19ο Ενημερωτικό

1. Editorial ……….…. 1,2
Νζα …………….……… 3
Free data ………. 3,4,5
Άρκρα ……………….. 4,5
Αγαπθτά μζλθ,
΢το 19ο τεφχοσ του
Ενθμερωτικοφ Δελτίου
του Κζντρου μπορείτε να
διαβάςετε δφο πολφ
ενδιαφζρουςεσ και
ςθμαντικζσ ςυνεργαςίεσ
τισ οποίεσ ξεκινάει το
Κζντρο από τθ χρονιά αυτι.
Πρόκειται για ςυνεργαςίεσ οι οποίεσ
ςκοπεφουν όλεσ ςτθν εκπαίδευςθ είτε των
εκπαιδευτικϊν είτε των μακθτϊν και των
δφο βακμίδων εκπαίδευςθσ.
Σο Κζντρο, πιςτό ςτθν υλοποίθςθ των
ςτόχων του για διάδοςθ τθσ ψθφιακισ
τεχνολογίασ ςτο χϊρο τθ εκπαίδευςθσ,
ςυνεχίηει τθν παράδοςθ που ξεκίνθςε με
τθν δθμιουργία ςεμιναρίων που
απευκφνονται ςτουσ εκπαιδευτικοφσ.
Ζτςι, πρόκειται ςτο εγγφσ μζλλον να
ξεκινιςει ςυνεργαςία με ςχολεία για τθν
εφαρμογι προγραμμάτων επιμόρφωςθσ
και εκπαίδευςθσ εκπαιδευτικϊν ςε
κζματα γεωγραφικϊν ςυςτθμάτων
πλθροφοριϊν και διαδικτυακισ
Νίκοσ Λαμπρινόσ,
Πρόεδροσ του Κζντρου
Ψθφιακισ Γεωγραφικισ
Εκπαίδευςθσ
χαρτογραφίασ. Για λόγουσ κακαρά
πρακτικοφσ θ αρχι κα γίνει κυρίωσ από
ςχολεία τθσ Θεςςαλονίκθσ και αργότερα
κα εξακτινωκοφμε ςε ςχολεία τθσ
περιφζρειασ. Ασ μασ ςυγχωριςουν οι
εκπαιδευτικοί των ςχολείων που
βρίςκονται εκτόσ Θεςςαλονίκθσ αλλά
κεωροφμε ότι αν κατά τθν εφαρμογι
προκφψουν κάποια προβλιματα αυτά κα
ξεπεραςτοφν ευκολότερα αν τα ςχολεία
βρίςκονται κοντά ςτο Κζντρο. Πιςτεφουμε
όμωσ, ό,τι εμπόδια υπάρξουν αυτά κα
ξεπεραςτοφν γριγορα (ςτον πρϊτο χρόνο
εφαρμογισ τουσ). Για τθ ςυνεργαςία
αυτι μπορείτε να διαβάςετε
λεπτομζρειεσ παρακάτω ςτα τμιματα
των Νζων και των Δωρεάν Λογιςμικϊν.
Η δεφτερθ ςυνεργαςία ξεκινάει με τθν
ςυμμετοχι του Κζντρου ςτο δίκτυο
Copernicus Academy. Η ςυμμετοχι αυτι
γίνεται μζςω τθσ ςυμμετοχισ του
Αριςτοτελείου Πανεπιςτθμίου
Θεςςαλονίκθσ ςτο Δίκτυο. Όπωσ κα
διαβάςετε πιο κάτω, το δίκτυο αυτό
΢υνζχεια ςτθ ςελ. 2

2. αποτελείται από ερευνθτικά και
εκπαιδευτικά ιδρφματα του εςωτερικοφ και
εξωτερικοφ και ςτθρίηεται από τθν
Ευρωπαϊκι Ζνωςθ. Ζτςι, κα ξεκινιςει θ
δθμιουργία υλικοφ για τθν εκπαίδευςθ
εκπαιδευτικϊν ςε κζματα αξιοποίθςθσ
δορυφορικϊν δεδομζνων.
Σζλοσ, κα ικελα να αναφερκϊ ςε δφο
προγράμματα που ςυμμετζχει το Κζντρο: α)
ςτο πρόγραμμα iGrowLabs του ΑΠΘ. Σο
πρόγραμμα αυτό ξεκίνθςε πιλοτικά πριν από
ζνα χρόνο από το ΑΠΘ, τθν εταιρεία i4G
(Incubation for Growth), το ΣΕΕ και τον
΢φνδεςμο Επιχειριςεων Πλθροφορικισ
Βορείου Ελλάδασ. Σο Κζντρο Ψθφιακισ
Γεωγραφικισ Εκπαίδευςθσ ςυμμετζχει μζςω
των διπλωματικϊν εργαςιϊν τεςςάρων
φοιτθτριϊν του ΠΣΔΕ, ΑΠΘ. Η ςυμμετοχι
αυτι παρουςιάςτθκε ςτθν εκδιλωςθ του
iGrowLabs με κζμα «ΕΡΕΤΝΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑ΢ΙΑ:
΢υνεργαςία Ακαδθμαϊκισ κοινότθτασ και
Αγοράσ» που πραγματοποιικθκε τθν Σρίτθ
27/02/2018 ςτισ εγκαταςτάςεισ του ΣΕΕ ςτθν
Θεςςαλονίκθ και β) ςτο πρόγραμμα «Οι
μαθητζσ των Δημοτικϊν ςχολείων τησ 3ησ
ΠΕ Χαλκιδικήσ ανακαλφπτουν και μελετοφν
την τοπική τουσ ιςτορία μζςα από τη
διερεφνηςη ιςτορικϊν πηγϊν του τόπου
τουσ» ςε ςυνεργαςία με:
1. Σθ Διεφκυνςθ Α/κμιασ Εκπαίδευςθσ τθσ
Περιφερειακισ Ενότθτασ Χαλκιδικισ
2. Σο Παιδαγωγικό Σμιμα Δθμοτικισ
Εκπαίδευςθσ του Α.Π.Θ (Εργαςτιριο
Ψθφιακισ Ανάλυςθσ και ΢χεδιαςμοφ
Εργαλείων Μάκθςθσ)
3. Σθν Εφορεία Αρχαιοτιτων Χαλκιδικισ και
Αγίου Όρουσ
4. Σο Κζντρο Ψθφιακισ Γεωγραφικισ
Εκπαίδευςθσ
5. Σο Κζντρο Περιβαλλοντικισ Εκπαίδευςθσ
Αρναίασ (ΚΠΕ Αρναίασ)
6. Σο Μουςείο ΢χολικισ ηωισ και
Εκπαίδευςθσ
7. Σθν Ιςτορικι και Λαογραφικι Εταιρεία
Χαλκιδικισ
8. Σο Διευκυντι του 67ου Δ΢
Θεςςαλονίκθσ, Δρ. Γουλι Δθμιτριο
Και τθν υποςτιριξθ του Διμου
Αριςτοτζλθ, του Αριςτοτζλειου
Πνευματικοφ Κζντρου Ιεριςςοφ και τθσ
Ιεράσ Μθτρόπολθσ Ιεριςςοφ, Αγίου Όρουσ
και Αρδαμερίου.
΢το πρόγραμμα ςυμμετζχουν 12 Δ.΢. τθσ
3θσ ΠΕ Χαλκιδικισ, με τουσ
εκπαιδευτικοφσ τουσ και τουσ μακθτζσ
τουσ κακϊσ και 30 φοιτθτζσ/τριεσ του
ΠΣΔΕ του ΑΠΘ που ςυγκροτοφν δφο
ομάδεσ εργαςίασ με υπεφκυνο τον
κακθγθτι κ. Νίκο Λαμπρινό. Τπεφκυνοσ
του προγράμματοσ είναι ο ΢χολικόσ
΢φμβουλοσ τθσ 3θσ ΠΕ Χαλκιδικισ Δρ.
Απόςτολοσ Παραςκευάσ.
Θα ιταν παράλειψθ να μθν αναφερκϊ
ςτο άρκρο του Δ/ντι του 1ου
Πειραματικοφ ΢χολείου Θεςςαλονίκθσ
που φιλοξενεί το τεφχοσ μασ και αφορά
ςτθν εφαρμογι ενόσ εκπαιδευτικοφ
προγράμματοσ που εφάρμοςε με μακθτζσ
του ςχολείου του για τθ διδαςκαλία των
χαρτϊν.
Σζλοσ, κα ικελα να υπενκυμίςω ςε
όςουσ/εσ ενδιαφζρονται ότι το
Ενθμερωτικό Δελτίο του Κζντρου είναι
πάντοτε διακζςιμο για να παρουςιάςουν
τισ εκδθλϊςεισ τουσ και τα άρκρα τουσ
που ςχετίηονται με τθ διδαςκαλία τθσ
Γεωγραφίασ με τθ βοικεια τθσ ψθφιακισ
τεχνολογίασ. Δεν ζχετε παρά να τα
ςτείλετε ςτθ διεφκυνςθ
digitalearth@hotmail.gr
Νίκοσ Λαμπρινόσ

3. για να δϊςει τθ δυνατότθτα ςτθν επόμενθ
γενιά ερευνθτϊν, επιςτθμόνων και
επιχειρθματιϊν με τα κατάλλθλα
προςόντα να χρθςιμοποιιςουν πλιρωσ τισ
δυνατότθτζσ τουσ για τθν αξιοποίθςθ των
δορυφορικϊν δεδομζνων και
πλθροφοριϊν χριςθσ γθσ του Copernicus.
Ωσ αναπόςπαςτο μζροσ τθσ Ευρωπαϊκισ
Διαςτθμικισ ΢τρατθγικισ, θ Ακαδθμία
Copernicus ζχει τθ φιλοδοξία να αναπτφξει
νζα εργαλεία για να προωκιςει τισ
ανταλλαγζσ γνϊςεων κακϊσ και τθ
διαςυνοριακι και διατομεακι
ςυνεργαςία, με ςκοπό να ςυμβάλει ςτθν
αποδζςμευςθ των τεράςτιων
δυνατοτιτων του Copernicus Sentinel Data
για δεδομζνα και υπθρεςίεσ. Σο Κζντρο
μπορεί να αποτελζςει ζναν ςυναμικό
εταίρο μζςω τθσ ςυνεργαςίασ του με το
Εργαςτιριο Ψθφιακισ Ανάλυςθσ και
΢χεδιαςμοφ Εργαλείων Μάκθςθσ του
ΠΣΔΕ του ΑΠΘ.
 Σο Κζντρο Ψθφιακισ Γεωγραφικισ
Εκπαίδευςθσ ςυνεργάηεται με το ΑΠΘ ςτο
πρόγραμμα iGrowLabs. Η ςυνεργαςία
αυτι ζφερε το Κζντρο ςε επαφι με
εταιρείεσ που ενδιαφζρκθκαν για τισ
διπλωματικζσ εργαςίεσ που εκπονοφνται
από τζςςερισ φοιτιτριεσ του ΠΣΔΕ του
ΑΠΘ. Οι εργαςίεσ αυτζσ αφοροφςαν όλεσ
ςτθν καταςκευι διαδικτυακϊν ψθφιακϊν
ιςτορικϊν χαρτϊν. ΢υγκεκριμζνα, θ
εταιρεία InfoΔΗΜ ενδιαφζρκθκε και
προςφζρκθκε να βοθκιςει ςτθν
εκπαίδευςθ των φοιτθτριϊν ςτα
λογιςμικά καταςκευισ ψθφιακϊν χαρτϊν
(ArcGIS Desktop και ArcGIS Online). ΢τθ
ςυνεργαςία αυτι βοικθςε το γεγονόσ ότι
οι φοιτιτριεσ γνϊριηαν ιδθ το λογιςμικό
ArcGIS Online.
 Σο Κζντρο Ψθφιακισ Γεωγραφικισ
Εκπαίδευςθσ υπζγραψε ςφμφωνο
ςυνεργαςίασ με τθν εταιρεία ESRI, USA,
μζςω τθσ MarathonData, αντιπροςϊπου τθσ
ESRI ςτθν Ελλάδα και Κφπρο, και ορίςτθκε
ωσ επίςθμοσ GeoMentor τθσ εταιρείασ ςτθν
Ελλάδα.
Αυτι θ ςυμφωνία προβλζπει τθν πιλοτικι
εφαρμογι προγραμμάτων εκμάκθςθσ των
λογιςμικϊν ArcGIS Online και ArcGIS
Desktop ςε εκπαιδευτικοφσ και μακθτζσ τθσ
Α/κμιασ και Β/κμιασ εκπαίδευςθσ ςτθν
Ελλάδα.
Για τον ςκοπό αυτό θ MarathonData παρζχει
δωρεάν ςτο Κζντρο μία ςειρά από λογιςμικά
και δωρεάν άδειεσ χριςθσ τουσ (βλζπε
παρακάτω) για να δοκοφν ςε ςχολεία τα
οποία κα κελιςουν να ςυμμετζχουν ενεργά
ςτα προγράμματα εκπαίδευςθσ και
εφαρμογϊν των Κζντρου.
Σθν εκπαίδευςθ κα αναλάβουν
εκπαιδευτικοί τθσ Α/κμιασ εκπαίδευςθσ με
εκπαίδευςθ πάνω ςτα λογιςμικά αυτά.
 To Kζντρο Ψθφιακισ Γεωγραφικισ
Εκπαίδευςθσ εντάχκθκε ςτο δίκτυο
Copernicus Academy από τισ 31/1/2018. Η
Ακαδθμία Copernicus ςυνδζει ευρωπαϊκά
πανεπιςτιμια, ερευνθτικά ιδρφματα, ςχολζσ
επιχειριςεων, ιδιωτικζσ και μθ
κερδοςκοπικζσ οργανϊςεισ, ςτισ
ςυμμετζχουςεσ χϊρεσ του προγράμματοσ
και πζραν αυτοφ. Ο ςτόχοσ του δικτφου είναι
να αναπτφξει διαλζξεισ, εκπαιδευτικζσ
ςυναντιςεισ, πρακτικι άςκθςθ κακϊσ και
εκπαιδευτικό υλικό και υλικό κατάρτιςθσ
Δωρεάν Δεδομζνα –
λογιςμικά – άρθρα –
βιβλία κλπ.
Η ςυμφωνία
ςυνεργαςίασ μεταξφ
τθσ εταιρείασ
MarathonData και του
Κζντρου Ψθφιακισ
Γεωγραφικισ
Εκπαίδευςθσ για τθ
ςυμμετοχι ςτο
πρόγραμμα
GeoMentors τθσ ESRI,
USA, περιλαμβάνει μία
ςειρά από δωρεάν
άδειεσ για προϊόντα
τθσ ESRI όπωσ τα
ArcGIS Online, ArcGIS
Desktop, ArcGIS
Enterprise, ArcGIS
Server. Οι άδειεσ αυτζσ
ςε αρικμό φτάνουν τισ
50 για τα περιςςότερα
από αυτά τα προϊόντα
και κα διατεκοφν ςε
μακθτζσ και ςχολεία
για να εκπαιδευτοφν
και χρθςιμοποιιςουν
τα εν λόγω λογιςμικά.
Η χριςθ κα είναι
αποκλειςτικά για τθν
παραγωγι
εκπαιδευτικοφ υλικοφ.

4. εξοπλίςτθκαν με τον κατάλλθλο αρικμό
ψθφιακϊν εργαλείων εφρεςθσ
γεωγραφικϊν ςυντεταγμζνων, (GPS),
χαρτϊν τθσ περιοχισ τθσ άςκθςθσ με
λεπτομερείσ γεωγραφικζσ ςυντεταγμζνεσ,
κακϊσ και των ςυμβατικϊν πυξίδων ςε
ςυνεργαςία με το Κζντρο Ψθφιακισ
Γεωγραφικισ Εκπαίδευςθσ του
Αριςτοτελείου Πανεπιςτθμίου
Θεςςαλονίκθσ και τον υπεφκυνο
κακθγθτι του ΠΣΔΕ, ΑΠΘ, κ. Νίκο
Λαμπρινό, ξεκίνθςαν για μια μακθτικι
περιπλάνθςθ ςτθ γειτονιά τουσ με ςκοπό
να εντοπίςουν τα παρακείμενα ςθμεία
ενδιαφζροντοσ όπωσ το Δθμαρχείο, το
Αρχαιολογικό Μουςείο, το Βυηαντινό
Μουςείο και το Πεδίο του Άρεωσ. Να
ςθμειωκεί ότι το Πειραματικό ΢χολείο
βρίςκεται πολφ κοντά ςτα ςυγκεκριμζνα
κτιρια και ζτςι θ διαδρομι ιταν ςφντομθ.
Αφόρμθςθ για τθν εκπαιδευτικι
εξόρμθςθ ιταν μια διαλογικι ςυηιτθςθ
για τον προςανατολιςμό μασ ςτο χάρτθ
κακϊσ και οι ςχετικζσ ενότθτεσ διδακτικισ
των Φυςικϊν Επιςτθμϊν και τθσ
Γεωγραφίασ. Οι μακθτζσ ζδειξαν ιδιαίτερο
ενδιαφζρον ςτο να μελετιςουν τον τρόπο
προςανατολιςμοφ μζςω GPS και πυξίδασ
και με τθ βοικεια του εκτυπωμζνου ςε
υψθλι ανάλυςθ ςε Α4 χάρτθ τθσ περιοχισ
(ζνα για κάκε μακθτι) να ςθμειϊςουν ςε
Σου Δρ. Νίκου Αμανατίδθ
Δ/ντθ του 1
ου
Πειραματικοφ ΢χολείου
Θεςςαλονίκθσ
Προςανατολιςμόσ και επίςκεψη Χϊρων
Ενδιαφζροντοσ μζςω GPS και Πυξίδασ από
μια τάξη Δημοτικοφ Σχολείου.
΢τισ μζρεσ μασ γίνεται όλο και περιςςότερο
λόγοσ για τθν ορκι χριςθ των χαρτϊν,
κυρίωσ ψθφιακϊν, αλλά και τθν απόκτθςθ
τθσ ικανότθτασ-δεξιότθτασ, ανάγνωςθσ του
χάρτθ ϊςτε να μπορζςουμε να εντοπίςουμε
το ςθμείο που επικυμοφμε να επιςκεφτοφμε.
Με τθν είςοδο τθσ ανκρωπότθτασ ςτθν
ψθφιακι εποχι, τθν εκτενι ανάπτυξθ των
ψθφιακϊν χαρτϊν, και ςτθ χϊρα μασ, κακϊσ
και τθν ελεφκερθ και απρόςκοπτθ
δυνατότθτα χριςθσ του ςυςτιματοσ GPS
(Geographical Positioning System) μζςω ενόσ
εργαλείου ι και ενόσ απλοφ ζξυπνου κινθτοφ
χωρίσ ςυνδρομι ι ζξτρα χρεϊςεισ, μασ
δίδεται πλζον θ δυνατότθτα να
χρθςιμοποιοφμε εφκολα, γριγορα και
κακθμερινά τισ ψθφιακζσ αυτζσ εφαρμογζσ
οι οποίεσ πλζον ζχουν γίνει απαραίτθτο και
αναπόςπαςτο κομμάτι τθσ ηωισ μασ.
΢τον εκπαιδευτικό
χϊρο και μζςω του
μακιματοσ τθσ
Γεωγραφίασ και
Φυςικισ, οι
μακθτζσ αποκτοφν
και ενιςχφουν τισ
δεξιότθτεσ
ανάγνωςθσ χάρτθ
και εφρεςθσ
ςε κάκε περίπτωςθ
το ςθμείο
ενδιαφζροντοσ και
επίςκεψθσ με τισ
γεωγραφικζσ του
ςυντεταγμζνεσ
αρχικοποιϊντασ τθν
εκπαιδευτικι τουσ
περιπλάνθςθ από το
ςχολείο τουσ.
ςυντεταγμζνων μζςω τθσ κατάλλθλθσ
διδακτικισ μεκοδολογίασ και των
αντίςτοιχων διδακτικϊν παρεμβάςεων.
Ζτςι και οι μακθτζσ τθσ ΢Σ τάξθσ, του 1ου
Πειραματικοφ δθμοτικοφ ςχολείου
Θεςςαλονίκθσ, ενταγμζνου ςτο ΑΠΘ, αφοφ
Η δράςθ ςτζφκθκε με απόλυτθ επιτυχία,
μιασ και το ενδιαφζρον των μακθτϊν ιταν
υψθλό κακόλθ τθ διάρκεια τθσ
περιιγθςθσ. Επιπλζον οι μακθτζσ
εργάςτθκαν ςε ομάδεσ και υπιρξε ζντονθ
΢υνζχεια ςτθ ςελ. 5
Οι μαθητές καταγράφουν τη θέση τους στο χάρτη
Δωρεάν Δεδομζνα –
λογιςμικά – άρθρα –
βιβλία κλπ.
 Κυκλοφόρθςε θ
ζκδοςθ 3.0.0 Girona
του ελεφκερου
λογιςμικοφ QGIS.
Μπορείτε να τθν
κατεβάςετε από τον
ςφνδεςμο
http://download.qgis.
org
 Μπορείτε να
βρείτε τθ νζα ζκδοςθ
του WebWorldWind
τθσ NASA ςτθ
διεφκυνςθ
https://worldwind.arc
.nasa.gov/. Σο
λογιςμικό αυτό είναι
το πρϊτο που
καταςκευάςτθκε ωσ
λογιςμικό εικονικισ
υδρογείου, πριν το
Google Earth, και
είναι το μοναδικό
ελεφκερου και
ανοικτοφ κϊδικα.

5. Δωρεάν Δεδομζνα – λογιςμικά – άρθρα –
βιβλία κλπ.
 Για όςουσ κα ικελαν να
εκμεταλλευτοφν τισ δυνατότθτεσ που
παρζχονται από το δίκτυο GeoForAll για τθν
απόκτθςθ δωρεάν λογιςμικϊν και
διδακτικϊν εργαλείων μποροφν να
επιςκεφτοφν τθν ιςτοςελίδα
https://www.osgeo.org/foundation-
news/please-share-geoforall-teaching-
research-resources-colleagues-students/.
΢τθν ιςτοςελίδα αυτι κα βρείτε υλικό για
τθν διδαςκαλία ςασ, τθν ζρευνα και για
project. Η ιςτοςελίδα και το υλικό είναι ςτα
αγγλικά.
 Mapping and the Citizen Sensor των
Giles Foody, Linda See, Steffen Fritz, Peter
Mooney, Ana-Maria Olteanu-Raimond,
Cidália Costa Fonte και Vyron Antoniou,
χρθματοδοτικθκε από το European Co-
operation in Science and Technology (COST)
Action και εκδόκθκε από το Ubiquity Press.
Ο ςφνδεςμοσ για τθν δωρεάν ζκδοςθ του
βιβλίου είναι https://doi.org/10.5334/bbf.
www.digital-earth.edu.gr
΢υνζχεια από τθ ςελ. 4
θ διάκεςθ για αλλθλοβοικεια και
αλλθλοχποςτιριξθ.
Ολοκλθρϊνοντασ, οι μακθτζσ παρουςίαςαν
τουσ χάρτεσ τουσ, ακολοφκθςε διαλογικι
ςυηιτθςθ για τισ εργαςίεσ και τθν όλθ
εκπαιδευτικι περιπλάνθςθ με γεωγραφικό
ενδιαφζρον και χριςθ των ψθφιακϊν και
ςυμβατικϊν εργαλείων. Οι μακθτζσ τόνιςαν
ότι τϊρα πλζον γνωρίηουν τθ χριςθ τθσ
πυξίδασ αλλά και του ψθφιακοφ GPS και
μποροφν πλζον να κατανοιςουν ζναν χάρτθ
αλλά και να προθγθκοφν με ακρίβεια ςτθ
γειτονιά τουσ αλλά και ςτθν πόλθ τουσ.
Μερικά χαρακτθριςτικά ςχόλια των μακθτϊν
ακολουκοφν:
Αν και το φανταηόμουν δφςκολο, πλζον
ζμακα πϊσ να χρθςιμοποιιςω τθν πυξίδα και
να βρω τον Βορρά αλλά και να βρω το ςθμείο
ςτο χάρτθ που ςυνάντθςα.
Το GPS είναι πολφ χριςιμο εργαλείο και ζχει
πολλζσ δυνατότθτεσ. Τϊρα γνωρίηω τθ χριςθ
των ςυντεταγμζνων ςτουσ χάρτεσ, τουσ
παράλλθλουσ και τουσ μεςθμβρινοφσ αλλά
και το πϊσ μπορϊ να χρθςιμοποιιςω το
χάρτθ ϊςτε να βρω αυτό που κζλω να
επιςκεφκϊ.
Ο χάρτθσ για τθν πορεία
Ο χάρτθσ με τα ςθμεία επίςκεψθσ και τισ
ςθμειϊςεισ ενόσ μακθτι