การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการข้ามศาสตร์และคละชั้น

1. การจัดการเรียนรู,แบบบูรณาการ
ผู#ช%วยศาสตราจารย. ดร.สิริรัตน. นาคิน
วันที่ ๒๘– ๒๙ พฤษภาคม ๒๕๖๕
ห#องไดมอนด.แกรนด. ชั้น ๖ อาคารอิ่มวิเศษทาวเวอร.

2. ความสำคัญของการจัดการเรียนรู5แบบบูรณาการ
◦ การจัดการเรียนรู,แบบบูรณาการจะทำให,นักเรียนได,รับประสบการณ8ที่
สัมพันธ8กันและต?อเนื่องกับประสบการณ8ตรง
◦ การนำความรู,และประสบการณ8ที่ได,รับไปใช,ในชีวิตจริงได,อย?าง
เหมาะสม
◦ เปGดโอกาสให,นักเรียนมีส?วนร?วมในกิจกรรม ส?งเสริมให,นักเรียนมีทั้ง
ระเบียบวินัยและความรับผิดชอบหน,าที่ด,วยตนเอง

3. ความสำคัญของการจัดการเรียนรู5แบบบูรณาการ (ต<อ)
เข#าใจในสิ่งที่เรียน
เข#าใจในความหมายของ
เนื้อหาสาระแบบองค.รวม
มีการกระตุ#นให#เกิดการะ
ตระหนักถึงการเชื่อมโยง
ระหว%างความคิด

4. จุดมุ%งหมายในการเรียนรู1แบบบูรณาการ
ผู#เรียนสามารถแก#ปVญหาได#ด#วยตนเอง
มีส%วนร%วมในการเรียนรู#โดยตรงอย%างมีจุดมุ%งหมาย
ตระหนักรู#ว%าทุกสิ่งมีความสัมพันธ.ซึ่งกันและกัน
ตอบสนองความสนใจของนักเรียนแต%ละคน
เพื่อออกแบบสถานการณ.ได#เรียนรู#มากกว%าเรียนตามที่
หลักสูตรกำหนด

5. ประโยชน9ของการจัดการเรียนรู1แบบบูรณาการ
ทำให%ผู%เรียนเข%าใจในลักษณะองค9รวม มองเห็นความสัมพันธ9ระหวAาง
เนื้อหาวิชา
ผู%เรียนได%เรียนรู%จากประสบการณ9จริง โดยผสมผสานความรู% คุณธรรม
คAานิยม และลักษณะอันพึงประสงค9
สAงเสริมให%เกิดกิจกรรมการเรียนรู%หลายรูปแบบที่เน%นผู%เรียนเปOนสำคัญ
เน%นกระบวนการคิด

6. การจัดการเรียนรู5แบบบูรณาการ Models of Integration
◦ การบูรณาการแบบสอดแทรก (Infusion Instruction)
◦ ครูผู;สอนในวิชาหนึ่งสอดแทรกเนื้อหาของวิชาอื่น ๆ เข;าในการเรียนการสอน
ของตน
◦ เปNนการสอนตามแผนการสอนและประเมินผลโดยครูคนเดียว
◦ วิธีนี้ถึงแม;ผู;เรียนจะเรียนจากครูคนเดียวแตVสามารถมองเห็นความสัมพันธZระหวVาง
วิชาได;

7. ◦ การบูรณาการแบบขนาน (Parallel Instruction)
◦ ครูตั้งแตV ๒ คนขึ้นไป สอนวิชาตVางกัน ตVางคนตVางสอนแตVต;องวางแผนเพื่อสอนรVวมกั
วVาจะสอนหัวเรื่องหรือความคิดรวบยอดและปaญหานั้น ๆ อยVางไร ในวิชาของแตVละคน
◦ ใครควรสอนกVอน – หลังงานหรือการบ;านที่มอบหมายให;ผู;เรียนทำจะแตกตVางกันไปใน
แตVละวิชา แตVทั้งหมดจะต;องมีหัวเรื่อง หรือความคิดรวบยอด หรือปaญหารวมกัน
◦ การสอนแตVละวิชาจะเสริมซึ่งกันและกัน ทำให;ผู;เรียนมองเห็นความสัมพันธZเชื่อมโยงกัน
ระหวVางวิชา
การจัดการเรียนรู5แบบบูรณาการ Models of Integration

8. ◦ การบูรณาการแบบสหวิทยาการ (Multidiscliplinary Instruction)
◦ การจัดการเรียนการสอนตามรูปแบบนี้ คล;ายแบบบูรณาการแบบขนาน
◦ ครูตั้งแตV ๒ คนขึ้นไป สอนวิชาตVางกัน มาวางแผนเพื่อสอนรVวมกัน
◦ โดยการกำหนดวVาจะสอนหัวเรื่อง หรือความคิดรวบยอด หรือปaญหาเดียวกัน
◦ ตVางคนตVางแยกกันสอนตามแผนการสอนของตน แตVมอบหมายให;ผู;เรียนทำงานหรือ
โครงงาน
◦ เปNนการเชื่อมโยงความรู; สาขาวิชาตVาง ๆเข;าด;วยกันจนสร;างชิ้นงานได;
◦ ครูแตVละวิชากำหนดเกณฑZเพื่อประเมินผลชิ้นงานของผู;เรียนในสVวนวิชาที่ตนสอน
การจัดการเรียนรู5แบบบูรณาการ Models of Integration

9. ◦การบูรณาการแบบขAามวิชา (Trans-DisciplinaryInstruction)
◦เป]นการสอนที่ผู#สอนแต%ละวิชาต#องมาร%วมกันวางแผนเป]นคณะหรือเป]นทีมเพื่อ
ปรึกษาหารือในการกำหนดหัวเรื่อง ความคิดรวบยอด ปVญหาต%างร%วมกันแล#วร%วม
ดำเนินการสอนนักศึกษากลุ%มเดียวกัน
การจัดการเรียนรู5แบบบูรณาการ Models of Integration

10. หลักการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนแบบบูรณาการ
จัดกิจกรรมให*ผู*เรียนมีสาวนร4วมทุกด*าน ทั้งด*าน
ร4างกาย สติป<ญญา สังคมและอารมณD
ยึดการค*นพบด*วยตนเอง เปHนสำคัญ เน*นกระบวนการ
ควบคู4ไปกับผลงาน โดยการส4งเสริมให*ผู*เรียน
วิเคราะหDถึงกระบวนการต4างๆ
ยึดการบูรณาการวิชาการเป/นสำคัญ โดย
การบูรณาการทั้งภายในวิชาเดียวกันหรือ
ระหวBางวิชา เชื่อมโยงหรือบูรณาการเขFา
ดFวยกันใหFเป/นความรูFแบบองคHรวม
เน*นการเรียนรู*อย4างมีความสุขและมีความหมาย เน*น
การเปHนคนดีและมีคุณค4าต4อสังคมประเทศชาติ เห็น
คุณค4าของสรรพสิ่งหรือเห็นคุณค4าของส4วนรวม
มากกว4าส4วนตน

12. องค9ประกอบ ๓ ด1าน ๑) การจัดการเรียนรู1แบบบูรณาการ
1. เนื้อหาสาระ
ประกอบด,วย
1.1 หัวข(อเรื่องที่จะศึกษา
1.2 ป:ญหาหรือโจทย>ใน
การเรียนรู(

13. ๒) ทักษะและกระบวนการคิด
1. ครูต(อง
ฝ,กฝนเด็กให(มี
ทักษะการคิดเชิง
วิพากษ? วิจารณ?
2. มีความ
เข(าใจในด(านการ
อDาน การ
วิเคราะห?

14. ๓) การประเมินผล
1. พิจารณาจาก
ผลงานของเด็กที่
แสดงใหAเห็นถึง
ทักษะตาง ๆ และ
กระบวนการคิด
2. ครูอาจจะดู
จากการทำงาน เชน
การเขียนเรียงความ
โครงงาน ชิ้นงาน
และการเขAารวมชั้น
เรียนของเด็ก

15. ◦ โรงเรียนทุVงแสงทองได;จัดการเรียนรู;แบบบูรณาการโดยรVวมกันจำทำโครงงานบูรณาการกลุVมสาระ
การเรียนรู;ภาษาไทยและกลุVมสาระการเรียนรู;การงานอาชีพและเทคโนโลยี
◦เรื่องฝkายทอใย สายใจชีวิต โดยมีเปkาหมายให;ผู;เรียนได;เรียนรู;เรื่องที่ใกล;เคียงกับชีวิตจริง
◦ครูใช;เวลาตลอดภาคเรียนให;ผู;เรียนไปเรียนรู;วิธีการปลูกฝkายและทอผ;าจากผู;ประกอบการทอผ;าใน
ชุมชน แล;วมารVวมกันออกแบบการจัดการเรียนรู; ซึ่งมีขั้นตอนตั้งแตVการเก็บดอกฝkาย ปalนฝkาย
เปNนเส;น การลงมือทอ
◦ฝmกให;ผู;เรียนได;ใช;พื้นที่ข;างโรงเรียนสำหรับปลูกฝkาย ทำเครื่องมือทอผ;าอยVางงVาย และให;ผู;เรียน
บันทึกขั้นตอนการทำงาน และเขียนสะท;อนความรู;สึกที่มีตVอกระบวนการทอผ;า ได;เรียนรู;ความ
ยากลำบากจากเส;นฝkายสูVผืนผ;า โครงงานนี้เปNนโครงงานขนาดใหญVที่ผู;เรียนได;เรียนรู;ตลอดภาค
เรียน ในชVวงกVอนปnดภาคเรียนให;ผู;เรียนจัดนิทรรศการ “ทอฝaน” แสดงผลงาน
ตัวอยาง : การจัดการเรียนรูAแบบบูรณาการ

16. การบูรณาการระหว*างวิชา
บูรณาการทางการสอนจะช%วยฝHกให1ผู1เรียน
รู1จักนำความรู1ไปผสมผสานกันฝHกให1รู1จัก
ใช1เหตุผล และการนำไปประยุกต9ใช1
เพื่อแก1ปPญหาที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน

17. หนวยการเรียนรูAบูรณาการแบบสอดแทรกเรื่องสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดลAอม
กลุมสาระการเรียนรูAวิทยาศาสตรg ชั้นประถมศึกษาปiที่3
◦ มาตรฐาน ว 2.1 เข.าใจสิ่งแวดล.อมในท.องถิ่นความสัมพันธ?
ระหวBาง สิ่งแวดล.อมกับสิ่งมีชีวิต ความสัมพันธ?ระหวBางสิ่งมีชีวิตตBางๆใน
ระบบนิเวศ มีกระบวนการ สืบเสาะหาความรู.และจิตวิทยาศาสตร? สื่อสารสิ่งที่
เรียนรู.และนำความรู.ไปใช.ประโยชน? (วิทยาศาสตร?)
◦ มาตรฐาน ท.11ใช.กระบวนการอBานสร.างความรู.และ
ความคิดเพื่อนำไปใช. ตัดสินใจแก.ปRญหาในการดำเนินชีวิต และมีนิสัยรักการ
อBาน (ภาษาไทย)

18. สาระสำคัญ
◦
◦ สิ่งต&างๆที่อยู&รอบตัวเรา เรียกว&า สิ่งแวดล8อม ซึ่งมีทั้ง
สิ่งมีชีวิตและไม&มีชีวิตบางอยางเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ และ
บางอย&างมนุษยEเปGนผู8สร8างขึ้น

19. จุดประสงค=การเรียนรู5ที่วิเคราะห=มาจากกลุCมสาระฯ
◦ 1. สำรวจ สังเกตและนำเสนอข8อมูลแสดง
ความสัมพันธEของสิ่งมีชีวิตต&างๆ ที่อาศัยอยู&ร&วมกันในสิ่งแวดล8อม
(วิทยาศาสตรE)
◦ 2. ตั้งคำถามและตอบคำถามเชิงเหตุผลเกี่ยวกับ
เรื่องที่อ&าน (ภาษาไทย)

20. จุดประสงค=การเรียนรู5
◦ 1. อธิบายความหมายของสิ่งแวดล;อมได;
◦ 2. จำแนกประเภทของสิ่งแวดล;อมได;
◦ 3. วิเคราะหZผลกระทบที่เกิด จากปaญหาสิ่งแวดล;อมได;
◦ 4. เสนอแนะแนวทางแก;ไขปaญหาสิ่งแวดล;อมในโรงเรียนได;
◦ 5. ตั้งคำถามและตอบคำถามเชิงเหตุผลเกี่ยวกับเรื่องสิ่งแวดล;อมได;
◦ 6. วาดภาพสิ่งแวดล;อมตVางๆ ที่อยูVภายในบริเวณโรงเรียนได;
◦ 7. แสดงความรับผิดชอบตVอการทำงานเปNนกลุVมได;

21. กิจกรรมการเรียนรู2
◦ขั้นที่ ๑ ขั้นนำเข1าสู%บทเรียน
◦ขั้นที่ ๒ ขั้นแลกเปลี่ยนประสบการณ9
◦ขั้นที่ ๓ ขั้นประสานความคิด
◦ขั้นที่ ๔ ขั้นจิตสำนึกที่ดีงาม
◦ขั้นที่ ๕ ขั้นสรุปและประเมินตามสภาพจริง

22. สิ่งที่ต(องการวัด วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ7
1. อธิบายความหมายของ
สิ่งแวดล(อมได(
ตรวจใบงานที่ 1.2 ใบงานที่ 1.2 อยFางน(อย 5 ข(อ
2. จำแนกประเภทของสิ่งแวดล(อมได( ตรวจใบงานที่ 1.1 ใบงานที่ 1.1 แนบท(ายแผนฯ
3. วิเคราะห7ผลกระทบที่เกิดจาก
ปOญหาสิ่งแวดล(อมได(
ตรวจใบงานที่ 1.3 ใบงานที่ 1.3 แนบท(ายแผนฯ
4. เสนอแนะแนวทางแก(ไขปOญหา
สิ่งแวดล(อมในโรงเรียนได(
การนำเสนอผลงาน แบบประเมินการนำเสนอผลงาน อยFางน(อย 5 ข(อ
5. ตั้งคำถามและตอบคำถามเชิง
เหตุผลเกี่ยวกับเรื่องสิ่งแวดล(อมได(
ตรวจการบันทึก แบบประเมินการวาดภาพ แนบท(ายแผนฯ
6. วาดภาพสิ่งแวดล(อมตFางๆที่อยูF
ภายในบริเวณโรงเรียนของนักเรียนได(
ตรวจผลงาน แบบประเมินการวาดภาพ แนบท(ายแผนฯ
7. แสดงความรับผิดชอบตFอการ
ทำงานเป]นกลุFมได(
การทำงานกลุFม แบบประเมินพฤติกรรมการทำงาน
กลุFม
แนบท(ายแผนฯ

23. ที่มา
◦ ลิขิต พวงประโคน. (2552) การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเรื่อง ชีวิตกับ
สิ่งแวดล%อม ความสามารถในการแก%ป[ญหา และความพึงพอใจในการเรียนการสอน ของ
นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 3จากการจัดการเรียนรู%บูรณาการแบบสอดแทรก. นครราชสีมา:
วิทยานิพนธ9ปริญญาโท (หลักสูตรและการสอน), มหาวิทยาลัยราชภัฎนครราชสีมา

24. คลิป : การจัดการเรียนรู2แบบบูรณาการ
◦https://www.starfishlabz.com/
◦https://www.trueplookpanya.com/blogdiary/44
26