1. ΠΑΝΔΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΑΘΗΝΧΝ – ΦΙΛΟ΢ΟΦΙΚΗ ΢ΥΟΛΗ
ΣΜΗΜΑ ΦΙΛΟ΢ΟΦΙΑ΢ – ΠΑΙΓΑΓΧΓΙΚΗ΢ – ΦΤΥΟΛΟΓΙΑ΢
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΙΑΚΧΝ ΢ΠΟΤΓΧΝ
«ΘΔΧΡΙΑ ΠΡΑΞΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗ΢Η ΣΟΤ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟΤ ΔΡΓΟΤ»
Γιδακηικό ζενάπιο: «Μηθξνί αξραηνιφγνη»
Μάθημα: «΢ρεδηαζκφο εθπαηδεπηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ βαζηζκέλν ζηηο
Φεθηαθέο Σερλνινγίεο»
Γιδάζκονηερ: θ. Υ. Κπλεγφο θαη θ. Καηεξίλα Μαθξή
Παποςζίαζη: Σδνβάξα Αιεμάλδξα
Καηεύθςνζη: ΢χγρξνλεο ηερλνινγίεο ζηελ εθπαίδεπζε
Α.Μ. : 211029
ΙΟΤΛΙΟ΢ 2011
1

2. ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ
Σίηλορ ζεναπίος....................................................................ζελ. 3
Σαςηόηηηα ζεναπίος............................................................ζελ. 3
΢κεπηικό δπαζηηπιόηηηαρ
 Επιζκόπηζη ζεναπίος......................................................ζελ. 3-4
 Πποζηιθέμενη αξία..........................................................ζελ. 4-5
 Γνωζηικά-Διδακηικά πποβλήμαηα......................................ζελ. 5-8
Πλαίζιο εθαπμογήρ.............................................................ζελ. 8-12
Ανάλςζη δπαζηηπιόηηηαρ
 1η διδακηική ενόηηηα.......................................................ζελ. 12-16
 2η διδακηική ενόηηηα.......................................................ζελ. 16-18
 3η διδακηική ενόηηηα.......................................................ζελ. 18- 20
 4η διδακηική ενόηηηα.......................................................ζελ. 20-21
 5η διδακηική ενόηηηα.......................................................ζελ. 21-22
 Σα επγαλεία....................................................................ζελ. 23-24
 Πηγέρ............................................................................ζελ. 24
 Ρόλορ και κοινωνική ενοπσήζηπωζη....................................ζελ. 24-27
Δπέκηαζη δπαζηηπιόηηηαρ..................................................ζελ. 27-28
Βιβλιογπαθία........................................................................ζελ. 29-30
Παπάπηημα...........................................................................ζελ. 31-40
2

3. Σίηλορ ζεναπίος:
«Μηθξνί αξραηνιφγνη»
Σαςηόηηηα ζεναπίος:
΢ςγγπαθέαρ:Αιεμάλδξα Σδνβάξα
Μάθημα: Αξραία ηζηνξία Α’ Γπκλαζίνπ
Θέμα: Δμεξεχλεζε ηνπ Μηλστθνχ θαη Μπθελατθνχ πνιηηηζκνχ, ζεκαηηθή
ελφηεηα πνπ εληάζζεηαη ζηελ επνρή ηνπ Υαιθνχ
΢κεπηικό δπαζηηπιόηηηαρ:
Επιζκόπηζη ζεναπίος:
Σν ζπγθεθξηκέλν δηδαθηηθφ ζελάξην πνπ πξνηείλεηαη απνηειεί θαηλνηνκία γηα
ηελειιεληθή εθπαηδεπηηθή πξαγκαηηθφηεηα πνπ βηψλνπκε θαη αλακέλεηαη λα
βνεζήζεη ηφζν ηνλ καζεηή, φζν θαη ηνλ εθπαηδεπηηθφ λα αλαιάβνπλ πην ελεξγφ ξφιν,
κέλνληαο αλεπεξέαζηνη απφ ηα παξαδείγκαηα ηνπ παξειζφληνο θαη λα
απεγθισβηζηνχλ απφ ηνλ αλαρξνληζηηθφ ηξφπν ζθέςεο ηνπ παξαδνζηαθνχ
εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο, πνπ απνηειεί εκπφδην γηα ηελ δεκηνπξγία πξσηφηππσλ
ηδεψλ. Ζ θχξηα ηδέα ηνπ ζελαξίνπ είλαη λα θαηαζθεπάζνπλ θαη λα δεκηνπξγήζνπλ νη
καζεηέο ηα δηθά ηνπο «ηερλνπξγήκαηα» θαη απηφ ζα επηηεπρζεί κε ην λα ηνπο δνζεί ε
επθαηξία λα πάξνπλ κέξνο ζε κηα ηζηνξηθή έξεπλα, πηνζεηψληαο βησκαηηθνχο ξφινπο
γηα λα θηάζνπλ ηειηθά ζηελ απφθηεζε ηεο ηδηφηεηαο ηνπ «Αξραηνιφγνπ», πνπ ζα
απνηειεί θαη ηελ επηβξάβεπζε ησλ καζεηψλ γηα ηελ επηηπρεκέλε δηεμαγσγή απηήο
ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο. Πην αλαιπηηθά, ζα ηαμηδέςνπλ κε κία ρξνλνκεραλή
πίζσ ζην ρξφλν θαη ζπγθεθξηκέλα ζηελ επνρή ηνπ Υαιθνχ, κέζσ ηεο νπνίαο ζα
θαηαλνεζεί ε έλλνηα ηεο ζπλέρεηαο ηνπ ηζηνξηθνχ ρξφλνπ θαη ζα γλσξίζνπλ απφ
θνληά δχν πνιηηηζκνχο πνπ έπαημαλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηε δηακφξθσζε ηεο
ειιεληθφηεηαο ησλ πφιεσλ, ηνλ Μηλστθφ θαη ηνλ Μπθελατθφ πνιηηηζκφ.
΢πγθεθξηκέλα, ζα αλαιάβνπλ δηάθνξνπο ξφινπο, ζα ζρεδηάζνπλ, ζα εμεξεπλήζνπλ,
3

4. ζα ζπλεξγαζηνχλ, γεγνλφο πνπ ζα ζπκβάιιεη ζην λα βηψζνπλ πεξηζζφηεξν θαη κε
κεγαιχηεξν ελδηαθέξνλ ηελ δσή εθείλεο ηεο επνρήο. ΢ηελ πινπνίεζε απηνχ ηνπ
ζθεπηηθνχ ζα δηαδξακαηίζνπλ νπζηαζηηθφ ξφιν νη λέεο ηερλνινγίεο, θαζψο νη
απμεκέλεο απαηηήζεηο ηεο επνρήο πνπ δηαλχνπκε, πεξηιακβάλνπλ πξνγξάκκαηα θαη
ινγηζκηθά πςειψλ πξνδηαγξαθψλ, πνπ ζα είλαη θνληά ζηα ελδηαθέξνληα ησλ
καζεηψλ θαη ζα απνηεινχλ θνκκάηη ηεο θαζεκεξηλήο ηνπο δσήο. Σα πξνγξάκκαηα
πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ εθαξκνγή ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο είλαη ηα WEB
2.0 εξγαιεία φπσο ηα Wiki,Skype, Dweeber θαη Prezi, ην ζρεδηαζηηθφ ινγηζκηθφ
ToonDooθαη ν κηθξφθνζκνο Σαμηλνκνχκε.
Πποζηιθέμενη αξία:
Πην αλαιπηηθά, κέζσ ησλ WEB 2.0 εξγαιείσλ ζα δνζεί ε δπλαηφηεηα
δεκηνπξγίαο κηαο εηθνληθήο αίζνπζαο δηδαζθαιίαο, φπνπ ζα αλαδείμεη έλαλ λέν ηξφπν
γξαθήο θαη έθθξαζεο. Ζ δπλαηφηεηα πνπ δίλεηαη γηα ζχλδεζε κεηαμχ δηαθνξεηηθψλ
πεγψλ ζα βνεζήζεη ζηελ νξγάλσζε ησλ πιεξνθνξηψλ θαη ζα δηακνξθψζεη κία
αδηάιιεηπηε κάζεζε. Όζνλ αθνξά ηνπο κηθξφθνζκνπο, νη καζεηέο κέζσ απηψλ έρνπλ
ηελ δπλαηφηεηα λα θαηαζθεχαζνπλ, ρξεζηκνπνηψληαο φιεο ηνπο ηηο αηζζήζεηο, έηζη
ψζηε λα εληζρπζεί ην ελδηαθέξνλ ηνπο θαη λα δεκηνπξγήζνπλ λέεο ηδέεο. Γεληθφηεξα,
θαη ηα ηερλνινγηθά εξγαιεία πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζπλζέηνπλ έλα ζρεδηαζκέλν
έξγν πνπ απνζπά ηελ ζθέςε ησλ καζεηψλ θαη ηελ πεγαίλεη πέξα απφ ηελ κεραληθή
θαηαλφεζε, πξνζθέξνληαο έλαλ δηαζθεδαζηηθφ ηξφπν κάζεζεο, εθφζνλ κέζσ απηψλ
εμάπηεηαη ε θαληαζία ησλ καζεηψλ, ρξεζηκνπνηνχλ ηηο δηαηζζήζεηο ηνπο θαη
ππνζηεξίδεηαη ε ειεχζεξε έθθξαζε. Δίλαη θνηλψο απνδεθηφ φηη νη καζεηέο
εηζέξρνληαη ζε έλαλ θαηλνχξην θφζκν, φπνπ ε πξφθιεζε ηεο αλαδήηεζεο, ζα ηνλ
ελεξγνπνηήζεη θαη ζα αθαηξέζεη απφ πάλσ ηνπ ηελ ηαπηφηεηα ηνπ παζεηηθνχ δέθηε
αθαηέξγαζησλ πιεξνθνξηψλ. Δπηπιένλ, κέζα απφ ηελ κεηαμχ ηνπο αιιειεπίδξαζε
ζα απνθηήζνπλ ηελ αίζζεζε ηεο θαηνρήο κηαο θνηλήο ηαπηφηεηαο θαη ε ζπκκεηνρή
ηνπο ζε απηή ηελ θνηλφηεηα πξαθηηθήο ζα ζπληειέζεη ζηελ αηνκηθή ηνπο αλάπηπμε. Ζ
θεληξηθή ηδέα πνπ πξνσζείηαη είλαη λα βνεζεζνχλ νη καζεηέο λα κάζνπλ πψο λα
καζαίλνπλ, δίλνληαο επθαηξίεο ελεξγήο εκπινθήο, πξφθιεζε έκπλεπζεο, έμαξζεο
πξνβιεκαηηζκνχ, αλαζηνραζηηθήο δηάζεζεο, επνηθνδνκεηηθνχ δηαιφγνπ θαη
ειεπζεξία δηαηχπσζεο πξνζσπηθψλ απφςεσλ. Οη καζεηέο ζα δηδάμνπλ ηνλ
ππνινγηζηή θαη ζα γίλνπλ νη ίδηνη ζπλεηδεηνπνηεκέλνη ζπγγξαθείο θαη αλαγλψζηεο. Ζ
αιιειεπίδξαζε ησλ καζεηψλ κεηαμχ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαη ηνπ ειεθηξνληθνχ
4

5. ππνινγηζηή είλαη έληνλε θαη θαζίζηαηαη ππεχζπλε γηα ην ζεηηθφ απνηέιεζκα ηεο
δηαδηθαζίαο. Ο εθπαηδεπηηθφο ελζαξξχλεη ηνπο καζεηέο λα κπνχλ ζηε βαζεία δνκή
ησλ ινγηζκηθψλ θαη είλαη απηφο πνπ ζα δψζεη ζηνπο καζεηέο ην έλαπζκα, ηελ πξψηε
χιε, σο ππνζηεξηθηηθά κέζα, γηα λα μεθηλήζεη ε ελ ιφγσ δηάδξαζε. Ο ξφινο ηνπ δελ
θαηαξγείηαη, αληηζέησο είλαη ζπκβνπιεπηηθφο, ελζαξξχλεη ηνπο καζεηέο λα πάξνπλ
πξσηνβνπιίεο θαη είλαη εθεί γηα λα ηνπο επαλαθέξεη, φηαλ απνθιείλνπλ απφ ηνλ ζηφρν
ηνπο. Δίλαη εκθαλέο φ,ηη ν εθπαηδεπηηθφο θαη’ απηφλ ηνλ ηξφπν έρεη ηνλ ρξφλν λα
αμηνινγήζεη πην έγθπξα ηνπο καζεηέο, θαζ’ φιε ηε δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο θαη λα
επηθεληξψζεη ην ελδηαθέξνλ, ζηελ εχξεζε θαηλνχξησλ θάζε θνξά ηξφπσλ φζνλ
αθνξά ηελ νξγάλσζε ηεο ηάμεο θαη ηελ παξνπζίαζε ηνπ καζήκαηνο. Δπίζεο, ζα
πξέπεη νη καζεηέο λα ελζαξξχλνληαη γηα ζπλεξγαηηθή κάζεζε, έηζη ψζηε λα
απνθηήζνπλ θνηλσληθέο δεμηφηεηεο θαη ηελ ηθαλφηεηα αλάπηπμεο θξηηηθνχ δηαιφγνπ,
απνβάιινληαο ηελ αληαγσληζηηθή ηνπο δηάζεζε.
Γνωζηικά – Διδακηικά πποβλήμαηα:
Πνιιά απφ ηα πξνβιήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ θαηά ηελ δηάξθεηα δηδαζθαιίαο
ηνπ καζήκαηνο ηεο Ηζηνξίαο, ζα πξέπεη λα καο πξνηξέπνπλ ζηελ πηνζέηεζε απηνχ ηνπ
λένπ ηξφπνπ δηδαζθαιίαο θαη γεληθφηεξα ζηελ αλαδήηεζε θάζε θνξά θαηλνχξησλ
δηδαθηηθψλ πξαθηηθψλ θαη θαηλνηνκηψλ, πνπ λα ππνζηεξίδνπλ θαη λα πξνσζνχλ ηελ
καζεζηαθή δηαδηθαζία θαη φρη λα ηελ πεξηνξίδνπλ ζηα ζηελά φξηα ηνπ Αλαιπηηθνχ
Πξνγξάκκαηνο. Δίλαη εχινγε ε δπζθνιία πνπ αληηκεησπίδνπλ νη καζεηέο θαηά ηελ
κεηάβαζε ηνπο απφ ην Γεκνηηθφ ζην Γπκλάζην, θαζψο νη έλλνηεο πιένλ γίλνληαη πην
ζχλζεηεο θαη πην αθεξεκέλεο. Δπηπιένλ, ε πιεηνςεθία ησλ καζεηψλ αγλνεί ηελ αμία
ηεο ζπλεξγαηηθφηεηαο, θαζψο θαη ηνπο θαλφλεο γηα ηελ νκαιή δηεμαγσγή ηεο, εθφζνλ
δελ έρνπλ κάζεη λα δνπιεχνπλ νκαδηθά, ζην πλεχκα ηεο επγελνχο άκηιιαο. Αμίδεη λα
ζεκεησζεί φηη ην θαηλνπξην πεξηβάιινλ, ζην νπνίν θαινχληαη νη καζεηέο λα
πξνζαξκνζηνχλ φζν ηνλ δπλαηφλ ηαρχηεξα, εκθαλίδεηαη ν θφβνο πξφο ηνλ θαζεγεηή-
απζεληία θαη ηελ παξνρή απαληήζεσλ πνπ ελδερνκέλσο λα δηαθέξνπλ απφ ηηο
εθάζηνηε επηζηεκνληθέο. Σν γεγνλφο φηη ν παξαδνζηαθφο ηξφπνο δηδαζθαιίαο θαη ε
παξνρή, απιψο ελφο θεηκέλνπ κε πεξηνξηζκέλν αξηζκφ εηθφλσλ έρεη θαηαζηήζεη ην
κάζεκα ηεο Ηζηνξίαο αλνχζην, απνζηαζηνπνηεκέλν απφ ηα ελδηαθέξνληα ησλ παηδηψλ
θαη ηελ θνηλσλία ζηελ νπνία δνχλ, δελ θάλεη αληηιεπηή ηελ ζπλέρεηα κέζα ζην ρξφλν
θαη απμάλεη ηα αηζζήκαηα πιήμεο θαη αλίαο. Σέινο, λα επηζεκαλζεί φηη ππάξρεη έλα
κεγάιν εχξνο πιεξνθνξηψλ πνπ παξέρνληαη ζην δηαδίθηπν θαη ην λα αθήζνπκε ηνπο
5

6. καζεηέο λα νξγαλψζνπλ κφλνη ηνπο ην «ράνο» πνπ ηηο ραξαθηεξίδεη, ζα απνηεινχζε
έλα αθφκε εκπφδην γηα ηελ απφθηεζε ηεο νπζηαζηηθήο κάζεζεο. Όπσο
πξναλαθέξζεθε, φια απηά εληζρχνληαη απφ ην Αλαιπηηθφ Πξφγξακκα, ην νπνίν
επηβάιιεη έλαλ ζπγθεθξηκέλν ηξφπν δηδαζθαιίαο, κε ζπγθεθξηκέλνπο καζεζηαθνχο
ζηφρνπο, θάλνληαο ηνλ εθπαηδεπηηθφ θαη ηνλ καζεηή άβνπια θαη παζεηηθά φληα
κπξνζηά ζε θάζε πιεξνθνξία πνπ ηνπο πξνζθέξεηαη. ΢πλεπψο, πξνηείλεηαη ε
πηνζέηεζε θαηάιιεισλ ζηξαηεγηθψλ θαη ε παξνρή ηεο ζσζηήο θαηεπζπληήξηαο
γξακκήο απφ ηνλ εθπαηδεπηηθφ, κέζσ ζχγρξνλσλ εξγαιεηψλ θαη ζεσξηψλ ηεο
κάζεζεο.
Μέζα απφ απηή ηελ δηδαθηηθή δηαδηθαζία ζα δνχκε λα ελζαξθψλνληαη
ζεσξίεο πνπ ππνζηεξίδνπλ ηα εξγαιεία πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαη αλαδεηθλχνπλ
ζηξαηεγηθέο γηα ηελ απφθηεζε ηεο νπζηαζηηθήο γλψζεο. Οη ζεσξίεο πάλσ ζηηο νπνίεο
ζηεξίδεηαη ην ζπγθεθξηκέλν ζελάξην είλαη απηέο ηεο Θεωπίαρ ηηρ Γπαζηηπιόηηηαρ,
ηεο Γιαζςνδεδεμένηρ Γνώζηρ (Connectivism) θαη ηνπ Κοινωνικού
Κονηζηποςκηιβιζμού.
Ζ Θεωπίαρ ηηρ Γπαζηηπιόηηηαρ αλήθεη ζηηο θνηλσληθνπνιηηηζκηθέο ζεσξίεο
κάζεζεο θαη εθπξφζσπνί ηεο είλαη νη Vygotsky, Leont’ev, Luria, Nardi, Coleθαη
Ergestrom. Πξφδξνκφο ηεο ζεσξείηαη ν Vygotsky, ν νπνίνο αλαθέξεη φηη ζεκαληηθφ
ξφιν ζηε κάζεζε θαη ζηελ δπλαηφηεηα λνεκαηνδφηεζεο ηεο εκπεηξίαο ηνπ καζεηή,
παίδεη ε θνηλσληθή αιιειεπίδξαζε. Ζ ζπλεξγαηηθή απηή ζρέζε πνπ αλαπηχζζεηαη
κεηαμχ ησλ καζεηψλ εληζρχεηαη απφ ηελ ρξήζε εξγαιείσλ, ηα νπνία ζα ζπκβάιινπλ
ζηελ απφθηεζε ηνπ επηδησθφκελνπ καζεζηαθνχ ζηφρνπ. ΢ε απηή ηελ πεξίπησζε ηα
εξγαιεία απηά ζρεηίδνληαη κε ηηο ςεθηαθέο ηερλνινγίεο θαη ην ππνζηεξηθηηθφ πιηθφ
πνπ ζα δψζεη ν εθπαηδεπηηθφο ζηνπο καζεηέο. Όπσο αλαθέξεη ραξαθηεξηζηηθά ν
Vygotsky ηα εξγαιεία απηά «ζα κεηαζρεκαηίζνπλ ην πεξηβάιινλ» ησλ ρξεζηψλ.
΢πγθεθξηκέλα, ηα ππνθείκελα ηα νπνία αθνξνχλ ηνπο καζεηέο, ζα δηακνξθψζνπλ
κέζσ ησλ εξγαιείσλ ην αληηθείκελν, ην νπνίν απνηειεί ηνλ ζηφρν ηεο φιεο
δξαζηεξηφηεηαο. Δπίζεο θαη ν εθπαηδεπηηθφο δηακνξθψλεη απηά ηα εξγαιεία γηα λα
εθαξκφζεη δηδαθηηθέο ηαθηηθέο θαη λα νξγαλψζεη δξαζηεξηφηεηεο, γηα ηελ
δηεπθφιπλζε ηεο κάζεζεο. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ε ρξήζε ησλ εξγαιείσλ κε ηα
νπνία θαη φρη απφ ηα νπνία καζαίλεη ν καζεηήο, δίλνληαο επθαηξίεο γηα θαηαζθεπή,
βαζηά πξφζβαζε ζηε δνκή ηνπο, ζπκβάιιεη φρη κφλν ζηνλ κεηαζρεκαηηζκφ ηνπ
6

7. πεξηβάιινληνο, αιιά θαη ηνπ ίδηνπ ηνπ ππνθεηκέλνπ, εθφζνλ ζα ζπληειέζνπλ ζηελ
δεκηνπξγία λέσλ ηδεψλ.
Όζνλ αθνξά ηελ ζεσξία ηεο Γιαζςνδεδεμένηρ Μάθηζηρ(Connectivism),
απηή ζηεξίδεηαη ζην ζθεπηηθφ φηη ε ζπλερήο αχμεζε πιεξνθνξηψλ έρεη θαηαζηήζεη
δχζθνιε ηελ νξγάλσζε ηνπο, γη’ απηφ ζα πξέπεη λα απνθηεζεί ε ηθαλφηεηα
ζρεκαηηζκνχ ζπλδέζκσλ κεηαμχ ησλ πεγψλ πιεξνθφξεζεο θαη ηελ ηθαλφηεηα
πξνζαξκνγήο ησλ ζπλδέζκσλ απηψλ, αλάινγα κε ηηο ζπλζήθεο. Σν γεγνλφο φηη δελ
κπνξνχκε λα παίξλνπκε ηηο ίδηεο απνθάζεηο γηα θάζε ρξνληθή ζηηγκή, απαηηείηε
ζπλερή άληιεζε λέσλ, αιιά ζσζηά δνκεκέλσλ πιεξνθνξηψλ. Πην αλαιπηηθά, ε
ζχλδεζε δηαθνξεηηθψλ θφκβσλ, κε ζπκπιεξσκαηηθνχο ζπλδέζκνπο, νη νπνίνη φκσο
λα είλαη ζσζηά ζπλδεδεκέλνη θαη φρη ζχληνκνη, ζα ζπληειέζεη ζηελ δεκηνπξγία ελφο
ζπλφινπ, πνπ ζα νξγαλψζεη ην ράνο, κέζα ζην νπνίν βξίζθεηαη ε κάζεζε. Δπηπιένλ,
ππνζηεξίδεηαη φηη θαηά απηφλ ηνλ ηξφπν δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα γλσξίδνπκε απηφ
πνπ ζα καο ρξεηαζηεί γηα ην κέιινλ θαη δελ ζα κέλνπκε πξνζθνιιεκέλνη ζηηο ήδε
ππάξρνπζεο γλψζεηο καο. Ζ έγθπξε κάζεζε είλαη απηή πνπ ζηεξίδεηαη ζηελ
πνιπκνξθία ησλ απφςεσλ θαη γηα λα είλαη ζπλερήο ζα πξέπεη απηνί νη ζχλδεζκνη λα
εμειίζζνληαη θαη λα δηακνξθψλνληαη ζπλερψο. Σέινο, λα ζεκεησζεί φηη ζεκαληηθφ
ξφιν ζα παίμεη ε ζσζηή επηινγή ηεο γλψζεο πνπ πξφθεηηαη λα ζπλδεζεί, ζπλεπψο φιε
απηή ε δηαδηθαζία ζα θαζνδεγεζεί απφ ηνλ εθπαηδεπηηθφ, ν νπνίνο ζα
ρξεζηκνπνηήζεη ηηο ζσζηέο δηδαθηηθέο ζηξαηεγηθέο, γηα λα κελ ραζεί ν καζεηήο ζηνλ
θαηαηγηζκφ πιεξνθνξηψλ.
΢ρεηηθά κε ηνλ ΚοινωνικόΚονζηποςκηιβιζμό ηνπ LevVigotsky,
ππνζηεξίδεηαη φηη ε γλψζε είλαη δηαπξαγκαηεχζηκε θαη δνκείηαη κε ηελ ελεξγφ
δξάζε. Πην αλαιπηηθά,ν καζεηήο πεξλά ζην επίθεληξν θαη ηνπ δίλεηαη ε επθαηξία λα
θαηαζθεπάζεη ηε γλψζε ηνπ, ζηαδηαθά, λα δηαθξίλεη ηηο επηινγέο πνπ έρεη θαη λα
δηακνξθψλεη ηελ πξνζσπηθφηεηά ηνπ, κέζσ ηεο αιιειεπίδξαζεο θαη ηεο
ζπλεξγαζίαο κε ηνπο άιινπο. Πξνσζείηαη ν επαλαπξνζδηνξηζκφο ηνπ ππνθεηκέλνπ,
φπνπ γίλεηαη ζεβαζηή ε δηαθνξεηηθφηεηα ηνπ θάζε καζεηή σο πξνο ην πλεπκαηηθφ
ηνπ ππφβαζξν, ηηο εκπεηξίεο θ.ι.π. Δπηπιένλ, κέζσ απηήο ηεο κε πξνδηαγεγξακκέλεο
πνξείαο αιιειεπηδξάζεσλ θαη ηεο δηεξεπλεηηθήο δηδαζθαιίαο, ζα βνεζεζεί ζηελ
εζσηεξίθεπζε λέσλ ελλνηψλ, γηα λα πεξάζεη, ηειηθά, απφ ηελ αλάπηπμε ηεο
δηαπξνζσπηθήο ζηελ αλάπηπμε ηεο ελδνπξνζσπηθήο λνεκνζχλεο. Ζ κάζεζε ζα
δηεπθνιπλζεί θαη ζα εκπινπηηζηεί, φηαλ δίλνληαη επθαηξίεο ζηνλ καζεηή λα
7

8. πξνζεγγίδεη ηελ πξαγκαηηθφηεηα κε ηελ θαληαζία θαη ην ζπλαίζζεκα θαη φρη
κεραληθά. Θα πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη πεξηθιείεηαη θαη ε έλλνηα ηεο επηθείκελεο
αλάπηπμεο, ε νπνία ζχκθσλα κε ηνλ Vygotsky είλαη «ε απφζηαζε αλάκεζα ζην
πξαγκαηηθφ αλαπηπμηαθφ επίπεδν, πνπ θαζνξίδεηαη απφ ηελ ηθαλφηεηα γηα επίιπζε
πξνβιήκαηνο κε ηελ θαζνδήγεζε ελφο ελήιηθα ή πην ηθαλψλ ζπλνκειίθσλ».
Γεληθφηεξα, ν καζεηήο ζα πξέπεη λα έρεη ελεξγή θαη πξνζσπηθή εκπινθή ζηελ φιε
καζεζηαθή δηαδηθαζία θαη λα εμειίζζεηαη κέζσ ηνπ αλαζηνραζκνχ θαη ησλ
θνηλσληθψλ αιιειεπηδξάζεσλ.
Γηα ηελ δηεμαγσγή ησλ δηδαθηηθψλ ελνηήησλ ρξεζηκνπνηείηαη έλαο
ζπλδπαζκφο ησλ κεζφδσλ «΢πλεξγαηηθήο δηδαζθαιίαο θαη κάζεζεο» θαη
«Τπνζηεξηθηηθήο δηδαζθαιίαο (scaffolding)». Οη καζεηέο, ινηπφλ, νξγαλψλνληαη θαη
δνπιεχνπλ ζε νκάδεο, έηζη ψζηε λα απμεζεί ην ελδηαθέξνλ ηνπο γηα κάζεζε, αιιά ζε
θάπνηεο πεξηπηψζεηο κεηά ηελ ζπλεξγαζία ηνπο δνπιεχνπλ θαη αηνκηθά, γηα λα
αμηνινγεζεί θαηά πφζν επηηεχρζεθε ε αηνκηθή ηνπο αλάπηπμε.
Πλαίζιο εθαπμογήρ:
Απεςθύνεηαι ζε:
Μαζεηέο ηεο Α’ Γπκλαζίνπ, αλνκνηνγελνχο επηπέδνπ.
Πποβλεπόμενορ σπόνορ ςλοποίηζηρ:
Κπκαίλεηαη απφ 9-10 δηδαθηηθέο ψξεο, αλάινγα κε ην επίπεδν ηεο ηάμεο θαη ηνλ
πξνζσπηθφ ρεηξηζκφ ηνπ θάζε εθπαηδεπηηθνχ.
Χώπορ ςλοποίηζηρ:
Αξρηθά, ζα δηεμαρζεί ζηελ αίζνπζα δηδαζθαιίαο, φπνπ ζα γίλεη εηζαγσγηθή
ζπδήηεζε γηα λα εηζαγάγεη ν εθπαηδεπηηθφο ηνπο καζεηέο ζην λφεκα ηεο
δξαζηεξηφηεηαο. Έπεηηα, αθνχ έξζεη ν εθπαηδεπηηθφο ζε ζπλελλφεζε κε ηνλ
θαζεγεηή ηεο πιεξνθνξηθήο, ζα παξαρσξεζεί ην εξγαζηήξην πιεξνθνξηθήο γηα ηηο
επφκελεο δηδαθηηθέο ψξεο.
Πποαπαιηούμενερ γνώζειρ:
8

9. Γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ ζελαξίνπ πξνβιέπεηαη φηη ζα πξέπεη λα ππάξρνπλ θάπνηεο
ζηνηρεηψδεηο γλψζεηο ησλ καζεηψλ φζνλ αθνξά ηελ επνρή ζηελ νπνία εληάζζνληαη
απηνί νη πνιηηηζκνί, θαζψο θαη ηηο επηξξνέο πνπ έρνπλ δερζεί απφ ηνλ Κπθιαδηθφ
πνιηηηζκφ. Ο ιφγνο πνπ θξίλεηαη απηφ απαξαίηεην είλαη φηη ζα είλαη πην εχθνιν γηα
ηνπο καζεηέο θαη φρη ρξνλνβφξν λα θαηαλνήζνπλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θάζε
πνιηηηζκνχ θαη λα εληαρζνχλ ζην θιίκα εθείλεο ηεο επνρήο. Δπίζεο, ζα
ζπλεηδεηνπνηήζνπλ ηε ζέζε ηνπο κέζα ζην ηζηνξηθφ γίγλεζζαη. Καηά απηφλ ηνλ
ηξφπν ζα απνθηήζνπλ ζην ηέινο κηα ζπλεθηηθή εηθφλα γηα ηελ πεξίνδν εθείλε, πνπ ζα
ηνπο βνεζήζεη λα ηεθκεξηψζνπλ πην εχθνια ηηο ζπγθξίζεηο κεηαμχ ησλ δχν
πνιηηηζκψλ. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη εθφζνλ νη ηερλνινγίεο παίδνπλ ζεκαληηθφ
ξφιν ζηε δηεμαγσγή ηνπ δηδαθηηθνχ ζελαξίνπ, θξίλεηαη ρξήζηκν νη καζεηέο λα έρνπλ
ηηο βαζηθέο γλψζεηο ρεηξηζκνχ ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή, φπσο επίζεο θαη
γλψζεηο ζρεηηθά κε ηα ινγηζκηθά πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ. Αλαιπηηθφηεξα, ζα πξέπεη
λα γλσξίδνπλ ηε ιεηηνπξγία ηνπ Wiki, σο πξφο ην αλέβαζκα πιηθνχ ζε απηφ, ζηε
ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε αθνξά ηηο εξγαζίεο ηνπο, σο πξφο ηνλ ηξφπν επεμεξγαζίαο
ηνπ, αιιά θαη ηελ εηζαγσγή ζρνιίσλ ή ζπλδέζκσλ. Δπίζεο, λα γλσξίδνπλ ηε ρξήζε
ηνπ Skype, γηα λα επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο θαη κέζσ βίληεν-θιήζεο, θαζψο θαη ηνλ
ηξφπν πνπ ιεηηνπξγεί ην Dweeber, γηα ηε δεκηνπξγία ζρεδίσλ. Σέινο, φζνλ αθνξά ηα
εξγαιεία WEB 2.0 ζα πξέπεη λα γλσξίδνπλ ην ινγηζκηθφ Prezi, κέζσ ηνπ νπνίνπ ζα
παξνπζηάζνπλ ηα επξήκαηά ηνπο, ζηελ ηάμε θαη ην ινγηζκηθφ Toondoo γηα ηνλ
ζρεδηαζκφ cartoon. Όζνλ αθνξά ηηο γλψζεηο γηα ηηο ιεηηνπξγηθφηεηεο θαη ηνλ
ρεηξηζκφ ηνπ κηθξφθνζκνπ Σαμηλνκνχκε, ζα πξέπεη θαη απηέο λα ζπκπεξηιεθζνχλ
ζηηο πξναπαηηνχκελεο γλψζεηο ησλ καζεηψλ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη νη καζεηέο ζα
πξέπεη λα ελεκεξψζνχλ γηα ηνπο ηξφπνπο αλαδήηεζεο ζην δηαδίθηπν, θαζψο θαη ηνπο
θηλδχλνπο πνπ ειινρεχνπλ ζε απηφ. Όια απηά ζα κπνξνχζαλ λα δηεπζεηεζνχλ κε ηελ
βνήζεηα ηνπ θαζεγεηή ηεο πιεξνθνξηθήο, αθηεξψλνληαο θάπνηεο επηπιένλ δηδαθηηθέο
ψξεο γηα ηε δηδαρή ηνπο. ΢ηελ επίηεπμε ηνπ ζθνπνχ απηνχ, ζα ζπκβάιιεη θαη ν
θαζεγεηήο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δηδαθηηθνχ αληηθεηκέλνπ, πνπ αλαιχεηαη θαη
εξεπλάηαη, θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ νπνίνπ ζα επηβιέπεη θαη ζα ζπληνλίδεη ηελ
δηαδηθαζία. Δίλαη επλφηεην, ινηπφλ, φηη θαη ν εθπαηδεπηηθφο πξέπεη λα έρεη ηηο
ζηνηρεηψδεηο γλψζεηο.
Απαιηούμενα βοηθηηικά επγαλεία αποηελούν:
9

10. Σα ινγηζκηθά θαη ηα πξνγξάκκαηα κε ηα νπνία ζα πξέπεη λα είλαη εμνπιηζκέλν ην
εξγαζηήξην πιεξνθνξηθήο (Wiki, Skype, Dweeber, Prezi, Toondoo, Σαμηλνκνχκε),
θαζψο θαη ζχλδεζε ζην δηαδίθηπν. Να αλαθεξζεί θαη ν πξνηδέθηνξαο, κέζσ ηνπ
νπνίνπ ζα πξνβάιινληαη νη παξνπζηάζεηο ησλ καζεηψλ.
Κοινωνική ενοπσήζηπωζη:
Οη καζεηέο πνπ παίξλνπλ κέξνο ζην ζθεπηηθφ απηνχ ηνπ δηδαθηηθνχ ζελαξίνπ
είλαη εηθνζηηέζζεξηο θαη ζα ρσξηζηνχλ ζε νκάδεο ησλ δψδεθα αηφκσλ, νη νπνίεο ζα
επηιέμνπλ γηα ην αλ ζα αλαιάβνπλ ηνλ ξφιν ησλ Μπθελαίσλ ή ησλ Μηλστηψλ. ΢ηε
ζπλέρεηα ε θάζε νκάδα ζα αλαιακβάλεη θαη ηνλ αληίζηνηρν ξφιν πνπ ζα ζρεηίδεηαη κε
ην ζέκα πνπ δηεξεπλάηαη ζηελ θάζε δηδαθηηθή ελφηεηα. ΢πγθεθξηκέλα, νη ηίηινη ησλ
ξφισλ ηνπο ζα είλαη: «Έκπνξνη Μπθελαίνη» θαη «Έκπνξνη Μηλστηεο», «Ζ δσή κνπ
ζηα αλάθηνξα ησλ Μπθελψλ» θαη «Ζ δσή κνπ ζηα αλάθηνξα ηεο Μηλστθήο Κξήηεο»,
«Απνθξππηνγξάθνη ηεο ηέρλεο θαη ηεο γξαθήο ησλ Μπθελαίσλ» θαη
«Απνθξππηνγξάθνη ηεο ηέρλεο θαη ηεο γξαθήο ησλ Μηλστηψλ», «Θενί ηεο
βιάζηεζεο» θαη «Οιχκπηνη Θενί», «Αξραηνιφγνο Δξξίθνο ΢ιήκαλ» θαη
«Αξραηνιφγνο Άξζνπξ Έβαλο». Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ζην ηέινο, ζηα πιαίζηα
ηεο αμηνιφγεζεο ζα αληαιιάμνπλ ξφινπο θαη απηνί πνπ εμεξεχλεζαλ ηνλ πνιηηηζκφ
ησλ Μπθελαίσλ ζα αλαιάβνπλ ηνλ πνιηηηζκφ ησλ Μηλστηψλ θαη αληίζηνηρα ην ίδην
ηζρχεη γη’ απηνχο πνπ εμεξεχλεζαλ ηνλ πνιηηηζκφ ησλ Μηλστηψλ. Σέινο, γηα λα
δηεπθνιπλζεί ε ρξήζε ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή θαη γηα λα κπνξέζνπλ φινη νη
καζεηέο λα ηνλ ρεηξηζηνχλ θαη λα αιιειεπηδξάζνπλ νπζηαζηηθά κε ηα ινγηζκηθά θαη
ηα πξνγξάκκαηα, ζα ρσξηζηνχλ ζε ππν-νκάδεο ησλ έμη αηφκσλ θαη ζηελ θάζε ππν-
νκάδα ζα αληηζηνηρεί έλαο ππνινγηζηήο. Γηα ηελ ρξήζε ηνπ ππνινγηζηή, είλαη
δπλαηφλ λα δεκηνπξγεζνχλ θαη ξφινη κέζα ζηηο νκάδεο, φπσο απηφο ηνπ καζεηή πνπ
ζα ρεηξίδεηαη ην πιεθηξνιφγην ή απηφο πνπ ζα ζεκεηψλεη ηνπο ζπιινγηζκνχο ηεο
νκάδαο, απηφο ηνπ ζπληνληζηή θ.α. Ο ηειεπηαίνο ζα είλαη απηφο πνπ ζα έρεη
κεγαιχηεξε εκπεηξία φζνλ αθνξά ηηο ηερλνινγίεο, έηζη ψζηε κέζα απφ έλα θιίκα
ζπλεξγαζίαο λα ζπκβάιιεη ζηελ απνθπγή πξνβιεκάησλ θαη εκπνδίσλ. Θα πξέπεη λα
ζεκεησζεί φ,ηη νη ξφινη κέζα ζηελ νκάδα, κπνξνχλ λα ελαιιάζνληαη. Ο
εθπαηδεπηηθφο αλαιακβάλεη ηνλ ξφιν ηνπ ζπληνληζηή ηεο φιεο δηαδηθαζίαο, ρσξίο λα
θαζνδεγεί. Γηεπθξηλίδνληαο θαηαζηάζεηο θαη πξνηείλνληαο ιχζεηο ζε ηπρφλ
10

11. πξνβιήκαηα πνπ κπνξεί λα πξνθχςνπλ ζηελ επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ νκάδσλ ησλ
καζεηψλ, ελζαξξχλεη θαη δηακνξθψλεη ην θαηάιιειν πεξηβάιινλ γηα νπζηαζηηθή
ζπλεξγαζία.
΢ηόσοι:
Ωρ ππορ ηη διδακηική διαδικαζία οι μαθηηέρ αναμένεηαι:
 Να κάζνπλ γηα ηα θπξηφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ησλ δχν πνιηηηζκψλ ηεο
πξντζηνξηθήο επνρήο, φζνλ αθνξά ηελ νηθνλνκία, ηελ νξγάλσζε θαη ηελ
δηνίθεζε, ηελ ηέρλε, ηελ γξαθή, ηελ αξρηηεθηνληθή θαη ηελ ζξεζθεία
 Να αμηνινγήζνπλ ηνπο ιφγνπο πνπ σζνχλ ηνπο αλζξψπνπο ζηε δεκηνπξγία
έξγσλ ηέρλεο
 Να εμεγήζνπλ ηελ ζεκαληηθφηεηα ηεο γξαθήο γηα ηνλ ειιεληθφ πνιηηηζκφ
 Να εθηηκήζνπλ ζπλνιηθά ηνλ Μηλστθφ θαη Μπθελατθφ πνιηηηζκφ ζε
ζπλάξηεζε κε ηνλ ρξφλν θαη ηνλ ρψξν αλάπηπμήο ηνπο
 Να γλσξίζνπλ ηα ζηάδηα εμέιημεο ηνπ αλζξψπηλνπ είδνπο, κέζσ ηεο
ζχγθξηζεο ησλ δχν πνιηηηζκψλ
 Να εμνηθεησζνχλ κε ηελ έλλνηα ηνπ ρξφλνπ, ηεο ζπλέρεηαο θαη γεληθά ηεο
ηζηνξηθήο εμέιημεο
Ωρ ππορ ηην μαθηζιακή διαδικαζία οι μαθηηέρ αναμένεηαι:
 Να θαιιηέξγήζνπλ ηελ ηζηνξηθή ηνπο θαληαζία, κέζσ ηεο ζχλδεζεο ηνπ
παξειζφληνο κε ην παξφλ
 Να κηκεζνχλ ηνλ ηξφπν εξγαζίαο ελφο ηζηνξηθνχ κειεηεηή, κέζσ ηεο έξεπλαο
 Να εθηηκήζνπλ ηηο πξνζπάζεηεο ηνπ αλζξψπνπ γηα αλαβάζκηζε ησλ ζπλζεθψλ
ηεο δσήο ηνπ
 Να εθθξαζηνχλ δεκηνπξγηθά θαη λα αλαπηχμνπλ ηελ θαληαζία ηνπο, κέζσ ηεο
βησκαηηθήο πξνζέγγηζεο
 Να απνθηήζνπλ δεμηφηεηεο ππνβνιήο εξσηεκάησλ, ζχγθξηζεο θαη εξκελείαο
 Να αλαπηχμνπλ ζπλεξγαηηθέο δεμηφηεηεο, κέζσ ησλ νκαδηθψλ
δξαζηεξηνηήησλ
 Να θαιιηεξγήζνπλ ηζηνξηθή ελζπλαίζζεζε, θεχγνληαο απφ ην ρσξν-ρξνληθφ
πιαίζην ηεο ζχγρξνλεο επνρήο
11

12.  Να μεπεξάζνπλ ηελ πξνζσπηθή ηνπο εκπεηξία θαη λα νηθνδνκήζνπλ κία
βαζχηεξε γλψζε γηα ηελ ηζηνξηθή πεξίνδν
 Να ζηνραζηνχλ θξηηηθά γηα ηελ δηαδηθαζία ζηελ νπνία έιαβαλ κέξνο
Ωρ ππορ ηιρ Νέερ Σεσνολογίερ οι μαθηηέρ αναμένεηαι:
 Να εμνηθεησζνχλ κε αλνηθηά πεξηβάιινληα κάζεζεο
 Να εμνηθεησζνχλ κε ηε δηαδηθαζία δηεξεχλεζεο θαη παξαηήξεζεο, κε ηελ
έξεπλα θαη ηε ζπιινγήπιεξνγνξηψλ
 Να αλαπηχμνπλ θξηηηθή ζθέςε κε ηελ αλαδήηεζε θαη αμηνιφγεζε ησλ
ειεθηξνληθψλ πεγψλ ζην δηαδίθηπν, θαζψο θαη κε ηνλ ζρνιηαζκφ ησλ
πνιιαπιψλ απφςεσλ
 Να απνθηήζνπλ αθαηξεηηθή θαη νξγαλσηηθή ηθαλφηεηα
 Να αλαπηχμνπλ απηελέξγεηα θαη λα κάζνπλ λα νηθνδνκνχλ κφλνη ηνπο ηελ
γλψζε, κε ηελ δεκηνπξγία δηθψλ ηνπο ςεθηαθψλ θαηαζθεπαζκάησλ
 Να απνθηήζνπλ ζπγγξαθηθέοδεμηφηεηεο, κέζσ ελφο λένπ ηξφπνπ γξαθήο
 Να απνθηήζνπλ επηθνηλσληαθέο δεμηφηεηεο κέζα απφ ηε ζπλεξγαζία ζε
νκάδεο
 Να αλαπηχμνπλ ηερληθέο επίιπζεο πξνβιεκάησλ
 Να αλαπηχμνπλ ζηνραζηηθή δηάζεζε
 Να αλαπηχμνπλ θαιιηηερληθέο δεμηφηεηεο κέζσ ηεο δεκηνπξγηθήο έθθξαζεο
Ανάλςζη δπαζηηπιόηηηαρ:
Η ποή εθαπμογήρ ηων δπαζηηπιοηήηων:
1η διδακηική ενόηηηα: «Η οικονομία ηων Μςκηναίων και ηων Μινωϊηών»
(1-2 διδακηικέρ ώπερ)
Πποπαπαζκεςαζηικό ζηάδιο:
Πξίλ ηελ έλαξμε ηεο Α’ Φάζεο ζε απηή ηελ δηδαθηηθή ελφηεηα ζα πξέπεη λα
αθηεξσζεί ιίγνο ρξφλνο γηα λα γίλεη κία εηζαγσγηθή ζπδήηεζε θαη λα παξαθηλήζεη ην
12

13. ελδηαθέξνλ ησλ καζεηψλ, αλαθέξνληαο ηνπο ξφινπο πνπ πξφθεηηαη λα αλαιάβνπλ,
θάλνληαο έλα ηαμίδη ζηελ αξραία Κξήηε θαη ηηο Μπθήλεο, έηζη ψζηε λα απνθηήζνπλ
ζην ηέινο ηνλ ηίηιν ηνπ αξραηιφγνπ. Όιεο νη πιεξνθνξίεο, δειαδή νη ηζηνζειίδεο θαη
νη εξγαζίεο γηα ηελ δηεμαγσγή ηεο θάζε δηδαθηηθήο ελφηεηαο ζα βξίζθνληαη ζε έλα
απφ ηα WEB 2.0 εξγαιεία πνπ πξφθεηηαη λα ρξεζηκνπνηήζνπλ νη καζεηέο, ην Wiki
(βι. Παξάξηεκα, εηθφλα 5, ζει. 34). Ο εθπαηδεπηηθφο ζηε ζπλέρεηα ζα εμεγήζεη κε
ιεπηνκέξεηα ην ηη ζα ηνπο δεηεζεί λα θάλνπλ ηφζν ζηνλ πξαγκαηηθφ ρψξν ηεο
ζρνιηθήο αίζνπζαο, φζν θαη ζηνλ εηθνληθφ ρψξν πνπ ζα δεκηνπξγεζεί κέζσ ηνπ
ππνινγηζηή θαη ησλ εξγαιείσλ. Δπίζεο, ζα αλαθέξεη ηελ ζεκαληηθφηεηα ησλ ζηφρσλ
θαη ησλ απνηειεζκάησλ πνπ επηζπκνχληαη λα επηηεπρζνχλ, θαζψο θαη ηνλ θαίξην
ξφιν πνπ παίδνπλ νη ζχγρξνλεο ηερλνινγίεο πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε. Με άιια
ιφγηα ζα πξέπεη λα αλαθέξεη ηα καζεζηαθά νθέιε, πνπ ζα έρνπλ νη καζεηέο κέζα απφ
απηή ηελ δηεξεχλεζε θαη λα ηνπο δψζεη λα θαηαιάβνπλ πφζν ζεκαληηθή είλαη ε
ελεξγή ζπκκεηνρή ηνπο, εθφζνλ φια απηά ζα επηηεπρζνχλ κφλν κε ηελ δηθή ηνπο
πξνζσπηθή θαη ππεχζπλε εκπινθή. Σέινο, εθφζνλ ζα δνπιέςνπλ ζε κηθξέο νκάδεο
ζα πξέπεη λα επηζεκάλεη ηνπο θαλφλεο πνπ πξέπεη λα ηεξνχληαη ζηα πιαίζηα ηεο
ζπλεξγαζίαο ηνπο.
Α’ Φάζη:
Έρνληαο αλαθέξεη φιεο ηηο πηπρέο ηεο δξαζηεξηφηεηαο ζα μεθηλήζεη ε πξψηε
θάζε, ε αθεηεξία ηεο νπνίαο αθνξά ηε ζχλδεζε ηνπ καζήκαηνο κε ηνλ Κπθιαδηθφ
πνιηηηζκφ πνπ είραλ δηδαρζεί ζηελ πξνεγνχκελε δηδαθηηθή ελφηεηα, έηζη ψζηε λα
ζπκεζνχλ κέζα απφ λχμεηο θαη εξσηήζεηο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ, ηα γεληθφηεξα
ραξαθηεξηζηηθά θαη ην πλεχκα πνπ δηέπεη εθείλε ηελ επνρή. Δπίζεο, ζα βνεζήζεη ζην
λα νηθεηνπνηεζνχλ ηε λέα γλψζε κε βάζε ηελ εκπεηξία ηνπο θαη λα αληηιεθζνχλ ηα
ζηάδηα ηεο εμέιημεο ηνπ αλζξψπηλνπ είδνπο, θαζψο θαη ηηο πξνζπάζεηεο ηνπ
αλζξψπνπ γηα ηελ απφθηεζε κηαο θαιχηεξεο πνηφηεηαο δσήο. Απφ ηελ ζπδήηεζε πνπ
ζα πξνθιεζεί, ζα εζηηαζηεί ην ελδηαθέξνλ, αξρηθά, ζην εκπφξην θαη ηελ
δξαζηεξηφηεηα ησλ Κπθιαδηηψλ ζηε ζάιαζζα, δίλνληαο έηζη ην έλαπζκα λα
αλαξσηεζνχλ θαη λα αλαδεηήζνπλ γηα ηηο αληίζηνηρεο δξαζηεξηφηεηεο ησλ Μηλστηψλ
θαη ησλ Μπθελαίσλ.
Β’ Φάζη:
13

14. ΢εηξά έρεη ν ρσξηζκφο ησλ καζεηψλ ζε δχν νκάδεο ησλ δψδεθα αηφκσλ,
αλεμαξηήησο πλεπκαηηθνχ επηπέδνπ, θχιινπ θαη άιισλ δηαθξίζεσλ, απνθηψληαο έηζη
ην αίζζεκα ηνπ αλήθεηλ ζε κηα θνλφηεηα γηα ηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ απν θνηλνχ.
΢πγθεθξηκέλα, ε κία νκάδα ζα αλαιάβεη ηνλ ξφιν ησλ Μηλστηψλ εκπφξσλ θαη ε άιιε
ηνλ ξφιν ησλ Μπθελαίσλ εκπφξσλ. Γηα λα δνπιέςνπλ ζηνπο ππνινγηζηέο, θξίλεηαη
απαξαίηεηνο ν δηαρσξηζκφο ηεο θάζε νκάδαο ζε ππν-νκάδεο ησλ έμη αηφκσλ. Ο
δηαρσξηζκφο απηφο ζα ζπκβάιιεη ζηελ ζσζηή θαη απφ θνηλνχ δηαρείξηζε ηνπ
ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή. Οη πηζαλνί ξφινη πνπ κπνξεί λα πξνθχςνπλ κέζα ζηελ
νκάδα θαη νη νπνίνη ζα ελαιιάζνληαη είλαη: 1) ρεηξηζηήο πιεθηξνινγίνπ, 2)
ζπληνληζηήο ηεο νκάδαο, 3) απηφο πνπ ζα θξαηάεη ζεκεηψζεηο θαη ζα θαηαγξάθεη ηα
απνηειέζκαηα ησλ αλαδεηήζεσλ ηνπο.
Γ’ Φάζη:
Ζ δηεξεχλεζε μεθηλά κε ην λα αλαηξέμνπλ ζηηο ειεθηξνληθέο δηεπζχλζεηο πνπ
βξίζθνληαη ζην Wiki, ζην θάθειν πνπ ζα αθνξά ηελ νκάδα ηνπο (βι. Παξάξηεκα,
εηθφλα 6 θαη 7, ζει. 34-35) γηα ηελ εχξεζε πιεξνθνξηψλ θαη ζηνηρείσλ ζρεηηθά κε ην
εκπφξην θαη ηηο γεληθφηεξεο δξαζηεξηφηεηεο ησλ Μπθελαίσλ θαη ησλ Μηλστηψλ ζηε
ζάιαζζα. Να ζεκεησζεί φηη νη καζεηέο κπνξνχλ λα αλαηξέμνπλ θαη ζε άιιεο
δηεπζχλζεηο γηα ηελ εχξεζε πεξηζζφηεξνπ πιηθνχ, θαζψο θαη λα πξνζζέζνπλ
επηπιένλ ζηνηρεία πνπ ζα αλαθαιχςνπλ ζηε δηάξθεηα ηεο έξεπλάο ηνπο.Ζ θάζε νκάδα
αθνζνηψλεηαη ζηελ δηαδηθαζία αλαδήηεζεο, αληαιιάζζνληαο απφςεηο κεηαμχ ηνπο
θαη ππνζηεξίδνληαο ηα κέιε ηεο. Ζ δηαδηθαζία ζπλερίδεηαη κε ην άλνηγκα ηνπ
κηθξφθνζκνπ Σαμηλνκνχκε, φπνπ έρεη ήδε δηακνξθσζεί ε βάζε δεδνκέλσλ, γηα ηελ
θάζε νκάδα απφ ηνλ εθπαηδεπηηθφ. ΢πγθεθξηκέλα, πεξηέρεη ζηε βάζε δεδνκέλσλ δχν
πίλαθεο, έλαο κε ηελ νλνκαζία «εκπφξην» θαη ν άιινο κε ηελ νλνκαζία
«επηπηψζεηο».΢ηνλ πξψην πίλαθα ηα πεδία έρνπλ ηηο νλνκαζίεο «είδε εκπνξηθψλ
ζπλαιιαγψλ», «εηζαγψκελα-εμαγψκελα», «απμεκέλεο δήηεζεο» θαη «ρψξεο-πφιεηο
εκπνξηθψλ ζπλαιιαγψλ». Σηο εγγξαθέο ησλ πεδίσλ θαινχληαη νη καζεηέο λα ηηο
ζπκπιεξψζνπλ, έηζη ψζηε λα νξγαλψζνπλ ηηο πιεξνθνξίεο ηνπο, αιιά θαη λα
πξνζζέζνπλ λέα πεδία κε βάζε ηα ζηνηρεία πνπ αλαθάιπςαλ. Ζ νξγάλσζε ησλ
πιεξνθνξηψλ θαη ε εζηίαζε ζε ζπγθεθξηκέλν ζέκα ζα εληζρπζεί απφ ηηο ςεθίδεο
«ζχλνιν» θαη «εξψηεζε», φπνπ κε ηελ ππνβνιή ησλ θαηάιιεισλ θσδηθνπνηεκέλσλ
εξσηήζεσλ ζηελ ςεθίδα «εξψηεζε» ζα πξνβάιινληαη δπλακηθά νη απαληήζεηο ζηελ
ςεθίδα «ζχλνιν». Γίλεηαη ελδεηθηηθφ παξάδεηγκα γηα ην εκπφξην ησλ Μηλστηψλ(βι.
14

15. Παξάξηεκα, εηθφλα 1, ζει. 31). ΢ηνλ δεχηεξν πίλαθα (εκπφξην) νη καζεηέο θαινχληαη
λα γξάςνπλ έλα ζχληνκν θείκελν ζρεηηθά κε ηηο επηπηψζεηο ηνπ εκπνξίνπ ζηελ
νηθνλνκία, ηηο ζρέζεηο κεηαμχ ησλ ιαψλ θαη ηνλ πνιηηηζκφ. (βι. Παξάξηεκα, εηθφλα
2, ζει. 32).
Γ’ Φάζη:
΢ε απηή ηε θάζε ζα πξέπεη λα εθπνλήζνπλ κία νκαδηθή εξγαζία, ε νπνία
βξίζθεηαη αλαξηεκέλε ζην Wikiθαη ηνπο δεηά λα γξάςνπλ έλα δνθίκην
πεξηγξάθσληαο ηηο δξαζηεξηφηεηεο απφ ηελ νπηηθή γσλία ησλ εκπφξσλ θαη λα
αλαθεξζνχλ ζηα πξντφληα, ζηηο ζρέζεηο πνπ έρνπλ αλαπηχμεη κε ηηο άιιεο πφιεηο θαη
πνιηηηζκνχο, κε ηνπο νπνίνπο έξρνληαλ ζε επαθή, θαηά ηηο εκπνξηθέο ηνπο
ζπλαιιαγέο, θαζψο θαη γηα ηηο επηπηψζεηο πνπ είρε ε εκπνξηθή δξαζηεξηφηεηα ζηελ
δσή ησλ Μηλστηψλ θαη Μπθελαίσλ, αληίζηνηρα.Υξεζηκνπνηείηαη, δειαδή, ε ηερληθή
ηεο πξνζνκνίσζεο θαη θαινχληαη λα θαηαλνήζνπλ ηνλ ηξφπν ζθέςεο, ην πψο
ζπκπεξηθέξνληαλ θαη επηθνηλσλνχζαλ κέζα ζε ζπγθεθξηκέλεο ηζηνξηθέο ζπλζήθεο.
Γηα ηελ νκαδηθή εξγαζία ζα ζπλερίζνπλ δνπιεχνληαο αηνκηθά εθηφο ζρνιηθήο
αίζνπζαο, πάληα ζην πιαίζην ζπλεξγαζίαο, γηα αιιεινυπνζηήξημε θαη ζα
θαηαγξάςνπλ ηα ζηνηρεία πνπ αλαθάιπςαλ, έηζη ψζηε λα δηεπθνιπλζεί ε ζχλζεζε
ησλ αηνκηθψλ απηψλ εξγαζηψλ θαη λα δεκηνπξγεζεί έλα ζπλεξγαηηθφ θείκελν, πνπ ζα
απαληά ζηηο πηπρέο ηηο νκαδηθήο εξγαζίαο. Πην αλαιπηηθά, ν θάζε καζεηήο ζα
αλεβάζεη ηελ αηνκηθή ηνπ εξγαζία ζην Wiki, έηζη ψζηε λα πξνθχςεη ζπδήηεζε
κεηαμχ ηεο νκάδαο, γηα ηνλ ηξφπν ζχλδεζεο ησλ κηθξψλ απηψλ, ζε έθηαζε, εξγαζηψλ.
΢ε απηή ηελ πεξίπησζε ζα εθθξαζηνχλ απφςεηο θαη αληηξξήζεηο πάλσ ζε ζηνηρεία
πνπ ρξεηάδνληαη επεμεξγαζία θαη επαλαπξνζδηνξηζκφ. ΢ηε ζπλέρεηα, ζα
πξνεηνηκάζνπλ ηελ παξνπζίαζε ηεο ηειηθήο ηνπο εξγαζίαο, κέζσ ηνπ ινγηζκηθνχ
παξνπζηάζεσλ Prezi θαη επηπιένλ ζα εηνηκάζνπλ θχιια εξγαζίαο γηα ηελ άιιε
νκάδα, φπνπ ζα πεξηέρνληαη εξσηήζεηο, γηα λα ηηο ζπκπιεξψλνπλ κε ηα ζεκαληηθά
ζηνηρεία πνπ ζα πξέπεη λα γλσξίδνπλ γηα ηνλ άιινλ πνιηηηζκφ. Έηζη ζα θξαηεζεί
ακείσην ην ελδηαθέξνλ ηνπο θαη ζα είλαη ζην ηέινο έηνηκνη λα θάλνπλ ζπγθξίζεηο
κεηαμχ ησλ πνιηηηζκψλ. (βι. Παξάξηεκα, εηθφλα 8 θαη 9,ζει. 35-36).
Δ’ Φάζη:
Ζ ζπγθεθξηκέλε θάζε ζα ζπλερηζηεί ζηελ αίζνπζα δηδαζθαιίαο, φπνπ ε θάζε
νκάδα ζα παξνπζηάζεη ηελ εξγαζία ηεο ζε ζπγθεθξηκέλν ρξνληθφ πεξηζψξην, θαηά
15

16. ηελ δηάξθεηα ηεο νπνίαο ε άιιε νκάδα ζα ζπκπιεξψλεη ηα θχιια εξγαζίαο, φπσο
πξναλαθέξζεθε. Θα αθνινπζήζεη ζπδήηεζε, πάλσ ζηελ νπνία ζα δηεπθξηληζηνχλ
παξαλνήζεηο θαη ζα ιπζνχλ ηπρφλ απνξίεο. Ο εθπαηδεπηηθφο ζε απηφ ην ζηάδην
κπνξεί λα πξνθαιέζεη ζπδήηεζε ζέηνληαο εξσηήκαηα, φπσο ζε ηη ζπλίζηαηαη ε
αδπλακία ηεο θάζε νκάδαο, πψο ζα κπνξνχζε λα δηαηππσζεί δηαθνξεηηθά έλα
ζπγθεθξηκέλν ζέκα θαη πνηά ζηνηρεία απφ απηά πνπ παξνπζηάζηεθαλ, πξνζέιθπζαλ
ην ελδηαθέξνλ ηνπο. Με απηφλ ηνλ ηξφπν πξνσζείηηαη ε απηνγλσζία ησλ καζεηψλ
θαη επαηζζεηνπνηνχληαη ζε ζέκαηα δπλακηθήο ηεο νκάδαο ηνπο.
2η διδακηική ενόηηηα: «Απσιηεκηονική και διοίκηζη ηων Ανακηόπων ηων
Μςκηναίων και ηων Μινωϊηών»
(1-2 διδακηικέρ ώπερ)
Α’ Φάζη:
΢ε απηή ηελ ελφηεηα ζηφρνο είλαη λα εμεξεπλήζνπλ ηελ δσή κέζα ζηα
Αλάθηνξα ησλ Μπθελαίσλ θαη ησλ Μηλστηψλ, γηα λα είλαη ζε ζέζε λα αληηιεθζνχλ
ηελ θαηάζηαζε πνπ επηθξαηνχζε ηφηε θαη λα είλαη πην εχθνιν γη’ απηνχο ζην ηέινο λα
θάλνπλ ηελ αλαγσγή ζην ζήκεξα. Οη νκάδεο ησλ δψδεθα αηφκσλ ζα ζπλερίζνπλ λα
ηζρχνπλ κε ηελ δηαθνξά φηη πιένλ ε νκάδα ηνπο ζα έρεη ηίηιν «Ζ δσή κνπ ζηα
Αλάθηνξα ησλ Μπθήλσλ» θαη «Ζ δσή κνπ ζηα Αλάθηνξα ηεο Μηλστθήο Κξήηεο»,
αληίζηνηρα. ΢ηε ζπλέρεηα νη νκάδεο απηέο ζα δνπιέςνπλ πάιη αλά έμη ζηνπο
ειεθηξνληθνχο ππνινγηζηέο γηα ηελ εμέιημε ηεο δηαδηθαζίαο.
Β’ Φάζη:
Ζ δξαζηεξηφηεηα ησλ καζεηψλ ζε απηή ηελ θάζε ζα μεθηλήζεη κε ηελ
αλαδήηεζε ησλ δηεπζχλζεσλ, πνπ ζα έρεη πξνζζέζεη ν εθπαηδεπηηθφο ζην Wiki,
θαζψο θαη νη δξαζηεξηφηεηεο γηα ηελ επίηεπμε ηεο δεκηνπξγίαο ηεο ηειηθήο εξγαζίαο.
Αξρηθά, ινηπφλ, ζα αλαδεηήζνπλ πιεξνθνξίεο γηα ηελ αξρηηεθηνληθή θαη ηα
γεληθφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ησλ Αλαθηφξσλ ηνπ θάζε πνιηηηζκνχ, γηα λα απνθηήζνπλ
κία ζηνηρεηψδε εηθφλα, ζρεηηθά κε ηηο πξνυπνζέζεηο πνπ ζα πξέπεη λα πιεξεί έλα
κέξνο γηα λα ρηηζηεί έλα αλάθηνξν ησλ Μπθελαίσλ ή ησλ Μηλστηψλ, ηνλ ηξφπν ηεο
16

17. νρχξσζήο ηνπο, πνχ θαη πφηε ρηίζηεθαλ, θαζψο θαη ηελ εζσηεξηθή δηακφξθσζε πνπ
είραλ ηα δηακεξίζκαηά ηνπο. ΢ηε ζπλέρεηα, νη νκάδεο ζα αλαιάβνπλ, κε βάζε ηα φζα
εηπψζεθαλ θαη εξεχλεζαλ λα κπνχλ ζην πξφγξακκα Dweeber θαη κε ηελ βνήζεηά ηνπ
λα ζρεδηάζνπλ πψο θαληάδνληαη ηα αλάθηνξα εμσηεξηθά θαη εζσηεξηθά. Σν
πξφγξακκα απηφ πξνζθέξεη έλα πιαίζην δσγξαθηθήο κε ηα θαηάιιεια εξγαιεία γηα
ζρεδηαζκφ θαη επίζεο παξέρεηαη δπλαηφηεηα ζπλνκηιίαο (chat) θάησ απφ απηφ ην
πιαίζην, γηα λα έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα νη ππν-νκάδεο λα ζπλνκηινχλ θαηά ηνλ
ζρεδηαζκφ θαη λα αιιεινππνζηεξίδνληαη.
Γ’ Φάζη:
΢ηελ ηξίηε θάζε απηήο ηεο ελφηεηαο νη καζεηέο ζα αλαδεηήζνπλ ζην
δηαδίθηπν, γηα ηελ δηνίθεζε ησλ αλαθηφξσλ, ρξεζηκνπνηψληαο ηηο ειεθηξνληθέο
δηεπζχλζεηο πνπ παξέρεη ν εθπαηδεπηηθφο, αιιά θαη απηέο πνπ ζεσξνχλ νη ίδηνη φηη ζα
ζπκβάιινπλ ζεηηθά ζηελ έξεπλά ηνπο. ΢πγθεθξηκέλα, ζα εξεπλήζνπλ ηελ θνηλσληθή
δηαζηξσκάησζε πνπ δηακνξθψζεθε κέζα ζε απηά θαη ζα ζεκεηψζνπλ ζην Wiki ηα
ραξαθηεξηζηηθά πνπ ζπλέζεηαλ ηελ θάζε θνηλσληθή νκάδα θαη ηα δηθαηψκαηα πνπ
είραλ.
Γ’ Φάζη:
Ζ ζπγθεθξηκέλε θάζε πνπ αθνξά ηελ ηειηθή εξγαζία γη’ απηήλ ηελ δηδαθηηθή
ελφηεηα ζα δηεμαρζεί εθηφο ζρνιηθήο αίζνπζαο, θαηά ηελ νπνία ε θάζε νκάδα έρνληαο
ην πιηθφ ηνπο ζπγθεληξσκέλν ζην Wiki ζα ζρνιηάζεη ηα επξήκαηά ηεο, γηα λα
δηεπθνιπλζεί ε δεκηνπξγία ηεο νκαδηθήο εξγαζίαο. Πην αλαιπηηθά, ε θάζε νκάδα ζα
αλαιάβεη λα θάλεη έλα ζθέηο, φπνπ ζα αλαπαξηζηάηαη ην πψο ζα κπνξνχζε λα είλαη
κηα κέξα γηνξηήο κέζα ζην αλάθηνξν ηνπ πνιηηηζκνχ πνπ εξεπλνχλ. Θα αλαιάβεη,
ινηπφλ, ν θάζε καζεηήο κέζα ζηελ νκάδα ηνπ λα παίμεη έλαλ ξφιν απφ ηελ νπηηθή
γσλία κηαο θνηλσληθήο νκάδαο πνπ ζα επηιέμεη ν ίδηνο, φπσο γηα παξάδεηγκα ηνπ
βαζηιηά, ηνπ αγξφηε, ηνπ δνχινπ θαη άιισλ. Μέζα απφ απηφ ην παηρλίδη ξφισλ
ζαγίλεη πην θαηαλνεηή ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο θάζε θνηλσληθήο νκάδαο, φπσο
επίζεο νη ππνρξεψζεηο θαη ηα δηθαηψκαηα ηεο. Δπηπιένλ, ζα ρηηζηνχλ γέθπξεο
αλάκεζα ζην παξφλ θαη ην παξειζφλ θαη ζα ζπλεηδεηνπνηήζνπλ ηελ εμέιημε ησλ
αλζξψπσλ κέζα ζην ρξφλν. Γηα ηελ δηεπθφιπλζε ηεο δεκηνπξγίαο ηνπ ζθέηο,
πξνηείλεηαη ε ρξήζε ηνπ πξνγξάκκαηνο Skype, κέζσ ηνπ νπνίνπ ζα έρνπλ ηελ
17

18. δπλαηφηεηα λα επηθνηλσλνχλ κε βίληεν-θιήζε. (βι. Παξάξηεκα, εηθφλα 10 θαη 11,
ζει. 36-37).
Δ’ Φάζη:
Ζ ηειεπηαία θάζε αθνξά ηελ παξνπζίαζε ησλ ζθέηο κεηαμχ ησλ νκάδσλ θαη
ηελ ζπκπιήξσζε ησλ θχιισλ εξγαζίαο, φπνπ ε κία νκάδα ζα έρεη εηνηκάζεη γηα ηελ
άιιε, θαηά ηνλ ίδην ηξφπν πνπ πεξηγξάθηεθε θαη ζηελ πξνεγνχκελε δηδαθηηθή
ελφηεηα. Θα αθνινπζήζεη ζπδήηεζε, ηελ νπνία ζα ζπληνλίδεη ν εθπαηδεπηηθφο θαη
ηίζεηαη ην νπζηαζηηθφ εξψηεκα ζηνπο καζεηέο ζρεηηθά κε ην αλ ζεσξνχλ φηη
ππάξρνπλ δηαθνξέο θαη νκνηφηεηεο κε ηελ ζεκεξηλή θνηλσλία ζηελ νπνία δνχλ,
αλαθέξνληαο παξαδείγκαηα πνπ λα ηεθκεξηψλνπλ ηηο απαληήζεηο ηνπο. Μέζα απφ
απηή ηελ βησκαηηθή θαη δεκηνπξγηθή πξνζέγγηζε ζα αμηνπνηεζνχλ ηα βηψκαηα ησλ
καζεηψλ θαη ζα πξνβνχλ πην εχθνια ζε ζπγθξίζεηο κε ηελ ζχγρξνλε δσή.
3η διδακηική ενόηηηα: «Η γπαθή και η ηέσνη ηων Μςκηναίων και ηων
Μινωϊηών»
(1-2 διδακηικέρ ώπερ)
Α’ Φάζη:
΢ε απηή ηελ ελφηεηα νη καζεηέο κεηακνξθψλνληαη απφ Μπθελαίνπο θαη
Μηλσίηεο ζε απνθξππηνγξάθνπο. ΢πγθεθξηκέλα, ηνπο δεηείηαη λα
απνθξππηνγξαθήζνπλ ηελ ηέρλε θαη ηελ γξαθή ησλ δχν πνιηηηζκψλ αληίζηνηρα. Ζ
εμνηθείσζή ηνπο κε ηηο δεκηνπξγίεο ηνπ θάζε πνιηηηζκνχ ζα μεθηλήζεη κε ηελ παξνρή
ειεθηξνληθψλ δηεπζχλζεσλ ζην Wiki, γηα λα απνθηήζνπλ ηνπο ηίηινπο
«Απνθξππηνγξάθνη ηεο ηέρλεο θαη ηεο γξαθήο ησλ Μηλστηψλ» θαη
«Απνθξππηνγξάθνη ηεο ηέρλεο θαη ηεο γξαθήο ησλ Μπθελαίσλ». Με ηελ αλαδήηεζε
ζην δηαδίθηπν ζα βξνχλε πνηά ζηνηρεία ραξαθηεξίδνπλ ηελ ηέρλε ηνπ θάζε
πνιηηηζκνχ, ηί είδνπο ιεηηνπξγηθφηεηεο είρε ην θάζε έξγν ηέρλεο, γηα λα είλαη ζε ζέζε
λα αλαγλσξίδνπλ ηηο δηαθνξεηηθέο δεκηνπξγίεο ηεο θάζε επνρήο, θαζψο θαη ηνλ
δηαθνξεηηθφ ηξφπν ζθέςεο. Δπίζεο, κε ηελ βνήζεηα ηνπ κηθξφθνζκνπ Σαμηλνκνχκε νη
καζεηέο ζα νξγαλψζνπλ ηηο πιεξνθνξίεο ηνπο θαη κέζσ αλαπαξαζηάζεσλ ζα
18

19. θαηαλνήζνπλ ζε βάζνο ηηο πηπρέο ηεο ηέρλεο πνπ δηεξεχλεζαλ. ΢πγθεθξηκέλα, ζα
έρνπλ πξνζηεζεί εηθφλεο πνπ ζα απεηθνλίδνπλ ζηνηρεία ηεο ηέρλεο ηνπ
θαζεπνιηηηζκνχ θαη νη καζεηέο θαινχληαη λα πεξηγξάςνπλ ηελ θάζε εηθφλα,
ζπκπιεξψλνληαο ηηο εγγξαθέο ησλ πεδίσλ πνπ έρνπλ ηηο νλνκαζίεο «πεξηγξαθή»,
«ραξαθηεξηζηηθφ» θαη «ιεηηνπξγεθφηεηεο».Δπίζεο, θαινχληαη λα πξνζζέζνπλ θαη
άιιεο εηθφλεο πνπ λα παξαπέκπνπλ ζην πνιηηηζκφ πνπ εμεξεπλνχλ θαη λα ηηο
πεξηγξάςνπλ θαηά ηνλ ίδην ηξφπν. Γίλεηαη ελδεηθηθφ παξάδεηγκα γηα ηελ ηέρλε ηνπ
Μπθελατθνχ πνιηηηζκνχ (βι. Παξάξηεκα, εηθφλα 3 θαη 4, ζει. 33).
Β’ Φάζη:
΢ε απηή ηελ θάζε ζα αλαδεηήζνπλ πιεξνθνξίεο κέζσ ησλ ειεθηξνληθψλ
πεγψλ ζην Wiki, γηα ηελ γξαθή ηνπ θάζε πνιηηηζκνχ. Ζ νκάδα πνπ εξεπλά ηνλ
Μηλστθφ πνιηηηζκφ ζα ςάμεη γηα ηελ Γξακκηθή Α’ θαη ε νκάδα πνπ εξεπλά ηνλ
Μπθελατθφ πνιηηηζκφ ζα ςάμεη γηα ηελ Γξακκηθή Β’. Πην αλαιπηηθά, ζα βξνχλ
πιεξνθνξίεο, γηα λα αλαθέξνπλ παξαδείγκαηα θαη ηηο ξίδεο ηεο θάζε γξαθήο, θαζψο
θαη ηηο επηξξνέο πνπ δέρηεθαλ. Οη καζεηέο έρνληαο εμνηθεησζεί πιένλ κε ηνλ ηξφπν
πνπ εμειίζζεηαη ε δηδαθηηθή δηαδηθαζία ζα αλεβάζνπλ ηηο πιεξνθνξίεο ηνπο ζην
Wiki, έηζη ψζηε λα ιεηηνπξγήζεη σο ππνζηεξηθηηθφ πιηθφ γηα ηελ δηεμαγσγή ησλ
εξγαζηψλ γηα ην ζπίηη.
Γ’ Φάζη:
Εεηείηαη ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε λα αλαηξέμνπλ ζην Wiki, φπνπ ζα έρνπλ
νξγαλσκέλν ην πιηθφ πνπ πξνέθπςε γηα ηελ ηέρλε θαη ηελ γξαθή. Αθνχ ζρνιηάζνπλ
ηηο πιεξνθνξίεο απηέο, ζα εθζέζνπλ ειεχζεξα ηηο απφςεηο ηνπο, ν θαζέλαο αηνκηθά,
πξνηείλνληαο εξκελείεο γηα ην ηί κπνξεί λα ζεκαίλνπλ απηά ηα έξγα ηέρλεο γηα ηνπο
αλζξψπνπο ηεο επνρήο θαη λα πηζαλνινγήζνπλ γηα ην πνηά είλαη ε θνηλσληθή ζέζε
ηνπ δεκηνπξγνχ ηνπο, ηεθκεξηψλνληαο ηηο απαληήζεηο ηνπο. Να ζηνραζηνχλ, δειαδή
πάλσ ζην ζέκα θαη λα πξνβιεκαηηζηνχλ αλαπηχζζνληαο ηελ ηζηνξηθή ηνπο θαληαζία.
΢ρεηηθά κε ηελ γξαθή δεηείηαη απφ ηνλ θάζε καζεηή ηεο νκάδαο ησλ
απνθξππηνγξάθσλ ηεο ηέρλεο θαη ηεο γξαθήο ησλ Μηλστηψλ λα απαληήζεη ζηελ
εξψηεζε θαηά πφζν ακθηζβεηείηαη ε ειιεληθφηεηα ηεο Γξακκηθήο Α’ θαη ηα αίηηα
ακθηζβήηεζεο ηεο θαη απφ ηνπο καζεηέο ηεο νκάδαο ησλ απνθξππηνγξάθσλ ηεο
ηέρλεο θαη ηεο γξαθήο ησλ Μπθελαίσλ δήηείηαη λα αλαθέξνπλ, αηνκηθά, ηνπο ιφγνπο
γηα ηνπο νπνίνπο ζεσξείηαη ζεκαληηθή γηα ηνπο Έιιελεο ε απνθξππηνγξάθεζε ηεο
19

20. Γξακκηθήο Β’. Ο θάζε καζεηήο κπνξεί λα παξεκβαίλεη θαη λα εθζέηεη ηα ζρφιηα ηνπ
γηα ηελ παξνρή επηπιένλ ηδεψλ σο ππνζηήξημε ησλ ζπκκαζεηψλ ηνπ. (βι.
Παξάξηεκα, εηθφλα 12 θαη 13, ζει. 37-38).
Γ’ Φάζη:
΢ηελ επφκελε δηδαθηηθή θάζε ν εθπαηδεπηηθφο έρνληαο δηαβάζεη ηηο ηδέεο θαη
απφςεηο πνπ έρνπλ δεκνζηεπζεί ζην Wiki, ζέηεη εξσηήζεηο ζηνπο καζεηέο ηεο θάζε
νκάδαο, φρη κφλν γηα λα δηνξζψζεη ηπρφλ παξαλνήζεηο, πνπ κπνξεί λα έρνπλ
πξνθχςεη, αιιά θαη γηα λα δνζεί ην έλαπζκα ζηνπο καζεηέο ηεο θάζε νκάδαο λα
αλαπηχμνπλ επνηθνδνκεηηθφ δηάινγν κε ηελ άιιε νκάδα, ζπληειψληαο έηζη ζηελ
θαηαλφεζε ησλ νκνηνηήησλ θαη ησλ δηαθνξψλ κεηαμχ ησλ δχν πνιηηηζκψλ, ζρεηηθά
κε ηελ γξαθή θαη ηελ ηέρλε.
4η διδακηική ενόηηηα:«Η θπηζκεία ηων Μςκηναίων και ηων Μινωϊηών»
(1 διδακηική ώπα)
Α’ Φάζη:
΢ηελ 4ε δηδαθηηθή ελφηεηα ζα δνζεί πξψηα ην πιηθφ πξνο δηεξεχλεζε ζηνπο
καζεηέο, ην νπνίν είλαη θαη εδψ ειεθηξνληθέο δηεπζχλζεηο αλαξηεκέλεο ζην Wiki.
Πξίλ ηελ βαζχηεξε αλαδήηεζε θαη ζηελ εχξεζε λέσλ ειεθηξνληθψλ πεγψλ απφ ηνπο
καζεηέο, ζα δεηεζεί λα αλαθεξζεί, απφ ηελ κέρξη ηψξα αλαδήηεζε ηνπο ζε απηή ηελ
ελφηεηα, ζε ηη πίζηεπαλ νη Μπθελαίνη θαη νη Μηλσίηεο αληίζηνηρα. Θα πξνθχςεη,
ινηπφλ, φηη νη Μηλσίηεο ιάηξεπαλ ηηο γπλαηθείεο ζεφηεηεο πνπ είραλ ζρέζε κε ηελ
βιάζηεζε θαη νη Μπθελαίνη ηνπο Οιχκπηνπο Θενχο. Δπνκέλσο, ε νκάδα πνπ εξεπλά
γηα ηνπο Μηλσίηεο ζα νλνκαζηεί «Θενί ηεο βιάζηεζεο» θαη ε νκάδα πνπ εξεπλά γηα
ηνπο Μπθελαίνπο ζα νλνκαζηεί «Οιχκπηνη Θενί».
Β’ Φάζη:
Μεηά ηνλ ρσξηζκφ ησλ νκάδσλ, ε θάζε νκάδα ζα δνπιέςεη θαη πάιη ζε ππν-
νκάδεο ζηνπο ππνινγηζηέο, ρξεζηκνπνηψληαο ηελ αλαδήηεζε ζην δηαδίθηπν θαη ηνλ
κηθξφθνζκν Σαμηλνκνχκε. Πην αλαιπηηθά, ζα έρνπλ πξνζηεζεί ζην πξψην πεδίν ηνπ
20

21. πίλαθα βάζεο δεδνκέλσλ ηνπ Σαμηλνκνχκε ε θξάζε «Βαζηθά ζηνηρεία ζξεζθείαο»,
αιιά θαη θάπνηεο απφ ηηο εγγξαθέο απηνχ ηνπ πεδίνπ, φρη φκσο φιεο, γηα λα
πξνζζέζεη θαη ν καζεηήο ηα δηθά ηνπ επξήκαηα. Σα ππφινηπα πεδία ζα νλνκαζηνχλ
ραξαθηεξηζηηθά 1, 2, 3 θιπ. θαη ζα ζπκπιεξσζνχλ απφ ηνπο καζεηέο. Σα βαζηθά
ζηνηρεία ζα αθνξνχλ ηνπο ηφπνπο ιαηξείαο, πεξηγξαθή λαψλ, ηελ ηδενινγία θαη άιια.
Γ’ Φάζη:
Ζ Σξίηε θάζε ζα δηεμαρζεί ζην ζπίηη φπνπ ε θάζε νκάδα έρνληαο σο έλαπζκα
ηα φζα εξεχλεζε, ζα δηαηππψζεη θάπνηα εξσηήκαηα γηα λα ηα ζέζεη ζηελ άιιε
νκάδα. Οη Οιχκπηνη ζενί ζα πάξνπλ ζπλέληεπμε απφ ηνπο ζενχο ηεο βιάζηεζεο, φπσο
θαη νη ζενί ηεο βιάζηεζεο απφ ηνπο Οιχκπηνπο ζενχο. Απηφ ζα έρεη σο απνηέιεζκα
ζην λα απνθηήζεη ηελ δεμηφηεηα λα δηαηππψλεη ηα θαηάιιεια εξσηήκαηα. Αθνχ
ηεζνχλ ηα εξσηήκαηα, νη καζεηέο κπνξνχλ λα απαληνχλ πξνζσπηθά ή έπεηηα απφ
ζπλελλφεζε κεηαμχ ηνπο, ζε πεξίπησζε πνπ ρξεηαζηνχλ ππνζηήξημε. Οη απαληήζεηο
ζα ζρνιηάδνληαη κεηαμχ απηήο ηεο ειεθηξνληθήο θνηλφηεηαο πνπ έρεη δηακνξθσζεί,
έηζη ψζηε λα είλαη ζε ζέζε λα αληηιεθζνχλ ηηο νκνηφηεηεο θαη ηηο δηαθνξέο κεηαμχ
ησλ δχν πνιηηηζκψλ, φζνλ αθνξά ηελ ζξεζθεία. Ο εθπαηδεπηηθφο ζε απηήλ ηελ
πεξίπησζε ζα ειέγμεη ηηο ηδέεο ησλ καζεηψλ θαη ζε πεξίπησζε πνπ απνθιείλνπλ απφ
ηνλ επηδησθφκελν ζηφρν ζα ζέζεη εξσηήκαηα, είηε γηα λα δηεπθξηλήζεη ν θάζε
καζεηήο ηηο απφςεηο ηνπ, είηε γηα λα δψζεη ην έλαπζκα γηα πξνβιεκαηηζκφ. (βι.
Παξάξηεκα, εηθφλα 14 θαη 15, ζει. 38-39).
5η διδακηική ενόηηηα: «Αξιολόγηζη»
(1 διδακηική ώπα)
Α’ Φάζη:
Οη καζεηέο έρνληαο εμεξεπλήζεη φιεο ηηο πηπρέο ηνπ Μπθελατθνχ θαη
Μηλστθνχ πνιηηηζκνχ ζα είλαη ζε ζέζε λα πάξνπλ κέξνο ζε κία ελδηαθέξνπζα θαη
παηγληψδεο αμηνιφγεζε.Πξψηα απ΄ φια ζα αληαιιάμνπλ ξφινπο θαη ε νκάδα πνπ
εξεπλνχζε ηνλ πνιηηηζκφ ησλ Μηλστηψλ ζα αλαιάβεη ηνλ πνιηηηζκφ ησλ Μπθελαίσλ.
Σν ίδην αληίζηνηρα ζα γίλεη κε ηελ νκάδα πνπ εμεξεχλεζαλ ηνλ πνιηηηζκφ ησλ
21

22. Μπθελαίσλ. Ζ αληαιιαγή ησλ ξφισλ ζα γίλεη γηα λα αμηνινγεζεί ν βαζκφο θαηά ηνλ
νπνίν νη δχν νκάδεο έρνπλ θαηαλνήζεη επαξθψο ηνπο δχν πνιηηηζκνχο, έηζη ψζηε ζε
πεξίπησζε χπαξμεο παξαλνήζεσλ ή απνξηψλ λα δηνξζσζνχλ θαη λα ιπζνχλ κε ηε
βνήζεηα ηφζν ηεο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ νκάδσλ, φζν θαη κε ηε βνήζεηα ηνπ
εθπαηδεπηηθνχ.
Β΄ Φάζη:
΢ηε ζπλέρεηα ε θάζε νκάδα ζα πξέπεη λα ζρεδηάζεη ζην πξφγξακκα πνπ έρεη
εγθαηαζηαζεί ζηνλ ππνινγηζηή ηεο, ToonDoo, ηε δσή ησλ Μπθελαίσλ θαη ηε δσή
ησλ Μηλστηψλ αληίζηνηρα, κε βάζε ηα φζα εηπψζεθαλ. Πξφθεηηαη γηα έλα πξφγξακκα
πνπ δίλεη ηε δπλαηφηεηα κέζα απφ εχρξεζηα εξγαιεία ηνλ ζρεδηαζκφ cartoon. ΢ην
Wiki είλαη αλεπηπγκέλεο φιεο νη νδεγίεο γηα ην ηη πεξίπνπ ζα πεξηιακβάλεη ην ζρέδην
ηεο θάζε νκάδαο, σο θαηεπζπληήξηα γξακκή, ρσξίο λα πεξηνξίδεη ηε θαληαζία ηνπ
καζεηή, θαζψο θαη φιν ην πιηθφ, νξγαλσκέλν, έηζη ψζηε λα αλαηξέρνπλ θάζε θνξά
πνπ ρξεηάδνληαη θάηη. Ζζπγθεθξηκέλε θάζε κπνξεί λα ζπλερηζηεί θαη εθηφο ζρνιηθήο
αίζνπζαο, θαζψο ίζσο ρξεηαζηεί πεξηζζφηεξνο ρξφλνο γηα ηνλ ζρεδηαζκφ ηεο
ζπγθεθξηκέλεο ζεκαηηθήο ελφηεηαο.Σν ζρέδην,ινηπφλ, ηεο θάζε νκάδαο ζα πξέπεη λα
επηθεληξψλεηαη ζε ζηνηρεία πνπ αλαδεηθλχνπλ ηα πξντφληα πνπ θαηαλάισλαλ, ηηο
ζρέζεηο κε ηηο άιιεο πφιεηο θαη πνιηηηζκνχο πνπ έξρνληαλ ζε επαθή, ηε δνκή ζην
εζσηεξηθφ ησλ αλαθηφξσλ, ηα αγγεία, ηα θνζκήκαηα, ηα φπια, αιιά θαη ηα έξγα
ηέρλεο, ηνλ ηξφπν θαη ηνλ ρψξν πνπ ιάηξεπαλ ηνπο ζενχο ηνπο. ΢ε απηφ ην πιαίζην λα
αλαδεηθλχεηαη θαη ε θνηλσληθή ζέζε ησλ αλζξψπσλ πνπ ζα ζθηαγξαθεζνχλ ζην
ζρέδην. (βι. Παξάξηεκα, εηθφλα 16 θαη 17, ζει. 39-40).
Γ΄ Φάζη:
Θα δεηεζεί ζε απηή ηε θάζε λα επηζηξέςνπλ ζηελ ηάμε κε ην ξφιν ηνπ
αξραηνιφγνπ Δξξίθνπ ΢ιήκαλ πνπ αλέζθαςε ηηο Μπθήλεο θαη ην ξφιν ηνπ
αξραηνιφγνπ Άξζνπξ Έβαλο πνπ αλέζθαςε ηελ Κλσζφ θαη λα πεξηγξάςνπλ κε απηή
ηνπο ηελ ηδηφηεηα ηα επξήκαηα πνπ παξνπζηάδνληαη ζηελ εηθνληθή δσή πνπ
ζρεδίαζαλ. ΢ε απηφ ην ζεκείν ζα δηεπθξηλεζηεί αλ επηηεχρζεθαλ ηειηθά νη ζηφρνη
ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δηδαθηηθνχ ζελαξίνπ θαη αλ απέθηεζαλ επάμηα ηνλ ηίηιν ηνπ
«Αξραηνιφγνπ».
22

23. Σα επγαλεία:
Σα εξγαιεία πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ θαη ζπληέιεζαλ ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ
ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δηδαθηηθνχ ζελαξίνπ είλαη ηα Wiki, Prezi, Skype, Dweeber,
ToonDooθαη ν κηθξφθνζκνο Σαμηλνκνχκε. Πην αλαιπηηθά, ην Wikiπξφθεηηαη γηα έλα
θνηλσληθφ ινγηζκηθφ κέζα ζην νπνίν κπνξεί λα δεκηνπξγεζνχλ δηθηπαθέο θνηλφηεηεο
κάζεζεο. Με απηφ ην ζθεπηηθφ ζα πάξνπλ κέξνο θαη νη καζεηέο, έηζη ψζηε λα
θαηαρσξνχλ θαη λα έρνπλ νξγαλσκέλεο ηηο πιεξνθνξίεο ηνπο. Υαξαθηεξίδεηαη,
επνκέλσο θαη σο έλα ινγηζκηθφ αξρεηνζέηεζεο. Δπηπιένλ, δίλεη ηελ επθαηξία θαη ην
έλαπζκα γηα έθθξαζε πξνζσπηθψλ ζθέςεσλ, ζρνιηαζκφ, αλαζηνραζκφ,
επαλαδηαηχπσζε θαη ηειηθά επίηεπμε ηνπ εθάζηνηε καζεζηαθνχ ζηφρνπ. Γηα θάζε λέα
θαηαρψξεζε πνπ ζα γίλεηαη, νη καζεηέο ζα ελεκεξψλνληαη απηφκαηα κέζσ ηνπ
ειεθηξνληθνχ ηνπο ηαρπδξνκείν (email). Δθηφο απφ αξρεία θαη έγγξαθα, κέζα ζην
Wiki ππάξρεη θαη ε δπλαηφηεηα πξνζζήθεο ππεξζπλδέζκσλ πνπ παξαπέκπνπλ ζε
άιιεο ηζηνζειίδεο. Να αλαθεξζεί φηη πξφθεηηαη γηα έλα εχρξεζην ινγηζκηθφ πνπ δελ
απαηηεί πςειέο ηερληθέο γλψζεηο, πξνσζεί ηελ ειεχζεξε έθθξαζε θαη ηελ
ζπλεξγαζία, κέζσ ζχγρξνλεο θαη αζχγρξνλεο επηθνηλσλίαο. Με ην εξγαιείν Prezi,
ην νπνίν πξφθεηηαη γηα ινγηζκηθφ παξνπζηάζεσλ, εληείλεηαη ην ελδηαθέξνλ ησλ
ρξεζηψλ, εθφζνλ δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ηεο κε γξακκηθήο νξγάλσζεο ησλ
πιεξνθνξηψλ, φπσο ηελ έρνπκε ζπλεζήζεη κε ην αληίζηνηρν ινγηζκηθφ PowerPoint.
Δπηπιένλ, γίλνληαη πην θαηαλνεηέο νη ζρέζεηο πνπ πξνθχπηνπλ κεηαμχ ελλνηψλ. Σν
Skype, αθνξά έλα πξφγξακκα πνπ πξνζθέξεη φρη κφλν ηε δπλαηφηεηα ζχγρξνλεο
επηθνηλσλίαο κέζσ γξαπηήο ζπλνκηιίαο (chat), αιιά θαη ηελ επηθνηλσλία κέζσ
βίληεν-θιήζεο, γηα επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ νκάδσλ θαη κε άιισλ καζεηηθψλ
θνηλνηήησλ. Σν Dweeber είλαη έλα εξγαιείν, πνπ πξνζθέξεη έλα πιαίζην δσγξαθηθήο
κε ηα θαηάιιεια εξγαιεία γηα ζρεδηαζκφ θαη επίζεο, θάησ απφ απηφ ην
πιαίζηνπαξέρεηαη δπλαηφηεηα ζπλνκηιίαο (chat). ΢ρεηηθά κε ην πξφγξακκα
ToonDoo, απηφ αθνξά έλα εξγαιείν κέζσ ηνπ νπνίνπ ν θαζέλαο κπνξεί λα
δεκηνπξγήζεη, ρσξίο εηδηθέο γλψζεηο, ην δηθφ ηνπ cartoon, δίλνληαο πλνή ζηελ
θαληαζία ηνπ. Σέινο, φζνλ αθνξά ην Σαξινομούμε, πξφθεηηαη γηα έλαλ κηθξφθνζκν,
κέζα ζηνλ νπνίν πεξηέρνληαη δπλακηθέο αλαπαξαζηάζεηο. Δθηφο απφ θείκελα ή
23

24. θξάζεηο, κπνξνχλ λα θαηαρσξεζνχλ εηθφλεο, αιιά θαη ζχλδεζκνη ειεθηξνληθψλ
δηεπζχλζεσλ, ζηνηρεία ηα νπνία επηιέγνληάο ηα πξνβάιινληαη δπλακηθά ζε λέα
παξάζπξα εληφο ηνπ κηθξφθνζκνπ. Δίλαη έλα εξγαιείν κε ην νπνίν νξγαλψλνληαη νη
πιεξνθνξίεο θαη δίλεη ην πεξηζψξην γηα ηελ ηξνπνπνίεζε ηνπ ηφζν απφ ηνλ
εθπαηδεπηηθφ, φζν θαη απφ ηνλ καζεηή, έηζη ψζηε λα πξνζαξκφδεηαη ζηνπο εθάζηνηε
ζηφρνπο θαη αλάγθεο απηψλ.
Πηγέρ:
Πφξνη πνπ πξνηείλεηαη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαηά ηε δηεμαγσγή ησλ
δξαζηεξηνηήησλ είλαη νη εμήο:
1. http://alexandratzovara.pbworks.com/w/page/42014565/FrontPage
2. http://www.anderegg-web.ch/archaeologie/kreta.htm
3. http://www.ime.gr/chronos/02/mainland/gr/mg/economy/trade/index.html
4. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B9%CE%BD%CF%89%CF%8
A%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%C
F%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82
5. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%85%CE%BA%CE%B7%CE%B
D%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CF%80%CE%BF%C
E%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82
6. http://www.anderegg-web.ch/archaeologie/kreta.htm
7. https://my.pbworks.com/?p=email
8. http://www.dweeber.com/Intro.aspx?ReturnUrl=%2fDefault.aspx
9. http://www.toondoo.com/
Αναθοπά ζηο πόλο και ηην κοινωνική ενοπσήζηπωζη ηηρ ηάξηρ ωρ ππόρ
ηοςρ μαθηηέρ, ηον εκπαιδεςηικό και ηα ηεσνολογικά επγαλεία:
΢ην ζπγθεθξηκέλν ζελάξην νη μαθηηέρ ζα αλαδεηήζνπλ ζην δηαδίθηπν, έρνληαο
σο θαηεπζπληήξηα γξακκή θαη φρη σο απζηεξφ νδεγφ, θάπνηεο δηεπζχλζεηο πνπ έρεη
δφζεη ν εθπαηδεπηηθφο. Έπεηηα ζα ζρνιηάζνπλ, ζα γξάςνπλ ζην Wiki, ζα
επηθνηλσλήζνπλ κέζσ Skypeθαη Dweeber, έηζη ψζηε λα πάξνπλ λέεο ηδέεο θαη λα
δηακνξθψζνπλ λέεο ηδέεο. ΢πγθεθξηκέλα, θχξην φπιν ησλ καζεηψλείλαη ε
ζπλεξγαζία, ε νπνία ζα ζπληειέζεη ζην λα παξζνχλ νκαδηθέο απνθάζεηο γηα ηελ
24

25. επίηεπμε ηνπ θνηλνχ ζηφρνπ ηεο νκάδαο. Έηζη ζα παξαθηλεζνχλ γηα δεκηνπξγία λέσλ
ηδεψλ, ζα αληηθξνχνπλ απφςεηο ρσξίο αληαγσληζηηθφηεηα, ζα δηνξζψλνπλ ζηνηρεία
ηνπ ραξαθηήξα ηνπο, γηα λα κπνξέζνπλ λα ζπκβαδίζνπλ κε ηηο πξνζέζεηο ηεο νκάδαο
θαη ζα αληηιεθζνχλ πφζν ζεκαληηθέο είλαη νη ελέξγεηέο ηνπο, θαζψο φιε ε δηαδηθαζία
ζηεξίδεηαη ζε απηνχο. Πξσηαγσληζηέο είλαη νη ίδηνη, αλαιακβάλνπλ πξσηφηππνπο, γηα
ην ηζρχνλ εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα, ξφινπο θαη ε δηδαζθαιία ζηεξίδεηαη απνθιεηζηηθά
ζηα ελδηαθέξνληά ηνπο. Δπηπιένλ, δελ ζα βγνχλ θνπξαζκέλνη θαη κπεξδεκέλνη απφ
ηελ φιε δηαδηθαζία, αληηζέησο, ην παξεμεγεκέλν απηφ κάζεκα ζα έρεη απνθηήζεη
έλαλ ηειείσο δηαθνξεηηθφ λφεκα γη’ απηνχο. Θα ληψζνπλ πεξήθαλνη γηα ηα
επηηεχγκαηά ηνπο, εθφζνλ φια απηά πξνήιζαλ απφ ηηο δηθέο ηνπο ελέξγεηεο θαη ηδέεο.
Σν ζπγθεθξηκέλν ζθεπηηθφ δίλεη έλα πξφζθνξν έδαθνο, φπνπ νη καζεηέο ζα θξίλνπλ,
ζα θξηζνχλ, ζα αλαξσηεζνχλ, ζα εθθξάζνπλ ηα ζπλαηζζήκαηά ηνπο γηα ηελ φιε
δηαδηθαζία, ζα εθζέζνπλ ηνπο πξνβιεκαηηζκνχο ηνπο θαη κέζσ απηήο ηεο γλσζηηθήο
ζχγθξνπζεο ζα θαηαιήμνπλ ζε επνηθνδνκεηηθά γη’ απηνχο ζπκπεξάζκαηα. Ζ
θνηλσληθή αιιειεπίδξαζε ζα ζπληειέζεη ζηελ αλάπηπμε ηεο θξηηηθή ηνπο ζθέςεο θαη
ζηελ αθφκε βαζχηεξε θαηαλφεζε ησλ λνεκάησλ.
Ο ζπληνληζκφο ηεο θνηλσληθήο ελνξρήζηξσζεο θαη ηεο φιεο δηαδηθαζίαο ζα
είλαη έλα απφ ηα θαζήθνληα ηνπ εκπαιδεςηικού. Απηφ δελ ζεκαίλεη, φκσο, φ,ηη ζα
δψζεη φιεο ηηο πεξνθνξίεο απφ ηελ αξρή, αληίζεηα ζα πξέπεη λα ηνπο δψζεη λα
θαηαιάβνπλ φ,ηη είλαη ηθαλνί λα αληαπεμέιζνπλ κφλνη ηνπο, έηζη ψζηε λα
ελεξγνπνηεζνχλ ηα θίλεηξα θαη ην ελδηαθέξνλ ηνπο γηα ηελ εμεξεχλεζε θαη απφθηεζε
ηεο λέαο γλψζεο. Ζ αλαηξνθνδφηεζε κε ηνπο καζεηέο ζα είλαη άκεζε γηα λα
πξνσζεζεί φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξν ε αιιειεπίδξαζε. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φ,ηη ν
εθπαηδεπηηθφο είλαη απηφο πνπ ζα πξνζαξκφζεη ζηα κέηξα ησλ καζεηψλ ηελ πξαθηηθή
ηνπ κέζα απφ ηηο ηερλνινγίεο. Γεληθφηεξα, ν ξφινο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ είλαη λα δψζεη
ην έλαπζκα ζηνπο καζεηέο, κέζα απφ εξσηήζεηο θαη λχμεηο, λα μεθηλήζνπλ λα θάλνπλ
ππνζέζεηο, λα ζέηνπλ ηα εξσηήκαηά ηνπο θαη ηνπο πξνβιεκαηηζκνχο ηνπο, λα θξίλνπλ
ηηο απφςεηο ησλ ζπκκαζεηψλ ηνπο, θξαηψληαο επίζεο θαη κία απφζηαζε απφ ηηο
ζπδεηήζεηο πνπ δηεμάγνληαη κεηαμχ ησλ καζεηψλ. Γελ παξεκβαίλεη γηα λα δηαθφςεη
ηνλ εηξκφ ηνπο, αιιά ελζαξξχλεη φια ηα παηδηά λα ιάβνπλ κέξνο ζηε δηαδηθαζία απηή
θαη λα θάλνπλ φιν θαη πην ζχλζεηνπο ζπιινγηζκνχο, γηα λα θαηαιήμνπλ ζ’ έλα
ζπκπέξαζκα. Χο ζπληνληζηήο ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο πξνζέρεη, επίζεο, ην πσο
ιεηηνπξγνχλ νη ζρέζεηο κεηαμχ ησλ νκάδσλ θαη παξεκβαίλεη ζε θαηαζηάζεηο
25

26. απνπξνζαλαηνιηζκνχ θαη ξήμεσλ κεηαμχ ησλ ζρέζεσλ ησλ καζεηψλ. ΢ε θακία
πεξίπησζε δελ πξέπεη λα ζεσξεζεί φ,ηη ν ξφινο ηνπ ππνβαζκίδεηαη, αληηζέησο είλαη
απηφο πνπ ζα δψζεη ηελ ελζάξξπλζε γηα δεκηνπξγία θαη απφθηεζε λέσλ γλψζεσλ.Θα
ηξνπνπνηήζεη ηα εξγαιεία αλάινγα κε ην γλσζηηθφ επίπεδν ησλ καζεηψλ, έηζη ψζηε
λα πξνθχςνπλ νη θαηάιιεινη δηδαθηηθνί ζηφρνη. Με ηελ ελίζρπζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ
νη καζεηέο δελ ππνρσξνχλ ζε πεξηπηψζεηο ιάζνπο, αιιά γίλνληαη νη απαξαίηεηεο
δηνξζψζεηο θαη παξαηεξήζεηο.Γίλεηαη, ινηπφλ αληηιεπηφ φηη ε εηθφλα ηνπ
εθπαηδεπηηθνχ αιιάδεη θαη ε λέα απηή κέζνδνο ζα ηνπ δψζεη ηελ επθαξίαηεο ζπλερήο
επηκφξθσζεο θαζψο ζα πξέπεη λα είλαη πνιχ θαιφο γλψζηεο, ηφζν ηνπ γλσζηηθνχ
αληηθεηκέλνπ, φζν θαη ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ.
΢ρεηηθά κε ηα ηεσνολογικά επγαλεία, ζα πξέπεη λα αλαθεξζνχλ ηα καζεζηαθά
νθέιε πνπ πξνζθέξνπλ ζηνπο καζεηέο. ΢πγθεθξηκέλα, ηα WEB 2.0 εξγαιεία πνπ
ρξεζηκνπνηνχληαη (Wiki, Prezi, Skype, Dweeber) κεζνιαβνχλ γηα ηελ πξνψζεζε ηεο
ζπλεξγαζίαο θαη γηα ηελ πηνζέηεζε ζηξαηεγηθψλ θαη ηερληθψλ επίιπζεο
πξνβιεκάησλ, αιιά θαη νξγάλσζεο ηεο χιεο απφ ηνλ εθπαηδεπηηθφ. Αμίδεη λα
ζεκεησζεί φηηδίλεηαη ζηνλ εθπαηδεπηηθφ ε δπλαηφηεηα λα έρεη κία ζπλνιηθή εηθφλα
γηα ηνπο δηδαθηηθνχο θαη καζεζηαθνχο ζηφρνπο πνπ επηηεχρζεθαλ θαη λα δηνξζψζεη
ηπρφλ παξεθιίζεηο απφ απηνχο. Ζ ελαζρφιεζε ησλ καζεηψλ κε εξγαιεία πνπ
επηηξέπνπλ ζχγρξνλεο δξαζηεξηφηεηεο γηα άκεζε αλαηξνθνδφηεζε θαη αζχγρξνλεο
πνπ παξέρνπλ πεξηζζφηεξν ρξφλν, έηζη ψζηε λα πξνσζείηαη ν αλαζηνραζκφο θαη ε
πεξηζζφηεξε δηεξεχλεζε ελφο ζέκαηνο, βειηηψλεη ηελ κάζεζε. Μέζα ζε απηή ηελ
ειεθηξνληθή θνηλφηεηα ζα απνθηήζνπλ έλαλ λέν ηξφπν γξαθήο, ζα απνβάιινπλ ηνλ
θφβν έθθξαζεο ηεο πξνζσπηθήο ηνπο άπνςεο, θαζψο δελ πεξηνξίδνληαη ζε
ζπγθεθξηκέλεο εξσηήζεηο, αιιά δίλνληαη επθαηξίεο γηα ζρνιηαζκφ κε βάζε ηα
πξνζσπηθά ηνπο ζπλαηζζήκαηα θαη ηηο εκπεηξίεο ηνπο. ΢ηελ δηαηχπσζε πξνζσπηθψλ
απφςεσλ ζα ζπκβάιιεη θαη ε κε πξφζσπν κε πξφζσπν επηθνηλσλία. Οη δηαθνξεηηθέο
απφςεηο πνπ εθζέηνληαη ζα ζπληειέζνπλ ζηελ αλάπηπμε θξηηηθήο ζθέςεο απφ ηνπο
καζεηέο, ζηελ ζηαδηαθή νηθνδφκεζε ησλ γλψζεσλ ηνπο θαη θαηά ζπλέπεηα ζηελ
δεκηνπξγία ηθαλψλ ζπγγξαθέσλ θαη αλαγλσζηψλ.Σν πξφγξακκα Dweeber ζπκβάιιεη
ζηελ αλάπηπμε ηεο θαληαζίαο ησλ καζεηψλ θαζψο θαη ησλ θαιιηηερληθψλ
δεμηνηήησλ, φπσο θαη ην πξφγξακκα ToonDoo. Μέζα απφ απηή ηε δεκηνπξγηθή
έθθξαζε, ζα δνζεί ε δπλαηφηεηα ζηνπο καζεηέο λα επεμεξγαζηνχλ θαη λα
λνεκαηνδνηήζνπλαλνίθηεο θαη ρσξίο ελδηαθέξνλ γηα απηνχο ηδέεο θαη ε καζεζηαθή
26

27. δηαδηθαζία ζα γίλεη πην επράξηζηε θαη ζα ηεο δψζεη έλαλ παηγληψδε ραξαθηήξα.Καη
ζηα δχν πξνγξάκκαηα πξνσζείηαη ε ζπλεξγαζία ησλ καζεηψλ κε ηελ δηαθνξά φηη ην
πξφγξακκα Dweeberπαξέρεηαη θαη ε δπλαηφηεηα επηθνηλσλίαο κέζσ γξαπηήο
ζπλνκηιίαο (chat), γηα αιιεινυπνζηήξημε κεηαμχ ησλ νκάδσλ, αιιά θαη γηα
επηθνηλσλία κε άιιεο καζεηηθέο θνηλφηεηεο, φπσο γίλεηαη θαη κε ην πξφγξακκα
Skype. Δπηπιένλ, ην ινγηζκηθφ παξνπζηάζεσλ Prezi νδεγεί ηνπο καζεηέο ζηελ
απφθηεζε αθαηξεηηθήο ζθέςεο θαη πξαθηηθήο ηθαλφηεηαο, εθφζνλ ζα πξέπεη λα
νξγαλψζνπλ θαη λα επηιέμνπλ κφλν ηηο ζηνηρεηψδεηο πιεξνθνξίεο πνπ πξφθεηηαη λα
παξνπζηαζηνχλ. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη νη καζεηέο κε ηελ αλαδήηεζε ζην
δηαδίθηπν ζα απνθηήζνπλ θξηηηθή ζθέςε, θαζψο ζα επηιέγνπλ θαη ζα αλαιχνπλ
πξνζεθηηθά θάζε πιεξνθνξία πνπ βξίζθνπλ θαη ζα ηελ ζπγθξίλνπλ κε άιιεο, έηζη
ψζηε λα δηαπηζηψζνπλ ηελ αμηνπηζηία ηεο πεγήο ηνπο. ΢πλεπψο,θαζίζηαληαη θάζε
άιιν παξά παζεηηθνί δέθηεο πιεξνθνξηψλ. Όζνλ αθνξά ηνλ κηθξφθνζκν
Σαμηλνκνχκε, νη δπλακηθέο ηνπ αλαπαξαζηάζεηο δηεγείξνπλ ην ελδηαθέξνλ ησλ
καζεηψλ, θαζψο ρξεζηκνπνηνχλ φιεο ηνπο ηηο αηζζήζεηο θαη πξνθαινχλ επράξηζηα
ζπλαηζζήκαηα. Δπηπιένλ, δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα ζηνπο καζεηέο λα ηα ηξνπνπνηήζνπλ,
λα ηα δηνξζψζνπλ, έηζη ψζηε λα αλαθαιχςνπλ θαη λα νηθνδνκήζνπλ κφλνη ηνπο ηε
γλψζε.Ο πεηξακαηηζκφο, ινηπφλ, είλαη πνιχ έληνλν ζηνηρείν, θαζψο νη καζεηέο
πξνζαξκφδνπλ δηαθνξεηηθέο ελέξγεηεο, πξνβιεκαηίδνληαη, αληαιιάζνπλ απφςεηο γηα
αιιεινππνζηήξημε. Ζ θσδηθνπνίεζε ησλ ζηνηρείσλ, βνεζά ζηελ αλάπηπμε ηεο
αθαηξεηηθήο ζθέςεο ησλ καζεηψλ θαη ζηελ πτνζέηεζε πην πξαθηηθψλ
ιχζεσλ.Γίλνληαο επθαηξίεο γηα ελεξγή ζπκκεηνρή νη καζεηέο αληηιακβάλνληαη φηη
έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα θηάζνπλ κφλνη ηνπο ζην ζσζηφ απνηέιεζκα, ρσξίο λα
ρξεηάδεηαη ε θαζνδήγεζε απφ ηνλ εθπαηδεπηηθφ, καζαίλνπλ ζηεξηδφκελνη ζηα ιάζε
ηνπο, αλαξσηηνχληαη, πξνβιεκαηίδνληαη θαη αλαζηνράδνληαη, θαζψο κπαίλνπλ ζηε
βαζεία δνκή ηνπ ινγηζκηθνχ.
Δπέκηαζη ηηρ δπαζηηπιόηηηαρ:
Μεηά ηελ νινθιήξσζε ηνπ δηδαθηηθνχ ζελαξίνπ ζα κπνξνχζακε λα
πξνηείλνπκε δχν ηξφπνπο σο πξνέθηαζε ηνπ. Καηαξρήλ, ζα ήηαλ ελδηαθέξνλ γηα ηνπο
καζεηέο λα δεκνζηεπζνχλ νη εξγαζίεο ηνπο ζηε ζρνιηθή εθεκεξίδα ή ζηελ ηζηνζειίδα
ηνπ ζρνιείνπ, θαζψο κε απηφλ ηνλ ηξφπν ζα ζπλεηδεηνπνηήζνπληελ ζεκαληηθή
27

28. ζπκβνιή ηνπο ζηε δηαδηθαζία απηή θαη ζα ληψζνπλ πεξήθαλνη γηα ην φ,ηη νη γλψζεηο
ηνπο είλαη ηφζν ζεκαληηθέο, εθφζνλ ζα πξνζθεξζνχλ θαη ζε άιινπο καζεηέο. Ζ
απηνπεπνίζεζε ηνπο, ινηπφλ, ζα εληζρπζεί. Δπηπιένλ, έλαο δεχηεξνο ηξφπνο
πξνέθηαζεο, ζα κπνξνχζε λα απνηειέζεη ε επίζθεςε ζε αξραηνινγηθνχο ρψξνπο ή ζε
κνπζεία, ρσξίο φκσο λα έρεη ηελ κνξθή ηεο μελάγεζεο, αιιά λα δσζεί ε επθαηξία λα
πάξνπλ κέξνο ζε εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα πνπ λα ελζαξξχλνπλ δξαζηεξηφηεηεο
γηα ελεξγή ζπκκεηνρή. Με απηφλ ηνλ ηξφπν ζα θηάζνπλ ζε βαζχηεξα επίπεδα
ηζηνξηθήο κάζεζεο.
28