Δημιουργός Στέλλα Μαυρονάνου

1. Το Πάσχα μέσα από την ελληνική
ποίηση
Μια εργασία της
Στέλλας Μαυρονάνου,
θεολόγου

3. H υψηλότερη μορφή της
Άνοιξης που ξέρω:μια
ελληνική Μεγάλη
Εβδομάδα...
ΓιώργοςΣεφέρης
(Δοκιμές Β', 1994)

4. Raphael, Mond Crucifixion, 1502/3. Ο πίνακας του Raphael
βρίσκεται στην Εθνική Γκαλερί στο Λονδίνο

5. ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΑΓΓΙΖΕΙ ΤΙΣ
ΑΠΡΙΛΙΑΤΙΚΕΣ ΒΙΟΛΕΤΕΣ;
ΤΙΠΟΤΑ...
-ΜΟΝΑΧΑ Ο ΑΚΑΝΘΙΝΟΣ
ΙΗΣΟΥΣ

6.  “Το άφθαρτο ξύλο: Ο
σταυρός είναι δυο
επιθυμίες.
 Η μια επιθυμία που
ερωτεύτηκε τα ουράνια
σμίγει και σταυρώνεται
 με την επιθυμία καθώς
διασχίζει τη γη.
 Κι ο Χριστός στο έαρ
σταυρωμένος.”
 (Ν. Καρούζος, Ποιήματα Α’)

7.  «Την άνοιξη δεν τη
βρήκα στους αγρούς,
ή, έστω, σ’ ένα
Μποτιτσέλι όσο σε
μια βαϊφόρο κόκκινη»,
(Ελύτης)

8. ΜΠΟΤΙΤΣΕΛΙ
 «Αλληγορία της Άνοιξης»
(La Primavera) –μια μεγάλων
διαστάσεων σαγηνευτική σύνθεση
στην οποία κυριαρχεί η θεά
Αφροδίτη με τον Έρωτα να πετά
πάνω από το κεφάλι της, ενώ την
πλαισιώνουν οι τρεις Χάριτες
χορεύοντας δίπλα στον Ερμή και η
θεά των λουλουδιών, Φλώρα, με
τον Ζέφυρο που κυνηγά τη νύμφη
Χλωρίδα. Στον πίνακα, για τον
οποίο μέχρι σήμερα εξακολουθούν
να προτείνονται ερμηνείες, όλες οι
γυναίκες εγκυμονούν
συμβολίζοντας τη γονιμότητα, ενώ
έχουν αναγνωριστεί περίπου
ογδόντα διαφορετικά φυτά.
 περ. 1482. Στο κέντρο της
σύνθεσης δεσπόζει η μορφή της
Αφροδίτης, ενώ πάνω από το
κεφάλι της, ο Έρωτας ρίχνει τα
βέλη του με τα μάτια δεμένα.
Στο αριστερό τμήμα του πίνακα
διακρίνονται οι τρεις Χάριτες και
ο Ερμής. Στο δεξί άκρο, ο
Ζέφυρος κυνηγά τη νύμφη
Χλωρίδα, δίπλα από την οποία
βρίσκεται η θεά των λουλουδιών
Φλώρα.

10. Θεριά οι άνθρωποι,δεν
μπορούν το φως να το
σηκώσουν .
Χίλιες φορές να
γεννηθείς,τόσες θα σε
σταυρώσουν...
Κ.Βάρναλης

11. ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ:
«΄Ασμα μικρό»
«Χάθηκε αυτός ο
οδοιπόρος.
Είχε συνάξει λίγα φύλλα
ένα κλαδί γεμάτο φως
είχε πονέσει.
Και τώρα χάθηκε…
Αγγίζοντας αληθινά
πουλιά στο έρεβος

12.  Η τελετή γινόταν στη μεγάλη
σάλα, μόλις μ’ είχαν ξεκρεμάσει
απ’ το ηλιοβασίλεμα, με τύλιξαν
μ’ ένα σεντόνι, μα οι πληγές
φάνηκαν στον τοίχο, το πλήθος
συνωστίζονταν στις σκάλες,
ζητούσε ν’ αναστηθώ, μα εγώ
έπρεπε να μείνω αγνός από
θαύματα, και κρυβόμουν πίσω
απ’ τα παλτά των ξένων στο
διάδρομο, τρώγοντας τα φύλλα
από παλιά ημερολόγια, το
ξημέρωμα ήταν ωχρό πίσω απ’
τις μπουκάλες, βγήκα στο
δρόμο και γονάτισα στον πρώτο
περαστικό,
Τάσος Λειβαδίτης, «Έξοδος»
«γιατί το ‘κανες;» με ρωτούσε ο Θεός,
είναι ο καιρός της βασιλείας μου,
Κύριε, πώς ν’ αρνηθώ;» και τότε ο
Θεός μου ‘βαλε στο χέρι αυτό το κλειδί,
έτσι μπορώ τώρα ν’ ακούω ήρεμος το
ανελέητο βήμα πίσω απ’ τον τοίχο,
αθέατος μέσα σε όποια θεία εικόνα.
Ήμουν τόσο μονάχος, που τα σκυλιά
που με γάβγισαν στο δρόμο ανέβαιναν
τώρα μαζί μου στον ουρανό.

14. Η ΠΡΟΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΜΕΡΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Γ.Χριστοδουλίδης
Ποτέ δεν φοβήθηκε την τελευταία μέρα
την προτελευταία φοβόταν
την τελευταία –έλεγε–
θέλημα Θεού ό,τι είναι να γίνει
θα συμβεί
όμως
την προτελευταία
παραμόνευε η ελπίδα
η τελευταία να μην υπάρξει
για κάποιον λόγο η έλευσή της
να αναβληθεί.

15. Μ.Δευτέρα''...Άρχετε ο πόνος,ο πόνος άρχεται...''Αν.Γκίτση

16. Κώστας Μόντης, “Μια εικόνα
Παναγιάς κι ο Ιησούς”
Απ᾽ εκείνο το σφίξιμο
στην αγκαλιά Της
καταλαβαίνεις πως ξέρει
πως θα Της τον
πάρουμε
απ᾽ εκείνο το βλέμμα
που μας βλέπει
καταλαβαίνεις πως ξέρει
πως θα Της τον
πάρουμε.

17. Τίτος Πατρίκιος

18.  «Ω γλυκύ μου έαρ,
γλυκότατόν μου τέκνον,
 πού έδυσου το κάλλος;
 Η δάμαλις τον μόσχον, εν
ξύλω κρεμασθέντα,
 ηλάλαζεν ορώσα.
 Ω φως των οφθαλμών μου,
γλυκύτατόν μου
 τέκνον, πώς τάφω νυν
καλύπτη;».

20.  Σήμερον μαύρος ουρανός, σήμερον μαύρη
μέρα,
σήμερον εσταυρώσανε, τον πάντων βασιλέα.
Σήμερον όλοι θλίβονται και τα βουνά λυπούνται.
Σήμερον έβαλαν βουλήν οι άνομοι Εβραίοι,
οι άνομοι και τα σκυλιά οι τρισκαταραμένοι.
Σαν κλέφη τον επιάσανε και σαν φονιά τον πάνε
και στου Πιλάτου τις αυλές εκεί τον τυραγνάνε.
Κι’ η Παναγιά η δέσποινα κ’ οι άλλες οι γυναίκες
Φώτης Κόντογλου σε κείμενό του με τίτλο “Σήμερον κρεμάται” ,
παραθέτει αυτούσια την πιο γνωστή και διαδεδομένη παραλλαγή του
Μοιρολογιού της Παναγίας.
έπιασαν το στρατί στρατί, στρατί το μονοπάτι.
Το μονοπάτι τς’ έβγαλε μεσ’ στου ληστή την πόρτα.
Τηρά δεξιά, τηρά ζερβά, κανέναν δεν γνωρίζει.
Τηρά και δεξιώτερα βλέπει τον Άγιο Γιάννη
-Άγιε μου Γιάννη Πρόδρομε και βαπτιστή του γυιού μου
μην είδες τον υιγιόκα μου και σένα δάσκαλό σου;
-Δεν έχω γλώσσα να σου πω γλώσσα να σου μιλήσω,
δεν έχω χεροπάλαμο, για να σού τονε δείξω.
Βλέπεις εκείνον τον γυμνό, τον
παραπονεμένο,
οπού φορεί πουκάμισο στο αίμα βουτημένο;
Οπούναι τα ματάκια του ραμμένα με μετάξι,
κι οπού φορεί στην κεφαλή αγκάθινο στεφάνι;
Εκείνος είναι ο γυιόκας σου και μένα δάσκαλός μου.

22. ΒΑΡΝΑΛΗ Κ.: Η Μάνα του Χριστού
«Πώς οι δρόμοι ευωδάνε με βάγια στρωμένοι,
 ηλιοπάτητοι δρόμοι και γύρω μπαξέδες!
 Η χαρά της γιορτής όλο πιότερο αξαίνει
 και μακριάθε βογκάει και μακριάθε ανεβαίνει.
 Τη χαρά σου, Λαοθάλασσα, κύμα το κύμα,
 των αλλώνε τα μίση καιρό τήνε θρέφαν,
 κι αν η μαύρη σου κάκητα δίψαε το κρίμα,
 να που βρήκε το θύμα της, άκακο θύμα!
 Φεύγεις πάνω στην άνοιξη, γιε μου καλέ μου.
 Ανοιξή μου γλυκιά, γυρισμό που δεν έχεις.
 Η ομορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιε μου,
 δε μιλάς, δεν κοιτάς πώς μαδιέμαι, γλυκέ μου!
 Κει στο πλάγι δαγκάναν οι οχτροί σου τα χείλη..
 Δολερά ξεσηκώσανε τ’ άγνωμα πλήθη,
 κι όσο ο γήλιος να πέση και νά ‘ρθη το δείλι,
 το σταυρό σου καρφώσαν κι’ οχτροί σου και
φίλοι.
 Μα γιατί να σταθής να σε πιάσουν! Κι ακόμα
 σα ρωτήσανε: “Ποιος ο Χριστός;” τί ‘πες “Νά
‘με”Αχ! δεν ξέρει τι λέει το πικρό μου το στόμα!
 Τριάντα χρόνια παιδί μου δε σ’ έμαθ’ ακόμα!».!

23.  «Ακου τα σήμαντρα
των εξοχικών εκκλησιών.
Φτάνουν από πολύ μακριά
από πολύ βαθιά.
Απ’ τα χείλη των παιδιών
απ’ την άγνοια των χελιδονιών
απ’ τις άσπρες αυλές της Κυριακής
απ’ τ’ αγιοκλήματα και τους περιστεριώνες
των ταπεινών σπιτιών.
Ακου τα σήμαντρα των εαρινών εκκλησιών.
Είναι οι εκκλησίες που δε γνώρισαν τη σταύρωση
και την ανάσταση.
Γνώρισαν μόνο τις εικόνες του Δωδεκαετούς
που ‘χε μια μάνα τρυφερή
που τον περίμενε τα βράδια στο κατώφλι
έναν πατέρα ειρηνικό που ευώδιαζε χωράφι
που ‘χε στα μάτια του το μήνυμα
της επερχόμενης Μαγδαληνής.
Χριστέ μου
τι θα ‘τανε η πορεία σου
δίχως τη σμύρνα και το νάρδο
στα σκονισμένα πόδια σου;».

25. Aπό την ποιητική συλλογή «Ημερολόγιο ενός αθέατου
Απριλίου».
OΔ.ΕΛΥΤΗΣ
Μ. ΔΕΥΤΕΡΑ
Κατάκοπος από τις ουράνιες
περιπέτειες, έπεσα τις
πρωινές ώρες να κοιμηθώ.
Στο τζάμι, με κοίταζε η παλαιά
Σελήνη, φορώντας την
προσωπίδα του Ήλιου.
Μ. ΤΡΙΤΗ
Μόλις σήμερα βρήκα το θάρρος και
ξεσκέπασα το κηπάκι σαν φέρετρο.
Με πήραν κατάμουτρα οι μυρωδιές,
λεμόνι, γαρίφαλο.
Ύστερα παραμέρισα τα χρόνια, τα
φρέσκα πέταλα και να:
η μητέρα μου, μ’ ένα μεγάλο άσπρο
καπέλο και το παλιό χρυσό ρολόι
της κρεμασμένο στο στήθος.
Θλιμμένη και προσεκτική. Πρόσεχε
κάτι ακριβώς πίσω από μένα.
Δεν πρόφτασα να γυρίσω να δω
γιατί λιποθύμησα.

27. Μ. ΤΕΤΑΡΤΗ
Ολοένα οι κάκτοι μεγαλώνουν κι
ολοένα οι άνθρωποι ονειρεύονται
σα να ’ταν αιώνιοι. Όμως το μέσα
μέρος του Ύπνου έχει όλο φαγωθεί
και μπορείς τώρα να ξεχωρίσεις
καθαρά τι σημαίνει κείνος ο μαύρος
όγκος που σαλεύει
Ο λίγες μέρες πριν ακόμη μόλις
αναστεναγμός
Και τώρα μαύρος αιώνας.

28. Μ. ΠΕΜΠΤΗ
Μέρα τρεμάμενη, όμορφη σαν
νεκροταφείο
με κατεβασιές ψυχρού ουρανού
Γονατιστή Παναγία κι αραχνιασμένη
Τα χωμάτινα πόδια μου άλλοτε
(Πολύ νέος ή και ανόητα όμορφος θα
πρέπει
να ήμουν)
Οι και δύο και τρεις ψυχές που δύανε
Γέμιζαν τα τζάμια ηλιοβασίλεμα.
Μ. ΠΕΜΠΤΗ, β
Σωστός Θεός. Όμως κι αυτός έπινε το
φαρμάκι του
γουλιά γουλιά καθώς του είχε ταχθεί
έως ότου ακούστηκε η μεγάλη έκρηξη.
Χάθηκαν τα βουνά. Και τότε αλήθεια
φάνηκε
πίσω από το πελώριο πηγούνι ο
κύλικας
Κι αργότερα οι νεκροί μες στους
ατμούς, εκτάδην.

30. Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Σαν να μονολογώ, σωπαίνω.
Ίσως και να ’μαι σε κατάσταση
βοτάνου ακόμη
φαρμακευτικού ή φιδιού μιας κρύας
Παρασκευής
Ή μπορεί και ζώου από κείνα τα ιερά
με τ’ αυτί το μεγάλο γεμάτο ήχους
βαρείς
και θόρυβο μεταλλικό από θυμιατήρια.
Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, β
Αντίς για Όνειρο
Πένθιμος πράος ουρανός μες στο
λιβάνι
αναθρώσκουν παλαιές Μητέρες ορθές
σαν κηροπήγια
τυφεκιοφόροι νεοσύλλεκτοι σε
ανάπαυση
μικρά σκάμματα ορθογώνια,
ραντιστήρια, νάρκισσοι.
Σαν να ’μαι, λέει, ο θάνατος ο ίδιος αλλ’
ακόμη νέος αγένειος που μόλις ξεκινά
κι ακούει πρώτη φορά μέσα στο
θάμβος των κεριών
το «δεύτε λάβετε τελευταίον
ασπασμόν».

32. Μ. ΣΑΒΒΑΤΟ
Περαστική από τη χθεσινή αϋπνία μου
λίγο, για μια στιγμή, μου χαμογέλασε
η θεούλα με τη μωβ κορδέλα
που από παιδάκι μου κυκλοφοράει τα
μυστικά
Ύστερα χάθηκε πλέοντας δεξιά
να πάει ν’ αδειάσει τον κουβά με τ’
απορρίματά μου
- της ψυχής αποτσίγαρα κι
αποποιηματάκια -
εκεί που βράζει ακόμη όλο παλιά
νεότητα
και αγέρωχο το πέλαγος.
Μ. ΣΑΒΒΑΤΟ, β
Πάλι μες στην κοιλιά της θάλασσας το
μαύρο
εκείνο σύννεφο που ανεβάζει κάπνες
όπως φωνές επάνω από ναυάγιο
Χαμένοι αυτοί που πιάνονται από τ’
Άπιαστα
Όπως εγώ προχθές του Αγίου
Γεωργίου ανήμερα
που πήα να παραβγώ μ’ αλόγατα
όρθια
και θωρακοφόρους
και μου χύθηκε όλη, όξω απ’ τη γης, η
ερωτοπαθής
ψυχή μου.

34. Κώστας Βάρναλης, [Ανάσταση]
«Άκου τον ξάστερο ουρανό, πώς οι
καμπάνες σιούνε.
Όπου καρδιά, χαρμόσυνες λαχτάρες
απαντούνε.
Ανάστασ’ είναι σήμερα. Παιδιά,
γυναίκες, γέροι
κόκκινο αυγό στην τσέπη τους, χρυσό
κερί στο χέρι.
Όσ’ άστρα ναι στον ουρανό, τόσα στον
κάμπο κρίνα.
Όλ’ έχουνε στην καθαρή ψυχήν Απρίλη