Ο μεγάλος στρατηλάτης που γοήτευσε με την προσωπικότητα και τη στρατιωτική του ιδιοφυΐα, αναστατώνοντας όλη την Ευρώπη.

1. ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΒΟΝΑΠΑΡΤΗΣ
Ο μεγαλύτερος Γάλλος όλων των εποχών

2. Γενικά στοιχεία-καταγωγή
• Ο Ναπολέων Βοναπάρτης (15
Αυγούστου 1769-5 Μαΐου 1821),
υπήρξε Γάλλος στρατηγός,
αυτοκράτορας (Ναπολέων Α΄) και
ιδρυτής βασιλικής δυναστείας,
στρατιωτική-διοικητική ιδιοφυία και
κατακτητής μεγάλου τμήματος της
Ευρώπης, άφησε ανεξίτηλο στίγμα
στην παγκόσμια Ιστορία.
• Γεννήθηκε στο Αιάκειο πρωτεύουσα της
Κορσικής η οποία είχε παραχωρηθεί στη
Γαλλία, από τη δημοκρατία της Γένοβα
ένα χρόνο πριν και ήταν το τέταρτο παιδί
ανάμεσα σε 8 αδέρφια. Ο πατέρας του
ιταλικής καταγωγής Carlo Buonaparte
από την Τοσκάνη ήταν διπλωμάτης που
άλλαζε συχνά στρατόπεδα, είχε
συνταχθεί με τους Γάλλους και
υπηρετούσε στο νησί ως επικεφαλής
δικαστικής περιφέρειας (θέση με καλό
μισθό). Η μητέρα του επίσης ιταλικής
καταγωγής ονομαζόταν Letizia Ramolino.
Ο πατέρας του τον έστειλε μαζί με τον
αδελφό του Joseph να σπουδάσει σε
καλά κολέγια στη Γαλλία.

3. Γαλλική επανάσταση & Ιταλική εκστρατεία
Επειδή ήταν καλός στα μαθηματικά αρχικά πήγε σε μια
περιφερειακή στρατιωτική σχολή και στη συνέχεια
φοίτησε στη στρατιωτική σχολή του Παρισιού από
όπου αποφοίτησε το 1785 με το βαθμό του
ανθυπολοχαγού του πυροβολικού. Το 1786 επιστρέφει
στην Κορσική και υποστηρίζει το αυτονομιστικό κίνημα
που μάχεται για την ανεξαρτησία από τη Γαλλία, αλλά
σύντομα θα έρθει σε ρήξη με τον αρχηγό του Pasquale
Paoli και το 1793 θα επιστρέψει στη Γαλλία, όπου θα
ενταχθεί πάλι στο στρατό και καθώς είναι ήδη στην
περίοδο της Γαλλικής επανάστασης θα στηρίξει την
παράταξη των Ιακωβίνων. Με τον αποκεφαλισμό του
βασιλιά αρχίζει η περίοδος της τρομοκρατίας (1793-
1794) με αρχηγό το Ροβεσπιέρο που θα στείλει στη
γκιλοτίνα 40000 ανθρώπους.

4. • Ο Ναπολέων θα γίνει πρωτοπαλίκαρο του
Ροβεσπιέρου αλλά σύντομα θα χάσει την εύνοιά του και
θα στραφεί προς το πιο μετριοπαθές Διευθυντήριο
σώζοντας αρκετές φορές τη δημοκρατία από τις
επιθέσεις των μοναρχικών αντεπαναστατών, με
αποκορύφωμα την απόκρουση όχλου μοναρχικών
πολιτών με κανόνια, μπροστά από το κτίριο της
εθνοσυνέλευσης το 1795.
• Ήταν ήδη ταξίαρχος και προήχθη σε στρατηγό και
ορίστηκε αρχιστράτηγος εσωτερικού, ενώ ανέλαβε τη
λογιστική υποστήριξη των επιχειρήσεων που οι γαλλικές
δυνάμεις διεξήγαγαν καθώς πολεμούσαν κατά των
ξένων δυνάμεων που προσπαθούσαν να επαναφέρουν
τη βασιλεία.
Μαξιμιλιανός Μαρία Ισίδωρος Ροβεσπιέρος

5. • Το 1796 παντρεύεται την Josephine
αριστοκρατικής καταγωγής, υιοθετεί τα
παιδιά της και διορίζεται διοικητής των
δυνάμεων της Ιταλίας. Εκεί θα
αναδιοργανώσει τις Γαλλικές δυνάμεις και
θα τις οδηγήσει σε συνεχείς νίκες κατά των
Αυστριακών και των Πεδεμόντιων
συμμάχων τους, κατακτώντας τη βόρεια
Ιταλία ενώ εισέβαλε και κατάργησε την
κυριαρχία της Βενετίας ως κράτους,
προσάρτησε Πεδεμόντιο και Τοσκάνη και
τελικά απείλησε τη Βιέννη αναγκάζοντας
τους Αυστριακούς να υπογράψουν
συνθήκη ειρήνης μαζί του χωρίς την άδεια
της κυβέρνησης στο Παρίσι. Στην Ιταλία ζει
για ένα διάστημα σαν βασιλιάς
διατηρώντας ακόμη και αυλικούς.
Η Ιωσηφίνα με τα δυο παιδιά της

6. Η εκστρατεία στην Αίγυπτο
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η Γαλλία έχει ήδη προσαρτήσει το Βέλγιο και έχει κατακτήσει την
Ολλανδία, ενώ η Ισπανία έχει προσαρμοστεί στις θελήσεις της. Στη βόρεια Ιταλία εκτός των
κατακτημένων περιοχών (Πεδεμόντιο-Τοσκάνη), Γένοβα, Πάρμα, Μιλάνο έγιναν δημοκρατίες
φιλικές προς τη Γαλλία, ενώ Βενετία και Δαλματία δόθηκαν στην Αυστρία. Τέλος τα Επτάνησα
στο Ιόνιο έγιναν Γαλλικό προτεκτοράτο. Επιστρέφοντας στο Παρίσι σχεδιάζει απόβαση στη
Βρετανία αλλά ο ισχυρός της στόλος τον αποτρέπει από το να το επιχειρήσει. Τότε προτείνει
στο Διευθυντήριο εκστρατεία στη μέση ανατολή, ώστε να αποκόψει το δρόμο της Βρετανίας
προς τις Ινδίες το διαμάντι της βρετανικής αυτοκρατορίας. Η πρόταση γίνεται δεκτή και το
1798 ξεκινά με 35000 άνδρες και αριθμό επιστημόνων για μελέτες, έτσι αφού καταλαμβάνει
τη Μάλτα, αποβιβάζεται στην Αίγυπτο και νικά τους Αιγυπτίους στις πρώτες μάχες.

7. • Στη συνέχεια όμως το βρετανικό ναυτικό θα νικήσει το αντίστοιχο γαλλικό στη
μάχη του Νείλου. Ο Ναπολέων βρίσκεται σε δύσκολη θέση και αποφασίζει να
εισβάλει στη Συρία (τμήμα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας) προσπαθώντας να
οδηγήσει σε εξέγερση, Άραβες και Κόπτες και πολιορκεί τη Χάιφα χωρίς
επιτυχία. Τελικά επιστρέφει στην Αίγυπτο όπου δημιουργεί διοικητικές δομές και
συμβάλλει στη μελέτη των Αιγυπτιακών αρχαιοτήτων.
• Την ίδια περίοδο Βρετανία, Αυστρία, Ρωσία και Οθωμανική αυτοκρατορία
συνασπίζονται κατά της Γαλλίας και το 1799 συντρίβουν τις δυνάμεις της στη
βόρεια Ιταλία. Αλλά και στο εσωτερικό της Γαλλίας οι Ιακωβίνοι με πραξικόπημα
ανατρέπουν το Διευθυντήριο. Ο Ναπολέων επιστρέφει και συνωμοτεί με τον
Αβά Σεγιές νέο αρχηγό του Διευθυντηρίου και τον Ντικώ σχεδιάζοντας
πραξικόπημα που θα τους φέρει στην εξουσία.
Αβάς Σεγιές

8. ΥΠΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ
Το πραξικόπημα της 9ης Νοεμβρίου 1799 οδήγησε τους τρείς
άνδρες στην εξουσία ως προσωρινούς υπάτους. Μετά από
μηχανορραφίες ο Ναπολέων θα θέσει τους άλλους δύο στο
περιθώριο και με το νέο σύνταγμα (Φεβρουάριος 1800) έδωσε
πλήρεις εξουσίες στον ύπατο εγκαθιδρύοντας ουσιαστικά
δικτατορία. Ως πρώτος ύπατος ανακοινώνει το τέλος της
επανάστασης και αρχίζει η περίοδος της αυτοκρατορίας (Α’
περίοδος της αυτοκρατορίας 1804-1814). Το σύνταγμα
υπερψηφίστηκε από το λαό και ύστερα από τρία χρόνια στο
βαθμό του υπάτου, το Δεκέμβριο του 1804 ο Βοναπάρτης
ανακηρύσσεται αυτοκράτορας συγκεντρώνοντας όλες τις
εξουσίες στο πρόσωπο του. Εν τω μεταξύ όμως για να ενισχύσει
τη δημοτικότητά του, ήδη από το 1800 είχε εισβάλει στη βόρεια
Ιταλία μέσω Ελβετίας περνώντας από τα στενά περάσματα των
Άλπεων. Οι Αυστριακοί που είχαν επιστρέψει αιφνιδιάστηκαν και
υποχώρησαν καθώς ηττήθηκαν σύντομα, υπογράφοντας
συνθήκη ειρήνης το 1801. Ο ίδιος επιστρέφοντας στο Παρίσι
αποφασίζει να ασχοληθεί με τον εκσυγχρονισμό του κράτους
στην οικονομία, το δικαστικό σύστημα και επαναφέρει τον
καθολικισμό ως επίσημη θρησκεία.

9. Επίσης σχεδιάζει το νομικό ναπολεόντειο κώδικα
που θεωρεί ως το καλύτερο δημιούργημα της ζωής
του, ενώ καταργεί τα κληρονομικά δικαιώματα. Στο
εξωτερικό έχει αποσπάσει τη Ρηνανία και έχει
βοηθήσει τη Βαυαρία να γίνει ανεξάρτητο βασίλειο.
Έχει επίσης προσαρτήσει την Ελβετία και έχει
υπογράψει συνθήκη ειρήνης με τους Βρετανούς
(1802), τον τσάρο της Ρωσίας και την Οθωμανική
αυτοκρατορία, γεγονός που θα επιτρέψει την
επιστροφή της στρατιάς της Αιγύπτου, ενώ η Μάλτα
θα ενταχθεί στη βρετανική αυτοκρατορία.
΄Ετσι υπογράφτηκε η συνθήκη της Αμιένης που
διαχωρίζει την περίοδο των πολέμων της Γαλλικής
επανάστασης από εκείνη των ναπολεόντειων
πολέμων (1803-1815). Την εποχή αυτή ο υπουργός
εξωτερικών Ταλεϋράνδος του πρότεινε να γίνει
βασιλέας, ώστε να τελειώσει οριστικά με την
επανάσταση.

10. Οι νέοι πόλεμοι της αυτοκρατορίας
 Η ειρήνη των ετών αυτών θα αποδειχθεί σύντομη καθώς
το 1803 ξεκινούν νέες συγκρούσεις με τη Βρετανία τη
Ρωσία και την Αυστρία. Η επιθυμία του να εισβάλει στη
Βρετανία δέχθηκε σκληρό πλήγμα μετά την ήττα του
Γαλλικού στόλου στο Τραφάλγκαρ το 1805 από το Αγγλο
ναύαρχο Νέλσον, ο οποίος έπεσε κατά τη νικηφόρο
ναυμαχία. Ηδη από το 1802 πούλησε τη γαλλική κτήση της
Louisiana στις ΗΠΑ. Το 1804 και ενώ συνεχίζεται ο
αδιέξοδος πόλεμος με τη Βρετανία, ο Ναπολέων στέφεται
αυτοκράτορας στο Παρίσι. Μάλιστα τον έχρισε ο Πάπας
Πίος ο Ζ’ ο οποίος πήγε από τη Ρώμη στο Παρίσι για το
λόγο αυτό. Το 1805 ίδρυσε το βασίλειο της Ιταλίας το
πρώτο ναπολεόντειο κράτος εκτός συνόρων. Το ίδιο έτος
θα στεφθεί στο Μιλάνο βασιλιάς της Ιταλίας. Τον Αύγουστο
αυτής της χρονιάς η Βρετανία θα δημιουργήσει
συνασπισμό με την Αυστρία τη Ρωσία και τη Σουηδία και
το Ανόβερο. Οι Αυστριακοί εισβάλουν στη Γερμανία αλλά η
Βαυαρία τάσσεται με το πλευρό του Ναπολέοντα.

11. • Ο αυτοκράτορας κατευθύνεται στην πόλη Ουλμ, συντρίβει το
στρατό του αυστριακού στρατηγού Μακ ο οποίος παραδίδεται
στις 20 Οκτωβρίου 1805. Στις 15 Νοεμβρίου μπήκε στη Βιέννη
από όπου είχε φύγει ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος ο Β’. Ο
Ρώσος στρατηγός Κουτούζωφ αποφεύγει την ανοιχτή
σύγκρουση ενώ η Πρωσία κηρύσσει γενική επιστράτευση και
αναγκάζει τους Γάλλους να διασκορπίσουν τις δυνάμεις τους με
αποτέλεσμα ο Βοναπάρτης να υποχωρήσει και οι Ρωσο
Αυστριακοί τελικά να αποκρούσουν τη γαλλική δύναμη του
στρατηγού Μυρά. Όμως ο Ναπολέων θα παρασύρει τους
αντιπάλους του στο Αούστερλιτς της Τσεχίας όπου θα τους
συντρίψει (Δεκέμβριος 1805).Είναι η μάχη των τριών
αυτοκρατόρων. Αμέσως μετά υπογράφηκε συνθήκη ειρήνης
όπου η Γαλλία επέβαλε το τέλος της Αγίας Γερμανικής
αυτοκρατορίας, η Αυστρία έχασε τμήμα του Τυρόλου υπέρ της
Βαυαρίας και τη Βενετία υπέρ της Ιταλίας.
Ρώσος στρατηγός
Κουτούζωφ

12. • Το 1806 ο Βοναπάρτης θα ιδρύσει την ομοσπονδία του Ρήνου με τη
Βαυαρία τη Βάδη και Βυρτεμβέργη,αλλά η Πρωσία θα καταγγείλει τη
γαλλική παρέμβαση και θα συμμαχήσει με Βρετανία, Ρωσία,
Σουηδία, Ανόβερο και Σαξονία. Το Παρίσι θα ωθήσει για
αντιπερισπασμό τους Οθωμανούς να συγκρουστούν με τους
Ρώσους. Την ίδια περίοδο οι Γάλλοι στη Ιταλία διαλύουν το στρατό
του νοτίου κράτους των δύο Σικελιών και θέτουν υπό έλεγχο τη
νότια Ιταλία. Το βασίλειο της Νάπολη θα το αναλάβει ο αδελφός του
Βοναπάρτη, Joseph.

13. Δημιουργία του 4ου συνασπισμού και οι πόλεμοι με τον Ναπολέοντα (στην εικόνα είσοδος στο Βερολίνο)
 Στις αρχές του Φθινοπώρου του 1806 ο βασιλιάς της Πρωσίας
Φρειδερίκος Γουλιέλμος 3ος συμμάχησε με τη Ρωσία, τη Βρετανία και
τη Σουηδία κατά της Γαλλίας, δημιουργώντας τον 4ο συνασπισμό. Ο
Ναπολέων κινήθηκε άμεσα με ισχυρές δυνάμεις και πραγματοποιώντας
εισβολή στην Πρωσία συνέτριψε στις 14 Οκτωβρίου 1806 στη διπλή
μάχη της Ιένας τον Πρωσικό στρατό. Μετά τη μάχη μπήκε στο Βερολίνο.
Στη συνέχεια οι στρατηγοί του Μυρά ,Μπερναντότ και Νεϋ θα
αιχμαλωτίσουν τα υπολείμματα του Πρωσικού στρατού, θα καθηλώσουν
τη στρατιά του Μπλύχερ και των Σουηδών συμμάχων του και τελικά οι
Γάλλοι θα καταλάβουν και το Μαγδεμβούργο. Από το Βερολίνο ο
Βοναπάρτης θα ανακοινώσει την ισχύ του διατάγματος του Βερολίνου,
με το οποίο επιβάλλεται εμπάργκο στα βρετανικά προϊόντα στην
Ηπειρωτική Ευρώπη. Στην πορεία το σχέδιο αυτό θα αποδειχθεί
ανεφάρμοστο, καθώς ο πληθωρισμός θα διογκωθεί στην Ευρώπη,
απειλώντας την κοινωνική γαλήνη. Μετά την επιτυχία του κατά της
Πρωσίας ο Ναπολέων εισέβαλε στην Πολωνία όπου βρισκόντουσαν
ρωσικές δυνάμεις υπό τον στρατηγό Καμένσκυ. Ο τελευταίος προτίμησε
να υποχωρήσει προς τα ανατολικά, επιτρέποντας στους Γάλλους να
εισέλθουν στη Βαρσοβία όπου τους υποδέχθηκαν σαν απελευθερωτές.

14. • Ύστερα από διαδοχικές μάχες στο Κράζνοβο στις 23 Δεκεμβρίου και στο
Πουλστούκ στις 26 Δεκεμβρίου οι Ρώσοι υποχώρησαν και πάλι, αλλά λόγω της
επιδείνωσης του καιρού οι επιχειρήσεις σταμάτησαν.΄Ομως στις 7 Ιανουαρίου
1807 ο νέος Ρώσος στρατηγός Φον Μπένιγκστεν αιφνιδίασε την γαλλική
αριστερή πτέρυγα, επιτιθέμενος στο 6ο σώμα του Νεϋ που υποχώρησε.
Ταυτόχρονα το σώμα του Μπερναντότ υποχώρησε προς τα βόρεια για να μην
εγκλωβιστεί. Τότε ο Ναπολέων ξεκίνησε καταδίωξη των Ρώσων προς τα βόρεια.
Κάποια στιγμή ο Μπένιγκστεν θα σταματήσει στο Αϊλάου και θα πολεμήσει
προκαλώντας σημαντικές απώλειες στους Γάλλους παρά την ήττα του. Τον
Ιούνιο του 1807 οι Ρώσοι θα ηττηθούν στο Τίλσιτ και ο Τσάρος Αλέξανδρος 1ος
θα συμφωνήσει εκεχειρία, παραχωρώντας την Πολωνία οι οποία μαζί με εδάφη
της Πρωσίας θα σχηματίσουν το δουκάτο της Βαρσοβίας γαλλικής επιρροής.
Άλλα Πρωσικά εδάφη μαζί με το Ανόβερο θα σχηματίσουν το βασίλειο της
Βεστφαλίας με βασιλέα τον Ζερόμ (αδελφός του Ναπολέοντα)

15. Ο πόλεμος την Ιβηρική χερσόνησο
 Οι Βρετανοί εν τούτοις συνεχίζουν τον πόλεμο βομβαρδίζοντας
την Κοπεγχάγη επειδή η Δανία είναι σύμμαχος της Γαλλίας. Τότε ο
Ναπολέων σκέφτεται να καταλάβει το βρετανικό Γιβραλτάρ με
εισβολή μέσω Ισπανίας, μετατρέποντας τη Μεσόγειο σε Γαλλική
λίμνη. Επειδή δεν εμπιστευόταν την Ισπανία προσπάθησε αρχικά
να την ελέγξει χωρίς πόλεμο. Το 1807 Γαλλοϊσπανικές δυνάμεις θα
εισβάλουν στην Πορτογαλία της οποίας η βασιλική δυναστεία θα
καταφύγει στην αποικία της, τη Βραζιλία. Καθώς οι Γαλλικές
δυνάμεις αυξάνονται στην Ισπανία, η τελευταία πιέζεται να κάνει
εμπάργκο στα βρετανικά προϊόντα. Ακολούθησε διαμάχη μέσα
στην Ισπανική δυναστεία υπέρ και κατά των Γάλλων, μεταξύ του
βασιλιά Καρόλου και του διαδόχου Φερδινάνδου. Η διαμάχη αυτή
πέρασε και στην κοινωνία όπου η δυσαρέσκεια κατά των Γάλλων
αυξανόταν. Καθώς ο Φερδινάνδος χρηματοδοτήθηκε από τους
Γάλλους, στην ύπαιθρο αντάρτικες ομάδες άρχισαν επιθέσεις κατά
Γαλλικών μονάδων. Ο Ναπολέων κάλεσε στη Γαλλία τους Κάρολο
και Φερδινάνδο αλλά μη μπορώντας να έλθουν σε συμφωνία,
τελικά τους συνέλαβε.

16.  Ο αδελφός του Ζοζέφ μετακινήθηκε στο θρόνο της Μαδρίτης από
τη Νάπολη. Αυτό εξόργισε περισσότερο τους Ισπανούς και τον Μάϊο
σημειώθηκε εξέγερση στη Μαδρίτη η οποία απέτυχε, αλλά
αντάρτικες δυνάμεις και ισπανικός στρατός πλησίασαν στην πόλη
και ο Ζοζέφ την εγκατέλειψε. Οι Γαλλικές δυνάμεις υπέστησαν ήττες
και το Φθινόπωρο έλεγχαν μόνο τη βόρεια Ισπανία, ενώ και η
Πορτογαλία χάθηκε καθώς αποβιβάστηκε βρετανικός στρατός
αιχμαλωτίζοντας τις γαλλικές φρουρές. Τότε ο Ναπολέων θα
περάσει τον Εβρο ποταμό με 100000 άνδρες, θα διασκορπίσει τους
Ισπανούς και θα καταλάβει τη Μαδρίτη. Επίσης θα αποχωρήσουν
και οι Βρετανοί που είχαν εισέλθει στην Ισπανία, το Φεβρουάριο του
1808. Παρόλα αυτά το Ισπανικό πρόβλημα δε θα λυθεί καθώς το
αντάρτικο θα φουντώσει προκαλώντας μεγάλα προβλήματα στους
Γάλλους και σημαντικές απώλειες και στις δύο πλευρές μέχρι το
1813. Ομως οι Γάλλοι εκσυγχρόνισαν σε κάποιο βαθμό την Ισπανία
καταργώντας την Ιερά εξέταση. Επίσης τα γεγονότα αυτά ώθησαν
τις ισπανικές αποικίες στη Λατινική Αμερική να αρχίσουν να
σκέφτονται την ανεξαρτησία τους.
Ιωσήφ Βοναπάρτης

17. Οι πόλεμοι συνεχίζονται
• Μετά την επιστροφή του Ναπολέοντα στο Παρίσι αποπέμφθηκε ο
υπουργός εξωτερικών Ταλεϋράνδος καθώς συνωμοτούσε για την
ανατροπή του αυτοκράτορα. Η Αυστρία εισέβαλε στη Βαυαρία, η Πρωσία
συγκρούστηκε με το βασίλειο της Βεστφαλίας, ενώ Σουηδία και Ρωσία
κρατήθηκαν εκτός συγκρούσεων στη φάση αυτή. Οι Αυστριακοί τον
Απρίλιο του 1809 νίκησαν τους Βαυαρούς και για το λόγο αυτό στάλθηκε
από τη Γερμανία το γαλλικό 3ο σώμα του στρατηγού Νταβού στη Βαυαρία.
Ωστόσο ο αυστριακός αρχιδούκας Κάρολος θα συγκρουστεί μαζί του και
θα το καταστρέψει.
• Αμέσως θα καταφθάσει ο Ναπολέων, θα ανασυγκροτήσει τις
γαλλογερμανικές δυνάμεις, δίνοντας εντολές στο Νταβού να φύγει από το
Ρέγκενσμπουργκ όπου στρατοπέδευε. Ο Αρχιδούκας έστειλε δυνάμεις για
να τον εμποδίσουν να φύγει, αλλά στη μάχη του Τάγκεν-Χάουσεν ο
Νταβού απέκρουσε τους Αυστριακούς και στη συνέχεια ενώθηκε με τον
κύριο στρατό του Βοναπάρτη. Στις 20 Απριλίου ο τελευταίος επιτέθηκε με
σκοπό να χωρίσει στα δύο την αυστριακή δύναμη, κάτι που πέτυχε στη
μάχη του Άμπερσμπεργκ. Η αριστερή πτέρυγα υπό τον στρατηγό Χίλερ θα
υποχωρήσει νοτιοανατολικά, ενώ ο Κάρολος με την κύρια δύναμη θα
παραμείνει στο Έγκμουλ.

18. • Ο Ναπολέων νομίζοντας πως η δύναμη του Χίλερ ήταν η κύρια άρχισε
να την καταδιώκει, στέλνοντας το Νταβού στο Εγκμουλ. Στις 21 Απριλίου
νίκησε το Χίλερ στη μάχη του Λάτχσουτ αλλά ο τελευταίος ξέφυγε.
• ΄Οταν ο Νταβού τον ειδοποίησε πως αντιμετώπιζε την κύρια δύναμη
των αυστριακών, του έστειλε ενισχύσεις με το στρατηγό Λεφέβρ. Τελικά
στις 22 Απριλίου στη μάχη του Εγκμουλ παρά τη γαλλική αριθμητική
υστέρηση, οι δύο Γάλλοι στρατηγοί θα καθηλώσουν τις δυνάμεις του
Καρόλου και με την άφιξη των δυνάμεων του Ναπολέοντα, με
αποτέλεσμα οι Αυστριακοί να υποχωρήσουν, αφήνοντας τη Βιέννη
εκτεθειμένη. Ετσι για δεύτερη φορά σε τέσσερα χρόνια ο Βοναπάρτης θα
μπει στην πόλη. Οι αυστριακές δυνάμεις θα συντριβούν οριστικά στο
Βαγκράμ (Ιούλιος 1809). Ακολούθησε οι συνθήκη της Βιέννης όπου η
Αυστρία θα παραδώσει την Ιλλυρία που θα μετατραπεί σε γαλλικό
δορυφόρο.
• Το 1810 ο Ναπολέων θα χωρίσει την Ιωσηφίνα που δε μπορεί να του
δώσει διάδοχο και παντρεύεται τη Μαρία-Λουίζα κόρη του αυτοκράτορα
της Αυστρίας Φραγκίσκου με την οποία απέκτησε ένα γιό.΄Ετσι ήλπιζε να
ενώσει τις δύο δυναστείες και να φέρει την ειρήνη στην Ευρώπη. ΄Ομως
οι σχέσεις Γαλλίας-Ρωσίας χειροτέρευσαν τα έτη 1810-1811.
Μαρία-Λουίζα της Αυστρίας

19. Η εκστρατεία στη Ρωσία
 Ήδη από το 1809 ο Πάπας Πίος Ζ’ αφόρισε το
Ναπολέοντα και αυτός προσάρτησε τη Ρώμη και
συνέλαβε τον Πάπα, ενώ οι πόροι σπαταλούνται στον
χωρίς τέλος πόλεμο στην Ισπανία. Το 1809 οι
Βρετανοί θα καταλάβουν τα Επτάνησα και θα
αρχίσουν ναυτικό αποκλεισμό της Γαλλίας. Όταν οι
Γάλλοι κατέλαβαν το δουκάτο του Ολδεμβούργου ο
Τσάρος Αλέξανδρος κατήγγειλε τη συνθήκη του Τίλσιτ
και ζήτησε από τους Γάλλους να εκκενώσουν Πρωσία
και Πολωνία, με αποτέλεσμα οι γαλλορωσικές
σχέσεις να διακοπούν. Ο Ναπολέων ετοίμασε μια
μεγάλη στρατιά και τον Ιούνιο του 1812 εισέβαλε στη
Ρωσία. Η σύνθεση της στρατιάς ήταν κατά το 1/3
Γάλλοι και οι υπόλοιποι Γερμανοί.

20. Πολωνοί,Ιταλοί,Ελβετοί,ΟλλανδοΒέλγοι,Ισπανοί.
Από την πρώτη στιγμή οι Ρώσοι άφηναν χώρο
υποχωρώντας και καταστρέφοντας τα πάντα. Η
Γαλλική στρατιά θα αρχίσει να αποσυντίθεται καθώς
θα αντιμετωπίσει ελλείψεις σε τρόφιμα λόγω της
καμένης γης, του ρωσικού χειμώνα, των επιθέσεων
ανταρτών στις γραμμές ανεφοδιασμού και των
λιποταξιών που ακολούθησαν. Μόνο το 25% της
δύναμής της θα φτάσει στη Μόσχα και θα την βρει
καμένη και κατεστραμμένη, όταν την κατέλαβε το
Σεπτέμβριο μετά τη μάχη του ποταμού Μόσκβα.
Εκεί οι σχέσεις του με τους στρατηγούς του
χειροτέρευσαν καθώς αυτοί τον συμβούλευσαν να
υποχωρήσει προς νότο, μέχρι να περάσει ο
χειμώνας. Την ίδια στιγμή έφταναν άσχημες ειδήσεις
από την Ισπανία όπου ο αδελφός του Ζοζέφ
αναγκάστηκε να φύγει από τη Μαδρίτη. Τελικά
αναγκάστηκε να δεχθεί τις υποδείξεις των
στρατηγών και διέταξε υποχώρηση.

21.  ΄Ομως ο δύσκολος ρωσικός χειμώνας που ήδη
από τον Οκτώβριο σκέπασε με χιόνια τις στέπες
και οι επιθέσεις των Κοζάκων, έφεραν σε
δύσκολη θέση τη γαλλική στρατιά. Το Νοέμβριο
οι Ρώσοι παραλίγο να την παγιδεύσουν στον
ποταμό Μπερεζίνα.
 Από τη μεγάλη στρατιά των 55.0000 ανδρών
επέζησαν τελικά οι 70000. Αμέσως μετά οι
εχθροί του Ναπολέοντα αναθάρρησαν και
δημιούργησαν νέο συνασπισμό. Ο τελευταίος
έφτιαξε νέο στρατό 200000 ανδρών με πολλές
όμως ελλείψεις και περνώντας το Ρήνο μπήκε
στη Γερμανία, ενώθηκε με τα υπολείμματα της
μεγάλης στρατιάς με σκοπό να συντρίψει τους
εχθρούς του πριν αυτοί ισχυροποιηθούν.

22. Ο Πόλεμος με τον 6ο Συναπισμό
 Η πρώτη σύγκρουση των Γάλλων με τους Ρωσο Πρώσους υπό τους
στρατηγούς Μπλύχερ και Βιτγκενστέιν σημειώθηκε στο Λούτζεν στις 2
Μαΐου 1813, όπου ο Ναπολέων συνέτριψε τους αντιπάλους του, αλλά
δεν τους καταδίωξε λόγω έλλειψης ιππικού. Ο Τσάρος Αλέξανδρος και ο
Πρώσος βασιλιάς διέταξαν τους στρατηγούς τους να τον σταματήσουν
στο Μπάουτζεν. Ο Ναπολέων εκεί προσπάθησε να τους κυκλώσει αλλά
ο στρατηγός Νέι απέτυχε να ολοκληρώσει την κίνηση και οι σύμμαχοι
ξέφυγαν. Τότε με τη μεσολάβηση των Αυστριακών πραγματοποιήθηκε το
συνέδριο της Πράγας αλλά χωρίς αποτέλεσμα, με μόνη επιτυχία μια
ανακωχή εφτά εβδομάδων. Ο Ναπολέων όπως κι οι αντίπαλοί του
προσπάθησαν να συγκεντρώσουν περισσότερο στρατό στο διάστημα
αυτό. Τον Αύγουστο τελείωσε η ανακωχή και του επιτέθηκε ο
Αυστριακός αυτοκράτορας και πεθερός του Φραγκίσκος. Επίσης
εναντίον του στράφηκε και η Βαυαρία αλλά και η Σουηδία που είχε
πλέον ως βασιλιά τον πρώην στρατηγό του Ναπολέοντα Μπερναντότ.
Ακολούθησε η πολιορκία της Δρέσδης από τους Πρώσους, αλλά
κατέφθασε ο ίδιος ο Ναπολέων και τη διέσπασε (26-27 Αυγούστου
1813).

23. Στη συνέχεια όμως οι σύμμαχοι νίκησαν σε μια σειρά μαχών τους
στρατηγούς του, ενώ και στην Ισπανία και πάλι ο αδελφός του
Ζοζέφ βρισκόταν σε δύσκολη θέση. Τελικά η αποφασιστική μάχη
δόθηκε στη Λειψία τον Οκτώβριο του 1813 (μάχη των εθνών)
όπου ο Βοναπάρτης επικεφαλής ισχυρής δύναμης Γάλλων.
Γερμανών και Πολωνών, συγκρούστηκε με τον κατά πολύ
ισχυρότερο συμμαχικό στρατό Αυστριακών, Πρώσων, Ρώσων,
Βρετανών και Σουηδών.
Αρχικά οι Γάλλοι απέκρουσαν τις επιθέσεις αλλά στη συνέχεια
λόγω απωλειών και ελλείψεων πυρομαχικών πυροβολικού,
υποχρεώθηκαν σε υποχώρηση στη Λειψία. Στη συνέχεια συνέχισε
να υποχωρεί προς τη Γαλλία νικώντας τους Βαυαρούς που
προσπάθησαν να εμποδίσουν την υποχώρηση στο Χανάου
(Οκτώβριος 1813). Οι σύμμαχοι απελευθέρωσαν τη Γερμανία και
την Ολλανδία και εισέβαλλαν στη Γαλλία από δύο κατευθύνσεις
(από βορρά και νοτιοανατολικά).

24. Εκθρόνιση, εξορία στην Ελβα και επιστροφή.
 Αρχικά ο Ναπολέων στράφηκε προς τη βόρεια στρατιά του
Μπλύχερ την οποία συνέτριψε υποχρεώνοντας την να
υποχωρήσει βόρεια. Στη συνέχεια απέκρουσε και συνέτριψε και
την άλλη στρατιά του Σβάρτσενμπεργκ στο Μοντρώ
(Φεβρουάριος 1814). Όμως ο Μπλύχερ ανασυντάχθηκε γρήγορα
και στράφηκε προς το Παρίσι, αιφνιδιάζοντας τους Γάλλους. οι
οποίοι απέτυχαν να τον σταματήσουν και έτσι οι σύμμαχοι
ενωμένοι κατέλαβαν την πρωτεύουσα στις 31 Μαρτίου 1814. Την
ίδια στιγμή στο νότο ο στρατηγός Ουέλινγκτον με 100000
Βρετανούς Ισπανούς και Πορτογάλους περικύκλωσαν την
Τουλούζη. Κατόπιν αυτών οι στρατηγοί του Ναπολέοντα
στασίασαν και τον πίεσαν να παραιτηθεί. Ο ίδιος αφού έκανε μια
απόπειρα δηλητηρίασης και διασώθηκε από το γιατρό του,
αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το θρόνο του, να εγκαταλείψει
τη Γαλλία και να εξοριστεί στο ιταλικό νησί της Έλβα στις 6
Απριλίου 1814.

25.  Η σύζυγός του Μαρία-Λουίζα δεν τον ακολούθησε αλλά μαζί με το παιδί της επέστρεψαν στην Αυστρία. Οι
σύμμαχοι επανέφεραν στο θρόνο της Γαλλίας τους Βουρβόνους με τον Λουδοβίκο 18ο (δυναστεία που
είχε καταργήσει η γαλλική επανάσταση) και η Γαλλία επέστρεψε στα σύνορα του 1792. Tο Φεβρουάριο του
1815 ο Ναπολέων δραπέτευσε από την Έλβα και την 1 Μαρτίου αποβιβάστηκε στη Γαλλία. Ο Λουδοβίκος
έστειλε κατ’ επανάληψη στρατό για να τον συλλάβει, αλλά οι στρατιώτες προτιμούσαν να στηρίξουν το
Βοναπάρτη στην πορεία προς το Παρίσι. Σύντομα εισήλθε στην πόλη και επανέκτησε το θρόνο, ενώ από
τους παλιούς στρατηγούς του πολλοί επανήλθαν αλλά κάποιοι αρνήθηκαν να τον στηρίξουν. Οι σύμμαχοι
θορυβήθηκαν από τις εξελίξεις και συγκέντρωσαν δυνάμεις στο Βέλγιο, 134000 Πρώσους υπό το Μπλύχερ
και 1 06000 Βρετανούς υπό τον Ουέλιγκτον. Αμέσως ο Ναπολέων με 120000 στρατό κινήθηκε προς το
Βέλγιο με σκοπό να δώσει ξεχωριστές μάχες με καθένα από τους συμμάχους.

26. Η μάχη του Βατερλώ, εξορία και θάνατος στην Αγία Ελένη.
 Στις 15 Ιουνίου 1815 παράταξε τις δυνάμεις του
ανάμεσα στις δύο συμμαχικές στρατιές,
αναθέτοντας τα δύο άκρα της στρατιάς του στους
στρατηγούς Νέι και Γκροσσύ ενώ το κέντρο το
διοικούσε ο ίδιος. Στις 16 Ιουνίου επιτέθηκε μαζί με
τη δεξιά πτέρυγα στους Πρώσους του Μπλύχερ
που βρισκόντουσαν ανατολικά των Βρυξελών στο
Λινύ, ενώ έδωσε εντολή στο Νέι να κρατάει σε
απόσταση τους Βρετανούς, αλλά και να αποκόψει
την υποχώρηση των Πρώσων. Ο Νέι όμως
απέτυχε στην αποστολή του και έτσι οι Πρώσοι
παρά την ήττα τους κατάφεραν να υποχωρήσουν
συντεταγμένα, ενώ το ίδιο έκαναν και οι Βρετανοί
παρά την ήττα τους από το Νέι στο Κατρ-Μπρας.
Στη συνέχεια οι Γαλλικές δυνάμεις συνενώθηκαν
ενώ οι Βρετανοί του Ουέλιγκτον οχυρώθηκαν στο
λόφο του Αγίου Ιωάννη κοντά στο χωριό Βατερλό,
ελπίζοντας να σταματήσουν το Ναπολέοντα μέχρι
να φτάσουν οι Πρώσοι για ενίσχυση.

27.  Η μάχη του Βατερλό ξεκίνησε στις 18 Ιουνίου 1815 το
πρωί, με τους Γάλλους να υπερισχύουν αρχικά, αλλά η
ξαφνική εμφάνιση των Πρώσων του Μπλύχερ οδήγησε σε
σφοδρή μάχη με αποτέλεσμα την υποχώρηση των Γάλλων,
οι οποίοι είχαν σημαντικές απώλειες. Ο Ναπολέων έφτασε
όπως όπως στο Παρίσι όπου παραιτήθηκε στις 22 Ιουνίου,
ενώ οι σύμμαχοι έφθασαν τον Ιούλιο του 1815 και
υπέγραψαν τη δεύτερη συνθήκη του Παρισιού, με την οποία
η Γαλλία θα πλήρωνε πολεμικές αποζημιώσεις, ενώ στο
θρόνο επέστρεψε ο Λουδοβίκος 18ος. Ο Βοναπάρτης
προσπάθησε να διαφύγει στην Αμερική αλλά τον συνέλαβαν
οι Βρετανοί πριν το επιχειρήσει. Αυτοί τον εξόρισαν στο νησί
της Αγίας Ελένης στον κόλπο της Γουινέας στον Ατλαντικό
ωκεανό, μακριά από την Ευρώπη. Εκεί θα ζήσει μέχρι το
θάνατό του στις 5 του Μάη του 1821 κατά μια εκδοχή από
καρκίνο του στομάχου. Αυτό ήταν το τέλος ενός ανθρώπου
που αναστάτωσε την Ευρώπη για περίπου είκοσι χρόνια.

28. Βατερλό

29. ΤΕΛΟΣ