SlideShare a Scribd company logo
1 of 138
Download to read offline
PUSHTETI TATIMOR
3
KAPITULLI I
BIZNESI I VOGËL DHE PROBLEMET E TIJ
Pyetja 1. Çfarë dokumentesh duhet të lëshojë biznesi i vogël?
Pyetja 2. Sa herë në vit mund të kontrollohet një subjekt i biznesit të vogël?
Pyetja 3. Si bëhet llogaritja e kësteve të pagesës në biznesin e vogël dhe mbi çfarë bazohet?
Pyetja 4. A duhet të marr leje për kamionin tim?
Pyetja 5. Me dy dyqane në cilën nga zyrat duhet të regjistrohem ? Në atë të biznesit të vogël apo në atë të TVSH-së?
Pyetja 6. Çfarë taksash duhen paguar saktësisht për hesap të bashkisë?
Pyetja 7. Sa kohë mund të vazhdojë një aktivitet privat pa u regjistruar në tatimet sipas ligjit?
Pyetja 8. A duhet te paguaj sigurime për gruan dhe vajzën dhe si llogaritet nëse po?
Pyetja 9. A paguajnë tatim mbi të ardhurat tregtarët e biznesit të vogël?
Pyetja 10. Kush biznese paguajnë tatim mbi xhiron 1.5% sipas ndryshimeve ligjore të 2006 dhe çfarë dokumentacioni përdorin?
Pyetja 11. Cilat janë dokumentet që duhet të mbaj në dyqan që të jem në rregull me kontrollin?
Pyetja 12. A mund të më jepni këshilla se çfarë duhet të bëj për të gjetur një klientelë fikse?
Pyetja 13. Si duhet të llogaritet tatimi dhe sigurimet shoqërore për mua dhe ndihmësin?
KAPITULLI II
INTERPRETIME TË LEGJISLACIONIT FISKAL
Pyetja 14. A kam të drejtë për një zbritje të çmimit, kur blej mallra në Dutty Free Shop?
Pyetja 15. Çfarë është TVSH-ja? Si funksionon ajo?
Pyetja 16. Kush është qarkullim malli dhe qarkullim shërbimesh?
Pyetja 17. Kush nga shpenzimet e mëposhtme është shpenzim i panjohur sipas ligjit të tatimit mbi të ardhurat?
a. kosto e blerjes së një Aktivi
b. interesat për huatë e marra
c. shërbime nga të tretë
d. taksat doganore
e. kostoja e blerjes së tokës
Pyetja 18. Çfarë dokumenti duhet lëshuar kur një shoqëri transporton mallrat e saj nga magazinat e veta në një nga njësitë e shitjes?
Pyetja 19. Ku zbatohet TVSH-ja në ndërtim?
Pyetja 20. Cilat janë tipet e kontratave që organet tatimore i konsiderojnë si kontrata tip dhe sa vlejnë ato për kontrollet?
Pyetja 21. A mund ta regjistroj kamioçinën për të përfituar TVSH prej saj?
Pyetja 22. Mund të më sqaroni për “Skemën e shtyrjes së pagesës së TVSH-së në importet e makinerive”?
Pyetja 23. Cila është vlera e tatueshme që duhet marrë për bazë nëqoftëse malli jepet me çmim të ulët?
Pyetja 24. Çfarë procedurash duhen kryer për transferimin e veprimtarisë ekonomike?
Pyetja 25. Kush njihet nga legjislacioni fiskal shqiptar si importe të përjashtuara nga TVSH-ja?
Pyetja 26. Ç’është leasing dhe kush janë momentet e lindjes së detyrimit tatimor për një person që kryen transaksione në këtë mënyrë?
Pyetja 27. Si tatohen shërbimet on-line dhe të internetit?
Pyetja 28. Sa përqind e sponsorizimit njihet si një shpenzim i njohur dhe çfarë rruge duhet ndjekur?
Pyetja 29. A është e bazuar në ligj kërkesa për të bërë dhe dorëzuar te tatimet bilancin një OJF?
1
Pyetja 30. Si janë procedurat e rimbursimit të akcizës së naftes në peshkim?
Pyetja 31. Cila do të ishte rruga optimale për faturat ë furnizimit në bimët medicinale?
Pyetja 32. A ka të drejtë policia tatimore të gjobitë për faturë të parregullt?
Pyetja 33. A më duhen dy NIPT-ë për dy njësi?
Pyetja 34. A ka tatim mbi pagën kur punon në një firmë të huaj?
Pyetja 35. Si të sigurohet mall me faturë kur blen nga produktet e fshatarëve?
Pyetja 36. A lindin detyrime ndaj shtetit kur vendoset per shitje të aksioneve të shoqërisë?
Pyetja 37. Ku gjendet dhe si llogaritet kostua në ndërtim?
Pyetja 38. A njihet si shpenzim huaja e dhënë nga një i huaj ? A duhet të njihet ajo kur është me kushte 3 % mbi interesat e tregut ?
Pyetja 39. Si tatohen dividentët në Itali me rastin e riatdhesimit të fitimit nga vendi i burimit? Kur ka humbje, cili është trajtimi tatimor i
humbjes së filialit?
Pyetja 40. Cili është ndryshimi midis furnizimeve të perjashtuara dhe atyre me TVSH 0 %?
Pyetja 41. Si taksohen të ardhurat që krijohen nga aktivitetet ekonomike të OJF-ve?
Pyetja 42. Zbriten shpenzimet që bëhen për të financuar një projekt për anketimin e tregut nga të ardhurat e një biznesi tregtar?
Pyetja 43. A tatohen shërbimet me pagesë që kryen qeveria dhe pushteti lokal për qytetarët?
Pyetja 44. A mund të quhet çmimi i vendosur në shitjet me akt noterial si çmim tregu dhe a kanë të drejtë tatimet ta rikarakterizojnë
vlerën e këtij transaksioni?
Pyetja 45. Mund të kontrollojnë organet tatimore dhe policia pa paralajmërim dhe mandat?
Pyetja 46. Cili është kuadri i detyrimeve tatimore për ndërtimin?
Pyetja 47. A duhet të paguaj TVSH një shërbim financiar?
Pyetja 48. Si të dokumentoj punimet që i bëhen produktit tim nga një firmë tjetër?
Pyetja 49. Çfarë procedure ndiqet për zhvendosjen e pagesës së tatimeve paguar tepër me nje tatim tjetër që ka biznesi për të paguar?
Pyetja 50. Kur mund të quhet si shpenzim një autoveturë dhe sa të tilla mund të konsiderohen se janë për punët e shoqërisë?
Pyetja 51. A mund të quhet si shpenzim kur presidenti i firmës e ka zyrën në vilën e tij?
Pyetja 52. A kam të drejtë të kërkoj rimbursim të shumës së makinerive që kam blerë jashtë?
Pyetja 53. Mund të më thoni se çfarë detyrimesh kam ndaj shtetit kur punësoj më shumë se 20 punonjës?
Pyetja 54. A kreditohet TVSH-ja e vlerës së autobusit të importuar nga shoqëria?
Pyetja 55. Si përcaktohet detyrimi për tatim fitimin paradhënie nga dega e tatimeve?
Pyetja 56. Kush janë kushtet për eksportuesit shqiptarë që të rimbursohen nga shteti?
Pyetja 57. Cilat aktivitete të OJF-ve përjashtohen nga TVSH-ja?
Pyetja 58. Si bëhet bilanci material për një firmë tregtare?
Pyetja 59. Njihen sigurimet shoqërore që paguan punëmarrësi në shoqëri si shpenzim për efekte fiskale?
Pyetja 60. A ka të drejtë policia e tatimeve të më marrin lejen e qarkullimit të automjetit?
Pyetja 61. A prodhon gjoba automatikisht pa një vlerësim zyrtar programi informatik i tatimeve?
Pyetja 62. A duhet të paguajë tatim pronari i tokës? Nëse po, çfarë tatimesh paguan një pronar trualli ndërtimi sot?
Pyetja 63. Mund të kryej aktivitet tjetër me liçensën që kam si biznes i madh?
Pyetja 64. Çfarë dokumentacioni përdoret kur nuk punon kasa regjistruese?
Pyetja 65. Kush janë problemet më kryesore të sistemit aktual të TVSH-së në administratën e sotme fiskale?
Pyetja 66. Çfarë tatimesh paguajnë bastet sportive dhe kush i kontrollon ato?
Pyetja 67. Kush konsiderohen tatimpagues të mëdhenj sipas administratës tatimore?
Pyetja 68. Çfarë hapa ndërmerr administrata tatimore përpara se të bëjë kallzimin ne prokurori për tatimpaguesët?
Pyetja 69. A duhet të marr dy licenca për dy aktivitete të ndryshme brenda të njëjtit ambjent?
KAPITULLI III
TATIMI MBI TË ARDHURAT PERSONALE
Pyetja 70. A paguan tatime mbi të ardhurat një rezident shqiptar, kur punon si përfaqësues i një firme të huaj?
Pyetja 71. A duhet të paguajnë tatime sportistët që janë të aktivizuar jashtë vendit?
Pyetja 72. Si zbatohet mbajtja e tatimit në burim mbi përqindjen e interesave bankare?
2
Pyetja 73. Si mbahen në pagë sigurimet shoqërore dhe tatimi i pagës?
Pyetja 74. Çfarë taksash duhen paguar për shitjen e pasurisë së paluajtshme dhe kush përjashtohet nga taksat në këtë rast?
Pyetja 75. Duhet të paguajnë tatime individët që janë të punësuar në çfarëdo fushe jashtë vendit?
Pyetja 76. Çfarë taksash paguhen nëse shes punime artizanale te një person tjetër?
Pyetja 77. Çfarë është tatimi mbi pagën dhe sa tatim më duhet të paguaj për pagën time?
Pyetja 78. A paguhen tatime për dëmshpërblimin nga shpronësimet?
Pyetja 79. Cili është niveli i tatimit mbi të ardhura që paguhet nga biznesi i vogël?
Pyetja 80. Kush janë të ardhurat që përjashtohen nga tatimet mbi të ardhurat?
Pyetja 81. Sa është paga minimale në Shqipëri?
Pyetja 82. Kush janë të ardhurat që tatohen në Shqipëri?
Pyetja 83. A paguajnë taksa këngëtarët?
KAPITULLI IV
REGJISTRIM DHE ÇREGJISTRIM AKTIVITETI*
Pyetja 84. Çfarë kushti duhet të plotësojë një biznesmen për tu regjistruar në TVSH? A ka një kufi të xhiros?
Pyetja 85. A duhet të shesim mallin gjendje që kemi në magazinë kur mbyllet aktiviteti?
Pyetja 86. Ç’parashikon ligji në një rast falimentimi?
Pyetja 87. Si mbyllen OJF-të kur nuk kanë më aktivitet?
Pyetja 88. Si funksionon llogaritja e detyrimeve tatimore, për një aktivitet të vogël që hapet në mesviti?
Pyetja 89. Cilat janë kushtet për të filluar procedura e falimentimit?
Pyetja 90 . Çfarë parashikon ligji për regjistrimin e biznesit dhe si kryhet ky proçes?
Pyetja 91. Çfarë duhet bërë për organizimin sa më shpejt të biznesit dhe të jetë një biznes i njohur shpejt?
Pyetja 92. Çfarë praktike dokumentacioni duhet ndjekur për regjistrimin e bizneseve të të huajve?
Pyetja 93. Çfarë kushtesh duhet të plotësojë një biznesmen për tu regjistruar në TVSH?
Pyetja 94. Si të veproj për aktivizimin e NIPT-it pasiv?
Pyetja 95. A duhet të regjistrohet përfaqësuesi i biznesmeni të huaj në Shqipëri?
*të gjitha shërbimet e regjistrim-çregjistrimit etj. nga Shtatori 2007 janë zhvendosur te Qendra Kombëtare e Regjistrimit
KAPITULLI V
SKEMA E SIGURIMEVE SHOQËRORE
Pyetja 96. Si duhet ta llogarit tatimin dhe sigurimet shoqërore për vete dhe ndihmësin?
Pyetja 97. Si dhe ku paguhen sigurimet shoqërore dhe tatimin mbi pagën?
Pyetja 98. A ka masa parandaluese ligjore dhe kush garanton sigurinë e furnizimit për të mos krijuar trazira në tregun ë karburanteve?
Pyetja 99. A paguhen sigurime shoqërore për dypunësimin?
Pyetja100. Sa është masa e mbulimit të çmimit të barnave për pensionistin?
Pyetja101. Pse ka pak përfitime kur sigurimet shoqërore janë të larta?
Pyetja102. A ka shpërblim për lindje fëmije në vendin tonë njësoj si në vende të tjera të botës?
Pyetja103.. Kam 34 vite punë dhe kur dola në pension isha 59 vjeç. A më takon të marr pension të plotë?
Pyetja104.. Kam dalë në pension më para se mosha që më takonte me 60%. Si duhet të veproj që të rris vlerën e pensionit?
Pyetja105.. A duhet të paguajnë sigurime shoqërore punonjësit që punojnë në OJF?
Pyetja106.. Jam 55 vjec dhe kam 28 vite pune, ku nga këto kam vetëm 22 vite të siguruara. Pas sa vitesh përfitoj pension të pjesshëm?
Pyetja107. Sa dhe ku duhet të paguaj për të përfituar trajtimin me pagesë për leje lindje?
Pyetja108. A duhet të paguaj sigurime shoqërore për motrën dhe kunatën që më ndihmojnë në biznesin tim?
3
Pyetja109.. Kush janë afatet e dorëzimit të deklarimeve dhe datat e tyre?
Pyetja110. A përfiton përjashtim nga taksa e importit për makinën invalidi?
Pyetja111. Njihet si shpenzim për efekte fiskale sigurimet shoqërore që paguan punëmarrësi në një shoqëri?
KAPITULLI VI
INFORMACIONE LIGJORE DHE KONTROLLI
Pyetja112. Pse i fshehin të ardhurat shqiptarët dhe nuk paguajnë taksat si gjithë europa?
Pyetja113. Si kryhet një kontroll i arkes?
Pyetja114. Është qarkullim i tatueshëm kur malli i të njëjtit pronar lëviz nga një vend ne tjetrin?
Pyetja115. Nga cilat taksa janë të përjashtuar veteranët?
Pyetja116. Me cilat shtete kemi nënshkruar marrëveshje për shmangjen e taksimit të dyfishtë?
Pyetja117. Kush i ka kopetencat për të ndaluar piraterinë? Si mund të ndihmohen prodhuesit e ligjshëm?
Pyetja118. Kush është rruga më e lehtë për të siguruar informacion mbi ligjet fiskale?
Pyetja119. Cilat janë proçedurat në rastet kur dyshohet për krim tatimor?
Pyetja120. Pse nuk merret parasysh plan biznesi i shoqërive? A është shkleje e ligjit të tatimit mbi të ardhurat?
Pyetja121. Cilat janë metodat për përcaktimin e çmimit të tregut nën parimin ë tranferimit të fitimit nëpërmjet çmimit?
Pyetja122. Deri në çfarë niveli qëndron konfidencialiteti i të dhënave tatimore sipas ligjit?
Pyetja123. Çfarë është dhe si kryhet regjistrimi apo dhe prishja e shoqërive me nënvizim?
Pyetja124. A ndikon humbja dhe mosqenia në rregull me kërkesat e ligjit të shoqërive tregtare për detyrimet fiskale dhe si ndikon?
Pyetja125. Si llogaritet vlera doganore për makinat?
Pyetja126. Nëse ka marrëveshje për eleminimin ë taksimit të dyfishtë me Italinë, si do të ndikontepër një biznesmen shqiptar në Itali?
Pyetja127. Kush janë institucionet që kanë detyrim ligjor për të dhënë informacion tatimeve dhe kush jo?
Pyetja128. A parashikon ligji tatimor aktual deklarimin e pasurive sipas modelit të administratën publike edhe për tatimpaguesit?
Pyetja129. Si duhet të interesohem për të gjetur një klientelë të qëndrueshme?
Pyetja130. Pse nuk merren masa më të forta ndaj spekullantëve të çmimeve të tregut?
Pyetja131. Cilat kanë qenë prioritetet e qeverisë për financën dhe sa janë zbatuar nga ana e saj ato zotime?
Pyetja132. A ndikon shitja me konkurse në prishjen e konkurencës së ndershme?
Pyetja133. Kush janë çështjet e etikës në kontrollin dhe administratën tatimore?
Pyetja134. Si funksionon apelimi tatimor?
Pyetja135. Çfarë të drejta kanë shoqëritë për të mos bërë objekt kontrolli dokumenta të veçanta për arësye konfidencialiteti?
Pyetja136. A duhen futur me TVSH ambalazhet në faturë?
Pyetja137. Kur lind e drejta për të apeluar një vendim tatimor për këstet e tatim fitimit?
Pyetja138. Si plotësohet formulari vjetor i Deklarimit e pagesës së tatim fitimit të 2007?
Pyetja139. Çfarë pasqyrash nevojiten për të shoqëruar bilancin?
Pyetja140. A lejohet tregtimi i armëve nga legjislacioni shqiptar?
Pyetja141. Nga dallon kontabiliteti i mbajtur me dorë nga ai i mbajtur në mënyrë informatike?
Pyetja142. Kush janë treguesit e dukshëm për të kuptuar se kemi të bëjmë me një mashtrim fiskal?
Pyetja143. Cilët janë treguesit e krahasueshëm të TVSH-së në vendin tonë në raport me vendet e tjera të botës?
Pyetja144. Kush janë librat dhe dokumentacioni që duhet të mbajë një aktivitet ekonomik në Shqipëri?
Pyetja145. Ku duhet të ankohem për këstet e larta të tatimit që kanë vendosur vendosur inspektorët e degës së tatim taksave?
Pyetja146. Duke qenë se për mallrat që u dogjën kam paguar TVSH, a mund të më sqaroni përsa lidhet me rimbursimin e saj?
Pyetja147. Si ti kundërshtoj detyrimet që më kanë nxjerrë inspektorët e tatimeve?
Pyetja148. Cilat aktivitete të OJF-ve përjashtohen nga TVSH-ja?
4
KAPITULLI VII
INFORMACIONE NGA JETA EKONOMIKE
Pyetja149. Kur është dita ë lirisë fiskale për Shqipërinë?
Pyetja150. Si hartohet buxheti i mshtetit dhe cilët janë elementët përbërës të tij?
Pyetja151. Ç’janë zonat e lira ekonomike dhe çfarë aktiviteti zhvillohet në to sipas ligjit shqiptar? Çfarë përjashtimesh fiskale kanë ato?
Pyetja152. A ka strategji kombëtare nga shteti per turizmin dhe si mendohet të shkojë turizmi shqiptar në të ardhmen?
Pyetja153. Çfarë parashikon ligji shqiptar i standarteve dhe çfarë mbron ai?
Pyetja154. Sa ka qenë inflacioni dhe si medohet të eci në vitin 2007?
Pyetja155. Cilat janë format juridike të organizimit ligjor të biznesit në Shqipëri?
Pyetja156. A e ndalon legjislacioni yne publicitetin e barnave dhe kush është institucioni i autorizuar që mbulon këtë fushë?
Pyetja157. Cilat janë drejtimet që ka ndihmuar dhe ndikuar Banka Botërore, me stafin e saj në Shqipëri?
Pyetja158. Si janë të organizuara dhe si operojnë ato në treg shoqëritë ë kreditit?
Pyetja159. A vepron ligji për tregtarët që manipulojnë me origjinën e prodhimit të mallrave dhe çmimet e tyre?
Pyetja160. Si mbrohen me ligj të drejtat e konsumatorit për dëmet që shkakton pirja ë duhanit?
Pyetja161. Çfarë janë letrat me vlerë dhe si funksionojnë ato në tregun shqiptar?
Pyetja162. Kush janë standartet e auditimit të brendshëm në Shqipëri ? Kush është fusha e auditimit të brendshëm ?
Pyetja163. Kush ndikon te çmimi i lartë i apartamenteve?
KAPITULLI VIII
FAKTE DHE KURIOZITETE
KALENDARI FISKAL SHQIPTAR 2008
PRODHIMI I BRENDSHËM BRUTO
CITIME E THËNIE PËR EKONOMINË DHE TATIMET
5
KAPITULLI I
BIZNESI I VOGËL DHE PROBLEMET E TIJ
1. Jam një subjekt i biznesit të vogël dhe shes mallra të ndryshme ushqimore në një
dyqan 3x3 në një rrugë në unazë. Do te doja te dija se cfare dokumentash duhet te
lëshoj për shitjet që bëj?
Përgjigje:
Çdo tatimpagues i biznesit të vogël është i detyruar të lëshojë dokumentat e mëposhtme
për çdo shitje që realizon :
- Kupon tatimor në rastin kur tatimpaguesi është i pajisur me arkë regjistruese. Ky
kupon i jepet klientit për çdo shitje të kryer.
- Dëftese tatimore në rastin kur tatimpaguesi nuk është pajisur me arkë regjistruese.
Dëftesat tatimore përgatiten në dy kopje me letër vetëkopjuese nga të cilat njëra i jepet
klientit.
- Faturë të thjeshtë tatimore, e cila lëshohet vetëm nga tatimpaguesit, që shesin mallra
apo kryejnë shërbime për klientë të cilët nuk janë konsumatorë finalë të mallit apo
shërbimit, por i kryejnë këto blerje për qëllim përpunimi apo rishitje, pra janë subjekte
të regjistruar për tatimet. Tatimpaguesi duhet t’i japë klientit një faturë për çdo shitje
mallrash apo shërbimesh. Fatura do të përbëhet nga dy kopje duke përdorur letër
vetëkopjuese dhe shitësi do t’ia japë një kopje klientit dhe një kopje do ta mbajë vetë.
Fatura duhet të jetë me numër serial, dhe numri i faturës duhet të shënohet në librin e
shitjeve dhe blerjeve.
2. Kemi kontrolle të shpeshta. Njehere vijne per të parë licensen, njehere per kasen
regjistruese, njehere per faturat. Dua te di se sa here ne vit mund te kontrollohet nje
subjekt i biznesit te vogel?
Përgjigje:
Krahas kontrollit të dokumentacionit, punonjësit e kontrollit të organeve tatimore (perfshi
dhe policine tatimore) bejne jo me pak 2-3 kontrolle (sondazhe për matjen e xhiros) në vit
për çdo tatimpagues, me qëllim vlerësimin e qarkullimit të realizuar nga tatimpaguesi
nëpërmjet kronometrimit. Të dhënat e grumbulluara nga kontrollet shërbejnë për
vlerësimin e detyrimeve tatimore si të vitit vijues, ashtu edhe të vitit pasardhës.
Për rastet kur konstatojnë se dokumentacioni i blerjeve dhe shitjeve nuk është mbajtur
konform kërkesave ligjore, që do të thotë se: tatimpaguesi nuk pasqyron në mënyrë
korrekte xhiron, nuk lëshon në mënyrë korrekte dokumentin e kërkuar për çdo shitje, nuk
pasqyron në librat e blerjes të gjitha furnizimet që ka kryer, kontrollorët kanë të drejtë të
përdorin metodat alternative të vlerësimit të detyrimit tatimor.
6
Ne cdo rast, kontrollet qe behen nga policia tatimore apo kontrolle te tjera duhet te
prezantohen me njoftim-kontrolli dhe autorizim te miratuar nga Kryetari i Deges tatimore
ku jeni regjistruar apo pushtetit vendor.
3. Kam paguar këstet e bashkisë sipas datave që më kanë thënë. Por ata kur me
caktuan këstet e tatimeve nuk kanë parë asnjë dokument në punishten time. Si
bëhet llogaritja e kësteve të pagesës në biznesin e vogël dhe mbi çfarë bazohet?
Përgjigje:
Tatimpaguesi duhet të bëjë një parashikim të qarkullimit të tij për të gjithë vendndodhjet e
regjistruara. Administrata tatimore llogarit këstet e tatimit në bazë të qarkullimit të
parashikuar nga tatimpaguesi, përveç rasteve kur ekzistojnë te dhena që tregojnë se
parashikimi i bërë nga tatimpaguesi është i pasaktë. Kur ka bere matje xhiro apo ka kapur
fatura qe tatimpaguyesi nuk i ka deklaruar ne furnizimet e tij situatë administrata tatimore
mund të përdorë të dhënat për të rivlerësuar (ndryshuar) shifrën e qarkullimit të dhënë nga
tatimpaguesi dhe të llogarisë këstet në bazë të këtyre shifrave të rivlerësuara.
Në rastet kur tatimpaguesi ka kryer veprimtari vetëm një pjesë të vitit (disa muaj) të
mëparshëm, për të llogaritur qarkullimin për vitin vijues do përdoret formula e mëposhtme:
12/n x qarkullimin e deklaruar (ku n është numri i muajve të pjesshëm ose të plotë
për të cilët ka patur qarkullim).
p.sh. qarkullimi qe ka deklaruar vete tatimpaguesi eshte 4 milion leke per 5 muaj.Aktiviteti
ka funksionuar nga muaji Gusht deri ne Dhjetor.
Atehere, drejtoria e tatimeve te pushtetit lokal (bashkia ose komuna) do te beje llogaritjet e
saj si vijon: 12 / 5 x 4 000 000 = 2.4 x 4 000 000 = 9 600 000 leke xhirua ë parashikuar per
vitin e ardhshem.
Kjo xhiro shumezohet me 1.5% duke e ndare shumen e ketij tatimi ne kater keste 3-mujore.
4. Kam një kamion personal 8 ton dhe dua ta përdor për nevojat e një firme. Nuk
kam liçense si biznes i vogël. Si duhet të veproj në mënyrë që të mos jem në
kundërshtim me ligjet? A duhet të marr leje për vete?
Përgjigje:
Ne kete moment ju mund te zgjidhni qe te regjistroheni si për herë të parë dhe duhet të
paraqisni ne sektorin e regjistrimit ne bashki (ose komune nese banoni ne fshat) sa më
poshtë:
a. Një kërkesë për t’u regjistruar ku të jepet emri dhe adresa e tatimpaguesit, adresa e
vendodhjes (eve) së biznesit dhe tipin e biznesit (eve) që do të kryhen në atë (ato)
vendndodhje të biznesit.
b. Dokumentin e identifikimit (çertifikatën personale me fotografi) të lëshuar nga zyra
e gjendjes civile.
c. Vendimin e gjykatës.
d. Fotokopjen e Librezes se qarkullimit te mjetit
e. Vërtetim nga Dega e Institutit të Sigurimeve Shoqërore .
7
Në rast se nuk doni të bëni regjistrimin me license ne emrin tuaj, atehere shoqeria qe ju ka
marre ne pune duhet te hartoje nje kontrate qeramarrje me ju si pronar i kamionit tuaj, ku te
percaktohet dhe pozicioni juaj dhe kamionit, nese do te jeni punemarres ose jo ne shoqeri, apo
do te jepni me qera vetem kamionin dhe vete nuk do te punoni me te. Detyrimet e metejshme
tatimore, pas firmosjes se kontrates i perkasin shoqerise.
5. Problemi im është ky: Burri im është biznesmen i hershëm i regjistruar në tatime.
Ai ka hapur dy liçensa pasi ka dy aktivitete të ndryshme. Njeri është Bar-Kafe dhe
tjetri një Minimarket ushqimor. Veç e veç nuk e kalojnë xhiron 8 milion lekë. Por, një
kontroll i bërë nga policia tatimore pak ditë më parë i thotë se ai duhet të
regjistrohet si biznes i madh pasi të dy aktivitetet së bashku e kalojnë xhiron 8
milion leke dhe keshtu ka për t’u regjistruar ne TVSH. Sipas opinionit tuaj, në cilën
nga zyrat duhet të regjistrohet ky person ? Në atë të biznesit të vogël? Në atë të
TVSH-së apo në të dyja zyrat njëkohesisht?
Përgjigje:
Në qoftë se një person ka disa veprimtari në të njëjtin vend ose në disa vende, qarkullimi
për nxjerrjen e kufirit të regjistrimit përfshin qarkullimin e të gjitha veprimtarive, në të
gjitha vendet ku zhvillohet ajo, cilido qoftë emri i degëve apo forma e tyre juridike. Eshtë
personi dhe jo veprimtaria ekonomike që regjistrohet për TVSH dhe çdo regjistrim mbulon
të gjitha veprimtaritë ekonomike të personit të regjistruar. Në rastin ë permendur ne
pyetje kjo eshte pergjigja korrekte.
Çdo person fizik apo juridik që zhvillon veprimtari ekonomike, qarkullimi i të cilit tejkalon
apo pritet të tejkalojë 8 milionë lekë për një vit kalendarik detyrohet të kërkojë të
regjistrohet ne TVSH. Ky qarkullim përfshin çdo lloj subjekti që kryen një veprimtari
ekonomike pavarësisht nga forma juridike e organizimit të tij. Qarkullimi që duhet të
merret parasysh është qarkullimi gjithsej i bërë nga i njëjti person. Qarkullimi llogaritet me
çmimin gjithsej që paguan blerësi. Çmimi përfshin edhe tatimet, dënimet dhe çdo detyrim
tjetër.
Vendi i vetëm ku mund të bëhet regjistrimi është zyra përkatëse e TVSH pranë Degës së
Tatimeve të rrethit, sipas ndarjes territoriale administrative të vendit. Personi duhet të
mbushë formularin e Kërkesës për Regjistrim të TVSH. Formulari i vetëm që përdoret për
regjistrim është ai që shpërndahet nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve. Ai përmban të
gjithë informacionin e nevojshëm për identifikimin e personit të tatueshëm (emrin,
adresën, veprimtarinë ekonomike dhe gjithë informacionin e kërkuar nga formulari per
regjistrim).
Zyra përkatëse e TVSH pranë Degës së Tatimeve të rrethit tuaj, pas marrjes së kërkesës për
regjistrim, pasi verifikon plotesimin e kushteve te përcaktuara, plotëson Çertifikatën e
Regjistrimit, e cila përmban emrin e personit të tatueshëm, emrin tregtar (nëse ka), Numrin
e Identifikimit të Personit të Tatueshëm dhe datën kur regjistrimi hyn në fuqi dhe ia jep atë
personit të tatueshëm.
Numri i Identifikimit të Personit të Tatueshëm është unik. Personi i tatueshëm ka një
numër të vetëm, sado që të jetë numri i degëve apo i veprimtarive ekonomike të tij. Një
8
numër i njëjtë identifikimi nuk mund t`i lëshohet disa personave të tatueshëm, edhe
nëqoftëse numri i identifikimit tatimor nuk përdoret më nga një person i tatueshëm.
6. Jam një tregtar parfumesh. Dyqanin sapo e kam hapur, por bashkia më ka mbuluar
me një lum taksash që nuk e di se si do ti përballoj. Nuk e di se nga kjo fushë nuk
marr vesh. Dua të pyes se çfarë taksash duhen paguar saktësisht për hesap të
bashkisë?
Përgjigje:
Kuptohet qe ndoshta duket e padrejte te paguahet akoma pa filluar mire aktiviteti. Mirepo,
si ne cdo vend tjeter shteti dhe pushteti lokal qe eshte pjese e tij jane te interesuar qe te
kene te garantuar sa me shume te ardhura per te realizuar objektivat e tyre.
Megjithate duam t’ju themi se ne gjithe procesin e vendosjes dhe mbledhjes se taksave
mund te kete dhe elemente abuzive dhe procedura qe ju nuk jua mbushin mendjen apo nuk
perkojne me logjiken normale.
Ne teresi po ju tregojme gjithe numrin e taksave lokale qe ka koptence pushteti vendor
aktualisht. Ato jane 13 taksa, te cilat kategorizohen si me poshte.
-Taksa e regjistrimit –paguhet nje here ne momentin e regjistrimit
-Taksa e pastrimit dhe e largimit te mbeturinave – eshte takse vjetore
-Taksa e fjetjes ne hotel te te huajve – paguhet çdo muaj pasardhes
-Taksa e 1 % te xhiros – paguhet çdo tremujor
-Taksa e reklames – eshte takse vjetore dhe paguhet çdo fillim viti
-Taksa e tabeles – eshte takse vjetore dhe paguhet çdo fillim viti
-Taksa per bageti te therrur – eshte takse mujore
-Taksa per mbajtjen e qenve te luksit – eshte takse vjetore dhe paguhet çdo fillim viti
-Taksa e regjistrimit per vendbanimin e ri – paguhet per çdo regjistrim
-Taksa e parkimit te automjeteve – eshte takse ditore ose me prenotim
-Takse gjuetie dhe peshkimi amator – eshte takse vjetore dhe paguhet çdo fillim viti
-Taksa per ndertime te reja – paguhet me marrjen e lejes se ndertimit
-Taksa vendore e biznesit te vogel e shkrire bashke me taksen mbi xhiron-paguhet 4 here
ne vit
Nga gjithe kjo mori taksash, nga sa na thoni per biznesin tuaj duhet te paguani si taksa
lokale vetem taksat e meposhtme:
-Taksa e regjistrimit
-Taksa e pastrimit dhe e largimit te mbeturinave
-Taksa e reklames
-Taksa e tabeles
-Taksa vendore e biznesit te vogel
Keto do te ishin taksat qe ju kerkoni te dini.
9
7. Kam hapur një dyqan dhuratash dhe sendesh egzotike në një rrugë të Tiranës.
Megjithëse e di që duhen paguar tatimet do te doja te dija se sa kohë mund të
vazhdojë një aktivitet privat pa u regjistruar në tatimet sipas ligjit?
Përgjigje:
Do te donim t’ju pergjigjeshim vetem nepermjet fjaleve te ligjit. Megjithse e kuptojme
shqetesimin tuaj ne mund t’ju themi se nje person qe nuk kerkon te pajiset me Certifikaten
e Ushtrimit te Veprimtarise dhe ushtron ne fakt veprimtari nuk eshte i perjashtuar nga
pergjegjesia tatimore. Ne kete rast, personi, eshte objekt i sanksioneve ne baze te
dispozitave te ligjit te procedurave dhe te ligjeve te tjera tatimore, per ushtrim veprimtarie
pa leje.
Per tatimpaguesit e identifikuar nga punonjesit e administrates tatimore qendrore dhe
vendore, qe ushtrojne veprimtari pa u regjistruar ne administraten tatimore, krijohet dhe
mbahet nje regjister shtese, qe shoqeron regjistrin baze te tatimeve. Ne kete regjister
shenohen te dhenat e subjekteve te identifikuara nga Policia Tatimore, por te paregjistruar
ne administraten tatimore.
Ne rastin tuaj, me aq sa thoni i perket te regjistroheni si tatimpagues i takses vendore mbi
bisnesin e vogel dhe tatimpagues i tatimit te thjeshtuar mbi fitimin dhe keni nje afat per t’u
regjistruar deri ne 15 dite nga fatura e pare qe keni blere mall apo shitja e pare. Per sa kohe
nuk pajiseni me Certifikaten e Ushtrimit te Veprimtarise per vitin perkates ushtrimor, prej
organeve tatimore merret fillimisht masa e mbylljes se veprimtarise per 15 dite
kalendarike. Neqoftese brenda afatit 15 ditor regjistroheni ne organin tatimor, ndaj jush
nuk vendoset masa e gjobes. Ne te kundert, kur nuk regjistrohesh edhe pas kalimit te afatit
prej 15 ditesh mbylljeje, ndaj jush do te merret masa e gjobes prej 35 mije leke.
8. Jam pronar i një biznesi të vogël këtu në Tiranë. Në këtë biZnes më ndihmojnë dhe
gruaja dhe vajza. A duhet te paguaj sigurime per te dyja ato dhe si llogaritet nese po?
Përgjigje:
Në momentin e regjistrimit në organin tatimor, personi përgjegjës për pagimin e
kontributeve duhet të deklarojë statusin dhe të dorëzojë listën e të punësuarve me pagën
përkatëse dhe listen e punonjësve të papaguar të familjes. Statuset e mundshme janë:
• Punëdhënës
• I vetëpunësuar (i vetëm)
• I vetëpunësuar me punëmarrës
• I vetëpunësuar me punëmarrës dhe punonjës të papaguar të familjes
• I vetëpunësuar pa punëmarrës me punonjes të papaguar të familjes
Ne rastin tuaj ju mund te beni pjese ne kategorine e fundit.
Per kete rast, kontributet e sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore, për personat e
vetëpunësuar (përfshirë edhe personat e vetëpunësuar që punësojnë persona të tjerë) dhe
punonjësit e papaguar të familjes, llogariten si një përqindje e pagës mujore minimale.
10
Në rastet kur kontributet për sigurimet shoqërore dhe shëndetësore për personat e
vetëpunësuar dhe punonjësit e papaguar të familjes llogariten si përqindje e pagës mujore
minimale dhe veprimtaria ekonomike fillon, përfundon apo ndërpritet për një periudhë
prej së paku një muaj të plotë kalendarik gjatë një periudhe deklarimi, dhe fillimi, mbyllja
apo ndërprerja e veprimtarisë ekonomike i është njoftuar degës së tatimeve me shkrim,
shuma e kontributeve për t’u paguar do të llogaritet sipas formulës së mëposhtme:
shuma për t’u paguar për periudhën e deklarimit x (A / B)
ku :
A = numri i muajve të plotë apo të pjeseshëm brenda periudhës së deklarimit gjatë së cilës
është kryer veprimtaria ekonomike;
B = numri i muajve të plotë gjatë periudhës së deklarimit.
P.sh. paga minimale ë nje individi ne Tirane eshte 17 000 leke. Ka punuar 10 muaj në vitin
2006.
35.5 % x 10/12 x 17 000 leke = 35.5% x 0.83 x 17 000 = 5 010 leke.
9. Jam nje tregtar i biznesit te vogel. Doja te informohesha se a paguajme tatim mbi
te ardhurat ne rastin tim?
Përgjigje:
Tatimi mbi të ardhurat personale, përfshin te gjitha llojet e të ardhurave të individëve.
Individët rezidentë i nënshtrohen detyrimit për tatimin mbi të ardhurat personale gjatë
periudhës tatimore për të gjitha burimet e të ardhurave (brenda dhe jashtë territorit të
Republikës së Shqipërisë), ndërsa individët jorezidente i nënshtrohen detyrimit për
tatimin mbi të ardhurat personale gjatë periudhës tatimore për të ardhurat me burim në
territorin e Republikës së Shqipërisë.
Nga ky tatim, perjashtohen gjithe te vetepunesuarit, pa punemarres. Kjo do te thote se ne
arstin se ju merrni te punesuar ne ndihme te biznesit tuaj, ata vete nuk jane te perjashtuar
nga tatimi mbi te ardhurat personale, ne rolin e punemarresit.
Kjo do te ishte spjegimi per pyetjen tuaj.
10. Kush biznese paguajne tatim mbi xhiron 1.5% sipas ndryshimeve ligjore te 2006
dhe c’fare dokumentacioni perdorin?
Përgjigje:
Tatimi i thjeshtuar mbi fitimin (1.5%) aplikohet ndaj atyre tatimpaguesve, qe pavarësisht
nga statusi juridik (Person juridik apo fizik, ortakeri, person i lidhur etj.), nuk janë të
regjistruar, si tatimpagues për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar, pra detyrimisht nuk kane
realizuar apo do te realizojne nje qarkullim vjetor prej 80 000 US.$ ne vit (me kursin e
kembimit aktual).
Tatimpaguesi duhet të mbajë regjistrimet si me poshte për çdo vendndodhje të
veprimtarisë, se tij.
Dokumentat e blerjes, ku përfshihen fatura me TVSH, fatura të thjeshta, dëftesa
tatimore, etj. për të vërtetuar blerjet e kryera.
Dokumentat e shitjes, fatura të thjeshta tatimore, dëftesa tatimore dhe
përmbledhëset ditore të arkes regjistruese (për shitjet me arke).
11
Librin e blerjeve, dhe
Librin e shitjeve.
Në fund të çdo dite pune, tatimpaguesi duhet të regjistrojë në librin e blerjeve totalin e
blerjeve që ka bërë atë ditë, si edhe shpenzime të tjera që mund të ketë kryer, si pagesë
qeraje, energjie, paga punonjesish, etj.
Në librin e shitjeve, në fund të çdo dite pune, tatimpaguesi duhet të regjistrojë totalin e
vlerës së shitjeve të realizuara prej tij, duke i grupuar respektivisht në shitje me faturë të
thjeshtë tatimore, shitje me arke regjistruese (totali ditor i kasës) dhe shitje me dëftesa
tatimore.
Ne daten 5 te çdo muaji, tatimpaguesi duhet të llogarite dhe mbylle totalin e blerjeve dhe të
shitjeve për muajin e kaluar. Tatimpaguesi nuk lejohet të grisë apo zëvendësojë faqet e
librit të blerjeve apo të shitjeve, apo faqet e blloqeve të faturave të thjeshta tatimore apo
dëftesave tatimore.
Të gjitha këto regjistrime dhe dokumenta duhet të ruhen nga tatimpaguesi, për një
periudhë prej jo më pak se 5 vjet nga fundi i vitit kalendarik të cilit i përkasin.
Dega e tatimeve mundet që, në çdo kohë, të kontrollojë mbajtjen ose lëshimin nga ana e
tatimpaguesit të dokumentave që vërtëtojnë shitjen (kupon kase, dëftesë tatimore, faturë e
thjeshtë tatimore).
11. Cilat jane dokumentet qe duhet te mbaj ne dyqan qe te jem ne rregull? Me vijne
kontrolle dhe c’fare me kerkon njeri s’ma kerkon tjetri. Keshtu qe do doja te me
thonit se kush jane ato qe duhet te mbaj.
Përgjigje:
Ne radhe te pare, çdo subjekt duhet te kete te vendosur ne nje vend te dukshem certifikaten
tatimore dhe listen e cmimeve te mallrave qe ai tregton.
Sipas ligjit per dokumentimin dhe mbajtjen e llogarive per tatimet çdo subjekt si person
fizik a juridik, duhet të regjistrojë në mënyrë të plotë, të rregullt dhe në kohën e duhur të
gjitha veprimet e kryera, me qëllim që të justifikojë shumën e tatimeve e të taksave për të
cilat detyrohet, si dhe të japë elementët e nevojshëm për kontrollin nga administrata
tatimore ose nga organe të tjera të autorizuara me ligj.
Për regjistrimin e veprimeve ekonomike që lidhen me tatimet dhe taksat përdoren librat e
regjistrat e kontabilitetit që subjekti mban në zbatim të detyrimeve kontabël.
Nderkohe ligji per tatimin e thjeshtuar mbi fitimin detyron gjithe subjektet qe jane objekt i
mbulimit prej tij te mbajne faturat e shitjes qe ka realizuar apo kuponat tatimore nese ka ne
perdorim nje kase regjistruese elektronike ose nje aparat elektronik te miratuar sipas
kushteve te vendosura prej administrates tatimore,. Ai gjithashtu duhet te kete dhe faturat
e blerjes per te justifikuar mallin qe po shet. Gjithashtu ky subjekt duhet te mbaje dhe librin
e xhiros dhe ate te blerjes, ku ka hedhur periodikisht per cdo dite shitjet dhe blerjet qe ka
kryer, te dokumentuara sipas faturave. Nderkohe, ai duhet te kete te disponueshme per
kontrollin tatimor dhe mandatet e pageses se tatimeve, taksave lokale, sigurimeve
shoqerore.
12
12. Kam nisur nje biznes qe mendoj se eshte ende i ri ketu, Internet Kafe. A mund te
me jepni keshilla se c’fare duhet te bej per te gjetur nje klientele fikse?
Përgjigje:
Pyetja “ku ti gjej Klientet?” eshte nxitese pasi vete nevoja e nje biznesi eshte e perditshme
per te gjetur te ardhura per te mbushur pasigurite e dites se neserme dhe fitimin ndoshta
jo dhe aq te bollshem sa ishte menduar ne fillim.
Ne radhe te pare ne do te te keshillonim qe t’i te kishe nje plan. Kurre mos nis nje biznes pa
nje plan te tille se ku do te arrish me te. Vendosi ketij plani disa afate per t’u permbushur.
Atehere, me tej mund te thoshim se:
1. Perhape biznesin tend me te njohurit e tu fillimisht. Bej nje list te tyre dhe shperndaje
idene me flete-palosje apo duke ju folur per ate qe ke ndermend te shesesh apo sherbesh.
2. Biznesi jot sado i vogel apo i madh ka nevoje per pak publicitet. Per kete duhet te keni
planifikuar qe ne fillim nje buxhet. Mos e nenvleftesoni, pasi per shume biznese ky moment
anashkalimi perben nje nga shkaqet per deshtim.
3. Ofroji mallrat dhe sherbimet me cmime pak me poshte se konkurenti me i afert. Njerezit
kane nevoje te shikojne nje cmim qe ata e ndiejne ase jane ne gjendje t’a paguajne per
mallin apo sherbimn tuaj. Ne momentin, kur biznesi stabilizohet atehere ju mund te
vendosni se c’fare do te beni me cmimet tuaja. A e ndjeni se njerezit jane te pregatitur te
paguajne me shume? A justifikoheni para tyre me cmimet e reja? Megjithate, kujdes,
momenti nuk ju shtyn per nxitime, qe mund te marrin kthesa qe nuk do t’ju interesonte.
4. Bej dicka te vecante ne biznesin tend. Kur njerezit nisin ne fushen e konsulences, mire
eshte qe ate fillimisht t’a aplikojne me sa me shume njerez dhe mundesisht falas. Sidomos
per mallra apo sherbime qe ju mendoni se kushtojne per ju pak, por per klientin e bejne te
ndihet i familjarizuar me produktet e biznesit tuaj.
5. Ofro sherbime apo mallra ne dite te caktuara me cmime okazionale, duke e bere te
vecante per kete biznesin tuaj. Mos u trembni. Nuk do te humbisni. Ditet e tjera ne vijim
njerezit do te shtohen tek ju.
Megjithese te gjesh kliente duket si nje pjese e veshtire, nese ju ofroni cmime te ndershme
dhe njerezit informohen per kete dhe kur vijne te ju e ndiejne direkt trajtimin tuaj atehere
klientet nuk kane nga te shkojne. Ata i keni ne dore.
S’na mbetet tjeter vecse t’ju urojme fat te mbare ne biznesin tuaj.
13. Unë bëj biznes me shumë klientë. Dyqani im kryen punime te ndryshme në
shtëpitë e klientëve, por edhe në firma e zyrat e shtetit. Në punën qe bej kam dhe nje
ndihmes. Mund te me shpjegoni se si duhet te llogaritet tatimi dhe sigurimet
shoqerore?
Përgjigje:
Detyrimet tatimore përcaktohen sipas ligjeve te veçanta tatimore.
Për këtë përdoren mënyrat e njohura të përcaktuara në këto ligje, të cilat janë:
- Vetëvlerësimi dhe vetëdeklarimi i detyrimit tatimor. Kjo mënyrë përdoret në përgjithësi
për tatime si TVSH-ja, akciza, si dhe për një kategori të ardhurash personale si: të ardhurat
nga qeratë, të ardhurat nga emfiteoza, të ardhurat nga e drejta e autorit, përfshirë
honoraret nga pronësia intelektuale dhe honoraret industriale nga patentat, emri tregtar,
etj. Vetëvlerësim dhe vetëdeklarim bëhet edhe për të ardhurat me burime jashtë territorit
13
të Republikës së Shqipërisë të realizuara nga një person rezident shqiptar. Ne rastin tuaj,
qe me sa kuptojme jeni regjistruar si biznes i vogel, detyrimi tuaj llogaritet duke bashkuar
pagesen per taksen vendore te pushtetit lokal qe ne Tirane eshte rreth 40 mije leke dhe
1.5% te xhiros qe keni deklaruar ne organet tatimore kur keni marre lejen e veprimtarise.
Nëse ne Mars 2008, ju dorëzoni një deklaratë ku tregoni se qarkullimi real për periudhën 1
Janar deri më 31 Dhjetor 2007 ka qene me shume lekë, nga ai i deklaruar kur keni marre
lejen, atehere organet tatimore do te llogaritin detyrime shtese. Nderkohe qarkullimi i
parashikuar për 2008 është qarkullimi i deklaruar i vitit 2007. Ndersa, sigurimet shoqerore
llogariten 35.5% e bazes se pagave mujore qe ju duhet te deklaroni cdo muaj ne sigurimet
shoqerore si biznes i vogel.
KAPITULLI II
INTERPRETIME TË LEGJISLACIONIT FISKAL
14. Jam një qytetar nga Tirana. Unë udhëtoj shpesh dhe gjatë këtyre udhëtimeve blej
mallra në Dutty Free Shops. A kam të drejtë unë për një zbritje të çmimit, meqenëse
mallrat në këto dyqane nga sa di janë të përjashtuar nga të gjitha taksat?
Përgjigje:
14
Furnizimi i mallrave prej ketyre tip dyqaneve eshte nje furnizim i perjashtuar, ne kuptimin
e ligjit te TVSH-se, pasi konsiderohet si nje shitje me shkalle tatimore 0. Ne kete rast zbritja
e cmimit eshte vete mospagesa e TVSH-se kur ju bleni mallra te caktuara. Ky cmim i mallit
eshte dukshem me i ulet, nese e krahasoni te njejtin mall me nje njesi jashte ketyre zonave.
Nderkohe, ne Shqiperi nuk rimbursohet bleresi per mallin e blere, pasi ai eshte i
perjashtuar nga TVSH-ja qe ne momentin e blerjes. Faleminderit.
15. Jam një student në fakultetin ekonomik. Nëse mundeni të më sqaroni më shumë
do të doja të dija se çfarë është TVSH-ja? Si funksionon ajo?
Përgjigje:
TVSH-ja eshte nje tatim mbi qarkullimin e mallrave dhe sherbimeve (konsumin). Ai
mblidhet nga personat qe jane te regjistruar per kete lloj tatimi nepermjet shitjes se
sherbimeve dhe kryerjes se furnizimeve te ndryshem qe i bejne konsumatorit me te pare.
Cdo person i tille ne qarkullimin qe kalon malli apo sherbimi nga burimi i furnizimit dhe
deri te konsumatori i fundit vendoset nje vlere e shtuar e cila mblidhet nga shitesi per
llogari te shtetit. Konsumatori i fundit eshte ai qe kryen qarkullimin final me shumat e
vlerave te shtuara furnizimit qe ai ka blere ne cdo hap qe ka kaluar furnizimi.
Në ditët e sotme TVSH-ja mbetet forma më e favorshme e multiqarkullimit te pergjithshem
te mallrave dhe sherbimeve. Per te qene e tille, TVSH-se i duhet te kete nje baze te gjere
tatimpaguesish, me te ardhura te qendrueshme. Ajo ne strukturen e te ardhurave eshte nje
mekanizem i thjeshte i vleresimit dhe mbledhjes se te ardhurave.
16. Nga lëndët që kemi bërë në fakultet kam dëgjuar për mallra dhe shërbime. A
mund të më thoni se kush është qarkullim malli dhe qarkullim shërbimesh?
Përgjigje:
Me qarkullim te mallit kuptojme transferimin e pronesise mbi objekte te luajtshme apo te
paluajtshme me marreveshje, nga nje person te nje tjeter. Ketu perfshihen dhe mallra te
cilesuara si te tille nga pikpamja ekonomike e tyre si: uje, gaz, elektricitet dhe cdo forme
energjie, ngrohje,ftohje, ventilim.
Me qarkullim sherbimesh nenkuptojme ne pergjithesi cdo qarkullim qe nuk eshte
qarkullim malli.
Ky perkufizim percakton ne menyre me te hollesishme aktivitete si :
- sherbimet e qerase dhe mirembajtjes;
- perdorimin e nje ekskluziviteti nepemjet dhenies se te drejtes se shfrytezimit;
- konsulencat dhe sherbimet juridike;
- sherbimet financiare ne formen e konsulencave, ekspertizave ekonomike-financiare,
sherbimeve kontabile, seksereve ne burse (broker), te kartave te kreditit, te
kembimit valutor,
- sherbime shitje dhe blerje pasurish te paluajtshme dhe te luajtshme;
- sherbimet organizuese dhe drejtuese per ecuri aktiviteti (menaxheriale);
- sherbimet spedicionere dhe te agjensive doganore;
15
- sherbimet profesionale si :programuesa informatike, inxhinierike, projektues;
arkitekte; mesim-dhenie;riparime elektrike – hidraulike, riparime auto;
- sherbimet e furnizuesve te sherbimit internetor (ISP);
- sherbimet e transportit rrugor, detar dhe ujor brenda Republikes se Shqiperise;
- sherbimet e ofruara nga kompanite e sigurimit ne pergjithesi;
- ndertimi me aktivitetet ndihmese ne funksion te kryesorit;
- aktivitete te tipit artistik-kulturor;
- botimet e ndryshme;
- sherbimet e marketingut;
- sherbimet qe kryen nepermjet subjekteve te regjistruar ne internet;
- raste ne jeten e perditshme te sherbimeve te perziere me furnizim malli.
17. Jam lexues i gazetes tuaj dhe me pelqen rubrika e pyetjeve qe keni hapur tani se
fundmi. Ne nje pyetesor qe kam lexuar ishte pyetja e meposhtme. A mund te me
thoni se kush eshte pergjigja e sakte dhe pse?
Pyetje. Kush nga shpenzimet e mëposhtme është shpenzim i panjohur sipas ligjit te
tatimit mbi te ardhurat?
f. kosto e blerjes së një Aktivi
g. interesat për huatë e marra
h. shërbime nga të tretë
i. taksat doganore
j. kostoja e blerjes së tokës
Përgjigje:
I dashur lexues. Eshte gjithnje kenaqesi per ne te komunikojme me qytetare te interesuar
per boten ekonomike dhe fiskale. Ne vijim te pergjigjes per pyetjen tuaj dhe versionet e
meposhtme pergjigja jone do te ishte kjo. Ne zbatim te ligjit per tatimin mbi te ardhurat ka
te percaktuar dhe se kush jane shpenzimet e njohura dhe te panjohura per efekte te
percaktimit te fitimit te tatueshem. Ne zbatim te ketij ligji ne versionet qe ju keni dhene ne
pyetjen tuaj pergjigja e sakte do te ishte se vetem pika e. nuk ploteson kriteret per te qene
nje shpenzim i njohur. Kjo pergjigje gjen mbeshtetje te Neni 21 i ligjit te tatimit mbi te
ardhurat. Ju faleminderit per interesin tuaj.
18. Jam nje ekonomist qe kam nje pyetje ne lidhje me nje proces te punes ne
shoqerine ku une punoj. Kur një shoqëri transporton mallrat e saj nga magazinat që i
ka të vetat në një nga njësitë e shitjes a duhet të lëshojë Faturë tatimore shitje, Fletë
dalje magazine apo Faturë shoqëruese ?
Përgjigje:
Rasti qe ju pershkruani eshte nje rast i qarkullimit te brendshem te mallrave dhe ne kete
mes nuk ka transaksion, pasi malli nuk ka shkuar ende te konsumatori. Nisur nga kjo
pergjigja do te ishte se malli qe transportohet ne kete rast do te ksihte nevoje te ishte i
shoqeruar vetem me nje fature shoqeruese malli, e cila eshte model i miratuar dhe mund te
merret ne pikat e hapura per kete qellim nga Dega e tatimeve ne rrethin ku jeni rezident.
16
19. Pasi kam lexuar artikujt ne gazeta te ndryshme ku ben pjese dhe gazeta
Ekonomia, une e kam te paqarte se ku zbatohet TVSH-ja ne ndertim. A mund te me
jepni nje pergjigje me te qarte nga c’di une? Faleminderit.
Përgjigje:
Te dashur lexues te kesaj rubrike. Ne fakt kete pyetje n’a e kane bere dhe disa lexues te
tjere. Meqenese pyetjet ne thelb kerkojne te njeten pergjigje, ne po mundohemi t’a hjapim
ate pak me te zgjeruar. Ne zbatim te ligjit te TVSH-se persa i perket sferes se ndertimit duke
u konsideruar si nje sherbim ajo aplikohet ne keto momente:
A.Kur shoqëritë e ndërtimit ndërtojnë për të shitur apo për të dhënë me qera, TVSH
llogaritet dhe paguhet çdo muaj mbi vlerën e situacionit mujor të punimeve.
Bashkë me çdo situacion mujor do të jetë detyrimisht fatura tatimore me numër serial.
Vlera e situacionit mujor do të jetë vlera e tatueshme mbi të cilën do të llogaritet TVSH-ja
në masën 20%. Personi i tatueshëm është i detyruar të llogarisë TVSH çdo muaj. Vlera
totale e këtij situacioni mujor regjistrohet në librin e shitjeve .
B.Kur shoqëritë e ndërtimit të liçencuara profesionalisht , do të ndërtojnë objekte për
përdorim në biznesin e tyre të liçencuar nuk llogaritet TVSH dhe lejohet kreditimi i TVSH
së paguar në blerjet e materialeve të bëra për këtë qëllim. Në këtë rast ndërtesat duhet të
jenë të një tipi që përdoret në industrinë e ndërtimit dhe qëllimi i përdorimit të tyre duhet
të jetë i shpallur dhe aprovuar në lejen e ndërtimit të Bashkisë. Vlera e situacionit mujor
regjistrohet në shitje dhe blerje.
Këtu nuk përfshihen ndërtesa të tilla si apartamente e shtëpi, hotele, punë publike etj. për
ndërtimin e të cilave gjithmonë llogaritet dhe paguhet TVSH çdo muaj mbi vlerën e
situacioneve.
3. Kur një shoqëri ndërtimi i liçencuar si e tillë ndërton shtëpi banimi për vete, llogarit dhe
paguan TVSH, e trajtuar si nje vetfurnizim. Ne kete rast ajo regjistron te njeten vlere si ne
shitje dhe ne blerje dhe ngelet gjendje TVSH-ja e materialeve te blera per kete punim
ndertimor.
Nëse merret paradhënie për punimet që do të kryhen, atëherë personi i tatueshëm që merr
paradhënien detyrohet të lëshojë faturë në momentin e marrjes së saj dhe këtë faturë t`a
regjistrojë në librin e shitjes së periudhës tatimore në të cilën është marrë paradhënia.
20. Ndermarrja ku une punoj si financier, zakonisht perpara se te kryeje nje veprim
tregtar preferon te nenshkruaje kontraten me palen tjeter. Ne fakt kjo gje
rekomendohet nga juristi, i cili mendon se ne kete rast pronari eshte i mbrojtur nga
cdo rast shkelje dhe justifikon veprimet e tij per rastet e kontrollit nga tatimet. Ajo
qe doja te dija eshte se cilat jane tipet e kontratave qe organet tatimore i
konsiderojne si kontrata tip dhe sa vlejne ato per kontrollet e mundshme ne te
ardhmen?
Përgjigje:
Nuk eshte e thene qe ne cdo transaksion te kete kontrata te lidhura. Ne rastet e ndryshme
te kryerjes se transaksioneve nje dokument i besueshem dhe zyrtar eshte dhe fatura
tatimore, e njohur nga administrata tatimore. Ne shikojme se ne shume raste shitesi me
blersin merren vesh me njeri-tjetrin nepermjet mekanizmave te tregut, oferte dhe kerkese.
17
Kontratat ne fakt sherbejne si elemente juridike per sanksionimin me te forte te
maredhenieve te tatueshme. Kontratat qe njihen ne jeten e perditshme dhe si te tilla ato
njihen dhe nga fisku jane: kontrata e blerjes, kontrata e kembimit, kontrata e qiramarrjes,
kontrata e borxhit, kontrata e sherbimit, kontrata e spedicionit, kontrata e shfrytezimit.
Detyrimi tatimor faktikisht lind vetem me kryerjen e sherbimit apo shkembimit te
mallrave. Per organet e kontrollit tatimor i rendesishem eshte zbatimi i mareveshjes. Pasi
nuk eshte kontrata me rendesi por kryerja e saj nepermjet realizimit te qarkullimit te
mallrave dhe sherbimeve.
21. Une jam pronar i nje firme te regjistruar ne Tirane. Ne Degen e tatimeve jam i
regjistruar ne TVSH. Kohet e fundit per nevoja te punes, bleva ne Itali nje makine
kamiocine te vogel. Kur pyeta, me thane se nuk mund t’a regjistroj per te perfituar
TVSH prej saj, a mund te me sqaroni ju, nese kjo qe me kane thene eshte e sakte?
Përgjigje:
Si rregull, TVSH e kreditueshme (e zbritshme) është shuma e TVSH-së që personi i
tatueshëm paguan në momentin që ai blen mallra apo shërbime brenda vendit, si dhe
shuma e TVSH që ai ka paguar për importet e bëra, me kushtin që, këto furnizime t`i
shërbejnë vetëm furnizimeve të tatueshme që do të bëjë ky person i tatueshëm. Kreditimi i
TVSH-së paguar në blerje do të kërkohet mbi bazën e faturës tatimore origjinale. Për të
kredituar TVSH e paguar në import tatimpaguesit duhet të zotërojnë deklaratën doganore
origjinale të importit.
Në mbështetje të nenit 33 pika 5 te ligjit te TVSH-se, kreditimi i tatimit nuk lejohet për:
shpenzimet për autovetura përveç:
- kur qëllimi i veprimtarisë ekonomike është blerja e autoveturave vetëm me qëllim për ti
shitur ato
- kur përdorimi i veturave është i vetmi qëllim i veprimtarisë ekonomike (psh dhënia me
qira, shërbimi i taksive, ambulancave).
Nisur nga ky kusht ligjor, nese automjeti tuaj eshte regjistruar ne librezen e qarkullimit si
nje autoveture (DSHTRR jane organet e specializuara qe sakstesojne emertimin) atehere ju
nuk mund te perfitoni TVSH-ne e blerjes, por do t’ju njihet vetem si nje hyrje ne asetet e
shoqerise dhe masa e shpenzimit per perqindjen qe amortizohet. Ne rast te regjistrimit jo si
nje autoveture, por kamioncine, atehere ju keni te drejte te kreditoni TVSH-ne e blerjes,
ndersa per njohjen si shpenzim procedohet njesoj si me lart. Ju faleminderit.
22. Eshtë një marëdhënie interesante dhe e nevojshme komunikimi me ju. Por, ajo
që më drejtoi te ju është interesimi për të ditur se si realizohet në praktikë me aq
mund të më sqaroni për “Skemën e shtyrjes së pagesës së TVSH-së në importet e
makinerive”?
Përgjigje:
Nisur nga deshira per te ndihmuar ne sqarimin e praktikave administrative dhe
maredheneive tuaja me administraten po paraqesim si me poshte ate qe na kerkoni dhe që
zbatohet aktualisht:
18
Personi i tatueshëm, përfitues i kësaj skeme, paraqet në organin doganor dokumentacionin
e nevojshëm justifikues, shoqërues të makinerive e pajisjeve të importuara, në bazë të
kërkesave të legjislacionit doganor. Vlera e tatueshme e pajisjeve të importuara,
përcaktohet në përputhje me dispozitat e legjislacionit, doganor dhe tatimor, pavarësisht
nëse makineritë dhe pajisjet e importuara janë apo jo të taksueshme me taksa doganore.
Kjo vlerë përfshin, gjithashtu:
a) shpenzimet e transportit e të sigurimit dhe shpenzimet e tjera, të përfshira në
importimin e makinerive e pajisjeve, deri në çastin e hyrjes në territorin e Republikës së
Shqipërisë;
b) tarifat, taksat dhe detyrimet e pagueshme, si pasojë e eksportimit të këtyre makinerive e
pajisjeve nga shtete, prej të cilave ato eksportohen, apo të pagueshme si rezultat i
importimit të tyre, përveç TVSH-së së pagueshme.
Organi doganor, pasi përcakton vlerën e tatueshme të makinerive dhe të pajisjeve, me të
gjithë elementet e saj, zbaton mbi këtë vlerë shkallën tatimore të TVSH-së, e cila është në
fuqi në çastin e importimit të makinerive e pajisjeve.
TVSH-ja e llogaritur nga organi doganor nuk paguhet nga personi i tatueshëm në çastin e
zhdoganimit të makinerive e pajiesjeve të importuara.
Personi i tatueshëm importues, për të përfituar nga skema e shtyrjes së pagesës, detyrohet
të paraqesë pranë organeve doganore një garanci bankare, shuma e së cilës është e
barabartë me shumën e llogaritur të TVSH-së mbi importin e makinerive apo të pajisjeve të
importuara.
Kjo garanci lirohet nga banka, vetëm pasi personi i tatueshëm i paraqet asaj dokumentin e
pagesës së TVSH-së për llogari të degës së doganës përkatëse dhe konfirmimin nga kjo
degë.
Organet doganore i lëshojnë personit të tatueshëm importues deklaratën doganore, sipas
së cilës zbatohet pagesa e shtyrë e TVSH-së.
TVSH-ja, e llogaritur nga organi doganor, paguhet nga përsoni i tatueshëm importues,
brenda gjashtë muajve nga çasti i importimit të makinerive dhe të pajisjeve. Pagesa e saj
bëhet për llogari të degës doganore, ku janë kryer procedurat e importit. Për çdo pagesë të
kryer, organi doganor i lëshon personit të tatueshëm dokumentin përkatës për këtë
veprim.
Pas mbarimit të afatit, për çdo shtyrje, dega doganore bën verifikimin e pagesave dhe, nëse
ato nuk janë shlyer, i kërkon bankës garantuese lëvrimin e garancisë, për të mbuluar
borxhin përkatës.
Data e pagesës së TVSH-së në doganë përcakton edhe periudhën tatimore(muajin), në të
cilin personi i tatueshëm e regjistron (vetëm për qëllim të mbajtjes së dokumentacionit për
TVSH) dhe e deklaron TVSH-në si të zbritshme pranë organeve tatimore.
a) Personat e tatueshëm, që importojnë makineri e pajisje, të cilat do t’i investojnë në
veprimtarinë e tyre ekonomike, brenda gjashtë muajve nga çasti i kryerjes së importit,
regjistrojnë në librin e blerjeve të TVSH-së, vlerën e makinerive dhe të pajisjeve dhe TVSH-
në e zbatuar për importin e tyre. Regjistrimi bëhet në periudhën tatimore (muajin), në të
cilën është paguar TVSH-ja, e llogaritur për importin e makinerive e të pajisjeve. Për çdo
regjistrim vendoset dukshëm, në çastin e kryerjes së importit, shënimi “Import me shtyrje
19
pagese të TVSH-së, referuar deklaratës doganore nr. ___ , datë ____ “. Në formularin e
deklarimit dhe të pagesës së TVSH-së, të kësaj periudhe tatimore, vlera e tatueshme e
makinerive dhe e pajisjeve dhe TVSH-ja, e llogaritur dhe e paguar për importin e tyre,
raportohen përkatësisht në rubrikat e importit.
b) Personat e tatueshëm, që importojnë makineri për furnizimin e personave të tretë, kanë
të drejtë të përfitojnë nga skema e shtyrjes së pagesës së TVSH-së deri në periudhën
tatimore (muajin), në të cilën bëjnë shitjen e tyre. Makineritë e pajiejet, për të cilat jepet
shtyrje për këta persona të tatueshëm, sipas kodeve tarifore përkatëse, jepen në aneksin,
që i bashkëlidhet këtij vendimi. Në të njëjtën periudhë tatimore (muaj), kur personi i
tatueshëm shet makineritë e importuara, detyrohet të paguajë TVSH-në, për importin e
tyre, në degën e doganës, ku është bërë importi.
Personi i tatueshëm gëzon të drejtën e kreditimit të plotë të TVSH-së vetëm kur makineritë
dhe pajisjet e importuara i shërbejnë krejtësisht veprimtarisë së tij të tatueshme.
23. Në aktivitetin tim unë shpesh u jap mallra miqve të mij, të cilët e marrin me
çmime më të ulta nga sa është tregu. Mirëpo kur më erdhi kontrolli i tatimeve, këto
sasi malli mi rivlerësoi duke m’i quajtur shkelje. Ju lutem cila është vlera e
tatueshme që duhet marrë për bazë nëqoftëse malli jepet me çmim të ulët?
Përgjigje:
Pyetja juaj eshte e rendesishme, pasi nje praktike e tille ndeshet shpesh. Sipas opinionit
tone kur sipermaresi jep sherbimin e tij me cmime jo propocionalisht te uleta, ne kete rast
jane aresye private ato qe e shtyjne t’a bej kete. Sidomos ne sherbimet ndaj te aferme,
miqve, punemarresve ose ndaj shoqerive ku ky pjesemares eshte edhe vete pjesetar, shuma
e kundersherbimit eshte e rendesishme qe te matet me saktesi.
Shuma e paguar eshte percaktuese edhe atehere kur ajo nuk mbulon koston. Por, ama kur
ne uljen e cmimeve jane percaktues aresyet private (si per shembull shitje me cmim shume
te ulur ndaj personave te aferm), ne raste te tille mund te ndodh qe te kemi ulje te medha te
tatimeve.
Sipas Ligjit “per TVSH-ne”, Neni 27(2), permes futjes se nje vlere te tatueshme te ulet
duhet ndaluar keqperdorimi. Vlera e tatueshme me e ulet (minimale) duhet kontrolluar
gjithnje, neqoftese midis perfituesit nga sherbimi dhe atij qe kryen sherbimin ekzistojne
lidhje te ngushta.
24. Dua të pyes për një problem që më ka dalë gjatë aktivitetit. Konkretisht pyetja
është se çfarë procedurash duhen kryer për transferimin e veprimtarisë ekonomike?
Përgjigje:
Ju falenderojme per konsideraten tuaj. Persa i perket pyetjes tuaj ne mund t’ju sqarojme se:
20
- Nëse një person i tatueshëm shet komplet veprimtarinë ose një pjesë të saj një personi, i
cili është ose bëhet i tatueshëm në lidhje me veprimtarinë e blerë, duke e vazhduar atë dhe
ky transaksion plotëson 2 kushte njëkohësisht:
1) kushtin ekonomik
2) kushtin ligjor
Furnizimi nuk është i tatueshëm dhe quhet transferim i veprimtarisë ekonomike.
1) Plotësim i kushtit ekonomik kërkon që:
veprimtaria e cila transferohet të ketë autonomi ekonomike, pra të ketë mundësinë të
funksionojë si e pavarur tek marrësi. Autonomia ekonomike presupozon ekzistencën e të
gjitha kushteve për realizimin e prodhimit, si ambientin, lëndët e para, makineritë…etj.
Shitja vetëm e njërës prej tyre (lëndës së parë, makinerive ose ambienteve…etj) nuk ka të bëjë
me transferimin e veprimtarisë ekonomike, por vetëm me një furnizim të zakonshëm
mallrash, për të cilin aplikohet TVSH.
2)Plotësim i kushtit ligjor kërkon që:
a) të bëhet në të gjitha rastet verifikimi i bilancit të shitësit.Të shihet sa dhe cilat asete të
aktivit përdoreshin për prodhimin e produktit dhe sa janë transferuar, po kështu në pasiv
sa të ardhura janë realizuar për shkak të kësaj shitje. Të njëjtat verifikime do të bëhen në
bilancin e blerësit (në të cilin është transferuar veprimtaria), sa asete kanë hyrë dhe çfarë
veprimesh jane bërë në pasiv.
b) të jetë noterizuar i gjithë veprimi i bërë.
Nëse personi i tatueshëm jep mallra të cilat janë pjesë të aseteve të veprimtarisë së tij
ekonomike, psh: i shet, i fal ose i përdor privatisht, ky është një furnizim i tatueshëm dhe
mbi vlerën e tatueshme të këtyre furnizimeve llogaritet TVSH.
25. A mund të më thoni se kush njihet nga legjislacioni fiskal shqiptar si importe të
përjashtuara nga TVSH-ja?
Përgjigje:
Ne ligjin e TVSH-se citohet se:
- Eshtë furnizim i përjashtuar nga TVSH:
a) Importimi përfundimtar i të gjitha mallrave prej një personi të tatueshëm, kur
furnizimi i tyre në të gjitha rethanat brenda vendit është furnizim i përjashtuar nga
tatimi mbi vlerën e shtuar.
b) Importimi i mallrave të vendosura në regjimin tranzit.
c) Importimi i mallrave të deklaruara për të qënë nën regjimin e lejimit të përkohshëm
dhe atë të përpunimit aktiv.
Kur personat e tatueshëm për TVSH, importojnë makineri dhe pajisje sipas klasifikimit të
bërë në Vendimin e Këshillit të Ministrave nr. 49, dt.26.01.2001, i lejohet shtyrja e
pagesës së TVSH mbi importet deri në momentin e dorëzimit të deklaratës përkatëse të
TVSH. Kjo do të thotë që kjo kategori mallrash nuk i nënshtrohet pagimit të TVSH-së në
doganë.
26. Kohët e fundit kam dëgjuar të shtohen shitjet e autove me leasing. Pasi kam
lexuar dhe jam deri diku i informuar a mund të më thoni ju se ç’është leasing dhe
21
kush janë momentet e lindjes së detyrimit tatimor për një person që kryen
transaksione në këtë mënyrë?
Përgjigje:
Leasing ne te vertete nuk do te thote gje tjeter pervec se qiradhenie. Tek kontratat e
leasing behet dallimi ne pagesen me keste te maresit te leasing nese kostot e prodhimit
plus kostot dytesore te dhenesit te leasing mbulohen.teresisht (amortizim i plote) apo
pjeserisht (amortizim i pjesshem). Per TVSH ky dallim eshte i parendesishem.
Leasing per te mirat ekonomike te levizshme
Ne nje kontrate Leasing e mira ekonomike i llogaritet dhenesit te Leasing.
Me te shumten e rasteve behet fjale per shoqeri te cilat blejne te mira ekonomike (makina,
aeroplane, makineri) dhe ia japin me qira klienteve interesante.
Ne keto raste dhenesi i Leasing sjell nje furnizim sherbimi (dhenie me qira) ndaj maresit te
Leasing.Partneret bien zakonisht dakord per te paguar cdo muaj kestet e Leasing. Furnizimi
i mallit sillet ne kete menyre pjese- pjese.
Neqoftese nje kontrate Leasing nuk do te njihet per aresye manipulimi atehere nuk behet
fjale per nje furnizim sherbimi por per nje furnizim malli.
Neqoftese do te ndryshohet radhitja e te mirave ekonomike gjate kohes se veprimit te
kontrates, pastaj duhen ndryshuar edhe te gjitha llogaritjet sipas saj. Neqoftese perfituesi i
Leasing nderpret para kohe kontraten atehere kostot e lindura nga kjo dhe kostot e
zevendesuara jane demshperblim. Ne kete rast nuk duhet llogaritur asnje TVSH.Pagesat
shtese qe paguhen ne mbarim te kontrates se Leasing, perkundrazi bazohen ne nje kembim
sherbimesh dhe i nenshtrohen TVSH.
Te pagesa hyn gjithshka qe perdor perfituesi i sherbimit (marresi i Leasing) (tarife baze,
kest Leasing dhe shpenzimet e tjera gjate lenies), por duke zbritur TVSH.
Kur lind detyrimi per t’u tatuar?
Kestet e Leaasing: Tatimi lind ne mbarim te kohes se paranjoftimit, per te cilen jane per tu
paguar kestet e Leasing(Ligji “Per TVSH-ne”, Neni 13, paragr. 6).
Tarifa baze: Tarifa baze eshte pjese e kontrates se Leasingdhe paguhet zakonisht ne
fillim.Tatimi lind ketu me marrjen(Ligji “Per TVSH-ne”, Neni 13, paragr. 3).
Leasing i te mirave te paluajtshme ekonomike
Te nje leasing i te mirave ekonomike te paluajtshme duhet pasur parasysh parimi i te qenit
nje te furnizimit. Kjo do te thote se ne drejtim te radhitjes se truallit dhe ndertesave duhet
marre vendim njelloj sepse ndertesa eshte pjese qenesore e truallit. Neqoftese trualli i
duhet radhitur marresit te leasing atehere atij i duhet llogaritur edhe ndertesa;pra behet
fjale per nje furnizim.
Neqoftese trualli i duhet llogaritur dhenesit te Leasing atehere kjo gje ka vlere edhe per
ndertesen. Dhenesi i Leasing me lenien e nderteses sjell ne kete menyre nje furnizim
sherbimi.
27. Une jam një dhënës shërbimesh interneti (ISP). A mund të më thoni se si tatohen
shërbimet on-line, pasi ne fushen ku une punoj ka shume paqartesi rreth këtij
aktiviteti?
22
Përgjigje:
Ne rastin e sherbimeve on-line, me problematik eshte percaktimi i vendit tek te
ashtuquajturat qarkullime Online. Behet fjale te ky grup vetem per furnizim sherbimi sipas
nenit 9 te ligjit te TVSH-se, qe jane perhapur vetem permes internetit dhe qe edhe me pare
nuk ekzistonin objekte furnizimi fizike.Te keto qarkullime pason si porositja ashtu edhe
sherbimi ne rruge elektronike. Shembuj tipike per qarkullimet Online jane lenia e
software,muzikes, videove dhe informacioneve me „download“ si edhe sherbime te tjera , te
cilet mund te kryhen vetem ne rruge te paster elektronike, si per shembull perkthimet apo
sherbimet e konsultimeve.
Te keto qarkullime vendi i sherbimit percaktohet sipas bazave te nenit 15 te ligjit te TVSH-
se. Sipas tij sherbimi i kryer karakerizohet nga permbajtja e tij dhe pastaj ne drejtim te
perfituesit nga sherbimi duhet bere dallimi midis klientit brenda vendit dhe nga ana tjeter
klientit jshte vendit.
28. Firma ku unë punoj, para një muaji sponsorizoi një turne të asamblit artistik të
qytetit tonë. Duke qenë se unë e njoh pak ligjin e sponsorizimeve doja të dija se sa
përqind e sponsorizimit njihet si një shpenzim i njohur dhe çfarë rruge duhet
ndjekur?
Përgjigje:
Ligji per sponsorizimet eshte nje ligj qe ka per objekt mbështetjen me ndihma financiare e
materiale, apo sponsorizimet e veprimtarive sociale e publike ku përfshihen veprimtaritë
humanitare, kulturore e artistike, sportive, edukative, arsimore, ekologjike dhe vepra
letrare, shkencore dhe enciklopedike si dhe botuesve të shtypit.
Ligji e ndalon sponsorizimin me qëllime përfitimi ekonomik nga sponsorizuesi.
Sponsorizues mund te jene vetem subjektet që kanë cilësinë e tregtarit, qofshin këta
persona fizikë ose juridikë, vendas, të huaj a me kapital të përbashkët. Sponsorizuesi
përfiton, për shumën e sponsorizuar në fakt, këto lehtësi tatimore:
- Subjektet, qe jane persona fizikë a juridikë, pagues të tatimit mbi biznesin e vogël, shuma
e sponsorizuar u zbritet deri në masën 1 për qind të të ardhurave të tatueshme;
- Subjektet, qe jane persona fizikë a juridikë që paguajnë tatim mbi fitimin shuma e
sponsorizuar u njihet si shpenzim i zbritshëm deri në masën 10 për qind të fitimit para
tatimit.
Lehtësitë e mesiperme zbatohen nga organet tatimore, ku nga sponsorizuesit paraqiten:
- kontrata juridike qe percakton te drejtat dhe detyrimet e paleve;
- dokumentet, që vërtetojnë realizimin e sponsorizimit.
Në rast të pasaktësisë, fshehjes ose manipulimit nga ana e sponsorizuesve të
sponsorizimeve të parashikuara në veprimin juridik (kontratë), zbatohen dënimet që
përmban legjislacioni tatimor në fuqi.
29. Punoj në një organizatë jofitimprurëse (OJF). Disa kohë përpara na kanë ardhur
përfaqësues të degës së tatimeve dhe na kërkonin licensën fiskale dhe bilancin e
23
organizatës. Donim të dinim se a është e bazuar kjo kërkesë në ligj dhe nëse mundeni na
jepni një përgjigje referuar në këtë ligj?
Përgjigje:
Për qëllimet e tatimit mbi vlerën e shtuar, ne zbatim te ketij ligji organizatë jofitimprurëse
është çdo shoqëri, institucion, shoqate apo organizate, që themelohet dhe ushtron
veprimtarinë e saj në përputhje me Ligjin Nr.8788, datë 07.05.2001 “Për Organizatat Jo
Fitimprurëse” :
- që nuk është krijuar për përfitime ose të ardhura të antarëve të saj; dhe
- rregullat e së cilës nuk lejojnë shpërndarje fitimesh apo pronash për antarët e saj.
Nderkohe, eshte ligji Nr.8560, date 22.12.1999, sipas ndryshimeve te paketes fiskale 2004,
ne Nenin 30/1, paragrafi I qe thekson se:
1. Detyrimit per t’u regjistruar ne organet tatimore dhe per t’u pajisur me çertifikate
tatimore u nenshtrohen edhe organizatat jofitimprurese, fondacionet, njesite e zbatimit te
projekteve, etj., qe ushtrojne veprimtari te karakterit fetar, humanitar, bamires, shkencor
ose edukativ, pavaresisht nga fakti se veprimtaria e tyre mund te mos jete ekonomike e
fitimprurese. Per t’u pajisur me certifikate tatimore, personat fizike ose juridike te
mesiperm duhet te paraqesin ne organet tatimore, pervec vendimit te gjykates per
regjistrimin e tyre, statutin dhe te dhena te tjera kontakti. Organet tatimore mbajne nje
regjister te vecante per evidentimin e ketyre personave, duke i vleresuar ata, per efekte
fiskale, si tatimpagues pasive.
Ne momentin qe OJF-te jane te detyruara te regjistrohen (konsiderohen tatimpagues sipas
Nenit 1, ligjit te tatimit mbi te ardhurat) ato jane te detyruara dhe te zbatojne legjislacionin
fiskal aktual persa i takon deklarimit te te ardhurave (donacione, subvencione apo
aktivitete ekonomike) dhe shpenzimeve ne format e njohura ligjore, sipas ligjit te tatimit
mbi te ardhurat, Neni 29, paragrafi 1.
30. Kam blerë një anije peshkimi në Shëngjin. Megjithëse jam i ri në biznesin e
peshkimit dëshira ime është të zbatoj ligjet. Duke përfituar nga rasti t’ju uroj për
rubrikën pyetje-përgjigje, aq shumë të nevojshme për biznesin dhe ne biznesmenët
doja të sqarohesha nga studioja tuaj për procedurat e rimbursimit të akcizës së
naftes në peshkim? Ju faleminderit.
Përgjigje:
Ne zbatim te V.K.M nr.495, date 18.07.2003 “ Per percaktimin e kushteve, te personave dhe
sasise se nevojshme te karburantit per perdorim nga anijet e peshkimit “,te Ligjit nr. 8976
date. 12.12.2002 “ Per Akcizat “ te ndryshuar dhe Udhezimit te Ministrit te Financave, nr. 7,
date.16.06.2003, ne zbatim te ketij ligji, Ministri i Financave dhe Ministri i Bujqesise dhe
Ushqimit kane nxjerre nje udhezim te perbashket, ku percaktohet se shoqeria furnizuese e
gazoilit per anijet e peshkimit e percaktuar eshte ARMO Sh.a.
Organizatat e Menaxhimit te Peshkimit (OMP-te), blejne gazoilin per te cilin eshte paguar
akciza nga ARMO, prane Degeve te Shitjes se Karburantit (D.SH.K) te ARMO-s ne portet e
Durresit, Vlores, Shengjinit, Sarandes. D.SH.K-te ne keto rrethe, u shesin gazoilin OMP-ve,
me fature tatimore pa akcize, me cmimin e percaktuar nga ARMO. OMP-te pasi te jene
24
regjistruar prane Deges se Tatimeve qe mbulon qendren e veprimtarise se tyre, i shesin
gazoilin, me fature tatimore , me cmim te njejte me ate te blerjes, personave qe merren me
aktivitetin e peshkimt, te regjistruar prane te njejtes Dege te Tatimeve. Ne fillim te cdo 3-
mujori, OMP-te, jane te detyruara te marrin konfirmim me shkrim nga Dega e Tatimeve
perkatese, per rregullsine e zbatimit te legjislacionit tatimor nga ana e subjekteve qe
ushtrojne aktivitetin e peshkimit.
Ne bilancin vjetor te OMP-ve, efekti fiskal i ketij operacioni , per shkak se cmimi i blerjes se
gazoilit nga OMP-te dhe i shitjes se tij subjekteve te peshkimit eshte i njejte, do te jete zero.
31. Jam eksportues bimësh medicinale. Problemi im është te faturat për blerjen e
mallit dhe justifikimin ligjor të tyre tek tatimet. Mund të më thoni cila do të ishte
rruga optimale për zgjidhjen e këtij problemi delikat për mua?
Përgjigje:
Në rastin e blerjeve nga individët që nuk kanë cilësinë e tregtarit, fatura përgatitet nga vetë
blerësi, ushtrues i veprimtarisë profesionale, por me kusht që dokumenti të përmbajë
numrin rendor, datën dhe vendin e lëshimit, emrin dhe adresën e palëve, datën e realizimit
të shitjes ose të punimit a shërbimit, emërtimin e saktë të tyre, çmimin e plotë të shitjes dhe
nëse është rasti, rabatet ose zbritjet e tjera të zbatuara, si dhe shumat e shifruara, cilado
qoftë mënyra e likujdimit të faturës dhe kjo te vërtetohet nga furnizuesi. Blerësi për çdo
rast të tillë shënon në faturë edhe numrin e çertifikatës së tij të ushtrimit të veprimtarisë.
Fatura e leshuar duhet te permbaje:
- Në një vend të dukshëm të shkruhet “Faturë e lëshuar nga blerësi.
Blerësi dhe shitësi kanë të rënë dakord që për një furnizim vetëm blerësi duhet të lëshojë
faturë tatimore.
- Edhe blerësi dhe shitësi mbajnë nga një kopje të faturës.
- Të gjithë informacionin e detyrueshëm që duhet të mbajë një faturë tatimore në përputhje
me Ligjin dhe Udhëzimin “Për TVSH-në”.
32. Nje jave me pare me kapi policia tatimore ne rruge dhe me preu flete gjobe dhe
me thane se fatura e mallit nuk ishte e rregullt, pasi nuk kishte te shenuar ne te
targen e mjetit dhe oren e daljes se mallit nga magazina. Mund te ma thoni ju qe jeni
te specializuar per taksat se eshte e drejte kjo?
Përgjigje:
Fatura, e cila prodhohet nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, duhet të përmbajë :
- numrin rendor;
- numrin serial i parashtypur;
- datën e lëshimit;
- emrin, adresën, numrin e identifikimit të shitësit;
- emrin, adresën, numrin e identifikimit të blerësit, kur ai është:
- person i tatueshëm me TVSH dhe kodin fiskal kur ai nuk është person i
tatueshëm me TVSH por tatimpagues i tatimit mbi bisnesin e vogël;
25
- emrin, adresën dhe NIPT-in e transportuesit, targën e mjetit dhe orën e
furnizimit.
- përshkrimin e hollësishëm të mallrave të shitura ose të shërbimeve te kryera;
- sasinë e mallrave të shitura ose vëllimin e shërbimeve të kryera;
- çmimin për njësi pa TVSH;
- vlerën totale të transaksionit pa TVSH;
- shumën e TVSH (nëqoftë
- se zbatohet TVSH);
- vlerën totale me TVSH;
- cilësimin furnizim i përjashtuar apo me 0 përqind (nëqoftëse ai është
përkatësisht i përjashtuar apo i tatueshëm me 0 përqind);
Fatura lëshohet në jo më pak se tre kopje dhe shpërndahet si më poshtë :
- Faqja 1 (origjinali) për blerësin;
- Faqja 2, 3, etj. (kopjet) për shitësin dhe transportuesin.
Në fund të faturës shënohet me emër, mbiemër, nënshkrim dhe vulë, blerësi me emër,
mbiemër, nënshkrim (kur është dhe transportuesi), transportuesi me emër, mbiemër,
nënshkrim.
Vetëm origjinali i faturës i jep të drejtë blerësit për të kredituar (zbritur) TVSH e paguar në
blerje. Për qëllime të kreditimit tatimor, do të konsiderohet e vlefshme kopja e noterizuar e
faturës së blerjes, me kusht që shitësi të zotërojë origjinalin dhe ta ketë deklaruar atë.
Sic, e lexuat vete i dashur lexues kerkesa e policise tatimore ka qene e bazuar ne ligj. Por,
policia tatimore nuk e ka detyrë ligjore këtë aspekt. Juve ju mbetet te apeloni prane Deges
se Tatimeve nese keni argumenta qe provojne se kjo nuk eshte nje shkelje e bere me qellim
fshehje.
33. Jam nje tregtar pjesesh per guzhina dhe aksesore mobiljesh. Une shes
marangozeve dhe punishteve. Per te ndare shitjet i kam ndare dyqanet si njesi me
vete dhe me shumice dhe me pakice. Duke qene se, nje dite me erdhi nje grup i
policise tatimore dhe me tha se me duhen dy NIPT a mund te me thoni se ku e gjejne
kete te drejte qe me thone se une jam ne gabim?
Përgjigje:
Nuk e dime momentin tuaj, por ne do te donim t’ju pergjigjeshim nepermjet ligjit dhe vetem
ky eshte ai qe ngelet dhe nuk mund t’a diskutoje askush. Pasi e drejta gjendet. Mjaft qe ta
kerkosh nepermjet njerezve dhe rruges ligjore te duhur. Tani le te vijme te shpjegimi i
pyetjes tuaj.
Për ata persona të tatueshëm që si pjesë të veprimtarisë së vet ekonomike, kryejnë shitje
me shumicë dhe shitje me pakicë, vendi i veprimtarisë të secilës shitje duhet të jetë i ndarë,
dhe çdo vend veprimtarie duhet të pajiset me Çertifikatë NIPT-i me numra të ndryshëm
seriale. Ju falenderojme per besimin tuaj.
26
34. Punoj si menaxher ne nje firme greke ne Greqi. Kur erdhi momenti per te paguar
tatimin mbi te ardhurat per mua, ai me zbritej nga rroga dhe ishte shume e
konsiderueshme. Doja t’ju pyesja se a ka ndonje trajtim per raste te vecanta si rasti
im. Do e vleresoja jashtezakonisht nese me pergjigjeni?
Përgjigje:
Për të parë se si lind tatimi i dyfishtë le të supozojmë se një individ apo një shoqëri (person
juridik) rezident i shtetit "X", do të ushtrojë aktivitet në Shqipëri:
në rastin e individit ai mund të jetë p.sh. një specialist, këshilltar resident i Shtetit “X”, që
punon në një shoqëri shqiptare me kohë të kufizuar apo një ekspert i pavarur (avokat,
inxhinjer, mjek, etj) apo sportist ose artist, i cili nuk i plotëson kriteret për t’u konsideruar
resident tatimor Shqiptar (ai qëndron në Shqipëri në total më pak se 183 ditë gjatë një viti
tatimor dhe/ose ka interesat jetike në Shtetin X), pra nuk është rezident Shqiptar për qëllime
tatimore. Meqenëse ky individ është rezident tatimor i shtetit "X", në bazë të legjislacionit
tatimor të këtij shteti ai tatohet në shtetin "X" për të ardhurat e tij në total të realizuara në atë
shtet dhe kudo gjetkë, pra edhe për të ardhurat e realizuara në Shqipëri. Nga ana tjetër, për
pjesën e të ardhurave të realizuara në Shqipëri, në bazë të Ligjit për Tatimin mbi të Ardhurat
(Neni 7, paragrafi 2), ky individ do të tatohet në Shqipëri, për pagën apo shpërblime të
ndryshme që merr për punën që ai bën në Shqipëri. Siç shihet të ardhurat e realizuara në
Shipëri tatohen dy herë, një herë në Shqipëri dhe pastaj në shtetin "X". Pra një herë në vendin
ku realizohen të ardhurat dhe një herë në vendin ku ka rezidencën tatim-paguesi. Po kështu
individë, residentë tatimorë të shtetit X, mund të realizojnë të ardhura nga interesat për
depozita që kanë në banka rezidente Shqiptare, apo të ardhura nga dividentët për aksione që
mund të zoërojnë në shoqëri rezidente Shqiptare, dhe, në këto raste, interesat apo dividentët
tatohen dy here: një here me tatim në burim në Shqipëri (vendi ku krijohen të ardhurat) dhe
një here me tatim mbi të ardhurat në shtetin X (vendi ku ka rezidencën tatimpaguesi);
35. Jam nje tregtar produktesh bujqesore. Prodhimet i blej te fshataret dhe ato qe
mundem te blej dhe nga tregtare te tjere. Mirepo, shpesh bie pre e policise tatimore,
qe na kerkon fatura. Dua te di se c’fare te bej ne kete rast, pasi fshataret nuk kane ku
gjejne fatura te me japin mua. Une mezi gjej mallin e jo me te gjej fatura. Me respekt
dhe ne pritje te pergjigjes.
Përgjigje:
Nuk e dime nese ky shqetesim eshte dhe per tregtare te tjere, por nisur nga kerkesat e ligjit
ne do te thonim se ne baze te ligjit “ Per dokumentimin dhe mbajtjen e llogarive per
tatimet”, ne Nenin 4 te saj thuhet se ... çdo blerje sendesh ose çdo kryerje punimi e shërbimi
që destinohet për një veprimtari profesionale është objekt faturimi. Shitësi është i detyruar
të lëshojë faturë dhe blerësi duhet të kërkojë atë në kohën e realizimit të shitjes a të
kryerjes së punimit ose shërbimit. Fatura tatimore përgatitet nga shitësi në jo më pak se dy
ekzemplarë, nga të cilët njëri e merr dhe ruan blerësi, kurse kopjen e mban dhe e ruan
shitësi. Faturat përgatiten me numër rendor progresiv.
Keto fatura te thjeshta tatimore ( pa TVSH) ne baze te ligjit te tatimit mbi te ardhurat qe
nga viti 2004 do te prodhohen dhe shperndahen nga organet tatimore. Keshtu, legjislacioni
27
tatimor e percakton saktesisht, se kur jeni nje tregtues i regjistruar ne tatime, por si
tatimpagues i takses vendore dhe tatimit te thjeshtuar mbi fitimin ju duhet te leshoni fature
te thjeshte tatimore dhe po ashtu te merrni mallra sipas rastit, nese jane fshatare nje fature
te thjeshte apo deftese tatimore me te gjitha gjeneralitetet e mundshme te ngjashme me nje
fature. Kur subjekti ku bleni ju mund te jete i regjistruar ne TVSH, ateher duhet te merrni
bashke me mallin qe keni blere dhe nje fature me TVSH, qe jua leshon shitesi.
36. Jam jurist. Studioja ime ka klient nje shoqeri, e cila aktualisht kerkon te shese
aksionet e kompanise dhe perbehet nga nje ortak i vetem. Shoqeria momentalisht
kryen aktivitet. Mund te methoni se a lindin detyrime ndaj shtetit kur do te vendoset
per kryerjen e kesaj shitje? Nese po, si llogaritet ajo dhe sa eshte?
Përgjigje:
Ne baze te ligjit te tatimit mbi te ardhurat cdo rezident ose jo rezident qe realizon te
ardhura eshte objekt per te paguar tatim mbi te ardhurat. Ky tatim aplikohet ne masen
10% mbi te ardhurat e perfituara. Detajime te metejshme mund te specifikojne se kush
jane fushat ku shtrihet ky tatim dhe kush eshte e perjashtuar. Megjithate, ne pergjigje te
pyetjes tuaj mund t’ju themi se të ardhurat e realizuara nga diferenca ndërmjet çmimit të
shitjes dhe çmimit të blerjes së kuotave të pjesparrjes në kapital apo aksioneve (pika f). Në
këtë grup përfshihen të ardhurat e realizuara nga shitja e kuotës që një ortak zotëron në
një bisnes apo ortakëri, të ardhurat e realizuara nga shitja e aksioneve, apo të ardhurat e
realizuara nga shitja apo likujdimi i një bisnesi të çfardo forme. Ndryshe nga grupet e tjera,
baza tatimore në këtë rast është diferenca midis:
- të ardhurave nga shitja apo likujdimi i bisnesit me vlerën kontabile të kapitalit;
- të ardhurave nga shitja e kuotës së pjesmarrjes në kapital me vlerën nominale ose të
blerjes;
- të ardhurave nga shitja e aksioneve me vlerën nominale ose të blerjes;
- totali i kuotës së pjesmarrjes ose pjesës së kapitalit të tërhequr nga një ortak ose pronar
me kapitalin fillestar të kontribuar prej tij në kapitalin themeltar.
37. Jam nje inxhinier ndertimi. Nga llogarite qe me bejne organet tatimore me thone
se kostua ime e ndertimit per 1 m² apartament duhet te jete 27,000 leke. Ku gjendet
kjo baze dhe si llogaritet kostua ne ndertim? Ju faleminderit!
Përgjigje:
Eshte kenaqesi per ne si studio te kontaktojme me nje grup gjithnje e me te gjere lexuesish.
Pyetja tuaj na duket me vend dhe do te ishte me interes t’ju pergjigjeshim pak me gjere.
Kur shoqëritë e ndërtimit ndërtojnë për të shitur apo për të dhënë me qera,TVSH
llogaritet dhe paguhet çdo muaj mbi vlerën e situacionit mujor të punimeve. Bashkë me
çdo situacion mujor do të jetë detyrimisht fatura tatimore me numër serial. Vlera e
situacionit mujor do të jetë vlera e tatueshme mbi të cilën do të llogaritet TVSH-ja në masën
20%. Personi i tatueshëm është i detyruar të llogarisë TVSH çdo muaj. Vlera totale e këtij
28
situacioni mujor regjistrohet në librin e shitjeve . Kur shoqëritë e ndërtimit të liçencuara
profesionalisht , do të ndërtojnë objekte për përdorim në biznesin e tyre të liçencuar nuk
llogaritet TVSH dhe lejohet kreditimi i TVSH së paguar në blerjet e bëra për këtë qëllim.Në
këtë rast ndërtesat duhet të jenë të një tipi që përdoret në industrinë e ndërtimit dhe
qëllimi i përdorimit të tyre duhet të jetë i shpallur dhe aprovuar në lejen e ndërtimit të
Bashkisë.Vlera e situacionit mujor regjistrohet në shitje dhe blerje.
Këtu nuk përfshihen ndërtesa të tilla si apartamente e shtëpi,hotele ,punë publike etj për
ndërtimin e të cilave gjithmonë llogaritet dhe paguhet TVSH çdo muaj mbi vlerën e
situacioneve.
Kostua ne strukture per 1 m² ndertim apartamenti perbehet nga keta elemente:
- Vlere e lendes se pare dhe materialeve
- Vlere e lendeve te ndertimit;
- Vlere e mekanikes
- Vlere transporti
- Vlere punetorie
- Vlere kontribute sigurimesh
- Vlere shpenzime plotesuese
- Fitim situacional per m²
- SHUMA
- TVSH 20 %
- T O T A L I
Kjo mendojme se eshte struktura e kostos per nje punim ndertimor. Eshte vlera totale e
gjithe punimeve ndertimore pjestuar per siperfaqen ajo qe nxjerr koston/m² te cmimit
ndertimor.
Nese keni akoma paqartesi ne spjegimin tone modest, ju lutemi te kontaktoni me ne per te
qene me prane problemit tuaj.
38. Ortaku ne biznesin tim eshte nje italian qe i ka dhene filialit shqiptar nje hua e
cila ka nje interes qe i kalon 3% mbi perqindjen e interesit te tregut. Kjo hua do te
shlyhet per 7 vite. Ai ka dhe biznesin e tij ne Itali. Ne fakt une megjithese jam ortak,
nuk kam investuar asnje kapital. Une vetem kam disa perqindje ne shoqeri.
Ne kete qe po ju them mua ne fakt me intereson te njihem me pergjigje specialisti
per disa pyetje qe me kane lindur :
- A njihet si shpenzim huaja e dhene nga nje i huaj ?
- A duhet te njihet ajo kur eshte me kushte 3 % mbi interesat e tregut ?
Përgjigje:
Ne fakt per kete na duhet t’i referohemi ligjit te tatimit mbi te ardhurat. Sipas ketij ligji
gjithe ato shpenzime që kryhen për qëllime të bisnesit, pra shpenzime që synojnë sigurimin
dhe ruajtjen e të ardhurave konsiderohen si shpenzime qe njihen nga fisku.
Për të qënë të njohura shpenzimet duhet të jenë kryer në interes të drejtëpërdrejtë të
veprimtarisë ekonomike prej së cilës realizohen të ardhurat; të jenë përballuar efektivisht
dhe të jenë të mbështetur në dokumente justifikuese të njohura ligjërisht; të pasqyrohen
nëpërmjet një veprimi kontabël duke pakësuar aktivet neto;
29
Ne keto kushte dhe huaja e dhene nga i huaji konsiderohet nje shpenzim qe njihet nga
organet tatimore. Persa i perket kalimit te normave te interesit mbi 3% mbi ato te tregut,
nese keni parasysh me kete interesat e rifinancimit për bankat e nivelit të dytë, atehere ne
rastin kur interesat e paguara e tejkalojnë interesin e kredisë të përcaktuar në Fletoren
Zyrtare nga Banka e Shqipërisë nuk nihet si shpenzim per efekte fiskale.
39. Kam lexuar disa numra me pyetje dhe pergjigje te gazetes Ekonomia dhe tju them te
drejten me jane dukur te plota. Nese mund tju shqetesoj me disa pyetje do te me interesonin
shume pergjigjet tuaja. Ne radhe te pare dua te pyes specialistet ne gazeten tuaj per nje
problem aktual qe me intereson. Firma ime eshte ne biznesin e sherbimeve informatike. Nga
kerkesat qe kemi patur per nje kontrate me te huaj duam te hapim nje filial ne Itali, qe te
prodhoje atje programe informatike.
Pyetjet perkatese qe kam jane :
- Si tatohen dividentet ne Itali me rastin e riatdhesimit te fitimit nga vendi i burimit ?
- Nese dal me humbje, cili eshte trajtimi tatimor i humbjes se filialit?
Përgjigje:
Problemi i dividenteve eshte nje problem taksimi jo vetem i rezidenteve por dhe i jorezidenteve.
Megjithate, keto probleme ne vendin tone jane zgjudhur duke i tatuar keto lloj te ardhurash ne
masen 10%. Po keshtu dhe sipas ligjit italian per tatimin mbi te ardhurat dividentet jane moment
ku aplikohet tatimi mbi te ardhurat, pavaresisht se ju jeni ortak i vetem apo me partner italian. Nga
sa kuptohet nga ajo qe n’a shkruani ne shikojme se ju keni nje firme te gjithen tuajen. Italia nuk ka
pengesa per riatdhesimin e fitimit, transferimit te kapitalit, pagesave dhe transfertave te
valutes. Megjithate, dhe nese jeni ortak i vetem dhe nese jeni me partnere te tjere ju duhet
te paguani tatim mbi dividentin.
Nese dilni me humbje, ajo do te mbartet per tre vitet pasardhes duke qene nje subjekt qe nuk
tatohet mbi fitimin ne kete rast.
40. Kam nje pyetje per t’ju bere: Cili është ndryshimi midis furnizimeve të perjashtuara
dhe atyre me TVSH 0 %?
Përgjigje:
Çdo person i tatueshëm , pavarësisht nga forma juridike e organizimit të tij dhe pavarësisht
nga lloji i veprimtarisë ekonomike që ai kryen i nenshtrohet zbatimit te ligjit "'Për Tatimin
mbi Vlerën e Shtuar". Megjithate, ky ligj parashikondhe perjashtime qe jane nga neni 20
deri ne nenin 25 dhe në nenet 25.1, 25.2, 25.3, dhe 26.1. Ne kete rast hyjne ne loje dhe
interpretimet ligjore per njohjen e furnizimeve te tatueshme ne blerje ne ate mase qe eshte
perjashtimi ne qarkullim.Në të dyja rastet, tatimpaguesi nuk ngarkohet me TVSH te shitjes
per furnizimet që kryen. Nese keni rastin e furnizimeve të tatuara me 0% (eksportet,
transporti nderkombetar) atehere ju do të mund të merrni gjithe TVSH-në që ju keni
paguar per furnizimet e tatueshme te blerjes. Ne ket rast lind momenti i rimbursimit te
kesaj TVSH-je te paguar ne hyrje.
30
41. Punoj ne nje shkolle, e cila financohet nga nje OJF ne Tirane. Kam lexuar se mbi
kete aktivitet do te aplikohen taksa. Mund te me thoni se si taksohen te ardhurat qe
krijohen nga aktivitetet ekonomike te OJF-ve?
Përgjigje:
Burimet e financimit te nje OJF-je sipas ligjit ne fuqi “Per OJF-te” jane te ardhurat nga
kuotizacioni kur ka te tilla, fonde, grante dhe donacionet e ofruara nga subjektet private
dhe publike si dhe te ardhurat nga veprimtaria ekonomike dhe pasurite ne pronesi te OJF-
se. Por, fonde dhe subvencione mund te marre dhe nje shoqeri tregtare apo biznesmen. Ne
fakt ndryshimi midis OJF-se dhe shoqerise tregtare te krijuar per qellime fitimi (OF)
gjendet vetem te fakti se si perdoren dhe administrohen keto te ardhura. Kjo ka te beje me
faktin qe nje OJF-je i lejohet perdorimi i te ardhurave vetem per permbushjen e qellimit
dhe objektit te veprimtarise per te cilen ajo eshte themeluar apo dhe per mbirembajtje te
pasurise se OJF-se. Anetaret e saj, si te thjeshte dhe ata te bordit nuk mund te perfitojne
asnje forme shperndarje te ardhurash, pervec pagave qe marrin sipas funksionit dhe
sherbimeve per te cilin ata jane te punesuar ne organizate, te sanksionuar ne kontraten e
punesimit. Ligji “Per OJF” u njeh atyre te drejten per te zhvilluar veprimtari ekonomike,
por...
- veprimtaria ekonomike duhet te jete ne plan te dyte ne raport me gjithe veprimtarine e
shoqates, ne kuptimin e nje aktiviteti ndihmes te qellimit kryesor te saj;
- fitimet apo pasurite e tyre duhet te perdoren vetem per realizimin e qellimeve qe
shkruhen ne statutin e organizates;
- ato nuk mund t’u shperndahen anetareve te organizates;
- ato nuk mund te perdoren per ndonje qellim tjeter nga ai qe shkruhet ne statut;
OJF dhe gjithe organizimet sipas ligjit per OJF, te cilet krahas veprimtarise me karakter
fetar, humanitar, bamires, shkencor ose edukativ, kryejne edhe veprimtari te tjera, me
karakter ekonomik, jane te detyruar te regjistrojne vecmas keto aktivitete ne organet
tatimore, njelloj si cdo tatimpagues tjeter, qe ushtron veprimtari ekonomike, ne perputhje
me kerkesat e ligjit te procedurave tatimore. Ato jane te detyruara dhe te zbatojne
legjislacionin fiskal aktual persa i takon deklarimit te te ardhurave (donacione,
subvencione apo aktivitete ekonomike) dhe shpenzimeve ne format e njohura ligjore, sipas
ligjit te tatimit mbi te ardhurat, Neni 29, paragrafi 1. Pra, ligji eshte i qarte. Kush del jashte
kornizes se tij, ka prishur tablone ekonomike te vendit duke shtremberuar perberesit e
tjere te kesaj tabloje.
42. Mund te zbriten shpenzimet qe behen per te financuar nje projekt per anketimin
e tregut nga te ardhurat e nje biznesi tregtar?
Përgjigje:
Shpenzimet e njohura me qëllim të ruajtjes së të ardhurës, janë kryesisht shpenzime të
destinuara për të ruajtur ekzistencën e kapitalit si burim i të ardhurave dhe për të siguruar
në kohën e duhur riformimin apo zëvendësimin e kapitalit. Në çdo rast shpenzimet duhet të
jenë të provuara nga tatimpaguesit me dokumentacionin përkatës ligjor. Dokumente të
përdorura si bazë për justifikimin e shpenzimit, për efekt tatimor, është fatura tatimore me
TVSH, fatura e thjeshtë tatimore dhe çdo dokument tjetër i lëshuar në përputhje me
legjislacionin në fuqi dhe me udhëzimet e Ministrit të Fiancave, në zbatim të legjislacionit
31
tatimor. Dhe ne rastin tuaj, ku anketimi ju e prezantoni se eshte ne sherbim te njohjes se
tregut eshte nje shpenzim i zbritshem, i cili kalon me vleren e plote te tij ( ne rsat se eshte
me TVSH ajo zbritet) dhe ndikon ne rezuktatin perfundimtar te shoqerise tuaj.
43. Jam nje student ne vitin e trete ne Fakultetin Ekonomik, Dega Finance. Per nje
informacion dhe kuriozitet timin doja t’ju pyesja se a tatohen sherbimet me pagese
qe kryen qeveria dhe pushteti lokal per qytetaret?
Përgjigje:
Ne zbatim te ligjit te tatimit mbi te ardhurat organet e qeverisjes qëndrore dhe vendore
janë te përjashtuar nga tatimi mbi fitimin. Persa i perket tatimeve te tjera si: TVSH, tatim
mbi pagat, akcize, kontribute keto pjese te jetes shqiptare nuk kane perjashtime, por i
nenshtrohen ligjit njesoj si gjithe segmentet e tjere.
44. Kohet e fundit une kryejta disa kontrata qeraje, per 4 hyrje me ane te noterise.
Mirepo ne tatime me thane se kjo nuk eshte nje cmim qe ata e njohin si te
pandryshueshem. A mund te quhet cmimi i vendosur ne shitjet me akt noterial si
cmim tregu dhe a kane te drejte tatimet t’a rikarakterizojne kete transaksion?
Përgjigje:
Sipas ligjit per noterine i aprovuar nga parlamenti shqiptar qe ne vitin 1994 dhe bashke me
ndryshimet qe ai ka kaluar, noteri detyrohet të përmbushë funksionet e veta kurdoherë e
posaçërisht për veprimet noteriale që nuk presin, si dhe t'u përgjigjet kërkesave të
shtetasve në çdo vend të territorit ku e shtrin juridiksionin zyra noteriale e tij.
Noteri ka për detyrë:
- Të kryejë për personat fizikë e juridikë ato veprime që synojnë realizimin e të drejtave
dhe mbrojtjen e interesave të tyre të ligjshme, t'i sqarojë ata për të drejtat dhe detyrat që
rrjedhin prej tyre, si dhe të paralajmërojë për pasojat që vijnë nga kryerja e veprimeve
noteriale, me qëllim që të mos dëmtohen interesat e tyre nga mosdijenia e ligjit.
- Të kryejë detyrat e tij me paanësi, në bazë të ligjit dhe të betimit të bërë si noter.
- Të ruajë të dhënat me të cilat është njohur gjatë kryerjes së veprimtarisë së tij dhe që
përbëjnë sekret profesional.
- Të dhëna për përmbajtjen e akteve noteriale të kryera mund t'u jepen vetëm
personave, në emër të cilëve janë kryer këto veprime.
Gjykata, prokuroria dhe hetuesia mund të njihen me të dhëna të kësaj natyre, kur kanë
filluar ndjekjet penale kundër noterit lidhur me detyrën e tij, ose kundër shtetasit që është
subjekt në veprime noteriale të kryera, por gjithnjë pa u dëmtuar interesat themelore të
shtetit a shtetasve të veçantë.
- Të moslejojë njohjen me përmbajtjen e testamenteve, lëshimin e kopjeve a
shkurtimeve të tyre para vdekjes së trashëgimlënësit testamentar, përveç rasteve kur e
kërkon vetë ai ose përfaqësuesi i tij me prokurë të posaçme.
Të refuzojë kryerjen e veprimeve noteriale në rastet që nuk lejohen nga legjislacioni i
Republikës së Shqipërisë, nga konventa ndërkombëtare, të pranuara përgjithësisht ose në
të cilat ka aderuar vendi ynë.
32
- Të këshillojë palët që të paraqiten në organet e tatimit për efekt të pagimit të tatimit,
në rastet kur kryen veprimet noteriale që kanë të bëjnë me tjetërsimin e pronësisë.
Pra, sic e shihni, ne gjithe detyrat qe i caktohen nga ligji noteri asnjehere nuk mund te jete
percaktues i cmimeve te tregut. Kete te drejte per rikarakterizim te transaksioneve, per cdo
te ardhur qe realizohet nepermjet pjesemarrjes ne treg ose jo e kane vetem organet
tatimore sipas kopetencave qe percakton ligji i procedurave tatimore per ta. Nisur nga kjo,
organet tatimore kane te drejte te rikarakterizojne transaksione te motivuar ne cdo vendim
te tyre nga ligji egzistues.
45. Mua me bezdisin shpesh policet tatimore, te cilet kerkojne te njejtat gjera. Por
nuk kuptoj se kush ja u jep te drejten per te hyre ne magazine si ne prone te babait.
Mund te kontrollojne organet tatimore dhe policia pa paralajmerim dhe mandat?
Përgjigje:
Ndiejme qe ju jeni nen presion te administrates dhe kjo ju bezdis, pasi mendoni se
administraten duhet t’a keni ne krah dhe jo t’ju pengoje per kryerjen e aktivitetit. Ne fakt.
Ligji i procedurave tatimore e percakton se cilat jane te drejtat per inspektim. Organet
tatimore mund te hyjne ne ambjentet e tatimpaguesit vetem nepermjet autorizimit te
titullarit te deges se Tatimeve. Punonjesi i autorizuar nga organi tatimor mund të hyjë dhe
të kërkojë në çdo vend që përfshin çdo tokë, ndërtesë, automjet, anije etj., kur ai ka arsye
për të besuar që mallrat ose dokumentat e përdorura prej personit të tatueshëm për
qëllimet e zbatimit te këtij ligji mbahen atje. Punonjësit e organeve tatimore kanë të drejtë
të verifikojne vertetesine e deklarimit dhe te pageses se detyrimeve tatimore te
tatimpaguesve ne juridiksion te rrethit perkates. Ato kontrollojne kontabilitetin e
tatimpaguesve, duke përfshirë edhe dokumentacionin mbi të ardhurat, fitimin, kapitalin
dhe marrëdhëniet financiare me të tretët.
Ky punonjes i autorizuar, që hyn në mjediset e biznesit të tatimpaguesit, i inspekton ato
duke kërkuar çdo dokument, gjendjen e mallrave etj. Ai mund të inspektojë dhe të marrë
kopje të çdo llogarie, regjistrimi ose dokumenti. Ai mund të inspektojë dhe të kontrollojë,
gjithashtu, edhe operimet me kompjuter, arka regjitruese ose pajisje të tjera, si dhe të
marrë kopje të çdo llogarie, regjistrimi ose informacioni tjetër të mbajtur nëpërmjet këtyre
mjeteve. Inspektoret e Drejtorise se Pergjithshme te Tatimeve e kane kete te drejte per te
gjithe tatimpaguesit e vendit, pavaresisht nga rrethi ku eshte regjistruar tatimpaguesi qe
kontrollohet. Moslejimi i hyrjes dhe pengimi per kryerjen e kontrollit nga ana e organeve
tatimore apo perpjekjet e tatimpaguesve per te ndaluar veprimin e organeve tatimore
direkt apo indirekt, vete ose nepermjet nje personi tjeter, konsiderohen shkelje te ketij Ligji
dhe denohen :
a. Tatimpaguesit e regjistruar per TVSH denohen me gjobe 1 milion leke.
b. Tatimpaguesit e regjistruar per taksen vendore mbi biznesin e vogel dhe
tatimpaguesit e tatimit te thjeshtuar mbi fitimin denohen me gjobe 10 mije leke.
Pas çdo kontrolli, punonjësit e organeve tatimore duhet të paraqesin një raport me shkrim
ku te përshkruhen në detaje rezultatet e kontrollit te ushtruar nga ana e tyre. Tatimpaguesi
ka të drejtë të mbajë një kopje të këtij raporti, dhe te paraqese observacionet e veta me
shkrim.
33
46. Jam nje ndertues ne Kavaje. Vitin e fundit presioni per te paguar sa me shume
TVSH dhe tatim fitimi nga tatimet eshte rritur. Por ne keto presione ata me sa me
duket mua bejne kerkesa qe nuk kane nje llogjike ekonomike. Te pakten keshtu e
gjykoj . Une i paguaj ne rregull detyrimet qe me takojne per degen e tatim taksave.
Megjithate, nese keni mundesi doja te dija se cili eshte kuadri i detyrimeve tatimore
per ndertimin?
Përgjigje:
Ne kuadrin e perkufizimit ligjor per ndertimin ky sektor mjaft i rendesishem i ekonomise
per organet tatimore konsiderohet çdo operacion që ka për rezultat përfundimin tërësor
ose pjesor të një ndërtese të re ose substancialisht të ndryshuar, muri,rruga,ose themeli.
Ndërtimet perfshijne si me poshte:
1. Punët për konstruksionin e ndërtesave dhe të objekteve të tjera ku futen :
- punët e ndërtimit (muraturë, armaturë, suvatime, etj.)
- punët publike (ndërtim e mirëmbajtje rrugësh, etj.)
- punët për rregullimin e parqeve që lidhen me operacione të tilla që zgjasin afatin e
shfrytëzimit),
- punët për rregullimin e teritoreve që kërkojnë modifikime të reliefit,
- punët e rrjetit ngrohës dhe të konstruksioneve metalike
- punët për shkatërrimin e pasurive të patundshme
2. Punët për pajisjen e ndërtesave dhe të objekteve të tjera, ku futen :
- punët për pajisjen e ndërtesave, pajisje të cilat inkorporohen në mënyrë definitive në
ndërtesë, duke u transformuar kështu për shkak të destinacionit të tyre në pasuri të
patundshme (instalimet elektrike, ato sanitare, të ngrohjes, etj.)
- punët për riparimin e pasurive të patundshme dhe të instalimeve me karakter të
patundshëm. Këtu bëhet fjalë për punë që bëhen të nevojshme për shkak të degradimit ose
prishjes së ndërtesave (pasuri të patundshme) si lyerja e fasadave, ribërja e një instalimi
elektrik apo sanitar, etj.
Nje subjekt qe kryen aktivitete ne keto fusha si me lart detyrohet te paguaje per llogari te
buxhetit te shtetit:
- TVSH
- Tatim fitimi
- Tatim mbi te ardhurat personale
- Kontribute te sigurimeve shoqerore dhe shendetesore
- Tatim qe u mbahet ne burim per te ardhura qe u jepet punonjesve, specialisteve dhe
gjithe ata qe kryejne punime per llogari te nje projekti ndertimor dhe qe nuk jane te
regjistruar ne organet tatimore.
- Taksa lokale
Kur shoqëria e ndërtimit e liçencuar profesionalisht ndërton objekte për përdorim në
biznesin e vet të liçencuar nuk paguhet TVSH, pasi situacioni i punimeve regjistrohet dhe
si shitje e tatueshme dhe si blerje e tatueshme. Per kete rast lejohet kreditimi i TVSH së
paguar në blerjet e bëra për këtë qëllim. Kete te drejte e perfitojne te gjithe ata qe kane nje
license profesionale per te bere ndertimin qe kerkojne. Ne rast te ndryshem ndertimi nuk
konsiderohet vetefurnizim. Ndërtesat duhet të jenë të një tipi që përdoret në industrinë e
34
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti
Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti

More Related Content

What's hot

2 obligacionet
2 obligacionet2 obligacionet
2 obligacionetbetterday
 
Ushtrime nga Kontabiliteti Financiar (me zgjidhje)
Ushtrime nga Kontabiliteti Financiar (me zgjidhje)Ushtrime nga Kontabiliteti Financiar (me zgjidhje)
Ushtrime nga Kontabiliteti Financiar (me zgjidhje)Qemajl Osmani
 
Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri
Kontabiliteti i  Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - LibriKontabiliteti i  Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri
Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - LibriMenaxherat
 
Pyetje Pergjigje I Xii Kapituj Mikro
Pyetje Pergjigje I Xii Kapituj    MikroPyetje Pergjigje I Xii Kapituj    Mikro
Pyetje Pergjigje I Xii Kapituj MikroKosovar Sopjann
 
Kurba e Philipsit
Kurba e PhilipsitKurba e Philipsit
Kurba e PhilipsitMenaxherat
 
Teoremat e rrethit
Teoremat e rrethitTeoremat e rrethit
Teoremat e rrethitTeutë Domi
 
Regjistrimet ne ditar dhe ne llogari
Regjistrimet ne ditar dhe ne llogariRegjistrimet ne ditar dhe ne llogari
Regjistrimet ne ditar dhe ne llogariMenaxherat
 
Buxhetimi i kapitalit
Buxhetimi i kapitalitBuxhetimi i kapitalit
Buxhetimi i kapitalitLidijeRapaj
 
1. biznesi dhe format e organizimit të tij
1. biznesi dhe format e organizimit të tij1. biznesi dhe format e organizimit të tij
1. biznesi dhe format e organizimit të tijMenaxherat
 
Projekt matematike papunesia ne shqiperi
Projekt matematike papunesia ne shqiperi Projekt matematike papunesia ne shqiperi
Projekt matematike papunesia ne shqiperi Tina Shemaj
 
Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)
Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)
Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)fatonbajrami1
 
2. amortizimi i mjeteve
2. amortizimi i mjeteve2. amortizimi i mjeteve
2. amortizimi i mjeteveMenaxherat
 
Inventari i mallit
Inventari i mallitInventari i mallit
Inventari i mallitMenaxherat
 

What's hot (20)

2 obligacionet
2 obligacionet2 obligacionet
2 obligacionet
 
Kontabiliteti i
Kontabiliteti iKontabiliteti i
Kontabiliteti i
 
Ushtrime nga Kontabiliteti Financiar (me zgjidhje)
Ushtrime nga Kontabiliteti Financiar (me zgjidhje)Ushtrime nga Kontabiliteti Financiar (me zgjidhje)
Ushtrime nga Kontabiliteti Financiar (me zgjidhje)
 
Monopoli
MonopoliMonopoli
Monopoli
 
Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri
Kontabiliteti i  Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - LibriKontabiliteti i  Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri
Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri
 
Pyetje Pergjigje I Xii Kapituj Mikro
Pyetje Pergjigje I Xii Kapituj    MikroPyetje Pergjigje I Xii Kapituj    Mikro
Pyetje Pergjigje I Xii Kapituj Mikro
 
Kurba e Philipsit
Kurba e PhilipsitKurba e Philipsit
Kurba e Philipsit
 
Teoremat e rrethit
Teoremat e rrethitTeoremat e rrethit
Teoremat e rrethit
 
Bazat e vleresimit te aktiveve
Bazat e vleresimit te aktiveveBazat e vleresimit te aktiveve
Bazat e vleresimit te aktiveve
 
Regjistrimet ne ditar dhe ne llogari
Regjistrimet ne ditar dhe ne llogariRegjistrimet ne ditar dhe ne llogari
Regjistrimet ne ditar dhe ne llogari
 
Buxhetimi i kapitalit
Buxhetimi i kapitalitBuxhetimi i kapitalit
Buxhetimi i kapitalit
 
Mikroekonomi 2
Mikroekonomi 2Mikroekonomi 2
Mikroekonomi 2
 
1. biznesi dhe format e organizimit të tij
1. biznesi dhe format e organizimit të tij1. biznesi dhe format e organizimit të tij
1. biznesi dhe format e organizimit të tij
 
Projekt matematike papunesia ne shqiperi
Projekt matematike papunesia ne shqiperi Projekt matematike papunesia ne shqiperi
Projekt matematike papunesia ne shqiperi
 
Kontabiliteti per jopecialistet
Kontabiliteti per jopecialistetKontabiliteti per jopecialistet
Kontabiliteti per jopecialistet
 
Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)
Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)
Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)
 
2. amortizimi i mjeteve
2. amortizimi i mjeteve2. amortizimi i mjeteve
2. amortizimi i mjeteve
 
Inventari i mallit
Inventari i mallitInventari i mallit
Inventari i mallit
 
Shkëmbinjtë sedimentarë
Shkëmbinjtë sedimentarëShkëmbinjtë sedimentarë
Shkëmbinjtë sedimentarë
 
M.rriskut dhe sigurime
M.rriskut dhe sigurimeM.rriskut dhe sigurime
M.rriskut dhe sigurime
 

Viewers also liked

Efektet e reformës tatimore
Efektet e reformës tatimoreEfektet e reformës tatimore
Efektet e reformës tatimoreALTAX Consulting
 
Sports Resume
Sports ResumeSports Resume
Sports ResumeDavid Seo
 
Tatimpaguesit e mëdhenj në Europë dhe kontrolli modern
Tatimpaguesit e mëdhenj në Europë dhe kontrolli modernTatimpaguesit e mëdhenj në Europë dhe kontrolli modern
Tatimpaguesit e mëdhenj në Europë dhe kontrolli modernALTAX Consulting
 
Tatimi ne prone-bekim syla
Tatimi ne prone-bekim  sylaTatimi ne prone-bekim  syla
Tatimi ne prone-bekim sylaBekim Syla
 
Reforma fiskale, opinioni publik dhe besimi te shoqëria civile
Reforma fiskale, opinioni publik dhe besimi te shoqëria civileReforma fiskale, opinioni publik dhe besimi te shoqëria civile
Reforma fiskale, opinioni publik dhe besimi te shoqëria civileALTAX Consulting
 
Tatimi qira atk ligji 2008
Tatimi qira atk ligji 2008Tatimi qira atk ligji 2008
Tatimi qira atk ligji 2008JURIST
 
11. te ardhura shpenzime
11. te ardhura shpenzime11. te ardhura shpenzime
11. te ardhura shpenzimeTrajnimi Im
 
Tatimi i vleres se shtuar ecuria dhe karakteristikat e tij
Tatimi i vleres se shtuar ecuria dhe karakteristikat e tijTatimi i vleres se shtuar ecuria dhe karakteristikat e tij
Tatimi i vleres se shtuar ecuria dhe karakteristikat e tijnakije.kida
 
Projekti per qytetari
Projekti per qytetariProjekti per qytetari
Projekti per qytetariDaniel Kola
 
Hyrje ne kontabilitetin e tatimeve
Hyrje ne kontabilitetin e tatimeveHyrje ne kontabilitetin e tatimeve
Hyrje ne kontabilitetin e tatimeveFisnik Morina
 
Makro : politika fiskale
Makro : politika fiskaleMakro : politika fiskale
Makro : politika fiskaleKastriot Gashi
 
Njohuri praktike dhe teorike per kontabilitetin
Njohuri praktike dhe teorike per kontabilitetinNjohuri praktike dhe teorike per kontabilitetin
Njohuri praktike dhe teorike per kontabilitetinSelf-employed
 
PUNIM "KONTABILITET"
PUNIM "KONTABILITET"PUNIM "KONTABILITET"
PUNIM "KONTABILITET"fisnik baliu
 
Pajisjet hyrese te kompjuterit
Pajisjet hyrese te kompjuteritPajisjet hyrese te kompjuterit
Pajisjet hyrese te kompjuteritOlgert Pro
 

Viewers also liked (20)

Tatimet
TatimetTatimet
Tatimet
 
Efektet e reformës tatimore
Efektet e reformës tatimoreEfektet e reformës tatimore
Efektet e reformës tatimore
 
Sports Resume
Sports ResumeSports Resume
Sports Resume
 
Tatimpaguesit e mëdhenj në Europë dhe kontrolli modern
Tatimpaguesit e mëdhenj në Europë dhe kontrolli modernTatimpaguesit e mëdhenj në Europë dhe kontrolli modern
Tatimpaguesit e mëdhenj në Europë dhe kontrolli modern
 
Tatimi ne prone-bekim syla
Tatimi ne prone-bekim  sylaTatimi ne prone-bekim  syla
Tatimi ne prone-bekim syla
 
Reforma fiskale, opinioni publik dhe besimi te shoqëria civile
Reforma fiskale, opinioni publik dhe besimi te shoqëria civileReforma fiskale, opinioni publik dhe besimi te shoqëria civile
Reforma fiskale, opinioni publik dhe besimi te shoqëria civile
 
Tatimi qira atk ligji 2008
Tatimi qira atk ligji 2008Tatimi qira atk ligji 2008
Tatimi qira atk ligji 2008
 
11. te ardhura shpenzime
11. te ardhura shpenzime11. te ardhura shpenzime
11. te ardhura shpenzime
 
Tatimi i vleres se shtuar ecuria dhe karakteristikat e tij
Tatimi i vleres se shtuar ecuria dhe karakteristikat e tijTatimi i vleres se shtuar ecuria dhe karakteristikat e tij
Tatimi i vleres se shtuar ecuria dhe karakteristikat e tij
 
Projekti per qytetari
Projekti per qytetariProjekti per qytetari
Projekti per qytetari
 
Hyrje ne kontabilitetin e tatimeve
Hyrje ne kontabilitetin e tatimeveHyrje ne kontabilitetin e tatimeve
Hyrje ne kontabilitetin e tatimeve
 
Politika fiskale
Politika fiskalePolitika fiskale
Politika fiskale
 
Ç'është financa
Ç'është financaÇ'është financa
Ç'është financa
 
Makro : politika fiskale
Makro : politika fiskaleMakro : politika fiskale
Makro : politika fiskale
 
Njohuri praktike dhe teorike per kontabilitetin
Njohuri praktike dhe teorike per kontabilitetinNjohuri praktike dhe teorike per kontabilitetin
Njohuri praktike dhe teorike per kontabilitetin
 
PUNIM "KONTABILITET"
PUNIM "KONTABILITET"PUNIM "KONTABILITET"
PUNIM "KONTABILITET"
 
Politika fiskale
Politika fiskalePolitika fiskale
Politika fiskale
 
Politika fiskale
Politika fiskalePolitika fiskale
Politika fiskale
 
Pajisjet hyrese te kompjuterit
Pajisjet hyrese te kompjuteritPajisjet hyrese te kompjuterit
Pajisjet hyrese te kompjuterit
 
Financa Monetare
Financa MonetareFinanca Monetare
Financa Monetare
 

Pushteti tatimore - pyetje pergjigje - Zaim Lakti

  • 1. PUSHTETI TATIMOR 3 KAPITULLI I BIZNESI I VOGËL DHE PROBLEMET E TIJ Pyetja 1. Çfarë dokumentesh duhet të lëshojë biznesi i vogël? Pyetja 2. Sa herë në vit mund të kontrollohet një subjekt i biznesit të vogël? Pyetja 3. Si bëhet llogaritja e kësteve të pagesës në biznesin e vogël dhe mbi çfarë bazohet? Pyetja 4. A duhet të marr leje për kamionin tim? Pyetja 5. Me dy dyqane në cilën nga zyrat duhet të regjistrohem ? Në atë të biznesit të vogël apo në atë të TVSH-së? Pyetja 6. Çfarë taksash duhen paguar saktësisht për hesap të bashkisë? Pyetja 7. Sa kohë mund të vazhdojë një aktivitet privat pa u regjistruar në tatimet sipas ligjit? Pyetja 8. A duhet te paguaj sigurime për gruan dhe vajzën dhe si llogaritet nëse po? Pyetja 9. A paguajnë tatim mbi të ardhurat tregtarët e biznesit të vogël? Pyetja 10. Kush biznese paguajnë tatim mbi xhiron 1.5% sipas ndryshimeve ligjore të 2006 dhe çfarë dokumentacioni përdorin? Pyetja 11. Cilat janë dokumentet që duhet të mbaj në dyqan që të jem në rregull me kontrollin? Pyetja 12. A mund të më jepni këshilla se çfarë duhet të bëj për të gjetur një klientelë fikse? Pyetja 13. Si duhet të llogaritet tatimi dhe sigurimet shoqërore për mua dhe ndihmësin? KAPITULLI II INTERPRETIME TË LEGJISLACIONIT FISKAL Pyetja 14. A kam të drejtë për një zbritje të çmimit, kur blej mallra në Dutty Free Shop? Pyetja 15. Çfarë është TVSH-ja? Si funksionon ajo? Pyetja 16. Kush është qarkullim malli dhe qarkullim shërbimesh? Pyetja 17. Kush nga shpenzimet e mëposhtme është shpenzim i panjohur sipas ligjit të tatimit mbi të ardhurat? a. kosto e blerjes së një Aktivi b. interesat për huatë e marra c. shërbime nga të tretë d. taksat doganore e. kostoja e blerjes së tokës Pyetja 18. Çfarë dokumenti duhet lëshuar kur një shoqëri transporton mallrat e saj nga magazinat e veta në një nga njësitë e shitjes? Pyetja 19. Ku zbatohet TVSH-ja në ndërtim? Pyetja 20. Cilat janë tipet e kontratave që organet tatimore i konsiderojnë si kontrata tip dhe sa vlejnë ato për kontrollet? Pyetja 21. A mund ta regjistroj kamioçinën për të përfituar TVSH prej saj? Pyetja 22. Mund të më sqaroni për “Skemën e shtyrjes së pagesës së TVSH-së në importet e makinerive”? Pyetja 23. Cila është vlera e tatueshme që duhet marrë për bazë nëqoftëse malli jepet me çmim të ulët? Pyetja 24. Çfarë procedurash duhen kryer për transferimin e veprimtarisë ekonomike? Pyetja 25. Kush njihet nga legjislacioni fiskal shqiptar si importe të përjashtuara nga TVSH-ja? Pyetja 26. Ç’është leasing dhe kush janë momentet e lindjes së detyrimit tatimor për një person që kryen transaksione në këtë mënyrë? Pyetja 27. Si tatohen shërbimet on-line dhe të internetit? Pyetja 28. Sa përqind e sponsorizimit njihet si një shpenzim i njohur dhe çfarë rruge duhet ndjekur? Pyetja 29. A është e bazuar në ligj kërkesa për të bërë dhe dorëzuar te tatimet bilancin një OJF? 1
  • 2. Pyetja 30. Si janë procedurat e rimbursimit të akcizës së naftes në peshkim? Pyetja 31. Cila do të ishte rruga optimale për faturat ë furnizimit në bimët medicinale? Pyetja 32. A ka të drejtë policia tatimore të gjobitë për faturë të parregullt? Pyetja 33. A më duhen dy NIPT-ë për dy njësi? Pyetja 34. A ka tatim mbi pagën kur punon në një firmë të huaj? Pyetja 35. Si të sigurohet mall me faturë kur blen nga produktet e fshatarëve? Pyetja 36. A lindin detyrime ndaj shtetit kur vendoset per shitje të aksioneve të shoqërisë? Pyetja 37. Ku gjendet dhe si llogaritet kostua në ndërtim? Pyetja 38. A njihet si shpenzim huaja e dhënë nga një i huaj ? A duhet të njihet ajo kur është me kushte 3 % mbi interesat e tregut ? Pyetja 39. Si tatohen dividentët në Itali me rastin e riatdhesimit të fitimit nga vendi i burimit? Kur ka humbje, cili është trajtimi tatimor i humbjes së filialit? Pyetja 40. Cili është ndryshimi midis furnizimeve të perjashtuara dhe atyre me TVSH 0 %? Pyetja 41. Si taksohen të ardhurat që krijohen nga aktivitetet ekonomike të OJF-ve? Pyetja 42. Zbriten shpenzimet që bëhen për të financuar një projekt për anketimin e tregut nga të ardhurat e një biznesi tregtar? Pyetja 43. A tatohen shërbimet me pagesë që kryen qeveria dhe pushteti lokal për qytetarët? Pyetja 44. A mund të quhet çmimi i vendosur në shitjet me akt noterial si çmim tregu dhe a kanë të drejtë tatimet ta rikarakterizojnë vlerën e këtij transaksioni? Pyetja 45. Mund të kontrollojnë organet tatimore dhe policia pa paralajmërim dhe mandat? Pyetja 46. Cili është kuadri i detyrimeve tatimore për ndërtimin? Pyetja 47. A duhet të paguaj TVSH një shërbim financiar? Pyetja 48. Si të dokumentoj punimet që i bëhen produktit tim nga një firmë tjetër? Pyetja 49. Çfarë procedure ndiqet për zhvendosjen e pagesës së tatimeve paguar tepër me nje tatim tjetër që ka biznesi për të paguar? Pyetja 50. Kur mund të quhet si shpenzim një autoveturë dhe sa të tilla mund të konsiderohen se janë për punët e shoqërisë? Pyetja 51. A mund të quhet si shpenzim kur presidenti i firmës e ka zyrën në vilën e tij? Pyetja 52. A kam të drejtë të kërkoj rimbursim të shumës së makinerive që kam blerë jashtë? Pyetja 53. Mund të më thoni se çfarë detyrimesh kam ndaj shtetit kur punësoj më shumë se 20 punonjës? Pyetja 54. A kreditohet TVSH-ja e vlerës së autobusit të importuar nga shoqëria? Pyetja 55. Si përcaktohet detyrimi për tatim fitimin paradhënie nga dega e tatimeve? Pyetja 56. Kush janë kushtet për eksportuesit shqiptarë që të rimbursohen nga shteti? Pyetja 57. Cilat aktivitete të OJF-ve përjashtohen nga TVSH-ja? Pyetja 58. Si bëhet bilanci material për një firmë tregtare? Pyetja 59. Njihen sigurimet shoqërore që paguan punëmarrësi në shoqëri si shpenzim për efekte fiskale? Pyetja 60. A ka të drejtë policia e tatimeve të më marrin lejen e qarkullimit të automjetit? Pyetja 61. A prodhon gjoba automatikisht pa një vlerësim zyrtar programi informatik i tatimeve? Pyetja 62. A duhet të paguajë tatim pronari i tokës? Nëse po, çfarë tatimesh paguan një pronar trualli ndërtimi sot? Pyetja 63. Mund të kryej aktivitet tjetër me liçensën që kam si biznes i madh? Pyetja 64. Çfarë dokumentacioni përdoret kur nuk punon kasa regjistruese? Pyetja 65. Kush janë problemet më kryesore të sistemit aktual të TVSH-së në administratën e sotme fiskale? Pyetja 66. Çfarë tatimesh paguajnë bastet sportive dhe kush i kontrollon ato? Pyetja 67. Kush konsiderohen tatimpagues të mëdhenj sipas administratës tatimore? Pyetja 68. Çfarë hapa ndërmerr administrata tatimore përpara se të bëjë kallzimin ne prokurori për tatimpaguesët? Pyetja 69. A duhet të marr dy licenca për dy aktivitete të ndryshme brenda të njëjtit ambjent? KAPITULLI III TATIMI MBI TË ARDHURAT PERSONALE Pyetja 70. A paguan tatime mbi të ardhurat një rezident shqiptar, kur punon si përfaqësues i një firme të huaj? Pyetja 71. A duhet të paguajnë tatime sportistët që janë të aktivizuar jashtë vendit? Pyetja 72. Si zbatohet mbajtja e tatimit në burim mbi përqindjen e interesave bankare? 2
  • 3. Pyetja 73. Si mbahen në pagë sigurimet shoqërore dhe tatimi i pagës? Pyetja 74. Çfarë taksash duhen paguar për shitjen e pasurisë së paluajtshme dhe kush përjashtohet nga taksat në këtë rast? Pyetja 75. Duhet të paguajnë tatime individët që janë të punësuar në çfarëdo fushe jashtë vendit? Pyetja 76. Çfarë taksash paguhen nëse shes punime artizanale te një person tjetër? Pyetja 77. Çfarë është tatimi mbi pagën dhe sa tatim më duhet të paguaj për pagën time? Pyetja 78. A paguhen tatime për dëmshpërblimin nga shpronësimet? Pyetja 79. Cili është niveli i tatimit mbi të ardhura që paguhet nga biznesi i vogël? Pyetja 80. Kush janë të ardhurat që përjashtohen nga tatimet mbi të ardhurat? Pyetja 81. Sa është paga minimale në Shqipëri? Pyetja 82. Kush janë të ardhurat që tatohen në Shqipëri? Pyetja 83. A paguajnë taksa këngëtarët? KAPITULLI IV REGJISTRIM DHE ÇREGJISTRIM AKTIVITETI* Pyetja 84. Çfarë kushti duhet të plotësojë një biznesmen për tu regjistruar në TVSH? A ka një kufi të xhiros? Pyetja 85. A duhet të shesim mallin gjendje që kemi në magazinë kur mbyllet aktiviteti? Pyetja 86. Ç’parashikon ligji në një rast falimentimi? Pyetja 87. Si mbyllen OJF-të kur nuk kanë më aktivitet? Pyetja 88. Si funksionon llogaritja e detyrimeve tatimore, për një aktivitet të vogël që hapet në mesviti? Pyetja 89. Cilat janë kushtet për të filluar procedura e falimentimit? Pyetja 90 . Çfarë parashikon ligji për regjistrimin e biznesit dhe si kryhet ky proçes? Pyetja 91. Çfarë duhet bërë për organizimin sa më shpejt të biznesit dhe të jetë një biznes i njohur shpejt? Pyetja 92. Çfarë praktike dokumentacioni duhet ndjekur për regjistrimin e bizneseve të të huajve? Pyetja 93. Çfarë kushtesh duhet të plotësojë një biznesmen për tu regjistruar në TVSH? Pyetja 94. Si të veproj për aktivizimin e NIPT-it pasiv? Pyetja 95. A duhet të regjistrohet përfaqësuesi i biznesmeni të huaj në Shqipëri? *të gjitha shërbimet e regjistrim-çregjistrimit etj. nga Shtatori 2007 janë zhvendosur te Qendra Kombëtare e Regjistrimit KAPITULLI V SKEMA E SIGURIMEVE SHOQËRORE Pyetja 96. Si duhet ta llogarit tatimin dhe sigurimet shoqërore për vete dhe ndihmësin? Pyetja 97. Si dhe ku paguhen sigurimet shoqërore dhe tatimin mbi pagën? Pyetja 98. A ka masa parandaluese ligjore dhe kush garanton sigurinë e furnizimit për të mos krijuar trazira në tregun ë karburanteve? Pyetja 99. A paguhen sigurime shoqërore për dypunësimin? Pyetja100. Sa është masa e mbulimit të çmimit të barnave për pensionistin? Pyetja101. Pse ka pak përfitime kur sigurimet shoqërore janë të larta? Pyetja102. A ka shpërblim për lindje fëmije në vendin tonë njësoj si në vende të tjera të botës? Pyetja103.. Kam 34 vite punë dhe kur dola në pension isha 59 vjeç. A më takon të marr pension të plotë? Pyetja104.. Kam dalë në pension më para se mosha që më takonte me 60%. Si duhet të veproj që të rris vlerën e pensionit? Pyetja105.. A duhet të paguajnë sigurime shoqërore punonjësit që punojnë në OJF? Pyetja106.. Jam 55 vjec dhe kam 28 vite pune, ku nga këto kam vetëm 22 vite të siguruara. Pas sa vitesh përfitoj pension të pjesshëm? Pyetja107. Sa dhe ku duhet të paguaj për të përfituar trajtimin me pagesë për leje lindje? Pyetja108. A duhet të paguaj sigurime shoqërore për motrën dhe kunatën që më ndihmojnë në biznesin tim? 3
  • 4. Pyetja109.. Kush janë afatet e dorëzimit të deklarimeve dhe datat e tyre? Pyetja110. A përfiton përjashtim nga taksa e importit për makinën invalidi? Pyetja111. Njihet si shpenzim për efekte fiskale sigurimet shoqërore që paguan punëmarrësi në një shoqëri? KAPITULLI VI INFORMACIONE LIGJORE DHE KONTROLLI Pyetja112. Pse i fshehin të ardhurat shqiptarët dhe nuk paguajnë taksat si gjithë europa? Pyetja113. Si kryhet një kontroll i arkes? Pyetja114. Është qarkullim i tatueshëm kur malli i të njëjtit pronar lëviz nga një vend ne tjetrin? Pyetja115. Nga cilat taksa janë të përjashtuar veteranët? Pyetja116. Me cilat shtete kemi nënshkruar marrëveshje për shmangjen e taksimit të dyfishtë? Pyetja117. Kush i ka kopetencat për të ndaluar piraterinë? Si mund të ndihmohen prodhuesit e ligjshëm? Pyetja118. Kush është rruga më e lehtë për të siguruar informacion mbi ligjet fiskale? Pyetja119. Cilat janë proçedurat në rastet kur dyshohet për krim tatimor? Pyetja120. Pse nuk merret parasysh plan biznesi i shoqërive? A është shkleje e ligjit të tatimit mbi të ardhurat? Pyetja121. Cilat janë metodat për përcaktimin e çmimit të tregut nën parimin ë tranferimit të fitimit nëpërmjet çmimit? Pyetja122. Deri në çfarë niveli qëndron konfidencialiteti i të dhënave tatimore sipas ligjit? Pyetja123. Çfarë është dhe si kryhet regjistrimi apo dhe prishja e shoqërive me nënvizim? Pyetja124. A ndikon humbja dhe mosqenia në rregull me kërkesat e ligjit të shoqërive tregtare për detyrimet fiskale dhe si ndikon? Pyetja125. Si llogaritet vlera doganore për makinat? Pyetja126. Nëse ka marrëveshje për eleminimin ë taksimit të dyfishtë me Italinë, si do të ndikontepër një biznesmen shqiptar në Itali? Pyetja127. Kush janë institucionet që kanë detyrim ligjor për të dhënë informacion tatimeve dhe kush jo? Pyetja128. A parashikon ligji tatimor aktual deklarimin e pasurive sipas modelit të administratën publike edhe për tatimpaguesit? Pyetja129. Si duhet të interesohem për të gjetur një klientelë të qëndrueshme? Pyetja130. Pse nuk merren masa më të forta ndaj spekullantëve të çmimeve të tregut? Pyetja131. Cilat kanë qenë prioritetet e qeverisë për financën dhe sa janë zbatuar nga ana e saj ato zotime? Pyetja132. A ndikon shitja me konkurse në prishjen e konkurencës së ndershme? Pyetja133. Kush janë çështjet e etikës në kontrollin dhe administratën tatimore? Pyetja134. Si funksionon apelimi tatimor? Pyetja135. Çfarë të drejta kanë shoqëritë për të mos bërë objekt kontrolli dokumenta të veçanta për arësye konfidencialiteti? Pyetja136. A duhen futur me TVSH ambalazhet në faturë? Pyetja137. Kur lind e drejta për të apeluar një vendim tatimor për këstet e tatim fitimit? Pyetja138. Si plotësohet formulari vjetor i Deklarimit e pagesës së tatim fitimit të 2007? Pyetja139. Çfarë pasqyrash nevojiten për të shoqëruar bilancin? Pyetja140. A lejohet tregtimi i armëve nga legjislacioni shqiptar? Pyetja141. Nga dallon kontabiliteti i mbajtur me dorë nga ai i mbajtur në mënyrë informatike? Pyetja142. Kush janë treguesit e dukshëm për të kuptuar se kemi të bëjmë me një mashtrim fiskal? Pyetja143. Cilët janë treguesit e krahasueshëm të TVSH-së në vendin tonë në raport me vendet e tjera të botës? Pyetja144. Kush janë librat dhe dokumentacioni që duhet të mbajë një aktivitet ekonomik në Shqipëri? Pyetja145. Ku duhet të ankohem për këstet e larta të tatimit që kanë vendosur vendosur inspektorët e degës së tatim taksave? Pyetja146. Duke qenë se për mallrat që u dogjën kam paguar TVSH, a mund të më sqaroni përsa lidhet me rimbursimin e saj? Pyetja147. Si ti kundërshtoj detyrimet që më kanë nxjerrë inspektorët e tatimeve? Pyetja148. Cilat aktivitete të OJF-ve përjashtohen nga TVSH-ja? 4
  • 5. KAPITULLI VII INFORMACIONE NGA JETA EKONOMIKE Pyetja149. Kur është dita ë lirisë fiskale për Shqipërinë? Pyetja150. Si hartohet buxheti i mshtetit dhe cilët janë elementët përbërës të tij? Pyetja151. Ç’janë zonat e lira ekonomike dhe çfarë aktiviteti zhvillohet në to sipas ligjit shqiptar? Çfarë përjashtimesh fiskale kanë ato? Pyetja152. A ka strategji kombëtare nga shteti per turizmin dhe si mendohet të shkojë turizmi shqiptar në të ardhmen? Pyetja153. Çfarë parashikon ligji shqiptar i standarteve dhe çfarë mbron ai? Pyetja154. Sa ka qenë inflacioni dhe si medohet të eci në vitin 2007? Pyetja155. Cilat janë format juridike të organizimit ligjor të biznesit në Shqipëri? Pyetja156. A e ndalon legjislacioni yne publicitetin e barnave dhe kush është institucioni i autorizuar që mbulon këtë fushë? Pyetja157. Cilat janë drejtimet që ka ndihmuar dhe ndikuar Banka Botërore, me stafin e saj në Shqipëri? Pyetja158. Si janë të organizuara dhe si operojnë ato në treg shoqëritë ë kreditit? Pyetja159. A vepron ligji për tregtarët që manipulojnë me origjinën e prodhimit të mallrave dhe çmimet e tyre? Pyetja160. Si mbrohen me ligj të drejtat e konsumatorit për dëmet që shkakton pirja ë duhanit? Pyetja161. Çfarë janë letrat me vlerë dhe si funksionojnë ato në tregun shqiptar? Pyetja162. Kush janë standartet e auditimit të brendshëm në Shqipëri ? Kush është fusha e auditimit të brendshëm ? Pyetja163. Kush ndikon te çmimi i lartë i apartamenteve? KAPITULLI VIII FAKTE DHE KURIOZITETE KALENDARI FISKAL SHQIPTAR 2008 PRODHIMI I BRENDSHËM BRUTO CITIME E THËNIE PËR EKONOMINË DHE TATIMET 5
  • 6. KAPITULLI I BIZNESI I VOGËL DHE PROBLEMET E TIJ 1. Jam një subjekt i biznesit të vogël dhe shes mallra të ndryshme ushqimore në një dyqan 3x3 në një rrugë në unazë. Do te doja te dija se cfare dokumentash duhet te lëshoj për shitjet që bëj? Përgjigje: Çdo tatimpagues i biznesit të vogël është i detyruar të lëshojë dokumentat e mëposhtme për çdo shitje që realizon : - Kupon tatimor në rastin kur tatimpaguesi është i pajisur me arkë regjistruese. Ky kupon i jepet klientit për çdo shitje të kryer. - Dëftese tatimore në rastin kur tatimpaguesi nuk është pajisur me arkë regjistruese. Dëftesat tatimore përgatiten në dy kopje me letër vetëkopjuese nga të cilat njëra i jepet klientit. - Faturë të thjeshtë tatimore, e cila lëshohet vetëm nga tatimpaguesit, që shesin mallra apo kryejnë shërbime për klientë të cilët nuk janë konsumatorë finalë të mallit apo shërbimit, por i kryejnë këto blerje për qëllim përpunimi apo rishitje, pra janë subjekte të regjistruar për tatimet. Tatimpaguesi duhet t’i japë klientit një faturë për çdo shitje mallrash apo shërbimesh. Fatura do të përbëhet nga dy kopje duke përdorur letër vetëkopjuese dhe shitësi do t’ia japë një kopje klientit dhe një kopje do ta mbajë vetë. Fatura duhet të jetë me numër serial, dhe numri i faturës duhet të shënohet në librin e shitjeve dhe blerjeve. 2. Kemi kontrolle të shpeshta. Njehere vijne per të parë licensen, njehere per kasen regjistruese, njehere per faturat. Dua te di se sa here ne vit mund te kontrollohet nje subjekt i biznesit te vogel? Përgjigje: Krahas kontrollit të dokumentacionit, punonjësit e kontrollit të organeve tatimore (perfshi dhe policine tatimore) bejne jo me pak 2-3 kontrolle (sondazhe për matjen e xhiros) në vit për çdo tatimpagues, me qëllim vlerësimin e qarkullimit të realizuar nga tatimpaguesi nëpërmjet kronometrimit. Të dhënat e grumbulluara nga kontrollet shërbejnë për vlerësimin e detyrimeve tatimore si të vitit vijues, ashtu edhe të vitit pasardhës. Për rastet kur konstatojnë se dokumentacioni i blerjeve dhe shitjeve nuk është mbajtur konform kërkesave ligjore, që do të thotë se: tatimpaguesi nuk pasqyron në mënyrë korrekte xhiron, nuk lëshon në mënyrë korrekte dokumentin e kërkuar për çdo shitje, nuk pasqyron në librat e blerjes të gjitha furnizimet që ka kryer, kontrollorët kanë të drejtë të përdorin metodat alternative të vlerësimit të detyrimit tatimor. 6
  • 7. Ne cdo rast, kontrollet qe behen nga policia tatimore apo kontrolle te tjera duhet te prezantohen me njoftim-kontrolli dhe autorizim te miratuar nga Kryetari i Deges tatimore ku jeni regjistruar apo pushtetit vendor. 3. Kam paguar këstet e bashkisë sipas datave që më kanë thënë. Por ata kur me caktuan këstet e tatimeve nuk kanë parë asnjë dokument në punishten time. Si bëhet llogaritja e kësteve të pagesës në biznesin e vogël dhe mbi çfarë bazohet? Përgjigje: Tatimpaguesi duhet të bëjë një parashikim të qarkullimit të tij për të gjithë vendndodhjet e regjistruara. Administrata tatimore llogarit këstet e tatimit në bazë të qarkullimit të parashikuar nga tatimpaguesi, përveç rasteve kur ekzistojnë te dhena që tregojnë se parashikimi i bërë nga tatimpaguesi është i pasaktë. Kur ka bere matje xhiro apo ka kapur fatura qe tatimpaguyesi nuk i ka deklaruar ne furnizimet e tij situatë administrata tatimore mund të përdorë të dhënat për të rivlerësuar (ndryshuar) shifrën e qarkullimit të dhënë nga tatimpaguesi dhe të llogarisë këstet në bazë të këtyre shifrave të rivlerësuara. Në rastet kur tatimpaguesi ka kryer veprimtari vetëm një pjesë të vitit (disa muaj) të mëparshëm, për të llogaritur qarkullimin për vitin vijues do përdoret formula e mëposhtme: 12/n x qarkullimin e deklaruar (ku n është numri i muajve të pjesshëm ose të plotë për të cilët ka patur qarkullim). p.sh. qarkullimi qe ka deklaruar vete tatimpaguesi eshte 4 milion leke per 5 muaj.Aktiviteti ka funksionuar nga muaji Gusht deri ne Dhjetor. Atehere, drejtoria e tatimeve te pushtetit lokal (bashkia ose komuna) do te beje llogaritjet e saj si vijon: 12 / 5 x 4 000 000 = 2.4 x 4 000 000 = 9 600 000 leke xhirua ë parashikuar per vitin e ardhshem. Kjo xhiro shumezohet me 1.5% duke e ndare shumen e ketij tatimi ne kater keste 3-mujore. 4. Kam një kamion personal 8 ton dhe dua ta përdor për nevojat e një firme. Nuk kam liçense si biznes i vogël. Si duhet të veproj në mënyrë që të mos jem në kundërshtim me ligjet? A duhet të marr leje për vete? Përgjigje: Ne kete moment ju mund te zgjidhni qe te regjistroheni si për herë të parë dhe duhet të paraqisni ne sektorin e regjistrimit ne bashki (ose komune nese banoni ne fshat) sa më poshtë: a. Një kërkesë për t’u regjistruar ku të jepet emri dhe adresa e tatimpaguesit, adresa e vendodhjes (eve) së biznesit dhe tipin e biznesit (eve) që do të kryhen në atë (ato) vendndodhje të biznesit. b. Dokumentin e identifikimit (çertifikatën personale me fotografi) të lëshuar nga zyra e gjendjes civile. c. Vendimin e gjykatës. d. Fotokopjen e Librezes se qarkullimit te mjetit e. Vërtetim nga Dega e Institutit të Sigurimeve Shoqërore . 7
  • 8. Në rast se nuk doni të bëni regjistrimin me license ne emrin tuaj, atehere shoqeria qe ju ka marre ne pune duhet te hartoje nje kontrate qeramarrje me ju si pronar i kamionit tuaj, ku te percaktohet dhe pozicioni juaj dhe kamionit, nese do te jeni punemarres ose jo ne shoqeri, apo do te jepni me qera vetem kamionin dhe vete nuk do te punoni me te. Detyrimet e metejshme tatimore, pas firmosjes se kontrates i perkasin shoqerise. 5. Problemi im është ky: Burri im është biznesmen i hershëm i regjistruar në tatime. Ai ka hapur dy liçensa pasi ka dy aktivitete të ndryshme. Njeri është Bar-Kafe dhe tjetri një Minimarket ushqimor. Veç e veç nuk e kalojnë xhiron 8 milion lekë. Por, një kontroll i bërë nga policia tatimore pak ditë më parë i thotë se ai duhet të regjistrohet si biznes i madh pasi të dy aktivitetet së bashku e kalojnë xhiron 8 milion leke dhe keshtu ka për t’u regjistruar ne TVSH. Sipas opinionit tuaj, në cilën nga zyrat duhet të regjistrohet ky person ? Në atë të biznesit të vogël? Në atë të TVSH-së apo në të dyja zyrat njëkohesisht? Përgjigje: Në qoftë se një person ka disa veprimtari në të njëjtin vend ose në disa vende, qarkullimi për nxjerrjen e kufirit të regjistrimit përfshin qarkullimin e të gjitha veprimtarive, në të gjitha vendet ku zhvillohet ajo, cilido qoftë emri i degëve apo forma e tyre juridike. Eshtë personi dhe jo veprimtaria ekonomike që regjistrohet për TVSH dhe çdo regjistrim mbulon të gjitha veprimtaritë ekonomike të personit të regjistruar. Në rastin ë permendur ne pyetje kjo eshte pergjigja korrekte. Çdo person fizik apo juridik që zhvillon veprimtari ekonomike, qarkullimi i të cilit tejkalon apo pritet të tejkalojë 8 milionë lekë për një vit kalendarik detyrohet të kërkojë të regjistrohet ne TVSH. Ky qarkullim përfshin çdo lloj subjekti që kryen një veprimtari ekonomike pavarësisht nga forma juridike e organizimit të tij. Qarkullimi që duhet të merret parasysh është qarkullimi gjithsej i bërë nga i njëjti person. Qarkullimi llogaritet me çmimin gjithsej që paguan blerësi. Çmimi përfshin edhe tatimet, dënimet dhe çdo detyrim tjetër. Vendi i vetëm ku mund të bëhet regjistrimi është zyra përkatëse e TVSH pranë Degës së Tatimeve të rrethit, sipas ndarjes territoriale administrative të vendit. Personi duhet të mbushë formularin e Kërkesës për Regjistrim të TVSH. Formulari i vetëm që përdoret për regjistrim është ai që shpërndahet nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve. Ai përmban të gjithë informacionin e nevojshëm për identifikimin e personit të tatueshëm (emrin, adresën, veprimtarinë ekonomike dhe gjithë informacionin e kërkuar nga formulari per regjistrim). Zyra përkatëse e TVSH pranë Degës së Tatimeve të rrethit tuaj, pas marrjes së kërkesës për regjistrim, pasi verifikon plotesimin e kushteve te përcaktuara, plotëson Çertifikatën e Regjistrimit, e cila përmban emrin e personit të tatueshëm, emrin tregtar (nëse ka), Numrin e Identifikimit të Personit të Tatueshëm dhe datën kur regjistrimi hyn në fuqi dhe ia jep atë personit të tatueshëm. Numri i Identifikimit të Personit të Tatueshëm është unik. Personi i tatueshëm ka një numër të vetëm, sado që të jetë numri i degëve apo i veprimtarive ekonomike të tij. Një 8
  • 9. numër i njëjtë identifikimi nuk mund t`i lëshohet disa personave të tatueshëm, edhe nëqoftëse numri i identifikimit tatimor nuk përdoret më nga një person i tatueshëm. 6. Jam një tregtar parfumesh. Dyqanin sapo e kam hapur, por bashkia më ka mbuluar me një lum taksash që nuk e di se si do ti përballoj. Nuk e di se nga kjo fushë nuk marr vesh. Dua të pyes se çfarë taksash duhen paguar saktësisht për hesap të bashkisë? Përgjigje: Kuptohet qe ndoshta duket e padrejte te paguahet akoma pa filluar mire aktiviteti. Mirepo, si ne cdo vend tjeter shteti dhe pushteti lokal qe eshte pjese e tij jane te interesuar qe te kene te garantuar sa me shume te ardhura per te realizuar objektivat e tyre. Megjithate duam t’ju themi se ne gjithe procesin e vendosjes dhe mbledhjes se taksave mund te kete dhe elemente abuzive dhe procedura qe ju nuk jua mbushin mendjen apo nuk perkojne me logjiken normale. Ne teresi po ju tregojme gjithe numrin e taksave lokale qe ka koptence pushteti vendor aktualisht. Ato jane 13 taksa, te cilat kategorizohen si me poshte. -Taksa e regjistrimit –paguhet nje here ne momentin e regjistrimit -Taksa e pastrimit dhe e largimit te mbeturinave – eshte takse vjetore -Taksa e fjetjes ne hotel te te huajve – paguhet çdo muaj pasardhes -Taksa e 1 % te xhiros – paguhet çdo tremujor -Taksa e reklames – eshte takse vjetore dhe paguhet çdo fillim viti -Taksa e tabeles – eshte takse vjetore dhe paguhet çdo fillim viti -Taksa per bageti te therrur – eshte takse mujore -Taksa per mbajtjen e qenve te luksit – eshte takse vjetore dhe paguhet çdo fillim viti -Taksa e regjistrimit per vendbanimin e ri – paguhet per çdo regjistrim -Taksa e parkimit te automjeteve – eshte takse ditore ose me prenotim -Takse gjuetie dhe peshkimi amator – eshte takse vjetore dhe paguhet çdo fillim viti -Taksa per ndertime te reja – paguhet me marrjen e lejes se ndertimit -Taksa vendore e biznesit te vogel e shkrire bashke me taksen mbi xhiron-paguhet 4 here ne vit Nga gjithe kjo mori taksash, nga sa na thoni per biznesin tuaj duhet te paguani si taksa lokale vetem taksat e meposhtme: -Taksa e regjistrimit -Taksa e pastrimit dhe e largimit te mbeturinave -Taksa e reklames -Taksa e tabeles -Taksa vendore e biznesit te vogel Keto do te ishin taksat qe ju kerkoni te dini. 9
  • 10. 7. Kam hapur një dyqan dhuratash dhe sendesh egzotike në një rrugë të Tiranës. Megjithëse e di që duhen paguar tatimet do te doja te dija se sa kohë mund të vazhdojë një aktivitet privat pa u regjistruar në tatimet sipas ligjit? Përgjigje: Do te donim t’ju pergjigjeshim vetem nepermjet fjaleve te ligjit. Megjithse e kuptojme shqetesimin tuaj ne mund t’ju themi se nje person qe nuk kerkon te pajiset me Certifikaten e Ushtrimit te Veprimtarise dhe ushtron ne fakt veprimtari nuk eshte i perjashtuar nga pergjegjesia tatimore. Ne kete rast, personi, eshte objekt i sanksioneve ne baze te dispozitave te ligjit te procedurave dhe te ligjeve te tjera tatimore, per ushtrim veprimtarie pa leje. Per tatimpaguesit e identifikuar nga punonjesit e administrates tatimore qendrore dhe vendore, qe ushtrojne veprimtari pa u regjistruar ne administraten tatimore, krijohet dhe mbahet nje regjister shtese, qe shoqeron regjistrin baze te tatimeve. Ne kete regjister shenohen te dhenat e subjekteve te identifikuara nga Policia Tatimore, por te paregjistruar ne administraten tatimore. Ne rastin tuaj, me aq sa thoni i perket te regjistroheni si tatimpagues i takses vendore mbi bisnesin e vogel dhe tatimpagues i tatimit te thjeshtuar mbi fitimin dhe keni nje afat per t’u regjistruar deri ne 15 dite nga fatura e pare qe keni blere mall apo shitja e pare. Per sa kohe nuk pajiseni me Certifikaten e Ushtrimit te Veprimtarise per vitin perkates ushtrimor, prej organeve tatimore merret fillimisht masa e mbylljes se veprimtarise per 15 dite kalendarike. Neqoftese brenda afatit 15 ditor regjistroheni ne organin tatimor, ndaj jush nuk vendoset masa e gjobes. Ne te kundert, kur nuk regjistrohesh edhe pas kalimit te afatit prej 15 ditesh mbylljeje, ndaj jush do te merret masa e gjobes prej 35 mije leke. 8. Jam pronar i një biznesi të vogël këtu në Tiranë. Në këtë biZnes më ndihmojnë dhe gruaja dhe vajza. A duhet te paguaj sigurime per te dyja ato dhe si llogaritet nese po? Përgjigje: Në momentin e regjistrimit në organin tatimor, personi përgjegjës për pagimin e kontributeve duhet të deklarojë statusin dhe të dorëzojë listën e të punësuarve me pagën përkatëse dhe listen e punonjësve të papaguar të familjes. Statuset e mundshme janë: • Punëdhënës • I vetëpunësuar (i vetëm) • I vetëpunësuar me punëmarrës • I vetëpunësuar me punëmarrës dhe punonjës të papaguar të familjes • I vetëpunësuar pa punëmarrës me punonjes të papaguar të familjes Ne rastin tuaj ju mund te beni pjese ne kategorine e fundit. Per kete rast, kontributet e sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore, për personat e vetëpunësuar (përfshirë edhe personat e vetëpunësuar që punësojnë persona të tjerë) dhe punonjësit e papaguar të familjes, llogariten si një përqindje e pagës mujore minimale. 10
  • 11. Në rastet kur kontributet për sigurimet shoqërore dhe shëndetësore për personat e vetëpunësuar dhe punonjësit e papaguar të familjes llogariten si përqindje e pagës mujore minimale dhe veprimtaria ekonomike fillon, përfundon apo ndërpritet për një periudhë prej së paku një muaj të plotë kalendarik gjatë një periudhe deklarimi, dhe fillimi, mbyllja apo ndërprerja e veprimtarisë ekonomike i është njoftuar degës së tatimeve me shkrim, shuma e kontributeve për t’u paguar do të llogaritet sipas formulës së mëposhtme: shuma për t’u paguar për periudhën e deklarimit x (A / B) ku : A = numri i muajve të plotë apo të pjeseshëm brenda periudhës së deklarimit gjatë së cilës është kryer veprimtaria ekonomike; B = numri i muajve të plotë gjatë periudhës së deklarimit. P.sh. paga minimale ë nje individi ne Tirane eshte 17 000 leke. Ka punuar 10 muaj në vitin 2006. 35.5 % x 10/12 x 17 000 leke = 35.5% x 0.83 x 17 000 = 5 010 leke. 9. Jam nje tregtar i biznesit te vogel. Doja te informohesha se a paguajme tatim mbi te ardhurat ne rastin tim? Përgjigje: Tatimi mbi të ardhurat personale, përfshin te gjitha llojet e të ardhurave të individëve. Individët rezidentë i nënshtrohen detyrimit për tatimin mbi të ardhurat personale gjatë periudhës tatimore për të gjitha burimet e të ardhurave (brenda dhe jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë), ndërsa individët jorezidente i nënshtrohen detyrimit për tatimin mbi të ardhurat personale gjatë periudhës tatimore për të ardhurat me burim në territorin e Republikës së Shqipërisë. Nga ky tatim, perjashtohen gjithe te vetepunesuarit, pa punemarres. Kjo do te thote se ne arstin se ju merrni te punesuar ne ndihme te biznesit tuaj, ata vete nuk jane te perjashtuar nga tatimi mbi te ardhurat personale, ne rolin e punemarresit. Kjo do te ishte spjegimi per pyetjen tuaj. 10. Kush biznese paguajne tatim mbi xhiron 1.5% sipas ndryshimeve ligjore te 2006 dhe c’fare dokumentacioni perdorin? Përgjigje: Tatimi i thjeshtuar mbi fitimin (1.5%) aplikohet ndaj atyre tatimpaguesve, qe pavarësisht nga statusi juridik (Person juridik apo fizik, ortakeri, person i lidhur etj.), nuk janë të regjistruar, si tatimpagues për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar, pra detyrimisht nuk kane realizuar apo do te realizojne nje qarkullim vjetor prej 80 000 US.$ ne vit (me kursin e kembimit aktual). Tatimpaguesi duhet të mbajë regjistrimet si me poshte për çdo vendndodhje të veprimtarisë, se tij. Dokumentat e blerjes, ku përfshihen fatura me TVSH, fatura të thjeshta, dëftesa tatimore, etj. për të vërtetuar blerjet e kryera. Dokumentat e shitjes, fatura të thjeshta tatimore, dëftesa tatimore dhe përmbledhëset ditore të arkes regjistruese (për shitjet me arke). 11
  • 12. Librin e blerjeve, dhe Librin e shitjeve. Në fund të çdo dite pune, tatimpaguesi duhet të regjistrojë në librin e blerjeve totalin e blerjeve që ka bërë atë ditë, si edhe shpenzime të tjera që mund të ketë kryer, si pagesë qeraje, energjie, paga punonjesish, etj. Në librin e shitjeve, në fund të çdo dite pune, tatimpaguesi duhet të regjistrojë totalin e vlerës së shitjeve të realizuara prej tij, duke i grupuar respektivisht në shitje me faturë të thjeshtë tatimore, shitje me arke regjistruese (totali ditor i kasës) dhe shitje me dëftesa tatimore. Ne daten 5 te çdo muaji, tatimpaguesi duhet të llogarite dhe mbylle totalin e blerjeve dhe të shitjeve për muajin e kaluar. Tatimpaguesi nuk lejohet të grisë apo zëvendësojë faqet e librit të blerjeve apo të shitjeve, apo faqet e blloqeve të faturave të thjeshta tatimore apo dëftesave tatimore. Të gjitha këto regjistrime dhe dokumenta duhet të ruhen nga tatimpaguesi, për një periudhë prej jo më pak se 5 vjet nga fundi i vitit kalendarik të cilit i përkasin. Dega e tatimeve mundet që, në çdo kohë, të kontrollojë mbajtjen ose lëshimin nga ana e tatimpaguesit të dokumentave që vërtëtojnë shitjen (kupon kase, dëftesë tatimore, faturë e thjeshtë tatimore). 11. Cilat jane dokumentet qe duhet te mbaj ne dyqan qe te jem ne rregull? Me vijne kontrolle dhe c’fare me kerkon njeri s’ma kerkon tjetri. Keshtu qe do doja te me thonit se kush jane ato qe duhet te mbaj. Përgjigje: Ne radhe te pare, çdo subjekt duhet te kete te vendosur ne nje vend te dukshem certifikaten tatimore dhe listen e cmimeve te mallrave qe ai tregton. Sipas ligjit per dokumentimin dhe mbajtjen e llogarive per tatimet çdo subjekt si person fizik a juridik, duhet të regjistrojë në mënyrë të plotë, të rregullt dhe në kohën e duhur të gjitha veprimet e kryera, me qëllim që të justifikojë shumën e tatimeve e të taksave për të cilat detyrohet, si dhe të japë elementët e nevojshëm për kontrollin nga administrata tatimore ose nga organe të tjera të autorizuara me ligj. Për regjistrimin e veprimeve ekonomike që lidhen me tatimet dhe taksat përdoren librat e regjistrat e kontabilitetit që subjekti mban në zbatim të detyrimeve kontabël. Nderkohe ligji per tatimin e thjeshtuar mbi fitimin detyron gjithe subjektet qe jane objekt i mbulimit prej tij te mbajne faturat e shitjes qe ka realizuar apo kuponat tatimore nese ka ne perdorim nje kase regjistruese elektronike ose nje aparat elektronik te miratuar sipas kushteve te vendosura prej administrates tatimore,. Ai gjithashtu duhet te kete dhe faturat e blerjes per te justifikuar mallin qe po shet. Gjithashtu ky subjekt duhet te mbaje dhe librin e xhiros dhe ate te blerjes, ku ka hedhur periodikisht per cdo dite shitjet dhe blerjet qe ka kryer, te dokumentuara sipas faturave. Nderkohe, ai duhet te kete te disponueshme per kontrollin tatimor dhe mandatet e pageses se tatimeve, taksave lokale, sigurimeve shoqerore. 12
  • 13. 12. Kam nisur nje biznes qe mendoj se eshte ende i ri ketu, Internet Kafe. A mund te me jepni keshilla se c’fare duhet te bej per te gjetur nje klientele fikse? Përgjigje: Pyetja “ku ti gjej Klientet?” eshte nxitese pasi vete nevoja e nje biznesi eshte e perditshme per te gjetur te ardhura per te mbushur pasigurite e dites se neserme dhe fitimin ndoshta jo dhe aq te bollshem sa ishte menduar ne fillim. Ne radhe te pare ne do te te keshillonim qe t’i te kishe nje plan. Kurre mos nis nje biznes pa nje plan te tille se ku do te arrish me te. Vendosi ketij plani disa afate per t’u permbushur. Atehere, me tej mund te thoshim se: 1. Perhape biznesin tend me te njohurit e tu fillimisht. Bej nje list te tyre dhe shperndaje idene me flete-palosje apo duke ju folur per ate qe ke ndermend te shesesh apo sherbesh. 2. Biznesi jot sado i vogel apo i madh ka nevoje per pak publicitet. Per kete duhet te keni planifikuar qe ne fillim nje buxhet. Mos e nenvleftesoni, pasi per shume biznese ky moment anashkalimi perben nje nga shkaqet per deshtim. 3. Ofroji mallrat dhe sherbimet me cmime pak me poshte se konkurenti me i afert. Njerezit kane nevoje te shikojne nje cmim qe ata e ndiejne ase jane ne gjendje t’a paguajne per mallin apo sherbimn tuaj. Ne momentin, kur biznesi stabilizohet atehere ju mund te vendosni se c’fare do te beni me cmimet tuaja. A e ndjeni se njerezit jane te pregatitur te paguajne me shume? A justifikoheni para tyre me cmimet e reja? Megjithate, kujdes, momenti nuk ju shtyn per nxitime, qe mund te marrin kthesa qe nuk do t’ju interesonte. 4. Bej dicka te vecante ne biznesin tend. Kur njerezit nisin ne fushen e konsulences, mire eshte qe ate fillimisht t’a aplikojne me sa me shume njerez dhe mundesisht falas. Sidomos per mallra apo sherbime qe ju mendoni se kushtojne per ju pak, por per klientin e bejne te ndihet i familjarizuar me produktet e biznesit tuaj. 5. Ofro sherbime apo mallra ne dite te caktuara me cmime okazionale, duke e bere te vecante per kete biznesin tuaj. Mos u trembni. Nuk do te humbisni. Ditet e tjera ne vijim njerezit do te shtohen tek ju. Megjithese te gjesh kliente duket si nje pjese e veshtire, nese ju ofroni cmime te ndershme dhe njerezit informohen per kete dhe kur vijne te ju e ndiejne direkt trajtimin tuaj atehere klientet nuk kane nga te shkojne. Ata i keni ne dore. S’na mbetet tjeter vecse t’ju urojme fat te mbare ne biznesin tuaj. 13. Unë bëj biznes me shumë klientë. Dyqani im kryen punime te ndryshme në shtëpitë e klientëve, por edhe në firma e zyrat e shtetit. Në punën qe bej kam dhe nje ndihmes. Mund te me shpjegoni se si duhet te llogaritet tatimi dhe sigurimet shoqerore? Përgjigje: Detyrimet tatimore përcaktohen sipas ligjeve te veçanta tatimore. Për këtë përdoren mënyrat e njohura të përcaktuara në këto ligje, të cilat janë: - Vetëvlerësimi dhe vetëdeklarimi i detyrimit tatimor. Kjo mënyrë përdoret në përgjithësi për tatime si TVSH-ja, akciza, si dhe për një kategori të ardhurash personale si: të ardhurat nga qeratë, të ardhurat nga emfiteoza, të ardhurat nga e drejta e autorit, përfshirë honoraret nga pronësia intelektuale dhe honoraret industriale nga patentat, emri tregtar, etj. Vetëvlerësim dhe vetëdeklarim bëhet edhe për të ardhurat me burime jashtë territorit 13
  • 14. të Republikës së Shqipërisë të realizuara nga një person rezident shqiptar. Ne rastin tuaj, qe me sa kuptojme jeni regjistruar si biznes i vogel, detyrimi tuaj llogaritet duke bashkuar pagesen per taksen vendore te pushtetit lokal qe ne Tirane eshte rreth 40 mije leke dhe 1.5% te xhiros qe keni deklaruar ne organet tatimore kur keni marre lejen e veprimtarise. Nëse ne Mars 2008, ju dorëzoni një deklaratë ku tregoni se qarkullimi real për periudhën 1 Janar deri më 31 Dhjetor 2007 ka qene me shume lekë, nga ai i deklaruar kur keni marre lejen, atehere organet tatimore do te llogaritin detyrime shtese. Nderkohe qarkullimi i parashikuar për 2008 është qarkullimi i deklaruar i vitit 2007. Ndersa, sigurimet shoqerore llogariten 35.5% e bazes se pagave mujore qe ju duhet te deklaroni cdo muaj ne sigurimet shoqerore si biznes i vogel. KAPITULLI II INTERPRETIME TË LEGJISLACIONIT FISKAL 14. Jam një qytetar nga Tirana. Unë udhëtoj shpesh dhe gjatë këtyre udhëtimeve blej mallra në Dutty Free Shops. A kam të drejtë unë për një zbritje të çmimit, meqenëse mallrat në këto dyqane nga sa di janë të përjashtuar nga të gjitha taksat? Përgjigje: 14
  • 15. Furnizimi i mallrave prej ketyre tip dyqaneve eshte nje furnizim i perjashtuar, ne kuptimin e ligjit te TVSH-se, pasi konsiderohet si nje shitje me shkalle tatimore 0. Ne kete rast zbritja e cmimit eshte vete mospagesa e TVSH-se kur ju bleni mallra te caktuara. Ky cmim i mallit eshte dukshem me i ulet, nese e krahasoni te njejtin mall me nje njesi jashte ketyre zonave. Nderkohe, ne Shqiperi nuk rimbursohet bleresi per mallin e blere, pasi ai eshte i perjashtuar nga TVSH-ja qe ne momentin e blerjes. Faleminderit. 15. Jam një student në fakultetin ekonomik. Nëse mundeni të më sqaroni më shumë do të doja të dija se çfarë është TVSH-ja? Si funksionon ajo? Përgjigje: TVSH-ja eshte nje tatim mbi qarkullimin e mallrave dhe sherbimeve (konsumin). Ai mblidhet nga personat qe jane te regjistruar per kete lloj tatimi nepermjet shitjes se sherbimeve dhe kryerjes se furnizimeve te ndryshem qe i bejne konsumatorit me te pare. Cdo person i tille ne qarkullimin qe kalon malli apo sherbimi nga burimi i furnizimit dhe deri te konsumatori i fundit vendoset nje vlere e shtuar e cila mblidhet nga shitesi per llogari te shtetit. Konsumatori i fundit eshte ai qe kryen qarkullimin final me shumat e vlerave te shtuara furnizimit qe ai ka blere ne cdo hap qe ka kaluar furnizimi. Në ditët e sotme TVSH-ja mbetet forma më e favorshme e multiqarkullimit te pergjithshem te mallrave dhe sherbimeve. Per te qene e tille, TVSH-se i duhet te kete nje baze te gjere tatimpaguesish, me te ardhura te qendrueshme. Ajo ne strukturen e te ardhurave eshte nje mekanizem i thjeshte i vleresimit dhe mbledhjes se te ardhurave. 16. Nga lëndët që kemi bërë në fakultet kam dëgjuar për mallra dhe shërbime. A mund të më thoni se kush është qarkullim malli dhe qarkullim shërbimesh? Përgjigje: Me qarkullim te mallit kuptojme transferimin e pronesise mbi objekte te luajtshme apo te paluajtshme me marreveshje, nga nje person te nje tjeter. Ketu perfshihen dhe mallra te cilesuara si te tille nga pikpamja ekonomike e tyre si: uje, gaz, elektricitet dhe cdo forme energjie, ngrohje,ftohje, ventilim. Me qarkullim sherbimesh nenkuptojme ne pergjithesi cdo qarkullim qe nuk eshte qarkullim malli. Ky perkufizim percakton ne menyre me te hollesishme aktivitete si : - sherbimet e qerase dhe mirembajtjes; - perdorimin e nje ekskluziviteti nepemjet dhenies se te drejtes se shfrytezimit; - konsulencat dhe sherbimet juridike; - sherbimet financiare ne formen e konsulencave, ekspertizave ekonomike-financiare, sherbimeve kontabile, seksereve ne burse (broker), te kartave te kreditit, te kembimit valutor, - sherbime shitje dhe blerje pasurish te paluajtshme dhe te luajtshme; - sherbimet organizuese dhe drejtuese per ecuri aktiviteti (menaxheriale); - sherbimet spedicionere dhe te agjensive doganore; 15
  • 16. - sherbimet profesionale si :programuesa informatike, inxhinierike, projektues; arkitekte; mesim-dhenie;riparime elektrike – hidraulike, riparime auto; - sherbimet e furnizuesve te sherbimit internetor (ISP); - sherbimet e transportit rrugor, detar dhe ujor brenda Republikes se Shqiperise; - sherbimet e ofruara nga kompanite e sigurimit ne pergjithesi; - ndertimi me aktivitetet ndihmese ne funksion te kryesorit; - aktivitete te tipit artistik-kulturor; - botimet e ndryshme; - sherbimet e marketingut; - sherbimet qe kryen nepermjet subjekteve te regjistruar ne internet; - raste ne jeten e perditshme te sherbimeve te perziere me furnizim malli. 17. Jam lexues i gazetes tuaj dhe me pelqen rubrika e pyetjeve qe keni hapur tani se fundmi. Ne nje pyetesor qe kam lexuar ishte pyetja e meposhtme. A mund te me thoni se kush eshte pergjigja e sakte dhe pse? Pyetje. Kush nga shpenzimet e mëposhtme është shpenzim i panjohur sipas ligjit te tatimit mbi te ardhurat? f. kosto e blerjes së një Aktivi g. interesat për huatë e marra h. shërbime nga të tretë i. taksat doganore j. kostoja e blerjes së tokës Përgjigje: I dashur lexues. Eshte gjithnje kenaqesi per ne te komunikojme me qytetare te interesuar per boten ekonomike dhe fiskale. Ne vijim te pergjigjes per pyetjen tuaj dhe versionet e meposhtme pergjigja jone do te ishte kjo. Ne zbatim te ligjit per tatimin mbi te ardhurat ka te percaktuar dhe se kush jane shpenzimet e njohura dhe te panjohura per efekte te percaktimit te fitimit te tatueshem. Ne zbatim te ketij ligji ne versionet qe ju keni dhene ne pyetjen tuaj pergjigja e sakte do te ishte se vetem pika e. nuk ploteson kriteret per te qene nje shpenzim i njohur. Kjo pergjigje gjen mbeshtetje te Neni 21 i ligjit te tatimit mbi te ardhurat. Ju faleminderit per interesin tuaj. 18. Jam nje ekonomist qe kam nje pyetje ne lidhje me nje proces te punes ne shoqerine ku une punoj. Kur një shoqëri transporton mallrat e saj nga magazinat që i ka të vetat në një nga njësitë e shitjes a duhet të lëshojë Faturë tatimore shitje, Fletë dalje magazine apo Faturë shoqëruese ? Përgjigje: Rasti qe ju pershkruani eshte nje rast i qarkullimit te brendshem te mallrave dhe ne kete mes nuk ka transaksion, pasi malli nuk ka shkuar ende te konsumatori. Nisur nga kjo pergjigja do te ishte se malli qe transportohet ne kete rast do te ksihte nevoje te ishte i shoqeruar vetem me nje fature shoqeruese malli, e cila eshte model i miratuar dhe mund te merret ne pikat e hapura per kete qellim nga Dega e tatimeve ne rrethin ku jeni rezident. 16
  • 17. 19. Pasi kam lexuar artikujt ne gazeta te ndryshme ku ben pjese dhe gazeta Ekonomia, une e kam te paqarte se ku zbatohet TVSH-ja ne ndertim. A mund te me jepni nje pergjigje me te qarte nga c’di une? Faleminderit. Përgjigje: Te dashur lexues te kesaj rubrike. Ne fakt kete pyetje n’a e kane bere dhe disa lexues te tjere. Meqenese pyetjet ne thelb kerkojne te njeten pergjigje, ne po mundohemi t’a hjapim ate pak me te zgjeruar. Ne zbatim te ligjit te TVSH-se persa i perket sferes se ndertimit duke u konsideruar si nje sherbim ajo aplikohet ne keto momente: A.Kur shoqëritë e ndërtimit ndërtojnë për të shitur apo për të dhënë me qera, TVSH llogaritet dhe paguhet çdo muaj mbi vlerën e situacionit mujor të punimeve. Bashkë me çdo situacion mujor do të jetë detyrimisht fatura tatimore me numër serial. Vlera e situacionit mujor do të jetë vlera e tatueshme mbi të cilën do të llogaritet TVSH-ja në masën 20%. Personi i tatueshëm është i detyruar të llogarisë TVSH çdo muaj. Vlera totale e këtij situacioni mujor regjistrohet në librin e shitjeve . B.Kur shoqëritë e ndërtimit të liçencuara profesionalisht , do të ndërtojnë objekte për përdorim në biznesin e tyre të liçencuar nuk llogaritet TVSH dhe lejohet kreditimi i TVSH së paguar në blerjet e materialeve të bëra për këtë qëllim. Në këtë rast ndërtesat duhet të jenë të një tipi që përdoret në industrinë e ndërtimit dhe qëllimi i përdorimit të tyre duhet të jetë i shpallur dhe aprovuar në lejen e ndërtimit të Bashkisë. Vlera e situacionit mujor regjistrohet në shitje dhe blerje. Këtu nuk përfshihen ndërtesa të tilla si apartamente e shtëpi, hotele, punë publike etj. për ndërtimin e të cilave gjithmonë llogaritet dhe paguhet TVSH çdo muaj mbi vlerën e situacioneve. 3. Kur një shoqëri ndërtimi i liçencuar si e tillë ndërton shtëpi banimi për vete, llogarit dhe paguan TVSH, e trajtuar si nje vetfurnizim. Ne kete rast ajo regjistron te njeten vlere si ne shitje dhe ne blerje dhe ngelet gjendje TVSH-ja e materialeve te blera per kete punim ndertimor. Nëse merret paradhënie për punimet që do të kryhen, atëherë personi i tatueshëm që merr paradhënien detyrohet të lëshojë faturë në momentin e marrjes së saj dhe këtë faturë t`a regjistrojë në librin e shitjes së periudhës tatimore në të cilën është marrë paradhënia. 20. Ndermarrja ku une punoj si financier, zakonisht perpara se te kryeje nje veprim tregtar preferon te nenshkruaje kontraten me palen tjeter. Ne fakt kjo gje rekomendohet nga juristi, i cili mendon se ne kete rast pronari eshte i mbrojtur nga cdo rast shkelje dhe justifikon veprimet e tij per rastet e kontrollit nga tatimet. Ajo qe doja te dija eshte se cilat jane tipet e kontratave qe organet tatimore i konsiderojne si kontrata tip dhe sa vlejne ato per kontrollet e mundshme ne te ardhmen? Përgjigje: Nuk eshte e thene qe ne cdo transaksion te kete kontrata te lidhura. Ne rastet e ndryshme te kryerjes se transaksioneve nje dokument i besueshem dhe zyrtar eshte dhe fatura tatimore, e njohur nga administrata tatimore. Ne shikojme se ne shume raste shitesi me blersin merren vesh me njeri-tjetrin nepermjet mekanizmave te tregut, oferte dhe kerkese. 17
  • 18. Kontratat ne fakt sherbejne si elemente juridike per sanksionimin me te forte te maredhenieve te tatueshme. Kontratat qe njihen ne jeten e perditshme dhe si te tilla ato njihen dhe nga fisku jane: kontrata e blerjes, kontrata e kembimit, kontrata e qiramarrjes, kontrata e borxhit, kontrata e sherbimit, kontrata e spedicionit, kontrata e shfrytezimit. Detyrimi tatimor faktikisht lind vetem me kryerjen e sherbimit apo shkembimit te mallrave. Per organet e kontrollit tatimor i rendesishem eshte zbatimi i mareveshjes. Pasi nuk eshte kontrata me rendesi por kryerja e saj nepermjet realizimit te qarkullimit te mallrave dhe sherbimeve. 21. Une jam pronar i nje firme te regjistruar ne Tirane. Ne Degen e tatimeve jam i regjistruar ne TVSH. Kohet e fundit per nevoja te punes, bleva ne Itali nje makine kamiocine te vogel. Kur pyeta, me thane se nuk mund t’a regjistroj per te perfituar TVSH prej saj, a mund te me sqaroni ju, nese kjo qe me kane thene eshte e sakte? Përgjigje: Si rregull, TVSH e kreditueshme (e zbritshme) është shuma e TVSH-së që personi i tatueshëm paguan në momentin që ai blen mallra apo shërbime brenda vendit, si dhe shuma e TVSH që ai ka paguar për importet e bëra, me kushtin që, këto furnizime t`i shërbejnë vetëm furnizimeve të tatueshme që do të bëjë ky person i tatueshëm. Kreditimi i TVSH-së paguar në blerje do të kërkohet mbi bazën e faturës tatimore origjinale. Për të kredituar TVSH e paguar në import tatimpaguesit duhet të zotërojnë deklaratën doganore origjinale të importit. Në mbështetje të nenit 33 pika 5 te ligjit te TVSH-se, kreditimi i tatimit nuk lejohet për: shpenzimet për autovetura përveç: - kur qëllimi i veprimtarisë ekonomike është blerja e autoveturave vetëm me qëllim për ti shitur ato - kur përdorimi i veturave është i vetmi qëllim i veprimtarisë ekonomike (psh dhënia me qira, shërbimi i taksive, ambulancave). Nisur nga ky kusht ligjor, nese automjeti tuaj eshte regjistruar ne librezen e qarkullimit si nje autoveture (DSHTRR jane organet e specializuara qe sakstesojne emertimin) atehere ju nuk mund te perfitoni TVSH-ne e blerjes, por do t’ju njihet vetem si nje hyrje ne asetet e shoqerise dhe masa e shpenzimit per perqindjen qe amortizohet. Ne rast te regjistrimit jo si nje autoveture, por kamioncine, atehere ju keni te drejte te kreditoni TVSH-ne e blerjes, ndersa per njohjen si shpenzim procedohet njesoj si me lart. Ju faleminderit. 22. Eshtë një marëdhënie interesante dhe e nevojshme komunikimi me ju. Por, ajo që më drejtoi te ju është interesimi për të ditur se si realizohet në praktikë me aq mund të më sqaroni për “Skemën e shtyrjes së pagesës së TVSH-së në importet e makinerive”? Përgjigje: Nisur nga deshira per te ndihmuar ne sqarimin e praktikave administrative dhe maredheneive tuaja me administraten po paraqesim si me poshte ate qe na kerkoni dhe që zbatohet aktualisht: 18
  • 19. Personi i tatueshëm, përfitues i kësaj skeme, paraqet në organin doganor dokumentacionin e nevojshëm justifikues, shoqërues të makinerive e pajisjeve të importuara, në bazë të kërkesave të legjislacionit doganor. Vlera e tatueshme e pajisjeve të importuara, përcaktohet në përputhje me dispozitat e legjislacionit, doganor dhe tatimor, pavarësisht nëse makineritë dhe pajisjet e importuara janë apo jo të taksueshme me taksa doganore. Kjo vlerë përfshin, gjithashtu: a) shpenzimet e transportit e të sigurimit dhe shpenzimet e tjera, të përfshira në importimin e makinerive e pajisjeve, deri në çastin e hyrjes në territorin e Republikës së Shqipërisë; b) tarifat, taksat dhe detyrimet e pagueshme, si pasojë e eksportimit të këtyre makinerive e pajisjeve nga shtete, prej të cilave ato eksportohen, apo të pagueshme si rezultat i importimit të tyre, përveç TVSH-së së pagueshme. Organi doganor, pasi përcakton vlerën e tatueshme të makinerive dhe të pajisjeve, me të gjithë elementet e saj, zbaton mbi këtë vlerë shkallën tatimore të TVSH-së, e cila është në fuqi në çastin e importimit të makinerive e pajisjeve. TVSH-ja e llogaritur nga organi doganor nuk paguhet nga personi i tatueshëm në çastin e zhdoganimit të makinerive e pajiesjeve të importuara. Personi i tatueshëm importues, për të përfituar nga skema e shtyrjes së pagesës, detyrohet të paraqesë pranë organeve doganore një garanci bankare, shuma e së cilës është e barabartë me shumën e llogaritur të TVSH-së mbi importin e makinerive apo të pajisjeve të importuara. Kjo garanci lirohet nga banka, vetëm pasi personi i tatueshëm i paraqet asaj dokumentin e pagesës së TVSH-së për llogari të degës së doganës përkatëse dhe konfirmimin nga kjo degë. Organet doganore i lëshojnë personit të tatueshëm importues deklaratën doganore, sipas së cilës zbatohet pagesa e shtyrë e TVSH-së. TVSH-ja, e llogaritur nga organi doganor, paguhet nga përsoni i tatueshëm importues, brenda gjashtë muajve nga çasti i importimit të makinerive dhe të pajisjeve. Pagesa e saj bëhet për llogari të degës doganore, ku janë kryer procedurat e importit. Për çdo pagesë të kryer, organi doganor i lëshon personit të tatueshëm dokumentin përkatës për këtë veprim. Pas mbarimit të afatit, për çdo shtyrje, dega doganore bën verifikimin e pagesave dhe, nëse ato nuk janë shlyer, i kërkon bankës garantuese lëvrimin e garancisë, për të mbuluar borxhin përkatës. Data e pagesës së TVSH-së në doganë përcakton edhe periudhën tatimore(muajin), në të cilin personi i tatueshëm e regjistron (vetëm për qëllim të mbajtjes së dokumentacionit për TVSH) dhe e deklaron TVSH-në si të zbritshme pranë organeve tatimore. a) Personat e tatueshëm, që importojnë makineri e pajisje, të cilat do t’i investojnë në veprimtarinë e tyre ekonomike, brenda gjashtë muajve nga çasti i kryerjes së importit, regjistrojnë në librin e blerjeve të TVSH-së, vlerën e makinerive dhe të pajisjeve dhe TVSH- në e zbatuar për importin e tyre. Regjistrimi bëhet në periudhën tatimore (muajin), në të cilën është paguar TVSH-ja, e llogaritur për importin e makinerive e të pajisjeve. Për çdo regjistrim vendoset dukshëm, në çastin e kryerjes së importit, shënimi “Import me shtyrje 19
  • 20. pagese të TVSH-së, referuar deklaratës doganore nr. ___ , datë ____ “. Në formularin e deklarimit dhe të pagesës së TVSH-së, të kësaj periudhe tatimore, vlera e tatueshme e makinerive dhe e pajisjeve dhe TVSH-ja, e llogaritur dhe e paguar për importin e tyre, raportohen përkatësisht në rubrikat e importit. b) Personat e tatueshëm, që importojnë makineri për furnizimin e personave të tretë, kanë të drejtë të përfitojnë nga skema e shtyrjes së pagesës së TVSH-së deri në periudhën tatimore (muajin), në të cilën bëjnë shitjen e tyre. Makineritë e pajiejet, për të cilat jepet shtyrje për këta persona të tatueshëm, sipas kodeve tarifore përkatëse, jepen në aneksin, që i bashkëlidhet këtij vendimi. Në të njëjtën periudhë tatimore (muaj), kur personi i tatueshëm shet makineritë e importuara, detyrohet të paguajë TVSH-në, për importin e tyre, në degën e doganës, ku është bërë importi. Personi i tatueshëm gëzon të drejtën e kreditimit të plotë të TVSH-së vetëm kur makineritë dhe pajisjet e importuara i shërbejnë krejtësisht veprimtarisë së tij të tatueshme. 23. Në aktivitetin tim unë shpesh u jap mallra miqve të mij, të cilët e marrin me çmime më të ulta nga sa është tregu. Mirëpo kur më erdhi kontrolli i tatimeve, këto sasi malli mi rivlerësoi duke m’i quajtur shkelje. Ju lutem cila është vlera e tatueshme që duhet marrë për bazë nëqoftëse malli jepet me çmim të ulët? Përgjigje: Pyetja juaj eshte e rendesishme, pasi nje praktike e tille ndeshet shpesh. Sipas opinionit tone kur sipermaresi jep sherbimin e tij me cmime jo propocionalisht te uleta, ne kete rast jane aresye private ato qe e shtyjne t’a bej kete. Sidomos ne sherbimet ndaj te aferme, miqve, punemarresve ose ndaj shoqerive ku ky pjesemares eshte edhe vete pjesetar, shuma e kundersherbimit eshte e rendesishme qe te matet me saktesi. Shuma e paguar eshte percaktuese edhe atehere kur ajo nuk mbulon koston. Por, ama kur ne uljen e cmimeve jane percaktues aresyet private (si per shembull shitje me cmim shume te ulur ndaj personave te aferm), ne raste te tille mund te ndodh qe te kemi ulje te medha te tatimeve. Sipas Ligjit “per TVSH-ne”, Neni 27(2), permes futjes se nje vlere te tatueshme te ulet duhet ndaluar keqperdorimi. Vlera e tatueshme me e ulet (minimale) duhet kontrolluar gjithnje, neqoftese midis perfituesit nga sherbimi dhe atij qe kryen sherbimin ekzistojne lidhje te ngushta. 24. Dua të pyes për një problem që më ka dalë gjatë aktivitetit. Konkretisht pyetja është se çfarë procedurash duhen kryer për transferimin e veprimtarisë ekonomike? Përgjigje: Ju falenderojme per konsideraten tuaj. Persa i perket pyetjes tuaj ne mund t’ju sqarojme se: 20
  • 21. - Nëse një person i tatueshëm shet komplet veprimtarinë ose një pjesë të saj një personi, i cili është ose bëhet i tatueshëm në lidhje me veprimtarinë e blerë, duke e vazhduar atë dhe ky transaksion plotëson 2 kushte njëkohësisht: 1) kushtin ekonomik 2) kushtin ligjor Furnizimi nuk është i tatueshëm dhe quhet transferim i veprimtarisë ekonomike. 1) Plotësim i kushtit ekonomik kërkon që: veprimtaria e cila transferohet të ketë autonomi ekonomike, pra të ketë mundësinë të funksionojë si e pavarur tek marrësi. Autonomia ekonomike presupozon ekzistencën e të gjitha kushteve për realizimin e prodhimit, si ambientin, lëndët e para, makineritë…etj. Shitja vetëm e njërës prej tyre (lëndës së parë, makinerive ose ambienteve…etj) nuk ka të bëjë me transferimin e veprimtarisë ekonomike, por vetëm me një furnizim të zakonshëm mallrash, për të cilin aplikohet TVSH. 2)Plotësim i kushtit ligjor kërkon që: a) të bëhet në të gjitha rastet verifikimi i bilancit të shitësit.Të shihet sa dhe cilat asete të aktivit përdoreshin për prodhimin e produktit dhe sa janë transferuar, po kështu në pasiv sa të ardhura janë realizuar për shkak të kësaj shitje. Të njëjtat verifikime do të bëhen në bilancin e blerësit (në të cilin është transferuar veprimtaria), sa asete kanë hyrë dhe çfarë veprimesh jane bërë në pasiv. b) të jetë noterizuar i gjithë veprimi i bërë. Nëse personi i tatueshëm jep mallra të cilat janë pjesë të aseteve të veprimtarisë së tij ekonomike, psh: i shet, i fal ose i përdor privatisht, ky është një furnizim i tatueshëm dhe mbi vlerën e tatueshme të këtyre furnizimeve llogaritet TVSH. 25. A mund të më thoni se kush njihet nga legjislacioni fiskal shqiptar si importe të përjashtuara nga TVSH-ja? Përgjigje: Ne ligjin e TVSH-se citohet se: - Eshtë furnizim i përjashtuar nga TVSH: a) Importimi përfundimtar i të gjitha mallrave prej një personi të tatueshëm, kur furnizimi i tyre në të gjitha rethanat brenda vendit është furnizim i përjashtuar nga tatimi mbi vlerën e shtuar. b) Importimi i mallrave të vendosura në regjimin tranzit. c) Importimi i mallrave të deklaruara për të qënë nën regjimin e lejimit të përkohshëm dhe atë të përpunimit aktiv. Kur personat e tatueshëm për TVSH, importojnë makineri dhe pajisje sipas klasifikimit të bërë në Vendimin e Këshillit të Ministrave nr. 49, dt.26.01.2001, i lejohet shtyrja e pagesës së TVSH mbi importet deri në momentin e dorëzimit të deklaratës përkatëse të TVSH. Kjo do të thotë që kjo kategori mallrash nuk i nënshtrohet pagimit të TVSH-së në doganë. 26. Kohët e fundit kam dëgjuar të shtohen shitjet e autove me leasing. Pasi kam lexuar dhe jam deri diku i informuar a mund të më thoni ju se ç’është leasing dhe 21
  • 22. kush janë momentet e lindjes së detyrimit tatimor për një person që kryen transaksione në këtë mënyrë? Përgjigje: Leasing ne te vertete nuk do te thote gje tjeter pervec se qiradhenie. Tek kontratat e leasing behet dallimi ne pagesen me keste te maresit te leasing nese kostot e prodhimit plus kostot dytesore te dhenesit te leasing mbulohen.teresisht (amortizim i plote) apo pjeserisht (amortizim i pjesshem). Per TVSH ky dallim eshte i parendesishem. Leasing per te mirat ekonomike te levizshme Ne nje kontrate Leasing e mira ekonomike i llogaritet dhenesit te Leasing. Me te shumten e rasteve behet fjale per shoqeri te cilat blejne te mira ekonomike (makina, aeroplane, makineri) dhe ia japin me qira klienteve interesante. Ne keto raste dhenesi i Leasing sjell nje furnizim sherbimi (dhenie me qira) ndaj maresit te Leasing.Partneret bien zakonisht dakord per te paguar cdo muaj kestet e Leasing. Furnizimi i mallit sillet ne kete menyre pjese- pjese. Neqoftese nje kontrate Leasing nuk do te njihet per aresye manipulimi atehere nuk behet fjale per nje furnizim sherbimi por per nje furnizim malli. Neqoftese do te ndryshohet radhitja e te mirave ekonomike gjate kohes se veprimit te kontrates, pastaj duhen ndryshuar edhe te gjitha llogaritjet sipas saj. Neqoftese perfituesi i Leasing nderpret para kohe kontraten atehere kostot e lindura nga kjo dhe kostot e zevendesuara jane demshperblim. Ne kete rast nuk duhet llogaritur asnje TVSH.Pagesat shtese qe paguhen ne mbarim te kontrates se Leasing, perkundrazi bazohen ne nje kembim sherbimesh dhe i nenshtrohen TVSH. Te pagesa hyn gjithshka qe perdor perfituesi i sherbimit (marresi i Leasing) (tarife baze, kest Leasing dhe shpenzimet e tjera gjate lenies), por duke zbritur TVSH. Kur lind detyrimi per t’u tatuar? Kestet e Leaasing: Tatimi lind ne mbarim te kohes se paranjoftimit, per te cilen jane per tu paguar kestet e Leasing(Ligji “Per TVSH-ne”, Neni 13, paragr. 6). Tarifa baze: Tarifa baze eshte pjese e kontrates se Leasingdhe paguhet zakonisht ne fillim.Tatimi lind ketu me marrjen(Ligji “Per TVSH-ne”, Neni 13, paragr. 3). Leasing i te mirave te paluajtshme ekonomike Te nje leasing i te mirave ekonomike te paluajtshme duhet pasur parasysh parimi i te qenit nje te furnizimit. Kjo do te thote se ne drejtim te radhitjes se truallit dhe ndertesave duhet marre vendim njelloj sepse ndertesa eshte pjese qenesore e truallit. Neqoftese trualli i duhet radhitur marresit te leasing atehere atij i duhet llogaritur edhe ndertesa;pra behet fjale per nje furnizim. Neqoftese trualli i duhet llogaritur dhenesit te Leasing atehere kjo gje ka vlere edhe per ndertesen. Dhenesi i Leasing me lenien e nderteses sjell ne kete menyre nje furnizim sherbimi. 27. Une jam një dhënës shërbimesh interneti (ISP). A mund të më thoni se si tatohen shërbimet on-line, pasi ne fushen ku une punoj ka shume paqartesi rreth këtij aktiviteti? 22
  • 23. Përgjigje: Ne rastin e sherbimeve on-line, me problematik eshte percaktimi i vendit tek te ashtuquajturat qarkullime Online. Behet fjale te ky grup vetem per furnizim sherbimi sipas nenit 9 te ligjit te TVSH-se, qe jane perhapur vetem permes internetit dhe qe edhe me pare nuk ekzistonin objekte furnizimi fizike.Te keto qarkullime pason si porositja ashtu edhe sherbimi ne rruge elektronike. Shembuj tipike per qarkullimet Online jane lenia e software,muzikes, videove dhe informacioneve me „download“ si edhe sherbime te tjera , te cilet mund te kryhen vetem ne rruge te paster elektronike, si per shembull perkthimet apo sherbimet e konsultimeve. Te keto qarkullime vendi i sherbimit percaktohet sipas bazave te nenit 15 te ligjit te TVSH- se. Sipas tij sherbimi i kryer karakerizohet nga permbajtja e tij dhe pastaj ne drejtim te perfituesit nga sherbimi duhet bere dallimi midis klientit brenda vendit dhe nga ana tjeter klientit jshte vendit. 28. Firma ku unë punoj, para një muaji sponsorizoi një turne të asamblit artistik të qytetit tonë. Duke qenë se unë e njoh pak ligjin e sponsorizimeve doja të dija se sa përqind e sponsorizimit njihet si një shpenzim i njohur dhe çfarë rruge duhet ndjekur? Përgjigje: Ligji per sponsorizimet eshte nje ligj qe ka per objekt mbështetjen me ndihma financiare e materiale, apo sponsorizimet e veprimtarive sociale e publike ku përfshihen veprimtaritë humanitare, kulturore e artistike, sportive, edukative, arsimore, ekologjike dhe vepra letrare, shkencore dhe enciklopedike si dhe botuesve të shtypit. Ligji e ndalon sponsorizimin me qëllime përfitimi ekonomik nga sponsorizuesi. Sponsorizues mund te jene vetem subjektet që kanë cilësinë e tregtarit, qofshin këta persona fizikë ose juridikë, vendas, të huaj a me kapital të përbashkët. Sponsorizuesi përfiton, për shumën e sponsorizuar në fakt, këto lehtësi tatimore: - Subjektet, qe jane persona fizikë a juridikë, pagues të tatimit mbi biznesin e vogël, shuma e sponsorizuar u zbritet deri në masën 1 për qind të të ardhurave të tatueshme; - Subjektet, qe jane persona fizikë a juridikë që paguajnë tatim mbi fitimin shuma e sponsorizuar u njihet si shpenzim i zbritshëm deri në masën 10 për qind të fitimit para tatimit. Lehtësitë e mesiperme zbatohen nga organet tatimore, ku nga sponsorizuesit paraqiten: - kontrata juridike qe percakton te drejtat dhe detyrimet e paleve; - dokumentet, që vërtetojnë realizimin e sponsorizimit. Në rast të pasaktësisë, fshehjes ose manipulimit nga ana e sponsorizuesve të sponsorizimeve të parashikuara në veprimin juridik (kontratë), zbatohen dënimet që përmban legjislacioni tatimor në fuqi. 29. Punoj në një organizatë jofitimprurëse (OJF). Disa kohë përpara na kanë ardhur përfaqësues të degës së tatimeve dhe na kërkonin licensën fiskale dhe bilancin e 23
  • 24. organizatës. Donim të dinim se a është e bazuar kjo kërkesë në ligj dhe nëse mundeni na jepni një përgjigje referuar në këtë ligj? Përgjigje: Për qëllimet e tatimit mbi vlerën e shtuar, ne zbatim te ketij ligji organizatë jofitimprurëse është çdo shoqëri, institucion, shoqate apo organizate, që themelohet dhe ushtron veprimtarinë e saj në përputhje me Ligjin Nr.8788, datë 07.05.2001 “Për Organizatat Jo Fitimprurëse” : - që nuk është krijuar për përfitime ose të ardhura të antarëve të saj; dhe - rregullat e së cilës nuk lejojnë shpërndarje fitimesh apo pronash për antarët e saj. Nderkohe, eshte ligji Nr.8560, date 22.12.1999, sipas ndryshimeve te paketes fiskale 2004, ne Nenin 30/1, paragrafi I qe thekson se: 1. Detyrimit per t’u regjistruar ne organet tatimore dhe per t’u pajisur me çertifikate tatimore u nenshtrohen edhe organizatat jofitimprurese, fondacionet, njesite e zbatimit te projekteve, etj., qe ushtrojne veprimtari te karakterit fetar, humanitar, bamires, shkencor ose edukativ, pavaresisht nga fakti se veprimtaria e tyre mund te mos jete ekonomike e fitimprurese. Per t’u pajisur me certifikate tatimore, personat fizike ose juridike te mesiperm duhet te paraqesin ne organet tatimore, pervec vendimit te gjykates per regjistrimin e tyre, statutin dhe te dhena te tjera kontakti. Organet tatimore mbajne nje regjister te vecante per evidentimin e ketyre personave, duke i vleresuar ata, per efekte fiskale, si tatimpagues pasive. Ne momentin qe OJF-te jane te detyruara te regjistrohen (konsiderohen tatimpagues sipas Nenit 1, ligjit te tatimit mbi te ardhurat) ato jane te detyruara dhe te zbatojne legjislacionin fiskal aktual persa i takon deklarimit te te ardhurave (donacione, subvencione apo aktivitete ekonomike) dhe shpenzimeve ne format e njohura ligjore, sipas ligjit te tatimit mbi te ardhurat, Neni 29, paragrafi 1. 30. Kam blerë një anije peshkimi në Shëngjin. Megjithëse jam i ri në biznesin e peshkimit dëshira ime është të zbatoj ligjet. Duke përfituar nga rasti t’ju uroj për rubrikën pyetje-përgjigje, aq shumë të nevojshme për biznesin dhe ne biznesmenët doja të sqarohesha nga studioja tuaj për procedurat e rimbursimit të akcizës së naftes në peshkim? Ju faleminderit. Përgjigje: Ne zbatim te V.K.M nr.495, date 18.07.2003 “ Per percaktimin e kushteve, te personave dhe sasise se nevojshme te karburantit per perdorim nga anijet e peshkimit “,te Ligjit nr. 8976 date. 12.12.2002 “ Per Akcizat “ te ndryshuar dhe Udhezimit te Ministrit te Financave, nr. 7, date.16.06.2003, ne zbatim te ketij ligji, Ministri i Financave dhe Ministri i Bujqesise dhe Ushqimit kane nxjerre nje udhezim te perbashket, ku percaktohet se shoqeria furnizuese e gazoilit per anijet e peshkimit e percaktuar eshte ARMO Sh.a. Organizatat e Menaxhimit te Peshkimit (OMP-te), blejne gazoilin per te cilin eshte paguar akciza nga ARMO, prane Degeve te Shitjes se Karburantit (D.SH.K) te ARMO-s ne portet e Durresit, Vlores, Shengjinit, Sarandes. D.SH.K-te ne keto rrethe, u shesin gazoilin OMP-ve, me fature tatimore pa akcize, me cmimin e percaktuar nga ARMO. OMP-te pasi te jene 24
  • 25. regjistruar prane Deges se Tatimeve qe mbulon qendren e veprimtarise se tyre, i shesin gazoilin, me fature tatimore , me cmim te njejte me ate te blerjes, personave qe merren me aktivitetin e peshkimt, te regjistruar prane te njejtes Dege te Tatimeve. Ne fillim te cdo 3- mujori, OMP-te, jane te detyruara te marrin konfirmim me shkrim nga Dega e Tatimeve perkatese, per rregullsine e zbatimit te legjislacionit tatimor nga ana e subjekteve qe ushtrojne aktivitetin e peshkimit. Ne bilancin vjetor te OMP-ve, efekti fiskal i ketij operacioni , per shkak se cmimi i blerjes se gazoilit nga OMP-te dhe i shitjes se tij subjekteve te peshkimit eshte i njejte, do te jete zero. 31. Jam eksportues bimësh medicinale. Problemi im është te faturat për blerjen e mallit dhe justifikimin ligjor të tyre tek tatimet. Mund të më thoni cila do të ishte rruga optimale për zgjidhjen e këtij problemi delikat për mua? Përgjigje: Në rastin e blerjeve nga individët që nuk kanë cilësinë e tregtarit, fatura përgatitet nga vetë blerësi, ushtrues i veprimtarisë profesionale, por me kusht që dokumenti të përmbajë numrin rendor, datën dhe vendin e lëshimit, emrin dhe adresën e palëve, datën e realizimit të shitjes ose të punimit a shërbimit, emërtimin e saktë të tyre, çmimin e plotë të shitjes dhe nëse është rasti, rabatet ose zbritjet e tjera të zbatuara, si dhe shumat e shifruara, cilado qoftë mënyra e likujdimit të faturës dhe kjo te vërtetohet nga furnizuesi. Blerësi për çdo rast të tillë shënon në faturë edhe numrin e çertifikatës së tij të ushtrimit të veprimtarisë. Fatura e leshuar duhet te permbaje: - Në një vend të dukshëm të shkruhet “Faturë e lëshuar nga blerësi. Blerësi dhe shitësi kanë të rënë dakord që për një furnizim vetëm blerësi duhet të lëshojë faturë tatimore. - Edhe blerësi dhe shitësi mbajnë nga një kopje të faturës. - Të gjithë informacionin e detyrueshëm që duhet të mbajë një faturë tatimore në përputhje me Ligjin dhe Udhëzimin “Për TVSH-në”. 32. Nje jave me pare me kapi policia tatimore ne rruge dhe me preu flete gjobe dhe me thane se fatura e mallit nuk ishte e rregullt, pasi nuk kishte te shenuar ne te targen e mjetit dhe oren e daljes se mallit nga magazina. Mund te ma thoni ju qe jeni te specializuar per taksat se eshte e drejte kjo? Përgjigje: Fatura, e cila prodhohet nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, duhet të përmbajë : - numrin rendor; - numrin serial i parashtypur; - datën e lëshimit; - emrin, adresën, numrin e identifikimit të shitësit; - emrin, adresën, numrin e identifikimit të blerësit, kur ai është: - person i tatueshëm me TVSH dhe kodin fiskal kur ai nuk është person i tatueshëm me TVSH por tatimpagues i tatimit mbi bisnesin e vogël; 25
  • 26. - emrin, adresën dhe NIPT-in e transportuesit, targën e mjetit dhe orën e furnizimit. - përshkrimin e hollësishëm të mallrave të shitura ose të shërbimeve te kryera; - sasinë e mallrave të shitura ose vëllimin e shërbimeve të kryera; - çmimin për njësi pa TVSH; - vlerën totale të transaksionit pa TVSH; - shumën e TVSH (nëqoftë - se zbatohet TVSH); - vlerën totale me TVSH; - cilësimin furnizim i përjashtuar apo me 0 përqind (nëqoftëse ai është përkatësisht i përjashtuar apo i tatueshëm me 0 përqind); Fatura lëshohet në jo më pak se tre kopje dhe shpërndahet si më poshtë : - Faqja 1 (origjinali) për blerësin; - Faqja 2, 3, etj. (kopjet) për shitësin dhe transportuesin. Në fund të faturës shënohet me emër, mbiemër, nënshkrim dhe vulë, blerësi me emër, mbiemër, nënshkrim (kur është dhe transportuesi), transportuesi me emër, mbiemër, nënshkrim. Vetëm origjinali i faturës i jep të drejtë blerësit për të kredituar (zbritur) TVSH e paguar në blerje. Për qëllime të kreditimit tatimor, do të konsiderohet e vlefshme kopja e noterizuar e faturës së blerjes, me kusht që shitësi të zotërojë origjinalin dhe ta ketë deklaruar atë. Sic, e lexuat vete i dashur lexues kerkesa e policise tatimore ka qene e bazuar ne ligj. Por, policia tatimore nuk e ka detyrë ligjore këtë aspekt. Juve ju mbetet te apeloni prane Deges se Tatimeve nese keni argumenta qe provojne se kjo nuk eshte nje shkelje e bere me qellim fshehje. 33. Jam nje tregtar pjesesh per guzhina dhe aksesore mobiljesh. Une shes marangozeve dhe punishteve. Per te ndare shitjet i kam ndare dyqanet si njesi me vete dhe me shumice dhe me pakice. Duke qene se, nje dite me erdhi nje grup i policise tatimore dhe me tha se me duhen dy NIPT a mund te me thoni se ku e gjejne kete te drejte qe me thone se une jam ne gabim? Përgjigje: Nuk e dime momentin tuaj, por ne do te donim t’ju pergjigjeshim nepermjet ligjit dhe vetem ky eshte ai qe ngelet dhe nuk mund t’a diskutoje askush. Pasi e drejta gjendet. Mjaft qe ta kerkosh nepermjet njerezve dhe rruges ligjore te duhur. Tani le te vijme te shpjegimi i pyetjes tuaj. Për ata persona të tatueshëm që si pjesë të veprimtarisë së vet ekonomike, kryejnë shitje me shumicë dhe shitje me pakicë, vendi i veprimtarisë të secilës shitje duhet të jetë i ndarë, dhe çdo vend veprimtarie duhet të pajiset me Çertifikatë NIPT-i me numra të ndryshëm seriale. Ju falenderojme per besimin tuaj. 26
  • 27. 34. Punoj si menaxher ne nje firme greke ne Greqi. Kur erdhi momenti per te paguar tatimin mbi te ardhurat per mua, ai me zbritej nga rroga dhe ishte shume e konsiderueshme. Doja t’ju pyesja se a ka ndonje trajtim per raste te vecanta si rasti im. Do e vleresoja jashtezakonisht nese me pergjigjeni? Përgjigje: Për të parë se si lind tatimi i dyfishtë le të supozojmë se një individ apo një shoqëri (person juridik) rezident i shtetit "X", do të ushtrojë aktivitet në Shqipëri: në rastin e individit ai mund të jetë p.sh. një specialist, këshilltar resident i Shtetit “X”, që punon në një shoqëri shqiptare me kohë të kufizuar apo një ekspert i pavarur (avokat, inxhinjer, mjek, etj) apo sportist ose artist, i cili nuk i plotëson kriteret për t’u konsideruar resident tatimor Shqiptar (ai qëndron në Shqipëri në total më pak se 183 ditë gjatë një viti tatimor dhe/ose ka interesat jetike në Shtetin X), pra nuk është rezident Shqiptar për qëllime tatimore. Meqenëse ky individ është rezident tatimor i shtetit "X", në bazë të legjislacionit tatimor të këtij shteti ai tatohet në shtetin "X" për të ardhurat e tij në total të realizuara në atë shtet dhe kudo gjetkë, pra edhe për të ardhurat e realizuara në Shqipëri. Nga ana tjetër, për pjesën e të ardhurave të realizuara në Shqipëri, në bazë të Ligjit për Tatimin mbi të Ardhurat (Neni 7, paragrafi 2), ky individ do të tatohet në Shqipëri, për pagën apo shpërblime të ndryshme që merr për punën që ai bën në Shqipëri. Siç shihet të ardhurat e realizuara në Shipëri tatohen dy herë, një herë në Shqipëri dhe pastaj në shtetin "X". Pra një herë në vendin ku realizohen të ardhurat dhe një herë në vendin ku ka rezidencën tatim-paguesi. Po kështu individë, residentë tatimorë të shtetit X, mund të realizojnë të ardhura nga interesat për depozita që kanë në banka rezidente Shqiptare, apo të ardhura nga dividentët për aksione që mund të zoërojnë në shoqëri rezidente Shqiptare, dhe, në këto raste, interesat apo dividentët tatohen dy here: një here me tatim në burim në Shqipëri (vendi ku krijohen të ardhurat) dhe një here me tatim mbi të ardhurat në shtetin X (vendi ku ka rezidencën tatimpaguesi); 35. Jam nje tregtar produktesh bujqesore. Prodhimet i blej te fshataret dhe ato qe mundem te blej dhe nga tregtare te tjere. Mirepo, shpesh bie pre e policise tatimore, qe na kerkon fatura. Dua te di se c’fare te bej ne kete rast, pasi fshataret nuk kane ku gjejne fatura te me japin mua. Une mezi gjej mallin e jo me te gjej fatura. Me respekt dhe ne pritje te pergjigjes. Përgjigje: Nuk e dime nese ky shqetesim eshte dhe per tregtare te tjere, por nisur nga kerkesat e ligjit ne do te thonim se ne baze te ligjit “ Per dokumentimin dhe mbajtjen e llogarive per tatimet”, ne Nenin 4 te saj thuhet se ... çdo blerje sendesh ose çdo kryerje punimi e shërbimi që destinohet për një veprimtari profesionale është objekt faturimi. Shitësi është i detyruar të lëshojë faturë dhe blerësi duhet të kërkojë atë në kohën e realizimit të shitjes a të kryerjes së punimit ose shërbimit. Fatura tatimore përgatitet nga shitësi në jo më pak se dy ekzemplarë, nga të cilët njëri e merr dhe ruan blerësi, kurse kopjen e mban dhe e ruan shitësi. Faturat përgatiten me numër rendor progresiv. Keto fatura te thjeshta tatimore ( pa TVSH) ne baze te ligjit te tatimit mbi te ardhurat qe nga viti 2004 do te prodhohen dhe shperndahen nga organet tatimore. Keshtu, legjislacioni 27
  • 28. tatimor e percakton saktesisht, se kur jeni nje tregtues i regjistruar ne tatime, por si tatimpagues i takses vendore dhe tatimit te thjeshtuar mbi fitimin ju duhet te leshoni fature te thjeshte tatimore dhe po ashtu te merrni mallra sipas rastit, nese jane fshatare nje fature te thjeshte apo deftese tatimore me te gjitha gjeneralitetet e mundshme te ngjashme me nje fature. Kur subjekti ku bleni ju mund te jete i regjistruar ne TVSH, ateher duhet te merrni bashke me mallin qe keni blere dhe nje fature me TVSH, qe jua leshon shitesi. 36. Jam jurist. Studioja ime ka klient nje shoqeri, e cila aktualisht kerkon te shese aksionet e kompanise dhe perbehet nga nje ortak i vetem. Shoqeria momentalisht kryen aktivitet. Mund te methoni se a lindin detyrime ndaj shtetit kur do te vendoset per kryerjen e kesaj shitje? Nese po, si llogaritet ajo dhe sa eshte? Përgjigje: Ne baze te ligjit te tatimit mbi te ardhurat cdo rezident ose jo rezident qe realizon te ardhura eshte objekt per te paguar tatim mbi te ardhurat. Ky tatim aplikohet ne masen 10% mbi te ardhurat e perfituara. Detajime te metejshme mund te specifikojne se kush jane fushat ku shtrihet ky tatim dhe kush eshte e perjashtuar. Megjithate, ne pergjigje te pyetjes tuaj mund t’ju themi se të ardhurat e realizuara nga diferenca ndërmjet çmimit të shitjes dhe çmimit të blerjes së kuotave të pjesparrjes në kapital apo aksioneve (pika f). Në këtë grup përfshihen të ardhurat e realizuara nga shitja e kuotës që një ortak zotëron në një bisnes apo ortakëri, të ardhurat e realizuara nga shitja e aksioneve, apo të ardhurat e realizuara nga shitja apo likujdimi i një bisnesi të çfardo forme. Ndryshe nga grupet e tjera, baza tatimore në këtë rast është diferenca midis: - të ardhurave nga shitja apo likujdimi i bisnesit me vlerën kontabile të kapitalit; - të ardhurave nga shitja e kuotës së pjesmarrjes në kapital me vlerën nominale ose të blerjes; - të ardhurave nga shitja e aksioneve me vlerën nominale ose të blerjes; - totali i kuotës së pjesmarrjes ose pjesës së kapitalit të tërhequr nga një ortak ose pronar me kapitalin fillestar të kontribuar prej tij në kapitalin themeltar. 37. Jam nje inxhinier ndertimi. Nga llogarite qe me bejne organet tatimore me thone se kostua ime e ndertimit per 1 m² apartament duhet te jete 27,000 leke. Ku gjendet kjo baze dhe si llogaritet kostua ne ndertim? Ju faleminderit! Përgjigje: Eshte kenaqesi per ne si studio te kontaktojme me nje grup gjithnje e me te gjere lexuesish. Pyetja tuaj na duket me vend dhe do te ishte me interes t’ju pergjigjeshim pak me gjere. Kur shoqëritë e ndërtimit ndërtojnë për të shitur apo për të dhënë me qera,TVSH llogaritet dhe paguhet çdo muaj mbi vlerën e situacionit mujor të punimeve. Bashkë me çdo situacion mujor do të jetë detyrimisht fatura tatimore me numër serial. Vlera e situacionit mujor do të jetë vlera e tatueshme mbi të cilën do të llogaritet TVSH-ja në masën 20%. Personi i tatueshëm është i detyruar të llogarisë TVSH çdo muaj. Vlera totale e këtij 28
  • 29. situacioni mujor regjistrohet në librin e shitjeve . Kur shoqëritë e ndërtimit të liçencuara profesionalisht , do të ndërtojnë objekte për përdorim në biznesin e tyre të liçencuar nuk llogaritet TVSH dhe lejohet kreditimi i TVSH së paguar në blerjet e bëra për këtë qëllim.Në këtë rast ndërtesat duhet të jenë të një tipi që përdoret në industrinë e ndërtimit dhe qëllimi i përdorimit të tyre duhet të jetë i shpallur dhe aprovuar në lejen e ndërtimit të Bashkisë.Vlera e situacionit mujor regjistrohet në shitje dhe blerje. Këtu nuk përfshihen ndërtesa të tilla si apartamente e shtëpi,hotele ,punë publike etj për ndërtimin e të cilave gjithmonë llogaritet dhe paguhet TVSH çdo muaj mbi vlerën e situacioneve. Kostua ne strukture per 1 m² ndertim apartamenti perbehet nga keta elemente: - Vlere e lendes se pare dhe materialeve - Vlere e lendeve te ndertimit; - Vlere e mekanikes - Vlere transporti - Vlere punetorie - Vlere kontribute sigurimesh - Vlere shpenzime plotesuese - Fitim situacional per m² - SHUMA - TVSH 20 % - T O T A L I Kjo mendojme se eshte struktura e kostos per nje punim ndertimor. Eshte vlera totale e gjithe punimeve ndertimore pjestuar per siperfaqen ajo qe nxjerr koston/m² te cmimit ndertimor. Nese keni akoma paqartesi ne spjegimin tone modest, ju lutemi te kontaktoni me ne per te qene me prane problemit tuaj. 38. Ortaku ne biznesin tim eshte nje italian qe i ka dhene filialit shqiptar nje hua e cila ka nje interes qe i kalon 3% mbi perqindjen e interesit te tregut. Kjo hua do te shlyhet per 7 vite. Ai ka dhe biznesin e tij ne Itali. Ne fakt une megjithese jam ortak, nuk kam investuar asnje kapital. Une vetem kam disa perqindje ne shoqeri. Ne kete qe po ju them mua ne fakt me intereson te njihem me pergjigje specialisti per disa pyetje qe me kane lindur : - A njihet si shpenzim huaja e dhene nga nje i huaj ? - A duhet te njihet ajo kur eshte me kushte 3 % mbi interesat e tregut ? Përgjigje: Ne fakt per kete na duhet t’i referohemi ligjit te tatimit mbi te ardhurat. Sipas ketij ligji gjithe ato shpenzime që kryhen për qëllime të bisnesit, pra shpenzime që synojnë sigurimin dhe ruajtjen e të ardhurave konsiderohen si shpenzime qe njihen nga fisku. Për të qënë të njohura shpenzimet duhet të jenë kryer në interes të drejtëpërdrejtë të veprimtarisë ekonomike prej së cilës realizohen të ardhurat; të jenë përballuar efektivisht dhe të jenë të mbështetur në dokumente justifikuese të njohura ligjërisht; të pasqyrohen nëpërmjet një veprimi kontabël duke pakësuar aktivet neto; 29
  • 30. Ne keto kushte dhe huaja e dhene nga i huaji konsiderohet nje shpenzim qe njihet nga organet tatimore. Persa i perket kalimit te normave te interesit mbi 3% mbi ato te tregut, nese keni parasysh me kete interesat e rifinancimit për bankat e nivelit të dytë, atehere ne rastin kur interesat e paguara e tejkalojnë interesin e kredisë të përcaktuar në Fletoren Zyrtare nga Banka e Shqipërisë nuk nihet si shpenzim per efekte fiskale. 39. Kam lexuar disa numra me pyetje dhe pergjigje te gazetes Ekonomia dhe tju them te drejten me jane dukur te plota. Nese mund tju shqetesoj me disa pyetje do te me interesonin shume pergjigjet tuaja. Ne radhe te pare dua te pyes specialistet ne gazeten tuaj per nje problem aktual qe me intereson. Firma ime eshte ne biznesin e sherbimeve informatike. Nga kerkesat qe kemi patur per nje kontrate me te huaj duam te hapim nje filial ne Itali, qe te prodhoje atje programe informatike. Pyetjet perkatese qe kam jane : - Si tatohen dividentet ne Itali me rastin e riatdhesimit te fitimit nga vendi i burimit ? - Nese dal me humbje, cili eshte trajtimi tatimor i humbjes se filialit? Përgjigje: Problemi i dividenteve eshte nje problem taksimi jo vetem i rezidenteve por dhe i jorezidenteve. Megjithate, keto probleme ne vendin tone jane zgjudhur duke i tatuar keto lloj te ardhurash ne masen 10%. Po keshtu dhe sipas ligjit italian per tatimin mbi te ardhurat dividentet jane moment ku aplikohet tatimi mbi te ardhurat, pavaresisht se ju jeni ortak i vetem apo me partner italian. Nga sa kuptohet nga ajo qe n’a shkruani ne shikojme se ju keni nje firme te gjithen tuajen. Italia nuk ka pengesa per riatdhesimin e fitimit, transferimit te kapitalit, pagesave dhe transfertave te valutes. Megjithate, dhe nese jeni ortak i vetem dhe nese jeni me partnere te tjere ju duhet te paguani tatim mbi dividentin. Nese dilni me humbje, ajo do te mbartet per tre vitet pasardhes duke qene nje subjekt qe nuk tatohet mbi fitimin ne kete rast. 40. Kam nje pyetje per t’ju bere: Cili është ndryshimi midis furnizimeve të perjashtuara dhe atyre me TVSH 0 %? Përgjigje: Çdo person i tatueshëm , pavarësisht nga forma juridike e organizimit të tij dhe pavarësisht nga lloji i veprimtarisë ekonomike që ai kryen i nenshtrohet zbatimit te ligjit "'Për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar". Megjithate, ky ligj parashikondhe perjashtime qe jane nga neni 20 deri ne nenin 25 dhe në nenet 25.1, 25.2, 25.3, dhe 26.1. Ne kete rast hyjne ne loje dhe interpretimet ligjore per njohjen e furnizimeve te tatueshme ne blerje ne ate mase qe eshte perjashtimi ne qarkullim.Në të dyja rastet, tatimpaguesi nuk ngarkohet me TVSH te shitjes per furnizimet që kryen. Nese keni rastin e furnizimeve të tatuara me 0% (eksportet, transporti nderkombetar) atehere ju do të mund të merrni gjithe TVSH-në që ju keni paguar per furnizimet e tatueshme te blerjes. Ne ket rast lind momenti i rimbursimit te kesaj TVSH-je te paguar ne hyrje. 30
  • 31. 41. Punoj ne nje shkolle, e cila financohet nga nje OJF ne Tirane. Kam lexuar se mbi kete aktivitet do te aplikohen taksa. Mund te me thoni se si taksohen te ardhurat qe krijohen nga aktivitetet ekonomike te OJF-ve? Përgjigje: Burimet e financimit te nje OJF-je sipas ligjit ne fuqi “Per OJF-te” jane te ardhurat nga kuotizacioni kur ka te tilla, fonde, grante dhe donacionet e ofruara nga subjektet private dhe publike si dhe te ardhurat nga veprimtaria ekonomike dhe pasurite ne pronesi te OJF- se. Por, fonde dhe subvencione mund te marre dhe nje shoqeri tregtare apo biznesmen. Ne fakt ndryshimi midis OJF-se dhe shoqerise tregtare te krijuar per qellime fitimi (OF) gjendet vetem te fakti se si perdoren dhe administrohen keto te ardhura. Kjo ka te beje me faktin qe nje OJF-je i lejohet perdorimi i te ardhurave vetem per permbushjen e qellimit dhe objektit te veprimtarise per te cilen ajo eshte themeluar apo dhe per mbirembajtje te pasurise se OJF-se. Anetaret e saj, si te thjeshte dhe ata te bordit nuk mund te perfitojne asnje forme shperndarje te ardhurash, pervec pagave qe marrin sipas funksionit dhe sherbimeve per te cilin ata jane te punesuar ne organizate, te sanksionuar ne kontraten e punesimit. Ligji “Per OJF” u njeh atyre te drejten per te zhvilluar veprimtari ekonomike, por... - veprimtaria ekonomike duhet te jete ne plan te dyte ne raport me gjithe veprimtarine e shoqates, ne kuptimin e nje aktiviteti ndihmes te qellimit kryesor te saj; - fitimet apo pasurite e tyre duhet te perdoren vetem per realizimin e qellimeve qe shkruhen ne statutin e organizates; - ato nuk mund t’u shperndahen anetareve te organizates; - ato nuk mund te perdoren per ndonje qellim tjeter nga ai qe shkruhet ne statut; OJF dhe gjithe organizimet sipas ligjit per OJF, te cilet krahas veprimtarise me karakter fetar, humanitar, bamires, shkencor ose edukativ, kryejne edhe veprimtari te tjera, me karakter ekonomik, jane te detyruar te regjistrojne vecmas keto aktivitete ne organet tatimore, njelloj si cdo tatimpagues tjeter, qe ushtron veprimtari ekonomike, ne perputhje me kerkesat e ligjit te procedurave tatimore. Ato jane te detyruara dhe te zbatojne legjislacionin fiskal aktual persa i takon deklarimit te te ardhurave (donacione, subvencione apo aktivitete ekonomike) dhe shpenzimeve ne format e njohura ligjore, sipas ligjit te tatimit mbi te ardhurat, Neni 29, paragrafi 1. Pra, ligji eshte i qarte. Kush del jashte kornizes se tij, ka prishur tablone ekonomike te vendit duke shtremberuar perberesit e tjere te kesaj tabloje. 42. Mund te zbriten shpenzimet qe behen per te financuar nje projekt per anketimin e tregut nga te ardhurat e nje biznesi tregtar? Përgjigje: Shpenzimet e njohura me qëllim të ruajtjes së të ardhurës, janë kryesisht shpenzime të destinuara për të ruajtur ekzistencën e kapitalit si burim i të ardhurave dhe për të siguruar në kohën e duhur riformimin apo zëvendësimin e kapitalit. Në çdo rast shpenzimet duhet të jenë të provuara nga tatimpaguesit me dokumentacionin përkatës ligjor. Dokumente të përdorura si bazë për justifikimin e shpenzimit, për efekt tatimor, është fatura tatimore me TVSH, fatura e thjeshtë tatimore dhe çdo dokument tjetër i lëshuar në përputhje me legjislacionin në fuqi dhe me udhëzimet e Ministrit të Fiancave, në zbatim të legjislacionit 31
  • 32. tatimor. Dhe ne rastin tuaj, ku anketimi ju e prezantoni se eshte ne sherbim te njohjes se tregut eshte nje shpenzim i zbritshem, i cili kalon me vleren e plote te tij ( ne rsat se eshte me TVSH ajo zbritet) dhe ndikon ne rezuktatin perfundimtar te shoqerise tuaj. 43. Jam nje student ne vitin e trete ne Fakultetin Ekonomik, Dega Finance. Per nje informacion dhe kuriozitet timin doja t’ju pyesja se a tatohen sherbimet me pagese qe kryen qeveria dhe pushteti lokal per qytetaret? Përgjigje: Ne zbatim te ligjit te tatimit mbi te ardhurat organet e qeverisjes qëndrore dhe vendore janë te përjashtuar nga tatimi mbi fitimin. Persa i perket tatimeve te tjera si: TVSH, tatim mbi pagat, akcize, kontribute keto pjese te jetes shqiptare nuk kane perjashtime, por i nenshtrohen ligjit njesoj si gjithe segmentet e tjere. 44. Kohet e fundit une kryejta disa kontrata qeraje, per 4 hyrje me ane te noterise. Mirepo ne tatime me thane se kjo nuk eshte nje cmim qe ata e njohin si te pandryshueshem. A mund te quhet cmimi i vendosur ne shitjet me akt noterial si cmim tregu dhe a kane te drejte tatimet t’a rikarakterizojne kete transaksion? Përgjigje: Sipas ligjit per noterine i aprovuar nga parlamenti shqiptar qe ne vitin 1994 dhe bashke me ndryshimet qe ai ka kaluar, noteri detyrohet të përmbushë funksionet e veta kurdoherë e posaçërisht për veprimet noteriale që nuk presin, si dhe t'u përgjigjet kërkesave të shtetasve në çdo vend të territorit ku e shtrin juridiksionin zyra noteriale e tij. Noteri ka për detyrë: - Të kryejë për personat fizikë e juridikë ato veprime që synojnë realizimin e të drejtave dhe mbrojtjen e interesave të tyre të ligjshme, t'i sqarojë ata për të drejtat dhe detyrat që rrjedhin prej tyre, si dhe të paralajmërojë për pasojat që vijnë nga kryerja e veprimeve noteriale, me qëllim që të mos dëmtohen interesat e tyre nga mosdijenia e ligjit. - Të kryejë detyrat e tij me paanësi, në bazë të ligjit dhe të betimit të bërë si noter. - Të ruajë të dhënat me të cilat është njohur gjatë kryerjes së veprimtarisë së tij dhe që përbëjnë sekret profesional. - Të dhëna për përmbajtjen e akteve noteriale të kryera mund t'u jepen vetëm personave, në emër të cilëve janë kryer këto veprime. Gjykata, prokuroria dhe hetuesia mund të njihen me të dhëna të kësaj natyre, kur kanë filluar ndjekjet penale kundër noterit lidhur me detyrën e tij, ose kundër shtetasit që është subjekt në veprime noteriale të kryera, por gjithnjë pa u dëmtuar interesat themelore të shtetit a shtetasve të veçantë. - Të moslejojë njohjen me përmbajtjen e testamenteve, lëshimin e kopjeve a shkurtimeve të tyre para vdekjes së trashëgimlënësit testamentar, përveç rasteve kur e kërkon vetë ai ose përfaqësuesi i tij me prokurë të posaçme. Të refuzojë kryerjen e veprimeve noteriale në rastet që nuk lejohen nga legjislacioni i Republikës së Shqipërisë, nga konventa ndërkombëtare, të pranuara përgjithësisht ose në të cilat ka aderuar vendi ynë. 32
  • 33. - Të këshillojë palët që të paraqiten në organet e tatimit për efekt të pagimit të tatimit, në rastet kur kryen veprimet noteriale që kanë të bëjnë me tjetërsimin e pronësisë. Pra, sic e shihni, ne gjithe detyrat qe i caktohen nga ligji noteri asnjehere nuk mund te jete percaktues i cmimeve te tregut. Kete te drejte per rikarakterizim te transaksioneve, per cdo te ardhur qe realizohet nepermjet pjesemarrjes ne treg ose jo e kane vetem organet tatimore sipas kopetencave qe percakton ligji i procedurave tatimore per ta. Nisur nga kjo, organet tatimore kane te drejte te rikarakterizojne transaksione te motivuar ne cdo vendim te tyre nga ligji egzistues. 45. Mua me bezdisin shpesh policet tatimore, te cilet kerkojne te njejtat gjera. Por nuk kuptoj se kush ja u jep te drejten per te hyre ne magazine si ne prone te babait. Mund te kontrollojne organet tatimore dhe policia pa paralajmerim dhe mandat? Përgjigje: Ndiejme qe ju jeni nen presion te administrates dhe kjo ju bezdis, pasi mendoni se administraten duhet t’a keni ne krah dhe jo t’ju pengoje per kryerjen e aktivitetit. Ne fakt. Ligji i procedurave tatimore e percakton se cilat jane te drejtat per inspektim. Organet tatimore mund te hyjne ne ambjentet e tatimpaguesit vetem nepermjet autorizimit te titullarit te deges se Tatimeve. Punonjesi i autorizuar nga organi tatimor mund të hyjë dhe të kërkojë në çdo vend që përfshin çdo tokë, ndërtesë, automjet, anije etj., kur ai ka arsye për të besuar që mallrat ose dokumentat e përdorura prej personit të tatueshëm për qëllimet e zbatimit te këtij ligji mbahen atje. Punonjësit e organeve tatimore kanë të drejtë të verifikojne vertetesine e deklarimit dhe te pageses se detyrimeve tatimore te tatimpaguesve ne juridiksion te rrethit perkates. Ato kontrollojne kontabilitetin e tatimpaguesve, duke përfshirë edhe dokumentacionin mbi të ardhurat, fitimin, kapitalin dhe marrëdhëniet financiare me të tretët. Ky punonjes i autorizuar, që hyn në mjediset e biznesit të tatimpaguesit, i inspekton ato duke kërkuar çdo dokument, gjendjen e mallrave etj. Ai mund të inspektojë dhe të marrë kopje të çdo llogarie, regjistrimi ose dokumenti. Ai mund të inspektojë dhe të kontrollojë, gjithashtu, edhe operimet me kompjuter, arka regjitruese ose pajisje të tjera, si dhe të marrë kopje të çdo llogarie, regjistrimi ose informacioni tjetër të mbajtur nëpërmjet këtyre mjeteve. Inspektoret e Drejtorise se Pergjithshme te Tatimeve e kane kete te drejte per te gjithe tatimpaguesit e vendit, pavaresisht nga rrethi ku eshte regjistruar tatimpaguesi qe kontrollohet. Moslejimi i hyrjes dhe pengimi per kryerjen e kontrollit nga ana e organeve tatimore apo perpjekjet e tatimpaguesve per te ndaluar veprimin e organeve tatimore direkt apo indirekt, vete ose nepermjet nje personi tjeter, konsiderohen shkelje te ketij Ligji dhe denohen : a. Tatimpaguesit e regjistruar per TVSH denohen me gjobe 1 milion leke. b. Tatimpaguesit e regjistruar per taksen vendore mbi biznesin e vogel dhe tatimpaguesit e tatimit te thjeshtuar mbi fitimin denohen me gjobe 10 mije leke. Pas çdo kontrolli, punonjësit e organeve tatimore duhet të paraqesin një raport me shkrim ku te përshkruhen në detaje rezultatet e kontrollit te ushtruar nga ana e tyre. Tatimpaguesi ka të drejtë të mbajë një kopje të këtij raporti, dhe te paraqese observacionet e veta me shkrim. 33
  • 34. 46. Jam nje ndertues ne Kavaje. Vitin e fundit presioni per te paguar sa me shume TVSH dhe tatim fitimi nga tatimet eshte rritur. Por ne keto presione ata me sa me duket mua bejne kerkesa qe nuk kane nje llogjike ekonomike. Te pakten keshtu e gjykoj . Une i paguaj ne rregull detyrimet qe me takojne per degen e tatim taksave. Megjithate, nese keni mundesi doja te dija se cili eshte kuadri i detyrimeve tatimore per ndertimin? Përgjigje: Ne kuadrin e perkufizimit ligjor per ndertimin ky sektor mjaft i rendesishem i ekonomise per organet tatimore konsiderohet çdo operacion që ka për rezultat përfundimin tërësor ose pjesor të një ndërtese të re ose substancialisht të ndryshuar, muri,rruga,ose themeli. Ndërtimet perfshijne si me poshte: 1. Punët për konstruksionin e ndërtesave dhe të objekteve të tjera ku futen : - punët e ndërtimit (muraturë, armaturë, suvatime, etj.) - punët publike (ndërtim e mirëmbajtje rrugësh, etj.) - punët për rregullimin e parqeve që lidhen me operacione të tilla që zgjasin afatin e shfrytëzimit), - punët për rregullimin e teritoreve që kërkojnë modifikime të reliefit, - punët e rrjetit ngrohës dhe të konstruksioneve metalike - punët për shkatërrimin e pasurive të patundshme 2. Punët për pajisjen e ndërtesave dhe të objekteve të tjera, ku futen : - punët për pajisjen e ndërtesave, pajisje të cilat inkorporohen në mënyrë definitive në ndërtesë, duke u transformuar kështu për shkak të destinacionit të tyre në pasuri të patundshme (instalimet elektrike, ato sanitare, të ngrohjes, etj.) - punët për riparimin e pasurive të patundshme dhe të instalimeve me karakter të patundshëm. Këtu bëhet fjalë për punë që bëhen të nevojshme për shkak të degradimit ose prishjes së ndërtesave (pasuri të patundshme) si lyerja e fasadave, ribërja e një instalimi elektrik apo sanitar, etj. Nje subjekt qe kryen aktivitete ne keto fusha si me lart detyrohet te paguaje per llogari te buxhetit te shtetit: - TVSH - Tatim fitimi - Tatim mbi te ardhurat personale - Kontribute te sigurimeve shoqerore dhe shendetesore - Tatim qe u mbahet ne burim per te ardhura qe u jepet punonjesve, specialisteve dhe gjithe ata qe kryejne punime per llogari te nje projekti ndertimor dhe qe nuk jane te regjistruar ne organet tatimore. - Taksa lokale Kur shoqëria e ndërtimit e liçencuar profesionalisht ndërton objekte për përdorim në biznesin e vet të liçencuar nuk paguhet TVSH, pasi situacioni i punimeve regjistrohet dhe si shitje e tatueshme dhe si blerje e tatueshme. Per kete rast lejohet kreditimi i TVSH së paguar në blerjet e bëra për këtë qëllim. Kete te drejte e perfitojne te gjithe ata qe kane nje license profesionale per te bere ndertimin qe kerkojne. Ne rast te ndryshem ndertimi nuk konsiderohet vetefurnizim. Ndërtesat duhet të jenë të një tipi që përdoret në industrinë e 34