Orixes do teatro galego

1. ORIXES DO TEATRO
GALEGO

2. Época Medieval
1. Ámbito relixioso: hai indicios da existencia de formas
teatrais ou parateatrais vinculadas á liturxia
2. Fóra do ámbito relixioso: suponse a existencia dun
teatro vinculado á Corte e mesmo dentro da lírica
trobadoresca
- Nas tenzóns
- Nas Cantigas de Amigo
- Nas Pastorelas
Xéneros dialogados

3. Séculos Escuros
1. Teatro popular: farsas e entremeses. Con continuidade no século XVIII
- Entremés famoso sobre a pesca do río Miño (1671), Gabriel Feixoo de
Araúxo
Enténdese a existencia dun teatro popular porque a aparición desta
obra ten que ter unha tradición detrás
- Entremés do portugués: descuberta e publicada recentemente por José
Luís Pensado. Obra anónima do s.XVIII. Conecta co teatro popular
2. Probablemente houbo representacións de teatro galego durante o século
XVIII
Leandro Carré Alvarellos informa da representación de pezas escritas en
galego nun teatro construído en Sada (A Coruña) por Cornide Saavedra

4. Século XIX (1ª parte)
1. Teatro de ocasión: pezas breves de carácter propagandístico ou
didáctico relacionadas con circunstancias históricas (Guerra contra os
franceses; loitas entre liberais e conservadores)
- A Casamenteira (1812) Antonio Bieito Fandiño. Teatro didáctico
A literatura dramática non tivo continuidade e non se
producen máis textos ata finais do s.XIX

5. Razóns
► Leis promulgadas en España sobre o teatro
-1801: Instrucción para el arreglo de teatros y compañías cómicas de estos
reynos fuera de la Corte
“En ningún teatro de España se poderán representar, cantar nin bailar,
pezas que non sexan en idioma castelán e actuadas por actores e
actrices nacionais ou naturalizados nestos Reinos”
- 1867: Real Orden (Isabel II)
“En vista da comunicación pasada a este Ministerio polo censor
interino de teatros do reino (…) na que se fai notar o gran número de
producións dramáticas que se presentan á Censura escritas nos
diferentes dialectos, e considerando que esta novidade vai contribuír
forzosamente a fomentar o espírito autóctono das mesmas destruíndo o
medio máis eficaz para que se xeneralice o uso da lingua nacional; a
Raíña (…) ten a ben dispor que de agora en diante non se admitan a
censura obras dramáticas que estean exclusivamente escritas en
calquera dos dialectos das provincias de España”

6. Finais do s.XIX
a) Ata comezos do século XX a literatura dramática galega
camiñaría por 3 vías:
1.Ruralismo costumista
2.Teatro lírico (zarzuela): desenvolvido na emigración cubana
e arxentina
3.Drama histórico: desenvolvido principalmente polo grupo
dos rexionalistas

7. b) Primeira representación dunha obra de teatro galego culto da que
hai noticia documentada.
Considerada o texto fundacional da literatura dramática galega
A fonte do xuramento (1882), Francisco María de la Iglesia González.
Ruralismo costumista
Textos anteriores como A casamenteira non eran tomados en conta por
dúas razóns:
-Por non considerar que tiñan “valor literario”
-Por ser pezas populares que non entraban dentro do proxecto
ideolóxico de recuperación cultural do Rexionalismo

8. BIBLIOGRAFÍA
REI ROMEU, Manuel; ROIZ MESÍAS, Elvira, Literatura galega da Idade
Media ao século XIX, Cadernos de Literatura Galega, A Nosa Terra, Vigo
2002.
TATO FONTAÍÑA, Laura, Historia do teatro galego. Das orixes a 1936,
A Nosa Terra, Vigo 1999.
VIDAL GARCÍA, David, Teatro Galego e Construción nacional: Os
Cadernos da Escola Dramática Galega (1978-1994), Tese de
Doutoramento, Universidade de Birmingham 2009.
VILAVEDRA, Dolores, Historia da Literatura Galega, Galaxia, Vigo
1999.