Proyekto sa FIL4: Panitikan ng Rehiyon
Halaw sa librong "Literatura ng Iba't-Ibang Rehiyon ng Pilipinas" (2001) ni Carmelita S. Lorenzo, et. al.
Presentasyon ni Kyla Barcelona
BSED IIB - FILIPINO
ap10_q1_mod5_mga hakbang sa pagbuo ng community-based disaster risk reduction...
Rehiyon 2: Lambak ng Cagayan
1. PANITIKAN NG REHIYON 2
Ang rehiyon II ay matatagpuan sa isang malaking lambak sa
hilagang-silangang Luzon, sa pagitan ng kabundukang
Cordilleras at ng Sierra Madre. Binabagtas ng Ilog Cagayan,
ang pinakamahabang ilog sa bansa, ang gitna ng rehiyon at
dumadaloy patungong Kipot ng Luzon sa hilaga.
Ang Lambak ng Cagayan – ay matatagpuan sa
pagitan ng bulubundukin ng Sierra Madre at Cordillera
Sentral sa Hilagang-Silangang Luzon.
2. MGA LALAWIGAN AT KABISERA
• Batanes – Basco
• Cagayan – Tuguegarao
• Isabela – Ilagan
• NuevaVizcaya – bayombong
• Quirino – Cabarroguis
3. PANITIKAN NG REHIYON 2
PANITIKAN
-Galing sa salitang “pang |Titik | an “-Titik ay nangangahulugang
Literature mula sa salitang Latin na “Litterana”
-Nagpapahayag ng mga kaisipan, mga damdamin, mga karanasan,
hangarin at diwa ng mga tao.
-Nagsasalaysay din ito sa pamahalaan, lipunan at mga pananampalataya
at mga karanasang may kaugnayan ng iba’t-ibang uri ng damdamin tulad
ng pag-ibig, kaligayahan, kalungkutan, pag-asa at mga marami pang iba.
4. MGA PANITIKAN NG REHIYON 2
BUGTONG ( PALAVVUN)
-Ginagamit nang mga Ibanag bilang isang anyong pang-kasiyahan o
kung sa ibang kaso , maaari rin itong isang anyo ng tagisan ng
talion.
-Pang-relaks kung pagod.
5. Halimbawa ng Bugtong:
Egga’y tadday nga ulopa
Funnuan ng kanna’y baggutna.
-KANDELA
Salin
Mayroong isang bagay
Na kinakain ang kanyang sarili.
-KANDILA
6. Halimbawa ng Bugtong
Egga’y babai ta Manila
Maguina toye’y guhi na.
-ARUGOK
Salin
Ang Baboy sa Manila
Kung umiyak ay naririnig ng sanlibutan.
-KULOG
7. MGA PANITIKAN NG REHIYON 2
KASABIHAN
-Ang kasabihan ay pahayag na nagbibibigay ng payo o nagsasaad
ng katotohanan kung saan ang mga salitang ginagamit ay payak
at madaling maintindihan.
-Nakagawian na ng mga Pilipino na maghayag ng kanilang mga
pilosopiya sa buhay, mga karanasan, at mga bunga ng kanilang
pagmamasid-masid, sa pamamagitan ng mga salawikaing may
tugma at mga kasabihan.
8. Halimbawa ng Kasabihan
Ti makatunog, makamukat
Ti nasalugok, agbiag.
Salin
Ang makatulog ay magkamula
Ngunit ang paspas’ng galaw ay mabuhay.
10. MGA PANITIKAN NG REHIYON 2
SALAWIKAIN
-Ang mga salawikaing Ibanag o “unoni” sa local na
dayalekto ay pwedeng isang prosa o maaari rin itong
tula.
-Ito ay patuo na kinapupulutan ng aral.
11. Halimbawa ng Kasabihan
Ammetan massippitta
Se yo ahao baccan la tata.
Salin
Never presume to much for
these are still
Many days after today.
12. Halimbawa ng Kasabihan
Ino ammena mallangngi
So naggabbuatanna
Mena macadatang so angan na.
Salin
He who never looks back to
Where he comes from never
Reaches his destination.
13. MGA PANITIKAN NG REHIYON 2
AWITING BAYAN
-Ang mga awitin ay mga kantang para sa pag-
ibig at madalas ang mensaheng dinadala nito ay
pangako, pagtatapat, paninigurado, mga
pagtuturo at pag-alalay na maibibigay.
14. Halimbawa ng Awiting Bayan
• Manang Biday
• Abumbu-ca Appatanca O Futug (You AreToo
Much Of My Heart)
• Anggam a Melamang (Forgotten Love)
15. MGA PANITIKAN NG REHIYON 2
KUWENTONG BAYAN
-Ang mga kwentong bayan, katulad ng mga alamat, ay
mga salaysay ng ating mga ninuno na nagpasalin-salin at
kadalasan hindi na kilala ang orihinal na may akda.
-Ito ay nagpapalipat-lipat sa bibig ng mga tao kung kaya’t
may iba’t-ibang bersyon na ito sa paglipas ng panahon.
17. MGA MANUNULAT SA REHIYON 2
-Ipinagkapuri ng Rehiyon II ang mga tanyag na
premyado nitong manunulat. Bukal sa kaloobang
ibinahagi ang kanilang ginintuang kaisipan at mga
butil ng kalamaman Kabilang dito sina: Greg
Laconsay, Ruperta VR, Asuncion, Benjamin M.
Pascual, Reynaldo Duque, Rogelio A. Aquino at
marami pang iba.
18. GREG LACONSAY
-Si Gregorio “Greg” C. Laconsay (ipinanganak
noong 12 Marso 1931) ay isang Ilokanong
patnugot at manunulat sa Pilipinas.
-Isinilang si Greg Laconsay sa Natividad,
Pangasinan.
19. GREG LACONSAY
SA LARANGAN NG PANITIKAN
-Noong 1966, isa siyang punong-patnugot ng magasing
Bannawag[2]. Naging asistenteng-direktor na pang-editoryal
siya ng Liwayway Publishing, Inc., at nang lumaon ay naging
ganap na direktor pang-editoryal ng buong palimbagan ng
Liwayway nang sumapit ang 1977. Nagretiro siya noong 1991.
Tumanggap siya ng dalawampu't pitong mga pangunahing
gantimpala at pagkilala mula sa mga samahan sa Pilipinas at
maging sa ibang bansa.[1] Naging kasapi rin siya sa Filipino
Academy of Movie Arts and Sciences (FAMAS).
20. AKDA
• Hala, Kuliglig, Kantal
MGA TALAHULUGANAN
• Iluko-English-Tagalog Dictionary (1993)
• Simplified Iluko Grammar (2005)
MGA NOBELANG ILOKANO
• Ti Kabusor (1974)
• Ti Love Story niTheresa (1971)
• Nalagda a Cari (1951)
• Rebelde (1957)
• VillaVerde (1959)
21. BENJAMIN M. PASCUAL
-Ipinanganak sa Laog, Ilocos Norte. Isinalin niya sa Ingles
ang epikong Biag ni Lam-ang. Marami siyang nasulat na
mailkling kuwento sa Iluko at gayundin, nakasulat na siya ng
dalawang nobela sa Iluko. Isinalin rin niya sa wikang Iiuko
ang Rubaiyat ni Omar Khayyam. Sila ni Jose A. Bragdao ang
nag-edit ng Pamulinawe, isang antolohiya ng mga tula ng 36
na makatang Ilokano. Siya ang Tagapayo ng Legal ng Gumil,
Metro Manila.
23. REYNALDO A. DUGUE
-Mula sa Candon, Ilocos Sur, manunulat ng maikling
kuwento, tula, nobela, sanaysay, iskrip sa radio, telebisyon,
pelikula at komiks. Nakapaglathala na siya ng mahigit na
300 Kuwento sa Bannawag, Liwayway, Pambata, Parent’s
Diges, Asia Magazine, observer, Sagisag, Focus Philippine at
Giliw Magasin. Premyadong manunulat-tumanggap ng
gantimpala mula sa GRAAFIL at Palanca Memorial Awards
for Literature, GUMIL at iba pa.
25. ROGELIO A.AQUINO
-Ipinanganak sa Tucalana, lalo, Cagayan. Opisyal
sa GUMIL Filipinas at pangalawang-pangulo ng
GUMIL, Metro Manila. Umani siya ng
maraming gantimpala sa mga paligsahan sa
pagsulat sa Panitikang Iiuko.Tampok sa kanyang
mga sinulat ang nobelang may pamagat na
Ragadi (Lagari)
27. IBA PANG MGA MANUNULAT
• Marcelino Fororda Jr
• Facundo Madriaga
• Arnold M. Azurin
• Pelagio Alcantara
• Danilo Consumido
• Benigno Ramos
• Manuel Domingo Berosa
28. “Ang Panitikan ay nagsisilbing tulay para makita at
mabatid natin ang kaugnayan ng ka-salukuyan sa
nakaraan upang sa ganoon maharap natin ang
darating na may lakas at talion.”
-Estelita C. Aputan