3. Τι πρέπει να τρώνε οι
έφηβοι για να είναι υγιείς
Για να έχουν οι έφηβοι μια υγιεινή διατροφή θα πρέπει
να ακολουθούν τα εξής βήματα :
1. Να μην παραλείπουν κύρια γεύματα.
2. Να θυμούνται ότι το πρωινό είναι από τα
σημαντικότερα γεύματα της ημέρας.
3.Να μην καταναλώνουν μεταξύ των γευμάτων πρόχειρες
τροφές. Οι πρόχειρες τροφές περιέχουν αρκετό λίπος,
αλάτι και κενές θερμίδες. Γι αυτό πρέπει να
χρησιμοποιούνται με μέτρο.
4. Να τρώνε τροφές με λιγότερα λίπη και ζάχαρη.
5. Να τρώνε άφθονα φρούτα και λαχανικά
4. 6. Να καταναλώνουν περισσότερες τροφές πλούσιες σε
φυτικές ίνες.
7. Να καταναλώνουν ποικιλίες τροφών καθημερινά.
8. Να διατηρούν κανονικό το σωματικό βάρος τους.
9. Να μασάνε αργά το φαγητό τους.
10. Να πίνουν άφθονο νερό.
11. Να αποφεύγουν τα οινοπνευματώδη ποτά.
12. Να αποφεύγουν την υπερκατανάλωση γλυκών και
αναψυκτικών.
13. Να αποφεύγουν το πολύ αλάτι.
14. Να ασκούνται καθημερινά.
6. • Ένας στους 5 εφήβους στη χώρα μας έχει μεγαλύτερο
βάρος από το κανονικό , είναι δηλαδή υπέρβαρος ή
παχύσαρκος.
• Από το 2002 έως το 2010 το ποσοστό των παχύσαρκων/
υπέρβαρων εφήβων στη χώρα μας αυξήθηκε από
15,4% σε 21,9%.
• Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες με τα υψηλότερα
ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας παγκοσμίως. Σύμφωνα
με τα ευρήματα της παρούσας μελέτης βρίσκεται στη 2
η θέση, μετά τις ΗΠΑ.
7. • Η παχυσαρκία είναι μια κλινική
κατάσταση για την οποία η
διάγνωση μπορεί να γίνει
εύκολα όμως η θεραπεία δεν
είναι εύκολη.
• Τα υπέρβαρα παιδιά έχουν πολύ
μεγάλες πιθανότητες να γίνουν
παχύσαρκοι ενήλικες εκτός εάν
αλλάξουν τρόπο διατροφής και
αρχίσουν να εξασκούνται
σωματικά.
9. • Ραγδαία αύξηση στο φαινόμενο των διατροφικών
διαταραχών παρατηρούν οι επιστήμονες τα
τελευταία χρόνια.
• Σύμφωνα με επιδημιολογικά στοιχεία στη χώρα
μας, το 6% του πληθυσμού νοσεί από διατροφικές
διαταραχές.
• Το 1% από νευρική ανορεξία και το 5% από
νευρογενή βουλιμία.
10. • Η ηλικία έναρξης μιας διατροφικής διαταραχής
ξεκινά από τα 9 έτη.
• Σήμερα ένα εκατομμύριο έφηβοι και νεαροί
ενήλικοι πάσχουν, στην Ελλάδα, από κάποια
μορφή διατροφικής διαταραχής, γεγονός που
σημαίνει ότι δύο εκατομμύρια οικογένειες
βρίσκονται αντιμέτωπες με το πρόβλημα αυτό.
11. • Επιπλέον, τα ποσοστά θνησιμότητας από τις
διαταραχές αυτές είναι μεγαλύτερα από τις
υπόλοιπες ψυχικές διαταραχές, καθώς φτάνουν
το 20%.
13. Ορισμός
• Η νευρική ανορεξία είναι
μια διατροφική διαταραχή που
χαρακτηρίζεται κυρίως από άρνηση
για διατήρηση ενός υγιούς
φυσιολογικού βάρους και έναν
μανιώδη φόβο για την απόκτηση
βάρους σε συνδυασμό με μια
διαστρεβλωμένη εικόνα για τον
εαυτό τους που μπορεί να
διατηρηθεί από διάφορες
προκαταλήψεις σχετικά με το σώμα,
το φαγητό και την διατροφή τους.
14. • Τα άτομα με νευρική ανορεξία συνεχίζουν να νιώθουν
πείνα αλλά επιτρέπουν στους εαυτούς τους μόνο πολύ
μικρές ποσότητες φαγητού.
• Είναι μια σοβαρή ψυχική αρρώστια με υψηλό ποσοστό
παρενεργειών και το υψηλότερο ποσοστό
θνησιμότητας από όλες τις ψυχικές ασθένειες.
• Η νευρική ανορεξία εκδηλώνεται συνήθως στην
εφηβεία. Παρόλο που μπορεί να επηρεάσει ανθρώπους
κάθε ηλικίας, φύλου και κοινωνικοοικονομικής
κατάστασης η νευρική ανορεξία επηρεάζει τις γυναίκες
10 φορές περισσότερο από τους άντρες.
17. Ορισμός
• Η ψυχογενής βουλιμία ονομάζεται
αλλιώς και νευρική βουλιμία καθώς σε
αυτή την ασθένεια παρατηρείται μία
διαταραχή κατά την διαδικασία
πρόσληψης τροφής. Αυτό σημαίνει ότι ο
ασθενής καταναλώνει μεγάλες
ποσότητες φαγητού σε μικρό χρονικό
διάστημα με σκοπό την μείωση βάρους
χρησιμοποιώντας ανθυγιεινούς και
νοσηρούς τρόπους όπως για παράδειγμα
τον εμετό, τα καθαρτικά, διουρητικά και
την υπερβολική άσκηση. Αυτή η
διατροφική διαταραχή δείχνει
«προτίμηση» στα νεαρά κορίτσια και στις
γυναίκες.
18. Αναγνώριση
• Σε αντίθεση με την ανορεξία η βουλιμία δεν
συνοδεύεται αναγκαστικά από έλλειψη βάρους. Συχνά
οι βουλιμικοί έχουν και περιττά κιλά. Το κύριο
χαρακτηριστικό είναι ότι εδώ το φαγητό συνδέεται με
έντονη αίσθηση ντροπής. Κατά τα βουλιμικά
επεισόδια, επιδιώκουν να είναι μόνοι τους και να
κρύβουν τις αντιδράσεις τους (π.χ. έμετοι) από τους
άλλους.
19. • Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να προκαλέσουν
περιορισμό στην κοινωνική ζωή του ασθενούς (λόγου
χάριν αποφεύγει να βγαίνει για φαγητό, από φόβο
μήπως συμβεί κάποιο βουλιμικό επεισόδιο).
• Η διαταραχή μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνη για τον
ασθενή, ειδικά σε περιπτώσεις με μεγάλη συχνότητα
επεισοδίων και εμετών, καθώς ο οισοφάγος μπορεί να
γίνει πολύ αδύναμος και να σπάσει.
21. Τι είναι ο Αθλητισμός;
• Ο αθλητισμός είναι η συστηματική σωματική
καλλιέργεια και δράση με συγκεκριμένο τρόπο, ειδική
μεθοδολογία και παιδαγωγική με σκοπό την ύψιστη
σωματική απόδοση, ως επίδοση σε αθλητικούς αγώνες,
στο αθλητικό και κοινωνικό γίγνεσθαι.
• Παράλληλα ο αθλητισμός είναι ένας κοινωνικός θεσμός
ο οποίος αντικατοπτρίζει τη δεδομένη κοινωνία και τον
πολιτισμό της.
22. Τα οφέλη του αθλητιμού μπορούν να αποδοθούν με
βάση τους παρακάτω τομείς:
Ηθικός τομέας
•Εθίζει τον άνθρωπο στον έντιμο αγώνα, τον κάνει να
πειθαρχεί σε κανόνες, στη λιτότητα, στο μέτρο, στην
εγκράτεια, να σέβεται τους άλλους, ακόμη και το
διαφορετικό. Τον βοηθά να ασκήσει αυτοκριτική,
προκειμένου να γίνει καλύτερος ηθικά.
23. Πνευματικός - Βιολογικός τομέας
•Ο αθλητισμός αναπτύσσει αρμονικά το σώμα και το
πνεύμα, προσφέρει υγεία στον οργανισμό, λειτουργεί ως
αντίβαρο στα ναρκωτικά, το κάπνισμα κτλ.
Κοινωνικοπολιτικός τομέας
•Οι ευεργετικές επιδράσεις του αθλητισμού
επεκτείνονται και στην καλλιέργεια του ομαδικού
πνεύματος, τη συνεργασία, την αλληλεγγύη, τον ευγενή
συναγωνισμό ή άλλες αρετές.
24. Αυξάνονται οι αιφνίδιοι θάνατοι
αθλητών
• Πολλοί ικανοί ακόμα και νέοι αθλητές διάφορων
ομαδικών ή μη αθλημάτων οδηγούνται σε αιφνίδιο
θάνατο παρόλο ότι είναι καλά γυμνασμένοι και
προπονούνται κανονικά με την επίβλεψη ικανών και
καλώς εκπαιδευμένων προπονητών, επειδή υποφέρουν
από καρδιοπάθεια χωρίς να το γνωρίζουν.
• 2,3 αιφνίδιοι θάνατοι / 100.000
νεαρά άτομα / έτος συμβαίνουν
στους αθλητές.
25. • Η πλειονότητα των θανάτων οφείλεται σε
καρδιαγγειακά αίτια . Όσον αφορά το φύλο
επικρατούν με διαφορά οι άνδρες με αναλογία 10:1.
• Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή άρχισε προσφάτως να
συνιστά ηλεκτροκαρδιογράφημα για τους αθλητές,
συμπεριλαμβανομένων και αυτών ηλικίας κάτω των
20 ετών.
26. Βία στα Γήπεδα - Χουλιγκανισμός
• Ο όρος χρησιμοποιείται πολύ συχνά
για να περιγράψει την συμπεριφορά
των οπαδών σε αγώνες ποδοσφαίρου.
Με αυτόν τον τρόπο δηλώνονται
βανδαλισμοί και ομαδικές συγκρούσεις
που λαμβάνουν χώρα πριν, κατά τη
διάρκεια ή μετά από έναν
ποδοσφαιρικό αγώνα, αλλά δεν είναι
λίγες οι φορές που προκαθορισμένες
συγκρούσεις μεταξύ οπαδών γίνονται
ανεξάρτητα από τους αγώνες ή με
αφορμές αγώνες άλλων αθλημάτων.
27. • Ο χουλιγκανισμός και η βία στα γήπεδα είναι δυο
κυρίαρχα στοιχεία που αποτελούν «αρρώστια» για τον
ελληνικό αθλητισμό. Τα συναντάμε περισσότερο στα
δημοφιλή αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο και το
μπάσκετ.
• Η βία και ο χουλιγκανισμός δεν είναι ένα αθλητικό
φαινόμενο, είναι κυρίως κοινωνικό. Τα παιδιά θα
έπρεπε να μαθαίνουν να είναι φίλαθλοι κι όχι οπαδοί.
28. • Τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, η ανεργία,
η έλλειψη παιδείας, ο αλκοολισμός και η χρήση
ναρκωτικών ουσιών, ο φανατισμός, η αντιδραστική
συμπεριφορά των νέων και η ανάγκη για εκτόνωση
λόγω της πιεστικής καθημερινότητας των αστικών
κέντρων είναι οι πιο σοβαρές αιτίες του φαινομένου
του χουλιγκανισμού.
30. Τι είναι ο Αλκοολισμός;
• Αλκοολισμός σημαίνει
δηλητηρίαση από αλκοόλ και
παρουσιάζεται σε δύο μορφές,
την οξεία και χρόνια μέθη. Στη
χρόνια μέθη έχουμε
καθημερινή χρήση μεγάλης
ποσότητας αιθανόλης.
31. Ο Αλκοολισμός στην εφηβεία
• Ορισμένοι έφηβοι το βλέπουν ως επίδειξη μαγκιάς,
άλλοι πάλι ως κάτι το άγνωστο που τους κινεί την
περιέργεια και θα τους «μεγαλώσει» απότομα και
κάποιοι ως κάτι το απαγορευμένο, που ωστόσο είναι
«γλυκό» και τους… ιντριγκάρει. Όπως όμως και να το
δει κανείς η αλήθεια είναι ότι το αλκοόλ στην εφηβική
ηλικία αρχίζει – δυστυχώς- να γίνεται κάτι το σύνηθες
με τις επιπτώσεις να είναι πολλές και σοβαρές.
32. • Η κατανάλωση αλκοόλ στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα
διαδεδομένη μεταξύ των εφήβων.
• Σύμφωνα με τα στοιχεία της πιο πρόσφατης μεγάλης
έρευνας στον μαθητικό πληθυσμό (σε εφήβους ηλικίας
16 ετών) από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο
Ψυχικής Υγιεινής, το 94,1% των εφήβων έχει πιει
αλκοολούχο ποτό, ενώ δύο στους τρεις (66,2%) έχουν
πιει τον προηγούμενο μήνα.
33. Συνέπειες του Αλκοολισμού
• Στην οξεία μέθη, ανάλογα με
την ποσότητα του
οινοπνεύματος που έχει
καταναλωθεί και την
κατάσταση του ατόμου
(ιδιοσυγκρασία, φύλο κ.τ.λ.)
υπάρχουν διαταραχές
συνειδήσεως, αναστολή
φραγμών, μειωμένη
αντίληψη έως κώμα και
θάνατος.
36. Γιατί καπνίζουν οι έφηβοι;
Οι ακόλουθοι παράγοντες καθορίζουν την αιτία ή τις
αιτίες που οι νέοι αρχίζουν το κάπνισμα:
• Οι έφηβοι συχνά αγνοούν τη δυνατότητα εθισμού στον
καπνό.
• Το 61% των νέων θεωρούν ότι δεν πειράζει να
δοκιμάσουν το τσιγάρο εφόσον το κόψουν πριν γίνει
συνήθεια.
• Το 26% θεωρούν ότι οι
κανονικοί καπνιστές μπορούν
να το κόψουν οποτεδήποτε το
θελήσουν να αρχίζουν το
κάπνισμα .
37. ‘ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΤΣΙΓΑΡΟΥ’
• Καπνιστής ενός πακέτου την ημέρα: 4 ευρώ x 30
ημέρες = 120 ευρώ το μήνα, 90 ευρώ x 12 μήνες =
1440 ευρώ το χρόνο, 1.440 ευρώ x 10 χρόνια =
14.400ευρώ τη δεκαετία.
40. • Τα ναρκωτικά είναι, στην ουσία, δηλητήρια. Η
ποσότητα που λαμβάνεται καθορίζει και το
αποτέλεσμα που θα έχουν.
• Μια μικρή ποσότητα δρα ως διεγερτικό. Μια
μεγαλύτερη ποσότητα δρα ως ηρεμιστικό. Μια ακόμα
μεγαλύτερη ποσότητα ενεργεί ως δηλητήριο και
μπορεί να σκοτώσει.
• Αυτό ισχύει για όλα τα
ναρκωτικά. Αυτό που
διαφέρει είναι μόνο η
ποσότητα που χρειάζεται
για να επιτευχθεί το
αποτέλεσμα.
41. Στοιχεία Σοκ
• Επτά στους δέκα ξεκινούν τη χρήση με κάνναβη, στα
15 τους χρόνια.
• Τρεις στους δέκα, με χάπια στα 14.
• Τέσσερα στα δέκα αγόρια και τρία στα δέκα κορίτσια
έχουν το χασίς ως κύρια ουσία χρήσης, κατάχρησης
και εξάρτησης.
• Ο μέσος όρος ηλικίας έναρξης της ηρωίνης είναι τα 17
χρόνια. Της κάνναβης, τα 16. Και των χαπιών, τα 15.
• Επτά στους δέκα εφήβους κάνουν χρήση και δεύτερης
ουσίας, ενώ σχεδόν οι μισοί κάνουν χρήση και τρίτης
ουσίας!
42. • Οι έξι στους δέκα από όσους κάνουν ενέσιμη χρήση
κάνουν κοινή χρήση σύριγγας με άλλους.
• Η μέση ηλικία της πρώτης ενέσιμης χρήσης είναι για
τα αγόρια τα 16,6 χρόνια και για τα κορίτσια τα 16,3
χρόνια!
• Έξι στους δέκα εφήβους
δεν κάνουν εξετάσεις για
ηπατίτιδα C και AIDS. Και
απ’ όσους εξετάζονται,
ένας στους δέκα (10%)
είναι φορέας της
ηπατίτιδας C.
43. Γιατί ένας έφηβος ξεκινά τα
ναρκωτικά;
• Οι έφηβοι παίρνουν ναρκωτικά
για τους ίδιους λόγους που το
κάνουν και οι ενήλικες: Για να
διασκεδάσουν, να
ενσωματωθούν σε κάποια
ομάδα, να ηρεμήσουν, να τα
βγάλουν πέρα με το άγχος, τον
πόνο ή την ανία. Εκτός όμως από
αυτά οι νεαροί θέλουν επίσης να
ζήσουν καινούριες εμπειρίες και
να πάρουν και κάποια ρίσκα.
45. • Τα ποσοστά της κατάθλιψης ανάμεσα στους εφήβους
παρουσιάζουν αυξητική τάση, με σημαντική
διαφοροποίηση ανάμεσα στα δύο φύλα, καθώς τα
κορίτσια προς το τέλος της εφηβείας τους φαίνεται να
είναι περισσότερο επιβαρυμένα.
• Η κατάθλιψη στα κορίτσια αγγίζει το 12 με 13%,
ποσοστό σχεδόν διπλάσιο σε σύγκριση με τα αγόρια, τα
οποία εμφανίζουν κατάθλιψη που κυμαίνεται στο 6 με
7%.
• Όσο στενόχωρο κι αν ακούγεται και δυσάρεστο, η
εφηβεία συνοδεύεται συχνά με αυξανόμενη εμφάνιση
κατάθλιψης. Φανταστείτε ότι αναλογικά σε κάθε μία
τάξη μπορεί να υπάρχουν δύο κορίτσια κι ένα αγόρι με
κατάθλιψη.
46. Συμπτώματα
Το καταθλιπτικό άτομο
αισθάνεται μειωμένη διάθεση.
Συνήθως το περιγράφει ως
θλίψη, ακεφιά ή απόγνωση. Όσο
επιδεινώνεται η νόσος, ο
καταθλιπτικός ασθενής γίνεται
σημαντικά αδιάφορος προς τις
καθημερινές του
δραστηριότητες, ακόμη και σε
αυτές που πρωτύτερα του
προκαλούσαν ευχαρίστηση.
47. • Το χιούμορ του φαίνεται να έχει εξαφανιστεί και το
άγχος είναι συχνή ψυχολογική απόκριση του
καταθλιπτικού ασθενούς. Τέλος, ο θυμός είναι ένα από
τα προεξέχοντα συμπτώματα του συναισθήματος του
και μπορεί να είναι ευθύς, γιατί θεωρεί ότι δεν είναι
αγαπητός από τους άλλους, ή ύπουλα κεκαλυμμένος
προσπαθώντας να κάνει και την ζωή των άλλων γύρω
του δύσκολη.
49. Συνεισφορά κινητής τηλεφωνίας και
διαδικτύου στην επικοινωνία και
ασφάλεια των εφήβων
Η χρήση του κινητού τηλεφώνου και του διαδικτύου:
•βελτιώνει την επικοινωνία,
•προωθεί την κοινωνικοποίηση και
•προάγει τα αισθήματα ασφάλειας
• είναι σχεδόν το πιο σημαντικό πράγμα-εργαλείο.
50. Μειονεκτήματα της χρήσης των
κινητών και του διαδικτύου από τους
εφήβους
• Άμεσες αλλαγές στη συμπεριφορά .
• Μείωση του χρόνου του εφήβου από την οικογένεια
του, τους φίλους του και τις καθημερινές του
δραστηριότητες.
• Τάσεις απομόνωσης.
• Σύνδεση με άγνωστα άτομα και επικίνδυνες
καταστάσεις.
• Μείωση σωματικής άσκησης και κίνησης.
• Πιθανές δευτερογενείς επιπτώσεις π.χ. κατάθλιψη
-εμφάνιση παχυσαρκίας.
