Parmaaa

1. Архангай ‘’Гурвантамир’’
МСҮТ
Малын бага эмчийн багш Д.Ганбат

2. Чадамжийн нэгжийн нэр
Эм эмийн бүтээгдэхүүн хор түүний нөлөө
Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт
Эм эмийн тухай ерөнхий ойлголт

3. Зорилго:
Эм гэж юуг хэлэх тухай ойлголт
Эмийн тун хэмжээ гэж юуг хэлэх
Эмийн бүтээгдэхүүн гэж юуг хэлэх
Эмийг ямар эмгэг, үрэвсэлд ямар тун
хэмжээгээр өдөр, хоног,цагт хэдэн удаа
олгох
Эмийг мал амьтдын амьдын жин, толгойд
яаж олгох
Малын эм,бэлдмэлийг олгох хэмжээний
нэршлийн тухай ойлгож түүнийгээ
хэрэгжүүлэн эзэмшинэ.

4. Зорилт:
Малын аливаа эмгэг, үрэвслийг эмчлэх,
сэргийлэхэд эм болон эмийн бүтээгдэхүүн,
түүнийг хэрхэн бэлтгэх, яаж хэрэглэх,
эмчилгээ, сэргийлэхэд ямар эмийг тун
хэмжээг баримтлан олгох талаар мэдлэг
эзэмшихэд оршино.

5. Аливаа өвчин эмгэгийг эмчлэх,оношлох болон
түүнээс урьдчилан сэргийлэх
зориулалттай,эмчилгээний үр нөлөө нь
судалгаагаар бүрэн нотлогдсон,орчин үеийн эмийн
хэлбэрт оруулан тодорхой тун хэмжээгээр
савласан бэлдмэлийг эм гэнэ.
Эмчилгээний өвөрмөц үр нөлөө үзүүлэх.эмийн
бодисын тогтоогдсон тодорхой хэмжээг тун гэнэ.
Эмийн тунг милграмм,миллитр, хувь болон олон
улсын нэгжээр хэмждэг.

6. Тунг латинаар dosis гэдэг.Өвчтэй малд нэг удаа өгөхөөр
заагдсан тоо хэмжээг хэлнэ. Тун нь нэг удаагийн ба нэг
удаа өгөх хоногийн, хоногт хэд хэдэн удаа өгөх хэмжээ
гэж хуваагдана. Ер нь эмийн бодисын үйлчилгээ нь тун
хэмжээнээсээ шууд шалтгаалана. Үүнтэй холбогдуулан
дараах байдлаар ялгана.
1.Эмчилгээний тун:өвчтэй бие махбодйг эмчилгээний
журмаар хэвийн байдалд оруулах
2. Хортой нөлөөг бие махбодид үзүүлэгч хордуулагч тун
3.Бие махбодын ажиллагааг зогсоож,үхүүлэх чадалтай
тунг үхлийн тун гэнэ.
Дээрх тун хэмжээнээс авч үзэхэд хортой ба хүчтэй
үйлчилгээтэй эмийн бодисыг эцэнхий
туранхай,хээлийнхээ 2 дах хагаст яваа малд өгөхдөө тун
хэмжээг хагаслаж өгнө.

7.  Мультвитамин:Мал
амьтны биемахбодын
витамин ба эрдэс
бодисын дутагдлыг
арилгах,бодисын
солилцоог сайжруулах
үйлдэлтэй олон
витамин агуулсан
нийлмэл найрлагатай
бэлдмэл юм.

8. Мал,амьтыг амин дэмийн дутагдлаас сэргийлэх, эмчлэх
зорилгоор хэрэглэнэ. Үүнд: нялх төлийн цус багадалт,
харааны тэнцвэр алдагдах, нарийн гэдэсний өвчин,
хоолны дуршил алдагдах,рахитын үед, булчингийн
сулрал,зүрхний булчингийн чичрэлт болон миокардитын
гэмтэл, амьсгалын зам боогдох, зарим хорхойн
халдварын үед хэрэглэнэ.Малын амьтны витамины
дутагдалд орсон,биеийн ерөнхий байдал, тамир тэнхээг
сайжруулахаар эмчилгээнд хэрэглэнэ.
Заалт:- Үхэр нэг толгойд 10-20 мл
- Тугал ба унаганд 5-10 мл/тол
- Ишигэнд 2-3 мл/тол
- Гахайд 10 мл/тол
- Торой (10 кг) 1 мл/тол
- Торойд (10-30 кг) 1-3 мл/тол тус тус арьсан
дор ба булчин дотор тарина.

9. 
Окситетрациклин:нь
бактериостатик
антибиотик бөгөөд
мэдрэмтгий
бактерийн уургийн
синтезийг хориглон
саатуулах
үйлчилгээтэй юм.

10. Үхэр грам эерэг, сөрөг бактериар үүсгэгдэг үеийн
үрэвсэл,савны үрэвсэл, уушиг,гэдэс, арьсны
,нүдний эвэрлэг бүрхэвчийн үрэвсэлийн үед
болон колибациллёз,салмонеллёз, микоплазм,
риккетсийн халдварын үед тарьж хэрэглэнэ.
Тун:- Дотуур: торойд 1 кг амьдын жинд 2-5 мг
Тугалд- 10-20 мг, тахианд 20-50 мг-аар
өдөрт 2 удаа 5-7 хоног дараалан олгоно.
Мөн 200 мл -р савласаныг
Окситетрациклиныг 1 кг амьдын жинд 10 мл-ээр
бодож хураагуур судас, булчинд , арьсан дор тус
тус бактерийн эсрэг болон ядарч доройдсон
үед хэрэглэнэ.

11.  Топ-витамин Е:
Витамин-Е амьтны
өсөлт хөгжилтийг
сайжруулах болон
селений дутагдах үед
биемахбодийн
бодисын солилцоог
идэвхжүүлэх,
мэдрэлийн үйл
ажиллагааг сэргээх
үйлчилгээтэй.

12. Заалт:Витамин Е селен дутагдах өвчнөөс урьдчилан
сэргийлэх зорилгоор хэрэглэнэ.
Бодисын солилцоо алдагдах, үр хөврөлийн өсөлт
хөгжил буурах , булчин цайх өвчний үед, булчингийн
гэмтэл, зүрхний үйл ажиллагаа сулрах, өсөлт хөгжилт
зогсох үед тус тус хэрэглэнэ.
Тун:- Эм хонь 45 кг тутамд 2 мл-р хээл авснаас 3
сарын дараа тарина.
-Нялх хурганд 0,5мл шаардлагатай бол 2-4 долоо
хоногийн дараа давтан тарина.
- Борог хурганд 0,5-1мл шардлагатай бол 2-4 долоо
хоногийн дараа давтан тарина.
-Тугалд 45 кг-д 1-2 мл,торойд 25 кг-д 1 мл-ээр
шааодлагатай бол 2-4 долоо хоногийн дораа давтан
тарина.

13. -Албендазол: Мал амьтны
шимэгч хорхойн
фумаратын редуктазын
ферментийг зогсоож,
энерги ялгаруулах
метахондрын үйл
ажиллагааг зогсоож
ингэснээр глюкозын
нийлэгжилт удааширч
шимэгч хорхойг үхэлд
хүргэдэг.

14. Заалт:- Үхэр, хонь, ямааны төрөл бүрийн шимэгч
бөөрөнхий болон туузан хорхойг устгахад хэрэглэнэ.
Тун:- Адуу, үхэр, гахайн 100 кг-ийн амьдын жинд 10
мл-р
- Хонь, ямааны 10 кг-ийн амьдын жинд 0,5 мл
-Зэрлэг хэвэгч амьдын 100 кг амьдын жинд тутамд
7,5-10,0 мл-ээр байхаар тус тус тооцож тунг
тохируулан цагаан хорхойгоор халдварласан мал
амьтдад уулгаж туулгана.

15. Мэдлэг шалгах асуулт
 Эмийн хэлбэрийг юу юу гэж ангилдаг бэ?
1.Хатуу, шингэн 2. Нухтаг, үрэл
3.Түрхмэг,цацлага 4. Зөөлөн, хатуу
 Тун гэж юуг хэлэхийг бич......
 Эмийн тунг юу гэж хэмждэг бэ?
1.Олон улсын нэгж,хувь 2.Хувь,милграмм
3.Милграм,миллитр, олон улсын нэгж, хувь
4.Милграм,миллитр,хувь,олон улсын нэгж
 Эм гэж юу вэ?
1. Өвчнийг эмчлэх,оношлох,ульдчилан сэргийлэх зориултай бэлдмэл
2.Эмчилгээний үр нөлөө нь нотлогдсон орчин үеийн хэлбэрт оруулсан тодорхой
тун хэмжээгээр савласан бэлдмэлийг
3,Эмчлэх,оношлох, урьдчилан сэргийлэх зориултай янз бүрийн хэлбэрт
оруулсан бэлдмэлийг
4.Урьдчилан сэргийлэх,эмчлэх,оношлох,орчин үеийн хэлбэрт оруулсан
тодорхой тун хэмжээгээр савлаж бэлтгэх бэлдмэлийг

16. Хариулт
1. 1
2. Эмчилгээний өвөрмөц үр нөлөө
үзүүлэх,эмийн бодисын тогтоосон тодорхой хэмжээг
тун гэнэ.
3. 4
4. 2

17. Анхаарал тавьсанд
баярлалаа