Lesson in Hiram na Salita. mga salitang banyagang ginagamit sa Wikang Filipino.
Wala itong katumbas na salita sa wikang Filipino kaya’t hiniram na lang ang pagbigkas at pagbaybay ng banyaga dito.
Maaaring ang mga ito ay may taglay na mga hiram na titik gaya ng: C F, J, Q, V, X, Z
Mga alituntunin sa panghihiram o pagtutumbas ng mga salitang hiram:
1. Ginagamit sa pangngalang pantangi ang mga hiram na titik nang walang pagbabago.
Halimbawa: Mike, Colgate
2. Salitang katutubo mula ibang wika.
Halimbawa:
ifun (pinakamaliit na banak)
masjid (pook-dalanginan ng mga Muslim)
3. Kung konsistent ang pagbabaybay ng salita, hiramin ito nang walang pagbabago.
Halimbawa:
Ingles Filipino
alto alto
editor editor
memorandum memorandum
4.. Kung hindi konsistent ang pagbabaybay ng salita, hiramin ito at baybayin nang konsistent ayon sa tuntuning kung ano ang bigkas ay siyang baybay.
Halimbawa:
Ingles Filipino
meeting miting
leader lider
teacher titser
5. May mga salita sa Ingles na maaaring hiramin nang walang pagbabago. Ito ay ang simbolong pang-agham, salitang agham at teknikal at ang mga salitang Ingles na kapag binabaybay sa Filipino ay malayo na ang kahulugan.
Halimbawa:
calcium H2O (water)
x – ray CO2 (carbon dioxide)
6. Kapag ang hiniram na salita sa Ingles ay may katumbas sa Filipino, katumbas na salita ang siyang gagamitin.
Halimbawa:
Ingles Filipino
ability kasanayan
rule tuntunin
south timogAng mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Ang mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Ang mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Lesson in Hiram na Salita. mga salitang banyagang ginagamit sa Wikang Filipino.
Wala itong katumbas na salita sa wikang Filipino kaya’t hiniram na lang ang pagbigkas at pagbaybay ng banyaga dito.
Maaaring ang mga ito ay may taglay na mga hiram na titik gaya ng: C F, J, Q, V, X, Z
Mga alituntunin sa panghihiram o pagtutumbas ng mga salitang hiram:
1. Ginagamit sa pangngalang pantangi ang mga hiram na titik nang walang pagbabago.
Halimbawa: Mike, Colgate
2. Salitang katutubo mula ibang wika.
Halimbawa:
ifun (pinakamaliit na banak)
masjid (pook-dalanginan ng mga Muslim)
3. Kung konsistent ang pagbabaybay ng salita, hiramin ito nang walang pagbabago.
Halimbawa:
Ingles Filipino
alto alto
editor editor
memorandum memorandum
4.. Kung hindi konsistent ang pagbabaybay ng salita, hiramin ito at baybayin nang konsistent ayon sa tuntuning kung ano ang bigkas ay siyang baybay.
Halimbawa:
Ingles Filipino
meeting miting
leader lider
teacher titser
5. May mga salita sa Ingles na maaaring hiramin nang walang pagbabago. Ito ay ang simbolong pang-agham, salitang agham at teknikal at ang mga salitang Ingles na kapag binabaybay sa Filipino ay malayo na ang kahulugan.
Halimbawa:
calcium H2O (water)
x – ray CO2 (carbon dioxide)
6. Kapag ang hiniram na salita sa Ingles ay may katumbas sa Filipino, katumbas na salita ang siyang gagamitin.
Halimbawa:
Ingles Filipino
ability kasanayan
rule tuntunin
south timogAng mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Ang mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Ang mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
•Nabibigyang kahulugan ang Simuno at Panaguri
•Natutukoy ang kaibahan ng simuno at panaguri sa pangungusap.
•Natutukoy ang simuno at panaguri sa pangungusap.
•Nakakapagbigay ng pangungusap na may simuno at panaguri.
Filipino 6 - Aspekto ng Pandiwa
Pangnilalaman:
Natutukoy ang pandiwang ginamit at aspekto nito.
Pandamdamin:
Napahahalagahan ang paggamit ng wastong aspekto ng pandiwa para sa maayos at malinaw na komunikasyon at pakikipag-ugnayan sa kapwa.
Pangkasanayan:
Nakapagpapakita ng pagtatanghal na gumagamit ng mga aspekto ng pandiwa sa iba’t ibang mga sitwasyon.
Ang pandiwa ay bahagi ng pananalita na nagsasaad ng kilos, galaw o kondisyon. Ito ay binubuo ng salitang –ugat at panlaping makadiwa.
Aspekto – nagsasaad kung ang kilos ay naganap, nagaganap, at magaganap pa lamang. May tatlong aspekto ang pandiwa:
1. Aspektong Naganap
Ang aspektong naganap ay nagsasaad kung ang kilos ay nasimulan o natapos na.
Halimbawa: naglakad
2. Aspektong Nagaganap
Ang aspektong nagaganap ay nagsasaad ng kilos na kasalukuyang ginagawa o nangyayari.
Halimbawa: naglalakad
3. Aspektong Magaganap
Ang aspektong magaganap ay nagsasaad ng kilos na pinaplano pa lamang o gagawin pa lamang.
Halimbawa: maglalakad
Sa aspektong naganap, ang um ay nananatili at dinudugtungan ng salitang ugat.
Halimbawa:
tumawa – tumawa
sumulat – sumulat
Sa aspektong nagaganap, nananatili pa rin ang um at inuulit ang unang pantig ng salitang ugat.
Halimbawa:
tumawa – tumawa- tumatawa sumulat – sumulat - sumusulat
1. Labis na (natuwa, natutuwa, matutuwa) ang mga magulang ni Gloria nang tumanggap siya ng medalya sa kaniyang pagtatapos.
2. (Uminom, Umiinom, Iinom) ng gamot si Aling Aida gabi-gabi.
3. Ang aming pamilya ay (nagbakasyon, nagbabakasyon, magbabakasyon) sa Antipolo sa susunod na Linggo.
4. Ang lalawigan ng Quezon ay (itinuring, itinuturing, ituturing) na pinakamahabang lalawigan sa Pilipinas.
5. (Umawit, Umaawit, Aawit) ang mga kinatawan ng bawat Sangguniang Kabataan sa darating na pista ng bayan.
Ano ang pandiwa?
Ano-ano ang iba’t ibang aspekto ng pandiwa?
Punan ng angkop na pandiwa batay sa mga salitang-ugat ang usapan. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.
Piliin ang mga pandiwang ginamit sa pangungusap at ihanay sa ilalim ng aspektong naganap, nagaganap, magaganap.
Nagdarasal sila sa Poong Maykapal.
Ang mga kabataan ay nag-aawitan.
Pagkatapos ng kainan, gigibain nila ang damara.
4-5. Ang hindi gigising ng maaga ay maiiwan.
MARAMING SALAMAT PO!! ☺
•Nabibigyang kahulugan ang Simuno at Panaguri
•Natutukoy ang kaibahan ng simuno at panaguri sa pangungusap.
•Natutukoy ang simuno at panaguri sa pangungusap.
•Nakakapagbigay ng pangungusap na may simuno at panaguri.
Filipino 6 - Aspekto ng Pandiwa
Pangnilalaman:
Natutukoy ang pandiwang ginamit at aspekto nito.
Pandamdamin:
Napahahalagahan ang paggamit ng wastong aspekto ng pandiwa para sa maayos at malinaw na komunikasyon at pakikipag-ugnayan sa kapwa.
Pangkasanayan:
Nakapagpapakita ng pagtatanghal na gumagamit ng mga aspekto ng pandiwa sa iba’t ibang mga sitwasyon.
Ang pandiwa ay bahagi ng pananalita na nagsasaad ng kilos, galaw o kondisyon. Ito ay binubuo ng salitang –ugat at panlaping makadiwa.
Aspekto – nagsasaad kung ang kilos ay naganap, nagaganap, at magaganap pa lamang. May tatlong aspekto ang pandiwa:
1. Aspektong Naganap
Ang aspektong naganap ay nagsasaad kung ang kilos ay nasimulan o natapos na.
Halimbawa: naglakad
2. Aspektong Nagaganap
Ang aspektong nagaganap ay nagsasaad ng kilos na kasalukuyang ginagawa o nangyayari.
Halimbawa: naglalakad
3. Aspektong Magaganap
Ang aspektong magaganap ay nagsasaad ng kilos na pinaplano pa lamang o gagawin pa lamang.
Halimbawa: maglalakad
Sa aspektong naganap, ang um ay nananatili at dinudugtungan ng salitang ugat.
Halimbawa:
tumawa – tumawa
sumulat – sumulat
Sa aspektong nagaganap, nananatili pa rin ang um at inuulit ang unang pantig ng salitang ugat.
Halimbawa:
tumawa – tumawa- tumatawa sumulat – sumulat - sumusulat
1. Labis na (natuwa, natutuwa, matutuwa) ang mga magulang ni Gloria nang tumanggap siya ng medalya sa kaniyang pagtatapos.
2. (Uminom, Umiinom, Iinom) ng gamot si Aling Aida gabi-gabi.
3. Ang aming pamilya ay (nagbakasyon, nagbabakasyon, magbabakasyon) sa Antipolo sa susunod na Linggo.
4. Ang lalawigan ng Quezon ay (itinuring, itinuturing, ituturing) na pinakamahabang lalawigan sa Pilipinas.
5. (Umawit, Umaawit, Aawit) ang mga kinatawan ng bawat Sangguniang Kabataan sa darating na pista ng bayan.
Ano ang pandiwa?
Ano-ano ang iba’t ibang aspekto ng pandiwa?
Punan ng angkop na pandiwa batay sa mga salitang-ugat ang usapan. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.
Piliin ang mga pandiwang ginamit sa pangungusap at ihanay sa ilalim ng aspektong naganap, nagaganap, magaganap.
Nagdarasal sila sa Poong Maykapal.
Ang mga kabataan ay nag-aawitan.
Pagkatapos ng kainan, gigibain nila ang damara.
4-5. Ang hindi gigising ng maaga ay maiiwan.
MARAMING SALAMAT PO!! ☺
3. Kayarian ng pang-uri
- kung ang pang-uri ay binubuo
lamang ng salitang-ugat
MGA HALIMBAWA:
ganda talino bago
saya lakas sipag
1. PAYAK
4. - kung ang salitang naglalarawan
ay binubuo ng mga salitang-ugat
at panlapi
2. MAYLAPI
MGA HALIMBAWA:
maganda matalino makabago
masaya malakas masipag
5. 3. INUULIT
-kung ang salitang naglalarawan
ay inuulit ang isang bahagi nito
o ang buong salitang-ugat
MGA HALIMBAWA:
kayganda-ganda matalinong-matalino
bagong-bago malakas-lakas
masayang-masaya
6. 4. TAMBALAN
-Kapag ito ay binubuo ng dalawang
magkaibang salitang pinagsama o
pinagtambal na maaaring magkaroon
ng pangalawang kahulugan
MGA HALIMBAWA:
makapigil-hininga utak-matsing
balat-sibuyas basang-sisiw
anak-pawis basagulero
7. Pangkatang gawain
(tala-rawan)
Panuto: Sa dating pangkat sa Filipino,
bibigyan ang bawat pangkat ng
larawan na igagawan ng pangungusap
gamit ang apat na kayarian ng pang-
uri. Pagkatapos ng sampung minuto
ay isa-isang magbabahagi ang bawat
pangkat.
13. Sa buhay, kailangang maging pusong- mamon ka
sa mga taong nangangailangan ng tulong. Maganda ka
nga ngayon pero baka bukas ay hindi na.Hindi mahalaga
ang kasikatan dahil sa yaman. Sikat na sikat ka nga
kung hindi mo naman alam ibahagi sa iyong kapwa,
balewala rin. Maging matulungin at hindi dapat maging
makasarili, iyan dapat ang maging panuntunan sa buhay
ng mga taong biniyayaan ng Panginoon ng maraming
bagay. Hindi dapat tapakan ang mga taong may buhay-
alamang, sa taimtim na panalangin sa Dakilang Lumikha,
mababago rin ang mahirap nilang buhay. Kaysarap sa
pakiramdam ang tumulong sa kapwa. Magiging magaang-
magaan ang pakiramdam kung ikaw ay magiging daan sa
pagtupad sa kanilang simpleng pangarap. Dahil doon,
ikaw ay magiging dakila.
14. Payak Maylapi Inuulit Tambalan
PABSUBOK SA KAKAYAHAN
Panuto: Suriin ang mga salitang pang-uri sa binasang
teksto. Itala ang mga ito sa hanay ng angkop na
kayarian ng pang-uri.
