PPT

1. Sistem financiar i bazuar mbi tregun apo
mbi bankat ? Cili eshte me i mire ??
Punuan:
Xhino Brokaj Gentiana Hajdarmataj

2. Sistemi Financiar
Baze :
BANKAT
Baze:
TREGUN
Huamarres Huadhenes
Huamarres Banka Huadhenes

3. Vendet e pasura orjentohen nga
sistemi me baze tregun,
ndersa vendet me pak te pasura
nga ai me baze banke
????

4. Gjermania, Japonia, ShBA, Anglia jane vendet qe perbejne rreth 50 % te GDP
boterore !
Orjentohen nga sistemi me baze : Banken
Orjentohen nga sistemi me baze: Tregun

5. .
• Japonia e orjentuar nga bujqësia ndërkohë që në të njejtën
periudhë Anglia ishte qendër tregtare , industriale , me shumë
koloni .
• Vendet si SHBA dhe Angli kanë pasur normë TOI të lartë në
krahasim me Gjermaninë dhe Japoninë ,si vende të
paindustrializuara.
• Gjermania dhe Japonia patën dyfish probleme :
Problem për të gjeneruar fonde për teknologji dhe investime të mëdha.
Nuk mund të krijohej dot sistemi me baze tregu i letrave me vlerë sepse popullsia e
këtyre vendeve ishin më të prirur të investonin në asete të sigurta si ogligacione
qeveritare

6. Bankat te vetmet qe grumbullonin fonde dhe ua
shperndanin firmave.
Shk. 19 Japonia pati shumë ndërhyrje të shtetit , i cili ndërtoi
shumë fabrika dhe institucione të rëndësishme financiare .
Shumica e bankave që u krijuan ishin themeluar nga industrialistë
, të cilët mblidhnin kursimet e popullatës dhe kreditonin sektorët e
mëtë fortëve ose problemi i “zhvillimi i më të fortit”.
Dalja në pension dhe mirëqenia
( Ne Gjermani “pay as you go” ndersa ne SHBA sistem vullnetar ).
Periudhe e cila njihet ndryshe si “ Laissez-Faire”
( Gjermani 169 banka & Japoni 2358 banka ).

7. Pse sistemi financiar me baze banken kryeson ne
Gjermani me shume se ne SHBA ???
• Arsyeja e parë ka të bëjë me rregullatorët, në Gjermani nuk ndodh që
rregullatorët të kenë mbivendosje juridiksionesh .Në Gjermani “Autoriteti i
Mbikqyrjes” dhe “Banka Shtetërore Gjermane” janë të ndara qartësisht
nga njëra tjetra .
• Në thelb, në Gjermani ka më pak ligje dhe rregulla sepse Gjermania
nuk i imponon bankave kufizime të shumta të aktiviteteve, kufizime të cilat
për bankat amerikane janë të paevitueshme.
• Gjermania ka evituar problemet e krijuara nga sistemi i Shteteve të
Bashkuara të Amerikës, në lidhje me sigurimin e depozitave
qeveritare .

8. Sistemi financiar me baze tregu
• Asetet : letrat me vlerë të cilat janë të
emërtuara nga kompanitë
• Letrat me vlere kanë tendencë të jenë të
paqëndrueshme (natyra e tyre) , por fleksibël
për të gjetur fonde për kompanitë e reja

9. Cfare kane thene studiuesit ?
• Sipas Allen(1993) tregu siguron nxitje që shumë investitorë
potencial të shohin sesi realisht po ecën një kompani e
caktuar . Informacioni është publik
• Levine(1997) vë theksin kush nga dy sistemet siguron
uljen e kostove të informacionit dhe transaksioneve . Tregu
shfaq epersi :
1. kosto informacioni (publik) 0
2. kosto transaksioni mendohet 0%-1% me e ulet se e
bankave .

10. • Boot and Thakor (1997) : që faktorë të ndryshëm në sistemin me
bazë tregu konkurojnë me njëri-tjetrin ( psh informacioni
eshte publik)
• Autorët Rajan and Zingales (1998) : vendosin theksin mbi dy
faktorë të tjerë , disponibiliteti i kapitalit dhe infrastruktura
kontraktuale për financim . Ku ka kapital të bollshëm funksionon
më mirë tregu .
• Ross Levine (2002) shprehet se ska rëndësi kush sistem financiar
paraqitet në një vend të caktuar për sa kohë treguesit e
performancës ekonomike ecin mire në të dy sistemet .
• Tadesse (2002) shprehet se efektiviteti i secilit sistem varet nga
specifikat e çdo vendi si : ligji dhe institucionet . Ne vendet me
sistem te zhvilluar financiar pergjithesisht shfaqet sis.tregu me ligje
te forta per mbrojtjen e stakeholders .

11. Asli Demirguc-Kurt dhe Ross Levine (1999)
Studim (150 vende )
Perfundime :
• madhesine
• aktivitetin
• efiçensën
• zhvillimin kohor të secilit sistem financiar

12. Tregjet kanë tendencë të zmadhohen , të bëhen më
aktiv dhe efiçent me kalimin e kohës.

13. Në vendet me të ardhura të larta tregjet kanë
tendencë të jenë të mëdhenj , aktiv dhe efiçent .

14. Në vendet e etiketuara “ të pasura “ janë të përhapura gjërësisht kompanitë
e sigurimeve , pensioneve , fondet e përbashketa dhe institucionet e tjera jo
bankare.
1. Institucionet jobankare ne sektorin privat ne perqindje te GDP

15. 2.Institucionet jobankare ne sektorin privat si pjese e totalit te institucioneve jo bankare ne sektorin privat
3.Zhvillimi I kompanive te sigurimit

16. Kompanitë e sigurimit , fondet e pensioneve , fondet e përbashketa dhe
institucione financiare jo bankare kanë tendencë të zmadhohen në përqindjen
që zënë për GDP sa me shumë vendi i afrohet kategorisë “vende të pasura” .
Vitet 80 Vitet 90

17. Në vendet me të ardhura të larta tregu ka tendencë
të jetë me efiçent se bankat .

18. Në vendet me tradite ligjore Common Law përgjithësisht
shfaqet sistemi financiar me bazë tregu , me rregulla të forta
për mbrojtjen e investitorëve (aksionerëve ) .

19. • Vendet me nivel të ulet korrupsioni
përgjithësisht shfaqen me sistem financiar të
bazuar në treg
• Niveli i taksave nuk ka asnjë ndikim në
çfarëdolloj sistemi me bazë banke apo tregu
shfaqet në një vend të caktuar .
Perfundimi : Në vende me të ardhura të larta
(të pasura) , sistemi financiar ka tendence të
jetë më shumë me baze tregu.

21. • Allen(1993) sistemi me bazë banke shfaqet tepër i ngurtë në
lidhje me dhënjen e informacioneve për kompanitë të cilat i
kanë kredituar
• Stulz (2000) argumenton se bankat ofrojnë financim të
organizuar , e cila është vendimtare për sipërmarrësit në
realizimin e projekteve të tyre.
• Boot and Thakor (1997) faktorë të ndyshëm koperojnë
dhe kordinojnë veprimet mes tyre dhe se bankat arrijnë të
ofrojnë mbrojtjen më të mirë ndaj dëmit moral

22. • Rajan and Zingales (1998) në vende ku
sistemi financiar nuk gjeneron dot kapital
me lehtësi funksionin e kryejnë më mirë
bankat.
Sistemi bankar ndimon ne zbutjen e demeve
Impakti ne GDP eshte 3x me i madh
ne sistemet e orjentuara nga banka.

23. • SipasTadesse (2002),vendet me mbrojtje të ulët të
të drejtave të aksionarëve, kanë te zhvilluar
sistemin me bazë banke

24. Asli Demirguc-Kurt dhe Ross Levine
(1999)
•Në vendet me të ardhura të larta bankat dhe institucionet financiare shfaqen aktive ,
të mëdha dhe tepër efiçente.

25. •Në vende me të ardhura të larta ( të pasura ) sistemet financiare shfaqen të mëdha ,
aktive dhe efiçente.
•( Graf.studion madhësinëdhe efiçensen e sistemeve financiare).

26. •Në vendet me të ardhura të larta ( të pasura ) bankat për nga madhësia
nuk janë më të vogla apo më të medha se tregu.

27. •Në vendet me të ardhura të larta (të pasura) bankat kanë
tendence të jenë më pak aktiv se tregu .

28. •Vendet me traditë ligjore French Civil Law me ligje të forta për mbrojtjen e kreditorëve
përgjithësisht kanësistem financiar të pa zhvilluar dhe kanë tendencë të kenë sisteme
me bazë banke.

29. •Vendet të cilat kanë sisteme të sigurimit të depozitave tentojnë të kenë sistem me bazë banke
•Vendet me inflacion të lartë shfaqen me nje sistem financiar të pazhvilluar dhe përgjithësisht
nuk lidhet me asnjërin nga llojet banke apo treg (niveli makroekomik) .
Bankat dhe institucione tjera financiare janë rritur me kalimin e
kohës në përqindjen që zënë në GDP

30. Konkluzione
• TOI (theory of industrializacion) analizonte se ne fillimet e ndertimit te sistemeve
financiare , vendet me norme te vogel industrializimi ndoqen sistemin me baze
banke sepse hasen problem ne gjenerimin e brendshem te fondeve per teknologji
dhe investime te medha por dhe sepse popullsia e tyre ishte e prirur te investonte
ne asete te sigurta si obligacione qeveritare
• Ne sistemin me baze banke faktoret kooperojne dhe koordinojne veprimet mes
tyre ndersa te ai me baze tregu faktoret konkurojne mes tyre , kjo shihet te
mbrojtja nga hazardi moral per bankat dhe te nxjerja publike e informacionit tek
tregu
• Persa i perket kostos se informacionit dhe transaksionit sipas studimeve sistemi
me baze tregu shfaq nje kosto deri ne 1 % me te ulet se ai me baze banke.
Gjithashtu ne vendet ku sistemi financiar nuk gjeneron fonde me lehtesi
pergjithesisht bankat fuksionojne me mire , ndersa ne ato vende ku ka kapital te
bollshem pergjithesisht fuksionon sistemi i orientuar nga tregu .

31. • Ne vendet me te ardhura te larta sistemi financiar si ai I bazuar ne
treg dhe ai I bazuar ne banke shfaqen te medhaja , aktive dhe
eficent. Ne keto vende per nga faktori madhesi , asnje nga llojet
nuk ka dominance ndaj tjetrit, ndersa persa i perket aktivitetit dhe
eficences tregu eshte dominant.
• Persa I perket sistemeve ligjore perseri shihet nje qasje ndryshe
nga cdo sistem. Ne vendet me traditë ligjore French Civil Law me
ligje të forta për mbrojtjen e kreditorëve përgjithësisht kanë sistem
financiar të pa zhvilluar dhe kanë tendencë të kenë sisteme me
bazë banke sepse vetem ai mund te fuksiononte, ndersa në vendet
me tradite ligjore Common Law përgjithësisht shfaqet sistemi
financiar me bazë tregu , me rregulla të forta për mbrojtjen e
investitorëve (aksionerëve ) .

32. • Persa i perket dy treguesve te tjere inflacion dhe korupsion , sistemi me baze
tregu pergjithesisht jane te perhapura ne vende me inflacion dhe nivel te ulet
korupsioni ndersa ata me baze banke fuksionojne me mire ne nivele te larta
inflacioni dhe korrupsioni .
• Ndikimin ne GDP/fryme qe ka secili sistem , ku ne ekonomite e pazhvilluara
dhe ne zhvillim vendet shfaqin sistem me baze banke deri ne nje pike ku ato i
afrohen kategorise vende ne te ardhura te larta (te pasura) ku dominant
behet sistemi me baze tregu .

33. Pra sic pame ne konkluzionet e nxjerra asnje nga
sistemet nuk shfaqet me i mire se tjetri , por secili
ka avantazhet , disavantazhet e tij dhe fuksionon
me se miri sipas specifikave te vendeve .
Faleminderit 