Παρουσίαση του ποιητή Ναζίμ Χικμέτ στην Γ και Δ Δημοτικού

1. Ναζίμ Χικμέτ
1902 – 1963

2. Γεννήθηκα στην τουρκοκρατούμενη Θεσσαλονίκη στις 15 Ιανουαρίου 1902,
στους κόλπους μιας ευυπόληπτης οθωμανικής οικογένειας της πόλης, με
γερμανοπολωνικές ρίζες από την πλευρά της μητέρας μου. Ο πατέρας μου,
Χικμέτ Μπέης, ήταν ανώτερος αξιωματούχος του Σουλτάνου και η μητέρα
μου Τζελίλ Χανίμ, εγγονή του γερμανικής καταγωγής οθωμανού στρατάρχη
Μεχμέτ Αλή Πασά.
Ήμουν ένα μοναχικό παιδί… Πολλά από τα παιδικά μου χρόνια τα πέρασα
κοντά στον παππού μου μια και οι γονείς μου είχαν αποφασίσει να μην είναι
πια μαζί.
Σπούδασα στην Οθωμανική Σχολή στην Κωνσταντινούπολη. Το μέλλον μου
διαγραφόταν λαμπρό, αν δεχόμουν να προδώσω τις ιδέες μου.
Έζησα αρκετά χρόνια στη Ρωσία. Σπούδαζα, μελετούσα. Εκεί γνώρισα έναν
σπουδαίο ποιητή, τον Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι. Ήταν έξι χρόνια μεγαλύτερός
μου. Τον θαύμαζα.
Τα ποιήματά μου, όπως κι εκείνου, ήταν τα όπλα μου. Μ’ αυτά πολεμούσα
για να φτιάξω τον κόσμο. Το μελάνι ήταν το αίμα μου κι οι στίχοι μου τα βέλη
.

4. Ήταν δύσκολα χρόνια τότε. Άνθρωποι τμωρούνταν για τις ιδέες τους, διώκονταν,
φυλακίζονταν. Ήξερα τι με περίμενε. Το να είσαι κομμουνιστής τα χρόνια εκείνα
σήμαινε πως είσαι εγκληματίας. Ήθελα να αλλάξω τον κόσμο, να τον κάνω πιο
όμορφο, πιο δίκαιο… ήταν έγκλημα αυτό;
Φυλακίστηκα μα δε λύγισα. Πάντα πίστευα πως «χειρότερο είναι να κουβαλά κανείς
τη φυλακή μέσα του».

5. Από το 1924 ως το 1949 όπου διαπρεπείς προσωπικότητες της τέχνης, όπως ο Ζαν Πολ
Σαρτρ, ο Πάμπλο Πικάσο και ο Πολ Ρόμπεσον ζήτησαν την απελευθέρωσή μου., ήμουν
στη φυλακή. Το 1951 αποφυλακίστηκα και πήγα ξανά στη Μόσχα.
Το 1956, λίγο μετά την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ στην Κύπρο, ζήτησα
από τους Τουρκοκυπρίους να ζήσουν ειρηνικά με τους Ελληνοκυπρίους και να
υποστηρίξουν τον αγώνα τους για την αποτίναξη της Βρετανικής Κατοχής στο νησί.
Τέλειωσα τις μέρες μου στη Μόσχα στις 3 Ιουνίου 1963 από καρδιακή προσβολή και
τάφηκα στο ονομαστό κοιμητήριο της ρωσικής πρωτεύουσας Νοβοντονίτσκι. Το 2009 η
κυβέρνηση Ερντογκάν μου απέδωσε μετά θάνατον και πάλι την τουρκική ιθαγένεια, η
οποία μου είχε αφαιρεθεί το 1959. Η επιθυμία μου να ταφώ κάτω από ένα πλάτανο σ'
ένα οποιοδήποτε νεκροταφείο της Μικράς Ασίας, εκεί όπου γνώριζα σαν παιδί τον κόσμο,
κοντά στον παππού μου, δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμη.
Έγραψα πολλά ποιήματα, ένα αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα και κάποια θεατρικά. Όμως
τα έργα μου λογοκρίθηκαν και απαγορεύτηκαν.
Μετά τον θάνατό μου όλα του έργα, που ήταν προηγουμένως απαγορευμένα από τη
λογοκρισία, εκδόθηκαν και γνώρισαν μεγάλη επιτυχία στην Τουρκία. Μου έδωσαν πίσω
ξανά και την τουρκική ιθαγένεια που μου είχαν αφαιρέσει. Άργησαν λίγο…
Στα ελληνικά, τα ποιήματά μου, μετέφρασε ένας άλλος σπουδαίος ποιητής, ο Γιάννης
Ρίτσος και ορισμένα από αυτά μελοποίησαν ο Μάνος Λοΐζος και ο Θάνος Μικρούτσικος.

6. Θυμάστε την Σαντάκο Σασάκι, το κορίτσι από την Ιαπωνία που πέθανε λίγα
χρόνια μετά τη ρίψη της τομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.
Πόσο πόνεσα τότε για όλα τα παιδιά του κόσμου που εμείς οι μεγάλοι
καταδικάζουμε σε θάνατο με τόση ευκολία. Έκλαψα πικρά εγώ που
ονειρευόμουν μόνο την ειρήνη, την αγάπη, το ζεστό ψωμί, το σχολειό. Κι
ύστερα έκανα τα δάκρυά μου στίχους για να μη στερέψουν ποτέ…

7. Εγώ είμαι, εγώ είμαι που χτυπάω την πόρτα σας
Εδώ ή αλλού, χτυπάω όλες τις πόρτες
Ω, μην τρομάζετε καθόλου πούμαι αθώρητη
Κανένας μια μικρή νεκρή δεν μπορεί νάιδει
Εδώ και δέκα χρόνια, εδώ καθόμουνα
Στη Χιροσίμα ο θάνατος με βρήκε
Κ’ είμαι παιδί, τα εφτά δεν τα καλόκλεισα
Μα τα νεκρά παιδιά δε μεγαλώνουν.
Πήραν πρώτα φωτιά οι μακριές πλεξούδες μου
Μου καήκανε τα χέρια και τα μάτια
Όλη-Όλη μια φουχτίτσα στάχτη απόμεινα
Την πήρε ο άνεμος κι’ αυτή σ’ ένα ουρανό συγνεφιασμένο.
Ω, μη θαρρείτε πως ζητάω για μένα τίποτα,
Κανείς εμένα δε μπορεί να με γλυκάνει
Τι το παιδί που σαν εφημερίδα κάηκε
Δεν μπορεί πια τις καραμέλες σας να φάει.
Εγώ είμαι που χτυπάω την πόρτα σας, ακούστε με,
Φιλέψτε με μονάχα την υπογραφή σας
Έτσι που τα παιδάκια πια να μη σκοτώνονται
Και να μπορούν να τρώνε καραμέλες.

9. «Το μικρό κορίτσι» είναι ένα από τα πιο σημαντικά αντιπολεμικά τραγούδια και το
έχουν ερμηνεύσει σπουδαίοι καλλιτέχνες και συγκροτήματα, όπως η Τζόαν Μπαέζ, οι
The Byrds, ο Πολ Ρόμπσον, οι This Mortal Coil, και The Fall. Στον αγγλόφωνο κόσμο
είναι γνωστό με τους τίτλους I Come and Stand At Every Door, I Come and Stand At
Your Door και Hiroshima Girl. Την προσαρμογή των στίχων έκανε ο Μπομπ Σίγκερ, ενώ
η μουσική βασίζεται σε λαϊκό σκοπό της Σκωτίας.

11. Πηγές:
https://www.sansimera.gr/biographies/662
http://www.alfavita.gr/arthron/tehni/nazim-hikmet-tis-pio-omorfes-meres-
mas-den-tis-zisame-akoma
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/nazim_hikmet_poems.htm