4. Bago pa man dumating ang mga
mananakop sa ating bansa ay may
sarili nang kabihasnan at paraan
ng pagsulat ang mga Pilipino. Sa
panahong ito, ang uri ng pagsulat
na nalikha ng mga lokal ay
tinatawag na baybayin na
pinaniniwalaang nagsimula
noong ika-14 siglo.
5. Isa sa pinakamahalagang ebidensya ng KAWI
SCRIPT o BAYBAYIN ay makikita sa mga disenyo
ng mga MANUNGGAL JAR. Makikita rin ang
maunlad na istilo ng pagsulat nito sa
INSKRIPSYON na Binatbat na Tanso ng Laguna
(IBTL) o LAGUNA COPPER PLATE na sinasabing
isa sa lahing pagsulat na pinagmulan ng
pagsulat ng baybayin.Pinatunayan ito ni Padre
Pedro Chirino sa kanyang Relocacion de las Islas
Filipinas.
6.
7. Ang ginagamit na sulatan ay mga dahon
at balat ng kahoy at ang panulat naman
ay matulis na bakal na tinatawag na
SIPOL. Ang salitang baybayin ay isang
katagang pangkalahatan sa wikang
Tagalog na tinutukoy ang lahat ng titik
na ginagamit sa pagsulat ng isang wika.
Ibig sabihin, isang “alpabeto”-subalit
mas kahawig ito ng isang “syllabary” o
palapantigan.
8. Ayon sa Vocabulario Lengua Tagala(1613), ang salitang
baybayin ay nagmula sa salitang “baybay” na
nangangahulugang “spelling” .Sa mga sulatin ng mga unang
Espanyol, ang karaniwang tawag nila sa baybayin ay ang
mga “titik o sulat ng mga Tagalog”.Ang tawag naman ng
mga taga-Bisayas sa baybayin ay “sulat-Moro” dahil ito’y
galing sa Maynila na nagging daan para sa mga produkto ng
mga mangangalakal na Muslim sa mga pulo na ngayon ay
kilala sa pangalang Pilipinas. “Basahan” ang tawag sa Bikol
at “guhit” naman ang tawag nila sa mga titik.
9. Ang Baybayin ay silibaryo na binubuo
ng 17 simbolo at tatlo dito ay patinig
(a, e/I at o/u) at 14 at katinig.
Nilalagyan ng (.) sa ibabaw kapag
bibigkasin ang “be o bi”.
Sa ilalim naman kapag bibigkasin ang
“bo o bu”.
Ang (+) sa tabi kapag nawawala ang
bigkas na “a”.
Ang // ang nagpapahayag ng tuldok.
14. May mga pinunong Kastilang
nagpahayag ng kanilang paniniwalang
dapat matuto ang ng wikang Espanyol
ang mga Pilipino tulad nina
Goberbador Tello, na nagsabing dapat
turuan ang mga Pilipino ng Espanyol, at
Carlos I at Felipe II, na nagsabing
kailangang maging bilingguwal ang
mga Pilipino.
15. Noong ika-2 ng maso 1634,
muling iniutos ni haring
Felipe II ang pagtuturo ng
Espanyol sa mga Pilipino
ngunit gaya ng dati, nawalan
din ito ng saysay dahil sa
hindi pagsunod ng mga
prayle.
16. Naglabas ng decreto(decree) si
Carlos II na nag-uulit ng batas ni
Felipe II. Noong disyembre
29,lumagda rin sa isang decreto si
Carlos IV na nag-utos na gamitin
ang Espanyo sa mga
paaralan.Hindi rin ito
nagtagumpay dahil sa mga prayle.
17. Gayunman, sa panahon ng
pananakop ng mga
kastila,nailimbag ang kauna-
unahang aklat sa bansa, ang
Doctrina Christiana (1593), na
nakasulat sa Tagalog at Espanyol
at kapwa nakalimbag sa Baybayin
at sa alpabetong Romano.
18. Gregorio Zaide-ayon sa kanya ang sinaunang
Abakadang Tagalog ay may labimpitong
(17)letra:tatlong patinig at labing apat na katinig.
Patinig-a,e(i) at o(u)
Katinig-b,k,d,g,h,l,m,n,nga,p,s,t,w, at y
Samantala ang alpabetong Espanyol ay may
dalawampu’twalong(28)letra:
a(ah),b(beh),c(ce),d(de),e(e),f(efe),g(ge),
h(hache),i(i),j(jota),k(ka),l(ele),ll(elle),m(eme),
n(ene)ñ(eñe),o(o),p(pe),q(cu),r(erre),s(ese),
t(te),u(u),(ve),x(equis),y(yay) at z(zeta).
19. • Padre Domingo de los Santos-sa taong
1835 binago niya ang mga patinig na
ga,gue,gui,go,gu at ginawa niyang
ga,ge,gi,go,gu.
Itinuloy parin ang paggamit ng cq sa halip
na k gaya ng acquin,cquinuha,cquinabit,at
cquinain
• Taong 1860 inalis nina Juan de Noceda
at Padre de Sanlucar ang C sa CQ;kung
kaya qinuha at qinagat.
20. • Taong 1896 ginamit ni Rizal ang K
sa halip na C,CQ at Q dahil sa
magulong katangian ng CQ.
Ginamit ng katipunan ang K.K.K
para sa Kataas-tasang, Kagalang-
galangang Katipunan ng mga
Anak ng Bayan,sa pulang bandila
nito.
21. • Dahil sa nasyonalismo sa panahon ng
himagsikan sina Jose Rizal,Marcelo H.
Del Pilar,Pedro Serrano Laktaw,Mariano
Ponce, at Ferdinand Blumentritt ay
gumamit ng pinasimpleng alpabeto para
sa kanilang komunikasyon. Ganito ang
pagsasaayos ng letra:
a,b,k,d,e,g,h,i,l,m,n,ng,o,p,r,s,t,u,w,y
22. • Ngunit hindi ito binibigkas gaya ng
abecedario ng kartilyang Kastila.
Binabasa ito nang may tunog na a
pagkatapos ng bawat katinig gaya ng:
a,ba,ka,da,e,ga,ha,la,ma,na,nga,o,pa,
ra,sa,ta,uwa,ya.
• Tinatawag din itong alpabetong tagalog
mula sa unang apat na letra ng alpabeto,
kung kaya ABAKADA ng baybaying
tagalog.
