1. o Reino
Suevo
da Gallaecia

2. 2
A Gallaecia e Roma no albor do século IV
Campamento romano de Aquis Querquernis (Bande) A Galiza histórica abranguía tanto os conventos Bracarense como
Lucense e parte do de Astúrica [no séc. III abranguía os tres
conventos citados, e no IV tamén o cluniaciense, polo que entón a
Gallaecia chegaba ata Navarra]. Os dous primeiros tiñan uns
52.000 quilómetros cadrados e 451.000 homes libres, segundo
Caio Plinio (70DC), e uns 700.000 en toda a provincia da
Gallaecia (tal como era naquel intre), que atinxía tamén o
convento de Asturica. Eran poucas as cidades romanas e moi
escasos os poboados fortificados (oppidas). Mais “un autor tan
próximo no tempo a este período como Décimo Ausonio de
Burdigala (310-395), afirmou, por exemplo, que Bracara era
unha das cidades máis ilustres do Imperio (...) Ao mesmo tempo,
a arqueoloxía demostra tamén que entón eran urbes importantes
da Gallaecia: Asturica, Lucus e Aquae Flaviae”1.
No século V mantéñense activas as capitais dos foros, ás que se
achegan nas feiras os habitantes das vilas e castros cos seus
gandos e produtos, e por mor da administración de xustiza. A
ilust.: Tokio
maioría dos autores consideran que había castros habitados, xa
que non houbo abandono coa conquista romana, senón que foron
perdendo de vagar a súa funcionalidade. Tampouco se detecta a
“existencia de grandes señores, ou de familias consulares, así
como de grandes construcións, mausoleos, ou manifestacións da
2
chamada 'arte dos latifundios' . Deste etapa compre destacar a
importante infraestrutura viaria construída tanto para o traslado
de tropas como mercadorías.
Sábese que moitos galaicos enroláronse nas lexións ou tropas
auxiliares romanas. Ningún aspecto dos pobos orixinarios foi
máis resistente que o relixioso, xa que perduran algúns da época
neolítica. A cohesión celta (ou de pobos celtificados) mantense na
época romana. No idiomático, “tal vez sexan aplicábeis as
palabras que Lot escribe en relación ao idioma galo. A desapari-
ción do galo, aínda nas rexións máis afastadas da Galia é contem-
3
poránea co triunfo do cristianismo sobre o paganismo” .
O Imperio Romano estaba dividido e debilitado. Vivira
previamente unha guerra civil, na que o triunfo de Teodosio
reunificou brevemente o mundo romano. Coa súa morte consoli-
douse a ruptura. A parte occidental do imperio estaría gobernada
desde o 395-423 por Honorio; e a parte oriental por Arcadio (395-
408), que será substituído por Teodosio á súa morte (408-450).
Desde principios do século IV inícianse as invasións xermánicas
do Imperio occidental. Así, os visigodos dirixidos por Alarico
entran en Italia no ano 401, volvendo de novo no 408, neste caso
saquean Roma e despois o sul de Italia. Alarico morre no 410 no
cerco de Cosenza. Esta situación, sumamente grave para Roma e
o emperador Honorio, atrincheirado en Ravenna, obriga a
concentrar tropas que deixan sen protección algunhas fronteiras,
como a do Rin.
1 O comezo da nosa Idade Media, p. 32
2 O Comezo da nosa Idade Media, p. 32
3 La Galicia Romana, p. 149
Soldados romanos, século V

3. o Reino 3
Suevo
da Gallaecia
Desde Suabia (Schwaben) á Gallaecia
O fin de ano do 406 os suevos, vándalos e alanos franquearon o
ilust.: A. Seijas
O cruce do Rin. 31/12/406
Rin (o limes romano), aproveitando que estaba xeado, e estendé-
ronse pola Galia. O Conde Marcelino transmitiunos a explicación
de que foron chamados e pagados polo xeneral romano (de orixe
vándala) Estilicon no seu intento de arrebatar o poder ao empera-
dor Honorio. Coa morte de Estilicon fronte a Honorio mudaron de
plans e decidiron atravesar os Pirineos.
Na entrada á península débense enfrontar con tropas romanas,
seica mandadas por Dídimo e Veriniano (parentes de Honorio).
No ano 409 asinan un pacto (foedus) co emperador polo que
reciben terras que se sortean entre eles, correspondéndolle a parte
atlántica [se cadra a dos tres conventos, excuíndo o cluniaciense]
da Gallaecia aos suevos. Outros autores din que o pacto só sería
con estes últimos, e que os vándalos seguirían un camiño distinto
que ao final obrigaríaos a abandonar a Hispania. O certo é que a
finais do 410 ou no 411 os suevos, dirixidos por Hermerico,
ocuparían o territorio cedido na Gallaecia. Os vándalos asdingos
ocuparon a Gallaecia interior. Os vándalos silingos e os alanos a
Bética, aínda que, como se verá, ficaron pouco tempo nestes
territorios.
Os suevos eran unha poderosa federación de nacións
xermánicas coas que os romanos xa tiveran contacto na época de
César co gallo da Guerra das Galias. O seu asentamento primitivo
ilust.: Tokio
estaba no Mar Báltico, e dislocáronse ao sul e oeste ate a actual
Schwaben (que comprende parte de Baden-Wurtemberg e
Baviera, con centros en Sttugart, Ulm, Tubinga, Augsburgo).
Cando atravesaron o Rin no 406 xa tiñan un certo grao de romani-
zación, despois de séculos de guerras e comercio cos romanos. Na
federación sueva estaban integrados os cuados, alamáns, marco-
manos e turinxios. Os que chegaron á Gallaecia eran cuados. Pola
súa banda os alanos tiñan procedencia iraniana.
Os pobos xermanos. S. I AC ao IV DC O rei Hermerico

4. 4
Consecuencias da invasión
Os xermanos non modificaron substancialmente a vida nas cidades da Gallaecia, e todo indica que as utilizaron como
centros administrativos. Malia que a actividade económica desprazouse á zona rural, cóidase que mantiveron o seu funcio-
namento autónomo anterior. No relativo á actividade comercial todo amosa que segue concentrada na zona costeira,
manténdose as “importacións mediterráneas, gálicas, e do norte da Europa, mentres que a rota de Oriente está testemuñada
mesmo xa no reinado de Hermerico, e era frecuentada pola elite cultural do país”4.
Nos primeiros tempos as relacións entre os suevos e os orixinarios da Gallaecia foron complexas, ou cando menos cunha
parte deles, que algúns autores consideran en referencia aos que habitaban as “partes medias”, ou sexa Castela a Vella, que
fora adxudicada no seu dia aos vándalos asdingos, baseándose nos escritos de San Isidoro que neste territorio “os suevos
exercían o seu dominio en parte da provincia. Hermerico, que os depredaba arreo, ao fin canso pola enfermidade, fixo a paz
con eles”. Tampouco se pode descoñecer que no ano 460, durante a pascua, houbo unha incursión dos suevos na cidade de
Lugo na que foron mortos un certo número de “romanos”, segundo o Cronicón de Idacio.
ilust.: Tokio Do dito pódese tirar como conclusión, que medio
século despois da chegada dos suevos aínda había
“unha continuidade das institucións urbanas
romanas e asemade unha pervivencia, mesmo unha
recuperación, das estruturas autóctonas indíxenas,
especialmente nas partes máis setentrionais do reino
(...) E é congruente, por último, coa constante
utilización polas fontes dos xentilicios 'gallaeci',
'galleci', ou 'gallici, e á ausencia do de 'romani', o que
parece confirmar a inexistencia de calquera repre-
sentación da autoridade imperial na Gallaecia”5. En
resumo, o rei suevo era a máxima autoridade na
Galiza histórica, aínda que houbese cidades e zonas
cunha grande autonomía. Síntoma da consolidación
do Reino dos suevos é que Hermerico acuña moeda,
aínda que nela figure o emperador romano. O que
demostra que contaba con poder e o metal necesario
que garantía o seu valor.
Guerra cos vándalos asdingos
No ano 420 estoupa o conflito entre vándalos e
suevos, os primeiros derrotan aos segundo nos
Montes Nerbasos. Os vándalos “se cadra forzados
por un período de seca, abandonan as terras da
meseta e tratan de conquistar Galiza e tomar Braga”6.
O rei suevo Hermerico consegue axuda romana, polo
que os asdingos pasaron á Bética, que se atopaba
baixo xurisdición romana, despois da derrota dos
silingos por Valia.
4 O Comezo da Idade Media, p. 90
5 O comezo da Idade Media, p. 82
6 Os suevos, p. 19,

5. o Reino 5
Suevo
da Gallaecia
Expansión sueva e derrota
O paso a África dos vándalos e ilust.: Tokio
alanos no 429, así como a morte do
emperador romano Honorio, deixou
un baleiro que favoreceu as conquis-
tas suevas, nas que Hermerico
incorporou ao seu fillo Réquila.
Cando este sucedeu ao seu pai (441-
448) xa levaba tres anos asociado.
Foi se cadra o máis capaz dos reis
suevos. No 439 derrotou no río
Xenil, na Bética, as forzas ao servizo
dos romanos dirixidas por
Andevoto. Ese mesmo ano ocupou
Mérida, capital da Lusitania. Fixo
desta última cidade o seu centro de
operacións e voltou á Bética. No ano
440, venceu en Mértola as novas
forzas que Roma enviou ao mando
do Conde Censorio. Despois Réquila
invadiu a Cartaxinense.
No 445 o xeneral romano Aecio, que
contaba coa axuda de mercenarios
hunos, esmagou os burgundios na
Galia, e ese mesmo ano asinouse un
pacto de amizade entre os vándalos e
Roma, mudando a situación para os
suevos. Ademais os vándalos, xa
donos do norte de África, enviaran
unha flota contra a cidade de Tui,
polo que Réquila devolveu a
Cartaxinense e a Bética despois de
saquealas.
Requiario (448-456), que sucedeu
Batalla de Ponte Xenil
ao seu pai, conseguiu unha alianza
cos visigodos, casando cunha filla de
Teodorico. Sentíndose seguro realizou unha campaña polo norte da península atravesando os “Campos de Gallaecia” (Tierra de
Campos). Porén ao intentar entrar en Navarra e Aragón atopou grandes resistencias, polo que recuou e dirixiuse á Bética e á
Cartaxinense, que ocupou doadamente. Estas campañas coinciden no tempo coa alianza entre Roma e os pobos xermánicos
para deter o avance dos hunos, aos que derrotan nos campos Cataláunicos (451), onde morre o rei visigodo Teodorico. Durante
a etapa de Requiario acúñase moeda na que, ademais da cara do emperador romano, figura a do rei como garante do seu valor e
a lenda “IVSSV RECHIARI REGES”, o que amosa o grao de soberanía que tiña atinxido.
Despois de axustes internos muda a situación en Roma cun novo emperador, Avito, así como outro rei dos visigodos, Teodorico
II. Requiario continúa en campaña por toda a península, mesmo invadindo a Tarraconense, sen facer caso aos embaixadores de
Roma e dos visigodos que lle esixen a retirada. Un exército visigodo (aos que se incorporan francos, burgundios e hérulos) pasa
os Pireneos, seguindo despois a vía romana que se dirixe a Asturica Augusta (Astorga). A batalla entre ambas as forzas foi o 5 de
outubro de 456 nas proximidades do río Órbigo. Os godos consiguen a vitoria xa que son superiores, pola cabalaría e o adestra-
mento militar, mentres os suevos tiñan fundamentalmente tropas de infantería.
Teodorico II entrou en Astorga e dirixiuse á capital sueva, Braga, que ocupou o 27 de outubro. Requiario con algúns soldados
retirouse a Portum Cale (Porto), cando se aproximaron os godos intentou fuxir por mar, mais unha borrasca obrigouno a
retornar. Foi decapitado en decembro de 456.

6. 6
Recuperación
do reino suevo
Os bretóns chegan a Galiza Malia a derrota fronte aos visigodos no 456, cando
algúns pensaban que o Reino dos suevos chegara ao
Coa invasión dos pobos xermánicos da Gran Bretaña (saxóns, seu fin (como Idacio no seu Cronicon), ábrese un novo
anglos, xutos e frisios), encetou a disputa cos celtas que habitaban o período que se desenvolverá ate o 585. No inmediato,
territorio que foron recuando sobre a parte occidental da illa. Teodorico II deixou a Aiulfo para organizar Galiza, no
Algúns grupos optaron entre os séculos V e VI pola migración fóra camiño de retorno destrúe Astorga, baixo o argumento
das illas: á Bretaña francesa, e á mariña de Lugo e Coruña e occi- de se teren refuxiado suevos na cidade. Aiulfo axiña se
dente de Asturias. Fundaron un bispado en Britonia (na actual declara independente dos visigodos, aínda que será
Santa María de Bretoña, A Pastoriza [aínda que non é seguro que sometido e condenado a morte polas tropas que
tivese sede determinada]) e un mosteiro, o de Máximo (seica en San Teodorico deixou en León. Ante esta situación os
Martiño de Mondoñedo). Esta see foi mencionada por vez primeira suevos do convento de Lugo nomean rei a Frantán, e os
no concilio de Braga de 561, onde asistiu un bispo chamado da Bracarense a Maldras.
Meliosus, e no concilio de Braga de 572, onde sería Maeloc o que
representase a Britonia [seica os dous nomes poderían responder a Despois de varias mudanzas de soberanos, no 464 o
un mesmo personaxe]. reino volvese unificar con Remismundo, que casa
cunha filla de Teodorico II, que lle envía tropas godas
A see de Britonia continuou tendo representación noutros concilios para se consolidar no poder. “A confluencia entre
que se fixeron nos séculos VI e VIII en Toledo [e tamén en Braga]. ambos culmina coa conversión de Remismundo e dos
Malia que o bispado bretón ficou extinguido no século VIII aínda no suevos ao arrianismo (no 465), froito da actividade de
ano 1233 un documento menciona unha herdanza no concello de Aiax, enviado desde a Galia con esta misión. Con esta
Castro de Rei que pertencía “a aqueles homes chamados bretóns ou medida simbólica o reino suevo, chamado a existir
biortos e cuxas mulleres chamaban chavellas”. Non hai dúbida de aínda durante máis de cen anos situábase certamente
que se tratou dunha emigración localizada e que tivo importancia,
na órbita visigoda”.7 Desta nova etapa non temos máis
tanto como para ter un bispo propio. Resulta evidente que, co
información ate mediados do século VI.
tempo, os bretóns mesturáronse coa poboación da zona, máxime
cando as diferenzas non debían ser moi grandes.
7 O Reino medieval de Galicia, p. 54
ilust.: A. Seijas
Chegada dos bretóns á Mariña

7. o Reino 7
Suevo
da Gallaecia
A cuestión relixiosa e os concilios
En todo este período, relixión e poder están moi
entrelazados. A Igrexa tivo unha situación de privile-
xio a partires de Constantino I, “e incrementouse no
ano 408, ao serlle concedida entón aos seus prelados
8
a xurisdición civil nas dioceses” . As mudanzas que se
dan nos reis suevos pasando do arrianismo ao
catolicismo, e ao envés, non están á marxe dos grupos
de presión internos e externos, así como da procura
da consolidación do reino.
Os reis suevos arrianos semella que non permitiron a
realización de concilios católicos, porén non se
mesturaron en cuestións eclesiásticas e non se poden
considerar como perseguidores do catolicismo, a
persecución contra a xerarquía católica máis “que por
9
antagonismo foi feita por servilismo aos visigodos” .
Deuse un maior reaxer contra o paganismo e especial-
mente contra priscilianismo.
Hai constancia da existencia de bispados nos tres
conventos occidentais da Gallaecia [e na parte S. VI. Mosteiro de San Pedro de Rochas. Esgos.
Lusitana do reino], en: Asturica, Lucus, Iria Flavia,
Celenis (seica Caldas de Reis) e Bracara [e en Ourense
e Tui, así como nas sés do actual Portugal: Dumio, Porto, Coimbra, Viseu, Lamego e Idaña]. Sendo posíbel que houbera algún
máis, como o de Aquae Flaviae (Chaves) [este é seguro no s. V, pois Idacio foi bispo dela]. Agora ben no rural o grao de cristiani-
zación non era grande, e sábese que mantiveron durante moito tempo ritos e devocións pagáns, tal como se desprende das
verbas de Martiño de Dumio no Concilio de Braga de 572.
Outro dos actores relixiosos do momento son os seguidores de Prisciliano (345-386) executado en Treveris por herexe, e que
tiña moitos fieis na Gallaecia que aumentaron co seu martirio. É importante “a acción contra o priscilianismo, que nas verbas
de Idacio se apropiara da Gallaecia, e que segundo López Caneda 'abrangue exclusivamente esta rexión', xa que todos os bispos
xulgados no Concilio I de Toledo no ano 400 pertencían a esta provincia10”. A campaña contra o priscilianismo enceta no 445
estando á fronte da mesma o bispo de Astorga, Santo
Toribio, que conta como colaboradores con Idacio,
bispo de Chaves, e Ceponio de Caldas de Reis.
Nos concilios ademais das cuestións relixiosas tamén
se tratan outros temas. No de Braga en 561 acórdase
crear centros de estudo e ensino, así como a prepara-
ción da organización parroquial. O Parrochiale suevo
(acordado no Concilio de Braga de 572, ou pode que
no de Lugo de 569, xa que hai dúbidas da súa realiza-
ción) é da máxima importancia, xa que nel fíxase a
organización territorial: divídese o reino en 13
dioceses e 134 parroquias (división administrativa
inspirada na Bizantina). Sabemos que había un maior
desenvolvemento parroquial en Braga, Porto e Tui; e
os nomes eran tanto toponímicos como étnicos (como
os bíbalos). No manuscrito indícanse asemade
distritos especificamente rurais.
8 O comezo da nosa Idade Media, p. 36.
9 Galicia Sueva, p. 273
O rei Teodomiro (ou Ariamiro) cos bispos Lucrecio, 10 Galicia Sueva, p. 97
Andrés e Martiño, no Códice Vigilano de El Escorial

8. 8
Últimos reis, conquista visigoda
ilust.: Tokio
Martiño de Dumio tivo moita importancia política xa que axudou á
alianza entre os suevos e os bizantinos (e os francos, tamén
católicos), que dirixidos por Xustiniano eran a maior potencia da
época. Os bizantinos ocuparon unha parte da península e perma-
neceron nela ate o ano 631. A conversión de Teodomiro ao catoli-
cismo (559) por obra de Martiño tamén hai que entendela como
parte desta alianza. Este considérase un período de esplendor do
Reino, que se estende desde a Terra da Gallaecia ate o Texo,
excluíndo a parte inferior de Lisboa e Santarém. A morte de
Xustiniano no 565 e o ascenso de Leovixildo (como rei dos visigo-
dos) complicará o contexto político.
A participación de Miro nunha alianza con bizantinos e francos
para apoiar a Hermenexildo que disputaba o reino visigodo a
Leovixildo aceleraría a decadencia do reino. Sería o único dos
aliados que foi a socorrer a Hermenexildo a Sevilla, onde estaba
asediado polo seu pai. Leovixildo puxo cerco ás forzas de Miro, que
tivo que volver a Galiza sen poder facer ren; morrería no 583. O fillo
de Miro sería deposto polo seu cuñado Andeca, un nobre visigodo.
Unha escusa para que Leovixildo se apoderase do reino suevo no
585. Aínda que no 586 tivo que derrotar a Malarico, descendente
de Miro, que reclamaba o Reino de Galiza.
Audiencia do Rei Suevo en Braga
Como consecuencia da conquista, durante o reinado do visigodo
Recesvinto, e a instancias do metropolitano de Mérida, as sés de
Lamego, Viseu, Coimbra e Idaña foron segregadas da Gallaecia e
incorporadas á Lusitania. Mesmo así “a personalidade de Galiza
como algo diferente dentro do conxunto da monarquía mantívose
ao longo de todo o período, talvez acentuado durante as décadas
finais. A Crónica Biclarense expresa nos seguintes termos a
celebración do III Concilio de Toledo (589) 'no ano IV do rei
Recaredo reuniuse o santo Sínodo dos bispos de toda España, Galia
e Galiza' (...) o Papa Gregorio Magno nunha carta dirixida ao
mesmo Recaredo, diríxese ao 'rei dos godos e dos suevos'11.
Cómpre suliñar que daquela xa se distinguía entre a Gallaecia
(Galiza, realidade definida a partir da existencia dunha gens,
nación ou pobo diferenciado face calquera outro na península
Ibérica), a Gallaecia provincia romana, e Hispania (realidade
xeográfico-administrativa ben distinta á que hoxe se define como
España). “Naturalmente o nome de “España” (que adquirira carta
de natureza política en época visigoda, porén precisamente
excluíndo Galiza) resérvase, sendo fieis a esa tradición visigótico-
toledana da que os musulmáns cordobeses se facían herdeiros,
para todo o territorio islámico da Península; en consecuencia
distinguían nidiamente entre “Galiza” (o territorio cristián) e
“España” (musulmán)”12. Por exemplo Ibn Idari (historiador
magrebí de Fez) informa que al-Muzaffar (1045-1063) acordou con
Fernando, rei dos galegos, a entrega de cinco mil dinares desde o
comezo da tregua”13. Evidentemente refírese a Fernando I que
agora se denomina Rei de Castela e León.
11 O Reino medieval de Galicia, p. 102
12 O Reino medieval de Galicia, p. 227
13 Galicia y los gallegos en las fuentes árabes medievales

9. o Reino 9
Suevo
da Gallaecia
Personalidades destacadas na Gallaecia
Exeria (Eteria) foi unha viaxeira e escritora galaica do século
IV. Sábese que visitou os Santos Lugares (Exipto, Palestina, Siria,
Mesopotamia, Asia Menor e Costantinopla) nunha longa viaxe
entre os anos 381 e 384. Esta monxa é considerada a primeira
escritora do país xa que deixou por escrito as súa peregrinación,
aínda que se perdeu a primeira parte da súa obra (Itinerarum
Egeriae).
No seu manuscrito amósase como unha viaxeira chea de curiosi-
dade, chea de comentarios apaixoados encol das paisaxes, os
monumentos, as montañas e os vales.
Paulo Orosio (383-420) era un crego, historiador e
teólogo nacido en Braga, na Gallaecia. Foi unha personalidade de
grande prestixio na época e mantivo relacións coas grandes
figuras do momento, como Agustín de Hipona e Xerónimo de
Estridon. Para relacionarse con eles viaxou a Hipona e
Alexandría. Escribiu tres obras, entre as que sobresae a Historiae
Adversus Paganos. Trátase dun libro considerado moi importan-
te para coñecer o paso da Idade Antiga á Idade Media, no que se
centra nos pobos pagáns.
Paulo Osorio
Idacio (400-469) naceu nos arredores de Lemica, preto de
Xinzo de Limia, na provincia de Gallaecia. Idacio foi bispo de
Aquae Flaviae (Chaves) desde o ano 427. Coincidiu cos suevos
cando estes procuraban a súa consolidación. Idacio manifesta
aversión por este pobo xermánico, e no ano 431 encabezou unha
delegación á Galia para solicitar ao xeneral romano Aecio axuda
contra os suevos. Destacouse no terreo relixioso por ser moi
activo na persecución dos priscilianistas. Case que ao final da súa
vida escribiu unha crónica, que se centra especialmente nos
acontecementos da Gallaecia, que hoxe é fundamental para
coñecer o acontecido no noso país naquel intre histórico.
Martiño de Dumio (510-579) naceu na Panonia, reside
despois varios anos en Palestina e despois na Galia, e no 550
chega á Gallaecia. Funda un mosteiro en Dumio, perto de Bracara
Augusta (Braga). Dumio convértese axiña nun centro de difusión
da cultura e da espiritualidade cristián de rito oriental na
Gallaecia, e nunha nova diocese de Braga con Martiño como o seu
primeiro bispo. Terá unha grande influencia na corte sueva e
consegue que Teodomiro se converta ao catolicismo no 560. Un
ano despois participa do Iº Concilio de Braga no que se condena o
priscilianismo e se poñen as bases para a ordenación do territo-
rio. No ano 569 asume como metropolitano de Braga, lugar desde
o que segue combatendo contra o paganismo e os priscilianistas.
Como escritor eclesiástico é unha figura de primeiro orde.
Martiño de Dumio

10. 10
Importancia histórica do reino suevo
Non se pode dicir que exista hoxe un debate na sociedade encol do
ilust.: Tokio
Reino da Gallaecia baixo os reis suevos, malia que tería que
habelo, xa que a historia oficial menospreza a existencia deste
reino que durou case que dous séculos.
O Reino de Gallaecia ten importancia histórica para a Galiza.
Agora ben, cómpre diferenciar, o que era daquela, a comunidade
étnica galega (que se asentaba no territorio da actual Galiza, norte
de Portugal, e zonas limítrofes de Asturias, León e Zamora), do
que era a provincia romana do mesmo nome.
É preciso lembrar que “Galiza foi o primeiro Reino de Europa.
Esta afirmación pódelle parecer esaxerada a moitos; haberá
incluso quen se pregunte con razón se é que Galiza foi reino
algunha vez, pois na Historia de España que ate agora se contou o
tal Reino de Galiza non aparece por ningures (ou só na letra
pequena): durante a Idade Media tan só se lle presta atención ao
reino 'español' dos visigodos, aos chamados de Asturias e de León
e ao de Castela. Pois ben, moito antes de fundarse o dito reino dos
visigodos, con capital en Toledo, existía xa o Reino Galego dos
suevos, con capital en Braga; falar de Asturias e León é tomar a
parte polo todo, pois naquela época a todo o territorio chamába-
selle Galiza (segundo se pode comprobar tanto nos documentos
como nos mapas); facer referencia exclusivamente ao reino de
Castela é completamente arbitrario, pois os reis titulábanse
tamén reis de Galiza”14.
Tampouco se pode ignorar que por mor das “irrupcións dos
bárbaros e o ocaso do poder de Roma (...), case que todos os seus
territorios mudaron de nome. Mais o que ocuparon os suevos
continuou a se chamar Gallaecia, o mesmo que se chamaba no
século I AC, cando a ela chegaron os romanos. (...) Unha unidade
que se mantivo firme ata o mesmo día de hoxe, se ben que a través
de distintos contratempos e avatares, como o do 24 de xuño de
1128. Nese día, e nas inmediacións da vila de Guimaraes, deuse a
batalla de San Mamede na que se defrontaron forzas que defen-
dían intereses do norte e sul do Miño. O resultado da mesma
supuxo o final da dilatada e vella unidade do territorio no que
viviran os antigos galaicos, e a formación dun novo reino, o de
Portugal”15.
Teimudamente quíxose, desde as clases dominantes, agochar o
feito de que Galiza e España eran identidades políticas distintas
na época suevo-visigoda e a alta Idade Media. En calquera caso
non se pode considerar casual esta actitude (por certo xa antiga)
de restar decote valores á nosa identidade nacional e aos feitos
históricos en Galiza ou nos que tiveron significación os gale-
gos/as. Esta situación non é nova nen particular, senón que
procura como noutros países desarmar de argumentos e debilitar
a conciencia histórica e política do noso pobo facéndonos vulnerá-
beis á colonización estranxeira.
14 O Reino de Galiza, p. 5
15 O Comezo da nosa Idade Media, p. 157
Figuración dun guerreiro suevo

11. o Reino 11
Suevo
da Gallaecia
Mapas
Ano 400 DC Bibliografía
· "Galicia Sueva”, Casimiro Torres,
Fundación Barrié de la Maza (1977)
· "La Galicia Romana”, Casimiro Torres,
Fundación Barrié de la Maza (1982)
· "Exeria, viaxe a Terra Santa”; X. Eduardo
López Pereira; Xerais (1991)
· "Martiño de Dumio”, Anselmo López
Carreira, Edicións do Cumio (1996)
· "O Reino de Galiza”, Anselmo López
Carreira, A Nosa Terra (1998)
· "Prisciliano, profeta contra o poder”;
Xosé Chao Rego; A Nosa Terra (1999)
· " O Comezo da nosa Idade Media”, Xoán
Bernárdez Vilar, Toxos Outos (2003)
· "Cronicón de Idacio”, César Candelas
Colodrón, Toxos Outos (2004)
Ano 500 DC · "O Reino Medieval de Galicia”, Anselmo
López Carreira, Edicións A Nosa Terra
(2005)
· "Galicia y los gallegos en las fuentes
árabes medievales”, Ana María Carballeira
Debasa, Consejo Superior de
Investigaciones Cientificas (2007).
Texto: FESGA
Maquetación: Breixo Lousada
Ilustracións: Tokio / Antonio Seijas
© 2010 Christos Nussli, www euratlas.com

12. www.fesga.org