้ ไฟฟา คือ อุปกรณ์ที่เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้ าเป็ นพลังงานรู ปอื่น เพื่อนาไปใช้ใน
้
ชีวิตประจาวัน ได้แก่
 1. เครื่ องใช้ไฟฟ้ าที่ให้แสงสว่าง
 2. เครื่ องใช้ไฟฟ้ าที่ให้ความร้อน
 3. เครื่ องใช้ไฟฟ้ าที่ให้พลังงานกล
 4. เครื่ องใช้ไฟฟ้ าที่ให้พลังงานเสี ยง
 นอกจากนี้ ยงมีเครื่ องใช้ไฟฟ้ าที่สามารถเปลี่ยนเป็ นพลังงานรู ปอื่นหลายรู ปในเวลาเดียวกัน
ั
 16.3.1 เครื่ องใช้ไฟฟ้ าที่ให้แสงสว่าง
 หลอดไฟ เป็ นอุปกรณ์ที่ใช้เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้ าเป็ นแสงสว่างให้เราสามารถมองเห็นสิ่ งต่างๆ ได้
ซึ่ ง โธมัส เอดิสัน เป็ นผูประดิษฐ์หลอดไฟเป็ นครั้งแรก โดยใช้คาร์บอนเส้นเล็กๆ เป็ นไส้หลอด
้
และได้มีการพัฒนาเรื่ อยมาเป็ นลาดับ

3. ประเภทของหลอดไฟ
 ประเภทของหลอดไฟ
 1. หลอดไฟฟ้ าธรรมดา มีไส้หลอดที่ทาด้วยลวดโลหะที่มีจุดหลอมเหลวสู ง เช่น ทังสเตน
เส้นเล็กๆ ขดเอาไว้เหมือนขดลวดสปริ งภายในหลอดแก้วสู บอากาศออกหมดแล้วบรรจุ
ก๊าซเฉื่ อย เช่น อาร์กอน (Ar) ไว้ ก๊าซนี้ช่วยป้ องกันไม่ให้หลอดไฟฟ้ าดา ลักษณะของ
หลอดไฟเป็ นดังรู ป

4. หลักการทางานของหลอดไฟฟาธรรมดา
้
 หลักการทางานของหลอดไฟฟ้ าธรรมดา
 กระแสไฟฟ้ าไหลผ่านไส้หลอดซึ่ งมีความต้านทานสู ง พลังงานไฟฟ้ าจะเปลี่ยนเป็ นพลังงานความ
ร้อน ทาให้ไส้หลอดร้อนจัดจนเปล่งแสงออกมาได้ การเปลี่ยนพลังงานเป็ นดังนี้
 พลังงานไฟฟ้ า >>>พลังงานความร้อน >>>พลังงานแสง
 2. หลอดเรื่ องแสง หรื อ หลอดฟลูออเรสเซนต์ (fluorescent) เป็ นอุปกรณ์ที่เปลี่ยน
พลังงานไฟฟ้ าเป็ นพลังงานแสงสว่าง ซึ่ งมีการประดิษฐ์ในปี ค.ศ. 1938 โดยมีรูปร่ างหลายแบบ
อาจทาเป็ นหลอดตรง สั้น ยาว ขดเป็ นวงกลมหรื อครึ่ งวงกลม เป็ นต้น
 ส่ วนประกอบของหลอดเรืองแสง
 ่
ตัวหลอดมีไส้โลหะทังสเตนติดอยูท่ีปลายทั้ง 2 ข้าง ของหลอดแก้ว ซึ่ งผิวภายในของหลอดฉาบ
ด้วยสารเรื่ องแสง อากาศในหลอดแก้วถูกสู บออกจนหมดแล้วใส่ ไอปรอทไว้เล็กน้อย ดังรู ป

5. อุปกรณ์ที่ใช้ เพื่อให้ หลอดเรื องแสงทางาน
 อุปกรณ์ที่ใช้เพื่อให้หลอดเรื องแสงทางาน
 1. สตาร์ ตเตอร์ (starter) ทาหน้าที่เป็ นสวิตซ์อตโนมัติในขณะหลอดเรื องแสง ยังไม่
ั
ติดและหยุดทางานเมื่อหลอดติดแล้ว
 2. แบลลัสต์ (Ballast) ทาหน้าที่เพิ่มความต่างศักย์ เพื่อให้หลอดไฟเรื องแสงติดใน
่
ตอนแรกและทาหน้าที่ ควบคุมกระแสไฟฟ้ าที่ผานหลอด ให้ลดลงเมื่อหลอดติดแล้ว

6. หลักการทางานของหลอดเรื องแสง
 หลักการทางานของหลอดเรืองแสง
 เมื่อกระแสไฟฟ้ าผ่านไส้หลอดจะทาให้ไส้หลอดร้อนขึ้น ความร้อนที่เกิดทาให้ปรอทที่
บรรจุไว้ในหลอดกลายเป็ นไอมากขึ้น เมื่อกระแสไฟฟ้ าผ่านไอปรอทได้จะคายพลังงาน
่
ไฟฟ้ าให้ไอปรอท ทาให้อะตอมของไอปรอทอยูในภาวะถูกกระตุน และอะตอมปรอทจะ
้
คายพลังงานออกมาเพื่อลดระดับพลังงานของตนในรู ปของรังสี อลตราไวโอเลต เมื่อรังสี
ั
ดังกล่าวกระทบสารเรื องแสงที่ฉาบไว้ที่ผวในของหลอดเรื องแสงนั้นก็จะเปล่งแสงได้ โดย
ิ
ให้แสงสี ต่างๆ ตามชนิดของสารเรื องแสงที่ฉาบไว้ภายในหลอดนั้น เช่น แคดเมียมบอเรท
จะให้แสงสี ชมพู ซิ งค์ซิลิเคทให้แสงสี เขียว แมกนีเซี ยมทังสเตนให้แสงสี ขาวอมฟ้ า และยัง
อาจผสมสารเหล่านี้เพื่อให้ได้สีผสมที่แตกต่างออกไปอีกด้วย

7. หลอดนีออน
 หลอดนี ออน หรื อหลอดไฟโฆษณา เป็ นอุปกรณ์ไฟฟ้ าที่เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้ าเป็ นแสงสว่าง มี
ลักษณะเป็ นหลอดแก้วที่ถูกลนไฟ ดัดเป็ นรู ปหรื ออักษรต่างๆ สู บอากาศออกเป็ นสู ญญากาศ แล้ว
ใส่ ก๊าซบางชนิดที่ให้แสงสี ต่างๆ ออกมาได้ เมื่อมีกระแสไฟฟ้ าผ่านหลอดชนิดนี้ไม่มีไส้หลอดไฟ
่
แต่ใช้ข้ วไฟฟ้ าทาด้วยโลหะติดอยูท่ีปลายทั้ง 2 ข้าง แล้วต่อกับแหล่งกาเนิดไฟฟ้ าที่มีความต่างศักย์
ั
๊
สู งประมาณ 10,000 โวลต์ ซึ่ งมีความต่างศักย์ท่ีสูงมาก จะทาให้กาซที่บรรจุไว้ในหลอดเกิดการ
แตกตัวเป็ นนีออนและนาไฟฟ้ าได้ เมื่อกระแสไฟฟ้ าผ่านก๊าซเหล่านี้จะทาให้ก๊าซร้อนติดไฟให้
แสงสี ต่างๆ ได้
 ตัวอย่างก๊าซชนิดต่างๆ ที่บรรจุในหลอดโฆษณา
 ก๊าซนีออน ให้แสงสี แดง
 ก๊าซฮีเลียม ให้แสงสี ชมพู
 ก๊าซอาร์กอน ให้แสงสี ขาวอมน้ าเงิน และถ้าใช้ก๊าซต่างๆ ผสมกันก็จะได้สีต่างๆ ออกไป


8. ผู้จดทา
ั
 ศิวช พรมชัย
ั
 วรเชษโคทอง
 เวทตระการหมันเสมอ
่
 ศุภรัต เข็มศิริ
 ม3/4