αι 2012-2012

1. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:
ΒΑΣΩ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ:ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ

2. ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ
ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ

3.  Βάπτισμα ονομάζεται ένα από τα επτά
τελετουργικά μυστήρια των Χριστιανικών
εκκλησιών με χρήση νερού ως συμβόλου
εξαγνισμού, που σηματοδοτεί την εισαγωγή
του πιστού στο σώμα της εκκλησίας. Η λέξη
βάπτισμα προέρχεται από το ρήμα
βάπτω/βαπτίζω που σημαίνει «βυθίζω συχνά ή
έντονα, βουτάω, καταδύω».

4.  Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Ιωάννη «ἐὰν μή
τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καὶ Πνεύματος, οὐ
δύναται εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ
Θεοῦ», ενώ είναι και Κυριακή αποστολική
εντολή «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ
ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ
Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ῾Αγίου
Πνεύματος»

6.  Το βάπτισμα αρχικά γινόταν σε ανοιχτούς
φυσικούς χώρους με τρεχούμενο νερό όπως οι
λίμνες και τα ποτάμια ή άλλους ειδικούς
χώρους, τα λεγόμενα βαπτιστήρια. Με το
πέρασμα του χρόνου η τελετή λάβαινε χώρα
στους ναούς. Ο Ιουστίνος αναφέρει στο
βάπτισμα ευχές για καθαγιασμό του νερού και
εξορκιστικές ευχές, ενώ προς αυτή την
κατεύθυνση θα πρέπει να ερμηνευτεί και η
νηστεία προ του βαπτίσματος .

7.  Ως χρόνος τελέσεως του βαπτίσματος καθορίστηκε
στη Δύση την προηγούμενη νύχτα των εορτών του
Πάσχα και της Πεντηκοστής, ενώ στην Ανατολή με
τις ίδιες εορτές και αργότερα με την προσθήκη της
εορτής των Επιφανείων. Στη Δύση οι βαπτισθέντες
επί 8 ημέρες έφεραν λευκό χιτώνιο και για αυτό το
λόγο το Σάββατο του Θωμά αποκλήθηκε «Sabbatum
in albis», ενώ στην ανατολή «Διακαινίσιμος». Οι
μοντανιστές μάλιστα έδιναν κατά τη βάπτιση μέλι και
γάλα. Με το βάπτισμα συνδέθηκε τόσο η
Θεία Ευχαριστία όσο και το χρίσμα.

8.  Σε ό,τι αφορά την τελετουργία, οι
κατηχούμενοι που ήσαν επικίνδυνοι να
πεθάνουν βαπτίζονταν δια ραντισμού, σε
περίπτωση όμως που ζούσαν έπρεπε το
βάπτισμα να συμπληρωθεί ειδάλλως θεωρείτο
άκυρο, όπως η σύνοδος τη Nεοκαισάρειας
αποφάσισε. Επίσης αν πέθαινε ο
κατηχούμενος απαγορευόταν η βάπτισή του,
κάτι που είχαν στο τυπικό τους οι
Μαρκιωνίτες.

10.  Για την Ορθόδοξη εκκλησία το βάπτισμα
αποτελεί ένα από τα επτά μυστήριά της.
Σύμφωνα μάλιστα με το υπόμνημα της
Μεγάλης Παρασκευής το βάπτισμα όπως και η
Θεία Ευχαριστία εξέρευσαν εκ της τρωθείσης
πλευράς του Ιησού Χριστού. Κατά τον
Απόστολο Παύλο δόθηκε από τον Κύριο για
να λυτρωθεί ο άνθρωπος από το προπατορικό
αμάρτημα και από τις προσωπικές αμαρτίες .

11.  Σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση ο
νεοφώτιστος πρέπει να καταδύεται πλήρως
στο ύδωρ (τριττή κατάδυση), ενώ η
δι'επιχύσεως ή ραντίσματος βάπτιση αποτελεί
κακοδοξία. Το μυστήριο αυτό τελείται στις 8 ή
τις 40 ημέρες από την γέννηση, ενώ υπάρχουν
και ομολογίες οι οποίες δέχονται την βάπτιση
μόνο μετά την ενηλικίωση. Η βάπτιση
εικονίζει την έκχυση του Αγίου Πνεύματος
στο βαπτιζόμενο άτομο.

12.  Τα νήπια μπορεί να μην έχουν τη δυνατότητα να
πιστέψουν, αυτό όμως δεν αποτελεί για την ορθόδοξη
εκκλησία λόγο, ώστε να μη μπορούν να δεχθούν τη
βαπτισματική χάρη. Είναι βασικό αξίωμα στη
θεολογία της ορθοδόξου παραδόσεως, ότι η θεία
χάρη ενεργεί λυτρωτικά, εκεί όπου δεν υπάρχει η
αμαρτία, η οποία είναι ο μόνος παράγων πού
αναστέλλει και ματαιώνει τη λυτρωτική της ενέργεια.
Στα νήπια το στοιχείο της προσωπικής αμαρτίας
απουσιάζει και συνεπώς ή θεία χάρη μπορεί να
επιδράσει ευεργετικά, καταλύοντας από τη φύση τους
το σώμα του προπατορικού αμαρτήματος.

14. ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ
ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ
 Το Χριστιανικό βάπτισμα, κατά την Βίβλο,
είναι εξωτερική μαρτυρία εκείνου που συνέβη
εντός της ζωής του πιστού. Το Χριστιανικό
βάπτισμα δείχνει εμφανώς την ταυτότητα του
πιστού με τον θάνατο του Χριστού, την ταφή,
και την ανάσταση.

15.  Η Βίβλος κηρύσσει, “Ή μήπως δεν ξέρετε πως όσοι
βαφτιστήκαμε στ’ όνομα του Iησού Xριστού,
βαφτιστήκαμε στο θάνατό του; Mε το βάφτισμα,
λοιπόν, θαφτήκαμε μαζί του στο θάνατο, έτσι που,
όπως ακριβώς αναστήθηκε ο Xριστός από τους
νεκρούς χάρη στο μεγαλείο του Πατέρα, έτσι να
ζήσουμε κι εμείς μια καινούργια ζωή” (Ρωμαίους
6:3-4). Στο Χριστιανικό βάπτισμα, η βύθιση στο νερό
είναι εικόνα της ταφής με τον Χριστό. Η ανάδυση εκ
του ύδατος απεικονίζει την ανάσταση του Χριστού.

17.  Για το χριστιανικό βάπτισμα, πρέπει να
υπάρχουν δυο αξιώσεις πριν το άτομο
βαπτιστεί: (1) το άτομο που βαπτίζεται οφείλει
να πιστεύει στον Ιησού Χριστό ως Σωτήρα
του, και (2) το άτομο πρέπει να κατανοεί τι
εκφράζει το βάπτισμα

18.  Αν το άτομο γνωρίζει τον Ιησού χριστό ως Σωτήρα, κατανοεί
ότι το Χριστιανικό βάπτισμα είναι βήμα υπακοής στην
δημόσια ομολογία της πίστεώς του στον Χριστό, και ότι
επιθυμεί να βαπτιστεί – τότε δεν υπάρχει λόγος να μην
βαπτιστεί ο πιστός. Κατά την Βίβλο, το χριστιανικό βάπτισμα
είναι απλά βήμα υπακοής, δημόσια ομολογία απερίσπαστης
πίστεως στον ίδιο τον Χριστό για την σωτηρία. Το
Χριστιανικό βάπτισμα είναι σπουδαίο επειδή αυτό είναι βήμα
υπακοής – δημόσια ομολογία της πίστεως στον Χριστό και
αφοσίωσης σ’ Αυτόν, και ταυτοποίηση με τον θάνατο, την
ταφή και την ανάσταση του Χριστού.

19. ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑ
 Στις ήμερες μας έχει συνδεθεί το Βάπτι­σμα με
το δόσιμο τού ονόματος στο παιδί. Αυτό
γίνεται εθιμικά.Σύμφωνα με την Εκ­κλησία, το
όνομα δίδεται στο παιδί την 8η ήμερα από τη
γέννηση του.

21.  Ο Ελληνικός νόμος παρέχει στον γονέα το
δικαίωμα να δηλώσει στο Ληξιαρχείο το
Όνομα τού παιδιού και πριν από τη βάπτιση
του.Το όνομα πού δίδεται στο παιδί με
επισημότητα σήμερα κατά την Βάπτιση
πρέπει απαραιτήτως να είναι χριστιανικό.
Έτσι το παιδί αποκτά προστάτη τον άγιο
του οποίον το όνομα φέρει και όχι του
παππού ή της γιαγιάς με αποτέλεσμα να του
δίνουν δύο ονόματα

22. ΑΝΑΔΟΧΟΣ-ΝΟΝΟΣ
 Ο ανάδοχος είναι ο εγγυητής απέναντι στην
Εκκλη-σία, που αναπληρώνει την έλλειψη
βούλη-σης τού νηπίου και ομολογεί πίστη εξ
ονόμα-τος του.Ομολογεί βέβαια πίστη
Ορθόδοξη Χριστιανική και αναλαμβάνει
την υποχρέωση να διδάξει στο παιδί, μαζί
με τους γονείς του, μόλις έλθει σε
κατάλληλη ηλικία, το περιεχόμενο της
πίστεως μας.

23.  Το πρόσωπο τού αναδόχου είναι ιερό, συνάπτει
δεσμούς πνευματικής συγγένειας με το παιδί και
την οικο-γένεια του. Και λόγω της φύσεως του
λειτουργήματός του επιβάλλεται να τυγχάνει της
εμπιστοσύνης και εγκρίσεως της Εκ-κλησίας.
 Η πνευματική συγγένεια που συνάπτεται με το
βάπτισμα μεταξύ αναδόχου και αναδεκτού
επεκτείνεται, κατά μεν τον νόμο, και στη μητέρα
του παιδιού, κατά δε τους Ι. Κα-νόνες και μεταξύ
παιδιών με τον ίδιο ανάδοχο. Καλόν είναι να
προσεχθεί το σημείο αυτό.

25. Επομένως δεν επιτρέπεται να είναι
ανάδοχοι:
 α. Οι μη ορθόδοξοι, έστω και αν είναι χριστιανοί
ετερόδοξοι,
 β. Οι δεδηλωμένοι άθεοι και άπιστοι.
 γ. Οι επιδεικτικά παραβιάζοντες εντολές και αποφάσεις
της Εκκλησίας όπως π.χ. οι έχοντες τελέσει πολιτικό γάμο.
Βλ. Εγκύκλιος 7. Συνόδου υπ’ αρίθμ. 2309/21-1-82.
 δ. Οι μη γνωρίζοντες τα της πίστεώς μας και μη όντες σε
θέση ούτε το «πιστεύω» να απαγγείλλουν. Γιατί αυτοί δεν
είναι σε θέση να αναλάβουν το έργο τού αναδόχου πού εί-
ναι έργο ευθύνης, πίστεως και αγωγής.
 ε. Τα μικρά – μικρά παιδιά, ηλικίας δηλ. κάτω των 10 ετών
λόγω ανωριμότητας.

26. ΧΡΙΣΜΑ
 Το Χρίσμα είναι το Μυστήριον πού
ακολουθεί μετά το Βάπτισμα, με το οποίον
«γεμίζει ο νεοφώτιστος από το Άγιο Πνεύμα,
το οποίο τον ενισχύει και τον κατευθύνει
στην... πνευματική... ζωή».

27.  Υπάρχουν αρχαιότατες μαρτυρίες, πού
βεβαιώνουν ότι το Χρίσμα ετελείτο, όπως το
τελούμε οι Ορθόδοξοι σήμερα, ενωρίτατα
στην Εκκλησία. Η Σύνοδος της Καρθαγένης,
πού συνήλθεν επί της εποχής του Αγίου
Κυπριανού το έτος 258, καθώρισεν ότι είναι
ανάγκη να «χρίεται ο βεβαπτισμένος, ίνα
λαβών χρίσμα, μέτοχος γένηται Χριστού».
Για να είναι πράγματι δηλαδή Χριστιανός
κάποιος, έπρεπε να χρισθή.

29.  ΤΕΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ