Biznesi Nderkombetar

1. Universiteti I Prishtines
Fakulteti Ekonomik
Prezantim
Lenda : Biznesi Nderkombetar
Tema : Roli I Marrëveshjeve të tregtisë se Lirë në zhvillimin ekonomik të vendeve anëtare të
marrëveshjes.
Punoi : Diana Rama Mentori : Prof.Dr. Berat Rukiqi

2. •Hyrje
• Shkëmbimi I mallrave ka qenë një ndër
veprimtaritë me të hershme të
njërzimit.Pamundësia për të prodhuar vetë
gjithqka në mënyrë eficiente, ka çuar në ndarje
punësh e prodhimesh dhe nxiti shkëmbimin e
tyre.Nga ky veprim I thjeshtë I lindur nga nevoja
për mbijetesë , sot tregtia është kthyer në një
element qendror te politikës botërore.

3. C’është një marrëveshje e tregtisë së lirë
(MTL)
• MTL është një document I negociuar dhe I rënë dakord
mes palëve me objektiv liberalizimin e tregtisë.
Liberalizmi është I menjëhershëm për produktet me
avantazhe të qarta të krahasuara dhe gradual për
produkte të ndjeshme ndaj importëve. Për këto të
fundit, marrëveshjet parashikojnë reduktim të
përshkallëzuar te tarifave goganore dhe eleminimin e
tyre përgjatë periudhës kohore deri në krijimin e zonës
së lirë tregtare.

4. Objektivat e marrëveshjes
• Në një MTL fiksohen objektiva të matshëm dhe konkretë , MTL është
fleksibël, në kuptimin që ajo është pajisur me mekanizmat e
përshtatjes ndaj evoluvioneve në raport me periudhën e
paranegocimit.
• -Objektivat e MTL janë:
• -Objektivi kryesor I marrëveshjes është krijimi nga palët në
mënyrë graduale I një zone të tregtisë së lirë gjatë një periudhe
tranzitore me kohëzgjatje maksimale prej 6 vjetësh.
• -Objektivat specifike:
• Zgjerimi dhe thellimi I bashkëpunimit ekonomik ndërmjet palëve dhe
rritja e standartid të jetesës së popujve.
• Eleminimi gradual I kufizimeve në tregtinë e mallrave
• Vendosja e kushtëve të barabarta konkuruese për tregtinë e mallrave
• Kontribuimi në heqjen e barrierave ndaj tregtisë, në zhvillimin e
harmonizuar dhe zgjerimin e tregtisë botërore,
• Krijimi I kushteve për nxitjen e mëtejshme të investimeve ,
veçanërisht për zhvillimin e investimeve të përbashkëra në këto
vende/ në rajon
• Nxitja e tregtisë dhe bashkëpunimit midis palëve me vendet e treat.

5. Perfitimet nga një marrëveshje e
tregtisë së lirë.
Përfitimet e Komuniteti I biznesit
• Reduktime tarifore te produktëve bujqësore dhe industrial
• Tarifa më të ulta për importet e lëndëve të para.
• Tarifa më të ulta për prodhimet që eksportohen
• Tregti më e lehtësuar me vendet e rajonit
• Rritje e avantazhëve krahasuese
të produktëve në tregjet
ndërkombëtare
• -Rritje e fluksit të investimeve
• Rritje e biznesit
• -Aktivitet ekonomik më I madh
• -Rritja e investimeve të huaja
• -Vënde të reja pune
• Klimë atraktive për
investime të vendeve te huaja

6. ▫ Përfitimet e konsumatorëve
• Mundësi më e madhe
zgjedhjeje të produktëve
• Mbrojtje për konsumatorët
-Produkte me cilësi të garantuar
-Standarte më të mira për produkte ushqimore si masa për
mbrojtjen e konsumatorit
• Mallra me çmime më të ulta
• Rritje te standartit te jetesës
• Konsumatorët do të përfitojnë
një ofertë të stabilizuar produktesh me cilësi

7. ▫ Perfitimet e investitorve vendeve të huaj
• Shkëmbime tregtare me tarifa të liberalizuara
-Akses në kapitalet e huaja për investime
• Akses në teknologjinë modern
-Rritje e efektivitetit, cilësisë dhe konkurueshmërisë së
produkteve vendase
• Përfitim I teknologjisë modern

8. • Shkëmbim I kulturave të rajonit
• Duhet ta dimë se asnjëher nuk mund te flasim me
siguri të plotë për humbjet dhe përfitimet e integrimit
në përgjithsi dhe të MTL në veçanti. Por diçka është e
sigurt : MTL përbëjnë një “ Test “ të aftësive të vendit
për integrim në BE. Gjithashtu përfaqësojnë një rrjet
lidhjesh positive që synojnë të zëvendsojnë “rrjetin “ e
konfliktëve dhe armiqësive tradicionale mes vendëve
të rajonit.

9. • Kostot e këtij proçsi
• -Vështirësive që administrate ekzekutive po has në drejtim
të evidentimit dhe menaxhimit të shkëmbimeve tregtare ,
dhe veçanërisht në administrimin e kuotave në produkte
bujqësore.
• -Mbështetjës që vendim-marrësit dhe politikbërësit duhet
ti bëjnë kuadrit të politikave trehtare liberale me politika
sektoriale intensive për rritje dhe zhvillim të prodhimit të
brëndshëm me cilësi dhe standarte etj.
• -Vështirësive me të cilat bizneset po përballen për t’ju
përshtatur ambientit të ri të konkurueshmërisë Brenda
llojit dhe me bizneset e huaja

10. Disa nga marrëveshjet e Tregtisë së lirë
• CEFTA (Central European Free Trade Ageement )- është një
marrëveshje e tregtisë së lirë ne te cilën marrin pjesë 8 vende të rajonit të
Ballkanit Perendimor : Kosova , Shqipëria , Maqedonia , Mali I Zi, Serbia,
Bosnja dhe Hercegovina , Kroacia dhe Moldavia.
• CEFTA është pjesë e përpjekjeve të vendeve të rajonit dhe Bashkimit
Evropian (BE) për të krijuar një treg rajonal që mundëson zhvillim
ekonomik dhe që do të kontribojë eventualisht në rritjen e sigurisë dhe
stabilitetit politik në ballkan

11. • NAFTA ( North American Free Trade Agreement )
– Zona e tregtisë së lirë të amerikës veriote është
marrveshje e cila përfshinë SHBA dhe Kabaden. Ajo është
dizajnuar të eliminon barierat tarifore dhe të liberalizon
mundësitë për investime në tregti dhe shërbime.
Elementet kryesore të NAFTA-së janë fuqia punëtore dhe
marrëveshjet për ambientin.
• Asean (Shoqata e Vendeve të Azisë Juglindore)-
Indonezia, Malajzia, Filipine , Singapuri, Tajlanda, Brunei.
• OPEC ( Organizata e Vendeve Exportuese të Naftës
) – Algjeria , Ekuadori , Indonezia , Irani , Iraku, Katar,
Emiratet e Bashkuara , Venezuela , Gaboni , Arabia
Saudite.

12. • Ju Faleminderit Per Vemendje