29. Οι βαλκανικοί πόλεμοι (1912-1913).

1. ΙΣΤΟΡΙΑ
Γ’ Γυμνασίου
Ενότητα 29 η
Οι βαλκανικοί πόλεμοι (1912-1913)

2. Τα Βαλκάνια πριν τους βαλκανικούς
πολέμους

3. 1912

4. 1912

5. Αίτια (1)
 Διώξεις από τους Νεότουρκους σε βάρος των
αλλοεθνών πληθυσμών της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας.
 Αναζωπύρωση των εθνικών συναισθημάτων
των βαλκανικών λαών που διέμεναν στην
Αυτοκρατορία.
 Επιθυμία των βαλκανικών λαών τα εδάφη στα
οποία διέμεναν να υπαχθούν στα νέα ανεξάρτητα
κράτη.

6. Αίτια (2)
 Η Γερμανία είχε διεισδύσει οικονομικά στην
Οθωμανική Αυτοκρατορία ήδη από τα τέλη του 19ου
αι.
 Η Ιταλία επιτίθεται τον Σεπτέμβριο του 1911 στη
Λιβύη (οθωμανική κτήση).
 Η Αυστροουγγαρία που είχε αναλάβει από το 1878
τη διοίκηση της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης προχώρησε
σε πλήρη προσάρτηση της περιοχής.
 Συμπέρασμα: Όλα αυτά
 έπλητταν συμφέροντα άλλων δυνάμεων (Αγγλία,
Γαλλία, Ρωσία) και
 αποκάλυπταν τις αδυναμίες της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας.

7. Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος
(Οκτώβριος 1912 – Μάιος 1913) (1)
Αφορμή:
 Οι Βαλκάνιοι σύμμαχοι απαίτησαν από τον
Σουλτάνο να σέβεται τα δικαιώματα των
χριστιανικών εθνοτήτων που ζούσαν στην
Οθωμανική Αυτοκρατορία και να προχωρήσει σε
μεταρρυθμίσεις προς όφελός τους (Οκτώβριος
1912).
 Η απροθυμία του Σουλτάνου να συζητήσει
τέτοιου είδους ζητήματα οδήγησε στη
σύγκρουση.

8. Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος
(Οκτώβριος 1912 – Μάιος 1913) (2)
Οι κινήσεις του
στρατών των
βαλκανικών
συμμάχων κατά
τον Α΄
Βαλκανικό
πόλεμο

9. Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος
(Οκτώβριος 1912 – Μάιος 1913) (3)
Γεγονότα:
 Ο ελληνικός στρατός προέλασε στη Μακεδονία,
 Τα σερβικά στρατεύματα κατέλαβαν τα Σκόπια
και το Μοναστήρι, και προωθήθηκαν ως το
Δυρράχιο,
 Βουλγαρικές δυνάμεις έφθασαν σε μικρή
απόσταση από την Κων/πολη, κατέλαβαν τη Δ.
Θράκη και την Α. Μακεδονία, κατευθυνόμενοι
προς τη Θεσ/νίκη.

10. Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος
(Οκτώβριος 1912 – Μάιος 1913) (4)
 Η κατάληψη της Θεσ/νίκης :
Για να μην
καταλειφθεί η Θεσ/νίκη από τους Βούλγαρους, ο
Βενιζέλος διέταξε τον διάδοχο Κων/νο να κατευθυνθεί
προς την πόλη (26 Οκτωβρίου 1912).
Η είσοδος του βασιλιά
Γεωργίου Α΄ στη Θεσ/νίκη
Η παράδοση της Θεσ/νίκης στον ελληνικό
στρατό

11. Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος
(Οκτώβριος 1912 – Μάιος 1913) (5)
Άλλες Νίκες:
 21 Φεβρουαρίου 1913 :
Κατάληψη των Ιωαννίνων
Η απελευθέρωση των
 Ο ελληνικός στόλος (Π. Ιωαννίνων
Κουντουριώτης )
ανάγκασε τον τουρκικό να
κλειστεί στα στενά κι έθεσε
υπό τον έλεγχο τα νησιά του
ΒΑ Αιγαίου (Θάσος,
Σαμοθράκη, Λέσβος, Χίος,
Λήμνος, Τένεδος, Ίμβρος,
Σάμος, Ικαρία).
Παύλος Κουντουριώτης

12. Η Συνθήκη του Λονδίνου
(17 Μαΐου 1913)
 Η Οθωμανική Αυτοκρατορία εγκαταλείπει όλες
τις ευρωπαϊκές-βαλκανικές κτήσεις της.
 Το μέλλον των νησιών του ΒΑ Αιγαίου, της
χερσονήσου του Αγίου Όρους και το καθεστώς
της Αλβανίας θα καθορίζονταν από τις Δυνάμεις.
 29 Ιουλίου 1913 : Η Αλβανία αναγνωρίζεται
ανεξάρτητο κράτος.
 Τα Δωδεκάνησα παραμένουν υπό ιταλική κατοχή
και διοίκηση.

13. Η δολοφονία του βασιλιά
Γεώργιου
 Το κλίμα ευφορίας τάραξε η δολοφονία του
βασιλιά Γεωργίου (1913) πίσω από την οποία
πιστευόταν ότι βρισκόταν η Γερμανία.

14. Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος
(Ιούνιος – Ιούλιος 1913) (1)
 Αιτία : πολλές εκκρεμότητες ανάμεσα στους
συμμάχους του Α΄ Βαλκανικού πολέμου (η
Μακεδονία κυρίως, που διεκδικούνταν από
Ελλάδα και Βουλγαρία).
 Κινήσεις : Ελλάδα και Σερβία υπογράφουν
αμυντική συνθήκη εναντίον της Βουλγαρίας.
 Γεγονότα : Ο βουλγαρικός στρατός επιτίθεται
ταυτόχρονα σε Ελλάδα και Σερβία (μέσα Ιουνίου
1913)

15. Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος
(Ιούνιος – Ιούλιος 1913) (2)
Οι κινήσεις των στρατών κατά το Β΄ Βαλκανικό πόλεμο

16. Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος (Ιούνιος –
Ιούλιος 1913) (3)
Στρατιωτικές Επιχειρήσεις:
 Ο ελληνικός στρατός κατέλαβε ολόκληρη την
Α. Μακεδονία και τη Δ. Θράκη, φθάνοντας ως
την Αλεξανδρούπολη˙
 Ο σερβικός στρατός κατέλαβε τη Δ.
Μακεδονία. Στη Βουλγαρία εισβάλλουν και οι
Ρουμάνοι, φθάνοντας 30 χμ. από τη Σόφια,
ενώ ο Σουλτάνος ανακατέλαβε την
Αδριανούπολη.

17. Ο ΔΙΑΔΟΧΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΟ ΤΕΛΟΣ
ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

18. Τα Βαλκάνια μετά τους
βαλκανικούς πολέμους

19. ΑΣΚΗΣΕΙΣ

20. Ερωτήσεις
 Ποια είναι τα αίτια των βαλκανικών πολέμων;
 Ποια τακτική ακολούθησε ο Ε. Βενιζέλος εκτιμώντας ότι ένας
πόλεμος στα Βαλκάνια είναι σοβαρό ενδεχόμενο;
 Ποια είναι η αφορμή του Α’ Βαλκανικού πολέμου;
 Ποιες οι επιτυχίες του ελληνικού στρατού και στόλου στον Α’
Βαλκανικό πόλεμο;
 Με ποια συνθήκη έληξε ο Α’ Βαλκανικός πόλεμος και ποιοι
είναι οι όροι του;
 Πότε δολοφονήθηκε ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ και τι γνωρίζετε
γύρω από τη δολοφονία του;
 Ποια τα αίτια του Β’ Βαλκανικού πολέμου και ποια η αφορμή;
 Ποια είναι τα στρατιωτικά αποτελέσματα του Β’ Βαλκανικού
πολέμου;

21. Ασκήσεις σωστού-λάθους (1)
Να επιλέξετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις
είναι σωστές και ποιες λανθασμένες:
1. Στόχος των Νεότουρκων υπήρξε ο εκτουρκισμός.
2. Η Λιβύη επιτέθηκε στους οθωμανικούς και κατέλαβε τη
Συρία και τις Κυκλάδες.
3. Το 1908 η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ανεξαρτητοποιήθηκαν.
4. Ο Βενιζέλος ακολούθησε την πολιτική τακτική της
βαλκανικής διάσπασης.
5. Τον Οκτώβριο του 1912 οι βαλκανικοί σύμμαχοι
απαίτησαν από το σουλτάνο την απόσχιση των
εθνοτήτων που ζούσαν στην οθωμανική αυτοκρατορία.

22. Ασκήσεις σωστού-λάθους (2)
6. Τρομοκρατημένος ο σουλτάνος, δέχθηκε.
7. Ο βασιλιάς Γεώργιος ήταν γερμανόφιλος και ο διάδοχος
Κωνσταντίνος αγγλόφιλος.
8. Βασικό αίτιο του Β΄ Βαλκανικού ήταν οι εδαφικές
ασάφειες.
9. Ο Βουλγαρικός στρατός επιτέθηκε ταυτόχρονα στους
Σέρβους και Έλληνες, γιατί υπερτιμούσε τις δυνάμεις
του.
10. Ο μεγάλος χαμένος του Β΄ Βαλκανικού υπήρξε ασφαλώς
η Τουρκία.

23. Άσκηση αντιστοίχισης
1. Προσάρτηση Βοσνίας-Ερζεγοβίνης από την
Αυστροουγγαρία.
 α. Οκτώβριος 1912-
Μάιος 1913
2. Η Ιταλία καταλαμβάνει τη Λιβύη που την
κατείχαν οι Οθωμανοί 9 μήνες.  β. 17 Μαΐου 1913
3. Το Μάιο η Ιταλία καταλαμβάνει τα  γ. 1908
Δωδεκάνησα.  δ. 1911
4. Την άνοιξη υπογράφονται συνθήκες  ε. 26 Οκτωβρίου
συμμαχίας μεταξύ των Βαλκανικών χωρών.
1912
5. Α’ Βαλκανικός πόλεμος.
 στ. 1916
6. Κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τον
ελληνικό στρατό.  ζ. 1913
7. Κατάληψη των Ιωαννίνων από τον ελληνικό  η. Ιούνιος-Ιούλιος
στρατό. 1913
8. Δολοφονία βασιλιά Γεωργίου Α’.  θ. 1912
9. Υπογραφή συνθήκης του Λονδίνου.  ι. 22 Φεβρουαρίου
10. Β’ Βαλκανικός πόλεμος. 1913
11. Επίθεση Βουλγαρικού στρατού εναντίον  ια. Ιούνιος 1913
των ελληνικών και σερβικών θέσεων.