Ιστορία Δ΄. Επανάληψη: ΄΄Η Μακεδονία, κεφ. 30 - 33΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
Ιστορία Δ΄ Τάξης - Επανάληψη 3ης
Ενότητας:
Κλασικά Χρόνια
΄΄Η Μακεδονία, κεφ. 30 - 33΄΄
• http://xristx.blogspot.gr
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.1

Ο βαζηιηάο Φίλιππορ ΄Β έθηηαμε δπλαηό ζηξαηό θαη έθαλε ηε
Μαθεδνλία λα έρεη κεγάιε δύλακε. Οη ζηξαηηώηεο είραλ κηθξή αζπίδα
θαη έλα καθξύ δόξπ πνπ ην έιεγαλ ζάπιζα.
Η Πέλλα έγηλε πξσηεύνπζα ηνπ θξάηνπο θαη ζηα ρξπζσξπρεία ηνπ
Παγγαίνπ ν Φίιηππνο έθνςε νομίζμαηα.
Οη Μαθεδόλεο πνιέκεζαλ κε ηνπο Αζελαίνπο ζηε Χαιπώνια ην .
Οη Μαθεδόλεο κε ην Φίιηππν θαη ηνλ γηό ηνπ ηνλ Αιέμαλδξν λίθεζαλ.
Ο Φίιηππνο ήζειε λα πνιεκήζεη θαη ηνπο Πέξζεο αιιά πέζαλε. Μεηά
έγηλε βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο ν Αιέμαλδξνο πνπ ηνλ έιεγαλ Μέγα
Αλέξανδπο.
eva-edu

Κεθάλαιο 31
Ο Μ. Αλέξανδπορ καηαλαμβάνει ηη Μ. Αζία και ηηνΑίγςπηο
Ο Μέγαο Αιέμαλδξνο ην πήγε θαη πνιέκεζε ηνπο Πέξζεο κε
πνιύ ζηξαηό. Ο Μέγαο Αιέμαλδξνο λίθεζε ηνπο Πέξζεο ζην Γπανικό
ποηαμό.
Τν ν Μέγαο Αιέμαλδξνο πνιέκεζε θαη λίθεζε ην βαζηιηά Γαπείο
ηνλ ΄Γ ζηελ Ιζζό.
Μεηά ν Μέγαο Αιέμαλδξνο πήγε ζηε Φοινίκη θαη ηελ Αίγςπηο θαη
έθηηαμε κηα κεγάιε θαη δπλαηή πόιε ηελ Αλεξάνδπεια.
eva-edu

Κεθάλαιο 32
Η ποπεία ππορ ηην Ινδία. Το ηέλορ ηηρ εκζηπαηείαρ
Τν ν Μέγαο Αιέμαλδξνο πνιέκεζε μαλά κε ηνλ Γαξείν θαη ηνλ
λίθεζε ζηα Γαςγάμηλα.
Μεηά ν Μέγαο Αιέμαλδξνο ήζειε λα θηάζεη σο ηελ άθξε ηνπ θόζκνπ.
Όκσο όηαλ έθηαζε ζηνλ Ύθαζη πνηακό νη ζηξαηηώηεο ηνπ ηνπ είπαλ πσο
δελ κπνξνύλ λα πάλε ζε άιια κέξε γηαηί ήηαλ πνιύ θνπξαζκέλνη.
Έηζη νη ζηξαηηώηεο θαη ν Μέγαο Αιέμαλδξνο γύξηζαλ πίζσ ζηα Σούζα
θαη ε εθζηξαηεία ηνπο ηειείσζε ην
eva-edu

Από ηα Σνύζα ν Μέγαο Αιέμαλδξνο πήγε ζηε Βαβπιώλα. Δθεί ν Μέγαο
Αιέμαλδξνο αξξώζηεζε πνιύ θαη όινη νη ζηξαηηώηεο ηνπ ηνλ
απνραηξέηεζαλ.
Ο Μέγαο Αιέμαλδξνο πέζαλε ην θαη όινη ιππήζεθαλ πνιύ. Τν
θξάηνο όκσο ηόηε δελ είρε αξρεγό.
Όηαλ ν Μέγαο Αιέμαλδξνο πήγε κε ην ζηξαηό ηνπ ζε πνιιά κέξε νη
άλζξσπνη έκαζαλ πνιιά πξάγκαηα γηα ηνλ θόζκν θαη ηηο πόιεηο. Σηηο
πόιεηο έγηλαλ εθθιεζίεο θαη ζέαηξα.
Πνιινί Έιιελεο πήγαλ λα κείλνπλ ζε άιιεο πόιεηο θαη πνιινί άλζξσπνη
έκαζαλ λα κηιάλε ηελ ειιεληθή γιώζζα.
eva-edu

Τνλ 4ν
αηώλα π.Χ ε Μακεδονία κε βαζηιηά ην Φίλιππο ΄Β έγηλε πνιύ
δπλαηή. Ο Φίιηππνο ΄Β ήζειε λα πνιεκήζεη ηνπο Πέξζεο αιιά δελ ηα
θαηάθεξε γηαηί πέζαλε.
Ο γηνο ηνπ Φίιηππνπ ν Αιέμαλδξνο πνιέκεζε απηόο ηνπο Πέξζεο. Σε δέθα
ρξόληα από ην 334 σο ην 324 π.Χ ν Μέγαρ Αλέξανδπορ λίθεζε πνιιέο
θνξέο ηνπο Πέξζεο θαη θαηάθεξε λα θηάζεη ώο ηνλ Ύθαζε πνηακό ζηελ
Ιλδία.
Τν 323 π.Χ ν Μέγαο Αιέμαλδξνο πέζαλε ζηε Βαβπιώλα. Ο Μέγαο
Αιέμαλδξνο ήηαλ πνιύ δπλαηόο ζηξαηηώηεο γηα απηό θαη ηνλ έιεγαλ
Μέγα.
1) .....................................................................................
2) .......................................................................................
Απάληεζε ζηελ εξώηεζε
Πνηνί ήηαλ νη 2 βαζηιηάδεο ηεο Μαθεδνλίαο;
eva-edu

37
Μεγάλη εξουσία απέκτησε η Μακεδονία με το Φίλιππο το Β’ (359 π.Χ.).
Ο Φίλιππος θέλησε να κυριαρχήσει και στη νότια Ελλάδα.
Ο Φίλιππος φέρθηκε με επιείκεια.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 30
Η Μακεδονία, μια νέα ελληνική δύναμη
Οι Μακεδόνες...
5. Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
… για πολλά χρόνια δεν είχαν
επαφές με άλλους Έλληνες.
… πολεμούσαν συνεχώς με
τους βόρειους γείτονές τους.
… από την εποχή των
περσικών πολέμων άρχισαν τις
επαφές με τη νότια Ελλάδα.
(Εμπορικές σχέσεις)
Δημιούργησε
ισχυρό στρατό.
(Μικρή ασπίδα
και μακρύ δόρυ,
σάρισα, 5 μέτρα)
Μακεδονική
φάλαγγα.
Πολύ
ισχυρό
ιππικό.
Αντιμετώπιζε
με επιτυχία
τους βόρειους
γείτονες.
Κυριάρχησε
σε
Μακεδονία
και Θράκη.
Έκοψε
νόμισμα.
(Χρυσορυχεία
Παγγαίου)
▼
Οικονομική
ανάπτυξη
Πέλλα
πρωτεύουσα
του
κράτους.
(Οικονομικό,
πνευματικό
κέντρο)
Αφορμή ήταν η διαμάχη των
κατοίκων γύρω από το μαντείο
των Δελφών.
Θηβαίοι και Αθηναίοι
συγκρούονται
με το στρατό του Φιλίππου στη
Χαιρώνεια (338 π.Χ.).
Νίκησε ο Φίλιππος
και
διακρίθηκε ο Αλέξανδρος.
Συμμετείχαν
πολλές πόλεις
εκτός από τη
Σπάρτη.
Ανακηρύχθηκε
αρχηγός της
εκστρατείας κατά
των Περσών.
Το 336 π.Χ. ο Φίλιππος
δολοφονείται από τον
Παυσανία, το σωματοφύλακά
του.
Βασιλιάς της Μακεδονίας έγινε
ο Αλέξανδρος (336 π.Χ.).
Ονομάστηκε Μ έ γ α ς για
την προσφορά του στον
πολιτισμό.
Συγκάλεσε συνέδριο στην Κόρινθο.
Κατερίνα Καραλή - Κανέλλος Κανελλόπουλος

38
Την άνοιξη του 334 π.Χ. ο Μ. Αλέξανδρος με 35.000 στρατό…
Το 333 π.Χ…
Ο Μ. Αλέξανδρος διέλυσε το στόλο του και συνέχισε την κατάκτηση της Ασίας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 31
Ο Μ. Αλέξανδρος καταλαμβάνει τη Μ. Ασία και την Αίγυπτο
Ο Μ. Αλέξανδρος...
… έκανε συνέδριο στην
Κόρινθο.
… ορίστηκε αρχηγός της
εκστρατείας κατά των Περσών.
… άρχισε τις προετοιμασίες.
… πέρασαν
τον
Ελλήσποντο κι
έφτασαν στην
Τροία.
… τίμησε
τον Αχιλλέα.
Οι Πέρσες ανησύχησαν.
▼
Οι σατράπες
συγκέντρωσαν δυνάμεις
στο Γρανικό ποταμό.
Στη μάχη στο Γρανικό
ποταμό (334 π.Χ.)
νίκησε ο Μ. Αλέξανδρος.
▼
Οι Πέρσες υποχώρησαν.
Οι ελληνικές
πόλεις της Μ.
Ασίας
υποδέχονται το
Μ. Αλέξανδρο.
… ο Πέρσης βασιλιάς Δαρείος
ο Γ’ αντιμετωπίζει το Μ.
Αλέξανδρο στην Ισσό.
Νικητής ο Μ. Αλέξανδρος. Άνοιξε ο δρόμος στην Ασία.
Δεν καταδιώκει το Δαρείο. Προχωρά προς τη Φοινίκη
και την Αίγυπτο.
Οι Αιγύπτιοι τον
υποδέχονται με τιμές.
Στις εκβολές του Νείλου ίδρυσε την
Αλεξάνδρεια
(μεγάλη ανάπτυξη).

39
Μάχη στα Γαυγάμηλα (331 π.Χ.)
Ο Μ. Αλέξανδρος…
Ο δρόμος της επιστροφής ήταν δύσκολος.
Η μεγάλη εκστρατεία τελείωσε (324 π.Χ.).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 32
Η πορεία προς την Ινδία. Το τέλος της εκστρατείας
Ο Δαρείος ήθελε να
ταπεινώσει τον
Αλέξανδρο.
Νίκησε
ο
Αλέξανδρος.
Άνοιξε ο δρόμος προς
τα Σούσα.
Οι θησαυροί της
πρωτεύουσας των
Περσών ανήκαν πλέον
στον Αλέξανδρο.
… έπρεπε να
διοικήσει ένα
απέραντο
κράτος με
πολλούς λαούς.
… χρησιμοποίησε
και Πέρσες
αξιωματούχους.
… ζήτησε από τους
στρατιώτες του να
τον προσκυνούν.
▼
Στεναχώρησε τους
στρατιώτες.
… ήθελε να φτάσει
στην άκρη του
κόσμου.
… έφτασε στον
Ύφαση ποταμό
(παραπόταμος του
Ινδού).
Οι στρατιώτες κουρασμένοι
αρνήθηκαν να συνεχίσουν.
Ο Μ. Αλέξανδρος αποφάσισε
να γυρίσει πίσω.
Οι στρατιώτες περπατούσαν
σε αμμώδεις περιοχές κάτω
από τον καυτό ήλιο, χωρίς
νερό.
Πολλοί στρατιώτες έχασαν τη
ζωή τους.
Μετά από πολλές δυσκολίες
γύρισαν στα Σούσα.

40
Από τα Σούσα ο Μ. Αλέξανδρος πήγε στη Βαβυλώνα.
Ξαφνικά ο Μ. Αλέξανδρος αρρώστησε βαριά.
Η μεγάλη εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου…
Ελληνιστικά χρόνια: Η εποχή μετά το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 33
Ο θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου
Ο θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου…
Ήθελε να κάνει τη
Βαβυλώνα πρωτεύουσα
του κράτους.
Δέχτηκε πολλούς αντιπροσώπους
από διάφορα μέρη που ζητούσαν
να γίνουν σύμμαχοί του.
Αντιπρόσωποι ελληνικών
πόλεων τον στεφάνωσαν με
χρυσά στεφάνια.
Οι προσπάθειες
των γιατρών δεν
είχαν αποτέλεσμα.
Ο Αλέξανδρος
χειροτέρευε.
Ζήτησε να δει
τους στρατιώτες
του.
Πέρασαν όλοι οι
στρατιώτες από μπροστά
του και τον αποχαιρέτησαν.
Πέθανε
το
323 π.Χ.
… διαδόθηκε γρήγορα. Το απέραντο κράτος έμεινε χωρίς αρχηγό.
▼
Δύσκολα θα έμενε ενωμένο.
… άλλαξε τη
μορφή του
κόσμου.
Οι άνθρωποι
έμαθαν πολλά
για τις νέες
χώρες.
Το στρατό
συνόδευαν ιστορικοί,
γεωγράφοι,
μηχανικοί,
καλλιτέχνες.
Ο Μ. Αλέξανδρος ίδρυσε
πολλές πόλεις (16 από αυτές
ονομάστηκαν Αλεξάνδρειες).
▼
Πολλοί Έλληνες από την
Ελλάδα εγκαταστάθηκαν εκεί.
Η ελληνική
γλώσσα
άρχισε να
διαδίδεται
παντού.
Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (30-33)
ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ Δ΄ΤΑΞΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 30
Η Μακεδονία, μια νέα ελληνική δύναμη
Μακεδόνες
• Ζούσαν πολλά χρόνια χωρίς να έχουν επαφές με άλλους Έλληνες.
• Πολεμούσαν συνέχεια με τους βόρειους γείτονές τους.
• Από τα χρόνια των περσικών πολέμων άρχισαν να έχουν επαφές και
εμπορικές σχέσεις με τους κατοίκους της Νότιας Ελλάδας.
Φίλιππος Β’ 359 π.Χ.
 Όταν πήρε την εξουσία, η Μακεδονία απέκτησε μεγάλη δύναμη.
 Προσπάθησε να δημιουργήσει ισχυρό στρατό.
 Εφοδίασε τους στρατιώτες με μικρή ασπίδα και μακρύ δόρυ,
τη σάρισα ( 5 μέτρα περίπου)
 Η μακεδονική φάλαγγα όταν βάδιζε σε παράταξη, έμοιαζε με
φρούριο.
 Είχε πολύ ισχυρό ιππικό.
Τι πέτυχε
 Να αντιμετωπίσει τους βόρειους γείτονες.
 Να απλώσει την κυριαρχία του σε Μακεδονία και Θράκη
 Να φέρει οικονομική ανάπτυξη στο κράτος του- τα χρυσωρυχεία του
Παγγαίου τον βοήθησαν να κόψει νομίσματα.
 Να κάνει την Πέλλα πρωτεύουσα του κράτους του αλλά και μεγάλο
πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο.
Προσπάθεια για κυριαρχία στη νότια Ελλάδα.
 Αφορμή: διαμάχη των κατοίκων που ζούσαν στις περιοχές γύρω από
τους Δελφούς.
 Όταν ο στρατός του πέρασε τις Θερμοπύλες , Αθηναίοι και Θηβαίοι,
κατάλαβαν ότι κινδυνεύουν.
 Αποφάσισαν να τον εμποδίσουν – η μάχη έγινε στη Χαιρώνεια, το
338 π.Χ.
 Νίκησε ο Φίλιππος και διακρίθηκε ο γιος του , ο Αλέξανδρος.
 Φέρθηκε με επιείκεια στους νικημένους.
 Συγκάλεσε συνέδριο στην Κόρινθο.
Matziris Kostas - δάσκαλος

 Πήραν μέρος πολλές ελληνικές πόλεις εκτός από τη Σπάρτη.
 Ανακηρύχτηκε αρχηγός στην εκστρατεία εναντίον των Περσών που
σχεδίαζε
 Δολοφονήθηκε την επόμενη χρονιά και βασιλιάς της Μακεδονίας
έγινε ο Αλέξανδρος- 336 π.Χ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 31
O M. Αλέξανδρος καταλαμβάνει τη Μ. Ασία και την Αίγυπτο.
Αλέξανδρος.
• Έγινε πολύ νέος βασιλιάς
• Είχε πολλές ικανότητες
• Έκανε συνέδριο στην Κόρινθο, όπου οι αντιπρόσωποι των ελληνικών
πόλεων τον όρισαν αρχηγό.
• Άρχισε τις προετοιμασίες για τη μεγάλη εκστρατεία.
Άνοιξη 334π.Χ.
Αλέξανδρος
• Με 35.000 στρατό πέρασε τον Ελλήσποντο
• Στην Τροία τίμησε ξεχωριστά τον Αχιλλέα
Πέρσες
• Ανησύχησαν και αποφάσισαν να τον σταματήσουν
Μάχες
Στο Γρανικό 334π.Χ.
• Οι σατράπες συγκέντρωσαν τις δυνάμεις τους στο Γρανικό
• Κέρδισε ο Αλέξανδρος και οι Πέρσες υποχώρησαν στο εσωτερικό
της χώρας τους
• Οι Έλληνες της Μ. Ασίας τον υποδέχτηκαν ως ελευθερωτή
• Ο Αλέξανδρος προχώρησε βαθύτερα στο Περσικό κράτος
Στην Ισσό 333π.Χ.
• Ο βασιλιάς Δαρείος παρατάχθηκε στην Ισσό -333π.Χ.
• Νικητής και πάλι ο Αλέξανδρος
• Ανοικτός ο δρόμος προς την Ασία

Κινήσεις του Αλέξανδρου
• Αντί να συνεχίσει να καταδιώκει τον Δαρείο συνέχισε προς τη
Φοινίκη και μετά προς την Αίγυπτο
• Η χώρα του Νείλου με τις Πυραμίδες τράβηξε το ενδιαφέρον του
• Οι Αιγύπτιοι τον υποδέχτηκαν με τιμές και τον ονόμασαν Φαραώ
• Στις εκβολές του Νείλου ίδρυσε την Αλεξάνδρεια, η οποία γρήγορα
γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη
• Έχοντας καταλάβει αυτές τις περιοχές, ένιωσε ασφαλής, διέλυσε το
στόλο του και συνέχισε την κατάκτηση της Ασίας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 32
Η πορεία προς την Ινδία. Το τέλος της εκστρατείας
Μάχη στα Γαυγάμηλα
• 331 π.Χ.
• Η τελευταία προσπάθεια του Δαρείου του Γ΄ να νικήσει
τον Αλέξανδρο.
• Ο στρατός του Δαρείου νικήθηκε και για τον Αλέξανδρο άνοιξε ο
δρόμος προς τα Σούσα . Όλοι οι θησαυροί του περσικού κράτους
έπεσαν στα χέρια του.
Η διοίκηση του κράτους από τον Αλέξανδρο
• Το κράτος που είχε να διοικήσει ήταν απέραντο. Είχε πολλούς λαούς.
• Γι’ αυτό χρησιμοποίησε Πέρσες αξιωματούχους.
• Ο ίδιος άρχισε ν’ αλλάζει συμπεριφορά.
• Ζητούσε από τους στρατιώτες του να τον προσκυνούν όπως τους
Πέρσες βασιλείς.
• Η συμπεριφορά αυτή στενοχώρησε τους στρατιώτες.
Το τέλος της μεγάλης εκστρατείας -324π.Χ.
• Ο πόλεμος δεν είχε τελειώσει.
• Οι συνεχείς επιτυχίες τον οδηγούσαν σε νέες προσπάθειες.
• Ήθελε να φτάσει στην άκρη του κόσμου.
• Έφτασε ως τον Ύφαση , παραπόταμο του Ινδού ποταμού.
• Οι στρατιώτες του κουρασμένοι από τις ατέλειωτες πορείες και τους
πολλούς κινδύνους, αρνήθηκαν να συνεχίσουν.

• Ο Αλέξανδρος ,αν και απογοητευμένος, έκρινε δίκαια τα παράπονά
τους και αποφάσισε να γυρίσει πίσω.
Η επιστροφή
• Ο δρόμος της επιστροφής ήταν δύσκολος
• Οι στρατιώτες ήταν αναγκασμένοι να περπατούν κάτω από τον
καυτό ήλιο, μέσα σε περιοχές με άμμο, πολλές φορές χωρίς νερό.
• Αρκετοί έχασαν τη ζωή τους , αλλά τελικά γύρισαν στα Σούσα. Η
εκστρατεία είχε τελειώσει.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 33
Ο θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου
Τιμές στο πρόσωπου του Αλέξανδρου.
Ο Αλέξανδρος από τα Σούσα πήγε στη Βαβυλώνα. Εκεί:
• Τον επισκέφτηκαν αντιπρόσωποι από διάφορα μέρη για να τον
συγχαρούν και να του προσφέρουν συμμαχία.
• Πολλές ελληνικές πόλεις έστειλαν αντιπροσωπείες να τον
στεφανώσουν με χρυσά στεφάνια.
Η αρρώστια του Μ. Αλεξάνδρου
• Ξαφνικά ο Αλέξανδρος αρρώστησε βαριά.
• Οι προσπάθειες των γιατρών δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα.
• Ο ασθενής χειροτέρεψε.
• Ετοιμοθάνατος, ζήτησε να δει τους στρατιώτες του .
• Ένας ένας πέρασαν από μπροστά του και τον αποχαιρέτησαν.
• Ο θάνατός του το 323 π.Χ. προκάλεσε μεγάλη θλίψη στο στρατό
του. Η είδηση του θανάτου του, διαδόθηκε γρήγορα. Το απέραντο
κράτος έμεινε χωρίς αρχηγό και δύσκολα θα έμενε ενωμένο.
Οι αλλαγές που έφερε η εκστρατεία του
• Η μεγάλη εκστρατεία άλλαξε τη μορφή του κόσμου.
• Πολλοί ιστορικοί, γεωγράφοι, μηχανικοί, καλλιτέχνες ακολουθούσαν
το στρατό.
• Οι άνθρωποι , από την εκστρατεία έμαθαν πολλά για τις νέες χώρες,
το κλίμα, τα φυτά , τα ζώα.
• Ο Αλέξανδρος ίδρυσε πολλές πόλεις. Δεκαέξι από αυτές
ονομάστηκαν Αλεξάνδρειες.

• Οι πόλεις στολίστηκαν από λαμπρά κτίρια, ναούς, θέατρα,
γυμναστήρια.
• Πολλοί Έλληνες εγκατέλειψαν την Ελλάδα και πήγαν να
εγκατασταθούν εκεί.
• Η ελληνική γλώσσα άρχισε να διαδίδεται παντού.
• Το όνομα του Μ. Αλέξανδρου έγινε γνωστό σ’ όλες τις χώρες της
Ανατολής. Στις διηγήσεις των λαών αναφέρεται ως μεγάλος , δικός τους
ήρωας.
• Η εποχή που άρχισε μετά το θάνατό του, ονομάστηκε
ελληνιστική.

Κεφαλαιο 5
478--323 π.Χ.
112
Ο Φίλιππος Β΄ κατέκτησε την Αμφί-
πολη, την Ποτείδαια, τη Μεθώνη και
το 348 π.Χ. κυρίευσε και κατέστρε-
ψε την Όλυνθο. Μέχρι το 342 π.Χ.
όλες οι ελληνικές πόλεις-κράτη της
Θράκης, αλλά και πολλές θρακικές
και ιλλυρικές φυλές ήταν κάτω από
τη μακεδονική κυριαρχία. Το 341
π.Χ. ο Φίλιππος ίδρυσε μια νέα
πόλη στο εσωτερικό της Θράκης,
πάνω στον ποταμό Έβρο, και την
ονόμασε Φιλιππούπολη. Σήμερα η
Φιλιππούπολη (Πλόβντιφ) βρίσκεται
στη Βουλγαρία.
H Aθήνα την εποχή του Φίλιππου Β΄ και του Αλέξανδρου
Η περίοδος από το 359 ως το 322 π.Χ. είναι από τις πιο γνωστές της αθηναϊκής ιστορίας,
κυρίως λόγω του ρήτορα Δημοσθένη. Πολλοί από τους λόγους του Δημοσθένη έχουν
σωθεί. Ο Δημοσθένης έγραψε και πολιτικούς λόγους, που τους εκφώνησε στην Εκκλησία
του Δήμου, και δικανικούς λόγους, που τους εκφώνησε στα δικαστήρια, σε ιδιωτικές ή
σε δημόσιες υποθέσεις. Έχουν σωθεί επίσης οι λόγοι του Αισχίνη, που ήταν πολιτικός
αντίπαλος του Δημοσθένη. Μέσα από τα κείμενα αυτά μαθαίνουμε για μια σημαντική πε-
ρίοδο στην ιστορία της Αθήνας. Μετά το 322 π.Χ. η αθηναϊκή δημοκρατία χάνει σιγά σιγά
τη δύναμή της και παρακμάζει.
Στην Αθήνα υπήρχαν δύο πολιτικά στρατόπεδα. Από τη μια μεριά ήταν ο ρήτορας Δημοσθένης
και όσοι πίστευαν ότι απειλείται από τους βασιλιάδες της Μακεδονίας όχι μόνο η ανεξαρτησία της
Αθήνας αλλά και των άλλων ελληνικών πόλεων-κρατών. Από την άλλη μεριά ήταν όσοι πίστευαν
ότι η ηγεμονία του βασιλιά της Μακεδονίας ήταν ο μόνος τρόπος για να ενωθεί ο ελληνικός
κόσμος. Αυτή την πολιτική υποστήριζαν οι συγγραφείς και ρήτορες Ισοκράτης και Αισχίνης.
ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Β΄ (359–336 π.Χ.)
5.38
5 KEFALAIO A FINAL 10 2010 FINAL112 112 16/4/2010 4:29:13 ìì

Η ΚλασιΚΗ ΕποxΗ
478--323 π.Χ.
113
Ο Φίλιππος Β΄, επιδέξιος στρατιωτικός και
πολιτικός, εξασφάλισε συμμαχίες μέσα στις
ελληνικές πόλεις-κράτη και πέτυχε μέσα σε
μια εικοσαετία να επιβάλει την ηγεμονία του
στον ελληνικό κόσμο.
Ο Φίλιππος Β΄ κατέκτησε τον κεντρικό
και νότιο ελλαδικό χώρο και με πολιτικά και
με στρατιωτικά μέσα. Με άλλα λόγια, δεν
κυριάρχησε μόνο με μάχες, αλλά και ειρηνικά, όπως όταν εξασφάλισε
τη συμμετοχή του στην Αμφικτιονία των Δελφών. Με τον έλεγχο της
Αμφικτιονίας, ο Φίλιππος μπορούσε να επεμβαίνει στις υποθέσεις των
πόλεων-κρατών που συμμετείχαν σε αυτή. Σημαντική ήταν επίσης
η νίκη του Φίλιππου στη μάχη της Χαιρώνειας στη Βοιωτία το 338 π.Χ.
Στη Χαιρώνεια ο Φίλιππος νίκησε τον ενωμένο στρατό των Αθηναίων και
των Θηβαίων.
Μετά τη μάχη στη Χαιρώνεια, η συμμαχία που έγινε με αρχηγό
το Φίλιππο Β΄ έβαλε στόχο να ξεκινήσει έναν πόλεμο στην Ασία
ενάντια στο Μεγάλο Βασιλιά. Ο Φίλιππος πρόβαλε την ανάγκη
να εκδικηθεί για τις συμφορές που έπαθαν οι Έλληνες στους
Περσικούς Πολέμους. Στη συμμαχία συμμετείχαν σχεδόν όλες οι
πόλεις-κράτη του ελλαδικού χώρου εκτός από τη Σπάρτη. Συμφώ-
νησαν να πάρουν μέρος στην εκστρατεία με δικές τους δυνάμεις
ενάντια στο Περσικό Βασίλειο.
Όταν ο Φίλιππος Β΄ δολοφονήθηκε το 336 π.Χ., άφησε στο γιο του
Αλέξανδρο Γ΄, που αργότερα οι ιστορικοί ονόμασαν Μέγα, ένα
βασίλειο δυνατό. Την ίδια χρονιά δολοφονήθηκε ο Πέρσης βασιλιάς
Αρταξέρξης Γ΄. Τον διαδέχθηκε ο Δαρείος Γ΄ που προσπάθησε να
αναδιοργανώσει το περσικό κράτος, το οποίο βρισκόταν σε κρίση.
Αναπαράσταση της μακεδονικής φάλαγγας. Η μακεδονική
φάλαγγα αναπτύχθηκε από το Φίλιππο Β΄ και ακόμη
περισσότερο από το γιο του Αλέξανδρο. Η βασική μονάδα
της φάλαγγας ήταν το σύνταγμα με 16 σειρές αντρών.
Κάθε στρατιώτης ήταν οπλισμένος με τη σάρισα, ένα
δόρυ 4-7 μέτρα μακρύ. Στη μάχη, οι πρώτες πέντε σειρές
κρατούσαν τις σάρισες οριζόντια μπροστά τους, ενώ οι
υπόλοιπες 11 τις κρατούσαν όρθιες. Σε κάθε πλευρό τού
συντάγματος υπήρχε ελαφρύ πεζικό, καθώς και τοξότες
για προστασία, ενώ τα πλευρά της φάλαγγας συνολικά
ενίσχυε το ιππικό.
Χρυσό μετάλλιο με
πορτρέτο του Φίλιππου Β΄.
Ρωμαϊκή Εποχή. Παρίσι,
Εθνική Βιβλιοθήκη της
Γαλλίας.
5.40
5.39

Κεφαλαιο 5
478--323 π.Χ.
114
Oι κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Ο Αλέξανδρος Γ ΄
διαδέχτηκε το Φίλιππο Β΄
στο θρόνο του
Βασιλείου της
Μακεδονίας.
Ως ηγέτης των
Ελλήνων ξεκίνησε και
πραγματοποίησε το
φιλόδοξο σχέδιο του
πατέρα του. Πριν από
αυτό όμως, κέρδισε την
εμπιστοσύνη
ή επέβαλε τη θέλησή του
πρώτα στους Θεσσαλούς,
έπειτα στους Θηβαίους και
τέλος στους Αθηναίους.
Την άνοιξη του 334 π.Χ. ο Αλέξανδρος ξεκίνησε τη μεγάλη του
εκστρατεία στην Ασία. Πρώτος σκοπός ήταν να απελευθερώσει τις
ελληνικές πόλεις-κράτη στη δυτική Μικρά Ασία από την κυριαρχία του
Πέρση βασιλιά και να εκδικηθεί για τις συμφορές που έπαθαν άλλοτε οι
Έλληνες από τον Ξέρξη. Δεύτερος στόχος του ήταν να εγκαταστήσει
στην Ασία τους μισθοφόρους, που όλο τον 4ο αιώνα π.Χ. υπηρετούσαν τις
πόλεις-κράτη και τα βασίλεια. Αυτοί οι μισθοφόροι ήταν πια τόσο πολλοί
που απειλούσαν την ειρήνη και την κοινωνική τάξη.
Ο Αλέξανδρος δε σταμάτησε όμως στις κατακτήσεις αυτές. Στόχος
του πια ήταν να κατακτήσει ολόκληρο το Περσικό Βασίλειο. Με ευκολία
κυρίευσε την Αίγυπτο, που ήταν περσική σατραπεία, και ίδρυσε εκεί μια
νέα πόλη, την Αλεξάνδρεια (331 π.Χ.).
Ως διάδοχος πλέον του Δαρείου Γ΄, ο Αλέξανδρος χρησιμοποίησε
πολλούς Πέρσες στη διοίκηση και στην άμυνα. Χάρη στο περσικό χρυσάφι,
που ήταν τώρα πια στα χέρια του, ο Αλέξανδρος οργάνωσε ένα μεγάλο
μισθοφορικό στρατό.
Ο Αλέξανδρος σεβάστηκε τους πολιτισμούς των λαών που κατέκτησε κι
έτσι κέρδισε την εμπιστοσύνη τους. Με το γάμο του με τη Ρωξάνη, κόρη
του ηγεμόνα της Σογδιανής, ικανοποίησε τους ντόπιους αριστοκράτες,
αλλά και πραγματοποίησε το όραμά του που ήταν ο σχηματισμός μιας
αυτοκρατορίας όπου θα συνυπήρχαν διάφοροι λαοί.
Νόμισμα, ασημένιο
τετράδραχμο, του
Αλέξανδρου Γ ΄.
Στην κύρια όψη
ο Αλέξανδρος
απεικονίζεται σαν τον
Ηρακλή με τη λεοντή.
Στην πίσω όψη ο Δίας
καθισμένος σε θρόνο,
με αετό στο δεξί χέρι και
σκήπτρο στο αριστερό.
Αθήνα, Νομισματικό
Μουσείο.
Πηγές
Για τον Αλέξανδρο Γ΄ και τη βασιλεία του οι άμεσες μαρτυρίες που
έχουμε είναι λίγες: κάποιες αναφορές στους λόγους Αθηναίων ρη-
τόρων, μερικές επιγραφές που προέρχονται από ελληνικές πόλεις-
κράτη της δυτικής Μικράς Ασίας, νομίσματα και κάποιες προτομές.
5.41
Μαρμάρινη προτομή
του Αλέξανδρου,
3ος αιώνας π.Χ.
Πέλλα (Μακεδονία),
Αρχαιολογικό
Μουσείο.
5.42

Η Κλασικη Εποxη
478--323 π.Χ.
115
Ο Αλέξανδρος ζήτησε από τους στρατηγούς του να ακολουθήσουν
το παράδειγμά του. Οι μεικτοί γάμοι όμως δεν ήταν ο μόνος τρόπος
για να εφαρμόσει ο Αλέξανδρος την πολιτική του στους λαούς της
αυτοκρατορίας του. Παράλληλα με την εξάπλωση του ελληνικού
πολιτισμού, η ελληνική γλώσσα έγινε γλώσσα επικοινωνίας στο μεγαλύτερο
μέρος της ανατολικής Μεσογείου και της Εγγύς Ανατολής. Οι πόλεις που
ίδρυσε ο Αλέξανδρος, συνολικά 70, έγιναν κέντρα για τη διάδοση του
ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας.
Μετά τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου αυξήθηκαν οι
εμπορικές συναλλαγές ανάμεσα στον ελληνικό κόσμο και στην Εγγύς
Ανατολή, μέσα από θαλάσσιους και χερσαίους δρόμους.
Με αυτή τη νέα ανάπτυξη του εμπορίου το νόμισμα έγινε βασικό μέσο
συναλλαγής. Ο Αλέξανδρος είχε κόψει νομίσματα για να πληρώνει τα
εφόδια του στρατού και τους μισθοφόρους. Έτσι το νόμισμα κυκλοφόρησε
πολύ περισσότερο από πριν. Αυτό έκανε πιο εύκολο το εμπόριο.
Ψηφιδωτό που απεικονίζει το Μέγα Αλέξανδρο. Διακοσμούσε το «σπίτι του Φαύνου» στην Πομπηία (Ιταλία),
2ος αιώνας π.Χ. Νάπολη (Ιταλία), Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Νόμισμα, ασημένιο
τετράδραχμο, του
Πτολεμαίου Α΄.
Ήταν στρατηγός και ένας
από τους Διαδόχους του
Αλέξανδρου. Στην κύρια
όψη ο Αλέξανδρος. Στην
πίσω όψη ο Δίας κρατάει
αετό και σκήπτρο, 322 π.Χ.
Αθήνα, Νομισματικό Μουσείο.
Η βασιλεία του Αλέξανδρου Γ ΄ δεν κράτησε πολύ. Όμως μέσα σ’ αυτά
τα λίγα χρόνια έπαψε να υπάρχει το τεράστιο Περσικό Βασίλειο που
είχε δημιουργήσει ο Πέρσης Κύρος Β΄ από τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ.
Ακόμη, τελείωσε η Κλασική Εποχή, που για περισσότερο από ενάμιση
αιώνα είχε ως πρότυπο την Αθήνα. Μετά το θάνατο του Αλέξανδρου
υπήρχαν ακόμη ελληνικές πόλεις-κράτη. Η πραγματική εξουσία όμως
βρισκόταν πλέον στους βασιλιάδες, οι οποίοι κυβερνούσαν τα κράτη
που δημιουργήθηκαν από τη διάσπαση του τεράστιου κράτους του
Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Για τους
εμπορικούς
δρόμους θα
μιλήσουμε
στη σ. 141.
5.43
5.44

Κεφαλαιο 5
478--323 π.Χ.
116
Η ΕΚΣΤΡΑΤEΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ
ΑΠΟ ΤΟ 334 ΜΕΧΡΙ ΤΟ 332 π.Χ.
5.45
3. Στη συνέχεια, αφού νίκησε το Δαρείο στην
Ισσό (333 π.Χ.), ο Αλέξανδρος πήγε προς το
Νότο. Κυρίευσε τη Σιδώνα και ύστερα την
Τύρο και τη Γάζα (332 π.Χ.). Έτσι, μέσα σε
δύο χρόνια ο Αλέξανδρος έγινε κυρίαρχος
και της Συροπαλαιστίνης.
1. Η πρώτη σύγκρουση έγινε στις όχθες του
Γρανικού ποταμού (334 π.Χ.). Ο Αλέξανδρος
κατόρθωσε να καταλάβει όλο το δυτικό τμήμα
της Μικράς Ασίας μαζί με τις Σάρδεις, την πρω
τεύουσα της Λυδίας. Πολλές ελληνικές πόλεις-
κράτη ελευθερώθηκαν από την κυριαρχία του
Πέρση βασιλιά και οι τύραννοί τους διώχτηκαν.
2. Στο Γόρδιο έδειξαν στον Αλέξανδρο το ξακουστό άρμα με τον περίεργο κόμπο.
Σύμφωνα με το θρύλο, ο άνθρωπος που θα μπορούσε να λύσει το «γόρδιο δεσμό»
θα κυβερνούσε την Ασία. Ο Αλέξανδρος τράβηξε το σπαθί του και τον έκοψε.

Η Κλασικη Εποxη
478--323 π.Χ.
117
Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ
ΑΠΟ ΤΟ 332 ΜΕΧΡΙ ΤΟ 323 π.Χ.
5.46
1. Ο Αλέξανδρος κατέκτησε
την Αίγυπτο (332 π.Χ.), όπου
ο ντόπιος πληθυσμός τον
αναγνώρισε ως ελευθερωτή
και τον θεώρησε φαραώ.
4. Την άνοιξη του 329 π.Χ. ο Αλέξανδρος πέρασε το βουνό
Ινδικός Καύκασος, στο σημερινό Αφγανιστάν, και στη
συνέχεια κατέκτησε τη Βακτριανή και τη Σογδιανή (329–
327 π.Χ.), που ήταν σατραπείες του Περσικού Βασιλείου.
Οι περιοχές αυτές ήταν σημαντικές για στρατιωτικούς και
εμπορικούς λόγους.
6. Ο στρατός του Αλέξανδρου κατέβηκε
ολόκληρη την κοιλάδα του Ινδού ποταμού
(στο σημερινό Πακιστάν) και πήρε το
δρόμο της επιστροφής. Ο Αλέξανδρος
γύρισε στη Βαβυλώνα (324 π.Χ.). Εκεί,
ενώ προετοίμαζε μια εκστρατεία προς την
αραβική χερσόνησο, αρρώστησε και πέθανε
τον Ιούνιο του 323 π.Χ.
2. Η μάχη στα Γαυγάμηλα (331 π.Χ.) ήταν αποφασιστική για τον Αλέξανδρο.
Λίγο αργότερα ο Δαρείος Γ΄ δολοφονήθηκε από σατράπες του. Ο
Αλέξανδρος διάλεξε για πρωτεύουσα του βασιλείου του τη Βαβυλώνα,
επειδή θεώρησε ότι η στρατηγική της θέση ήταν σημαντική.
5. Ο Αλέξανδρος συνέχισε την πορεία του προς τα νότια.
Έτσι άρχισε μια εκστρατεία που τον έφερε μέχρι τις Ινδίες.
Στην αρχή κατέκτησε την Γκαντάρα, που ήταν μια από τις
πλουσιότερες σατραπείες του Περσικού Βασιλείου. Στη
συνέχεια νίκησε τον Πώρο, έναν Ινδό βασιλιά (326 π.Χ.).
Ωστόσο, λίγο πριν από τις όχθες του ποταμού Ύφαση,
η εκστρατεία του Αλέξανδρου σταμάτησε. Οι πιο πολλοί
στρατιώτες του, κουρασμένοι και εξασθενημένοι από τη
μακριά εκστρατεία, αρνήθηκαν να τον ακολουθήσουν στην
κατάκτηση ολόκληρων των Ινδιών.
3. Ο Αλέξανδρος κατέλαβε
τις δύο πρωτεύουσες του
Περσικού Βασιλείου, τα
Σούσα και την Περσέπολη,
καικυριάρχησεστηνΠερσία,
το σημερινό Ιράν (330 π.Χ.).

Όνομα:………………………..
Επαναληπτικό στις σελίδες 95-106
1. Γράψε τι σχέση έχει καθένα από τα παρακάτω ονόματα με το
Μέγα Αλέξανδρο:
Βουκεφάλας:………………………………….
Αχιλλέας :………………………………….
Φίλιππος :………………………………….
Βαβυλώνα :………………………………….
Δαρείος :………………………………….
2. Ποιο ήταν το διπλό σχέδιο του Φιλίππου; Ποιο από τα δύο δεν
κατάφερε να πετύχει και γιατί;
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
3. Θυμήσου και γράψε τι έκανε ο Μέγας Αλέξανδρος στις παρακάτω
τοποθεσίες:
Αίγυπτος :……………………………………………………….
Ισσό :……………………………………………………….
Τροία :……………………………………………………….
Γαυγάμηλα:……………………………………………………..
Γόρδιο :……………………………………………………….
4. Βάλε Σ για το σωστό και Λ για το λάθος στις παρακάτω προτάσεις:
Ένα από τα θετικά αποτελέσματα της εκστρατείας του Μεγάλου
Αλεξάνδρου είναι ο θάνατος πολλών στρατιωτών.
Πολλοί κάτοικοι ήρθαν από την Ελλάδα για να ζήσουν στα μέρη που
κατέκτησε ο Μ. Αλέξανδρος.
Το Μ. Αλέξανδρο ακολούθησαν στην εκστρατεία του ιστορικοί,
έμποροι και ναύτες.
Μαριάνθη Χαλκίτη

Πρωτεύουσα της Μακεδονίας στα χρόνια του Μ. Αλεξάνδρου ήταν η
Πέλλα.
5. Να χαράξεις την πορεία της εκστρατείας του Μ. Αλεξάνδρου από
την αρχή έως το τέλος της:
6. Λύσε το σταυρόλεξο:
1
3
2
1
2
3
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ
1. Μακρύ δόρυ.
2. Παραπόταμος στου Ινδού
ποταμού.
3. Οι Αιγύπτιοι ονόμασαν το
Μ. Αλέξανδρου διάδοχο
των…
ΚΑΘΕΤΑ
1. Ακολούθησαν το Μ.
Αλέξανδρο στην εκστρατεία
του.
2. Πρωτεύουσα της περσικής
αυτοκρατορίας.
3. Ονομάστηκε ο Αλέξανδρος.
Μαριάνθη Χαλκίτη

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: _________________________________ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: __/__/_____
Κεφάλαιο 30ο
: Η ακροστιχίδα του ΦΙΛΙΠΠΟΥ: (32/100)
Φ _ _ _ _ _ _ Η μακεδονική …, όταν βάδιζε, έμοιαζε με φρούριο.
Ι _ _ _ _ _ Εκτός από τον στρατό, ισχυρό ήταν και το μακεδονικό …
Λ _ _ _ _ Η Ελλάδα το έχει διπλό αυτό το γράμμα.
Ι _ _ _ _ _ _ Κι αυτοί νικήθηκαν στη μάχη της Χαιρώνειας (αντίστροφα).
Π _ _ _ _ _ _ Βουνό της Μακεδονίας με χρυσωρυχεία.
Π _ _ _ _ Πρωτεύουσα του κράτους των Μακεδόνων.
Ο _ _ _ _ _ _ Ο Φίλιππος έγινε αρχηγός των Ελλήνων σε συνέδριο στην … (αντίστροφα).
Σ _ _ _ _ _ Έτσι ονομαζόταν το μακρύ δόρυ των Μακεδόνων.
: Βάλε τα γεγονότα του κεφαλαίου στη σωστή σειρά, χρησιμοποιώντας
αριθμούς: (24/100)
Ο Μ. Αλέξανδρος νικά τον πολυάριθμο στρατό του Δαρείου Γ΄ στην Ισσό (333 π.Χ.)
Θέλοντας να συνεχίσει το έργο του πατέρα του, Ο Μ. Αλέξανδρος κάνει συνέδριο στην Κόρινθο.
Αντί να καταδιώξει τον Δαρείο, πηγαίνει στην Αίγυπτο όπου τον υποδέχτηκαν με τιμές.
Την άνοιξη του 334 π.Χ. ο Μ. Αλέξανδρος φτάνει στην Τροία, όπου τιμά τον Αχιλλέα.
Ο Μ. Αλέξανδρος ιδρύει την Αλεξάνδρεια στην Αίγυπτο, η οποία γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη.
Οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας νιώθουν και πάλι ελεύθερες.
Ο Μ. Αλέξανδρος νικά τους ενωμένους Πέρσες σατράπες στον Γρανικό ποταμό (334 π.Χ.)
Ο νέος αρχηγός των Ελλήνων αρχίζει αμέσως τις προετοιμασίες για τη μεγάλη εκστρατεία.
Η μακεδονική φάλαγγα
Μπάμπης Ζώραπας

Αλέξανδρος και Βουκεφάλας
: Σωστό ή λάθος; Συμπλήρωσε Σ ή Λ: (24/100)
Ο Ξέρξης νικήθηκε στη μάχη των Γαυγάμηλων (331 π.Χ.) από τον Μ. Αλέξανδρο.
Ο Μ. Αλέξανδρος κατευθύνθηκε τότε προς την πρωτεύουσα των Περσών, την Περσέπολη.
Για να διοικήσει καλύτερα το απέραντο περσικό κράτος χρησιμοποίησε και Πέρσες αξιωματούχους.
Ο Μ. Αλέξανδρος ήθελε να φτάσει ως την άκρη του κόσμου.
Οι στρατιώτες του τον ακολούθησαν με μεγάλη προθυμία, γιατί πίστευαν σ’ αυτόν.
Οι Μακεδόνες έφτασαν τελικά ως τον Ύφαση, παραπόταμο του Ινδού ποταμού.
Εκεί οι στρατιώτες του Μ. Αλεξάνδρου αρνήθηκαν να συνεχίσουν, γιατί ήταν πολύ κουρασμένοι.
Ο δρόμος της επιστροφής στα Σούσα ήταν πιο εύκολος, γιατί ήταν όλοι τους χαρούμενοι.
Η μάχη στον Γρανικό ποταμό (334 π.Χ.) Ο θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου
: Συμπλήρωσε τα κενά με τις λέξεις της παρένθεσης, ώστε να ολοκληρωθεί η
περίληψη του κεφαλαίου: (ετοιμοθάνατος, Βαβυλώνα, 323 π.Χ., πρωτεύουσα, γλώσσα, ζώα,
ευχαριστήσει, ξακουστός, πόλεις, αποτέλεσμα): (20/100)
Από τα Σούσα ο Μ. Αλέξανδρος πήγε στη ______________________ , την οποία ήθελε να
κάνει _______________________ του κράτους του. Όμως αρρώστησε βαριά και,
______________________ καθώς ήταν, θέλησε να __________________________ έναν έναν
τους στρατιώτες του. Τελικά πέθανε το ___________ , αφήνοντας το τεράστιο κράτος του
χωρίς αρχηγό. Η μεγάλη εκστρατεία είχε αλλάξει τη μορφή του κόσμου, με
___________________ οι άνθρωποι να γνωρίσουν νέες χώρες, το κλίμα, τα φυτά και τα
________ τους. Ακόμα, ιδρύθηκαν πολλές ελληνικές ____________ , στολισμένες με ναούς,
θέατρα και γυμναστήρια και η ελληνική ____________ διαδόθηκε παντού. Τέλος, ο Μ.
Αλέξανδρος έγινε _________________ σ’ όλες τις χώρες της ανατολής και γύρω απ’ το όνομά
του πλάστηκαν πολλές διηγήσεις.
ΣΥΝΟΛΟ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑΣ
Μπάμπης Ζώραπας

Γκόηεηα: Η Μαθεδμκία (θεθάιαηα 30-33)
ΌΝΟΜΑ:...................................................................................................................................
1) Να ζρμπληοώζεηε ηα κεμά ηξρ παοακάηω κειμέμξρ
Τμκ 4μ
αηώκα π.Χ. μη Μαθεδόκεξ με βαζηιηά ημκ _____________ απέθηεζακ μεγάιε
δύκαμε. Σηόπμξ ημοξ ήηακ κα θάκμοκ μία έζθηναηεία εκακηίμκ ηωκ ____________.
Γθμδίαζε ημοξ ζηναηηώηεξ με μηθνή αζπίδα θαη δόνο, ηε ___________, πμο είπε μήθμξ 5
μέηνα. Η μαθεδμκηθή ___________ ήηακ ηόζμ ηζπονή πμο έμμηαδε με θνμύνημ πμο
θηκείηαη.
Μεηά ηε δμιμθμκία ημο ημ ζπέδηό ημο απμ θάζηζε κα ημ ζοκεπίζεη μ γημξ ημο
___________. Πμιύ ζύκημμα θαηάθενε κα θαηαθηήζεη όιε ηεκ Ακαημιή μέπνη ημκ
_________, παναπόηαμμ ημο Ιμδμύ πμηαμμύ. Τα θαημνζώμαηά ημο ήηακ ηόζμ ζπμοδαία
πμο μη ηζημνηθμί ημκ μκόμαζακ ___________
2) Να ζημειώζεηε Σ για κάθε ζωζηή ποόηαζη και Λ για κάθε λάθξπ ποόηαζη
Ο Φίιηππμξ μ Β πέζακε ζηε μάπε
Οη Αηγύπηημη ακηηζηάζεθακ ζημκ Αιέλακδνμ
Η εθζηναηεία ημο Αιέλακδνμο ζηαμάηεζε ζηεκ Ικδία
Ο Αιέλακδνμξ ίδνοζε 23 πόιεηξ με ημ όκμμα Αιελάκδνεηα
Ο Αιέλακδνμξ πνεζημμπμίεζε μόκμ Έιιεκεξ αληωμαημύπμοξ κα δημηθήζμοκ ημ θνάημξ
ημο
3) Βάζω ηα γεγξμόηα ζηη ζωζηή ςοξμική ζειοά
Θάκαημξ ημο Μ. Αιέλακδνμο
Μάπε ζηα Γαογάμεια
Ίδνοζε ηεξ Αιελάκδνεηαξ
Μάπε ζηεκ Ιζζό
Μάπε ζημ Γνακηθό
Γπηζηνμθή ζηε Βαβοιώκα emathima.gr

4) Να κρκλώζεηε ηξ ζωζηό
Τα πνοζωνοπεία ημο Παγγαίμο βμήζεζακ ημκ Πενηθιή κα θηηάλεη:
α) κμμίζμαηα β) αζπίδεξ γ) αγάιμαηα
Ο ηάθμξ ημο Φηιίππμο Β βνέζεθε ζηεκ:
α) Χαηνώκεηα β) Βενγίκα γ) Πέιια
Ο δάζθαιμξ ημο Μ.Αιελάκδνμο ήηακ μ :
α) Ανηζημηέιεξ β) Σωθνάηεξ γ) Ηνόδμημξ
Ο Μ.Αιέλακδνμξ ήζειε κα θάκεη πνωηεύμοζα ημο απένακημο θνάημοξ:
α)ηε Βενγίκα β) ηεΣμύζα γ) ηε Βαβοιώκα
Σημ ζοκέδνημ πμο ζογθάιεζε μ Φίιηππμξ Β ζομμεηείπακ όιεξ μη πόιεηξ εθηόξ
από ηε:
α) Θήβα β) Αζήκα γ) Σπάνηε
5) Πωπ ήηαμ ξι καιμξύοιεπ πόλειπ πξρ ίδορζε ξ Μ.Αλέναμδοξπ;
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
6) Για πξιξ λόγξ ξ Αλέναμδοξπ ξμξμάζηηκε Μέγαπ;
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
emathima.gr

ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 7
Ημερ/νία : __ / __ / _____
ΙΣΤΟΡΙΑ
2η Ενότητα : ΚΛΑΣΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ
Ε) Η Μακεδονία
1) Απαντώ στις ερωτήσεις
Πότε απέκτησε μεγάλη δύναμη η Μακεδονία; _______________________________________________
Τι ήταν η σάρισα; ______________________________________________________________________
Τι βοήθησε το Φίλιππο να αναπτύξει οικονομικά το κράτος του; ________________________________
Ποιο ήταν το όνειρό του; ________________________________________________________________
Ποιοι δεν πήραν μέρος στο συνέδριο που συγκάλεσε στην Κόρινθο; _____________________________
2) Συμπληρώνω Σ για το σωστό και Λ για το λάθος
 Ο βασιλιάς Φίλιππος σκοτώθηκε στη μάχη. ___
 Ο Μ. Αλέξανδρος έγινε βασιλιάς σε μεγάλη ηλικία. ___
 Ο Αλέξανδρος είχε σκοπό να πραγματοποιήσει μία μεγάλη εκστρατεία κατά των Περσών. ___
 Η πρώτη μάχη του Αλέξανδρου με τους Πέρσες ήταν στο Γρανικό ποταμό. ___
 Οι στρατιώτες της μακεδονικής φάλαγγας κρατούσαν μικρό δόρυ και μεγάλη ασπίδα. ___
 Ο Μ. Αλέξανδρος έφτασε μέχρι τον Ινδό ποταμό. ___
 Ο Αλέξανδρος έλυσε το Γόρδιο δεσμό με το σπαθί του. __
 Μετά τη μάχη στην Ισσό ο Αλέξανδρος προχώρησε στο εσωτερικό της Ασίας. ___
3) Η εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου είχε θετικά αποτελέσματα, είχε όμως και αρνητικά.
Τα αναφέρω με λίγα λόγια.
ΘΕΤΙΚΑ: __________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
ΑΡΝΗΤΙΚΑ: ________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
alfaomega79.blogspot.gr
«ΚΙΜΩΛΙΑ»

4) Αντιστοιχίζω τα σωστά.
Ο Φίλιππος εφοδίασε το
στρατό του με μικρή ασπίδα
και μακρύ δόρυ
• • Αθηναίοι και Θηβαίοι τον
αντιμετώπισαν στη Χαιρώνεια
Ο Φίλιππος θέλησε να
κυριαρχήσει στη νότια Ελλάδα
• • Ίδρυση Αλεξάνδρειας.
Χρυσωρυχεία Παγγαίου
• • Τέλος εκστρατείας
Ο Αλέξανδρος πήγε στην
Αίγυπτο
• • Δημιούργησε έναν ισχυρό στρατό
Οι στρατιώτες αρνήθηκαν να
συνεχίσουν
• • Άλλαξε τη μορφή του κόσμου
Η μεγάλη εκστρατεία
• • Οικονομική ανάπτυξη στο
μακεδονικό κράτος
5) Βρίσκω στο κρυπτόλεξο 8 λέξεις που να έχουν σχέση με το Μ. Αλέξανδρο.
Α Η Γ Λ Ψ Ρ Χ Χ Μ Ι Ο Γ Τ Δ Ε
Ρ Β Ο Υ Κ Ε Φ Α Λ Α Σ Ν Η Λ Κ
Η Ζ Ρ Α Ι Ο Λ Α Χ Ε Σ Α Ο Π Σ
Υ Χ Δ Σ Τ Τ Β Χ Δ Ρ Κ Ρ Σ Ρ Τ
Τ Ψ Ι Δ Ε Π Λ Σ Α Τ Ψ Ι Δ Ε Ρ
Ω Ω Ο Β Ε Ο Π Λ Δ Ρ Χ Σ Α Σ Α
Ω Β Σ Ν Ρ Ζ Α Μ Ο Π Ε Τ Μ Φ Τ
Ν Ν Α Μ Σ Ο Υ Ν Δ Ρ Ω Ο Ψ Ω Ε
Μ Μ Σ Δ Α Ι Ε Ψ Σ Θ Ι Τ Ρ Κ Ι
Α Λ Ε Ξ Α Ν Δ Ρ Ε Ι Α Ε Τ Υ Α
Κ Ε Δ Δ Λ Δ Α Ζ Σ Ε Η Λ Γ Σ Π
Ι Π Φ Η Π Ο Φ Τ Ε Σ Ζ Η Σ Ζ Θ
Ο Ρ Γ Γ Ι Σ Υ Ι Σ Σ Ο Σ Π Φ Ρ
Π Τ Η Ο Ο Β Φ Η Υ Ρ Ε Ι Θ Υ Τ
Φ Υ Ξ Γ Α Υ Γ Α Μ Η Λ Α Ζ Α Ε
Σε αυτό το φύλλο αξιολόγησης: Δυσκολεύτηκα πολύ
Δυσκολεύτηκα λίγο Ονοματεπώνυμο
Δε δυσκολεύτηκα καθόλου ______________________________
alfaomega79.blogspot.gr
«ΚΙΜΩΛΙΑ»

Όνομα : ................................................. 2ο
Δημ. Σχ. Αγίου Παύλου
Ημερομηνία: 22/3/2016 Τάξη Δ΄
ΙΣΤΟΡΙΑ Δ’ / ΚΛΑΣΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ / ΚΕΦΑΛΑΙΑ 30-33
Γραπτή επανάληψη
1. Συμπλήρωσε σωστά τα παρακάτω 18 κενά. (4Χ18=72 βαθμοί)
Oι Μακεδόνες τον 4ο π.Χ. αιώνα απέκτησαν μεγάλη δύναμη. O βασιλιάς τους
…….…………………. δημιούργησε ισχυρό στρατό και αντιμετώπισε με επιτυχία τους εχθρούς της
χώρας του στο βορρά. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του στρατού του ήταν η
……………………………. …..…………………. και η …………………..…. Αργότερα νίκησε τους
…………………..…… και τους ……………………… στη μάχη της/του………….……………. το …....… π.Χ. και
ανέλαβε αρχηγός της εκστρατείας εναντίον των Περσών. Το σχέδιο αυτό όμως ματαιώθηκε,
γιατί ο ίδιος δολοφονήθηκε.
Το σχέδιο του Φιλίππου ανέλαβε να πραγματοποιήσει ο γιος του Αλέξανδρος, ο οποίος με
πολύ στρατό ξεκίνησε για την Περσία το …..... π.Χ. Έφτασε στην …………..……., όπου τίμησε
ξεχωριστά τον ……………………. Στη συνέχεια νίκησε τον περσικό στρατό στο/στην
………..……..……. και στον/στην ……………………….……. Μετά τις μάχες αυτές κατευθύνθηκε προς
την ………..…….……., όπου οι κάτοικοί της του έκαναν λαμπρή υποδοχή.
O βασιλιάς των Περσών ………..………………….προσπάθησε να εμποδίσει τον Αλέξανδρο να
προχωρήσει στο εσωτερικό της χώρας του, χωρίς αποτέλεσμα όμως. Ενθουσιασμένος από τη
νίκη ο Αλέξανδρος βάδισε μέχρι την/τον ………………..……….. Εκεί οι στρατιώτες του
κουρασμένοι από την ταλαιπωρία και πικραμένοι από τη συμπεριφορά του δε δέχτηκαν να
προχωρήσουν. O Μ. Αλέξανδρος αποφάσισε να γυρίσουν πίσω. Έτσι, έπειτα από πολλές
δυσκολίες έφτασαν στα/στην ……………..……. το …….….π.Χ. δίνοντας τέλος στη μεγάλη
εκστρατεία τους.
2. Να βάλεις στη σωστή σειρά τους παρακάτω 9 κυριότερους σταθμούς της εκστρατείας
του Μεγάλου Αλεξάνδρου: Ισσός, Σούσα, Ύφασης ποταμός, Τροία, Αίγυπτο, Γρανικός
ποταμός, Βαβυλώνα, Γαυγάμηλα, Πέλλα. (2Χ9=18 βαθμοί)
…..……………………………………………………….………………………………………………………………………………..
…..………………………………………………………………….……………………………………………………………………..
…..…………………………………………………………………….…………………………………………………………………..
3. Απάντησε στις ερωτήσεις: α. Ποιοι ακόμα ακολουθούσαν το στρατό του Μ.Αλεξάνδρου;
(4 βαθμοί)……………………………………………………………………………………………………………………………..
β. Ποιος ήταν ο δάσκαλος του Μ.Αλεξάνδρου; (2 βαθμοί) ….. ………………….………………………….…
γ. Πότε πέθανε και πού ο Μ.Αλέξανδρος; (4 βαθμοί)……..…………………..………..………………………
Υπογραφή γονέα: ______________________________ Αποτέλεσμα: _____
(έλαβα γνώση) 100
Βοσνιάκος Θανάσης

Εκπαιδευτικός: Καφετζοπούλου Λουλούδα
Επαναληπτικές ασκήσεις γι’ αυτούς που τους αρέσει η Ιστορία!
Δ’ Δημοτικού

Μέγας Αλέξανδρος: Οι πρώτες νίκες
Ο Αλέξανδρος, αφού άφησε επίτροπό του στη Μακεδονία τον Αντίπατρο, διέσχισε τη Θράκη
και έφτασε στον Ελλήσποντο. Εκεί συνάντησε το στόλο του, που τον αποτελούσαν 160 πολεμικά
και πολλά μεταγωγικά πλοία. Με αυτά πέρασε απέναντι στην Τροία, όπου επισκέφτηκε τον τάφο
του Αχιλλέα και έκανε θυσίες πάνω σ' αυτόν.
Την πρώτη αντίσταση των Περσών τη συνάντησε στις όχθες του Γρανικού ποταμού. Στη
μάχη, που προσωπικά διεύθυνε ο ίδιος, κινδύνεψε να σκοτωθεί. Οι Πέρσες τελικά δεν μπόρεσαν να
σταματήσουν την ορμή των Μακεδόνων και υποχώρησαν άτακτα, προσφέροντας έτσι την πρώτη
νίκη στον Αλέξανδρο. Από τα λάφυρα που άφησαν στο πεδίο της μάχης οι βάρβαροι, έστειλε 300
πανοπλίες στην Αθήνα, για να κοσμήσουν με αυτές τον Παρθενώνα.
Τώρα ο δρόμος ήταν ανοιχτός για τη Μ. Ασία, που σε λίγο ελευθερωνόταν από τις
μακεδονικές φάλαγγες. Την άνοιξη του 333 π.Χ. έφτασε στην πόλη Γόρδιο. Εκεί υπήρχε ένα αμάξι
με έναν πολύπλοκο κόμπο, ο γνωστός ως Γόρδιος δεσμός. Κατά την παράδοση όποιος τον έλυνε, θα
γινόταν κύριος όλης της Ασίας. Ο Αλέξανδρος χωρίς αμφιταλαντεύσεις έκοψε με το ξίφος του τον
άλυτο αυτό κόμπο θέλοντας να δείξει έτσι πως με το σπαθί του θα κατακτήσει την Ασία
Τη δεύτερη συνάντησή του με τον περσικό στρατό την είχε κοντά στην πόλη Ισσό της
Κιλικίας (333 π.Χ.). Οι 500.000 Πέρσες διαλύθηκαν και πάλι και ο Δαρείος γλίτωσε με τη φυγή.
Άφησε όμως στα χέρια του Αλέξανδρου τη μητέρα του, τη γυναίκα του και τα παιδιά του. Εκείνος
όμως φέρθηκε με μεγαλοψυχία και ιπποτισμό προς τους υψηλούς αιχμαλώτους του.
Μετά προχώρησε νότια και έφτασε στη Φοινίκη, την οποία κυρίεψε και αιχμαλώτισε το
στόλο της. Επίσης κατέλαβε την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο. Εκεί άφησε το στρατό του και με
λίγους διαλεχτούς άνδρες προχώρησε στην έρημο, για να επισκεφτεί το μαντείο του Άμμωνα Δία.
Από εκεί εφοδιασμένος με χρησμούς που έλεγαν ότι θα κυριαρχούσε στην Ασία, ξαναγύρισε στην
Αίγυπτο και άρχισε να ετοιμάζει το στρατό του για νέες μάχες. Μετά, αφού χάραξε τις όχθες της
Αιγύπτου και κοντά στις εκβολές του Νείλου τα τείχη και τους δρόμους μιας νέας πόλης, της
Αλεξάνδρειας, ξαναγύρισε στην Ασία.
1) Τι σου αρέσει πιο πολύ στην ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου από αυτά που διάβασες στο
κείμενο πάνω και από αυτά που ξέρεις; Γιατί σου αρέσει αυτό;
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
2) Αν ήσουν ο Μέγας Αλέξανδρος πού θα ήθελες να ταξιδέψεις και γιατί;
……………………………………………………………………………………………………….…
……………………………………………………………………………………………………….…
…..………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

3) Ξανά γράψε την πρώτη παράγραφο του κειμένου σε χρόνο ενεστώτα.
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………..
4) Σχημάτισε προτάσεις με τις παρακάτω λέξεις. Πρόσεξε, όμως, να είναι ιστορικά σωστές!
1. Αχιλλέας……………………………………………………………………………………………...
2. Γόρδιος δεσμός……………………………………………………………………………………….
3. Φίλιππος Β’…………………………………………………………………………………………..
4. σάρισα………………………………………………………………………………………………..
5. Αλέξανδρος……………………………………………………………………………………….
5) Γράψε όσο πιο γρήγορα μπορείς 10 λέξεις που έχουν σχέση με το Μέγα Αλέξανδρο!
1. 6.
2. 7.
3. 8.
4. 9.
5. 10.
6) Γι’ αυτούς που είναι καλοί στο να θυμούνται ημερομηνίες!! Βάλε σε χρονολογική σειρά τα
παρακάτω γεγονότα ξεκινώντας από το πιο παλιό:
μάχη στα Γαυγάμηλα, χρυσός αιώνας, πελοποννησιακός πόλεμος, τέλος εκστρατείας Μεγάλου
Αλεξάνδρου, ναυμαχία της Σαλαμίνας, μάχη στο Γρανικό, αρχηγεία Φιλίππου Β’, βοιωτική
συμμαχία

7) Για δυνατούς λύτες!!
α) Πόσα χρόνια έχουν περάσει από τη μάχη στην Ισσό μέχρι σήμερα;
β) Ο Μέγας Αλέξανδρος πέθανε 33 χρονών. Αν πέθανε το 323 π.Χ., πότε γεννήθηκε;
Πρόσεξε! Στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου ο χρόνος μετράει αντίστροφα! Μια
ιστορική γραμμή θα σε βοηθήσει.

Ώρα για ξεκούραση!!
Στο δημοφιλή μύθο ο Αλέξανδρος ψάχνει να πιει το νερό που θα τον κάνει αθάνατο. Συλλέγει το
νερό σε ένα κύπελλο αλλά η αδερφή του το πίνει ή το ρίχνει κατά λάθος. Πάνω στην οργή του ο
Αλέξανδρος καταριέται την αδερφή του να γίνει μισή γυναίκα και μισή ψάρι. Αλλά εκείνη δεν του
κρατάει κακία. Ταξιδεύει στη θάλασσα και ρωτάει τους ναυτικούς αν ο Βασιλιάς Αλέξανδρος είναι
ακόμα ζωντανός. Οι έξυπνοι ναύτες θα έπρεπε να της απαντήσουν «Ζει και βασιλεύει και τον κόσμο
κυριεύει», για να τους αφήσει να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Αλλά αν κάνουν το λάθος και
απαντήσουν πως ο Αλέξανδρος είναι νεκρός τότε η γοργόνα από την οργή της βυθίζει το καράβι.
Ζωγράφισε κάτι σχετικό με το μύθο που διάβασες.

Ζωγράφισε το Βουκεφάλα

ΙΣΤΟΡΙΑ Δ΄ ΤΑΞΗΣ – «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ»
ΕΑΝΑΛΗΨΗ 5ης
Ενότητας
Ονοματεπώνυμο: ………………………………………………………………………….. Πώς τα πήγα;
………………
1. Συμπληρώστε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις.
Τον 4ο
αι. π.Χ. οι Μακεδόνες με βασιλιά τον ……………………………… Β΄
απέκτησαν μεγάλη δύναμη και κυριάρχησαν στον ελλαδικό χώρο. Ο
……………………………… σχεδίαζε να κάνει μια εκστρατεία εναντίον των
………………………, αλλά δεν πρόλαβε γιατί ………………………………. Το σχέδιό του
αποφάσισε να το πραγματοποιήσει ο γιός του ………………………………………. Μέσα σε
10 χρόνια (334-324 π.Χ.) ο ………………………………… κατόρθωσε να κατακτήσει
ολόκληρη την Ανατολή και να φτάσει μέχρι τον ……………………, παραπόταμο του
Ινδού ποταμού. Το 323 π.Χ. ο ……………………………… πέθανε στη …………………………….
Τα κατορθώματά του ήταν τόσο σπουδαία, που οι ιστορικοί τον ονόμασαν
……………………………
2. Σωστό ή Λάθος;
Ο Μέγας Αλέξανδρος αποφάσισε να κάνει πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του τη
Βαβυλώνα.
Πολλοί κάτοικοι από την Ελλάδα μετανάστευσαν σε περιοχές που είχε κατακτήσει
ο Μ. Αλέξανδρος.
Όταν αρρώστησε ο Μ. Αλέξανδρος όλοι οι στρατιώτες του πέρασαν από μπροστά
του για να τον αποχαιρετίσουν.

3. Να χωρίσεις τα αποτελέσματα της εκστρατείας του Μ. Αλεξάνδρου σε θετικά
και αρνητικά.
(μακροχρόνιος πόλεμος, επαφή με άλλους πολιτισμούς, γνωριμία νέων χωρών,
θάνατος πολλών στρατιωτών, πρόοδος στις επιστήμες, μείωση του πληθυσμού στην
Ελλάδα, η ελληνική γλώσσα διαδόθηκε)
ΘΕΤΙΚΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ
4. Ποιο κατά τη γνώμη σας ήταν το σημαντικότερο γεγονός της εκστρατείας του
Μεγάλου Αλεξάνδρου; Προσπαθήστε να εξηγήσετε την άποψή σας.
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ
1 2 3 4
5
6 7 8
9
10
11
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ:
3. Παραπόταμος του Ινδού ποταμού.
5. Ο δάσκαλος του Μ. Αλέξανδρου.
6. Η πρωτεύουσα της Μακεδονίας.
9. Στον ποταμό αυτό δόθηκε αποφασιστική
μάχη και νικήθηκαν οι Πέρσες.
10. Εκεί το 331 π.Χ. ο στρατός του Δαρείου
ηττήθηκε.
11. Ο αγαπημένος ήρωας του Μ. Αλέξανδρου.
ΚΑΘΕΤΑ:
1. Ο πατέρας του Μ. Αλέξανδρου
2. Το αγαπημένο άλογο του Μ.
Αλέξανδρου
4. Πολύ ισχυρό όπλο του μακεδονικού
στρατού ήταν η μακεδονική .....
5. Το όνομα πόλεων που ίδρυσε ο Μ.
Αλέξανδρος
7. Εκεί πέθανε ο Μ. Αλέξανδρος
8. Το όνομα του δεσμού που έκοψε ο
Μ. Αλέξανδρος με το σπαθί του.
Σαλονικίδης Γιάννης

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ)
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
(ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ Μ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ)
ΟΝΟΜΑ_______________________________ ΗΜΕΡ. ..........................
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Συµπληρώνω µε ό,τι λείπει:
Οι Μακεδόνες ήταν ελληνικό φύλο. Η πρωτεύουσα της Μακεδονίας ήταν η
……………………... Ένας από του σπουδαιότερους βασιλιάδες της ήταν
ο ...................................... Ο βασιλιάς, από την πρώτη στιγµή προσπάθησε να
δηµιουργήσει ισχυρό ………………….. . που, αφού πήρε µε το µέρος του τα
περισσότερα ελληνικά κράτη αποφάσισε να εκστρατεύσει εναντίον των
.............................. Η ..................................... του όµως εµπόδισε να πραγµατοποιηθεί
το σχέδιο του.
Εφοδίασε τους στρατιώτες µε µικρή ………………. και µεγάλο δόρυ, τη
…………………
Ο Αλέξανδρος είχε δάσκαλο τον........................................... . Όταν ανέβηκε στο
θρόνο αντιµετώπισε µε αποφασιστικότητα τα διάφορα προβλήµατα. Στο συνέδριο
της ........................... οι άλλες ελληνικές πόλεις συµφώνησαν πως θα τον βοηθήσουν
στην εκστρατεία του εναντίον των ................................. .
Ο Αλέξανδρος µε το στρατό του πέρασε τον Ελλήσποντο και νίκησε τον περσικό
στρατό στο ........................................ ............................ και την ..............................
Έφτασε ως την ...........................................όπου ίδρυσε µια νέα πόλη την
..................................... . Η αποφασιστική µάχη δόθηκε στα
........................................... . Ο Μέγας Αλέξανδρος έγινε βασιλιάς όλης της Περσίας.
Έκανε νέες εκστρατείες και έφτασε ως τον .................................., παραπόταµο του
........................... ποταµού.
Ενώ σχεδίαζε νέες εκστρατείες, πέθανε ξαφνικά το ....................... .

2. Γράφω µπροστά από κάθε πρόταση έναν αριθµό για να δείξω τη σειρά µε την
οποία έγιναν τα παρακάτω γεγονότα :
___ Εκστρατεία στις Ινδίες.
___ Μάχη στα Γαυγάµηλα.
___ Μάχη στο Γρανικό.
___ Μάχη στην Ισσό.
___ Θάνατος του Αλέξανδρου.
___ Θυσία στην Τροία.
___Ίδρυση Αλεξάνδρειας.
3. Γιατί η εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου άλλαξε τον κόσµο;
.......................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
4. Επέλεξε τη σωστή απάντηση:
α. Στο συνέδριο που συγκάλεσε ο Φίλιππος ο Β στην Κόρινθο, συµµετείχαν πολλές
ελληνικές πόλεις εκτός από:
α. τη Σπάρτη
β. την Αθήνα
γ. τη Θήβα
β. Ο Μ. Αλέξανδρος ήθελε να κάνει πρωτεύουσα του τεράστιου κράτους:
α. τα Σούσα
β. τη Βαβυλώνα
γ. την Αλεξάνδρεια
γ. Η πρωτεύουσα της Μακεδονίας ήταν:
α. η Πέλλα
β. η Αιγές (Βεργίνα)
γ. η Θεσσαλονίκη
5. Σωστό ή Λάθος
α. Το δόρυ των Μακεδόνων είχε µήκος 15 µέτρα
β. Ο Μέγας Αλέξανδρος δολοφονήθηκε.
γ. Ο Μ. Αλέξανδρος ήθελε µόνο να κατακτά χώρες, χωρίς να ενδιαφέρεται για
τον πολιτισµό τους

δ. Ο Αλέξανδρος δε θεώρησε δίκαια τα παράπονα των στρατιωτών που δεν
ήθελαν να συνεχίσουν
ε. _____ Ο ετοιµοθάνατος Αλέξανδρος ζήτησε να δει τους στρατιώτες του
στ. ___ Η σάρισα ήταν µια τεράστια ασπίδα.
ζ. ___ Ο Φίλιππος όπλισε το στρατό του µε τη Σάρισα.
η. ___ Την εκστρατεία ακολουθούσαν µελετητές και καλλιτέχνες.
Αναρτήθηκε από fotis
Πηγή: Γ΄- ∆΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ 5ΟΥ ∆ΗΜ. ΣΧ. ΒΕΡΟΙΑΣ

2/θέσιο ∆ηµοτικό Σχολείο Αλµυροπόταµου
24 Απριλίου 2007
ΤΑΞΗ: ∆΄
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ :
1. Συµπλήρωσε τις λέξεις που πρέπει για να βγει στη στήλη µε τα
κόκκινα τετράγωνα το όνοµα του µεγάλου Μακεδόνα.
1) Εκεί γεννήθηκε ο Μ. Αλέξανδρος.
2) Άρεσε πολύ στον Αλέξανδρο να τη διαβάζει.
3) Ήθελε να τους κατακτήσει ο Φίλιππος.
4) Είχε µεγάλη ... η εκστρατεία του Αλέξανδρου.
5) Ήθελε ο στρατός του να φτάσει ως τα βάθη της...
6) Η πρώτη νίκη του Αλέξανδρου στην Ασία έγινε εκεί.
7) Αυτοκράτορας των Περσών.
8) Από αυτή πέθανε ο Αλέξανδρος.
9) Εκεί έλυσε τον περίφηµο δεσµό ο Αλέξανδρος.
10) Ονοµάστηκε ο Αλέξανδρος από τους ιστορικούς.
2. Ένωσε ότι ταιριάζει:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ΤΕΣΤ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΠΕΡΙΟ∆ΟΣ: ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ

3. Βάλε Σ µπροστά από κάθε σωστή πρόταση και Λ µπροστά από
κάθε λάθος.
□ ___ Ο Φίλιππος όπλισε το στρατό του µε τη Σάρισα.
□ ___ Η Σπάρτη πήρε µέρος στο συνέδριο που συγκάλεσε ο Φίλιππος
στην Κόρινθο.
□ ___ Ο Αλέξανδρος ίδρυσε πολλές πόλεις µε το όνοµα Αλεξάνδρεια.
□ ___ Η εκστρατεία του Αλέξανδρου έφτασε ως τον Ινδό ποταµό.
□ ___ Η σάρισα ήταν µια τεράστια ασπίδα.
□ ___ Η πρωτεύουσα του Περσικού κράτους ήταν η Βαβυλώνα.
□ ___ Οι στρατιώτες του Αλεξάνδρου δεν ήθελαν να γυρίσουν πίσω.
□ ___ Την εκστρατεία ακολουθούσαν µελετητές και καλλιτέχνες.
4. Πως τελείωσε η εκστρατεία του Αλέξανδρου και τι ξέρεις για το
θάνατό του;
5. Για ποιο λόγο ο Αλέξανδρος ονοµάστηκε Μέγας;
Ταρναράς Βασίλης

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ – ΤΑΞΗ ∆΄
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: _______________________________________________________
1. Συµπληρώνω τα κενά των προτάσεων µε τις κατάλληλες λέξεις:
Πρωτεύουσα του µακεδονικού κράτους ήταν η ____________, που ήταν µεγάλο οικονοµικό
και πνευµατικό κέντρο.
Μεγάλη δύναµη απέκτησε η Μακεδονία, όταν πήρε την εξουσία στα χέρια του ο
______________, πατέρας του Μ. Αλέξάνδρου. Εφοδίασε τους στρατιώτες µε µικρή ασπίδα
και µακρύ δόρυ, τη ______________, που είχε µήκος 5-6 µέτρα περίπου. Η ______________
______________, όταν βάδιζε παραταγµένη, έµοιαζε µε φρούριο που κινείται. Πολύ ισχυρό
ήταν και το ιππικό.
Ο Μ. Αλέξανδρος. Όταν ξεκίνησε την εκστρατεία του, πέρασε πρώτα από την
______________ και τίµησε ξεχωριστά τον ______________.
Αγαπηµένο βιβλίο του Μ. Αλεξάνδρου ήταν η ______________ του ______________ και
την είχε πάντα κάτω από το µαξιλάρι του, µαζί µε το ξίφος του.
Στις εκβολές του Νείλου, στην Αίγυπτο, ο Μ. Αλέξανδρος ίδρυσε την ______________, η
οποία γρήγορα γνώρισε µεγάλη ανάπτυξη.
2. Υπογραµµίζω την σωστή απάντηση:
α) Η εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου ξεκίνησε:
1) Το φθινόπωρο του 334 π. Χ.
2) Την άνοιξη του 332 π. Χ.
3) Την άνοιξη του 334 π. Χ.
β) Οι αντιπρόσωποι των ελληνικών πόλεων όρισαν
αρχηγό της εκστρατείας το Μ. Αλέξανδρο στο συνέ-
δριο που έγινε:
1) Στην Κόρινθο
2) Στη Θήβα
3) Στη Σπάρτη
γ) Ο Μ. Αλέξανδρος ίδρυσε πολλές πόλεις. Πόσες απ’ αυτές πήραν το όνοµα Αλεξάνδρεια;
1) είκοσι έξι 2) δεκαέξι 3) δώδεκα
δ) Ποια πόλη ήθελε ο Μ. Αλέξανδρος να κάνει πρωτεύουσα του απέραντου κράτους του;
1) Σούσα 2) Γαυγάµηλα 3) Βαβυλώνα
3. Βάζω στον παρακάτω πίνακα τα γεγονότα της παρένθεσης µε τη σειρά που έγιναν:
( Θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου, µάχη στην Ισσό, µάχη στα Γαυγάµηλα, ίδρυση της Αλεξάν-
δρειας, µάχη στο Γρανικό, επιστροφή από τα Σούσα στη Βαβυλώνα)
1. 4.
2. 5.
3. 6.

4. Συµπληρώνω το σταυρόλεξο:
6. 2.
1. Ε Λ Λ Η Ν Ι Σ Τ Ι Κ Α
Ε Λ
10. Γ Ο Ρ ∆ Ι Ο Σ Ε 4.
Λ Ξ Κ 7.
Ο Α Α Α
Σ Ν Λ Ρ
3. ∆ Α Χ Τ Υ Λ Ι ∆ Ι
8. 9. Ρ Τ Σ
Π Α Ε Ε Τ
Α Ι Ι Ρ Ο
5. Γ Α Υ Γ Α Μ Η Λ Α Ο Τ
Γ Υ Ε
Α Π Λ
Ι Τ Η
Ο Ο Σ
1. Έτσι ονοµάστηκαν τα χρόνια που άρχισαν µετά το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου
2. Πολλές πόλεις που ίδρυσε ο Μ. Αλέξανδρος πήραν αυτό το όνοµα
3. Πριν πεθάνει το έδωσε στον Περδίκα
4. «Στον ……….», απάντησε ο Μ. Αλέξανδρος, όταν τον ρώτησαν σε ποιον αφήνει τη βασι-
λεία του
5. Εκεί έγινε µια από τις µεγαλύτερες µάχες που έγιναν τότε
6. Ο σηµαντικότερος ποταµός στην Αίγυπτο
7. ∆άσκαλος του Μ. Αλεξάνδρου, στον οποίο είχε πολύ µεγάλη αδυναµία
8. Εκεί βρίσκονταν τα χρυσωρυχεία
9. Αυτή η χώρα τράβηξε το ενδιαφέρον του Μ. Αλεξάνδρου
10. Ο ………… δεσµός λύθηκε από το βασιλιά της Μακεδονίας
5. Συµπληρώνω τον παρακάτω πίνακα µε τα θετικά και αρνητικά στοιχεία της παρένθε-
σης:
( Η ελληνική γλώσσα άρχισε να διαδίδεται παντού, η εκστρατεία κράτησε πολλά χρόνια,
σκοτώθηκαν και χάθηκαν πολλοί στρατιώτες, οι άνθρωποι έµαθαν πολλά για τις νέες χώρες,
ιδρύθηκαν νέες πόλεις, µειώθηκε ο πληθυσµός της Ελλάδας)
Θετικά στοιχεία Αρνητικά στοιχεία
Γκουτσίδης Αντώνιος
βαθµός

Ιστορία Δ΄. Επανάληψη: ΄΄Η Μακεδονία, κεφ. 30 - 33΄΄

Ιστορία Δ΄. Επανάληψη: ΄΄Η Μακεδονία, κεφ. 30 - 33΄΄

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Ιστορία Δ΄. Επανάληψη: ΄΄Η Μακεδονία, κεφ. 30 - 33΄΄

Similar to Ιστορία Δ΄. Επανάληψη: ΄΄Η Μακεδονία, κεφ. 30 - 33΄΄ (20)

More from Χρήστος Χαρμπής

More from Χρήστος Χαρμπής (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Ιστορία Δ΄. Επανάληψη: ΄΄Η Μακεδονία, κεφ. 30 - 33΄΄